Overnameovereenkomsten met de landen van de westelijke Balkan

De overeenkomsten tussen de Europese Gemeenschap en de landen van de westelijke Balkan hebben tot doel te waarborgen dat onderdanen die niet of niet meer in orde zijn met de wet worden overgenomen door een van de betrokken landen of een lidstaat van de Europese Unie (EU) indien een lidstaat daarom verzoekt. Elk van de akkoorden heeft betrekking op de onderdanen van de aangezochte staat, maar ook op om het even welke persoon die op illegale wijze de verzoekende staat is binnengekomen vanuit de aangezochte staat.

BESLUIT

Besluit 2005/809/EG van de Raad van 7 november 2005 betreffende de sluiting van de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Republiek Albanië inzake de overname van personen die zonder vergunning op het grondgebied verblijven.

Besluiten 2007/817/EG, 2007/818/EG, 2007/819/EG en 2007/820/EG van de Raad van 8 november 2007 betreffende de sluiting van de Overeenkomsten tussen de Europese Gemeenschap en de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, de Republiek Montenegro, de Republiek Servië en Bosnië en Herzegovina betreffende de overname van personen die zonder vergunning op het grondgebied verblijven.

SAMENVATTING

Het land van de westelijke Balkan dat geen lid is van de Europese Unie (EU) en de overeenkomst heeft ondertekend ("partnerland"), neemt op verzoek van een lidstaat alle nationale onderdanen over die niet of niet meer voldoen aan de voorwaarden voor binnenkomst of verblijf op het grondgebied van de verzoekende lidstaat. Het stemt in met de overname van de betrokkene mits wordt aangetoond of aannemelijk kan worden gemaakt dat het om een nationale onderdaan gaat.

Tevens neemt het partnerland op verzoek van een lidstaat alle onderdanen van derde landen over die niet of niet meer voldoen aan de voorwaarden voor binnenkomst of verblijf op het grondgebied van de verzoekende lidstaat, mits wordt aangetoond of aannemelijk kan worden gemaakt dat de betrokkenen het grondgebied van de lidstaat illegaal en rechtstreeks zijn binnengekomen na verblijf op of doorreis via het grondgebied van het partnerland.

De Europese Gemeenschap (EG) verbindt zich ertoe dezelfde verplichtingen na te komen ten aanzien van het partnerland: een lidstaat neemt op verzoek van de overheden van het partnerland alle onderdanen over die niet of niet meer voldoen aan de voorwaarden voor binnenkomst of verblijf op het grondgebied van het partnerland, mits wordt aangetoond of aannemelijk kan worden gemaakt dat het om een nationale onderdaan van de betrokken lidstaat gaat.

Een lidstaat neemt tevens alle onderdanen van derde landen over die in het bezit zijn van een door de lidstaat afgegeven visum of verblijfsvergunning of die illegaal en rechtstreeks zijn binnengekomen in het partnerland na verblijf op of doorreis via het grondgebied van de lidstaat.

Overnameverzoek

Aan de overdracht van over te nemen personen dient een zogeheten "overnameverzoek" vooraf te gaan van de verzoekende staat aan de aangezochte staat. Er is evenwel geen verzoek vereist wanneer de betrokkene in het bezit is van een geldig reisdocument of een identiteitskaart en, in voorkomend geval, een visum of een verblijfsvergunning van de aangezochte staat.

Het overnameverzoek moet de volgende gegevens bevatten: naam, voornamen, geboortedatum en -plaats, laatste verblijfplaats, documenten waaruit de nationaliteit van de betrokkene blijkt, een foto van de betrokkene, een verklaring waarin wordt aangegeven of de betrokkene hulp of verzorging nodig heeft en aanwijzingen betreffende de beschermings- of veiligheidsmaatregelen die nodig kunnen zijn bij de overdracht.

