Unilaterale handelingen

 

SAMENVATTING VAN:

Artikel 288 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie

Artikel 289 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie

WAT IS HET DOEL VAN ARTIKELEN 288 EN 289 VAN HET VERDRAG BETREFFENDE DE WERKING VAN DE EUROPESE UNIE (VWEU)?

De artikelen beschrijven de belangrijkste unilaterale handelingen van de Europese Unie (artikel 288), en met name de rechtshandelingen (artikel 299).

KERNPUNTEN

Wat zijn unilaterale handelingen?

• Binnen de bronnen van het EU-recht vormen unilaterale handelingen dat deel van het afgeleid recht dat geen verdragen of overeenkomsten omvat.
• Deze handelingen worden autonoom door de communautaire instellingen vastgesteld op basis van de oprichtingsverdragen.

Welke verschillende soorten unilaterale handelingen zijn er?

• Dit zijn met name de handelingen die zijn opgenomen in artikel 288 VWEU:
  • Verordeningen, richtlijnen en besluiten die, zoals aangegeven in artikel 289, rechtshandelingen zijn. Deze handelingen worden vastgesteld via de wetgevende procedure en zijn bindend, waarbij de werkingssfeer en het bindende effect kunnen variëren.
  • Adviezenenaanbevelingen die geen rechtshandelingen zijn. Deze handelingen kennen geen rechten toe en leggen geen rechten op aan degenen tot wie zij zijn gericht, maar kunnen een richtsnoer zijn bij de interpretatie en inhoud van het EU-recht.
• Andere niet-bindende unilaterale handelingen, die een meer politiek karakter hebben, worden „atypische handelingen” genoemd; niet omdat zij niet vaak worden gebruikt maar omdat ze niet zijn opgenomen in artikel 288. Deze handelingen omvatten resoluties, conclusies, mededelingen en groen- en witboeken. Zij zijn opgenomen in andere artikelen in de EU-verdragen of komen uit de praktijk van de communautaire instellingen.

De rechtstoestand van unilaterale handelingen

• De communautaire instellingen mogen de handeling kiezen die hun het meest geschikt lijkt om hun beleid uit te voeren.
• Echter, omdat de EU alleen over de bevoegdheden beschikt die haar zijn verleend bij de verdragen, moet elke handeling de juridische basis in het VWEU vermelden die overeenkomt met het terrein waarop de Europese instellingen actie nemen.
• Bovendien worden handelingen ingeleid door aanhalingen (het regelgevend gedeelte wordt voorafgegaan door de aanhalingen: „gelet op” of gezien) en zijn zij met redenen omkleed (het regelgevend gedeelte wordt voorafgegaan door de overwegingen: „overwegende”) met betrekking tot de rechtsgrondslag waarop zij zijn gebaseerd.
• Handelingen moeten worden bekendgemaakt in het Publicatieblad van de EU. Handelingen kunnen op de dag van publicatie in werking treden, tenzij in de tekst daarvan anders wordt aangegeven (wat vaak het geval is).
• Hun wettigheid kan worden aangevochten bij het Hof van Justitie van de EU.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• EU-recht (Europees e-Justice portaal).

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Zesde deel — Institutionele en financiële bepalingen — Institutionele bepalingen — Hoofdstuk 2 — Rechtshandelingen van de Unie, vaststellingsprocedures en overige bepalingen — Eerste afdeling — Rechtshandelingen van de Unie — Artikel 288 (oud artikel 249 VEG) (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 171-172)

Geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie — Zesde deel — Institutionele en financiële bepalingen — Institutionele bepalingen — Hoofdstuk 2 — Rechtshandelingen van de Unie, vaststellingsprocedures en overige bepalingen — Eerste afdeling — Rechtshandelingen van de Unie — Artikel 289 (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 172)

Laatste bijwerking 21.03.2018