Bosbouwstrategie van de Europese Unie

Bossen dragen bij tot de verwezenlijking van de Lissabondoelstellingen * inzake groei en de economische concurrentiepositie en de Göteborgdoelstelling * betreffende de bescherming van de natuurlijke hulpbronnen. Om van deze bijdrage te blijven profiteren, is het van belang dat de bosbouwstrategie van de Europese Unie (EU) aan een steeds meer geopende en gemondialiseerde markt wordt aangepast, evenals aan de huidige politieke context. Om dit te bereiken, stelt de Commissie een communautair actieplan voor ten behoeve van een duurzaam en polyvalent beheer van het bosbestand van de EU.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 10 maart 2005: "Verslag over de tenuitvoerlegging van de bosbouwstrategie van de EU" [COM(2005) 84 def. - niet bekendgemaakt in het Publicatieblad].

SAMENVATTING

In deze mededeling analyseert de Commissie de vorderingen die sinds de lancering van de bosbouwstrategie van de Europese Unie (EU) in 1998 zijn geboekt, evenals de nieuwe problemen waarmee de sector vandaag de dag wordt geconfronteerd. Met inachtneming van de basisbeginselen die in de EU-bosbouwstrategie van 1998 zijn omschreven, maar ervan uitgaande dat de context zich sindsdien aanzienlijk heeft ontwikkeld, stelt de Commissie nieuwe acties voor.

De bosbouwsector van de EU

In totaal bedekken bossen en andere boomrijke vegetaties 35% van het landoppervlak van de EU, dat wil zeggen ongeveer 160 miljoen hectare. Ze leveren een bijdrage aan de instandhouding van de biodiversiteit en de bescherming van water en bodem. Bovendien bieden de bosbouw en de daaraan verbonden activiteiten werk aan ongeveer 3,4 miljoen mensen, waarmee de EU één van de grootste producenten, afnemers/verkopers en consumenten van bosproducten ter wereld is.

Er kunnen meerdere factoren worden onderscheiden die bossen aantasten: verontreiniging, stormen, bosbranden en problemen die samenhangen met biotische factoren en begrazing.

Het bosbouwbeleid van de EU

Het beleid ten aanzien van de bossen behoort tot de bevoegdheid van de lidstaten. Niettemin kan de EU het in de praktijk brengen ervan stimuleren door middel van gemeenschappelijke beleidsacties, gebaseerd op het subsidiariteitsbeginsel en het principe van gezamenlijke verantwoordelijkheid. Duurzaam bosbeheer is derhalve gebaseerd op de coördinatie van het beleid van de lidstaten met de communautaire beleidsmaatregelen en -initiatieven.

Het nationale niveau

Op nationaal niveau zijn de nationale bosbouwprogramma's (NBP's) de uitvoeringsinstrumenten van het bosbouwbeleid. De NBP's hebben betrekking op meerdere kwesties, zoals de functie van bossen als productiemiddel en hun bijdrage aan plattelandsontwikkeling, hun rol bij de bescherming en de vergroting van de biodiversiteit alsmede verwante sociale, culturele en recreatieaspecten. Met het oog op verbetering van de sectoroverschrijdende samenwerking moeten de NBP's volledig in de nationale strategieën voor duurzame ontwikkeling worden geïntegreerd.

Het communautaire niveau

De communautaire acties ter ondersteuning van duurzaam bosbeheer bestrijken meerdere activiteitsterreinen, met name:

• het beleid inzake plattelandsontwikkeling: dit is het belangrijkste instrument voor de uitvoering van de EU-bosbouwstrategie op Gemeenschapsniveau. Ttien procent van het budget voor plattelandsontwikkeling voor de periode 2000-2006, wat gelijk staat aan 4,8 miljoen euro, is besteed aan bosbouwmaatregelen. Overigens voorziet het voorstel van de Commissie tot versterking van het plattelandsontwikkelingsbeleid van de EU voor de periode 2007-2013 in een verdergaande integratie van bosbouw in plattelandsontwikkeling;
• bescherming tegen brand en luchtverontreiniging: de communautaire maatregelen hebben geresulteerd in een grote hoeveelheid informatie en op operationeel gebied in het uitvoeren van tal van activiteiten. Luchtverontreiniging en bosbranden blijven nog steeds aanleiding geven tot grote bezorgdheid. De Forest Focus -regeling is toegespitst op de bescherming van de bossen tegen luchtverontreiniging en het voorkomen van bosbranden;
• behoud van de biodiversiteit: er is een ecologisch netwerk van speciale beschermingszones vastgesteld, genaamd " Natura 2000 ". De noodzaak om de biodiversiteit in bossen zowel binnen als buiten de beschermde gebieden in kaart te brengen, te onderzoeken en te bewaken, blijft evenwel bestaan;
• klimaatsveranderingen: bossen kunnen een grote bijdrage leveren aan het terugdringen van de uitstoot ten gevolge van het gebruik van fossiele brandstoffen, maar het gebruik van biobrandstof als energiebron kan in de EU zeker nog worden uitgebreid. Het is ook belangrijk om maatregelen ter aanpassing van de bossen aan het veranderende klimaat in overweging te nemen;
• concurrentievermogen van de houtverwerkende industrie: het is belangrijk dat de Europese consument beter wordt geïnformeerd over de voordelen van uit duurzaam beheerde bossen afkomstig hout. Het is eveneens nodig een gunstig klimaat tot stand te brengen waarbinnen de houtverwerkende bedrijven krachtiger kunnen concurreren en de toepassingen van hout kunnen stimuleren;
• onderzoek: de kaderprogramma's voor wetenschappelijk onderzoek van de Gemeenschap en het Europees Samenwerkingsprogramma op het gebied van het wetenschappelijk en technisch onderzoek (COST) ondersteunen en versterken de concurrentiepositie van de bosbouw. Het is belangrijk om grondig van gedachten te wisselen en een langetermijnvisie te ontwikkelen bij de bepaling van de thema's en prioriteiten van bosbouwkundig onderzoek.

