11.6.2014   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 177/88

1.1

Het Comité adviseert, vanwege de rechtszekerheid voor vliegtuigexploitanten en nationale autoriteiten, de voorstellen aan te nemen met betrekking tot het ook hanteren voor het jaar 2013 van het „stop the clock”-besluit en de deadline voor rapportage en inleveren van emissierechten over het jaar 2013 één jaar uit te stellen.

1.2

Ook zo zijn aan te nemen: het vrijstellen van kleine niet-commerciële vliegtuigexploitanten, die nauwelijks CO2 uitstoten alsmede kleine maatschappijen die niet onder die vrijstelling vallen de mogelijkheid te geven om gebruik te maken van versimpelde administratieve procedures.

1.3

Dat is evenwel niet het geval met de onderdelen van het voorstel die betrekking hebben op vluchten van en naar derde landen voor de periode 2014-2020. Het is in het belang van alle partijen om een luchtvaart- en/of handelsoorlog te voorkomen. Daarom moet eerst worden ingezet op onderhandelingen om tot een wereldwijde oplossing te komen.

1.4

Nu de vluchten tussen luchtvaartterreinen in de EER onder de EU-ETS-regeling voor de luchtvaart zullen blijven vallen, roept het Comité de EER-instellingen op:

2.1

De luchtvaart is, ofschoon relatief klein, één van de snelst groeiende bronnen van broeikasgasemissies: haar aandeel in de totale uitstoot bedraagt ongeveer 5 %, maar haar emissies zijn de afgelopen 20 jaar bijna verdubbeld. De luchtvaartsector beschikt daarbij slechts over beperkte technologische mogelijkheden om zijn emissies te reduceren, maar luchtvaartmaatschappijen wereldwijd kunnen en willen (1)  (2) ook met marktgebaseerde maatregelen (Market-Based Measures — MBM's) tot de emissiereductie bijdragen door hun snel toenemende emissies door middel van financiering van emissiereducties in andere sectoren, te compenseren.

2.2

Mede door toedoen van de EU, onder meer door opschorting — het zogenaamde „stop-the-clock”-besluit van begin 2013 — van Richtlijn 2008/101/EG (de luchtvaartregeling voor de handel in broeikasgasemissierechten) voor luchtvaartexploitanten waarvan de vliegtuigen de Europese Economische ruimte (EER) in- of uitvliegen, nam the International Civil Aviation Organization Assembly (ICAO) op 4 oktober 2013 het besluit om met behulp van de goedgekeurde routekaart in 2016 — wanneer de volgende driejaarlijkse vergadering van de ICAO is — een wereldwijd op de markt gebaseerd mechanisme voor de uitstoot van de internationale luchtvaart gereed te hebben en dit, als het wordt goedgekeurd, vanaf 2020 te gaan toepassen. Tot die tijd kunnen landen of groepen landen, zoals de EU, interimmaatregelen nemen, maar over het precieze hoe en wat kon geen compromis worden gevonden.

2.3

Deze ontwikkelingen zijn conform de eerdere adviezen (3) van het Comité: van „Om een systeem van verhandelbare emissierechten (EHS) wereldwijd van toepassing te maken, zou via de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) gewerkt moeten worden aan de invoering van dit systeem; als het tijdens de onderhandelingen opportuun is, zou als praktische eerste stap in die richting de invoering van een EHS voor het intra-Europese luchtverkeer een haalbare optie kunnen zijn” in 2006 via in 2007 „Door de luchtvaart in het Europese emissierechtenhandelssysteem (EHS) op te nemen wordt het systeem zelf mogelijk versterkt en kan het gaan dienen als hét model om de CO2-uitstoot op wereldwijd niveau aan te pakken” tot onlangs in 2013 „Het EESC is dan ook ingenomen met de voorgenomen opschorting van de toepassing van de EU-regeling inzake emissierechtenhandel op luchtvaartexploitanten waarvan de vliegtuigen de Europese Economische Ruimte (EER) in- of uitvliegen. Dit moratorium blijft van kracht totdat de globale onderhandelingen zijn afgerond”.

3.1

De Europese Commissie stelt voor om de geografische reikwijdte van het EU-emissiehandelssysteem (ETS) voor de luchtvaart aan te passen voor de periode tot de invoering van een mondiaal handelssysteem, gegeven de uitkomst van de Assemblee van de VN-organisatie voor burgerluchtvaart (ICAO) die plaatsvond van 24 september tot 4 oktober 2013.

3.2

Het voorstel van de Commissie beoogt een verdere impuls te geven aan de ontwikkeling van een mondiaal systeem. In het voorstel wordt geen onderscheid gemaakt tussen maatschappijen op basis van nationaliteit.

3.3

Oorspronkelijk gold het EU ETS voor luchtvaart voor de volledige afstand van vluchten van en naar luchthavens binnen de EER, inclusief vluchten van en naar derde landen. Voor het jaar 2012 gold, als gevolg van besluit nr. 377/2013/EU (bekend als het „stop the clock”-besluit), het systeem tijdelijk alleen voor vluchten binnen de EER en niet voor vluchten van en naar derde landen.

