52008DC0133

[pic] | COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN |

Brussel, 11.3.2008

COM(2008) 133 definitief

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD, HET EUROPEES PARLEMENT EN HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ

Naar een grotere bijdrage van normalisatie aan innovatie in Europa

INLEIDING

In de EU-strategie voor groei en werkgelegenheid merken de Commissie en de Raad van de Europese Unie normalisatie aan als een essentieel instrument om innovatie te bevorderen. De Raad Concurrentievermogen van 4 december 2006 beklemtoont in zijn conclusies[1] over innovatie dat het Europese normalisatiesysteem moet worden verbeterd en verzoekt de Commissie voorstellen te doen voor maatregelen die door de belanghebbende partijen moeten worden genomen met het oog op de hervorming en stroomlijning van het systeem. In zijn resolutie over een innovatiestrategie[2] beklemtoont ook het Europees Parlement de bijdrage van normen aan het innovatiebeleid.

Deze mededeling gaat in op het verzoek van de Raad en schenkt vooral aandacht aan de vraag hoe normalisering een grotere bijdrage aan innovatie en concurrentievermogen kan leveren. De mededeling gaat in op de belangrijkste uitdagingen, formuleert concrete doelstellingen voor normalisering en het gebruik van normen en geeft een overzicht van de lopende werkzaamheden en de voorgestelde maatregelen die door de belanghebbenden en de Commissie moeten worden genomen.

POLITIEKE DOELSTELLINGEN EN UITDAGINGEN

Zoals vermeld in eerdere beleidsdocumenten – met name de mededelingen over een omvattende innovatiestrategie[3] en de tussentijdse evaluatie van het industriebeleid[4] – is innovatie van essentieel belang om de belangrijkste uitdagingen voor de Europese Unie aan te gaan. Een grotere rol voor normalisatie ter ondersteuning van innovatie is belangrijk om de economische, sociale en milieuproblemen in Europa aan te pakken. Innovatie wordt belemmerd door het tekort aan normen, een beperkt aantal nieuwe normalisatie-items of de trage updating van bestaande normen. Een energieke en grondige normalisatie kan daarentegen de toegang van innovatie tot binnenlandse en wereldmarkten versnellen.

De bestaande Europese en internationale normalisatiemodellen worden ter discussie gesteld door uitdagingen zoals versnelde marktcycli, de technologische convergentie en de trend naar wereldmarkten. Dit gebeurt in de context van toenemende internationale concurrentie op het gebied van normalisatie vanwege opkomende machten die normalisatie als een belangrijke strategische troef beschouwen. De normalisatie moet daarom aan de veranderde omstandigheden worden aangepast. Tegelijkertijd moet de rol van normalisatie ter ondersteuning van innovatie en concurrentievermogen worden versterkt.

DE BIJDRAGE VAN NORMALISATIE AAN INNOVATIE EN CONCURRENTIEVERMOGEN

Normalisatie is een vorm van vrijwillige samenwerking tussen industrie, consumenten, overheden en andere belangstellende partijen waarbij op basis van consensus technische specificaties worden ontwikkeld. Normalisatie vult marktgerichte concurrentie aan , met name om bepaalde doelstellingen te verwezenlijken (bijvoorbeeld de interoperabiliteit van complementaire producten/diensten) en om akkoorden te bereiken over testmethoden en eisen inzake veiligheid, gezondheid, organisatie en milieu. Normalisatie is ook voor het publiek van belang, vooral wanneer het gaat om zaken als veiligheid, gezondheid en milieu. Bovendien moet het normalisatieproces voldoen aan de Europese concurrentiebepalingen.

Normalisatie staat doorgaans borg voor voorspelbaarheid en gelijke kansen maar kan intuïtief worden ervaren als in strijd met innovatie en het streven naar verandering en exclusiviteit. Uit de raadpleging van de belanghebbende partijen blijkt echter dat dynamische normalisatie belangrijke impulsen geeft aan innovatie. Dit gebeurt op verschillende manieren:

(a) Geavanceerde normen bieden innovatoren gelijke kansen en vergemakkelijken de interoperabiliteit en de concurrentie tussen nieuwe en bestaande producten, diensten en processen. Normen geven consumenten vertrouwen in de veiligheid en de kwaliteit van nieuwe producten en maken een differentiëring tussen producten mogelijk dankzij een referentie naar genormaliseerde methoden.

(b) De ontwikkeling van nieuwe normen is ook noodzakelijk om het ontstaan van nieuwe markten en de invoering van complexe systemen (bijvoorbeeld de uitbreiding van internet) te begeleiden.

(c) Het gebruik van normen draagt bij aan de verspreiding van kennis en een vlotter gebruik van technologie. Dit kan leiden tot innovatie, vooral tot niet-technologische innovatie in de dienstensector.

Door een belangrijke rol bij de internatonale normalisatie te spelen kan Europa profiteren van zijn leiderschap op nieuwe markten en pioniersvoordelen verwerven op de wereldmarkten.

Normen vormen meestal alleen een stimulans voor innovatie als ze doeltreffend worden toegepast en marktrelevant zijn. Normen worden momenteel nog steeds vrijwillig toegepast afhankelijk van de belangenperceptie van de verschillende marktspelers en hun mogelijkheden om normen toe te passen. Normen zijn soms niet relevant omdat ze op een slecht moment zijn ontwikkeld, zichtbaarheid missen of wegens het bestaan van concurrerende normen tot onzekerheid leiden.

