ITER: overeenkomst Euratom/Japan inzake kernfusie

 

SAMENVATTING VAN:

Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en de regering van Japan voor de gezamenlijke uitvoering van de bredereaanpakactiviteiten op het gebied van onderzoek inzake fusie-energie

Besluit 2007/614/Euratom — De sluiting door de Commissie van de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en de regering van Japan voor de gezamenlijke uitvoering van de bredereaanpakactiviteiten op het gebied van onderzoek inzake fusie-energie

WAT IS HET DOEL VAN DE OVEREENKOMST EN HET BESLUIT?

• De overeenkomst tussen de EU en Japan heeft ten doel, in het verlengde van het ITER-project, een kader in het leven te roepen voor de verwezenlijking van „bredereaanpakactiviteiten” op het gebied van fusie-energie. Ook andere partijen bij het ITER-project kunnen toetreden tot de overeenkomst, die een initiële looptijd van tien jaar heeft. De overeenkomst blijft na tien jaar van kracht indien zij niet door een partij wordt beëindigd.
• Met het besluit wordt de overeenkomst namens de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom) gesloten.

KERNPUNTEN

Activiteiten

De bredereaanpakactiviteiten hebben betrekking op drie in Japan ontwikkelde onderzoeksprojecten:

• het project voor het voltooien van het ontwerp van de International Fusion Materials Irradiation Facility (IFMIF/EVEDA) waarmee geavanceerde materialen kunnen worden getest en gekwalificeerd in omstandigheden die vergelijkbaar zijn met die van een fusiereactor;
• het Satellite Tokamak Programma, voor de ontwikkeling van scenario’s voor de exploitatie van ITER- en DEMO-projecten;
• het project met betrekking tot het Internationaal Centrum voor onderzoek inzake fusie-energie, het orgaan dat is belast met de coördinatie van: de ontwerp-, onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten voor DEMO, de activiteiten van de supercomputers voor grootschalige simulatie om experimentele gegevens over fusieplasma’s te analyseren, en de activiteiten van het Remote Experimentation Centre om de brede deelname van wetenschappers aan ITER-experimenten te vergemakkelijken.

Structuur

De beheersstructuur van de bredereaanpakactiviteiten bestaat uit:

• het stuurcomité;
• het secretariaat;
• het (de) projectcomité(s);
• de projectleider(s) en het (de) projectteam(s);
• de uitvoerende agentschappen.

Uitvoeringsinstrumenten

• Het projectplan (dat de gehele duur van het project bestrijkt), dat uiterlijk op 31 maart van elk jaar, na overleg met het projectcomité, door elke projectleider aan het stuurcomité ter goedkeuring wordt voorgelegd, omvat:
  • een beschrijving van alle geplande activiteiten;
  • een gedetailleerd tijdschema voor de belangrijkste fasen van de uitvoering;
  • een overzicht van de geleverde en nog te leveren bijdragen.
• Na overleg met het projectcomité dient elke projectleider uiterlijk op 31 oktober van elk jaar bij het stuurcomité voor het volgende jaar een werkprogramma ter goedkeuring in, dat het volgende omvat:
  • de details van het desbetreffende projectplan;
  • de programmatische beschrijving van de te ondernemen activiteiten (doelstellingen, planning, lopende uitgaven, de bijdragen die door elke partij moeten worden geleverd enz.).
• Elke projectleider dient bij het stuurcomité een jaarrapport ter goedkeuring in (uiterlijk op 31 maart van elk jaar). Dit document wordt vervolgens aan de partijen en aan de uitvoerende agentschappen gezonden.
• Elke partij kan op elk moment gedurende de looptijd van de overeenkomst en tot maximaal vijf jaar na het beëindigen ervan een financiële audit uitvoeren.

Middelen

• De middelen voor de uitvoering van de bredereaanpakactiviteiten kunnen bestaan uit:
  • bijdragen in natura;
  • specifieke onderdelen, uitrusting, materialen en andere goederen en diensten;
  • de deskundigen die voor de projectteams beschikbaar zijn gesteld;
  • het voor de verschillende beheersorganen beschikbaar gestelde personeel;
  • financiële bijdragen.
• De bijdrage van de EU, die hoofdzakelijk in natura wordt geleverd, bedraagt ongeveer 340 miljoen EUR.

In maart 2020 hebben Euratom en Japan een gezamenlijke verklaring ondertekend waarin opnieuw wordt bevestigd dat, vanaf 2020, de bredere aanpak gericht moet zijn op het beheer en de exploitatie van de reeds opgezette faciliteiten, ten gunste van beide partijen. Aangezien het eigen eerste plasma en de inwerkingstelling van ITER dichterbij komen, zullen de teams die zich met de bredere aanpak bezighouden, nauwer met ITER samenwerken om ervoor te zorgen dat de vorderingen zo vlot mogelijk verlopen.

Intellectuele eigendom (IE)

• In de overeenkomst wordt IE gedefinieerd overeenkomstig artikel 2 van het Verdrag tot oprichting van de Wereldorganisatie voor de intellectuele eigendom (WIPO) van de VN van 14 juli 1967.
• De projectleiders hebben de taak om het stuurcomité in kennis te stellen van eventuele beschermbare IE die wordt gegenereerd, en een aanbeveling te doen inzake de landen waar dergelijke bescherming zou moeten worden verkregen.
• De partijen:
  • ondersteunen de zo ruim mogelijke verspreiding van bij de uitvoering van deze overeenkomst gegenereerde informatie;
  • zorgen ervoor dat informatie die door de projectteams en de uitvoerende agentschappen is gegenereerd, aan elk van de partijen vrij ter beschikking wordt gesteld voor gebruik bij onderzoek en ontwikkeling op het gebied van fusie-energie;
  • hebben recht op een niet-exclusieve, onherroepelijke, royaltyvrije licentie in alle landen voor het vertalen, reproduceren en openbaar verspreiden van rechtstreeks uit de uitvoering van deze overeenkomst voortvloeiende wetenschappelijke en technische publicaties;
  • zorgen voor de goede en vrije uitwisseling van de informatie die nodig is voor het vervullen van de taken van de projectteams, en zorgen ervoor dat als vertrouwelijk aangemerkte informatie overeenkomstig de geheimhoudingsvoorschriften wordt verspreid. De rechten en aanspraken op door personeel van een uitvoerend agentschap gegenereerde IE behoren toe aan het desbetreffende agentschap.

DATUM VAN INWERKINGTREDING

De overeenkomst is in werking getreden op 1 juni 2007.

ACHTERGROND

• Bredere aanpak — Geavanceerde onderzoeksactiviteiten op het gebied van fusie-energie — brochure (Europese Commissie)
• Samenwerking tussen de EU en Japan inzake fusie-energie: de kracht van de zon de baas — persbericht (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en de regering van Japan voor de gezamenlijke uitvoering van de bredereaanpakactiviteiten op het gebied van onderzoek inzake fusie-energie (PB L 246 van 21.9.2007, blz. 34-46)

Besluit 2007/614/Euratom van de Raad van 30 januari 2007 betreffende de sluiting door de Commissie van de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en de regering van Japan voor de gezamenlijke uitvoering van de bredereaanpakactiviteiten op het gebied van onderzoek inzake fusie-energie (PB L 246 van 21.9.2007, blz. 32-33)

Laatste bijwerking 12.05.2020