Geweld tegen vrouwen en meisjes: EU-richtlijnen

SAMENVATTING VAN:

EU-richtlijnen betreffende geweld tegen vrouwen en meisjes ter bestrijding van elke vorm van discriminatie tegen hen

WAT IS HET DOEL VAN DEZE RICHTLIJNEN?

De EU zet zich in voor langetermijnacties betreffende vrouwenrechten. Hierbij ligt de nadruk op de bestrijding van geweld tegen vrouwen* en meisjes.
In deze richtlijnen zijn doelstellingen opgesteld om EU-landen en landen overal ter wereld aan te sporen tot actie en betrokkenheid.

KERNPUNTEN

Geweld tegen vrouwen en meisjes is een wereldwijd fenomeen dat is geworteld in economische en machtsongelijkheid tussen de seksen, gebruiken, tradities, religieuze waarden, politieke instabiliteit en gewapende conflicten.

Dit geweld heeft serieuze gevolgen voor de fysieke en mentale gezondheid van de slachtoffers, maar ook voor de samenleving in het algemeen.

In deze richtlijnen zijn de volgende drie doelstellingen verweven:

het voorkomen van geweld tegen vrouwen en meisjes;
het beschermen en steunen van de slachtoffers;
het vervolgen van de daders van dergelijk geweld.

Om dit te bereiken, met medewerking van de EU-landen, hebben de richtlijnen ten doel om:

gelijkheid te stimuleren en discriminatie te bestrijden die is gericht tegen vrouwen, rekening houdend met het feit dat belemmeringen op het gebied van sociaal-economische en politieke rechten de blootstelling van vrouwen aan geweld vergroot;
wetgeving en overheidsbeleid onder de loep te nemen waarin vrouwen en meisjes worden gediscrimineerd, ter bestrijding van discriminatie in het privéleven en tegen seksestereotypering;
gegevensverzameling te verbeteren en betere manieren te vinden om signalen van geweld tegen vrouwen te herkennen;
samenwerkingsstrategieën te ontwikkelen die echt werken, door iedereen en alle sectoren in de samenleving, waaronder de politiek en de media, te betrekken;
de onschendbaarheid aan te vechten * van diegenen die zich schuldig maken aan geweld, en ervoor te zorgen dat zij ter verantwoording worden geroepen;
ervoor te zorgen dat daden van geweld snel en serieus worden onderzocht en dat het strafrechtstelsel dusdanig werkt, dat vrouwen worden aangemoedigd te getuigen;
training op het gebied van rechtshandhaving, juridische steun en de bescherming van slachtoffers en getuigen te verbeteren, en omstandigheden te scheppen waarin de slachtoffers niet meer economisch afhankelijk zijn van de daders.

De EU kaart dit onderwerp regelmatig aan buiten de EU, onder andere bij de Verenigde Naties (VN). Tevens wordt in alle mandaten van de speciale gezanten en vertegenwoordigers van de EU naar vrouwenrechten verwezen. De EU zal met name proberen te bewerkstelligen dat landen het VN-verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen (CEDAW) ratificeren.

De EU wil geweld voorkomen en slachtoffers helpen middels ondersteuning op de volgende vlakken:

toegang tot het rechtssysteem voor de slachtoffers van geweld;
de rol van de speciale VN-rapporteur over geweld tegen vrouwen in situaties waarin geweld wijdverbreid is en niet wordt bestraft;
maatregelen tegen onschendbaarheid middels het volgen van rechtszaken;
verdedigers van vrouwenrechten en vrouwelijke mensenrechtenactivisten *;
gratis psychologische hulp, juridische bijstand, huisvesting en de hereniging van slachtoffers met hun kinderen;
toegang tot informatie en gezondheidszorg, met name op het gebied van de seksuele en reproductieve gezondheid;
programma's ter stimulering van het recht beslissingen te nemen op het gebied van seksualiteit, zonder te worden onderworpen aan dwang, discriminatie of geweld;
programma's gericht op vrouwen die zich in een situatie bevinden waarin zij een verhoogd risico lopen slachtoffer te worden van geweld;
onderwijs in de fundamentele rechten en versterking van de positie van vrouwen en meisjes;
bewustmaking, waarbij aandacht wordt besteed aan seksegelijkheid en stereotypering, met name gericht op mannen en jongens;
programma's die erop zijn gericht de economische onafhankelijkheid van vrouwen te verbeteren;
campagnes die erop zijn gericht de systematische verwaarlozing van meisjes aan te pakken, met name op het gebied van officiële geboorteregistratie en onderwijs.

In uitzonderlijk zware gevallen, bijvoorbeeld wanneer door een land, in strijd met internationale verbintenissen, geweld wordt gepleegd of getolereerd, kan de EU overgaan tot specifieke maatregelen.

ACHTERGROND

De richtlijnen putten uit een breed scala aan onderzoeken en initiatieven, waaronder het diepgaande onderzoek van de secretaris-generaal van de VN betreffende geweld tegen vrouwen (2006), het werk van de speciale VN-rapporteur inzake geweld tegen vrouwen (2008), VN-resolutie 61/143 over het uitbannen van geweld tegen vrouwen (2006) en resoluties 1325 (2000) en 1820 (2008) van de VN-Veiligheidsraad over vrouwen, vrede en veiligheid.

Ze putten tevens uit Resolutie 2005/2215 van het Europees Parlement over de situatie van de vrouw in gewapende conflicten en haar rol in de wederopbouw.

Kijk voor meer informatie ook op:

EU-programma Rechten, gelijkheid en burgerschap voor de periode 2014-2020, dat erop is gericht in EU-wetgeving opgenomen rechten en vrijheden van personen te beschermen en te bevorderen, en
Richtlijn 2012/29/EU, waarin minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten zijn vastgelegd.

* KERNBEGRIPPEN

Geweld tegen vrouwen: elke daad van op sekse gebaseerd geweld dat zal leiden of waarschijnlijk zal leiden tot fysiek, seksueel of psychologisch letsel bij of lijden door vrouwen, inclusief de dreiging van een dergelijke daad, dwang of willekeurige vrijheidsberoving. Een dergelijke daad kan plaatsvinden binnen de familie of in de samenleving, of worden gepleegd of getolereerd door het land als geheel.

Onschendbaarheid: vrijstelling van straf voor veroorzaakt letsel.

Mensenrechtenverdedigers: individuen of groepen die mensenrechten en fundamentele vrijheden, zoals burgerlijke, politieke, economische, sociale en culturele rechten, inclusief de rechten van vrouwen, verdedigen en beschermen.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

EU guidelines on violence against women and girls and combating all forms of discrimination against them (EU-richtlijnen betreffende geweld tegen vrouwen en meisjes ter bestrijding van elke vorm van discriminatie tegen hen), Raad Algemene Zaken van 8 december 2008

AANVERWANTE DOCUMENTEN

Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JHA (PB L 315, 14.11.2012, blz. 57–73)

Verordening (EU) nr. 1381/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 tot vaststelling van een programma „Rechten, gelijkheid en burgerschap voor de periode 2014-2020” (PB L 354, 28.12.2013, blz. 62–72)

Laatste bijwerking 27.06.2016

Top