In deze context houden de lidstaten en de EU rekening met de verbintenissen die ze zijn aangegaan in het kader van de VN-conferentie over milieu en ontwikkeling (UNCED) * van 1992 en de vervolgconferenties daarvan, alsook de ministerconferenties over de bescherming van de bossen in Europa (MCPFE) *.

Een actieplan voor duurzaam bosbeheer

Teneinde een doeltreffende strategie voor duurzaam bosbeheer te ontwikkelen, acht de Commissie het noodzakelijk om:

• een type beheer dat de sociale en ecologische functies van bossen hoog in het vaandel draagt in overeenstemming te brengen met het uitgangspunt dat de inkomsten van Europese bosbezitters voor een groot deel afhankelijk zijn van de verkoop van hout. Het gelijktijdig verwezenlijken van economische, maatschappelijke en milieudoelstellingen komt op de open wereldmarkt in toenemende mate onder druk te staan;
• de samenhang tussen de diverse takken van het EU-beleid die van invloed zijn op bossen en bosbouw te versterken, en de coördinatie tussen de Commissie en de lidstaten te verbeteren. Deze maatregelen zullen worden toegepast bij de tenuitvoerlegging van de strategie;
• de overlegstructuren inzake bosbouw te evalueren en te versterken om transparante besluitvorming en een gestructureerde dialoog met alle belanghebbende partijen te vergemakkelijken;
• de rol van de bossen voor duurzame ontwikkeling te erkennen, met inbegrip van aspecten als klimaatsverandering en biodiversiteit, en de internationale inspanningen te ondersteunen.

9 . De ontwikkeling van een EU-actieplan voor duurzaam bosbeheer is een geschikt middel voor het leggen van een basis voor een dynamische structuur die is afgestemd op de huidige politieke context en op de strategieën van Lissabon en Göteborg. Het plan moet ook een coherent kader bieden voor de uitvoering van acties met betrekking tot de bossen en moet zorg dragen voor de coördinatie tussen de acties van de Gemeenschap en het bosbeleid van de lidstaten. De maatregelen die op communautair niveau moeten worden genomen, moeten verscheidene gebieden omvatten, variërend van sociaal-economische tot milieuvraagstukken alsmede het gebruik van hout als energiebron. Het actieplan zal eveneens governance-vraagstukken, horizontale activiteiten en vraagstukken met betrekking tot coördinatie, communicatie en samenwerking omvatten.

De Commissie wil dit actieplan in 2006 presenteren.

GERELATEERDE BESLUITEN

Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 3 november 1998 over een bosbouwstrategie voor de Europese Unie [COM(1998) 649 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]. In deze mededeling voorziet de Commissie in een coherente schets van een bosbouwstrategie voor de Europese Unie (EU), die ontwikkeling en duurzaam bosbeheer als algemeen doel heeft. Deze aanpak zal nader worden uitgewerkt en uitgevoerd via nationale of subnationale bosbouwprogramma's.

Conclusies van de Raad van 30 mei 2005 over een actieplan van de Europese Unie voor de bosbouw [Niet verschenen in het Publicatieblad]. De Raad is van oordeel dat het actieplan op evenwichtige manier de economische, ecologische en sociale aspecten van het duurzaam beheer van bossen moet aansnijden, met inbegrip van de internationale context. Hij is van mening dat het actieplan zowel betrekking moet hebben op de communautaire acties op het gebied van bosbouw als op de acties van de lidstaten, met inbegrip van nationale bosbouwprogramma's.

See also

Aanvullende informatie is te vinden op de website van het directoraat-generaal Landbouw en plattelandsontwikkeling (pagina over bosbouwmaatregelen) van de Europese Commissie.

Laatste wijziging: 29.11.2005