19.5.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 129/17

(1)

De Unie draagt ertoe bij een hoog niveau van consumentenbescherming te waarborgen, en draagt bij tot het centraal stellen van de consumenten op de interne markt, door ondersteuning en aanvulling van het beleid van de lidstaten, waarbij ervoor moet worden gezorgd dat de burgers ten volle profijt kunnen trekken van de interne markt en dat hun juridische en economische belangen daardoor terdege worden aangepakt en verdedigd. Een goed werkende en betrouwbare financiëledienstensector is een fundamenteel onderdeel van de interne markt en het grensoverschrijdende vermogen ervan. Dit vergt een solide kader voor regelgeving en toezicht, dat tegelijk financiële stabiliteit waarborgt en een duurzame economie ondersteunt. Tegelijkertijd moet een goed werkende en betrouwbare financiëledienstensector voorzien in een hoog niveau van bescherming voor consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten, met inbegrip van kleine beleggers, spaarders, verzekeringspolishouders, leden en begunstigden van pensioenfondsen, individuele aandeelhouders, kredietnemers en kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's).

(2)

Sinds 2007 heeft de financiële en economische crisis het vertrouwen van eindgebruikers van financiële diensten, met name van consumenten, sterk gehavend. Om hun vertrouwen in de soliditeit van de financiële sector te herstellen en bij te dragen aan de best practices ervan, is het derhalve van belang de mate van actieve deelname en betrokkenheid van consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten, met inbegrip van kleine beleggers, spaarders, verzekeringspolishouders, leden en begunstigden van pensioenfondsen, individuele aandeelhouders, kredietnemers en kmo's, alsook van hun belangenbehartigers, bij beleidsvorming van de Unie en andere relevante multilaterale beleidsvorming in de financiële sector te vergroten.

(3)

Met die doelen voor ogen en naar aanleiding van een initiatief van meerdere partijen van het Europees Parlement startte de Commissie eind 2011 een proefproject op, gericht op het verlenen van subsidies om de ontwikkeling van een financieel expertisecentrum ten behoeve van consumenten, andere eindgebruikers en hun belangenbehartigers te ondersteunen, om hun meer mogelijkheden te bieden om deel te nemen aan de beleidsvorming van de Unie op het gebied van financiële diensten en om de ontwikkeling van een veerkrachtig bankenstelsel te bevorderen. Als voornaamste beleidsdoelstellingen moesten de beleidsmakers van de Unie andere standpunten te horen krijgen dan die van de financiële sector bij het voorbereiden van nieuw Unierecht, moesten de belangen van consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten in nieuw Unierecht in aanmerking worden genomen, moest het brede publiek beter worden geïnformeerd over vraagstukken op het gebied van financiële regelgeving, met een verbetering van de financiële geletterdheid tot gevolg, en moesten consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten actiever deelnemen aan de beleidsvorming van de Unie op het gebied van financiële diensten, met evenwichtig Unierecht als resultaat.

(4)

Als gevolg hiervan en na een open oproep tot het indienen van voorstellen heeft de Commissie tussen 2012 en 2015 werkingssubsidies toegekend aan twee non-profitorganisaties: Finance Watch en Better Finance. Die subsidies zijn in 2012 en 2013 toegekend in het kader van een tweejarig proefproject en sinds 2014 in de vorm van een voorbereidende actie. Voorts is in 2016 besloten in plaats van werkingssubsidies subsidies voor acties toe te kennen, omdat subsidies voor acties een betere beheersing van de begrotingsuitgaven van de Unie verzekeren. Aangezien een voorbereidende actie slechts tot drie opeenvolgende jaren kan duren overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad (3), is een wetgevingshandeling nodig om voor de financiering van dergelijke acties vanaf 2017 een rechtsgrondslag te bieden.

(5)

Finance Watch is in 2011 met subsidies van de Unie opgericht als een internationale vereniging zonder winstoogmerk naar Belgisch recht. Haar missie is het verdedigen van de belangen van het maatschappelijk middenveld in de financiële sector. Met subsidies van de Unie kon Finance Watch in korte tijd een team van gekwalificeerde deskundigen opzetten om studies, beleidsanalyses en communicatieactiviteiten op het gebied van financiële diensten te verrichten.

(6)

Better Finance is ontstaan uit opeenvolgende reorganisaties en herbenamingen van bestaande Europese verenigingen van beleggers en aandeelhouders sinds 2009. Dankzij subsidies van de Unie richtte de organisatie een financieel expertisecentrum op dat zich vooral toespitst op de belangen van consumenten, particuliere beleggers, individuele aandeelhouders, spaarders en andere eindgebruikers van financiële diensten, in overeenstemming met haar ledenbasis en haar middelen.

