Zevende kaderprogramma: acties van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek (Joint Research Centre - JRC)

Het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek (JRC) beoogt hoofdzakelijk de EU-beleidsvorming wetenschappelijk en technisch te ondersteunen. In meer concrete zin fungeert het als interface tussen het technologisch onderzoek en de concrete toepassingen daarvan in het kader van het EU-beleid. Voor het zevende kaderprogramma werd een specifiek programma ingesteld waarin de acties van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek werden vastgesteld. In dit document worden de algemene kenmerken en doelstellingen van dit programma en de belangrijkste activiteiten in het kader daarvan uiteengezet.

BESLUIT

Beschikking 2006/975/EG van de Raad van 19 december 2006 betreffende een specifiek programma dat door het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek door middel van eigen acties moet worden uitgevoerd op grond van het zevende kaderprogramma van de Europese Gemeenschap voor activiteiten op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie (2007-2013) [Publicatieblad L 400 van 30.12.2006].

SAMENVATTING

Het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek (JRC) legt zich toe op fundamenteel onderzoek en biedt de nodige knowhow en wetenschappelijke en technische ondersteuning aan het beleid van de Europese Unie (EU). Eén van zijn essentiële taken bestaat erin de overdracht te bevorderen van technologieën die het resultaat zijn van zijn onderzoek en op deze wijze industriële meerwaarde te creëren en het communautaire innovatieve beleid te bevorderen. Het werd 43 jaar geleden opgericht om te zorgen voor Europese deskundigheid op het gebied van kernenergie maar is in de loop der tijden uitgegroeid tot een veelzijdig en polyvalent onderzoeksinstituut dat volledig in de Commissie is geïntegreerd.

ALGEMENE KENMERKEN EN DOELSTELLINGEN

In het kader van dit specifieke programma heeft het JRC als opdracht de klant sterker te betrekken bij de uitstippeling, ontwikkeling en monitoring van EU-beleid; het moet dit proces ondersteunen en vergemakkelijken maar ook op nieuwe behoeften inspelen.

Bij de benadering zal de nadruk zowel worden gelegd op de noodzakelijke "betere regelgeving", zoals gedefinieerd in de nieuwe Lissabonagenda, als op de ontwikkeling van capaciteit en middelen om de problemen die zich voordoen aan te pakken. Bovendien zal het Centrum voor Gemeenschappelijk Onderzoek de wetenschappelijke netwerkvorming in de Gemeenschap bevorderen door:

• flexibel in te spelen op de evoluerende behoeften en eisen van de beleidsmakers van de EU;
• zich toe te spitsen op belangrijke maatschappelijke aandachtspunten met een wetenschappelijke dimensie en een gemeenschapsdimensie;
• partnerschappen te ontwikkelen met onderzoekscentra, universiteiten, het bedrijfsleven, overheden en regelgevende instanties in de lidstaten en met derde landen en internationale organisaties;
• zijn bekwaamheden te vergroten en zijn faciliteiten uit te breiden;
• samen te werken met de agentschappen of andere instellingen van de EU en met de bevoegde autoriteiten van de lidstaten.

Eén van de bijzondere kenmerken van dit specifieke programma is het voorstel voor een geïntegreerde aanpak van de wetenschappelijke en technische beleidsondersteuning. Hierdoor zou het mogelijk moeten worden op vele gebieden een beter inzicht te krijgen in de interacties tussen enerzijds technologische verandering, wetenschappelijke ontwikkelingen, innovatie en concurrentievermogen en, anderzijds diverse regelgevende en beleidsmatige benaderingen.

