9.6.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 146/150

(1)

Bij e-mail van 14 februari 2017 en bij schrijven dat op 7 maart 2017 door de Commissie is ontvangen, hebben de Estse autoriteiten, overeenkomstig artikel 9, lid 3, van Richtlijn 96/67/EG (hierna „de richtlijn” genoemd), het afwijkingsbesluit aangemeld dat de regering van de Republiek Estland op basis van artikel 9, lid 1, onder b), van de Richtlijn heeft genomen met betrekking tot de luchthaven van Tallinn.

(2)

De afwijking houdt in dat het luchthavenbeheersorgaan (Tallinn Airport Ltd) via zijn dochteronderneming Tallinn Airport GH Ltd, waarvan het voor 100 % eigenaar is, als enige entiteit het recht krijgt om op de luchthaven van Tallinn de volgende diensten aan derden te verlenen, zoals vermeld in de punten 3 en 5 van de bijlage bij de richtlijn: bagageafhandeling en platformafhandeling. De vrijstelling wordt op grond van artikel 9, lid 1, onder b), van de richtlijn verleend voor een aanvankelijke periode van twee jaar die begint op 15 mei 2017 en loopt tot en met 14 mei 2019. Gezien de tijd die is voorzien om het plaatsgebrek te verhelpen, waardoor verdere openstelling van de markt mogelijk is, hebben de Estse autoriteiten besloten deze periode op grond van artikel 9, lid 6, van de richtlijn te verlengen met twee jaar, namelijk van 15 mei 2019 tot en met 14 mei 2021.

(3)

In overeenstemming met artikel 9, lid 5, van de richtlijn heeft de Commissie de Estse regering over zijn ontwerpevaluatie geraadpleegd.

(4)

Aangezien het verkeersvolume recentelijk de in artikel 1, lid 2, van de richtlijn vastgestelde drempelwaarde van twee miljoen passagiersbewegingen heeft overschreden, valt de luchthaven van Tallinn binnen het toepassingsgebied van de richtlijn en zijn de verplichtingen van de richtlijn in verband met het toegankelijk maken van de grondafhandelingsmarkt van toepassing.

(5)

Wat betreft de bagageafhandeling beschikt de luchthaven van Tallinn momenteel over één passagiersterminal en één sorteerinstallatie voor ter plaatse gecontroleerde bagage en alle transferbagage; deze bevinden zich op het niveau van de kelder in het centrale deel van de terminal.

(6)

De algehele toegang tot de grondafhandelingsmarkt is volledig geliberaliseerd, maar de luchthaven is momenteel als gevolg van plaatsgebrek via zijn dochteronderneming de enige aanbieder van bagage- en platformafhandelingsdiensten.

(7)

De luchthaven van Tallinn wordt momenteel uitgebreid. De plannen voor de uitbreiding zijn in 2010 opgesteld en hielden aanvankelijk geen rekening met de openstelling van de grondafhandelingsmarkt. Sinds de luchthaven de drempel van twee miljoen passagiers heeft bereikt, is de richtlijn echter van toepassing geworden en zijn de bouwplannen dienovereenkomstig geëvalueerd om ervoor te zorgen dat er specifieke investeringen plaatsvinden met het oog op de openstelling van de grondafhandelingsmarkt. Er zijn investeringsplannen voor de oorspronkelijke bouwplannen die volgens plan zullen worden uitgevoerd, en voor de bouwplannen die specifiek betrekking hebben op de openstelling van de grondafhandelingsmarkt. De hinder voor passagiers wordt tijdens de bouwwerken zo veel mogelijk beperkt door de continuïteit van de activiteiten te waarborgen. Dat is nodig omdat een stijging van het aantal passagiers wordt verwacht, met name tijdens het Estse voorzitterschap van de EU, dat plaatsvindt van 1 juli tot en met 31 december 2017.

(8)

De volgende belangrijke investeringsprojecten met betrekking tot de ontwikkeling van de infrastructuur worden momenteel op de luchthaven van Tallinn uitgevoerd of zullen daar van start gaan:

(9)

Overeenkomstig artikel 9, lid 3, van de richtlijn heeft de Commissie een samenvatting van het door de Estse autoriteiten aangemelde afwijkingsbesluit gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie van 29 maart 2017 (2) en de belanghebbende partijen verzocht opmerkingen in te dienen.