(7)

Na de in 2015 uitgevoerde evaluatie van het proefproject en van de daaropvolgende voorbereidende actie werd geconcludeerd dat de beleidsdoelstellingen over het algemeen zijn verwezenlijkt. Finance Watch en Better Finance waren actief op elkaar aanvullende beleidsterreinen en hadden verschillende doelgroepen. Gezamenlijk hebben hun activiteiten het grootste deel van de financiële politieke agenda van de Unie vanaf 2012 bestreken en hebben Finance Watch en Better Finance, voor zover mogelijk gezien hun middelen, gewerkt aan een uitbreiding van hun activiteiten om binnen de Unie een brede geografische dekking te bewerkstelligen.

(8)

Beide organisaties hebben een meerwaarde gecreëerd voor de activiteiten van hun nationale leden en voor de consumenten in de Unie. Nationale organisaties die zich bezighouden met een breed scala aan consumentenkwesties beschikken vaak niet over voldoende technische expertise op beleidsterreinen die specifiek verband houden met financiële diensten en met betrekking tot de ermee verband houdende beleidsvormingsprocessen van de Unie. Bovendien zijn tot dusver geen vergelijkbare organisaties op het niveau van de Unie geïdentificeerd. Hoewel bij de evaluatie van het proefproject is gebleken dat geen enkele andere aanvrager heeft gereageerd op de verschillende jaarlijkse oproepen tot het indienen van voorstellen die zijn gedaan sinds 2012, moet het programma waar deze verordening in voorziet na afloop van de periode 2017-2020 worden opengesteld voor andere potentiële begunstigden die voldoen aan de vereisten ervan.

(9)

Ondanks geregelde inspanningen zijn Finance Watch en Better Finance er niet in geslaagd stabiele en significante financiering van andere donoren buiten de financiële sector aan te trekken, waardoor zij in deze fase nog steeds sterk afhankelijk zijn van financiering door de Unie om het financieel te kunnen bolwerken. Cofinanciering van de Unie is derhalve momenteel nodig om ervoor te zorgen dat zij de komende jaren met voldoende middelen de gewenste beleidsdoelstellingen kunnen verwezenlijken en om deze organisaties en hun deskundigen en administratief personeel, die erin zijn geslaagd in korte tijd relevante activiteiten op te starten, financiële stabiliteit te verschaffen. Het is bijgevolg noodzakelijk om een programma van de Unie voor de periode 2017-2020 op te zetten, ter ondersteuning van de activiteiten van Finance Watch en Better Finance (het „programma”), in aanvulling op soortgelijke beleidsmaatregelen van de lidstaten op nationaal niveau. Financiële stabiliteit is voor beide organisaties van cruciaal belang om hun deskundigheid te kunnen bewaren en projecten te kunnen plannen. Niettemin dienen de organisaties die in het kader van het programma steun ontvangen, ernaar te streven het aandeel van financiering uit andere bronnen te vergroten.

(10)

Een voortzetting van de financiering van Finance Watch en Better Finance voor de periode 2017-2020 in lijn met de voorbereidende actie zou ervoor zorgen dat de tot dusver bereikte positieve effecten van de activiteiten van die organisaties behouden blijven. De financiële middelen voor de uitvoering van het programma moeten worden begroot op basis van de gemiddelde reële kosten die elke organisatie tussen 2012 en 2015 heeft gemaakt. Het maximumpercentage van 60 % voor cofinanciering door de Unie moet ongewijzigd blijven. Mochten het programma en de desbetreffende financiering worden uitgebreid tot na 2020 en mochten andere potentiële begunstigden zich aandienen, dan dient de oproep voor aanvragers open te zijn voor andere organisaties die aan de criteria van het programma voldoen en die bijdragen tot de doelstellingen ervan.

(11)

In deze verordening worden de financiële middelen voor de gehele looptijd van het programma vastgesteld die in het kader van de jaarlijkse begrotingsprocedure voor het Europees Parlement en de Raad het voornaamste referentiebedrag moeten vormen in de zin van punt 17 van het Interinstitutioneel Akkoord van 2 december 2013 tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie betreffende de begrotingsdiscipline, de samenwerking in begrotingszaken en een goed financieel beheer (4).

(12)

Om eenvormige voorwaarden te waarborgen voor de uitvoering van deze verordening, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend in verband met de goedkeuring van de jaarlijkse werkprogramma's.

