Europese consensus over humanitaire hulp

SAMENVATTING VAN:

Gemeenschappelijke verklaring over doelstellingen en principes betreffende humanitaire hulpverlening door de EU

SAMENVATTING

WAT DOET DE GEMEENSCHAPPELIJKE VERKLARING?

• De verklaring is een verbintenis van de Europese Unie en de EU-landen om hun optreden te coördineren op basis van gemeenschappelijke doelen en principes voor de door hen geboden hun humanitaire hulp.
• De Europese consensus betreffende humanitaire hulp biedt een strategisch kader dat sturing verschaft aan het optreden van de EU en de EU-landen in het leveren van effectieve en gecoördineerde humanitaire hulp van hoge kwaliteit.

KERNPUNTEN

Doelstellingen van humanitaire hulp

De humanitaire hulpverlening van de EU streeft ernaar een op behoeften toegesneden spoedreactie te bieden die gericht is op het redden van levens en het voorkomen en op het verlichten van menselijk leed in crisissituaties die voortvloeien uit door de mens veroorzaakte rampen en natuurrampen.

Overeenkomstig de consensus wordt de humanitaire bijstand van de EU verstrekt via uitvoeringspartners zoals de Verenigde Naties, het Rode Kruis/de Rode Halve Maan en niet-gouvernementele organisaties.

De EU en de EU-landen zijn gezamenlijk de grootste donor van internationale openbare humanitaire hulp ter wereld. Hun vult elkaar aan en versterkt elkaar en maatregelen worden ten uitvoer gelegd in nauwe samenwerking met internationale en lokale actoren.

Beginselen van humanitaire hulp

Humanitaire hulp is gebaseerd op de fundamentele humanitaire beginselen van menselijkheid*, neutraliteit*, onpartijdigheid* en onafhankelijkheid*.

De EU verbindt zich tevens om te voldoen aan de beginselen van internationaal recht, met name het internationaal humanitair recht, de wetgeving met betrekking tot de mensenrechten en het vluchtelingenrecht.

Hoewel de uitvoering tussen EU-landen kan variëren, streven EU-donoren ernaar donorpraktijken te verbeteren en te voldoen aan de beginselen en goede praktijken van humanitaire hulpverlening, in het bijzonder in het kader van het initiatief voor goed humanitair donorschap, een informeel internationaal forum en netwerk van donoren.

Humanitaire hulpverlening van de EU moet ook aansluiten op andere beleidsterreinen met het oog op een vlotte overgang na een crisis, en er moet rekening worden gehouden met de genderdimensie en de diverse behoeften van plaatselijke bevolking.

Coördinatie en samenhang van EU-steun

De EU steunt de coördinerende rol van de VN en de ontwikkeling van het mondiale vermogen om op humanitaire crises te reageren.

Humanitaire hulpverlening van de EU moet gebaseerd zijn op:

• coördinatie, samenhang en complementariteit tussen de betrokken actoren, uitwisseling van informatie, beste praktijken en expertise en versterking van communicatie op beleidsniveau, inclusief op internationaal niveau gecoördineerd door de VN;
• beginselen van kwaliteit, doeltreffendheid en verantwoordingsplicht;
• diversiteit van partnerschappen om een goede reactie op crises te kunnen bieden.

Humanitaire EU-steun dient op transparante wijze te worden verleend op basis van de onderkende behoeften en de mate van kwetsbaarheid van bepaalde bevolkingsgroepen.

De consensus bepaalt wanneer en hoe civiele bescherming en, behalve als laatste redmiddel, militaire middelen en vermogens kunnen worden gebruikt in humanitaire respons.

Internationale benadering

In de onderkenning dat humanitair optreden een collectieve verantwoordelijkheid op internationaal niveau is, draagt de EU bij aan de ontwikkeling van het collectieve mondiale vermogen om te reageren op humanitaire crises, ter ondersteuning van de door de VN geleide hervormingen van het humanitaire bestel in samenwerking met andere humanitaire actoren en donoren.

Met het oog op de groeiende behoefte aan humanitaire hulp is het daarnaast essentieel om de financiering te stimuleren en te diversifiëren en de voorspelbaarheid, flexibiliteit en strategische coördinatie daarvan te verhogen.

Links naar rampenrisicovermindering en ontwikkeling

Parallel aan noodinterventies die geïnitieerd worden wanneer er zich een crisissituatie voordoet, verbindt de EU zich om te werken aan de beperking van het risico en de kwetsbaarheid en de verhoging van de paraatheid van de bevolking met betrekking tot natuurrampen, op lokaal, regionaal en nationaal niveau gebaseerd op het actiekader van Hyogo (dat in maart 2015 vervangen werd door het kader van Sendai voor rampenrisicovermindering 2015-2030).

De EU steunt tevens overgang, snel herstel en ontwikkeling, in het bijzonder door een betere samenhang van noodhulp, rehabilitatie en ontwikkeling (LRRD).

Humanitair optreden op EU-niveau

In de consensus wordt bevestigd dat de EU beschikt over comparatieve voordelen en meerwaarde in de complementariteit tussen de humanitaire donoren van de EU en internationale donoren. Dit is dankzij: het mondiale EU-netwerk van deskundigen; haar rol in het zorgen voor samenhang van de strategieën en het bevorderen van goede humanitaire praktijken; haar flexibiliteit om op te treden in politiek gevoelige situaties; en de mogelijkheid coördinatie te bevorderen. De Europese Commissie wil de principes en best-practices van goed donorschap bevorderen in haar beleid en operaties.

De EU heeft een actieplan voor 2008-2013 aangenomen dat als leidraad diende voor de samenwerking tussen de Commissie en EU-landen gebaseerd op een kwaliteitsvolle aanpak van humanitaire hulp. De inwerkingstelling van dit plan werd in 2010 beoordeeld middels een tussentijdse evaluatie die in een onafhankelijke evaluatie in 2014is beoordeeld. De evaluatie bevestigde de geldigheid van de consensus en heeft uitvoering daarvan aanbevolen binnen een nieuw kader. Het implementatieplan dat in 2015 is aangenomen, dient gedurende 18 maanden als zodanig, en richt zich op principiële humanitair optreden en effectiviteit.

ACHTERGROND

Kijk voor meer informatie op:

• Europese consensus over humanitaire hulp (European Consensus on Humanitarian Aid) op de website van de Europese Commissie;
• Humanitaire wereldtop (World Humanitarian Summit) op de website van de Europese Commissie.

KERNBEGRIPPEN

* Menselijkheid: menselijk lijden moet worden aangepakt, ongeacht de plaats waar het zich voordoet, met bijzondere aandacht voor het meest kwetsbare deel van de bevolking.

* Neutraliteit: humanitaire hulp mag geen van de partijen in een gewapend conflict of een geschil begunstigen.

* Onpartijdigheid: humanitaire hulp mag enkel worden verleend op basis van de behoefte, zonder discriminatie tussen of binnen de getroffen bevolkingsgroepen.

* Onafhankelijkheid: de humanitaire doelstellingen staan los van politieke, economische, militaire of andere doelstellingen, met als enig doel het verlichten en voorkomen van leed bij de slachtoffers van humanitaire crises.

BESLUIT

Gemeenschappelijke verklaring van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen der lidstaten, in het kader van de Raad bijeen, het Europees Parlement en de Europese Commissie (PB C 25 van 30.1.2008, blz. 1–12)

GERELATEERDE BESLUITEN

Werkdocument van de diensten van de Commissie: Implementatieplan betreffende Europese consensus over humanitaire hulp (SWD(2015) 269 final van 27.11.2015)

Laatste bijwerking 31.03.2016