Sistema għar-rikonoxximent ta’ kwalifiki professjonali

SOMMARJU TA’:

Id-Direttiva 2005/36/KE dwar ir-rikonoxximent ta’ kwalifiki professjonali

X’INHU L-GĦAN TAD-DIRETTIVA?

• Din tistabbilixxi sistema għar-rikonoxximent reċiproku ta’ kwalifiki professjonali fl-Unjoni Ewropea (UE), li testendi wkoll, b’ċerti adattamenti, għall-pajjiżi l-oħra taż-Żona Ekonomika Ewropea / Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (ŻEE/EFTA) u għall-Iżvizzera.
• Għandha l-għan li tipprovdi aċċess għas-swieq tax-xogħol għal professjonisti fi Stati Membri oħra tal-UE, tiffaċilita aktar il-forniment ta’ servizzi transfruntiera u tissimplifika l-proċeduri amministrattivi.
• Introduċiet evalwazzjoni reċiproka tar-regolamenti professjonali nazzjonali u eżerċizzju ta’ trasparenza (jiġifieri skrinjar tar-restrizzjonijiet ta’ dħul għal professjonijiet u valutazzjoni tan-neċessità tagħhom).
• Fiha wkoll obbligi ta’ trasparenza li għadhom għaddejjin li jirrikjedu li l-Istati Membri kollha tal-UE jirrapportaw dwar il-professjonijiet li jirregolaw, u li jikkomunikaw lill-Kummissjoni Ewropea r-raġunijiet għaliex jikkunsidraw li r-rekwiżiti eżistenti jew ġodda jikkonformaw mal-prinċipji ta’ nondiskriminazzjoni u proporzjonalità.
• Tapplika għaċ-ċittadini kollha tal-UE, il-pajjiżi taż-ŻEE/EFTA u l-Iżvizzera li jixtiequ jeżerċitaw professjoni regolata, jew fuq bażi ta’ xogħol għal rashom jew bħala impjegati, f’pajjiż li ma jkunx dak li fih ikunu kisbu l-kwalifiki professjonali tagħhom.
• Il-Kummissjoni Ewropea ppubblikat mappa interattiva tal-professjonijiet regolati fl-Ewropa. Dawn huma professjonijiet li għalihom l-aċċess, jew id-dritt għall-prattika, jiddependi minn kwalifiki speċifiċi. Jinkludu wkoll professjonijiet li għalihom l-użu ta’ titolu speċifiku huwa protett, bħal pereżempju kontabilisti mqabbda u ċċertifikati fl-Irlanda.
• Ma tapplikax għal professjonijiet koperti minn direttivi speċifiċi bħal pereżempju d-Direttiva 2006/43/KE dwar il-verifiki statutorji. Fil-każ tal-avukati, filwaqt li l-kwalifiki tagħhom huma koperti mid-Direttiva 2005/36/KE, jibbenefikaw ukoll minn żewġ direttivi speċifiċi (77/249/KEE u 98/5/KE) li jintroduċu modi addizzjonali biex jipprovdu servizzi transfruntiera, jew temporanjament jew billi jistabbilixxu ruħhom b’mod permanenti fi Stati Membri oħra tal-UE.

PUNTI EWLENIN

Mobilità temporanja

• Il-professjonisti jistgħu jipprovdu s-servizzi tagħhom fi Stat Membru ieħor tal-UE fuq bażi temporanja u okkażjonali mill-post tal-istabbiliment tagħhom f’pajjiżhom.
• Il-pajjiż tad-destinazzjoni jista’ jitlob dikjarazzjoni minn qabel, iżda ma jkollhomx għalfejn jgħaddu mill-proċeduri ta’ rikonoxximent.
• Dan ma japplikax għal professjonijiet li għandhom implikazzjonijiet fuq is-saħħa u s-sikurezza pubblika, li għalihom l-Istati Membri jistgħu jirrikjedu rikonoxximent minn qabel tal-kwalifika tagħhom skont l-Artikolu 7(4) tad-direttiva.

Stabbiliment permanenti

Id-direttiva tipprovdi għal tliet sistemi ta’ rikonoxximent tal-kwalifiki:

• 1.

  rikonoxximent awtomatiku għal professjonijiet li l-kundizzjonijiet minimi ta’ taħriġ tagħhom ikunu armonizzati sa ċertu grad fil-livell Ewropew: it-tobba, l-infermiera responsabbli mill-kura ġenerali, id-dentisti, il-kirurgi veterinarji, il-qwiebel, l-ispiżjara u l-periti;

• 2.

  rikonoxximent awtomatiku għal ċerti impjiegi abbażi tal-esperjenza professjonali tagħhom: professjonisti fl-artiġjanat, il-kummerċ u l-industrija;

• 3.

  is-sistema ġenerali għall-professjonijiet imsemmija hawn fuq li mhumiex koperti mis--sistema ta’ rikonoxximent awtomatiku hija bbażata fuq il-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku tal-kwalifiki.

