52000DC0782

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES PARLEMENT - HALFJAARLIJKSE BIJWERKING VAN HET SCOREBORD VAN DE VORDERINGEN OP HET GEBIED VAN DE TOTSTANDBRENGING VAN EEN RUIMTE VAN "VRIJHEID, VEILIGHEID EN RECHTVAARDIGHEID" IN DE EUROPESE UNIE (2e HALFJAAR 2000)

1. Inleiding

2. Een gemeenschappelijk asiel- en migratiebeleid van de eu

2.1. Partnerschap met landen van herkomst

2.2. Een gemeenschappelijk Europees asielstelsel

2.3. Eerlijke behandeling van derdelanders

2.4. Beheer van migratiestromen

3. Een ware Europese rechtsruimte

3.1. Een betere toegang tot de rechter in Europa

3.2. Wederzijdse erkenning van rechterlijke beslissingen

3.3. Grotere convergentie inzake burgerlijk recht

4. Bestrijding van de criminaliteit in de Unie in haar geheel

4.1. Criminaliteitspreventie op het niveau van de Unie

4.2. Versterking van de samenwerking bij de bestrijding van de criminaliteit

4.3. Bestrijding van bepaalde vormen van criminaliteit

4.4. Speciaal optreden tegen het witwassen van geld

5. Aangelegenheden op het gebied van binnen- en buitengrenzen en visumbeleid, tenuitvoerlegging van art. 62 VEG en omzetting van het Schengenacquis

6. Burgerschap van de Unie

7. Samenwerking ter bestrijding van drugs

8. Krachtdadiger extern optreden

1. Inleiding

Tijdens zijn bijeenkomst in Tampere op 15 en 16 oktober 1999 heeft de Europese Raad de Commissie verzocht een voorstel in te dienen voor "een passend Scorebord terzake" waardoor "voortdurend kan worden toegezien op de vorderingen bij de uitvoering van de nodige maatregelen en op de inachtneming van het tijdschema" dat met het Verdrag van Amsterdam, het Actieplan van Wenen en de conclusies van Tampere is vastgesteld met het oog op de totstandbrenging van een "ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid". Naar aanleiding van dit verzoek heeft de Commissie in maart 2000 een mededeling (COM(2000)167 van 24 maart 2000) aan de Raad en het Europees Parlement ingediend onder de titel "Scorebord van de vorderingen op het gebied van de totstandbrenging van een ruimte van "vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid" in de Europese Unie". Een geconsolideerde versie, die een aantal verduidelijkingen bevatte in verband met opmerkingen die van bepaalde lidstaten hetzij gedurende de Raadsvergadering van 27 maart 2000 of daarna werden ontvangen, werd op 29 mei 2000 beschikbaar gesteld.

De onderhavige versie is de eerste halfjaarlijkse bijwerking van het Scorebord overeenkomstig de toezegging van de Commissie om dit eenmaal per presidentschap te herzien. Getracht is een beeld te geven van de vorderingen die zijn gemaakt tijdens het Franse voorzitterschap. De vorm en uiteraard de doelstellingen en de reikwijdte van het Scorebord zijn niet gewijzigd. De belangrijkste veranderingen zijn te vinden in de rubriek "stand van zaken", die het "bewegende doel" vertegenwoordigt dat in de conclusies van Tampere voor alle instellingen en de lidstaten werd vastgesteld en waardoor de vorderingen wat betreft de totstandbrenging en ontwikkeling van een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid in de Europese Unie kunnen worden gevolgd.

De aanzienlijke vorderingen die sedert de indiening van de eerste versie van het Scorebord zijn geboekt kunnen als volgt worden samengevat:

De Commissie heeft voorstellen voor besluiten en/of mededelingen op verschillende in het Scorebord behandelde gebieden ingediend of opgesteld:

- Twee voorstellen en twee mededelingen op het gebied van asiel en migratie:

- voorstel voor een richtlijn inzake tijdelijke bescherming;

- voorstel voor een richtlijn inzake minimumnormen voor asiel;

- mededeling inzake gemeenschappelijke asielprocedures;

- mededeling inzake een communautair migratiebeleid;

