Preventie en bestrijding van mensenhandel

 

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 2011/36/EU over de voorkoming en bestrijding van mensenhandel en de bescherming van slachtoffers ervan

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

In de richtlijn staan gemeenschappelijke minimumregels voor de omschrijving van strafbare feiten op het gebied van mensenhandel en voor het straffen van daders. De richtlijn voorziet ook in maatregelen waarmee dit verschijnsel beter kan worden voorkomen en de bescherming van slachtoffers wordt versterkt.

KERNPUNTEN

Definities

• Strafbaar zijn de volgende opzettelijke gedragingen: het met geweld
  • werven,
  • vervoeren,
  • overbrengen,
  • huisvesten of opnemen van personen
  ten behoeve van uitbuiting.
• Uitbuiting houdt ten minste in:
  • seksuele uitbuiting of prostitutie;
  • gedwongen arbeid of dienstverlening (daaronder begrepen bedelarij, slavernij, uitbuiting van strafbare activiteiten, of de verwijdering van organen).

Sancties: de richtlijn stelt de maximale straf voor deze strafbare feiten op ten minste vijf jaar gevangenisstraf en ten minste tien jaar in geval van verzwarende omstandigheden, bijvoorbeeld als het strafbare feit is gepleegd tegen zeer kwetsbare slachtoffers (zoals kinderen) of wanneer dat door een criminele organisatie is gepleegd.

Vervolging: EU-landen mogen hun onderdanen vervolgen voor in een ander land gepleegde strafbare feiten en ze mogen gebruikmaken van opsporingsmethoden zoals aftappen (van bijvoorbeeld telefoongesprekken of e-mails).

Bijstand aan slachtoffers: slachtoffers ontvangen bijstand vóór, tijdens en na de strafprocedure zodat ze hun rechten kunnen uitoefenen die hun bij een strafprocedure als slachtoffer toekomen. De bijstand kan bestaan uit het bieden van een schuilplaats, of het bieden van medische en psychologische hulp en van informatie en tolkdiensten.

Kinderen en tieners (onder de 18) kunnen gebruikmaken van aanvullende maatregelen, zoals fysieke en psychosociale ondersteuning, toegang tot onderwijs en, waar van toepassing, de mogelijkheid om een voogd of een vertegenwoordiger aan te wijzen. Zij moeten onmiddellijk en in geschikte ruimten worden ondervraagd door gekwalificeerde deskundigen. Slachtoffers hebben het recht op politiebescherming en juridische bijstand om hen in staat te stellen een schadevergoeding te vorderen.

Preventie: EU-landen moeten maatregelen nemen om:

• de vraag die mensenhandel stimuleert, te ontmoedigen,
• bewustwordingscampagnes en opleidingen voor ambtenaren op te zetten, zodat zij in staat zijn slachtoffers en potentiële slachtoffers van mensenhandel te herkennen en met hen om te gaan.

Er is een EU-coördinator voor de bestrijding van mensenhandel aangewezen om een eenduidige en gecoördineerde aanpak van dit verschijnsel te waarborgen.

Om nationale overheden te helpen het misbruik van het recht op vrij verkeer te bedwingen, heeft de Commissie een handboek gepubliceerd over schijnhuwelijken tussen EU-burgers en niet-EU-onderdanen. Sommige gedwongen huwelijken kunnen bijvoorbeeld aspecten van mensenhandel omvatten.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is sinds 15 april 2011 van toepassing. EU-landen moesten de richtlijn voor 6 april 2013 omzetten in nationaal recht.

ACHTERGROND

Mensenhandel is uitdrukkelijk verboden door het Handvest van de grondrechten van de EU (artikel 5) en de EU heeft een uitgebreid juridisch en beleidskader opgesteld om dit verschijnsel aan te pakken, met name door middel van deze richtlijn (2011/36/EU) en de EU-strategie voor de uitroeiing van mensenhandel 2012-2016.

Kijk voor meer informatie op:

• Samen tegen mensenhandel, websites over beleid en wetgeving,
• de publicatie van Eurostat van 2015 over dit onderwerp, en
• de publicatie van het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten uit 2014.,
• Informatieblad over mensenhandel: Nieuwe prioritaire acties (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 2011/36/EU van het Europees Parlement en de Raad van 5 april 2011 inzake de voorkoming en bestrijding van mensenhandel en de bescherming van slachtoffers daarvan, en ter vervanging van Kaderbesluit 2002/629/JBZ van de Raad (PB L 101 van 15.4.2011, blz. 1–11)

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 25.07.2018