SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Awla Manja)
14 ta’ April 2015 ( *1 )
“Rikors għal annullament — Assistenza makrofinanzjarja lil pajjiżi terzi — Deċiżjoni tal-Kummissjoni li tirtira proposta ta’ regolament-qafas — Artikoli 13(2) TUE u 17 TUE — Artikolu 293 TFUE — Prinċipju ta’ attribuzzjoni tal-kompetenzi — Prinċipju ta’ bilanċ istituzzjonali — Prinċipju ta’ kooperazzjoni leali — Artikolu 296 TFUE — Obbligu ta’ motivazzjoni”
Fil-Kawża C‑409/13,
li għandha bħala suġġett rikors għal annullament skont l-Artikolu 263 TFUE, ippreżentat fit-18 ta’ Lulju 2013,
Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, irrappreżentat minn G. Maganza, A. de Gregorio Merino u I. Gurov, bħala aġenti,
rikorrent,
sostnut minn:
Ir-Repubblika Ċeka, irrappreżentata minn M. Smolek, J. Vláčil u J. Škeřik, bħala aġenti,
Ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, irrappreżentata minn T. Henze, bħala aġent,
Ir-Renju ta’ Spanja, irrappreżentat minn M. Sampol Pucurull, bħala aġent,
Ir-Repubblika Franċiża, irrappreżentata minn G. de Bergues u D. Colas, kif ukoll minn N. Rouam, bħala aġenti,
Ir-Repubblika Taljana, irrappreżentata minn G. Palmieri, bħala aġent, assistita minn P. Gentili, avvocato dello Stato, b’indirizz għan-notifika fil-Lussemburgu,
Ir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi, irrappreżentat minn M. Bulterman u B. Koopman, kif ukoll minn J. Langer, bħala aġenti,
Ir-Repubblika Slovakka, irrappreżentata minn B. Ricziová, bħala aġent,
Ir-Repubblika tal-Finlandja, irrappreżentata minn H. Leppo, bħala aġent,
Ir-Renju tal-Isvezja, irrappreżentat minn U. Persson u A. Falk, bħala aġenti,
Ir-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq, irrappreżentat minn V. Kaye, bħala aġent, assistita minn R. Palmer, barrister,
intervenjenti,
vs
Il-Kummissjoni Ewropea, irrappreżentata minn B. Smulders u P. Van Nuffel, kif ukoll minn M. Clausen, bħala aġenti, b’indirizz għan-notifika fil-Lussemburgu,
konvenuta,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Awla Manja),
komposta minn V. Skouris, President, K. Lenaerts (Relatur), Viċi President, M. Ilešič, L. Bay Larsen, T. von Danwitz, C. Vajda, S. Rodin u K. Jürimäe, Presidenti ta’ Awla, A. Rosas, E. Juhász, A. Borg Barthet, J. Malenovský, E. Levits, J. L. da Cruz Vilaça u F. Biltgen, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: N. Jääskinen,
Reġistratur: V. Tourrès, Amministratur,
wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tat-23 ta’ Settembru 2014,
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tat-18 ta’ Diċembru 2014,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
Permezz tar-rikors tiegħu, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea jitlob l-annullament tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni Ewropea tat-8 ta’ Mejju 2013 li permezz tagħha din irtirat il-proposta tagħha ta’ regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi dispożizzjonijiet ġenerali għall-Assistenza Makrofinanzjarja lil pajjiżi terzi (iktar ’il quddiem id-“deċiżjoni kkontestata”). |
Il-fatti li wasslu għall-kawża u d-deċiżjoni kkontestata
Il-proposta ta ’ regolament-qafas
2 |
L-assistenza makrofinanzjarja (iktar ’il quddiem l-“AMF”) għandha l-għan li tagħti għajnuna finanzjarja ta’ natura makroekonomika lil pajjiżi terzi li jkollhom diffikultajiet fil-bilanċ tal-pagamenti fuq tul ta’ żmien qasir. Inizjalment, din kienet tingħata permezz ta’ deċiżjonijiet tal-Kunsill adottati, fuq bażi ta’ każ b’każ, skont l-Artikolu 235 tat-Trattat KE, u sussegwentement skont l-Artikolu 308 KE (li jikkorrispondu għall-Artikolu 352 TFUE). Sa mid-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta’ Lisbona, l-AMF tingħata permezz ta’ deċiżjonijiet meħuda fuq bażi ta’ każ b’każ, skont l-Artikolu 212 TFUE, mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill, skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja, bla ħsara għall-proċedura b’urġenza prevista fl-Artikolu 213 TFUE. |
3 |
Fl-4 ta’ Lulju 2011, il-Kummissjoni ppreżentat proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, ibbażata fuq l-Artikoli 209 TFUE u 212 TFUE, li jistabbilixxi dispożizzjonijiet ġenerali għall-Assistenza Makrofinanzjarja lil pajjiżi terzi (iktar ’il quddiem il-“proposta ta’ regolament-qafas”). |
4 |
Skont il-premessi 2 sa 4, 6 sa 8 u 13 tal-proposta ta’ regolament-qafas:
[...]
