Het infrastructuurpartnerschap tussen de EU en Afrika

Afrika heeft essentiële infrastructuurvoorzieningen nodig voor zijn economische groei en menselijke en sociale ontwikkeling. In deze context start de Commissie een partnerschap met Afrika voor de ontwikkeling van grote infrastructuurnetwerken. Dit partnerschap is een centraal onderdeel van de strategie van de Europese Unie voor Afrika, die in december 2006 is goedgekeurd.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 13 juli 2007 - Betere verbindingen voor Afrika: het infrastructuurpartnerschap tussen de EU en Afrika [COM(2006) 376 definitief - Niet gepubliceerd in het Publicatieblad].

SAMENVATTING

Infrastructuur in Afrika: stand van zaken

De beperkte toegang tot vervoer, telecommunicatiediensten, energie en drinkwater remt de armoedebestrijding en de verwezenlijking van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling in Afrika. De ontwikkeling van passende infrastructuurvoorzieningen en daarmee verband houdende diensten kan de economische groei bevorderen en handel en regionale integratie stimuleren.

De Afrikaanse vervoerssystemen zijn nog steeds onvoldoende ontwikkeld: het vervoer van personen en goederen is in hoofdzaak gebaseerd op het wegvervoer, dat ontoereikende verbindingen en diensten biedt. Het energiepotentieel van het continent is aanzienlijk, maar wordt niet doeltreffend ingezet. De watervoorraad is ongelijk verdeeld en is sterk afhankelijk van het seizoen; bovendien heeft het overgrote deel van de bevolking geen toegang tot drinkwater en sanitaire basisvoorzieningen. Tot slot is de toegang tot diensten op het gebied van telecommunicatie duur en ongelijk verdeeld: de digitale kloof is in Afrika groter dan waar ook ter wereld.

In de jaren negentig hebben de regeringen van de Afrikaanse landen en de Europese Unie (EU) de middelen die beschikbaar zijn voor de ontwikkeling van infrastructuurvoorzieningen in Afrika geleidelijk afgebouwd. Er moet nu meer worden geïnvesteerd. De EU wil voortbouwen op de vorderingen die tot dusver dankzij de samenwerking tussen de Commissie, de regeringen van de landen in Afrika en andere donors zijn geboekt. De ontwikkeling van de handel en de regionale economische integratie hebben bijvoorbeeld baat gehad bij de versterking van het primaire wegennet en de zeehavens.

Als partners de uitdaging aangaan

Gezien de vele uitdagingen start de EU een partnerschap met Afrika voor de ontwikkeling van grote infrastructuurnetwerken op dit continent. Dit partnerschap is gebaseerd op de strategie van de EU voor Afrika en de doelstellingen die zijn vastgelegd in het Actieplan voor de korte termijn op het gebied van infrastructuur (i-STAP) van de Afrikaanse Unie (AU) en NEPAD (Nieuw partnerschap voor de ontwikkeling van Afrika).

Het partnerschap is voornamelijk gericht op infrastructuurvoorzieningen die op continentaal en regionaal niveau kunnen worden gekoppeld:

• vervoer (wegennet en spoorwegnet, havens, zee en binnenwateren, luchtvervoer): algemene kosten beperken en kwaliteit van de geleverde diensten verbeteren;
• water en sanitaire voorzieningen: het beheer van de watervoorraden op lokaal, nationaal en grensoverschrijdend niveau verbeteren en zorgen voor toegang tot drinkwater en goede sanitaire voorzieningen;
• energie: de uitbreiding van netwerken, energievoorziening in plattelandsregio's en de verbetering van grensoverschrijdende verbindingen mogelijk maken;
• informatie- en communicatietechnologie (ICT): zorgen voor een goede toegang tot betaalbare technologie door steun te verlenen voor de hervorming van regels, capaciteitsversterking en de ontwikkeling van breedbandinfrastructuur.

Dit partnerschap is gericht op de verlening van steun voor investeringen in materiële infrastructuur, maatregelen op het gebied van institutionele ontwikkeling en capaciteitsversterking en maatregelen voor de ondersteuning van het politieke en regelgevingskader op nationaal niveau.

Afrika kan ook profiteren van de ervaring die de EU heeft opgedaan bij de ontwikkeling van de trans-Europese netwerken voor regionale infrastructuur, met name de methodologie voor het identificeren van prioritaire projecten en de beginselen om tot een consensus te komen voor de harmonisatie van regelgeving.

De verschillende maatregelen in het kader van het partnerschap zijn gericht op het creëren van samenhang tussen de investeringen in heel Afrika en de verschillende regio's en de nationale strategieën voor de ontwikkeling van infrastructuurvoorzieningen en armoedebestrijding. Het partnerschap speelt zich dus af op drie niveaus:

• continentaal: de AU-NEPAD coördineert de vaststelling van prioriteiten voor heel Afrika en de verschillende regio's;
• regionaal: de indicatieve regionale programma's fungeren als ondersteuning van de beleids- en regelgevingskaders waarmee de materiële investeringen gepaard gaan;
• nationaal: de AU-NEPAD en de delegaties van de EU oefenen gezamenlijk toezicht uit op de nationale maatregelen die tot de doelstellingen van het partnerschap bijdragen.

De maatregelen in het kader van het partnerschap worden gefinancierd via verschillende instrumenten:

• regionale en nationale toewijzingen in het kader van het tiende EOF (Europees Ontwikkelingsfonds): in totaal circa 5,6 miljard euro. Dit is aanzienlijk meer dan tot dusver in het kader van het EOF is toegewezen voor infrastructuurvoorzieningen in Afrika (3,75 miljard euro via het negende EOF);
• intra-ACS-middelen, met inbegrip van de middelen die zijn toegewezen via de faciliteiten voor energie (es de en fr) en water;
• het nieuwe trustfonds dat door de EU en de Europese Investeringsbank (EIB) is ingesteld en voornamelijk gericht is op investeringen in grensoverschrijdende infrastructuurvoorzieningen. Dit fonds wordt medegefinancierd door de Commissie, enkele belanghebbende lidstaten en Europese en Afrikaanse financiële instellingen voor ontwikkeling. In de startfase (2006-2007) is in dit fonds een bedrag gestort van 87 miljoen euro, dat uitbetaald wordt in de vorm van subsidies van de Gemeenschap en de lidstaten, alsmede een bedrag van 260 miljoen euro dat verstrekt wordt in de vorm van leningen van de EIB.

Voor een succesvol verloop van het partnerschap is doeltreffende coördinatie tussen de Commissie, de lidstaten en andere internationale initiatieven en instanties, zoals de Wereldbank en de EIB, noodzakelijk. Deze coördinatie dient als aanvulling op de participatie van de begunstigden in de verschillende projecten, met name door het politieke engagement van de regeringen om te zorgen voor goed bestuur in alle sectoren van de infrastructuur. De deelname van de particuliere sector aan het partnerschap wordt eveneens aangemoedigd.

Laatste wijziging: 31.10.2007