De Europese belanghebbende partijen zijn formeel en informeel bij normalisatie betrokken. De formele normalisatie heeft een drieledige structuur met nationale normalisatie-instanties, de drie Europese normalisatieorganisaties[5] en de internationale organisaties[6]. De Europese normalisatieorganisaties zijn formeel erkend bij Richtlijn 98/34/EG[7]. De industrie is ook betrokken bij informele normalisatie in honderden fora en consortia die verschillen op het punt van temporele, sectorale en territoriale reikwijdte. De territoriale reikwijdte is vaak globaal waardoor conflicten kunnen ontstaan met de drieledige structuur van de formele normalisatie.

De Europese Unie voert een actief normalisatiebeleid dat normalisatie ter ondersteuning van een betere regelgeving[8] en als instrument ten behoeve van het Europese concurrentievermogen bevordert. De formele Europese normalisatie is bijzonder belangrijk geweest ter ondersteuning van nieuwe-aanpakwetgeving voor de interne markt voor goederen. Dankzij deze wetgevingstechniek is voor een innovatievriendelijke regelgeving gezorgd, waarbij technische specificaties die de naleving van wettelijke vereisten mogelijk maken, door de belangstellenden zelf worden ontwikkeld en geüpdatet overeenkomstig de stand van zaken. Dankzij vrijwillige normen ter ondersteuning van wetgeving in andere sectoren kunnen nog meer regelgevingsobstakels voor innovatie uit de weg worden geruimd.

Vooral als gevolg van de heterogene en immateriële aard van diensten en de toegangsproblemen voor kmo's (de belangrijkste actoren) zijn er voor de dienstensector nog steeds maar een beperkt aantal normen ontwikkeld. Daarom moet verder worden geanalyseerd hoe normen kunnen bijdragen aan de innovatie en de ontwikkeling van dienstenmarkten.

DE ROL VAN NORMEN BIJ PRIORITAIRE ACTIES TER BEVORDERING VAN INNOVATIE

Hoewel normalisatie doorgaans gebeurt op initiatief van marktspelers, verwacht de EU dat normalisatie een belangrijke bijdrage zal leveren aan de volgende prioritaire acties ter bevordering van innovatie:

(1) Een duurzaam industriebeleid ter verbetering van de energie- en resource-efficiëntie van producten, processen en diensten en van het concurrentievermogen van de Europese industrie. Normalisatie is belangrijk met het oog op de introductie van eco-innovatie en milieutechnologieën en de verspreiding ervan op de interne markt en de wereldmarkten[9]. Bovendien is er behoefte aan geavanceerde prestatiebenchmarks en een ruimer gebruik van etiketten om consumenten over productprestaties te informeren en pioniers te belonen.

De Commissie zal verzoeken om de ontwikkeling van normen ter ondersteuning van Richtlijn 2005/32/EG inzake het ecologisch ontwerp van energieverbruikende producten, de meting van de uitstoot van broeikasgassen, de introductie van hernieuwbare energieën, de verbetering van het energiebeheer en andere doelstellingen in verband met de aangekondigde initiatieven op het gebied van een duurzaam industriebeleid en duurzame productie en consumptie.

(2) Leidende markten: het initiatief voor leidende markten[10] beoogt de ontwikkeling van nieuwe innovatieve marktgebieden[11] te versnellen dankzij een nauwe coördinatie van de instrumenten ter bevordering van het innovatiebeleid. Normalisatie is een van de essentiële elementen voor het succes van het initiatief: een Europese voortrekkersrol bij de ontwikkeling van wereldwijd aanvaarde normen en een anticiperende aanpak zouden de groei van deze markten in Europa en elders bevorderen. Gezien de cruciale tijdsdimensie op deze markten moet een bijzonder gerichte inspanning worden geleverd om de normalisatie te versnellen met het oog op internationale aanvaarding.

De Commissie zal verzoeken om de ontwikkeling van normen ter ondersteuning van leidende markten en samen met de belanghebbende partijen nagaan welk soort norm het best is toegesneden op de behoeften in termen van timing en internationaal perspectief.

(3) Overheidsopdrachten: een gepast gebruik van normen bij overheidsopdrachten kan bijdragen aan innovatie en de overheidsdiensten voorzien van de nodige instrumenten om hun taken uit te voeren. In plaats van specifieke technische oplossingen voor te schrijven biedt het gebruik van technologieneutrale normen de aanbestedende diensten de mogelijkheid geavanceerde functionele en prestatie-eisen te formuleren (bijvoorbeeld met betrekking tot het milieu of de toegankelijkheid voor allen). Op die manier wordt de zoektocht gestimuleerd naar innovatieve technologieën die op lange termijn het rendabelst zijn en de veiligheid en interoperabiliteit waarborgen.

Een goed voorbeeld is defensie waar nationale agentschappen zich te vaak baseren op uiteenlopende nationale normen die de breedte van de markt voor innovatie beperken en de verspreiding van innovatie belemmeren. Door burgerlijke en militaire middelen te bundelen via een referentie naar algemeen bruikbare normen en de harmonisering van normen voor overheidsopdrachten op het gebied van defensie is het mogelijk de efficiëntie te vergroten en innovatie intensiever te stimuleren.

- De Commissie zal het gebruik van richtsnoeren en good practices[12] bij Europese overheidsdiensten op alle niveaus promoten om innovatie via overheidsopdrachten te bevorderen.

- Ter aanvulling van het initiatief ter bevordering van een Europese markt voor defensiematerieel heeft de Commissie CEN verzocht een Europees Handbook for Defence Procurement op te stellen. De Commissie zal de lidstaten stimuleren dit document te gebruiken.

(4) De integratie van ICT in industrie en administraties: De concurrentiepositie van de Europese economie kan aanzienlijk worden versterkt door een efficiënter en doeltreffender gebruik van ICT-instrumenten. Normen zijn essentieel om dit potentieel te verwezenlijken. Normen zijn ook van cruciaal belang voor maatschappelijke ICT-toepassingen, zoals e-identiteit, e-gezondheid en RFID[13].

