Besluit tot oprichting van Eurojust

 

SAMENVATTING VAN:

Besluit 2002/187/JBZ — De oprichting van Eurojust teneinde de strijd tegen ernstige vormen van criminaliteit te versterken

WAT IS HET DOEL VAN HET BESLUIT?

• Door dit besluit wordt Eurojust opgericht, een EU-orgaan dat tot taak heeft de coördinatie tussen de bevoegde autoriteiten van de EU-landen te stimuleren, verbeteren en ondersteunen met betrekking tot justitiële samenwerking in strafzaken.
• Het besluit is twee keer gewijzigd:
  • bij Besluit 2003/659/JBZ, dat tot doel heeft om Eurojust in overeenstemming te brengen met de budgettaire en financiële voorschriften die van toepassing zijn op EU-organen en -agentschappen, en
  • bij Besluit 2009/426/JBZ, dat tot doel heeft om Eurojust de middelen te verschaffen om de strijd tegen ernstige vormen van criminaliteit te versterken.
• In 2018 is Verordening (EU) 2018/1727 vastgesteld (zie de samenvatting van Eurojust (hervorming)). Deze verordening strekt tot intrekking en vervanging van Besluit 2002/187/JBZ met ingang van 12 december 2019.

KERNPUNTEN

Samenstelling, bevoegdheden en taken van Eurojust

• Door dit besluit wordt Eurojust opgericht als orgaan van de EU met rechtspersoonlijkheid.
• Elk EU-land detacheert een nationaal lid naar het hoofdkantoor van Eurojust in Den Haag: een officier van justitie, rechter of politiefunctionaris (deze laatste moet over gelijkwaardige bevoegdheden beschikken als een rechter of officier van justitie). Deze nationale leden worden bijgestaan door een of meer personen. Zij vallen allen onder het nationaal recht van het land dat hen heeft aangesteld.
• In Wijzigingsbesluit 2009/426/JBZ is vastgelegd dat de ambtstermijn ten minste vier jaar bedraagt en kan worden hernieuwd. De EU-landen bepalen de aard van de justitiële bevoegdheden die aan hun nationale leden worden verleend. De nationale leden moeten echter ten minste bepaalde gewone bevoegdheden krijgen, alsmede andere bevoegdheden die moeten worden uitgeoefend met instemming van de bevoegde nationale instantie of, in dringende gevallen, overeenkomstig de bepalingen van het besluit.
• Met betrekking tot onderzoek en vervolging (in gevallen waarbij ten minste twee EU-landen betrokken zijn) in verband met zware criminaliteit is Eurojust bevoegd om:
  • de coördinatie tussen de bevoegde autoriteiten van de relevante EU-landen te bevorderen;
  • de tenuitvoerlegging van verzoeken en beslissingen inzake justitiële samenwerking te vergemakkelijken.
• De bevoegdheid van Eurojust bestrijkt de criminaliteit en strafbare feiten waarvoor de Europese Politiedienst (Europol) te allen tijde bevoegd is.
• In Wijzigingsbesluit 2009/426/JBZ wordt de eis ingevoerd om een systeem van coördinatie met oproepdienst op te zetten dat bestaat uit één vertegenwoordiger uit elk EU-land. Deze vertegenwoordiger kan het nationale lid of zijn adjunct zijn, of een medewerker die bevoegd is om het nationale lid te vervangen, en is 24 uur per dag en 7 dagen per week inzetbaar, zodat Eurojust te allen tijde zijn taken kan uitvoeren.
• Eurojust kan zijn taken vervullen via het optreden van een of meer nationale leden of als college. Eurojust kan de betrokken EU-landen verzoeken te overwegen om:
  • een onderzoek of vervolging in te stellen;
  • een gemeenschappelijk onderzoeksteam in te stellen;
• Bij Wijzigingsbesluit 2009/426/JBZ is bepaald dat het College van Eurojust het recht heeft niet-bindend advies uit te brengen in gevallen waarin:
  • twee of meer nationale leden het niet eens kunnen worden over de oplossing van een jurisdictiegeschil;
  • de bevoegde autoriteiten melding maken van herhaalde weigeringen of andere moeilijkheden in verband met justitiële samenwerking.
• De Europese Commissie, die volledig bij de werkzaamheden van Eurojust wordt betrokken, komt met Eurojust de nodige praktische regelingen overeen.
• Overeenkomstig Wijzigingsbesluit 2009/426/JBZ moet elk EU-land:
  • een of meer nationale correspondenten voor Eurojust aanwijzen;
  • een nationaal coördinatiesysteem voor Eurojust opzetten om te zorgen voor de coördinatie van de werkzaamheden verricht door:
    • de nationale correspondenten voor Eurojust;
    • de nationale correspondenten voor Eurojust voor terrorismebestrijding;
    • de nationale correspondenten voor het Europees justitieel netwerk en de contactpunten van het netwerk;
    • de nationale leden of contactpunten van het netwerk voor gemeenschappelijke onderzoeksteams, en
    • de vertegenwoordigers van de netwerken inzake oorlogsmisdrijven, ontneming van vermogensbestanddelen en corruptie.
• Dit besluit bevat bepalingen betreffende de organisatie en werking van Eurojust, zoals het secretariaat, de benoeming en ambtstermijn van de administratief directeur, het personeelsstatuut en de talenregeling.