[...]
|
5 |
L-Artikolu 1 tal-proposta ta’ regolament-qafas, intitolat “L-għan u l-ambitu tal-assistenza”, kien jipprovdi: “1. Dan ir-Regolament jistabbilixxi dispożizzjonijiet ġenerali għall-għoti ta’ assistenza makrofinanzjarja lil pajjiżi terzi u territorji eliġibbli kif stipulat fl-Artikolu 2. 2. L-assistenza makrofinanzjarja għandha tkun strument finanzjarju eċċezzjonali ta’ appoġġ mingħajr irbit u ġenerali għall-bilanċ tal-pagamenti lil pajjiżi terzi u territorji eliġibbli. Hija għandha timmira li tikseb lura sitwazzjoni sostenibbli ta’ finanzjament estern għal pajjiżi li jkunu qegħdin jaffrontaw diffikultajiet finanzjarji esterni. Hija għandha ssaħħaħ l-implimentazzjoni ta’ miżuri ta’ riforma strutturali u ta’ aġġustament b’saħħithom maħsuba biex jirrimedjaw id-diffikultajiet marbuta mal-bilanċ tal-pagamenti. 3. L-assistenza makrofinanzjarja tista’ tingħata fuq il-kundizzjoni tal-eżistenza ta’ distakk ta’ finanzjament estern residwu identifikata b’mod konġunt mal-istituzzjonijiet finanzjarji multilaterali minbarra r-riżorsi pprovduti mill-Fond Monetarju Internazzjonali (FMI) u istituzzjonijiet multilaterali oħrajn, minkejja l-implimentazzjoni ta’ programmi ta’ riforma u stabbilizzazzjoni ekonomika b’saħħitha. 4. L-assistenza makrofinanzjarja għandha tkun ta’ natura temporanja u għandha titwaqqaf malli s-sitwazzjoni finanzjarja esterna tal-pajjiż benefiċjarju tinġieb lura f’sitwazzjoni sostenibbli.” |
6 |
L-Artikolu 2 tal-proposta ta’ regolament-qafas kien jikkonċerna l-pajjiżi eliġibbli għall-AMF u kien jirreferi, f’dan ir-rigward, għall-Anness I, intitolat “Pajjiżi u territorji eliġibbli skont l-Artikolu 2(a) u (b)”. Huwa kien jipprevedi wkoll il-possibbiltà li tali assistenza tingħata lil pajjiżi terzi differenti minn dawk imsemmija f’dan l-anness, f’każijiet eċċezzjonali debitament iġġustifikati u sakemm dawn il-pajjiżi jkunu politikament, ekonomikament u ġeografikament qrib tal-Unjoni. |
7 |
L-Artikolu 3 ta’ din il-proposta kien jirregola l-għamla tal-AMF (self, għotja jew kombinazzjoni tat-tnejn) u l-mod ta’ finanzjament ta’ din l-assistenza. |
8 |
L-Artikolu 4 tal-imsemmija proposta kien jiddefinixxi l-kundizzjonijiet intiżi sabiex tiġi żgurata l-kompatibbiltà ta’ AMF mad-dispożizzjonijiet finanzjarji rilevanti tad-dritt tal-Unjoni. L-Artikolu 5 tagħha kien jistabbilixxi r-regoli ta’ determinazzjoni tal-ammont ta’ AMF. |
9 |
L-Artikolu 6 tal-proposta ta’ regolament-qafas, intitolat, “Kundizzjonalità”, kien jipprovdi: “1. Prekundizzjoni għall-għoti ta’ assistenza makrofinanzjarja għandha tkun li l-pajjiż riċevitur jirrispetta l-mekkaniżmi demokratiċi effettivi, inklużi s-sistemi parlamentari b’bosta partiti, l-istat tad-dritt u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem. 2. L-assistenza makrofinanzjarja għandha tkun kundizzjonali fuq l-eżistenza ta’ programm tal-FMI li jinvolvi l-użu ta’ riżorsi tal-FMI. 3. L-iżborż tal-assistenza għandu jkun kundizzjonali fuq rekord sodisfaċenti ta’ programm tal-FMI. Huwa għandu jkun kundizzjonali wkoll fuq l-implimentazzjoni, fi ħdan qafas ta’ żmien speċifiku, ta’ serje ta’ miżuri ta’ politika ekonomika definiti b’mod ċar li jiffokaw fuq riformi strutturali, li jridu jiġu miftiehma bejn il-Kummissjoni u l-pajjiż benefiċjarju u jiġu stabbiliti f’Memorandum ta’ Ftehim. 