(13)

Jaarlijks vóór 30 november moet elke begunstigde bij de Commissie een beschrijving indienen van de voor het volgende jaar geplande activiteiten met het oog op de verwezenlijking van de beleidsdoelstellingen van het programma. Die activiteiten moeten gedetailleerd worden beschreven, inclusief de doelstellingen, verwachte resultaten en effecten ervan, de geraamde kosten en het tijdschema, alsmede de relevante indicatoren om ze te beoordelen.

(14)

De financiële steun moet worden verleend overeenkomstig de voorwaarden die zijn neergelegd in Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 en Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1268/2012 van de Commissie (5).

(15)

Uiterlijk twaalf maanden vóór het einde van het programma moet de Commissie een evaluatieverslag over de in het kader van het programma behaalde resultaten indienen bij het Europees Parlement en de Raad. In het evaluatieverslag moet worden beoordeeld of het programma moet worden voortgezet na de periode 2017-2020. Voor een eventuele verlenging, wijziging of hernieuwing van het programma na de periode 2017-2020 moet een open oproep worden georganiseerd voor de selectie van de begunstigden.

(16)

De financiële belangen van de Unie moeten worden beschermd met evenredige maatregelen in de hele uitgavencyclus, onder meer op het gebied van preventie, opsporing en onderzoek van onregelmatigheden, terugvordering van verloren gegane, ten onrechte betaalde of onjuist bestede financiële middelen, en, voor zover van toepassing, met administratieve en financiële sancties.

(17)

De begunstigden moeten alles in het werk stellen om hun activiteiten zichtbaarheid te geven in alle lidstaten. Daartoe moeten de begunstigden trachten contacten tot stand te brengen met relevante non-profitconsumentenorganisaties in de hele Unie, en, waar mogelijk, informatie over hun organisatie, lidmaatschap en activiteiten vertalen, en die informatie op hun websites zetten.

(18)

Met het oog op de continuïteit van de met financiering van de Unie gesteunde acties die de begunstigden uitvoeren, moet deze verordening in werking treden op de dag van de bekendmaking ervan en moet zij van toepassing zijn met ingang van 1 mei 2017.

(19)

Daar de doelstelling van deze verordening, namelijk het vaststellen van een Unieprogramma dat specifieke activiteiten ondersteunt die de betrokkenheid van consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten in de beleidsvorming van de Unie op het gebied van financiële diensten vergroot, niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang en de gevolgen ervan beter door de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken,

a)

onderzoek, met inbegrip van productie van eigen onderzoek en gegevens, en ontwikkeling van expertise;

b)

in gesprek gaan met consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten door contacten te onderhouden met bestaande consumentennetwerken en infolijnen in de lidstaten om kwesties in kaart te brengen die relevant zijn voor beleidsvorming op Unieniveau met het oog op de bescherming van de consumentenbelangen op het gebied van financiële diensten;

c)

bewustmakingsactiviteiten, verspreidingsactiviteiten, en de verstrekking van financiële educatie en opleiding, rechtstreeks of via hun nationale leden, ook bij een breed publiek van consumenten, andere eindgebruikers van financiële diensten en niet-deskundigen;

d)

activiteiten ter versterking van de interactie tussen de leden van de in artikel 3, lid 1, genoemde organisaties alsook op bewustmaking en beleidsadvies gerichte activiteiten ter bevordering van de positie van die leden op het niveau van de Unie en ter bevordering van het publiek en algemeen belang in financiële regelgeving en Unieregelgeving.

a)

het bevorderen van de actieve deelname en betrokkenheid van consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten, alsook van belangenbehartigers van consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten bij beleidsvorming van de Unie en andere relevante multilaterale beleidsvorming op het gebied van financiële diensten;

b)

het verstrekken van informatie aan consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten, alsook aan hun belangenbehartigers, over vraagstukken op het gebied van de regulering van de financiële sector.

a)

een jaarlijkse beschrijving van de acties die in het kader van het programma worden uitgevoerd door de begunstigde;

b)

een jaarlijks activiteitenverslag met kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren voor elke door de begunstigde geplande en uitgevoerde activiteit;

c)

een financieel verslag.

a)

de organisatie van de werkzaamheden en het werkgebied;

b)

de mogelijkheid om lid te worden, de voorwaarden voor lidmaatschap en de structuur van de begunstigde;

c)

welke van haar activiteiten onder artikel 1, lid 2, vallen.