Persoonsgegevens

• Om zijn doelstellingen te verwezenlijken, verwerkt Eurojust persoonsgegevens. Hiertoe past het de beginselen toe van het Verdrag van de Raad van Europa van 28 januari 1981 tot bescherming van personen met betrekking tot de geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens.
• Eurojust mag uitsluitend persoonsgegevens verwerken van personen:
  • tegen wie een strafrechtelijk onderzoek of een vervolging loopt wegens een strafbaar feit dat onder de bevoegdheid van Eurojust valt;
  • die slachtoffer of getuige zijn in dergelijke onderzoeken of vervolgingen.
• Tot de soorten gegevens die kunnen worden verwerkt, behoren de identiteit van de persoon (volledige naam, geboortedatum en -plaats, nationaliteit, contactgegevens, beroep, socialezekerheidsnummers en identificatiedocumenten) en de aard van de feiten (strafrechtelijke kwalificatie, datum en plaats van de feiten en voortgang van het onderzoek). Met Wijzigingsbesluit 2009/426/JBZ zijn DNA-profielen, foto’s en vingerafdrukken aan deze gegevenssoorten toegevoegd.
• Met Besluit 2009/426/JBZ is een wijziging ingevoerd om ervoor te zorgen dat de persoonsgegevens slechts toegankelijk zijn voor de nationale leden, hun adjuncten en hun medewerkers, voor de personen die werken in het kader van de nationale coördinatiesystemen voor Eurojust die zijn aangesloten op het casemanagementsysteem van Eurojust, alsook voor bevoegde personeelsleden van Eurojust. Alle betrokkenen zijn tot geheimhouding verplicht, hetgeen van toepassing blijft na beëindiging van hun activiteiten bij Eurojust.
• Binnen Eurojust wordt één personeelslid speciaal aangesteld als verantwoordelijke voor de gegevensbescherming. Hij/zij ziet erop toe dat gegevens volgens de wettelijke voorschriften worden verwerkt en dat de overdracht en ontvangst van gegevens schriftelijk worden vastgelegd.

Betrekkingen met andere instanties

Ten behoeve van de uitvoering van zijn taken onderhoudt Eurojust een nauwe werkrelatie met het Europees justitieel netwerk. Deze betrekkingen zijn door Wijzigingsbesluit 2009/426/JBZ uitgebreid tot Europol, het Europees Fraudebestrijdingsbureau (OLAF), de Europese grens- en kustwacht en het Inlichtingencentrum van de EU. Met goedkeuring van de Raad mag Eurojust overeenkomsten voor de uitwisseling van informatie sluiten met niet-EU-landen, internationale instanties en de Internationale Criminele Politieorganisatie (Interpol), alsook justitiële samenwerking met niet-EU-landen coördineren.

Verslagen

De Raad en het Europees Parlement worden op de hoogte gehouden van de activiteiten van Eurojust en van de stand van zaken met betrekking tot de criminaliteit in de EU. In zijn jaarverslag aan de Raad kan Eurojust voorstellen indienen ter verbetering van de justitiële samenwerking in strafzaken.

VANAF WANNEER IS HET BESLUIT VAN TOEPASSING?

• Besluit 2002/187/JBZ is van toepassing sinds 6 maart 2002.
• Wijzigingsbesluit 2003/659/JBZ is van toepassing sinds 1 oktober 2003.
• Wijzigingsbesluit 2009/426/JBZ is van toepassing sinds 4 juni 2009.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• De geschiedenis van Eurojust (Eurojust).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Besluit 2002/187/JBZ van de Raad van 28 februari 2002 betreffende de oprichting van Eurojust teneinde de strijd tegen ernstige vormen van criminaliteit te versterken (PB L 63 van 6.3.2002, blz. 1-13)

Achtereenvolgende wijzigingen van Besluit 2002/187/JBZ zijn in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie heeft slechts informatieve waarde.

GERELATEERD DOCUMENT

Verordening (EU) 2018/1727 van het Europees Parlement en de Raad van 14 november 2018 betreffende het Agentschap van de Europese Unie voor justitiële samenwerking in strafzaken (Eurojust), en tot vervanging en intrekking van Besluit 2002/187/JBZ van de Raad (PB L 295 van 21.11.2018, blz. 138-183)

Laatste bijwerking 17.04.2019