Bestrijding van Salmonella en andere zoönoseverwekkers

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EG) nr. 2160/2003 inzake de bestrijding van salmonella en andere specifieke door voedsel overgedragen zoönoseverwekkers

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

Deze verordening moet de opsporing en bestrijding van Salmonella in ieder stadium waarborgen, met name tijdens primaire productie (in deze context: het vermeerderen en fokken van pluimvee en ander vee) en in diervoeding, om prevalentie en het risico voor de volksgezondheid te verminderen.

KERNPUNTEN

Salmonella is een bacterie die gewoonlijk wordt aangetroffen in de ingewanden van gezonde vogels en zoogdieren en die bij mensen een ziekte met de naam salmonellose kan veroorzaken via besmet voedsel, vooral eieren en varkensvlees en, in mindere mate, in pluimveevlees. Symptomen zijn onder andere koorts, diarree en buikkrampen.

Toepassingsgebied

De verordening heeft betrekking op:

• doelstellingen inzake het terugdringen van Salmonella (en andere zoönoseverwekkers*);
• goedkeuring van bestrijdingsprogramma's die door EU-landen en levensmiddelen- of diervoederbedrijven zijn opgezet;
• voorschriften voor bepaalde methoden om prevalentie terug te dringen;
• voorschriften inzake handel binnen de EU en invoer uit niet-EU-landen van bepaalde dieren en de producten ervan.

De verordening is niet van toepassing op primaire productie voor particulier huishoudelijk gebruik of plaatselijke rechtstreekse levering in kleine hoeveelheden.

EU-doelstellingen

Na raadpleging van de EU-landen heeft de Europese Commissie een voorstel gedaan voor doelstellingen voor bestrijding in de primaire productie. Deze worden uitgedrukt als het toegestane maximumpercentage besmette kuddes of koppels, de vereiste minimale vermindering en de termijn waarin dit moet worden verwezenlijkt.

EU-doelstellingen die in het respectieve jaar voor iedere diergroep binnen drie jaar na aanvang moeten worden behaald, zijn als volgt gesteld:

• 2007: Fokkoppels kippen (Gallus gallus);
• 2008: Legkippen;
• 2009: Slachtkuikens;
• 2010: Kalkoenen.

Nationale bestrijdingsprogramma's

Om de doelstellingen te behalen moesten EU-landen nationale bestrijdingsprogramma's opzetten voor ten minste de productie van diervoeders, primaire productie van dieren en verwerking en bereiding van voedsel, om:

• besmetting op te sporen;
• de verantwoordelijkheden van overheden en levensmiddelen- of diervoederbedrijven te definiëren;
• specifieke bestrijdingsmaatregelen te behandelen, met name voor de bescherming van de volksgezondheid, met inbegrip van hoe antimicrobiële geneesmiddelen en vaccins worden gebruikt (zie Verordening (EG) nr. 1177/2006 van de Commissie);
• de voortgang ervan te evalueren en waar nodig te herzien.

Deze nationale programma's moesten worden goedgekeurd en medegefinancierd door de Europese Commissie.

Eieren

Verordening (EG) nr. 2160/2003 werd gewijzigd door Verordening (EG) nr. 1237/2007 van de Commissie en verbiedt het in de handel brengen van met bepaalde met Salmonella besmette koppels legkippen.

Andere levensmiddelen

Langs de voedselvoorzieningsketen worden de maatregelen uit Verordening (EG) nr. 2160/2003 aangevuld door microbiologische criteria voor Salmonella, L. monocytogenes en andere zoönoseverwekkers of de indicatoren ervan, zoals vermeld in Verordening (EG) nr. 2073/2005. Hierin staan de microbiologische criteria voor bepaalde micro-organismen en voorschriften voor exploitanten van een levensmiddelenbedrijf met betrekking tot de vereisten van Verordening (EG) nr. 852/2004 inzake levensmiddelenhygiëne.

Microbiologisch onderzoek alleen kan de veiligheid van de geteste voedingsmiddelen niet waarborgen, maar deze criteria bieden doelstellingen en referentiepunten om levensmiddelenbedrijven en autoriteiten te helpen met het beheer van en toezicht op de veiligheid van voedingsmiddelen.

Speciale garanties voor Salmonella voor handel naar sommige EU-landen

Koppels of voedingsmiddelen moeten op Salmonella worden getest voor handel naar Finland, Zweden en Noorwegen (levende dieren, eieren en vlees), en Denemarken (eieren), waarbij de resultaten worden opgenomen in de desbetreffende gezondheidscertificaten.

• Beschikking van de Raad 95/410/EG met betrekking tot slachtpluimvee.
• Beschikking van de Raad 2004/235/EG met betrekking tot legkippen.
• Beschikking van de Raad 2003/644/EG met betrekking tot vermeerderingskippen.
• Verordening (EG) nr. 1688/2005 met betrekking tot bepaalde soorten vlees en eieren.

Invoer

Om officieel bevoegd te zijn voor uitvoer naar de EU van levend pluimvee, broed- of consumptie-eieren moeten niet-EU-landen gelijkwaardige bestrijdingsprogramma's hebben. Dergelijke goedkeuringen vallen onder Besluit 2007/843/EG van de Commissie. Levensmiddelen die naar de EU worden uitgevoerd moeten voldoen aan de voedselveiligheidscriteria en er moeten gelijkwaardige garanties worden geboden met betrekking tot proceshygiënecriteria.