Bewijsmiddelen

Met betrekking tot de overname van onderdanen van het partnerland of de lidstaten wordt in de overeenkomst een lijst van documenten vermeld op grond waarvan:

• het bewijs van de nationaliteit van de betrokkene kan worden geleverd zonder dat verder onderzoek nodig is;
• een prima facie bewijs van de nationaliteit van de betrokkene kan worden geleverd. In dat geval aanvaarden de lidstaten en het partnerland dat er een vermoeden van nationaliteit bestaat tenzij het tegendeel wordt bewezen.

Met betrekking tot de overname van onderdanen van derde landen wordt in de overeenkomst een lijst van documenten vermeld die als bewijsstukken gelden op grond waarvan:

• het bewijs kan worden geleverd dat is voldaan aan de voorwaarden voor overname;
• een prima facie bewijs kan worden geleverd dat is voldaan aan de voorwaarden voor overname. In dat geval aanvaarden de lidstaten en het partnerland dat er een vermoeden bestaat dat aan de voorwaarden voor overname is voldaan tenzij het tegendeel wordt bewezen.

Termijnen

De verzoekende staat moet zijn verzoek tot overname van een onderdaan van een derde land indienen binnen een termijn van een jaar nadat hij kennis heeft gekregen van de feiten.

Het overnameonderzoek moet schriftelijk beantwoord worden binnen de afgesproken termijn (die bedraagt bijvoorbeeld tien dagen in de overnameovereenkomst met Bosnië en Herzegovina, twaalf dagen in de overeenkomst met Montenegro, veertien dagen in de overnameovereenkomst met Albanië). De termijn begint te lopen vanaf de datum van ontvangst van het overnameverzoek. In sommige overeenkomsten, waaronder die met Servië en Macedonië, geldt een kortere termijn wanneer de betrokkene is aangehouden in de grensregio van de verzoekende staat. Omgekeerd kan de termijn in sommige gevallen verlengd worden met maximaal zes dagen.

Indien de verzoekende staat binnen deze verlengde termijn geen antwoord ontvangt, wordt aangenomen dat de aangezochte staat met de overdracht instemt. Indien het verzoek wordt afgewezen, vindt de overdracht niet plaats. De afwijzing van een overnameverzoek moet door de aangezochte staat met redenen worden omkleed. Indien het verzoek wordt ingewilligd, vindt de overname plaats. In principe moet de overdracht georganiseerd worden binnen een termijn van drie maanden vanaf de instemming. Deze termijn kan verlengd worden.

Overdrachtmodaliteiten

Voordat een persoon wordt overgedragen, treffen de autoriteiten van het partnerland en de betrokken lidstaat vooraf schriftelijk een regeling met betrekking tot de datum van overdracht, de plaats van binnenkomst en eventuele begeleiders.

Vervoer kan plaatsvinden door de lucht of over land. Bij overdracht door de lucht kan gebruik worden gemaakt van lijn- of chartervluchten.

Kosten

Alle aan de overname verbonden vervoerskosten tot aan de grens van de staat van eindbestemming komen ten laste van de verzoekende staat.

Gemengd comité

Er zijn gemengde comités ingesteld die toezicht moeten houden op de tenuitvoerlegging van de respectieve overeenkomsten.

Context

Na de top tussen de EU en de landen van de westelijke Balkan die op 21 juni 2003 in Thessaloniki is gehouden ("Agenda van Thessaloniki"), hebben de instellingen van de EU onderhandelingen geopend met het oog op de sluiting van overnameovereenkomsten met alle landen van de regio.

Op 13 november 2006 heeft de Raad de Commissie gemachtigd om onderhandelingen over overnameovereenkomsten te beginnen met Servië, Bosnië en Herzegovina, Montenegro en de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië. De gesprekken zijn op 8 november 2007 uitgemond in een besluit van de Raad waarmee de sluiting van de bedoelde overeenkomsten is vastgesteld.

Voor wat Albanië betreft, was dit proces al veel langer aan de gang. De Raad heeft de Commissie reeds op 28 november 2002 gemachtigd om met dit land onderhandelingen over een overnameovereenkomst te openen. Ook deze gesprekken zijn uitgemond in een besluit van de Raad waarmee de sluiting van de bedoelde overeenkomsten is vastgesteld.

Laatste wijziging: 21.02.2008