Is-sistema ġenerali tapplika wkoll għall-professjonijiet regolati l-oħra fejn l-aċċess jingħata lil kull individwu li jista’ juri li huwa kompletament ikkwalifikat f’pajjiżu/pajjiżha.

Madankollu, jekk l-awtoritajiet tal-pajjiż ospitanti jsibu differenzi sinifikanti bejn it-taħriġ miksub fil-pajjiż ta’ oriġini tal-individwu u dak meħtieġ għall-istess attività f’pajjiżhom, huma jistgħu joffru lill-individwu l-għażla ta’ perjodu ta’ adattament jew test tal-aptitudni. L-esperjenza professjonali tal-applikant għandha titqies meta titqies l-impożizzjoni u l-firxa ta’ tali miżuri ta’ kumpens.

Aċċess parzjali

• Id-Direttiva introduċiet il-prinċipju ta’ aċċess parzjali għal professjoni fejn l-attivitajiet koperti minn professjoni regolata huma differenti minn pajjiż għall-ieħor.
• Dan jista’ jkun utli għall-professjonisti li jaħdmu f’settur ġenwin tal-ekonomija li ma jeżistix bħala professjoni fih innifsu fi Stat Membru tal-UE li jixtiequ jiċċaqilqu fih.

Kontrolli tal-lingwa

• Id-Direttiva tippermetti biss lill-pajjiżi ospitanti jwettqu kontrolli sistematiċi tal-lingwa għall-professjonijiet li għandhom implikazzjonijiet fuq is-sikurezza tal-pazjenti.
• Il-kontrolli tal-lingwa għandhom isiru biss wara li l-pajjiż ospitanti jkun irrikonoxxa l-kwalifika, għandhom ikunu limitati għall-għarfien ta’ lingwa uffiċjali jew dik amministrattiva tal-pajjiż ospitanti u għandhom ikunu proporzjonati għall-attività li għandha titwettaq.

Karta professjonali Ewropea

• Id-direttiva, kif emendata minn Direttiva 2013/55/UE, tipprovdi għall-possibbiltà li tinħalaq karta professjonali Ewropea (KPE) għal ċerti professjonijiet. Permezz tal-proċedura elettronika, professjonisti jistgħu jiksbu rikonoxximent tal-kwalifiki tagħhom b’mod aktar sempliċi u malajr permezz ta’ proċedura elettronika standardizzata. Il-karta hija bbażata fuq l-użu tas-sistema ta’ informazzjoni tas-suq intern u tinħareġ fil-forma ta’ ċertifikat elettroniku.
• Il-KPE diġà ġiet implimentata fl-ewwel mewġa għall-infermiera responsabbli għall-kura ġenerali, il-fiżjoterapisti, l-ispiżjara, il-gwidi tal-muntanji u l-aġenti tal-proprjetà immobbli.

Aċċess għal informazzjoni u proċeduri online

• L-Istati Membri tal-UE jridu jagħmlu l-informazzjoni kollha dwar ir-rikonoxximent tal-kwalifiki għall-professjonijiet regolati kollha disponibbli permezz tal-punti ta’ kuntatt uniku.
• Il-professjonisti għandhom ikunu jistgħu jlestu l-proċeduri u l-formalitajiet koperti mid-direttiva online permezz tal-punt ta’ kuntatt uniku jew tal-awtoritajiet kompetenti inkarigati mill-professjoni.
• Iċ-ċentri ta’ assistenza f’kull Stat Membru tal-UE jridu jagħtu pariri u assistenza f’każijiet individwali.

Atti ta’implimentazzjoni u delegati

Fl-2015, il-Kummissjoni adottat ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/983, li jistabbilixxi l-proċedura għal:

• il-ħruġ tal-KPE; u
• l-applikazzjoni ta’ mekkaniżmu ta’ twissija introdott mid-Direttiva 2005/36/KE li tiżgura li l-pazjenti u l-konsumaturi tal-UE jkunu protetti b’mod adegwat minn professjonisti li ġew ipprojbiti jew ristretti milli jipprattikaw il-professjoni f’pajjiż partikolari jew li użaw diplomi ffalsifikati fl-applikazzjoni tar-rikonoxximent tal-kwalifika tagħhom.

Fl-2020, il-Kummissjoni adottat ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2020/1190 li jikkoreġi r-Regolament (UE) 2015/983 u li jiċċara li l-awtorità rilevanti tal-Istat Membru ta’ oriġini tal-UE għandha tiddeċiedi jekk testendix KPE temporanji maħruġa wara l-verifika minn qabel tal-kwalifiki skont l-Artikolu 7(4) tad-direttiva.

Il-Kummissjoni adottat ukoll id-deċiżjonijiet delegati li jemendaw l-Anness V tad-Direttiva 2005/36/KE u li jaġġornaw il-lista tal-evidenza ta’ kwalifiki formali u korsijiet ta’ taħriġ rikonoxxuti awtomatikament.