Rekening houdend met de onlangs gepubliceerde “Study on the specific policy needs for ICT standardisation”[14] is het bij de herziening van het normalisatiebeleid op het gebied van ICT vooral zaak:

(a) de instanties die informele ICT-normen ontwikkelen, beter in het EU-normalisatiesysteem te integreren zodat het Europese ICT-beleid van de expertise van deze fora en consortia kan profiteren;

(b) een platform voor alle belanghebbenden bij ICT-normalisatie te creëren met het oog op het voeren van een beleidsdialoog;

(c) aandacht te schenken aan andere aspecten (bijvoorbeeld interoperabiliteitstests, toegang tot normen en intellectuele-eigendomsrechten) om de snelle invoering van normen mogelijk te maken.

Na raadpleging van de belanghebbenden zal de Commissie in 2008 naar een brede overeenkomst streven over de herziening van het ICT-normalisatiebeleid. Daarna zal zij beleidsvoorstellen doen, met name over de mogelijke herziening van Beschikking 87/95/EG van de Raad over ICT-normalisatie.

Normen moeten ook bijdragen tot innovatie op tal van andere gebieden, en vooral op gebieden waar een behoefte aan normalisatie is vastgesteld in het kader van de Europese technologieplatforms en de gezamenlijke technologie-initiatieven. Relevante voorbeelden zijn ruimte, Galileo, brandstofcellen en waterstof en nanotechnologieën .

HOE KAN DE BIJDRAGE VAN NORMALISATIE AAN INNOVATIE EN CONCURRENTIEVERMOGEN WORDEN VERSTERKT

Om ten volle aan innovatie te kunnen bijdragen moet normalisatie worden aangepast aan wat nodig is voor innovatie en inspelen op de uitdagingen als gevolg van de globalisering, de opkomst van nieuwe economische machten en de technologische evolutie. De verantwoordelijkheid voor de continue verbetering van de Europese normalisatie berust in eerste instantie bij particuliere belanghebbende partijen, maar ook de Commissie en de lidstaten moeten een rol spelen aangezien normalisatie belangrijk is voor het algemeen belang.

Volgens de Commissie zijn de volgende negen punten van cruciaal belang om het normalisatiebeleid van de EU op innovatie af te stemmen :

(1) Het engagement ten aanzien van marktgestuurde normalisatie en het vrijwillig gebruik van normen bevestigen. De specifieke meerwaarde van normalisatie bij het vaststellen van technische specificaties vloeit immers voort uit de vrijwillige samenwerking tussen particuliere en overheidsactoren.

De Commissie roept het bedrijfsleven op samen te werken bij de ontwikkeling, de toepassing en het gebruik van normen ter ondersteuning van innovatie en concurrentievermogen.

(2) Het belang van formele en informele normen voor innovatie erkennen. Een formeel normalisatieproces dat de beginselen van openheid, inclusiviteit, transparantie en samenhang ten volle respecteert en een consensus tot stand brengt tussen alle nationale standpunten en belanghebbende partijen, is noodzakelijk. Andere normen die ontwikkeld zijn door zowel erkende normalisatieorganisaties als andere organisaties, zijn echter vaak receptiever voor innovatieve technologieën en spelen daarom een belangrijke rol bij de aanvaarding ervan door de markt. Om van beide soorten normen te kunnen profiteren, de samenhang van het Europese normalisatiesysteem te vrijwaren en optimaal van de beschikbare knowhow te kunnen gebruikmaken is het zaak de coördinatie tussen formele en informele normalisatie-instanties te verbeteren. De gewoonte van ETSI enerzijds en ISO en IEC anderzijds om respectievelijk op Europees en internationaal vlak met tal van informele normalisatiefora samen te werken moet daarom als een good practice worden beschouwd.

- De Commissie verzoekt de Europese normalisatieorganisaties waar mogelijk minder formele normalisatieproducten voor bedrijfsleven en gebruikers te ontwikkelen.

- De Commissie verzoekt de formele en informele normalisatieorganisaties tijdens de planning van activiteiten samen te werken en normen naar het meest geschikte niveau – internationaal of Europees – over te dragen afhankelijk van de markt in kwestie.

(3) De aandacht toespitsen op de ontwikkeling van normen voor de wereldmarkt . Het Europese bedrijfsleven heeft behoefte aan normen die toegang verlenen tot in toenemende mate globale markten. Bijgevolg verschuift normalisatie naar het internationale niveau waar het belangrijker is dan ooit normen te ontwikkelen in samenwerking met andere handelspartners. Het gaat om een strategische uitdaging voor het bedrijfsleven. Belangrijk is dat het Europese bedrijfsleven vanaf het begin bij de ontwikkeling van normen voor de wereldmarkten betrokken is. De Europese normalisatieorganisaties en de nationale normalisatie-instanties moeten er in deze context voor zorgen dat Europa vlotter kan bijdragen aan internationale normalisatiewerkzaamheden. Er bestaan al coördinatiemechanismen tussen de Europese en internationale normalisatieorganisaties, zodat de betrokken partijen kunnen beslissen of internationale normen bij voorkeur op Europees of internationaal niveau worden ontwikkeld. Door de opkomst van nieuwe economische machten – die wellicht geleidelijk een grotere rol zullen opeisen in het kader van internationale normalisatie – en het toenemende gebrek aan Europese deskundigen in bepaalde bedrijfstakken is het noodzakelijk de doeltreffendheid en efficiëntie van de Europese bijdragen op internationaal niveau voortdurend te verbeteren.

