Levensverzekering: vrij verrichten van diensten (tot november 2012)

De Europese Unie is overgegaan tot een herschikking van de bijzondere bepalingen inzake het vrij verrichten van grensoverschrijdende diensten op het gebied van levensverzekering teneinde de bestaande wetgeving ter zake te vereenvoudigen.

BESLUIT

Richtlijn 2002/83/EG van het Europees Parlement en de Raad van 5 november 2002 betreffende levensverzekering (herschikking) [Zie wijzigingsbesluit(en)].

SAMENVATTING

Toepassingsgebied

Deze richtlijn heeft betrekking op de toegang tot en de uitoefening van het directe verzekeringsbedrijf anders dan in loondienst door ondernemingen welke in een lidstaat zijn gevestigd of zich daar wensen te vestigen. Onder de richtlijn vallen met name levensverzekeringen die uit een overeenkomst voortvloeien en bepaalde spaarverrichtingen die uit een overeenkomst voortvloeien.

Voorwaarden voor het verkrijgen van een vergunning

De toegang tot activiteiten van het directe verzekeringsbedrijf anders dan in loondienst wordt afhankelijk gesteld van het verkrijgen van een voorafgaande vergunning. Deze moet bij de bevoegde autoriteiten van de lidstaat van herkomst worden aangevraagd. Zij is geldig voor de gehele Europese Unie (EU) en stelt de verzekeringsonderneming in staat daar werkzaamheden te verrichten, hetzij in het kader van het recht van vestiging dan wel in het kader van het vrij verrichten van diensten.

Om een vergunning aan te vragen en te verkrijgen moet de verzekeringsonderneming de geschikte rechtsvorm hebben aangenomen, over het minimumgarantiefonds beschikken en de gegevens bezorgen die door de toezichthoudende autoriteiten worden verlangd. Als een vergunning geweigerd wordt, dan moet dat gemotiveerd worden en aan de onderneming worden meegedeeld. In voorkomend geval moet de bevoegde autoriteit van de lidstaat van herkomst dit melden aan de bevoegde autoriteiten van de andere lidstaten, die passende maatregelen moeten nemen.

Agentschappen of bijkantoren die binnen de EU zijn opgericht maar die behoren tot ondernemingen waarvan het hoofdkantoor buiten de EU gevestigd is, krijgen een vergunning als zij krachtens de nationale wetgeving bevoegd tot het verrichten van de desbetreffende werkzaamheden, een agentschap of bijkantoor oprichten op het grondgebied van die lidstaat en een algemeen gevolmachtigde aanwijzen die door de bevoegde autoriteit moet zijn erkend.

Financieel toezicht

Het financiële toezicht behoort tot de bevoegdheid van de autoriteiten van de lidstaat van herkomst. Die bevoegde autoriteiten controleren alle werkzaamheden van de verzekeringsonderneming en haar solvabiliteit. Zij gaan ook na of er technische voorzieningen worden gevormd, of de administratie en de boekhouding goed zijn georganiseerd en of er binnen de verzekeringsondernemingen degelijke interne controles worden uitgevoerd.

Prudentiële beoordeling

• In deze richtlijn worden precieze criteria vastgesteld voor de prudentiële beoordeling van aandeelhouders en management in het kader van een voorgenomen verwerving en wordt een duidelijke procedure voorgeschreven voor de toepassing van deze criteria. Deze beoordelingsprocedure wordt uitgevoerd door de bevoegde autoriteiten, die in onderling overleg samenwerken.

De richtlijn schrijft met name voor dat de bevoegde autoriteiten de geschiktheid van de kandidaat-verwerver en de financiële soliditeit van de voorgenomen verwerving moeten beoordelen aan de hand van de volgende criteria:

• de reputatie en de financiële soliditeit van de kandidaat-verwerver;
• de reputatie en ervaring van de personen die het bedrijf van de verzekeringsonderneming als gevolg van de voorgenomen verwerving feitelijk gaan leiden;
• het vermogen van de verzekeringsonderneming om aan de prudentiële verplichtingen te voldoen en te blijven voldoen;
• het bestaan van goede redenen om te vermoeden dat er witwaspraktijken, financiering van terrorisme of pogingen daartoe gaande zijn.

Geheimhoudingsplicht

In deze richtlijn wordt strikt bepaald onder welke voorwaarden vertrouwelijke gegevens mogen worden gebruikt: bevoegde autoriteiten mogen die alleen voor de uitvoering van hun taken gebruiken en personen die voor de bevoegde autoriteiten werken zijn gebonden aan het beroepsgeheim.

Technische voorzieningen en diversificatie van beleggingen

Verzekeringsondernemingen moeten technische voorzieningen vormen waarvan het bedrag berekend wordt aan de hand van een prospectieve actuariële methode en waarvan de interestvoet vastgesteld wordt door de bevoegde autoriteit van de lidstaat van herkomst. Verzekeringsondernemingen moeten de grondslagen en methodes die voor de waardering van technische voorzieningen worden gehanteerd ter beschikking van het publiek stellen.

De richtlijn schrijft voor dat verzekeringsondernemingen hun beleggingen moeten spreiden: in dat verband legt de richtlijn de drempels vast die verzekeringsondernemingen in acht moeten nemen bij het beleggen van tegenover de technische voorzieningen staande activa.

Solvabiliteitsmarges en garantiefonds

Elke verzekeringsonderneming moet over een voldoende solvabiliteitsmarge beschikken. Die marge kan worden gevormd door het vermogen - het gestorte maatschappelijk kapitaal, reserves en de overgedragen winst of het overgedragen verlies - of door andere financiële activa van de verzekeringsonderneming.

Een derde van het bedrag van de solvabiliteitsmarge vormt het garantiefonds, dat minimaal 3 miljoen EUR moet bedragen. Het bedrag van het garantiefonds wordt elk jaar herzien.

Overeenkomstenrecht en verzekeringsvoorwaarden

Het is het recht van de lidstaat van de verbintenis dat van toepassing is op de overeenkomsten die onder deze richtlijn vallen. Er zijn echter bepalingen opgenomen die voorzien in de vrijheid een ander overeenkomstenrecht te kiezen. Een verzekerde die op eigen initiatief een individuele levensverzekering sluit, kan binnen 14 tot 30 dagen de overeenkomst annuleren.

Recht van vestiging en vrij verrichten van diensten

Een verzekeringsonderneming die op het grondgebied van een andere lidstaat een bijkantoor wil oprichten of die voornemens is in een of meerdere lidstaten in het kader van het vrij verrichten van diensten werkzaamheden uit te oefenen, moet de bevoegde autoriteit van de lidstaat van herkomst daarvan in kennis stellen en deze de nodige gegevens bezorgen. Het is aan de betrokken lidstaat de nodige maatregelen te nemen om een einde te maken aan elke onregelmatige situatie waarin een verzekeringsonderneming zich op zijn grondgebied bevindt.

Samenwerking tussen de lidstaten en de Commissie

De bevoegde autoriteiten van de lidstaten werken nauw met de Commissie samen, die door het Comité voor het verzekeringswezen wordt bijgestaan, om het toezicht op verzekeringsondernemingen te vergemakkelijken.

Deze richtlijn werd per 1 november 2012 ingetrokken door de richtlijn betreffende de toegang tot het verzekerings- en het herverzekeringsbedrijf.

Laatste wijziging: 26.10.2011