3.4

De Commissie stelt voor deze reikwijdte ook te hanteren voor 2013. Daarnaast wordt voorgesteld de deadline voor luchtvaartmaatschappijen, met betrekking tot rapportage en inleveren van emissierechten over jaar 2013, één jaar uit te stellen.

3.5

De voorgestelde reikwijdte voor de jaren 2014 tot 2020 heeft — in aanvulling op bovengenoemde reikwijdte voor 2013 — ook betrekking op vluchten van en naar landen buiten de EER voor het deel van deze vluchten dat plaatsvindt boven het territorium van landen van de EER. Het voorstel beschrijft de wijze waarop dit in de praktijk tot uitvoering kan worden gebracht.

3.6

Drie andere gevolgen van dit voorstel zouden zijn:

3.7

Tot slot stelt de Commissie voor dat kleine niet-commerciële vliegtuigexploitanten, die zeer weinig CO2 uitstoten, worden vrijgesteld voor het EU ETS voor luchtvaart. Kleine maatschappijen die niet onder die vrijstelling vallen, wordt de mogelijkheid geboden om gebruik te maken van versimpelde administratieve procedures.

4.1

Met het „stop the clock”-besluit geldt het EU ETS-systeem voor de luchtvaart tijdelijk alleen voor vluchten binnen de EER en niet voor vluchten van en naar derde landen. De Commissie stelt voor deze reikwijdte ook te hanteren voor het jaar 2013. Daarnaast wordt voorgesteld de deadline voor luchtvaartmaatschappijen, met betrekking tot rapportage en inleveren van emissierechten over het jaar 2013, één jaar uit te stellen. Het Comité vindt dit vanwege de rechtszekerheid voor vliegtuigexploitanten en nationale autoriteiten zeer verstandige voorstellen en adviseert derhalve ze aan te nemen.

4.2

Nu de vluchten tussen luchtvaartterreinen in de EER onder de EU ETS-regeling voor de luchtvaart zullen blijven vallen, roept het Comité de EU- en EER- instellingen op om onverwijld tot de „Single European Sky” te komen om verdere onnodige uitstoot door omleidingen en vertragingen door luchtverkeersbegeleidingen uit te bannen.

4.3

Het Comité is er zeer mee ingenomen dat kleine niet-commerciële vliegtuigexploitanten, die nauwelijks CO2 uitstoten, worden vrijgesteld en dat kleine maatschappijen die niet onder die vrijstelling vallen de mogelijkheid krijgen om gebruik te maken van versimpelde administratieve procedures.

4.4

Dat is evenwel niet het geval met de onderdelen van het voorstel die betrekking hebben op vluchten van en naar derde landen voor de periode 2014-2020. Het is in het belang van alle partijen om een luchtvaart- en/of handelsoorlog te voorkomen. Daarom moet eerst worden ingezet op onderhandelingen om tot een wereldwijde oplossing te komen.

4.4.1

Zelfs al uit de in de impact assessment vermelde gegevens over de in 2013 gevoerde beraadslagingen in ICAO-verband is af te leiden dat, gezien de verhoudingen en standpunten, zeer omzichtig moet worden gemanoeuvreerd om tenslotte in 2016 het beoogde wereldwijde resultaat te bereiken. Nog nooit is het doel zo dichtbij geweest, maar vertragingen zijn in het verleden geen uitzondering geweest en er is geen garantie op succes!

4.4.2

Dan nu al de derde landen letterlijk en figuurlijk aanzeggen — want dat is de unilaterale actie van de EU in feite indien dit onderdeel van het voorstel wordt aangenomen — dat hun luchtvaartmaatschappijen dienen te betalen zou een uitdaging inhouden. Dat zou alleen moeten overwogen na bilaterale en/of multilaterale onderhandelingen overeenkomstig artikel 16 a) van de ICAO-resolutie, om het risico van een wereldwijde luchtvaart- of handelsoorlog af te wenden.

4.4.3

Alhoewel juridisch de EER tot toepassing van de voorstellen is gerechtigd, is ook de US Administration gerechtigd om op grond van de Emissions Trading Scheme Prohibition Act („Thune Bill”) in Amerika geregistreerde luchtvaartmaatschappijen te verbieden zich met de EU ETS in te laten, om nog maar te zwijgen over de Chinese en Indiase reacties gezien hun weerstanden tegen de ICAO-resolutie van 4 oktober 2013. Het is vooralsnog echter niet nodig om de inhoud van het Commissievoorstel te wijzigen.

5.1

Het heeft er alle schijn van dat in bijlage I — Glossary van de Impact Assessment (SWD(2013) 430 final, blz. 51 EN) de definities van extra-EEA flights en intra — EEA flights verwisseld zijn.