(10)

De Commissie heeft opmerkingen ontvangen van een vereniging van luchtvaartmaatschappijen waarin, in tegenstelling tot hetgeen de Estse regering vermeldt, wordt gesteld dat er in de huidige infrastructuur geen plaatsgebrek is dat Tallinn Airport Ltd ervan weerhoudt een oplossing te vinden waardoor ten minste één aanvullende dienstverlener kan worden ondergebracht. De vereniging van luchtvaartmaatschappijen stelt dat in het verleden gedurende langere tijd meerdere ondernemingen grondafhandelingsdiensten op de luchthaven van Tallinn hebben geleverd.

(11)

De Estse autoriteiten hebben hun afwijkingsbesluit gebaseerd op artikel 9, lid 1, onder b), van de richtlijn; volgens dit punt mogen de lidstaten, wegens specifieke belemmeringen wat de beschikbare ruimte of capaciteit betreft, een of meer van de in artikel 6, lid 2, bedoelde categorieën grondafhandelingsdiensten voor één dienstverlener reserveren (3). In de onderhavige zaak hebben de Estse autoriteiten overeenkomstig artikel 9, lid 2, gespecificeerd op welke categorieën het afwijkingsbesluit betrekking heeft. De betrokken categorieën zijn bagageafhandeling en platformafhandeling als vermeld in de punten 3 en 5 van de bijlage bij de richtlijn, waarbij de markttoegang tot alle andere categorieën grondafhandelingsdiensten op de luchthaven van Tallinn niet beperkt is.

(12)

De afwijking wordt door de Republiek Estland hoofdzakelijk om de volgende reden toegestaan: tijdens de bouwwerken, die een volledige opening van de markt voor platform- en bagageafhandeling mogelijk zullen maken, is de beschikbare ruimte en capaciteit op de luchthaven van Tallinn beperkt, zodat er geen ruimte is voor een bijkomende verlener van grondafhandelingsdiensten voor de hierboven genoemde categorieën (behalve het vervoer en laden van voedingsmiddelen en drank in en uit het vliegtuig). Meer bepaald:

(13)

Ten eerste is de Commissie van mening dat de bagagezone beperkt is: deze zone is 72 meter lang, 13 meter breed en 1,9 meter hoog, hetgeen onvoldoende is voor een tweede aanbieder van bagageafhandelingsdiensten. In het licht van artikel 9, lid 1, van de richtlijn, waarin sprake is van belemmeringen wat de ruimte of capaciteit betreft, met name wegens overconcentratie en de bezettingsgraad van de oppervlakte, merkt de Commissie ten tweede op dat deze aspecten op de luchthaven van Tallinn worden gekenmerkt door drie korte piekperioden waarin talrijke uitrustingseenheden gedurende een beperkt tijdsbestek in de momenteel beschikbare beperkte ruimte moeten worden ingezet. Ten derde kan het plaatsgebrek niet op een snelle en eenvoudige manier worden opgelost door de oppervlakte van de huidige faciliteit uit te breiden, aangezien de oppervlakte er omheen niet beschikbaar is. Ten slotte is er momenteel onvoldoende ruimte beschikbaar om uitrusting of personeel van een extra bagageafhandelaar onder te brengen.

(14)

Wat platformafhandeling betreft, merkt de Commissie verder op dat er ten eerste in de onmiddellijke buurt van het parkeerterrein voor luchtvaartuigen onvoldoende ruimte beschikbaar is, waardoor geen parkeerruimte kan worden ingericht voor de extra uitrusting van een tweede platformafhandelaar. Ten tweede wordt de huidige parkeerruimte voor grondafhandelingsmaterieel en bagagekarretjes bij de parkeerplatformen en onder de gaanderij van de passagiersterminal al ten volle benut. Ten derde vormt het plaatsgebrek momenteel een probleem voor het beheer van de luchthaven van Tallinn, met name in de winter als ook sneeuwruimers en -verwijderaars op de beperkte ruimte worden gestald. Ten vierde zijn er geen speciale loodsen of garages om het materieel te stallen. Omdat er geen fysieke ruimte overblijft om de parkeercapaciteit in de onmiddellijke buurt van de passagiersterminal te verhogen, is het tot slot momenteel onmogelijk om een tweede grondafhandelaar te huisvesten. Daarom moeten nieuwe faciliteiten worden gebouwd.

(15)

Wat betreft de bewering van de vereniging van luchtvaartmaatschappijen dat in het verleden meerdere bedrijven grondafhandelingsdiensten op de luchthaven van Tallinn hebben geleverd, merkt de Commissie op dat volgens door Estland verstrekte informatie sinds 1998 het aantal vluchten op de luchthaven van Tallinn met meer dan 50 % en het aantal passagiers met 300 % zijn gestegen, terwijl de omvang van de platform- en bagageafhandelingsoppervlakte gelijk is gebleven. Deze stijging van het verkeer heeft gevolgen gehad voor de beschikbare ruimte. De vereniging van luchtvaartmaatschappijen geeft niet aan hoe platform- en bagageafhandelingsdiensten onder de huidige omstandigheden door een extra grondafhandelaar zouden kunnen worden geleverd.