- Een voorstel op het gebied van de justitiële samenwerking in burgerlijke en handelszaken:

- voorstel voor een Europees justitieel netwerk;

- Vijf mededelingen op het gebied van samenwerking bij de preventie en bestrijding van misdaad:

- mededeling inzake de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap;

- mededeling betreffende wederzijdse erkenning van definitieve beslissingen in strafzaken;

- mededeling betreffende Eurojust;

- mededeling betreffende misdaadpreventie;

- mededeling betreffende computermisdrijven;

- Er is een gewijzigd ontwerpvoorstel voor een verordening op het gebied van het visumbeleid aan de Raad en het Parlement voorgelegd naar aanleiding van het advies van het Europees Parlement

Voorts hebben de Raad en de Commissie een gezamenlijk programma van maatregelen inzake wederzijdse erkenning in burgerlijke en strafzaken opgesteld.

De Raad heeft op grond van voorstellen van de Commissie of van initiatieven van de lidstaten een aantal besluiten goedgekeurd, resp. zal deze tijdens zijn zitting in november goedkeuren. Daarvan dienen de volgende te worden genoemd:

- de beschikking tot instelling van het Europees Vluchtelingenfonds;

- twee richtlijnen betreffende gelijke behandeling van personen (ongeacht ras of etnische afstamming en in het productieproces);

- de overeenkomst betreffende de wederzijdse rechthulp in strafzaken;

- het kaderbesluit inzake bescherming van de euro;

- het besluit inzake samenwerking tussen de financiële inlichtingeneenheden;

- de Eurodac-verordening;

- het besluit betreffende de voorlopige EUROJUST-eenheid

Ten aanzien van niet-wetgevende maatregelen heeft de Raad conclusies goedgekeurd op een aantal onder het Scorebord vallende gebieden (bestrijding van financiële criminaliteit, alternatieve methoden voor de afhandeling van geschillen en de voorzieningen voor opvang van asielzoekers). Voorts heeft hij een aantal onderhandelingsrichtsnoeren aangenomen, waarbij de Commissie wordt gemachtigd om te onderhandelen over terugnameovereenkomst met vier derde landen.

Ook het Europees Parlement is actief geweest. Het heeft adviezen uitgebracht betreffende een aantal door de Commissie ingediende voorstellen en diverse door de lidstaten voorgelegde initiatieven of is doende deze te onderzoeken. Hiertoe behoren:

- de overeenkomst ter verbetering van de wederzijdse rechtshulp in strafzaken;

- de instelling van de Europese politieacademie;

- de uitbreiding van de bevoegdheid van Europol tot het witwassen van geld;

- het kaderbesluit tot omzetting van het gemeenschappelijk optreden ter bestrijding van het witwassen van geld;

- de verordening betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken;

- de verordening inzake de wederzijdse tenuitvoerlegging van beslissingen betreffende het omgangsrecht;

- de oprichting van een secretariaat voor de gezamenlijke instanties die toezicht houden op de bescherming van persoonsgegevens;

- de bestrijding van milieucriminaliteit;

- de beveiliging van andere betaalmiddelen dan contanten;

Ten slotte heeft de Europese Raad van Feira in juni het Actieplan inzake drugsbestrijding evenals een verslag betreffende de externe betrekkingen op het gebied van justitie en binnenlandse zaken goedgekeurd.

De Commissie is voornemens haar tweede bijwerking van het scoreboard aan het einde van het Zweedse voorzitterschap voor te leggen.

2. Een gemeenschappelijk asiel- en migratiebeleid van de eu

De afzonderlijke, maar onderling nauw verbonden vraagstukken van asiel en migratie vereisen dat een gemeenschappelijk EU-beleid wordt uitgewerkt dat de volgende elementen bevat :

2.1. Partnerschap met landen van herkomst

Er zal een alomvattende aanpak van migratie worden ontwikkeld, met aandacht voor de politieke, mensenrechten- en ontwikkelingsvraagstukken in de landen en regio's van herkomst en doorreis. Deze aanpak zal gebaseerd zijn op een partnerschap met die landen en regio's teneinde de gezamenlijke ontwikkeling te stimuleren.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

2.2. Een gemeenschappelijk Europees asielstelsel

Het is de bedoeling toe te zien op de volledige en niet-restrictieve toepassing van het Verdrag van Genève en zo te garanderen dat niemand wordt teruggestuurd naar het land van vervolging, d.w.z. dat het beginsel van non-refoulement wordt gehandhaafd.

