Coördinatie van socialezekerheidsstelsels

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EG) nr. 883/2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidstelsels

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

• Hierin staan gemeenschappelijke regels om de socialezekerheidsrechten te beschermen wanneer men zich binnen de Europese Unie (EU), en binnen IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland verplaatst.
• Hierin wordt erkend dat EU-lidstaten besluiten over aspecten zoals de begunstigden van hun socialezekerheidsstelsels, de niveaus van uitkeringen en de subsidiabiliteitsvoorwaarden.
• Deze verordening betreffende de coördinatie van socialezekerheidsstelsels is geen vervanging van nationale stelsels door een enkel Europees stelsel.

KERNPUNTEN

Toepassingsgebied

• De verordening is van toepassing op alle traditionele terreinen van de sociale zekerheid, namelijk:
  • ziekte,
  • moederschap en vaderschap,
  • ouderdomspensioenen,
  • prepensioenen en invaliditeitsuitkeringen,
  • nabestaandenuitkeringen en uitkeringen bij overlijden,
  • werkloosheid,
  • gezinsuitkeringen,
  • arbeidsongevallen en beroepsziekten.
• Begunstigden zijn verzekerd dat hun uitkeringen worden betaald, dat ze gedekt zijn voor gezondheidszorg en dat ze zelfs wanneer ze naar een andere lidstaat verhuizen hun gezinsuitkeringen krijgen.

Begunstigden

• Alle EU-burgers (en hun familieleden) op wie de socialezekerheidswetgeving van een lidstaat van toepassing is, kunnen van deze coördinatievoorschriften profiteren. Ze zijn van toepassing op werknemers en zelfstandigen, ambtenaren, studenten en gepensioneerden, maar ook op werklozen, mensen die nog niet werken of die niet meer werken.
• De voorschriften zijn ook van toepassing op niet-EU-burgers en hun familieleden die legaal in de EU verblijven.

Basisbeginselen

Begunstigden:

• vallen onder de wetgeving van één land en betalen premies in dat land. De organisaties die sociale zekerheid beheren, beslissen tot welke rechtsmacht zij behoren (beginsel van één toepasselijk recht);
• hebben dezelfde rechten en verplichtingen als burgers van het land waarin ze van toepassing zijn (beginselen van gelijke behandeling en van non-discriminatie);
• zijn verzekerd dat er rekening wordt gehouden met voorafgaande perioden van verzekering, werk of wonen in andere lidstaten bij de berekening van hun uitkeringen (beginsel van samentelling van tijdvakken);
• kunnen, indien zij in een lidstaat recht hebben op een uitkering in geld, deze uitkering zelfs innen als zij niet in die lidstaat wonen (beginsel dat sociale uitkeringen exporteerbaar zijn naar alle lidstaten waar de begunstigde of familieleden wonen).

Europese ziekteverzekeringskaart (EHIC)

• Met de EHIC (die gratis is) hebben mensen die in een andere lidstaat verblijven dan hun land van vestiging, waaronder voor vakantie, toegang tot medische voorzieningen tijdens hun verblijf onder dezelfde voorwaarden en dezelfde kosten als mensen die in dat land verzekerd zijn.
• Deze medische kosten worden daarna betaald/terugbetaald door het socialezekerheidsstelsel van hun land van herkomst. EHIC’s worden uitgegeven door de ziektekostenverzekering in het land van de verzekerde.

Instrumenten voor de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels

• Instellingen moeten binnen een redelijke termijn op alle verzoeken reageren en moeten alle informatie meedelen die vereist is voor betrokkenen om hun rechten in het kader van deze verordening te doen gelden.
• Ze moeten ook nauw samenwerken en elkaar wederzijds bijstaan ten behoeve van de burgers.

Administratieve commissie en Europese Arbeidsautoriteit

• De Administratieve Commissie voor de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels, die bij de Europese Commissie is ingesteld, is samengesteld uit een vertegenwoordigers van lidstaten en wordt waar nodig door technische adviseurs wordt bijgestaan. De Administratieve Commissie behandelt vraagstukken van administratieve of interpretatieve aard met betrekking tot de regels over de coördinatie van sociale zekerheid. Het moedigt lidstaten ook aan om samen te werken aan problemen met betrekking tot de coördinatie van sociale zekerheid.
• Een samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Arbeidsautoriteit, ingesteld krachtens Wijzigingsverordening (EU) 2019/1149, en de Administratieve Commissie, bevat de regels voor samenwerking tussen de twee entiteiten om hun activiteiten te coördineren en dubbel werk te voorkomen in gevallen van bemiddeling tussen lidstaten die zowel betrekking hebben op sociale zekerheid als op het arbeidsrecht.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds 1 mei 2010 van toepassing. Op deze datum is Verordening (EG) nr. 987/2009 die de procedure voor de uitvoering van Verordening (EG) nr. 883/2004 uiteenzet van kracht gegaan.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• Coördinatie van sociale zekerheid van de EU (Europese Commissie)
• Wat we doen (Europese Arbeidsautoriteit)

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EG) nr. 883/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels (PB L 166 van 30.4.2004, blz. 1-123) Tekst geherpubliceerd in corrigendum (PB L 200 van 7.6.2004, blz. 1-49)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EG) nr. 883/2009 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EG) nr. 987/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 16 september 2009 tot vaststelling van de wijze van toepassing van Verordening (EG) nr. 883/2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels (PB L 284 van 30.10.2009, blz. 1-42)

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 12.12.2022