Regoli komuni għall-aċċess għas-suq tal-UE tat-trasport bit-triq

SOMMARJU TA’:

Regolament (KE) Nru 1072/2009 dwar regoli komuni għall-aċċess għas-suq internazzjonali tat-trasport bit-triq tal-merkanzija

X’INHU L-GĦAN TAR-REGOLAMENT?

Għalkemm operazzjonijiet internazzjonali tat-trasport bit-triq* ġew kompletament liberalizzati fl-UE, kabotaġġ*, it-trasport nazzjonali bit-triq fi Stat Membru tal-UE minn trasportaturi li mhumiex residenti f’dak l-Istat Membru, għadu soġġett għal restrizzjonijiet.

Ir-Regolament (KE) Nru 1072/2009 għalhekk jistabbilixxi:

regoli komuni applikabbli għall-aċċess għas-suq fit-trasport internazzjonali tal-merkanzija* bit-triq fl-UE;
il-kundizzjonijiet li taħthom it-trasportaturi mhux residenti jistgħu joperaw servizzi ta’ trasport fi Stat Membru.

Ir-Regolament Emendatorju (UE) 2020/1055 jirrikjedi li:

jaġġorna r-regoli dwar l-operaturi tat-trasport bit-triq sabiex tiġġieled il-kumpaniji fantażma* u kompetizzjoni inġusta;
jestendi r-regoli dwar il-kabotaġġ fir-Regolament (KE) Nru 1072/2009 biex jiġi evitat l-abbuż tagħhom.

PUNTI EWLENIN

Ir-Regolament (KE) Nru 1072/2009

Ir-Regolament (KE) Nru 1072/2009 japplika għal:

ġarr internazzjonali tal-merkanzija bit-triq għall-kiri jew għall-ħlas* għal vjaġġi mwettqa fl-UE;
għat-trasport nazzjonali tal-merkanzija bit-triq imwettaq temporanjament minn trasportatur mhux residenti;
għal parti tal-vjaġġ li jsir fit-territorju ta’ kwalunkwe Stat Membru fi tranżitu, meta t-trasport isir bejn Stat Membru u pajjiż mhux tal-UE — huwa ma japplikax għall-parti tal-vjaġġ li ssir fl-Istat Membru fejn issir it-tagħbija jew il-ħatt.

Sabiex ikun jista’ jwettaq trasport internazzjonali, trasportatur għandu jkollu fil-pussess tiegħu liċenzja tal-Komunità u, jekk ix-xufier ikun ċittadin ta’ pajjiż terz, dan għandu jkollu wkoll attestazzjoni ta’ xufier.

Liċenzja Komunitarja

Din il-liċenzja:

tinħareġ mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru tal-istabbiliment lil kwalunkwe trasportatur li jkun intitolat li jwettaq it-trasport internazzjonali tal-merkanzija bit-triq b’kiri jew b’kumpens;
tiġġedded għal perjodu ta’ mhux aktar minn 10 snin;
tinħareġ f’isem it-trasportatur u mhijiex trasferibbli.

Attestazzjoni tax-xufier

Attestazzjoni tax-xufier:

tinħareġ mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru fejn huwa bbażat it-trasportatur li jkollu liċenzja tal-UE, li juża jew jimpjega xufier f’dak l-Istat Membru li la jkun ċittadin tal-UE u lanqas residenti fit-tul;
hija valida għal perjodu sa massimu ta’ 5 snin.

Jekk dawn il-kundizzjonijiet ma jiġux issodisfati, l-istess awtoritajiet jistgħu jirrifjutaw applikazzjoni għall-ħruġ jew għat-tiġdid ta’ liċenzja jew għall-ħruġ ta’ attestazzjoni. Jekk id-detentur ta’ liċenzja Komunitarja jew ta’ attestazzjoni tax-xufier ma jibqax jissodisfa l-kundizzjonijiet jew ikun ipprovda informazzjoni skorretta, il-liċenzja jew l-attestazzjoni tiġi rtirata.

Operazzjonijiet ta’ Kabotaġġ

Ir-Regolament (KE) Nru 1072/2009 jimponi regolamenti stretti fuq l-operazzjonijiet ta’ kabotaġġ, b’mod partikolari:

kwalunkwe trasportatur b’kera jew b’kumpens li huwa detentur ta’ liċenzja Komunitarja u li x-xufier tiegħu, jekk ikun ċittadin ta’ pajjiż terz, ikollu attestazzjoni tax-xufier, huwa intitolat li jwettaq operazzjonijiet ta’ kabotaġġ fi Stat Membru (għajr dak fejn huwa stabbilit) fuq bażi temporanja wara operazzjoni internazzjonali f’dak il-pajjiż;
wara li titwassal il-merkanzija kkonċernata fit-trasport internazzjonali, it-trasportaturi għandhom sebat ijiem li matulhom jistgħu jwettqu sa tliet operazzjonijiet ta’ kabotaġġ;
jistgħu jitwettqu tliet operazzjonijiet ta’ kabotaġġ fi kwalunkwe Stat Membru ieħor wara trasport internazzjonali, b’limitu ta’ operazzjoni waħda għal kull pajjiż.

Ir-regolamenti ta’ hawn fuq japplikaw biss jekk it-trasportatur ikun jista’ jipproduċi prova tat-trasport internazzjonali tal-merkanzija fl-Istat Membru kkonċernat, kif ukoll prova ta’ kull operazzjoni ta’ kabotaġġ konsekuttiva.