Europese en nationale referentielaboratoria

De Commissie heeft gezorgd voor de opzet en de financiering van het werkprogramma van een Europees referentielaboratorium voor elk van de meest relevante zoönoseverwekkers. EU-landen hebben nationale referentielaboratoria aangewezen voor de analyse van en het testen op deze zoönoseverwekkers.

Verslagen

Tendensen over de aanwezigheid van door voedsel overgedragen verwekkers in mensen, levensmiddelen, dieren en diervoeders zijn te vinden op de website van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid. Van bijzonder belang is het feit dat salmonellose onder de mens is afgenomen van bijna 200 000 gevallen per jaar in 2004 tot ongeveer 90 000 in 2014.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De aanbeveling is sinds 12 juni 2004 van toepassing.

ACHTERGROND

Kijk voor meer informatie op:

• „Bestrijding van Salmonella” op de website van de Europese Commissie
• „Zoönoses” op de website van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid

* KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EG) nr. 2160/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 17 november 2003 inzake de bestrijding van salmonella en andere specifieke door voedsel overgedragen zoönoseverwekkers (PB L 325 van 12.12.2003, blz. 1-15)

Achtereenvolgende wijzigingen in Verordening (EG) nr. 2160/2003 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE BESLUITEN

Beschikking 95/410/EG van de Raad van 22 juni 1995 tot vaststelling van de voorschriften voor de steekproefsgewijze microbiologische test in de inrichting van oorsprong van slachtpluimvee met als bestemming Finland en Zweden (PB L 243 van 11.10.1995, blz. 25-28)

Geconsolideerde versie

Beschikking 2003/644/EG van de Commissie van 8 september 2003 tot vaststelling van aanvullende garanties ten aanzien van Salmonellae voor de verzending naar Finland en Zweden van vermeerderingspluimvee en van voor vermeerderings- of voor gebruikskoppels bestemde eendagskuikens (PB L 228 van 12.9.2003, blz. 29-34)

Beschikking 2004/235/EG van de Commissie van 1 maart 2004 tot vaststelling van aanvullende garanties ten aanzien van Salmonellae voor de verzending naar Finland en Zweden van legkippen (PB L 72 van 11.3.2004, blz. 86-90)

Verordening (EG) nr. 852/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 inzake levensmiddelenhygiëne (PB L 139 van 30.4.2004, blz. 1-54)

Rectificatie

Geconsolideerde versie

Verordening (EG) nr. 1688/2005 van de Commissie van 14 oktober 2005 tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 853/2004 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft bijzondere garanties ten aanzien van salmonella voor de verzending naar Finland en Zweden van bepaalde soorten vlees en eieren (PB L 271 van 15.10.2005, blz. 17-28)

Geconsolideerde versie

Verordening (EG) nr. 2073/2005 van de Commissie van 15 november 2005 inzake microbiologische criteria voor levensmiddelen (PB L 338 van 22.12.2005, blz. 1-26)

Geconsolideerde versie

Verordening (EG) nr. 1177/2006 van de Commissie van 1 augustus 2006 ter uitvoering van Verordening (EG) nr. 2160/2003 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft voorschriften voor het gebruik van specifieke bestrijdingsmethoden in het kader van de nationale programma's voor de bestrijding van salmonella bij pluimvee (PB L 212 van 2.8.2006, blz. 3-5)

Verordening (EG) nr. 1237/2007 van de Commissie van 23 oktober 2007 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2160/2003 van het Europees Parlement en de Raad en Beschikking 2006/696/EG wat betreft het in de handel brengen van eieren van met Salmonella besmette koppels van legkippen (PB L 280 van 24.10.2007, blz. 5-9)

Verordening (EG) nr. 213/2009 van de Commissie van 18 maart 2009 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2160/2003 van het Europees Parlement en de Raad en Verordening (EG) nr. 1003/2005 wat betreft de bestrijding en de uitvoering van tests op de aanwezigheid van salmonella bij vermeerderingskoppels van Gallus gallus en kalkoenen (PB L 73 van 19.3.2009, blz. 5-11)

Verordening (EU) nr. 200/2010 van de Commissie van 10 maart 2010 ter uitvoering van Verordening (EG) nr. 2160/2003 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft een doelstelling van de Unie voor het verminderen van de prevalentie van serotypen Salmonella bij volwassen vermeerderingskoppels van Gallus gallus (PB L 61 van 11.3.2010, blz. 1-9)

Geconsolideerde versie

Verordening (EU) nr. 517/2011 van de Commissie van 25 mei 2011 ter uitvoering van Verordening (EG) nr. 2160/2003 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft een doelstelling van de Unie voor het verminderen van de prevalentie van bepaalde serotypes van salmonella bij legkippen van Gallus gallus en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2160/2003 en Verordening (EU) nr. 200/2010 van de Commissie (PB L 138 van 26.5.2011, blz. 45-51)

Geconsolideerde versie

Verordening (EU) nr. 200/2012 van de Commissie van 8 maart 2012 tot vaststelling van een doelstelling van de Unie voor het terugdringen van Salmonella enteritidis en Salmonella typhimurium bij koppels slachtkuikens, als vastgesteld in Verordening (EG) nr. 2160/2003 van het Europees Parlement en de Raad (PB L 71 van 9.3.2012, blz. 31-36)

Geconsolideerde versie

Laatste bijwerking 28.07.2016