(16)

Teneinde het bovengenoemde plaatsgebrek op te lossen, hebben de Estse autoriteiten een gedetailleerd plan voor de uitbreiding van de infrastructuur ingediend. Daardoor kunnen een tweede aanbieder van bagageafhandelingsdiensten en een tweede aanbieder van platformafhandelingsdiensten toegang krijgen en wordt voldaan aan de op grond van de richtlijn vereiste mate van openstelling van de markt. Het einde van de vrijstelling in 2021 zou samenvallen met het einde van de bouwwerkzaamheden, zodat de markt kan worden geopend.

(17)

In dat opzicht merkt de Commissie op dat de drie door de luchthaven van Tallinn uit te voeren projecten als volgt zouden bijdragen tot de openstelling van de grondafhandelingsmarkt:

(18)

Op basis van de bovenstaande overwegingen en de informatie waarover zij beschikt, is de Commissie van mening dat de Estse autoriteiten hebben aangetoond dat er onvoldoende ruimte is om, naast de grondafhandelingsafdeling van de luchthaven, plaats te bieden aan een tweede externe bagageafhandelaar, totdat de reeds beschreven bouwprojecten zijn voltooid.

(19)

Er is ook rekening gehouden met het feit dat op de luchthaven van Tallinn de markt open is ten aanzien van alle categorieën grondafhandeling, afgezien van bagage- en platformafhandeling, dat de beperkingen waarin de afwijkingen voorzien op niet-discriminerende wijze van toepassing zijn op alle (potentiële) verleners van grondafhandelingsdiensten, afgezien van de grondafhandelingsafdeling van de luchthaven, en dat er tot dusver geen enkele grondafhandelaar of luchthavengebruiker een verzoek heeft ingediend voor een vergunning om bagage- of platformafhandelingsactiviteiten op de luchthaven van Tallinn te verrichten.

(20)

Op grond van artikel 9, lid 1, onder b), kan de levering van diensten maximaal twee jaar voor één dienstverlener worden gereserveerd; deze periode mag eenmaal met ten hoogste twee jaar worden verlengd. In dat kader wordt deze afwijking door de Estse autoriteiten toegestaan. De verlenging is tegelijkertijd met het afwijkingsbesluit ter kennis gegeven en is door de Commissie geanalyseerd in het kader van de huidige procedure en het onderhavige besluit.

(21)

Met name door de huidige situatie op de luchthaven van Tallinn, de beperkingen van deze afwijkingen wat betreft de materiële en temporele werkingssfeer alsmede de maatregelen die zijn genomen om de bestaande knelpunten weg te werken, is de Commissie ten slotte van mening dat de afwijkingen niet onnodig afbreuk doen aan de doelstellingen van de richtlijn, niet leiden tot concurrentieverstoringen tussen verleners van grondafhandelingsdiensten en/of luchthavengebruikers die aan zelfafhandeling doen, en niet verder gaan dan noodzakelijk is, in overeenstemming met de tweede alinea van artikel 9, lid 2, van de richtlijn.

(22)

Artikel 102 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, dat verbiedt dat een of meer ondernemingen misbruik maken van een machtspositie op de interne markt of op een wezenlijk deel daarvan, wordt onverlet gelaten door dit besluit.

(23)

In het licht van de resultaten van het door de Commissie uitgevoerde onderzoek en na overleg met de Republiek Estland, dient het afwijkingsbesluit dat door die lidstaat is vastgesteld op grond van artikel 9, lid 1, onder b), van de richtlijn met betrekking tot de luchthaven van Tallinn, dat is aangemeld bij de Commissie bij e-mail van 14 februari 2017 en bij schrijven dat op 7 maart 2017 is ontvangen, te worden goedgekeurd.

(24)

De maatregelen in dit besluit zijn in overeenstemming met het advies van het raadgevend comité als bedoeld in artikel 10 van de richtlijn,

—

bagageafhandeling,

—

platformafhandeling,

—

brandstof- en olielevering,

—

vracht- en postafhandeling voor wat betreft de fysieke afhandeling van vracht en post tussen het luchthavengebouw en het vliegtuig, zowel bij aankomst en vertrek als bij transitvluchten.