4. Bil-għan li jħares l-interessi finanzjarji tal-Unjoni u jsaħħaħ il-governanza tal-pajjiżi benefiċjarji, il-Memorandum ta’ Ftehim għandu jinkludi miżuri mmirati biex isaħħu l-effikaċja, it-trasparenza u r-responsabbiltà tas-sistemi tal-ġestjoni tal-finanzi pubbliċi. 5. Il-progress fuq il-ftuħ reċiproku tas-suq, l-iżvilupp ta’ kummerċ ġust u bbażat fuq ir-regoli u prijoritajiet oħrajn fil-kuntest tal-politika esterna tal-Unjoni għandhom ukoll jitqiesu b’mod xieraq fit-tfassil tal-miżuri ta’ politika. 6. Il-miżuri ta’ politika għandhom ikunu konsistenti mal-ftehimiet ta’ sħubija, il-ftehimiet ta’ kooperazzjoni jew il-ftehimiet ta’ assoċjazzjoni eżistenti konklużi bejn l-Unjoni u l-pajjiż benefiċjarju u mal-programmi ta’ riforma strutturali u ta’ aġġustament makroekonomiku implimentati mill-pajjiż benefiċjarju bl-appoġġ tal-FMI.” |
10 |
L-Artikolu 7 tal-proposta ta’ regolament-qafas kien jikkonċerna l-proċedura ta’ għoti ta’ AMF. |
11 |
Fl-Artikolu 7(1) ta’ din il-proposta, kien previst li l-pajjiż li jkun jixtieq jibbenefika minn AMF kellu jagħmel talba bil-miktub lill-Kummissjoni. |
12 |
L-Artikolu 7(2) tal-imsemmija proposta, moqri flimkien mal-Artikolu 14(2) tagħha, kien jipprovdi li, fil-każ li l-kundizzjonijiet imsemmija fl-Artikoli 1, 2, 4 u 6 tal-istess proposta jiġu sodisfatti, il-Kummissjoni kellha tagħti l-assistenza mitluba skont il-proċedura msejħa “ta’ eżami” stabbilita fl-Artikolu 5 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tas-16 ta’ Frar 2011, li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta’ implementazzjoni (ĠU L 55, p. 13). |
13 |
L-Artikolu 7(3) tal-proposta ta’ regolament-qafas kien jikkonċerna l-ispeċifikazzjonijiet li kellhom jiġu inklużi fid-deċiżjoni tal-għoti ta’ self u fid-deċiżjoni tal-għoti ta’ għotja, rispettivament. Din id-dispożizzjoni kienet tippreċiża li, fiż-żewġ każijiet, it-tul ta’ disponibbiltà tal-AMF ma setax, bħala regola, jeċċedi t-tliet snin. |
14 |
L-Artikolu 7(4) ta’ din il-proposta, moqri flimkien mal-Artikolu 14(3) tagħha, kien jipprovdi li, wara l-approvazzjoni tad-deċiżjoni ta’ għoti ta’ AMF, il-Kummissjoni kellha tiftiehem mal-pajjiż terz dwar il-miżuri ta’ politika msemmija fl-Artikolu 6(3) sa (6) tal-imsemmija proposta, skont il-proċedura msejħa “konsultattiva” stabbilita fl-Artikolu 4 tar-Regolament Nru 182/2011. |
15 |
L-Artikolu 7(5) tal-proposta ta’ regolament-qafas kien jipprovdi li, wara l-approvazzjoni tad-deċiżjoni ta’ għoti ta’ AMF, il-Kummissjoni kellha tiftiehem mal-pajjiż benefiċjarju t-termini finanzjarji ta’ din l-assistenza, fil-kuntest ta’ ftehim dwar għotja jew self. |
16 |
L-Artikoli 8 u 9 ta’ din il-proposta kienu jafdaw lill-Kummissjoni bir-responsabbiltà tal-implementazzjoni, tal-ġestjoni finanzjarja u tal-ħlas tal-AMF, kif ukoll is-setgħa li tissospendi, tnaqqas jew tikkanċella dan il-ħlas f’ċerti sitwazzjonijiet. L-Artikolu 10 tal-imsemmija proposta kien jikkonċerna miżuri ta’ appoġġ. |