Internationale normen maken deel uit van een nieuw internationaal regelgevingsstelsel dat gebaseerd is op samenwerking bij de regelgeving, convergente normen en equivalente regels. Deze methode – die het resultaat is van sectorale bilaterale discussies met derde landen[15] – moet verder worden ontwikkeld in het wederzijdse belang van de EU en haar partners (inclusief ontwikkelingslanden), zodat vermeden wordt dat divergente normen en regels een hinderpaal worden voor innovatie, concurrentie en handel.

- De Commissie zal via multilaterale overeenkomsten en bilaterale handels- en regelgevingsgesprekken meer inspanningen leveren om op vrijwillige normen gebaseerde regelgevingsmodellen te promoten en onze handelspartners ertoe te bewegen meer belang aan de ontwikkeling en het gebruik van internationale normen te hechten.

- De Commissie roept de belanghebbende partijen bij Europese normalisatie op een grotere rol bij internationale normalisatie te spelen, hun medewerking bij de normalisatieactiviteiten en -beleidsmaatregelen van relevante regio's te verlenen en vooral de rol van de Europese normalisatieorganisaties te versterken zodat Europa meer invloed kan uitoefenen bij internationale normalisatiewerkzaamheden.

- In het licht van de positieve ervaringen van de Europese normalisatiedeskundige in China roept de Commissie de Europese normalisatieorganisaties op voorstellen te doen om Europese normalisatie op andere strategische markten meer zichtbaarheid te verlenen en samen te werken met het oog op de ontwikkeling van procedures voor een proactieve uitwisseling van informatie over normalisatie met relevante regio's.

(4) De integratie van nieuwe kennis in normen vergemakkelijken, met name van door de overheid gefinancierde onderzoeks- en innovatieprogramma's zoals het communautair kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling[16] en het kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie. Hoewel slechts een beperkt percentage O&O-projecten interessante resultaten voor normalisatie oplevert, kunnen de systematische identificatie ervan en vlottere uitwisselingen met de relevante normalisatie-instanties de toepassing van nieuwe kennis in een industriële en commerciële omgeving versnellen.

Het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek voert co- en prenormatief onderzoek uit op tal van gebieden (onder meer bouw, biowetenschappen en bio- en ecotechnologieën). Dankzij deze activiteiten zijn relevante normen (bijvoorbeeld meetnormen) en innovatieve producten en diensten ontwikkeld. Het is belangrijk deze inspanningen verder te zetten en te intensiveren.

De lidstaten en de Gemeenschap moeten samenwerken om een krachtige Europese metrologie te ontwikkelen met gemeenschappelijke meet- en testnormen. De oprichting in 2007 van de vereniging van nationale metrologie-instituten (Euramet e.V.) en het European Metrology Research Programme – een potentieel initiatief krachtens artikel 169 van het EG-Verdrag in het kader van het zevende kaderprogramma voor onderzoek – zijn belangrijke mijlpalen.

De voor onderzoek en innovatie bevoegde overheden moeten onder meer de volgende maatregelen beoordelen: de introductie van concrete stimuleringsmaatregelen om normalisatie een plaats te geven in de werkplannen van openbare onderzoeksinstituten en medegefinancierde projecten op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en innovatie; opleidingen inzake normalisatie voor evaluatoren en managers van programma's op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en innovatie; systematische maatregelen om voor normalisatie relevante onderzoeksprojecten te verbinden met de normalisatiegemeenschap, met name op de voor leidende markten, gezamenlijke technologie-initiatieven en technologieplatforms geïdentificeerde prioritaire gebieden. De normalisatieorganisaties worden gestimuleerd de toegang van de onderzoeksgemeenschap tot gepubliceerde normen te vergemakkelijken. De Europese normalisatieorganisaties worden verzocht een gezamenlijk voorstel voor activiteiten op het gebied van technologische bewaking en helpdesks uit te werken om de overdracht van de resultaten van kaderprogramma's op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling, concurrentievermogen en innovatie naar normalisatie te vergemakkelijken. De Commissie is bereid financiële steun voor een dergelijk voorstel te overwegen. |

- (5) De toegang van alle betrokken partijen – en vooral kmo's maar ook gebruikers/consumenten en onderzoekers – tot normalisatie vergemakkelijken. Normalisatie is een krachtig instrument om geavanceerde technologie bij kmo's ingang te doen vinden en de introductie van innovatie op de markt via de consument te vergemakkelijken. Deze mogelijkheid wordt echter vaak niet benut als gevolg van obstakels, zoals de complexe formulering van normen, het tijdrovende normalisatieproces en de kostprijs van normalisatieproducten.

De EU pleit ervoor dat kmo's bij normalisatie op Europees niveau worden betrokken. Dankzij de financieringsregelingen ‘Onderzoek voor kmo's’ en ‘Onderzoek voor kmo-associaties’ van het zevende communautaire kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling (2007-2013) en tal van in het kader van het EU-cohesiebeleid ontwikkelde mechanismen kunnen kmo's en hun associaties input ten behoeve van het normalisatieproces leveren en beter aan nieuwe normen voldoen. De volgende maatregelen worden voorgesteld:

- De Commissie zal aanzienlijk meer financiële steun verlenen aan de Europese coördinatie van maatregelen om kmo's bij normalisatie te betrekken. De Commissie zal in het geplande voorstel voor een "Small Business Act" bepalingen opnemen om de belofte van de lidstaten om kmo's te betrekken bij normalisatie op nationaal niveau – het meest toegankelijke niveau voor de meeste kmo's – te consolideren.