De Raad van bestuur zal met de jaarlijkse controle en evaluatie van het werkprogramma van het JRC worden belast. Het JRC zal jaarlijks de resultaten en de impact van de uitgevoerde acties evalueren. Anderzijds zullen de onderzoeken naar de tevredenheid van de gebruiker, die tot dusverre alle twee jaar plaatsvonden, zeer waarschijnlijk worden vervangen door een systeem waarbij continu gegevens worden verzameld. Bovendien zal, conform de voorschriften en de goede praktijken van de Commissie met betrekking tot evaluaties, halverwege de looptijd van het kaderprogramma voor onderzoek (drieëneenhalf jaar na de lancering) een voortgangsrapport worden opgesteld. Het desbetreffende onderzoek zal worden verricht door externe deskundigen op basis met name van de gegevens die in het kader van het jaarlijks onderzoek van de acties werden verzameld. Aan het eind van de zevenjarige looptijd van het kaderprogramma zal een algemene balans worden opgemaakt.

De begrotingsmiddelen die nodig worden geacht voor de uitvoering van het specifieke programma worden geraamd op ongeveer 1.751 miljoen euro voor de periode van 1 januari 2007 t/m 31 december 2013.

Er wordt opgemerkt dat het zevende kaderprogramma, en ook de verschillende specifieke programma's en alle onderzoeksactiviteiten die hieruit voortvloeien, moeten worden uitgevoerd met inachtneming van de fundamentele ethische beginselen en met respect voor de sociale, juridische, sociaal-economische en culturele aspecten en genderaspecten.

ACTIES

De acties van het JRC spitsen zich hoofdzakelijk toe op de volgende beleidsthema's:

• voorspoed in een kennisintensieve maatschappij;
• solidariteit en verantwoord beheer van hulpbronnen;
• veiligheid en vrijheid;
• Europa als wereldpartner.

Voorspoed in een kennisintensieve maatschappij

Dit gebied valt uiteen in vijf verschillende werkagenda's betreffende:

• concurrentievermogen en innovatie;
• de Europese onderzoeksruimte;
• energie en vervoer;
• de informatiemaatschappij;
• biowetenschappen en biotechnologie.

Het concurrentievermogen en de innovatie zullen worden bevorderd door:

• internationaal geaccepteerde referenties te produceren en te verspreiden;
• te werken aan een gemeenschappelijk Europees systeem voor metingen;
• de ontwikkeling van EU-beleid betreffende de internationale handel (evaluatie van het effect van het handelsbeleid op duurzame ontwikkeling en het concurrentievermogen) te ondersteunen;
• bij te dragen tot een beter begrip van: de relatie tussen onderwijsprogramma's en de behoeften van de kennismaatschappij, de factoren die van invloed zijn op gelijke kansen in het onderwijs en de wijze waarop een efficiënt gebruik van onderwijsmiddelen kan worden bereikt;
• milieu-efficiënte technologieën te inventariseren en te beoordelen en hun ontwikkeling te bestuderen.

Het JRC zal ook een rechtstreekse bijdrage leveren aan de Europese onderzoeksruimte door:

• maatregelen op het gebied van wetenschappelijke netwerkvorming, opleiding en mobiliteit van onderzoekers,
• een betere toegang tot onderzoeksinfrastructuur;
• de ontwikkeling van collaboratief onderzoek;
• ondersteuning bij de uitvoering van het onderzoeksbeleid;
• technologische evaluatie van de onderzoeksprioriteiten voor ieder thematisch gebied *;
• de ontwikkeling en verspreiding van methoden voor wetenschappelijke en technologische toekomstplanning.

Op energiegebied streeft het JRC drie belangrijke doelstellingen na:

• een referentiesysteem voor duurzame energie opzetten;
• fungeren als referentiecentrum (validering van de resultaten, certificatie van de technologieën, enz.);
• informatie verschaffen over de betrouwbaarheid van de energievoorziening voor Europa.

Op het gebied van vervoer zal het JRC zich toespitsen op:

• het evenwicht tussen de ontwikkeling van duurzaam vervoer en de instandhouding van het milieu;
• de technisch-economische dimensie van verbeterde brandstoffen en motoren;
• de sociale dimensie (ruimtelijke planning, gezondheid, enz.) evenals aspecten van de veiligheid en zekerheid van vervoer door de lucht, te land en over zee.

