(1)

Verordening (EEG) nr. 2821/71 kent de Commissie de bevoegdheid toe artikel 81, lid 3, (voorheen artikel 85, lid 3) van het Verdrag bij verordening toe te passen op bepaalde groepen overeenkomsten, besluiten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen die onder toepassing van artikel 81, lid 1, vallen en die betrekking hebben op de specialisatie, met inbegrip van de overeenkomsten die nodig zijn voor de verwezenlijking daarvan.

(2)

Op grond van Verordening (EEG) nr. 2821/71 heeft de Commissie met name Verordening (EEG) nr. 417/85 van 19 december 1984 betreffende de toepassing van artikel 85, lid 3, van het Verdrag op groepen specialisatieovereenkomsten ( 3 ), laatstelijk gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 2236/97 ( 4 ), vastgesteld. De geldigheidsduur van Verordening (EEG) nr. 417/85 verstrijkt op 31 december 2000.

(3)

Een nieuwe verordening dient aan twee vereisten te voldoen: zij moet een daadwerkelijke bescherming van de mededinging waarborgen en zij moet de ondernemingen voldoende rechtszekerheid verschaffen. Bij het nastreven van deze doelstellingen moet zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de noodzaak het administratieve toezicht en de wetgeving te vereenvoudigen. Beneden een bepaald niveau van marktmacht kan voor de toepassing van artikel 81, lid 3, over het algemeen worden vermoed dat de positieve uitwerking van specialisatieovereenkomsten zwaarder zullen wegen dan de mogelijke negatieve uitwerking op de mededinging.

(4)

Verordening (EEG) nr. 2821/71 bepaalt dat in de vrijstellingsverordening van de Commissie moet worden omschreven op welke groepen overeenkomsten, besluiten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen zij van toepassing is, moet worden aangegeven welke beperkingen of bepalingen al dan niet in de overeenkomsten, besluiten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen mogen voorkomen, en moet worden aangegeven welke bepalingen in de overeenkomsten, besluiten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen moeten voorkomen of aan welke andere voorwaarden moet zijn voldaan.

(5)

Er dient te worden afgestapt van de methode waarbij een lijst van vrijgestelde bepalingen wordt opgesteld, en er dient meer aandacht te worden besteed aan de omschrijving van de groepen overeenkomsten waarvoor tot een bepaald niveau van marktmacht een vrijstelling geldt, en aan het aangeven van de beperkingen of bepalingen die niet in dergelijke overeenkomsten mogen voorkomen. Dit is in overeenstemming met een benadering voor economische grondslag, waarbij wordt beoordeeld welke gevolgen de overeenkomsten voor de relevante markt hebben.

(6)

Het is voor de toepassing van artikel 81, lid 3, bij verordening niet noodzakelijk de overeenkomsten die onder artikel 81, lid 1, kunnen vallen, te omschrijven. Bij de individuele beoordeling van overeenkomsten in de zin van artikel 81, lid 1, dient rekening te worden gehouden met verscheidene factoren, in het bijzonder de structuur van de relevante markt.

(7)

Het voordeel van de groepsvrijstelling dient te worden beperkt tot die overeenkomsten waarvan met voldoende zekerheid kan worden aangenomen dat zij aan de voorwaarden van artikel 81, lid 3, voldoen.

(8)

Overeenkomsten betreffende specialisatie bij de productie dragen over het algemeen bij tot de verbetering van de productie of distributie van goederen, omdat de betrokken ondernemingen zich op de vervaardiging van bepaalde producten kunnen toeleggen en aldus efficiënter werken en de producten goedkoper aanbieden. Ook van overeenkomsten betreffende de specialisatie bij de verrichting van diensten mag worden aangenomen dat deze over het algemeen tot gelijkaardige verbeteringen leiden. Het is waarschijnlijk dat, mits er daadwerkelijke mededinging is, een billijk aandeel in de hieruit voortvloeiende voordelen de gebruikers ten goede komt.

(9)

Dergelijke voordelen kunnen ook voortvloeien uit overeenkomsten waarbij één deelnemer van de vervaardiging van bepaalde producten of de verrichting van bepaalde diensten afziet en dit aan een andere deelnemer overlaat („eenzijdige specialisatie”), uit overeenkomsten waarbij elke deelnemer van de vervaardiging van bepaalde producten of de verrichting van bepaalde diensten afziet en dit aan een andere deelnemer overlaat („wederkerige specialisatie”), en uit overeenkomsten waarbij de deelnemers zich ertoe verbinden gezamenlijk bepaalde producten te vervaardigen of bepaalde diensten te verrichten („gezamenlijke productie”).