17 |
Fl-aħħar nett, l-Artikolu 11 tal-proposta ta’ regolament-qafas kien iddedikat għall-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, l-Artikolu 12 tagħha għall-evalwazzjoni tal-effikaċja tal-AMF u l-Artikolu 13 ta’ din il-proposta għar-rapport annwali ta’ implementazzjoni tal-AMF. |
In-negozjati interistituzzjonali dwar il-proposta ta ’ regolament-qafas
18 |
Wara diversi laqgħat tal-grupp ta’ ħidma tal-konsulenti finanzjarji tal-Kunsill, il-proposta ta’ regolament-qafas kienet suġġetta għal “gwida ġenerali” mill-Kunsill, approvata mill-Kumitat tar-Rappreżentanti Permanenti (Coreper) fil-15 ta’ Diċembru 2011. F’din il-“gwida ġenerali”, il-Kunsill ippropona, b’mod partikolari, fir-rigward tal-Artikolu 7(2) ta’ din il-proposta, li l-attribuzzjoni ta’ kompetenza ta’ eżekuzzjoni lill-Kummissjoni tiġi ssostitwita bl-applikazzjoni tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja għall-finijiet tal-adozzjoni ta’ kull deċiżjoni ta’ għoti ta’ AMF. |
19 |
Matul is-seduta plenarja tal-24 ta’ Mejju 2012, il-Parlament adotta ir-rapport tal-kumitat tiegħu għall-kummerċ internazzjonali dwar il-proposta ta’ regolament-qafas. Dan ir-rapport kien jipproponi, b’mod partikolari, li jsir rikors għal atti delegati għall-adozzjoni ta’ kull deċiżjoni ta’ għoti ta’ AMF. |
20 |
L-ewwel tliet laqgħat triparti li nżammu bejn il-Parlament, il-Kunsill u l-Kummissjoni fil-5 u fit-28 ta’ Ġunju kif ukoll fid-19 ta’ Settembru 2012 ikkonfermaw id-diverġenzi tal-pożizzjonijiet ta’ dawn it-tliet istituzzjonijiet dwar il-kwistjoni tal-proċedura ta’ għoti ta’ AMF li tinsab fl-Artikolu 7 tal-proposta ta’ regolament-qafas. B’mod partikolari, il-Parlament u l-Kunsill esprimew it-tħassib tagħhom fir-rigward ta’ nuqqas ta’ kontroll politiku u demokratiku tal-proċess deċiżjonali previst f’dan l-artikolu. |
21 |
Matul Jannar 2013, il-Kummissjoni ppreżentat, fid-dawl tar-raba’ laqgħa triparti, dokument ta’ ħidma intitolat “Landing zone on implementing acts, delegated acts and co-decision in the MFA Framework Regulation” (“Żona ta’ nżul dwar l-atti ta’ eżekuzzjoni, l-atti delegati u l-kodeċiżjoni fir-regolament-qafas AMF”), li kien intiż sabiex iqarreb il-pożizzjonijiet rispettivi tat-tliet istituzzjonijiet ikkonċernati dwar din il-kwistjoni u sabiex jagħti risposta għat-tħassib tal-Parlament u tal-Kunsill. |
22 |
Min-negozjati li saru matul ir-raba’ laqgħa triparti, fit-30 ta’ Jannar 2013, irriżulta li l-Parlament u l-Kunsill setgħu jaqblu fuq soluzzjoni li kienet tipprovdi, fil-kuntest tar-regolament propost, li tintuża l-proċedura leġiżlattiva ordinarja għall-adozzjoni ta’ kull deċiżjoni ta’ għoti ta’ AMF, li jiġi previst att ta’ eżekuzzjoni tal-Kummissjoni għall-adozzjoni tal-Memorandum ta’ Ftehim mal-pajjiż benefiċjarju u sabiex tiġi ddelegata lil din l-istituzzjoni s-setgħa li tadotta ċerti atti marbuta mal-AMF mogħtija. |
23 |