- De Commissie verzoekt de normalisatie-instanties de implicaties van het ‘think small first’-beginsel ten volle te erkennen, met name wat betreft de wijze waarop het normalisatieproces kan worden herzien om normalisatieactiviteiten transparanter te maken en het evenwicht tussen de kosten en baten van deelneming voor kmo's en gebruikers te verbeteren. De Commissie roept de Europese normalisatieorganisaties op ervoor te zorgen dat alle bij normalisatie belanghebbende partijen fair en evenwichtig bij de problematiek worden betrokken.

- Uitgaande van de bestaande kmo-associaties en nationale instanties moeten de kmo's zich met de institutionele en financiële steun van de overheid beter organiseren om hun belangen bij het normalisatieproces te verdedigen.

Wat de toegang tot normen betreft, vinden kmo's en andere belanghebbende partijen de kostprijs voor de aanschaf van normen in toenemende mate een probleem. Sommige normalisatieorganisaties hebben besloten hun normen gratis te publiceren – ETSI en ITU voor al hun producten en CEN en Cenelec voor een aantal ervan – en het lijkt erop dat de verspreiding van de normen daardoor is toegenomen. Andere problemen houden verband met het gebrek aan normen in nationale talen, het buitensporige aantal verwijzingen tussen normen en de moeilijkheden om de voor een product of proces relevante groep normen te identificeren.

- De Commissie verzoekt de normalisatieorganisaties systematisch samenvattingen van Europese normen te publiceren zonder toegangsbeperking.

- De Commissie voert momenteel een studie uit over de toegang tot Europese normalisatie. De Europese en nationale normalisatie-instanties worden verzocht de voorwaarden voor toegang tot normalisatie prioritair aan de orde te stellen en hun bedrijfsmodel in nauwe samenwerking met de lidstaten en de Commissie opnieuw te bekijken. Doel is de kosten voor de toegang tot normen te verlagen en uiteindelijk gratis toegang te verlenen tot normen die ter ondersteuning van Europese wetgeving en beleidsmaatregelen zijn ontwikkeld.

(6) De EU moet meer doen om de obstakels uit de weg te ruimen die de toepassing en het doeltreffend gebruik van normen belemmeren (bijvoorbeeld het gebrek aan zichtbaarheid, de complexiteit van normen, de onzekerheid over conformiteit aan normen of het bestaan van tegenstrijdige normen).

De Commissie zal meer steun verlenen aan de coördinatie van de integratie van normen in innovatieve producten en bedrijfspraktijken via de normalisatienetwerken van Europe Innova.

(7) Zowel intellectuele-eigendomsrechten als normalisatie stimuleren innovatie en bevorderen de verspreiding van technologie. Aangezien ze op verschillende wijze aan deze gemeenschappelijke doelstellingen bijdragen, moet voldoende aandacht worden geschonken aan het onderling verband tussen intellectuele-eigendomsrechten en normalisatie.

De Commissie is van oordeel dat normen voor iedereen toegankelijk en door iedereen toepasbaar moeten zijn. Bij het normalisatieproces moet rekening worden gehouden met voor normen relevante intellectuele-eigendomsrechten en gestreefd worden naar een evenwicht tussen de belangen van de gebruikers van normen en de rechten van eigenaars van intellectuele eigendom. In de richtsnoeren voor de samenwerking[17] tussen de Europese Commissie en de EVA en de Europese normalisatieorganisaties hebben de Europese normalisatieorganisaties zich ertoe verbonden te waarborgen dat marktspelers normen – met begrip van de eventuele intellectuele-eigendomsrechten die ze bevatten – kunnen gebruiken onder faire, redelijke en niet-discriminerende voorwaarden (FRAND). De bij normalisatie belanghebbende partijen – met inbegrip van de overheid – zijn echter geconfronteerd met problemen als gevolg van de wisselwerking tussen intellectuele-eigendomsrechten en normen, met name op het gebied van ICT.

- De Commissie roept de Europese normalisatieorganisaties op zich te blijven inzetten voor een doeltreffend FRAND-beleid en mechanismen te ontwikkelen om misbruiken bij het normalisatieproces te voorkomen.

- De Commissie zal een onderzoek starten naar de wisselwerking tussen intellectuele-eigendomsrechten en normen.

(8) Een solide Europees normalisatiesysteem is een belangrijke troef voor het Europese bedrijfsleven, de regeringen en de burgers. De Europese normalisatieorganisaties vormen de hoeksteen van normalisatie in Europa en hun lopende hervormingen verdienen bijzondere aandacht. ETSI voert nog steeds de aanbevelingen uit van de in 2004 opgerichte groep deskundigen ("High Level Review Group") en CEN en Cenelec zijn pas begonnen met de uitvoering van de eerste aanbevelingen van het FLES-project (Future Landscape of European Standardisation). Deze initiatieven komen precies op het juiste moment. De Europese normalisatieorganisaties en hun leden zijn er uiteraard voor verantwoordelijk de meeste bovenstaande punten in het kader van hun hervormingen aan de orde te stellen.

De Commissie roept de Europese normalisatieorganisaties op hun hervormingen met de nodige ambitie voort te zetten en vooral de volgende punten aan de orde te stellen: (a) Waar mogelijk moeten de belanghebbende partijen nauwer bij het beheer van formele normalisatie in Europa worden betrokken. (b) De bestaande procedures voor de ontwikkeling van normen moeten worden herzien om het normalisatieproces te versnellen, een proactieve formulering van prioriteiten op basis van de behoeften van bedrijfsleven en gebruikers te waarborgen en het soort te ontwikkelen normalisatieproducten vast te stellen. De Commissie verzoekt de Europese normalisatieorganisaties en de nationale normalisatie-instanties systematisch prioriteit te verlenen aan het Europese niveau voor nieuwe normalisatieactiviteiten om mogelijke vertragingen als gevolg van voorbereidend werk op nationaal niveau te vermijden. (c) Door de convergentie van technologieën en de toepassing van ICT op tal van andere technische gebieden zijn normalisatie-instanties waarvan de bevoegdheden traditioneel waren verdeeld over elektrotechnische, telecommunicatie- en andere technologieën, genoodzaakt samen te werken. De Commissie verzoekt de Europese normalisatieorganisaties gemeenschappelijke operationele structuren op te zetten (bijvoorbeeld gezamenlijke technische instanties) met het oog op normalisatie op gebieden waar technologieën convergeren. (d) De Europese identiteit en de zichtbaarheid van Europese normalisatie moet in Europa en elders worden versterkt. (e) De Commissie zal samen met de lidstaten de hervormingen van de Europese normalisatieorganisaties volgen en stimuleren in het kader van de continue dialoog met de Europese normalisatieorganisaties en de belanghebbende partijen. |

