Europees agentschap voor het beheer van buitengrenzen — Frontex

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EG) nr. 2007/2004 van de Raad tot oprichting van een Europees agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen

SAMENVATTING

WAT DOET DEZE VERORDENING?

Deze verordening voorziet in Frontex, het Europees agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen van de lidstaten van de Europese Unie.

Verordening (EU) nr. 1168/2011 wijzigt het oorspronkelijke besluit ter verbetering van het geïntegreerde beheer van de buitengrenzen van de EU en voor een nauwere samenwerking tussen nationale grensbewakingsautoriteiten.

In een verdere wijziging, Verordening (EU) nr. 656/2014, zijn de regels vastgelegd voor de bewaking van de externe zeegrenzen van de EU in het kader van operationele samenwerking onder het beheer van Frontex.

KERNPUNTEN

Taken

De belangrijkste taken van Frontex zijn:

• de planning en coördinatie van gezamenlijke operaties snelle grensinterventies, uitgevoerd door het agentschap met behulp van het personeel en de uitrusting van EU-landen aan de zee-, land- en luchtbuitengrenzen;
• de coördinatie van gezamenlijke terugkeeroperaties van illegaal in EU- en Schengenlanden* verblijvende buitenlandse onderdanen die weigeren deze landen vrijwillig te verlaten;
• de vaststelling van gemeenschappelijke opleidingsnormen en -instrumenten voor nationale grenswachten;
• de uitvoering van risicoanalyses (met het oog op de verbetering van het geïntegreerde beheer van de buitengrenzen van de EU);
• de bijstand aan Schengenlanden die verbeterde technische en operationele bijstand aan buitengrenzen vereisen (bijv. humanitaire noodsituaties en reddingsacties op zee of als ze worden geconfronteerd met onevenredige druk aan hun grenzen);
• de ontwikkeling van een snellereactievermogen waarbij EU-grenswachtteams (zie hieronder) zijn betrokken, alsmede een databank van beschikbare uitrusting en middelen die kunnen worden ingezet in geval van een crisissituatie.

Uitrusting

Frontex kan eigen uitrusting voor grenscontrole kopen/leasen (voertuigen, vaartuigen, helikopters, etc.) dan wel deze uitrusting in mede-eigendom met EU-landen kopen.

Operationeel plan

Een operationeel plan (dat wordt opgesteld voorafgaande aan gezamenlijke operaties, snelle grensinterventies en proefprojecten) moet alle aspecten van de betreffende activiteit bevatten, waaronder:

• taken en werkzaamheden,
• samenstelling van de teams,
• commando- en controleregelingen (bijv. naam en rank van de grenswachten van het ontvangende land verantwoordelijk voor de samenwerking met Frontex en met uitgezonden grenswachten van andere EU-landen die aan gezamenlijke operaties werken),
• evaluatie en incidentenmelding, en de toepasselijke jurisdictie (bijv. in geval van operaties op zee), etc.

Grenswachtteams van de EU

Europese grenswachtteams worden ingezet voor gezamenlijke operaties, snelle grensinterventies en proefprojecten die worden gecoördineerd door Frontex.

Deze teams bestaan uit grenswachten uit EU-landen, deskundigen op verschillende gebieden betreffende het beheer van grenzen, waaronder:

• grenscontroles;
• bewaking van land- en zeegrenzen;
• deskundigen op het gebied van de identificatie van vervalste documenten; en
• identificatie van de nationaliteiten van onregelmatige migranten.

Samenwerking

Frontex kan samenwerking met Europol, het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken, het EU-Bureau voor de grondrechten, autoriteiten van niet-EU-landen en internationale organisaties zoals het Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor vluchtelingen en de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM).

Eurosur

In 2013 werd, krachtens een aparte verordening, het Europees grensbewakingssysteem (Eurosur) operationeel. Dit kader voor uitwisseling van informatie is ontworpen om het beheer van de buitengrenzen van de EU te verbeteren. Het heeft ten doel EU-landen te ondersteunen door:

• de bevordering van het bewustzijn en reactievermogen wat betreft de grensoverschrijdende criminaliteit;
• de bestrijding van illegale migratie; en
• het voorkomen van het verlies van mensenlevens op zee.

Frontex speelt een belangrijke rol bij de opstelling en analyse van het „Europees situatiebeeld”, een overzicht van de gebeurtenissen die onlangs hebben plaatsgevonden aan de grenzen van bepaalde EU-landen en dat zou kunnen helpen bij het opsporen van veranderde routes of nieuwe methoden die door criminele netwerken worden gebruikt.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is vanaf 1 mei 2005 van toepassing.

ACHTERGROND

Frontex werd in 2005 operationeel. Het is gevestigd in Warschau, Polen.

In het kader van de Europese agenda voor migratie heeft de Europese Commissie in december 2015 een voorstel ingediend om een Europees agentschap voor grens- enkustbewaking in te stellen. Dit zou worden samengesteld uit Frontex en de autoriteiten van EU-landen die verantwoordelijk zijn voor grensbeheer, en zou een meer geïntegreerd beheer van de buitengrenzen van de EU mogelijk maken.

KERNBEGRIP

* Schengenlanden: Europese landen die een overeenkomst hebben ondertekend om grenscontroles te verwijderen en het vrije verkeer van alle onderdanen van de verdragsluitende landen, anders dan EU- en sommige niet-EU-landen, toe te staan.

De Schengenlanden zijn: België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Zweden, Zwitserland en IJsland.

BESLUIT

Verordening (EG) nr. 2007/2004 van de Raad van 26 oktober 2004 tot oprichting van een Europees agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen van de lidstaten van de Europese Unie (PB L 349, 25.11.2004, blz. 1-11)

De achtereenvolgende wijzigingen in Verordening (EG) nr. 2007/2004 van de Raad werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is alleen van documentaire waarde.

GERELATEERDE BESLUITEN

Verordening (EU) nr. 1052/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2013 tot instelling van het Europees grensbewakingssysteem (Eurosur) (PB L 295, 6.11.2013, blz. 11-26)

Laatste bijwerking 02.05.2016