Matul il-ħames laqgħa triparti, li nżammet fis-27 ta’ Frar 2013, ir-rappreżentanti tal-Parlament u tal-Kunsill ikkonfermaw il-volontà tagħhom li jżommu l-użu tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja għall-adozzjoni ta’ kull deċiżjoni ta’ għoti ta’ AMF. Ir-rappreżentant tal-Kummissjoni sostna li, peress li tali approċċ jiżnatura l-proposta ta’ regolament-qafas, il-Kummissjoni tista’ tikkunsidra li tirtiraha. |
24 |
Is-sostituzzjoni tal-kompetenza ta’ eżekuzzjoni tal-Kummissjoni bil-proċedura leġiżlattiva ordinarja għall-finijiet tal-adozzjoni tad-deċiżjonijiet ta’ għoti ta’ AMF kienet is-suġġett ta’ ftehim fil-prinċipju bejn il-Parlament u l-Kunsill, li ġie espress matul is-sitt laqgħa triparti, fil-25 ta’ April 2013. F’din l-okkażjoni, ir-rappreżentant tal-Kummissjoni ddikjara uffiċjalment in-nuqqas ta’ qbil ta’ din l-istituzzjoni ma’ dan l-approċċ, billi stqarr li l-Kummissjoni tista’ tikkunsidra li tirtira l-proposta ta’ regolament-qafas jekk l-użu tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja jinżamm għall-adozzjoni ta’ kull deċiżjoni ta’ għoti ta’ AMF, peress li, skont l-imsemmija istituzzjoni, tali modifika tiżnatura din il-proposta u tagħti lok għal diffikultajiet kunsiderevoli ta’ natura kostituzzjonali. |
25 |
F’ittra tas-6 ta’ Mejju 2013 mibgħuta lil O. Rehn, Viċi President tal-Kummissjoni, il-President tal-Coreper, filwaqt li kkritika l-aħbar mogħtija mir-rappreżentant tal-Kummissjoni matul is-sitt laqgħa triparti, talab lil din l-istituzzjoni tirrevedi l-pożizzjoni tagħha fid-dawl, b’mod partikolari, tal-perspettiva ta’ ftehim imminenti bejn il-Parlament u l-Kunsill. |
26 |
Permezz ta’ ittra tat-8 ta’ Mejju 2013, O. Rehn informa lill-President tal-Parlament u lill-President tal-Kunsill li, matul il-2045 laqgħa tiegħu, il-Kulleġġ tal-Kummissarji kien iddeċieda, skont l-Artikolu 293(2) TFUE, li jirtira l-proposta ta’ regolament-qafas. |
It-talbiet tal-partijiet u l-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja
27 |
Il-Kunsill jitlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tannulla d-deċiżjoni kkontestata u tikkundanna lill-Kummissjoni għall-ispejjeż. |
28 |
Il-Kummissjoni titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tiċħad ir-rikors bħala infondat u tikkundanna lill-Kunsill għall-ispejjeż. |
29 |
Ir-Repubblika Ċeka, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, ir-Renju ta’ Spanja, ir-Repubblika Franċiża, ir-Repubblika Taljana, ir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi, ir-Repubblika Slovakka, ir-Renju tal-Finlandja, ir-Renju tal-Isvezja kif ukoll ir-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq ġew awtorizzati jintervjenu insostenn tat-talbiet tal-Kunsill. |
Fuq ir-rikors
30 |
Il-Kunsill jinvoka tliet motivi insostenn tar-rikors tiegħu. L-ewwel motiv huwa bbażat fuq ksur tal-prinċipju ta’ attribuzzjoni tal-kompetenzi stabbilit fl-Artikolu 13(2) TUE kif ukoll tal-prinċipju tal-bilanċ istituzzjonali. It-tieni motiv huwa bbażat fuq ksur tal-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali li jinsab fl-Artikolu 13(2) TUE. It-tielet motiv huwa bbażat fuq ksur tal-obbligu ta’ motivazzjoni previst fit-tieni paragrafu tal-Artikolu 296 TFUE. |
L-argumenti tal-partijiet
31 |