Bovendien zal het JRC de totstandbrenging van beleidsmaatregelen en instrumenten op het gebied van informatiemaatschappijtechnologie ondersteunen. Het JRC zal ook bijdragen tot de uitvoering van EU-beleid dat verband houdt met ontwikkelingen op het gebied van informatiemaatschappijtechnologie (bijv.: e-zakendoen, persoonlijke veiligheid, e-bestuur, enz.) of met overkoepelende Europese strategieën op het gebied van groei, sociale insluiting en de kwaliteit van het bestaan. Tot slot zal het JRC werken aan op "convergentie" gebaseerde toepassingen op het gebied van gezondheid, veiligheid en milieu. Hierbij zal worden gestreefd naar een evaluatie van de mogelijke gevolgen van de wetenschappen en informatietechnologieën voor de maatschappij op het vlak van concurrentievermogen, persoonlijke levenssfeer, eigendomsrechten en sociale insluiting.

Het JRC zal eveneens zijn bevoegdheden op het gebied van biowetenschappen en biotechnologie ontwikkelen door onderzoek te verrichten naar het sociaal-economische effect en door nieuwe strategieën en technologieën te ontwikkelen. Met name zullen activiteiten worden ontwikkeld op de gebieden biotechnologie en gezondheidsaspecten en biotechnologie en landbouw (met inbegrip van de agrovoeding).

Solidariteit en verantwoord beheer van hulpbronnen

Dit thema komt in vier werkagenda's aan bod:

• plattelandsontwikkeling, landbouw en visserij;
• natuurlijke hulpbronnen;
• milieu en gezondheid;
• de klimaatverandering.

Het JRC zal ondersteuning bieden aan het beleid op het gebied van plattelandsontwikkeling, landbouw en visserij en zal zich op drie aspecten concentreren: de productie, het milieu en de betrekkingen tussen producent en consument. Het specifiek programma streeft eveneens naar een betere kwaliteit en toegankelijkheid van wetenschappelijke gegevens en beoogt de ontwikkeling van procedures voor de beoordeling van het economische en sociale effect van opties bij het beleidsbeheer.

Op het gebied van natuurlijke hulpbronnen zijn de acties van het JRC toegespitst op:

• waterbeheer (ecologische kwaliteit van de Europese binnen- en kustwateren, cycli van verontreinigende stoffen, enz.);
• bodembescherming en bodemmonitoring;
• levenscyclusanalyse om hulpbronnen te volgen van winning via gebruik en recycling tot de uiteindelijke verwijdering van afvalmateriaal;
• de duurzame productie en het duurzame gebruik van natuurlijke hulpbronnen en materialen;
• de milieu-effecten en duurzaamheid van producten volgens verschillende technologie- en beleidsscenario's;
• de bosbouw (biodiversiteit, bosbranden, bosbestanden, klimaatverandering, enz.);
• technische ondersteuning van het gemeenschappelijke milieu-informatiesysteem van de EU voor de ontwikkeling van INSPIRE (EN);
• effectbeoordeling van de programma's in het kader van het structuurbeleid en cohesiebeleid en ondersteuning van het regionale beleid.

Bovendien zal het JRC milieu en gezondheid met elkaar in verband brengen door:

• de ontwikkeling en validering van methoden voor monitoring van de blootstellingsroutes (lucht, drinkwater, levensmiddelen, chemicaliën);
• de beoordeling van de gezondheidseffecten bij de verschillende blootstellingsvormen;
• de opzet van een geïntegreerd systeem op het gebied van milieu.

In het kader van de werkagenda klimaatverandering zullen de acties van het JRC worden toegespitst op het probleem van de emissies van broeikasgassen. Voorts heeft het JRC de opdracht na te gaan welke de effecten zijn van de klimaatgesteldheid (overstromingen, droogten, bosbranden, stormen, enz.) op de meeste kwetsbare sectoren van de Europese economie (met name de landbouw en de bosbouw). Tot slot zal het JRC zich toeleggen op de integratie van het klimaatbeleid in ander sectorbeleid waarbij het doel is opties voor het post-Kyototijdperk te analyseren.

Veiligheid en vrijheid

Dit thema komt in drie werkagenda's aan bod:

• interne veiligheid;
• rampen en de reactie daarop;
• de veiligheid en kwaliteit van levens- en voedermiddelen.