(10)

Aangezien overeenkomsten inzake eenzijdige specialisatie tussen niet-concurrenten in aanmerking kunnen komen voor de bij Verordening (EG) nr. 2790/1999 van de Commissie van 22 december 1999 betreffende de toepassing van artikel 81, lid 3, van het Verdrag op groepen verticale overeenkomsten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen ( 5 ) verleende groepsvrijstelling, dient, wat overeenkomsten inzake eenzijdige specialisatie betreft, de onderhavige verordening te worden beperkt tot overeenkomsten tussen concurrenten.

(11)

Alle andere overeenkomsten tussen ondernemingen die betrekking hebben op de voorwaarden waaronder zij zich in de productie van goederen en/of diensten specialiseren, dienen onder de toepassing van deze verordening te vallen. De groepsvrijstelling dient ook te gelden voor bepalingen in specialisatieovereenkomsten die niet het voornaamste voorwerp ervan vormen, maar rechtstreeks verband houden met en noodzakelijk zijn voor de tenuitvoerlegging van die overeenkomsten, alsmede voor bepaalde daarmee verbonden afname- en afzetregelingen.

(12)

Om ervoor te zorgen dat de voordelen van de specialisatie worden verwezenlijkt zonder dat een van de partijen de stroomafwaarts van de productie gelegen markt verlaat, dienen overeenkomsten betreffende eenzijdige of wederkerige specialisatie slechts onder deze verordening te vallen indien zij in leverings- en afnameverplichtingen voorzien. Deze verplichtingen kunnen, maar behoeven geen exclusief karakter te hebben.

(13)

Vermoed mag worden dat, wanneer het aandeel van de deelnemende ondernemingen op de relevante markt niet meer dan 20 % bedraagt, specialisatieovereenkomsten zoals bedoeld in deze verordening over het algemeen economische voordelen in de vorm van schaal- of toepassingsvoordelen of betere productietechnologieën zullen opleveren, waarbij een billijk aandeel in de daaruit voortvloeiende voordelen de gebruikers ten goede zal komen.

(14)

Deze verordening mag geen vrijstelling verlenen voor overeenkomsten welke beperkingen bevatten die niet onmisbaar zijn om voornoemde positieve uitwerking te bereiken. Bepaalde beperkingen die uiterst schadelijk voor de mededinging zijn, zoals die betreffende de vaststelling van de aan derden berekende prijzen, de beperking van de productie of verkoop en de toewijzing van markten of klanten, dienen, ongeacht het marktaandeel van de betrokken ondernemingen, in beginsel van het voordeel van de in de onderhavige verordening vervatte groepsvrijstelling te worden uitgesloten.

(15)

De marktaandeeldrempel, de uitsluiting van bepaalde overeenkomsten en de voorwaarden in deze verordening waarborgen gewoonlijk dat de overeenkomsten waarvoor de groepsvrijstelling geldt, de deelnemende ondernemingen niet de mogelijkheid geven voor een wezenlijk deel van de betrokken producten of diensten de mededinging uit te schakelen.

(16)

Wanneer in individuele gevallen overeenkomsten die aan de voorwaarden van deze verordening voldoen, toch met artikel 81, lid 3, van het Verdrag onverenigbare gevolgen hebben, kan de Commissie het voordeel van de groepsvrijstelling intrekken.

(17)

Om de sluiting van specialisatieovereenkomsten, die consequenties voor de structuur van de deelnemende ondernemingen kunnen hebben, te vergemakkelijken, dient de geldigheidsduur van deze verordening op tien jaar te worden vastgesteld.

(18)

Deze verordening doet geen afbreuk aan de toepassing van artikel 82 van het Verdrag.

(19)

In overeenstemming met het beginsel van de voorrang van het Gemeenschapsrecht mag geen op nationaal mededingingsrecht gebaseerde maatregel schade toebrengen aan de eenvormige toepassing van de communautaire mededingingsregels in de gehele gemeenschappelijke markt, noch aan de volle werking van ter uitvoering van deze regels genomen maatregelen, met inbegrip van deze verordening,