L-operazzjonijiet ta’ kabotaġġ huma soġġetti għal-leġiżlazzjoni nazzjonali fl-Istat Membru ospitanti rigward:

il-kundizzjonijiet li jirregolaw il-kuntratt tat-trasport;
il-piżijiet u l-qisien tal-vetturi tat-triq;
ir-rekwiżiti li jikkonċernaw it-trasport ta’ ċerti kategoriji ta’ merkanzija, b’mod partikolari oġġetti perikolużi, affarijiet tal-ikel li jeħżienu u annimali ħajjin;
il-ħin tas-sewqan u l-perjodi ta’ mistrieħ;
taxxa fuq il-valur miżjud fuq is-servizzi tat-trasport;

Ir-regoli msemmija hawn fuq japplikaw b’mod ugwali għat-trasportaturi mhux residenti u għat-trasportaturi stabbiliti fl-Istat Membru ospitanti.

Ksur

Meta trasportatur jikser il-leġiżlazzjoni tat-trasport bit-triq fl-UE:

l-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru tal-istabbiliment jistgħu joħorġu twissija jew jimponu penali amministrattivi bħall-irtirar tal-liċenzja Komunitarja;
jekk it-trasportatur ma jkunx residenti, l-Istat Membru fejn seħħ il-ksur jgħarraf lill-awtorità kompetenti fil-pajjiż tal-istabbiliment tat-trasportatur, fejn jiddeskrivi l-ksur u l-penali imposti.

Kull ksur serju għandu jiġi rreġistrat fir-reġistru elettroniku nazzjonali tal-impriżi tat-trasport bit-triq.

Ir-Regolament Emendatorju (UE) 2020/1055

Il-bidliet ewlenin introdotti fir-Regolament (KE) Nru 1072/2009 bl-emendar tar-Regolament (UE) 2020/1055 jinkludu dan li ġej.

ir-rekwiżiti għal aċċess għall-professjoni għandhom isiru obbligatorji għall-operaturi li jużaw vetturi kummerċjali ħfief fit-trasport internazzjonali, jiġifieri:
- vetturi bil-mutur jew kombinazzjonijiet ta’ vetturi maħsuba esklussivament għall-ġarr ta’ merkanzija,
- b’massa mgħobbija permissibbli ta’ aktar minn 2.5 tunnellati iżda mhux aktar minn 3.5 tunnellati;
spezzjonijiet li għandhom isiru fil-bini tat-trasportaturi mill-awtoritajiet nazzjonali tal-Istati Membri. Dawn l-awtoritajiet għandhom jorganizzaw numru minimu ta’ kontrolli fuq il-kabotaġġ u mill-inqas 2 kontrolli mal-ġenb tat-triq miftiehma fis-sena;
perjodu tranżizzjonali ta’ 4 ijiem li għandu jiġi introdott, li qabel dan, ma jistgħu jsiru l-ebda operazzjonijiet ġodda ta’ kabotaġġ fl-istess pajjiż u bl-istess vettura, biex jiġi evitat kabotaġġ sistematiku;
regoli li għandhom jiġu introdotti mill-Istati Membri dwar sanzjonijiet kontra konsenjaturi, spedituri, kuntratturi u sottokuntratturi għal nuqqas ta’ konformità, fejn kienu jafu, jew, fiċ-ċirkostanzi kellhom ikunu jafu, li s-servizzi tat-trasport li huma kkummissjonaw kisru dan ir-regolament.

MINN META JAPPLIKA R-REGOLAMENT?

Ir-Regolament (KE) Nru 1072/2009 ilu japplika mill-4 ta’ Diċembru 2011, bl-eċċezzjoni tal-Artikoli 8 u 9 (regoli dwar operazzjonijiet ta’ kabotaġġ), li ilu japplika mill-14 ta’ Mejju 2010.
Ir-Regolament Emendatorju (UE) 2020/1055 japplika mill-21 ta’ Frar 2022.

SFOND

Għal aktar informazzjoni, ara:

Aċċess għas-suq tat-trasport tal-merkanzija bit-triq (Kummissjoni Ewropea).

TERMINI EWLENIN

Operazzjoni ta’ trasport bit-triq: il-vjaġġ kollu tal-merkanzija bit-triq lejn id-destinazzjoni finali tagħha

Kabotaġġ: Meta trasportatur irreġistrat f’pajjiż partikolari tal-UE jwettaq trasport nazzjonali f’pajjiż ieħor tal-UE.

Trasport ta’ merkanzija: l-att tal-ġarr u t-trasport tal-merkanzija.

Kumpaniji fantażma: kumpaniji li jkunu ġew stabbiliti bil-għan li jibbenefikaw minn lakuni leġiżlattivi filwaqt li huma stess ma jipprovdu l-ebda servizz lill-klijenti, iżda minflok jipprovdu faċċata għas-servizzi pprovduti mis-sidien tagħhom (il-Kummissjoni Ewropea f’COM(2013) 122 final).

Kiri jew kumpens: it-trasport għal ħlas, ta’ persuni jew merkanzija, f’isem partijiet terzi.

DOKUMENT EWLIENI

Ir-Regolament (KE) Nru 1072/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 dwar regoli komuni għall-aċċess għas-suq internazzjonali tat-trasport tal-merkanzija bit-triq (ĠU L 300, 14.11.2009, pp. 72-87)

L-emendi suċċessivi għar-Regolament (KE) Nru 1072/2009 ġew inkorporati fit-test oriġinali. Din il-verżjoni konsolidata għandha valur dokumentarju biss.

DOKUMENTI RELATATI

Ir-Regolament (UE) 2020/1055 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Lulju 2020 li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 1071/2009, (KE) Nru 1072/2009 u (UE) Nru 1024/2012 bl-għan li jiġu adattati għall-iżviluppi fis-settur tat-trasport bit-triq (ĠU L 249, 31.7.2020, pp. 17-32)

l-aħħar aġġornament 19.11.2020