De steun van het JRC aan het EU-beleid op het gebied van interne veiligheid zal met name de vorm aannemen van het ter beschikking stellen van deskundigheid op het gebied van systeemanalyse ten behoeve van:

• de strijd tegen misdaad, fraude, smokkel en illegale handel;
• de bescherming van kritieke infrastructuur;
• antiterreurmaatregelen en
• migratie- en grensbeheer.

Het JRC zal ook optreden in verband met natuurrampen en technologische rampen. Het zal met name bijdragen tot een verbetering van het reactievermogen van de EU en tot een optimalisering van de crisisbeheersing door een verbetering van de reactiesnelheid, het toezicht en de raming van de schade.

De acties met betrekking tot levensmiddelen zullen aansluiten bij het concept "fork to farm". Voor allerlei soorten levens- en voedermiddelen zal het JRC geharmoniseerde methoden en procedures valideren. Tevens zal het JRC zijn capaciteit inzake crisisbeheersing in de levensmiddelensector uitbreiden.

Europa als wereldpartner

Rond het thema externe betrekkingen van de EU werden twee werkagenda's opgesteld: de mondiale veiligheid en ontwikkelingssamenwerking.

In het kader van de mondiale veiligheid zal het JRC technische ondersteuning verlenen met het oog op:

• het onder de aandacht brengen van vergeten crises;
• het vroegtijdig waarschuwen voor dreigende crises;
• het evalueren en lenigen van humanitaire noden;
• een geïntegreerde reactie bij crises;
• het ramen van de schade na crises;
• de oprichting van een gegevensbank voor snelle kartering;
• grensoverschrijdende stabiliteit (non-proliferatie van massavernietigingswapens, bestrijding van illegale handel en terrorisme).

Op het vlak van ontwikkelingssamenwerking zal het JRC een rol moeten spelen bij de oprichting en werking van een waarnemingscentrum voor duurzame ontwikkeling en milieu. In eerste instantie zal dit centrum worden opgericht in de ACS-landen (landen in Afrika, het Caraïbische gebied en de Stille Oceaan). De kernactiviteit van het waarnemingscentrum zal erin bestaan gegevens te verzamelen en te communiceren. Dit systeem van gegevensverzameling en communicatie zal hoofdzakelijk worden ingezet met het oog op:

• milieudiagnoses en landprofielen;
• scenario-ontwikkeling;
• beleidsinteracties.

De werkzaamheden van het waarnemingscentrum zullen in de eerste plaats op de bestaande behoeften inspelen. Zij zullen op zodanige wijze zijn opgezet dat zij door ontwikkelingslanden kunnen worden beheerd.

Context

Sedert 1984 voert de EU een beleid op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling dat gebaseerd is op meerjarenkaderprogramma's. Het zevende kaderprogramma is het tweede dat sinds de strategie van Lissabon in 2000 werd gelanceerd en is van primordiaal belang voor de groei en de werkgelegenheid in Europa in de komende jaren. Het is de wens van de Commissie om de "kennisdriehoek", gevormd door het beleid op het gebied van onderzoek, onderwijs en innovatie, uit te breiden zodat kennis ten goede komt aan de economische dynamiek, de sociale vooruitgang en de verbetering van het milieu.

GERELATEERDE BESLUITEN

Beschikking 2006/977/Euratom van de Raad van 19 december 2006 betreffende het specifiek programma dat door het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek door middel van eigen acties moet worden uitgevoerd op grond van het zevende kaderprogramma (2007-2011) van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom) voor onderzoeks- en opleidingsactiviteiten inzake kernenergie (2007-2011) [Publicatieblad L 400 van 30.12.2006]. Deze beschikking heeft betrekking op de doelstellingen en activiteiten van het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek in het kader van het specifieke Euratom programma. Met name opleiding, kennisbeheer, nucleaire veiligheid, afvalbeheer en de gevolgen van de nucleaire activiteit voor het milieu worden behandeld.

See also

• Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek (EN)

Laatste wijziging: 12.01.2007