(9) Europese normalisatie moet zich aanpassen aan de veranderende behoeften van de Europese economie en samenleving en aan de ingrijpende internationale politieke en economische veranderingen. De Commissie verzoekt alle bij normalisatie belanghebbende partijen samen te werken bij de uitvoering van de in deze mededeling voorgestelde maatregelen. Tegelijkertijd moet in het licht van de huidige en toekomstige uitdagingen grondig worden nagedacht over de omvang en de rol van Europese normalisatie in de nieuwe globale context, inclusief over een mogelijke aanpassing van de bestaande rechtsgrondslag.

De Commissie zal een groep deskundigen oprichten om de toekomstige omvang en rol van Europese normalisatie vast te stellen en strategische aanbevelingen voor het volgende decennium te ontwikkelen.

CONCLUSIE EN FOLLOW-UP

De Commissie rekent erop dat de Europese normalisatie-instanties, het bedrijfsleven en alle bij normalisatie betrokken partijen de in deze mededeling beschreven maatregelen in overweging zullen nemen. In het kader van relevante Europese initiatieven en gesprekken zal de Commissie met de lidstaten, het bedrijfsleven, de normalisatie-instanties en andere belanghebbende partijen bespreken hoe de doelstellingen van deze mededeling het best kunnen worden verwezenlijkt. Op basis van deze besprekingen zal het doorlopende actieplan voor Europese normalisatie[18] worden geactualiseerd.

FINANCIEEL MEMORANDUM

1. BENAMING VAN HET VOORSTEL

Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement en het Europees Economisch en Sociaal Comité "Naar een grotere bijdrage van normalisatie aan innovatie in Europa"

2. ABM/ABB-KADER

2.1 Interne goederenmarkt en sectoraal beleid2.2 Concurrentievermogen, industriebeleid, innovatie en ondernemerschap

3. BEGROTINGSONDERDELEN

3.1. Begrotingsonderdelen (beleidsuitgaven en bijbehorende uitgaven voor technische en administratieve bijstand (vroegere BA-onderdelen)) inclusief omschrijving:

a) 02.03.04 Normalisatie 02.01.04.02 Normalisatie, Uitgaven voor administratief beheerb) 02.02.01 CIP (ENTR)

3.2. Duur van de actie en van de financiële gevolgen:

Permanent/geen financiële gevolgen (geen verhoging van de begrotingsmiddelen nodig)

3.3. Begrotingskenmerken:

Begrotings-onderdeel | Soort uitgave | Nieuw | Bijdrage EVA | Bijdragen kandidaat-lidstaten | Rubriek financiële vooruitzichten |

020304 | niet-verplicht | GK[19]/[20] | NEEN | NEEN | NEEN | Nr. 1a |

020201 | niet-verplicht | GK | NEEN | JA | JA | Nr. 1a |

02010402 | niet-verplicht | NGK | NEEN | NEEN | NEEN | Nr. 1a |

4. OVERZICHT VAN DE MIDDELEN

4.1. Financiële middelen

4.1.1. Overzicht van de vastleggingskredieten (VK) en betalingskredieten (BK)

(De in de mededeling van de Commissie beschreven maatregelen worden door bestaande programma's gedekt, de voorgestelde maatregelen hebben geen gevolgen voor de begroting)

in miljoen euro (tot op 3 decimalen)

Soort uitgave | Punt nr. | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 e. v. | Totaal |

Beleidsuitgaven (020304 en 020201) |

VK 020201 Vastleggingskredieten (VK) 020304 | 8.1. | a | 1,0 18,5 | 2,65 20,5 | 2,65 23,00 | 2,65 24,00 | 2,65 24,5 | 2,65 24,5 |

BK 020201 Betalingskredieten (BK) 020304 | b | 1,0 20,4 | 2,65 20,5 | 2,65 23,00 | 2,65 24,00 | 2,65 24,5 | 2,65 24,5 |

Administratieve uitgaven binnen het referentiebedrag[21] (02010402) |

Technische & administratieve bijstand (NGK) 020304 | 8.2.4. | c | 0,3 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 |

TOTAAL REFERENTIEBEDRAG |

VK | a+c | 19,8 | 23,65 | 26,15 | 27,15 | 27,65 | 27,65 |

BK | b+c | 21,7 | 23,65 | 26,15 | 27,15 | 27,65 | 27,65 |

Administratieve uitgaven die niet in het referentiebedrag zijn begrepen[22] |

Personeelsuitgaven en aanverwante uitgaven (NGK) | 8.2.5. | d | n.v.t. |

Andere niet in het referentiebedrag begrepen administratieve uitgaven (NGK) | 8.2.6. | e | n.v.t. |

Totale indicatieve kosten van de maatregel |

TOTAAL VK inclusief personeelsuitgaven | a+c+d+e | 19,8 | 23,65 | 26,15 | 27,15 | 27,65 | 27,65 |

TOTAAL BK inclusief personeelsuitgaven | b+c+d+e | 21,7 | 23,65 | 26,15 | 27,15 | 27,65 | 27,65 |

4.1.2. Verenigbaarheid met de financiële programmering

( Het voorstel is verenigbaar met de bestaande financiële programmering.