Op termijn moet dit leiden tot de vaststelling van een gemeenschappelijke asielprocedure en van een uniforme status voor personen die asiel hebben gekregen, welke in de hele Unie geldig is.

Secundaire bewegingen van asielzoekers tussen lidstaten moeten worden beperkt.

Op basis van de solidariteit tussen de lidstaten zal actief gezocht worden naar overeenstemming over een regeling voor tijdelijke bescherming van ontheemden.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

2.3. Eerlijke behandeling van derdelanders

De voorwaarden voor toelating en verblijf van derdelanders, gebaseerd op een gezamenlijke evaluatie van de economische en demografische ontwikkelingen in de Unie alsook op de situatie in de landen van herkomst, zullen op elkaar worden afgestemd.

Het integratiebeleid moet erop gericht zijn aan derdelanders die legaal op het grondgebied van de lidstaten verblijven (in bijzonder bij langdurig verblijf), rechten toe te kennen en verplichtingen op te leggen die vergelijkbaar zijn met die van de EU-burgers. Het moet tevens de non-discriminatie en de bestrijding van racisme en vreemdelingenhaat verder ontwikkelen.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

2.4. Beheer van migratiestromen

Alle fasen van de migratiestromen moeten in nauwe samenwerking met de landen van herkomst en doorreis doeltreffender worden beheerd.

De bestrijding van de illegale immigratie moet beter worden aangepakt door de strijd aan te binden met de betrokken criminele netwerken en tegelijkertijd de bescherming van de slachtoffers garanderen.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

3. Een ware Europese rechtsruimte

Het is de bedoeling dat de burgers in de gehele Unie eenzelfde beeld krijgen van justitie. Justitie moet worden beschouwd als een middel om het dagelijkse leven van de burgers te vergemakkelijken en om degenen die de vrijheid en de veiligheid van de individuen en de maatschappij in gevaar brengen, voor het gerecht te brengen. Dit impliceert zowel een betere toegang tot de rechter als volledige justitiële samenwerking tussen de lidstaten.

3.1. Een betere toegang tot de rechter in Europa

Een ware rechtsruimte moet garanderen dat burgers en bedrijven in alle lidstaten even gemakkelijk als in hun eigen land, toegang kunnen hebben tot de rechter en de autoriteiten en niet door de complexiteit van de juridische en administratieve stelsels van de lidstaten worden verhinderd of ontmoedigd om hun rechten te doen gelden.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

3.2. Wederzijdse erkenning van rechterlijke beslissingen

Een ware Europese rechtsruimte dient rechtszekerheid te verstrekken aan personen en economische subjecten. Dit betekent dat rechterlijke beslissingen en vonnissen in de gehele Unie in acht moeten worden genomen en uitgevoerd.

Een versterkte wederzijdse erkenning van rechterlijke beslissingen en vonnissen en de noodzakelijke onderlinge aanpassing van de wetgevingen zouden de samenwerking tussen de autoriteiten en de justitiële bescherming van de rechten van het individu ten goede komen. Het is de bedoeling dat het beginsel van wederzijdse erkenning in zowel burgerlijke als strafzaken de hoeksteen van de justitiële samenwerking binnen de Unie wordt.

Op burgerrechtelijk gebied :

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

Op strafrechtelijk gebied :

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

3.3. Grotere convergentie inzake burgerlijk recht

Met het oog op een vlottere justitiële samenwerking en een betere toegang tot de rechter dient een grotere overeenstemming en convergentie tussen de verschillende rechtsstelsels te worden tot stand gebracht.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

4. Bestrijding van de criminaliteit in de Unie in haar geheel

In de gehele Unie moet een evenwichtige ontwikkeling van misdaadbestrijdingsmaatregelen worden bewerkstelligd waarbij de vrijheid en de wettelijke rechten van personen en economische subjecten worden beschermd.

