Naar de integratie van de maritieme bewaking

De Europese Commissie heeft leidende beginselen geformuleerd voor de invoering van een geïntegreerde maritieme bewaking. De leidende beginselen zullen de lidstaten helpen om een gemeenschappelijke gegevensuitwisselingsstructuur voor het maritieme gebied op te zetten tussen de verschillende gebruikersgemeenschappen zoals de autoriteiten belast met de maritieme beveiliging en veiligheid, de controle van de vangsten, de vervuiling van de zee, het mariene milieu, de douane, de grenscontrole, de wetshandhaving en defensie.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie van 15 oktober 2009 „Naar de integratie van de maritieme bewaking: Een gemeenschappelijke gegevensuitwisselingstructuur voor het maritieme gebied van de EU” [COM(2009) 538 def. – Niet bekendgemaakt in het Publicatieblad].

SAMENVATTING

In de Europese Unie worden de meeste gegevens in verband met maritieme zaken verwerkt door sectorale instanties. Deze instanties zijn belast met de monitoring en bewaking van de activiteiten op zee in de sector waarvoor ze verantwoordelijk zijn, zonder daarom noodzakelijkerwijs hun evenknieën van de andere sectoren op de hoogte te houden. Dat is een nadeel, want het delen van deze informatie zou voor een grotere doeltreffendheid en rentabiliteit van de maritieme bewakingsactiviteiten kunnen zorgen.

Een aantal problemen op technisch en juridisch vlak alsook vanuit veiligheidsopzicht bemoeilijken echter de uitwisseling van gegevens en de interoperabiliteit van de maritieme bewakingssystemen. In deze mededeling zet de Commissie deze problemen op een rij en schuift hiervoor oplossingen naar voren.

Belemmeringen voor de integratie van de maritieme bewaking

De belangrijkste obstakels voor de ontwikkeling van een gemeenschappelijke gegevensuitwisselingsstructuur zijn:

• de verschillende gemeenschappen van gebruikers en exploitanten: de meeste gegevens worden op verschillende niveaus (internationaal, communautair en nationaal) verzameld via een veelvoud aan sectorale systemen. Soms weten de betrokken autoriteiten niet dat soortgelijke gegevens ook door andere autoriteiten en systemen worden verzameld. In andere gevallen beschikken ze niet over de nodige uitwisselingsnormen en -overeenkomsten;
• de uiteenlopende rechtskaders: de maritieme bewakingssystemen zijn ontwikkeld op basis van sectorspecifieke, internationale en communautaire wetgeving. Deze systemen zijn bijgevolg moeilijk samen te voegen;
• de grensoverschrijdende dreigingen: de dreigingen waarmee de lidstaten zich geconfronteerd zien, vergen vaak een betere transnationale en soms zelfs transsectorale aanpak, met name met betrekking tot de volle zee;
• de specifieke wetsbepalingen: het ontbreekt de internationale en communautaire wetsbepalingen die van toepassing zijn op de maritieme bewakingsactiviteiten in volle zee en op de verwerking van persoonsgegevens of gerubriceerde en geheime gegevens, aan cohesie.

Oplossingen voor de integratie van de maritieme bewaking

De ontwikkeling van een gemeenschappelijke gegevensuitwisselingsstructuur berust op de naleving van de volgende vier leidende beginselen:

• optimalisering van de informatie-uitwisseling tussen de verschillende gebruikersgemeenschappen. De Europese Unie moet regels en normen op communautair niveau aannemen om de verschillende gebruikersgemeenschappen met elkaar te verbinden. Deze gemeenschappen moeten op nationaal niveau gegevens kunnen uitwisselen, die afkomstig zijn van internationale, communautaire, regionale, militaire en interne systemen. De gemeenschappelijke gegevensuitwisselingsstructuur moet beveiligd en flexibel zijn om zich aan de behoeften van de nieuwe gebruikers aan te passen;
• ontwikkeling van een niet-hiërarchisch technisch kader voor maritieme monitoring- en bewakingssystemen. Het technische kader moet de verzameling, de verspreiding, de analyse en het beheer van de gegevens vergemakkelijken. Het moet de beveiligingsaspecten in acht nemen en voldoen aan de gegevensbeschermingsvoorschriften, de internationale regelgeving en de functionele vereisten;
• gegevensuitwisseling tussen civiele en militaire autoriteiten. De autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor de maritieme bewaking, moeten gegevens met elkaar kunnen uitwisselen. Er moeten gemeenschappelijke normen en procedures voor toegang en gebruik van de gegevens worden vastgesteld om een gegevensuitwisseling in twee richtingen mogelijk te maken;
• wegwerking van door specifieke wetsbepalingen veroorzaakte belemmeringen voor gegevensuitwisseling. Sommige bepalingen van de communautaire en nationale wetgeving kunnen de uitwisseling van monitoring- en bewakingsgegevens in de weg staan. Deze bepalingen moeten geïdentificeerd en aangepast worden, waarbij de nodige garanties moeten worden voorzien op het vlak van vertrouwelijkheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer.

Deze vier leidende beginselen zullen zowel op EU- als op lidstaatniveau mee een reflectieproces op gang brengen, waarbij alle gebruikersgemeenschappen betrokken moeten worden. Deze beginselen kunnen ook worden gewijzigd, met name in het licht van de resultaten van drie projecten ter beoordeling van het gegevensuitwisselingsvermogen van gebruikers uit verschillende lidstaten en gebruikersgemeenschappen.

Context

Deze mededeling ligt in het verlengde van een eerdere mededeling „Een geïntegreerd maritiem beleid voor de Europese Unie” waarin de Europese Commissie zich ertoe verbindt om „stapsgewijs maatregelen voor [te] stellen voor de invoering van een meer interoperabel controlesysteem waarin bestaande toezichts- en volgsystemen voor maritieme veiligheid en beveiliging, bescherming van het mariene milieu, visserijcontrole, controle van de buitengrenzen en wetshandhaving worden samengebracht”.

Laatste wijziging: 08.04.2010