4.1.3. Financiële gevolgen voor de ontvangsten

( Het voorstel heeft geen financiële gevolgen voor de ontvangsten

4.2. Personele middelen in voltijdequivalenten (VTE; ambtenaren, tijdelijk en extern personeel) – zie punt 8.2.1.

Jaarlijkse behoeften | Jaar n | n + 1 | n + 2 | n + 3 | n + 4 | n + 5 e.v. |

Totale personele middelen in VTE | n.v.t. |

Het voorstel heeft geen gevolgen voor de personele middelen.

5. KENMERKEN EN DOELSTELLINGEN

5.1. Behoefte waarin op korte of lange termijn moet worden voorzien

De mededeling kondigt een aantal maatregelen aan waarvoor financiële middelen uit de communautaire begroting nodig zijn:

a) maatregelen die uit de begrotingsonderdelen 020304 "Normalisatie" en 02010402 "Normalisatie, Uitgaven voor administratief beheer" moeten worden gefinancierd:

* opstarten en uitvoeren van normalisatieprogramma's ter ondersteuning van een duurzaam industriebeleid en leidende markten (duurzame bouw, e-gezondheid, beschermingstextiel, producten op biobasis, recycling, hernieuwbare energie enzovoort);

* de zichtbaarheid van Europese normalisatie versterken, vooral op strategisch belangrijke markten;

* opstarten van activiteiten op het gebied van technologische bewaking en helpdesks door de Europese normalisatieorganisaties;

b) maatregelen die uit het begrotingsonderdeel 020201 - CIP (ENTR) moeten worden gefinancierd : de financiële steun voor de Europese coördinatie van bij normalisatie betrokken kmo-vertegenwoordigers verhogen. Bij het besluit van de Commissie van 10 december 2007 tot vaststelling van het werkprogramma voor ondernemerschap en innovatie voor 2008 is hiervoor 1 miljoen euro bestemd. Dit bedrag zal de volgende jaren moeten worden verhoogd tot 2,65 miljoen euro per jaar (indicatief bedrag).

De bovenvermelde maatregelen [a) en b)] zullen worden gefinancierd op basis van een herschikking van de kredieten binnen de bovenvermelde begrotingsonderdelen zonder dat dit gevolgen heeft voor de bestaande meerjarige financiële programmering.

5.2. Meerwaarde van het communautaire optreden, samenhang van het voorstel met andere financiële instrumenten en mogelijke synergie

Dankzij de communautaire medefinanciering kunnen de normalisatie-instanties tijdig de nodige Europese normen ontwikkelen.

Dankzij de medefinanciering van activiteiten op het gebied van technologische bewaking en helpdesks is het mogelijk in een Europese infrastructuur van technologische bewaking ten behoeve van normalisatie te voorzien en het gebruik van onderzoeksresultaten door normalisatie te bevorderen.

Door de betrokkenheid van kmo's financieel beter te ondersteunen krijgen Europese kmo's beter toegang tot Europese en internationale normalisatieactiviteiten, waardoor synergieën ontstaan als gevolg van de betrokkenheid van kmo-tussenpersonen op nationaal niveau.

5.3. Doelstellingen, verwachte resultaten en bijbehorende indicatoren van het voorstel in de context van het ABM

De bovenvermelde maatregelen beogen alle betrokken partijen te stimuleren internationale en Europese normen op belangrijke gebieden voor innovatie te ontwikkelen en te gebruiken. De tijdige betrokkenheid en de input van Europese belanghebbende partijen (inclusief kmo's) zullen het concurrentievermogen van de Europese industrie ten goede komen. Indicatoren: uitvoering van relevante normalisatieprogramma's; publicatie van normen; aansnijden van nieuwe thema's in het kader van normalisatie rekening houdend met onderzoeksresultaten.

5.4. Wijze van uitvoering (indicatief)

( Gecentraliseerd beheer

( rechtstreeks door de Commissie

6. TOEZICHT EN EVALUATIE

6.1. Toezicht

6.2. Evaluatie

6.2.1. Voorafgaande evaluatie

Er zullen voorafgaande evaluaties van gefinancierde activiteiten worden uitgevoerd overeenkomstig de financiële voorschriften voor elke maatregel.

6.2.2. Naar aanleiding van een tussentijdse evaluatie of evaluatie achteraf genomen maatregelen (ervaring die bij soortgelijke activiteiten in het verleden is opgedaan)

Niet van toepassing

6.2.3. Vorm en frequentie van toekomstige evaluaties

Om de vijf jaar overeenkomstig artikel 6, lid 2, van Besluit 1673/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad van 24 oktober 2006.

7. FRAUDEBESTRIJDINGSMAATREGELEN

Toepassing van artikel 7 van Besluit 1673/2006/EG.

8. MIDDELEN

8.1. Financiële kosten van de doelstellingen van het voorstel

n.v.t.

8.2. Administratieve uitgaven

8.2.1. Aantal en soort personeelsleden

Soort post | Huidig of extra personeel dat zal worden ingezet voor het beheer van de actie (aantal posten/VTE) |

Jaar n | Jaar n+1 | Jaar n+2 | Jaar n+3 | Jaar n+4 | Jaar n+5 |

Ambtenaren of tijdelijk personeel[23] (XX 01 01) | A*/AD | n.v.t. |

B*, C*/AST | n.v.t. |

Uit art. XX 01 02 gefinancierd personeel[24] | n.v.t. |

Uit art. XX 01 04/05 gefinancierd ander personeel[25] | n.v.t. |

TOTAAL |

8.2.2. Omschrijving van de taken die uit de actie voortvloeien

n.v.t.