In deze context wordt speciale aandacht gevraagd voor de "Strategie van de Europese Unie voor het begin van het nieuwe millennium" inzake preventie van en controle op georganiseerde misdaad. Een aantal aanvullende acties, die verder gaan dan de conclusies van Tampere en die in het leven zijn geroepen door de aanbevelingen van deze strategie, zijn in dit hoofdstuk opgenomen.

4.1. Criminaliteitspreventie op het niveau van de Unie

Een doeltreffend beleid op het gebied van de bestrijding van alle vormen van criminaliteit, al dan niet-georganiseerd, moet ook preventieve maatregelen van multidisciplinaire aard omvatten.

De integratie van aspecten van criminaliteitspreventie in maatregelen en programma's ter bestrijding van criminaliteit op het niveau van de Unie en van de lidstaten.

De samenwerking tussen nationale criminaliteitspreventieorganisaties moet worden aangemoedigd en er moeten bepaalde prioritaire gebieden worden vastgesteld.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

4.2. Versterking van de samenwerking bij de bestrijding van de criminaliteit

In een ware rechtsruimte mogen de misdadigers niet de gelegenheid krijgen om voordeel te halen uit de verschillen in de rechtsstelsels van de lidstaten.

De voor de toepassing van de wetgeving verantwoordelijke autoriteiten dienen intensiever samen te werken om de burgers een hoog niveau van bescherming te bieden. Hiertoe moet bij onderzoeken inzake grensoverschrijdende criminaliteit optimaal profijt worden getrokken uit de samenwerking tussen de autoriteiten van de lidstaten.

Het Verdrag van Amsterdam heeft door de uitbreiding van de bevoegdheden van Europol de essentiële en centrale rol erkent die dit orgaan moet spelen door de Europese samenwerking op het gebied van preventie en bestrijding van de georganiseerde criminaliteit te vergemakkelijken.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

4.3. Bestrijding van bepaalde vormen van criminaliteit

Wat het nationaal strafrecht betreft, dienen de inspanningen om overeenstemming te bereiken over gemeenschappelijke definities, strafbaarstelling en sancties in een eerste fase vooral gericht te zijn op een beperkt aantal sectoren die van bijzonder belang zijn. Er moet een akkoord worden bereikt over gemeenschappelijke definities, strafbaarstelling en sancties wat betreft ernstige vormen van georganiseerde en transnationale criminaliteit teneinde de vrijheid en de wettelijke rechten van personen en economische subjecten te beschermen.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

4.4. Speciaal optreden tegen het witwassen van geld

Het witwassen van geld is nauw verweven met de georganiseerde criminaliteit. Om die reden moeten maatregelen worden genomen om het witwassen uit te roeien, waar het zich ook voordoet, teneinde ervoor te zorgen dat concrete maatregelen worden genomen om opbrengsten van misdrijven op te sporen, te bevriezen, in beslag te nemen en te confisqueren.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

5. Aangelegenheden op het gebied van binnen- en buitengrenzen en visumbeleid, tenuitvoerlegging van art. 62 VEG en omzetting van het Schengenacquis

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

6. Burgerschap van de Unie

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

7. Samenwerking ter bestrijding van drugs

Het drugsprobleem, dat een collectieve en individuele bedreiging vormt, dient op een globale, multidisciplinaire en geïntegreerde manier te worden aangepakt. De drugsstrategie van de EU voor de jaren 2000-2004 zal eveneens halverwege en aan het einde worden geëvalueerd met de hulp van het Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (EWDD) en Europol.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

8. Krachtdadiger extern optreden

De Europese Unie onderstreept dat alle bevoegdheden en instrumenten die ter beschikking van de Unie staan, met name in de externe betrekkingen, op een geïntegreerde en consequente manier moeten worden gebruikt om een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid tot stand te brengen. Aangelegenheden op het gebied van justitie en binnenlandse zaken moeten geïntegreerd worden in de bepaling en de uitvoering van het beleid en de activiteiten van de Unie op andere gebieden.

>RUIMTE VOOR DE TABEL>