Ir-Regolament Delegat (UE) 2019/907 li jistabbilixxi test ta’ taħriġ komuni għall-istrutturi tal-iski ħoloq skema addizzjonali u volontarja ta’ rikonoxximent awtomatiku għall-istrutturi tal-iski madwar l-UE fl-2019. L-istrutturi tal-iski li mhumiex koperti mit-test ta’ taħriġ komuni xorta waħda jibbenefikaw mis-sistema ġenerali għar-rikonoxximent reċiproku tal-kwalifiki stabbilita fid-direttiva.

Il-pandemija tal-COVID-19

Wara t-tifqigħa tal-pandemija tal-COVID-19 u l-introduzzjoni ta’ miżuri biex jiġi ffaċċjat l-impatt tal-kriżi, il-Kummissjoni adottat komunikazzjoni li fiha linji gwida dwar l-assistenza ta’ emerġenza tal-UE dwar il-kooperazzjoni transkonfinali fil-kura tas-saħħa relatata mal-kriżi tal-COVID-19.

MINN META TAPPLIKA D-DIRETTIVA?

• Id-direttiva 2005/36/KE kellha tiġi trasposta fil-liġi nazzjonali sal-20 ta’ Ottubru 2007.
• Id-Direttiva emendatorja 2013/55/UE kellha tiġi trasposta fil-liġi nazzjonali sat-18 ta’ Jannar 2016.

SFOND

Hekk kif il-popolazzjoni tal-età lavorattiva tonqos f’ħafna Stati Membri tal-UE, id-domanda għal persuni bi kwalifiki għolja x’aktarx li tiżdied, u għalhekk il-kwalifiki tagħhom għandhom jiġu rikonoxxuti fl-UE kollha b’mod rapidu, sempliċi u affidabbli.

Għal aktar informazzjoni, ara:

• Rikonoxximent reċiproku (il-Kummissjoni Ewropea)
• Rikonoxximent ta’ kwalifiki professjonali fil-prattika (il-Kummissjoni Ewropea)
• Bażi tad-data ta’ professjonijiet regolati (il-Kummissjoni Ewropea)

DOKUMENT PRINĊIPALI

Id-Direttiva 2005/36/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Settembru 2005 dwar ir-rikonoxximent ta’ kwalifiki professjonali (ĠU L 255, 30.9.2005, pp. 22-142).

L-emendi suċċessivi għad-Direttiva 2005/36/KE ġew inkorporati fit-test oriġinali. Din il-verżjoni konsolidata għandha valur dokumentarju biss.

DOKUMENTI RELATATI

Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2015/983 tal-24 ta’ Ġunju 2015 dwar il-proċedura għal ħruġ ta’ Karta Professjonali Ewropea u l-applikazzjoni tal-mekkaniżmu ta’ twissija skont Direttiva 2005/36/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (ĠU L 159, 25.6.2015, pp. 27-42).

Ara l-verżjoni konsolidata.

Ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2020/1190 tal-11 ta’ Awwissu 2020 li jikkoreġi r-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2015/983 dwar il-proċedura għal ħruġ ta’ Karta Professjonali Ewropea u l-applikazzjoni tal-mekkaniżmu ta’ twissija skont Direttiva 2005/36/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsilll (ĠU L 262, 12.8.2020, pp. 4-5).

Komunikazzjoni tal-Kummissjoni - Linji gwida dwar l-Assistenza ta’ Emerġenza tal-UE fil-Kooperazzjoni Transkonfinali fil-Kura tas-Saħħa relatata mal-kriżi tal-COVID-19 (ĠU C 111, 3.4.2020, pp. 1-5).

Ir-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2019/907 tal-14 ta’ Marzu 2019 li jistabbilixxi Test ta’ Taħriġ Komuni għall-istrutturi tal-iski taħt Artikolu 49b tad-Direttiva 2005/36/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-rikonoxximent ta’ kwalifiki professjonali (ĠU L 145, 4.6.2019, pp. 7-18).

Ara l-verżjoni konsolidata.

Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2007/172/KE tad-19 ta’ Marzu 2007 li tistbbilixxi grupp ta’ koordinaturi għar-rikonoxximent ta’ kwalifiki professjonali (ĠU L 79 of 20.3.2007, pp. 38-39).

Direttiva 98/5/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Frar 1998 sabiex tkun iffaċilitata l-prattika tal-professjoni ta’ avukat fuq bażi permanenti fl-Istati Membri minbarra dak fejn kienet miksuba l-kwalifika (ĠU L 77, 14.3.1998, pp. 36-43).

Ara l-verżjoni konsolidata.

Id-Direttiva tal-Kunsill 77/249/KEE tat-22 ta’ Marzu 1977 biex jiġi ffaċilitat l-eżerċizju effettiv tal-libertà biex jiġu pprovduti servizzi minn avukati (ĠU L 78, 26.3.1977, pp. 17-18).

Ara l-verżjoni konsolidata.

l-aħħar aġġornament 10.08.2022