8.2.3. Herkomst van het (statutaire) personeel

8.2.4. Andere administratieve uitgaven binnen het referentiebedrag (XX 01 04/05 – Uitgaven voor administratief beheer)

in miljoen euro (tot op 3 decimalen)

Begrotingsonderdeel (nummer en omschrijving) | Jaar 2008 | Jaar 2009 | Jaar 2010 | Jaar 2011 | Jaar 2012 | Jaar 2013 e.v. | TOTAAL |

Andere technische en administratieve bijstand | 0,3 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 |

- intern |

- extern |

Totaal Technische en administratieve bijstand |

8.2.5. Personeelsuitgaven en aanverwante uitgaven die niet in het referentiebedrag zijn begrepen

in miljoen euro (tot op 3 decimalen)

Soort personeel | Jaar n | Jaar n+1 | Jaar n+2 | Jaar n+3 | Jaar n+4 | Jaar n+5 e.v. |

Ambtenaren en tijdelijk personeel (XX 01 01) | n.v.t. |

Uit art. XX 01 02 gefinancierd personeel (hulpfunctionarissen, gedetacheerde nationale deskundigen, personeel op contractbasis, enz.) (vermeld begrotingsonderdeel) | n.v.t. |

Totaal Personeelsuitgaven en aanverwante uitgaven die NIET in het referentiebedrag zijn begrepen | n.v.t. |

Berekening – Ambtenaren en tijdelijke functionarissen

n.v.t.

Berekening – Uit artikel XX 01 02 gefinancierd personeel

n.v.t.

8.2.6. Andere administratieve uitgaven die niet in het referentiebedrag zijn begrepen in miljoen euro (tot op 3 decimalen) |

Jaar n | Jaar n+1 | Jaar n+2 | Jaar n+3 | Jaar n+4 | Jaar n+5 e.v. | TOTAAL |

XX 01 02 11 01 – Dienstreizen | n.v.t. |

XX 01 02 11 02 – Conferenties en vergaderingen | n.v.t. |

XX 01 02 11 03 – Comités[27] | n.v.t. |

XX 01 02 11 04 – Studies en adviezen | n.v.t. |

XX 01 02 11 05 - Informatiesystemen | n.v.t. |

2 Totaal Andere beheersuitgaven (XX 01 02 11) | n.v.t. |

3 Andere uitgaven van administratieve aard (vermeld welke en verwijs naar het begrotingsonderdeel) | n.v.t. |

Totale andere administratieve uitgaven die NIET in het referentiebedrag zijn begrepen | n.v.t. |

Berekening - Andere administratieve uitgaven die niet in het referentiebedrag zijn begrepen

[1] http://www.eu2006.fi/news_and_documents/conclusions/vko50/en_GB/1165932111543/

[2] Resolutie van het Europees Parlement van 24 mei 2007 over kennis in de praktijk brengen: een omvattende innovatiestrategie voor de EU.

[3] COM(2006)502 definitief “Kennis in de praktijk brengen: een omvattende innovatiestrategie voor de EU”.

[4] COM(2007)374, “Tussentijdse evaluatie van het industriebeleid. Een bijdrage tot de EU-strategie voor groei en werkgelegenheid”.

[5] CEN voor het merendeel van de sectoren, Cenelec voor de elektrotechnische sector en ETSI voor telecommunicatie.

[6] IEC voor de elektrotechnische sector, ITU voor telecommunicatie en ISO voor de meeste andere sectoren, maar daarnaast ook de International Civil Aviation Organisation, Codex Alimentarius, UN-CEFACT, enzovoort.

[7] PB L 204 van 21.7.1998, blz. 37.

[8] COM (2004)674 over de rol van de Europese normalisatie in het kader van beleid en wetgeving van de Gemeenschap.

[9] COM (2004)38 over het Actieplan voor de Europese Unie inzake Milieutechnologieën.

[10] COM (2007)860 “Een Europees initiatief voor leidende markten”.

[11] Bijvoorbeeld e-gezondheid, duurzaam bouwen, recycling en hernieuwbare energieën.

[12] Bijzonder relevant zijn SEC 2007(280) Guide on dealing with innovative solutions in public procurement en de lopende Europe Innova networks http://www.europe-innova.org

[13] Radio-Frequency Identification.

[14] http://ec.europa.eu/enterprise/ict/policy/standards/piper/full_report.pdf

[15] COM (2007)581 ‘De belangen van Europa: Succes boeken in het tijdperk van globalisering’.

[16] Research and Technological Development.

[17] Algemene richtsnoeren voor de samenwerking tussen CEN, Cenelec en ETSI en de Europese Commissie en de Europese vrijhandelsassociatie — 28 maart 2003. PB C 91 van 16.4.2003, blz. 7.

[18] http://ec.europa.eu/enterprise/standards_policy/action_plan/index.htm

[19] Gesplitste kredieten

[20] Niet-gesplitste kredieten (NGK)

[21] Uitgaven in het kader van artikel xx 01 04 van titel xx.

[22] Uitgaven in het kader van hoofdstuk xx 01, met uitzondering van de artikelen xx 01 04 en xx 01 05.

[23] Waarvan de kosten NIET door het referentiebedrag worden gedekt.

[24] Waarvan de kosten NIET door het referentiebedrag worden gedekt.

[25] Waarvan de kosten door het referentiebedrag worden gedekt.

[26] Verwijs naar het specifiek financieel memorandum voor de betrokken uitvoerende agentschappen.

[27] Vermeld het soort comité en de groep waartoe het behoort.