Fil-kuntest tal-ewwel motiv, il-Kunsill u l-Istati Membri kollha intervenjenti jsostnu li l-Kummissjoni kisret, f’dan il-każ, il-prinċipju ta’ attribuzzjoni tal-kompetenzi stabbilit fl-Artikolu 13(2) TUE, li jirrifletti l-prinċipju tal-bilanċ istituzzjonali. |
32 |
L-ewwel nett, il-Kunsill u l-Istati Membri tiegħu jsostnu, taħt il-forma ta’ kunsiderazzjonijiet ġenerali, li t-trattati ma jagħtux lill-Kummissjoni prerogattiva ġenerali li tippermettilha tirtira l-proposti li hija tkun issottomettiet lil-leġiżlatur tal-Unjoni. |
33 |
F’dan ir-rigward, huma jsostnu, l-ewwel nett, li l-Kummissjoni ma tistax tislet mid-dritt ta’ inizjattiva leġiżlattiva tagħha stabbilit fl-Artikolu 17(2) TUE, dritt ta’ rtirar simetriku, ta’ natura diskrezzjonali. |
34 |
Id-dritt ta’ rtirar tal-Kummissjoni għandu jkun limitat għal sitwazzjonijiet oġġettivi, bħal meta jkun għadda ż-żmien jew meta jkun hemm ċirkustanzi ġodda jew data li jrendu l-proposta leġiżlattiva obsoleta jew mingħajr skop, assenza twila ta’ progress notevoli tal-proċedura leġiżlattiva li tindika falliment, jew inkella l-eżistenza ta’ strateġija komuni mal-leġiżlatur tal-Unjoni fi spirtu ta’ kooperazzjoni leali u ta’ rispett tal-bilanċ istituzzjonali. |
35 |
It-tieni nett, prerogattiva ġenerali ta’ rtirar ma tistax tiġi rrikonoxxuta lill-Kummissjoni abbażi tal-Artikolu 293 TFUE. Ir-rikonoxximent ta’ tali prerogattiva jwassal, għall-kuntrarju, sabiex jiċċaħħad mill-effettività d-dritt tal-Kunsill, stabbilit fl-Artikolu 293(1) TFUE, li jemenda l-proposta tal-Kummissjoni fil-limiti tal-għan u tal-finalità tagħha. |
36 |
It-tielet nett, il-fatt li jiġi rikonoxxut li l-Kummissjoni għandha setgħa diskrezzjonali ta’ rtirar ta’ proposta leġiżlattiva kull darba li ma tkunx taqbel mal-emendi miftiehma bejn il-koleġiżlaturi jew li ma tkunx issodisfatta bir-riżultat finali ta’ negozjati, iwassal sabiex din l-istituzzjoni tingħata mezz ta’ pressjoni mhux ġustifikat fuq l-iżvolġiment tal-ħidma leġiżlattiva kif ukoll dritt ta’ veto fuq l-azzjoni leġiżlattiva, abbażi ta’ kunsiderazzjonijiet ta’ opportunità politika. |
37 |
Ir-raba’ nett, skont il-Kunsill u r-Repubblika Federali tal-Ġermanja, il-fatt li jiġi rrikonoxxut li l-Kummissjoni għandha tali setgħa diskrezzjonali ta’ rtirar imur kontra l-prinċipju ta’ demokrazija li, skont l-Artikolu 10(1) u (2) TUE huwa rifless fil-Parlament kif ukoll fl-appartenenza tal-membri tal-Kunsill għal gvernijiet politikament responsabbli quddiem il-parlamenti nazzjonali. |
38 |
Wara dawn il-kunsiderazzjonijiet ġenerali, il-Kunsill u l-Istati Membri intervenjenti jsostnu, fit-tieni lok, li, billi adottat id-deċiżjoni kkontestata, il-Kummissjoni pprekludiet lill-Parlament u lill-Kunsill milli jeżerċitaw il-prerogattivi leġiżlattivi tagħhom billi opponiet, mingħajr ebda raġuni oġġettiva u abbażi ta’ kunsiderazzjonijiet ta’ pura opportunità politika, il-kompromess li dawn tal-aħħar kienu qegħdin jiffinalizzaw. |
39 |
F’dan ir-rigward, il-Kunsill u dawn l-Istati Membri jsostnu, l-ewwel nett, li allegat żnaturament tal-proposta leġiżlattiva, dannu gravi għall-bilanċ istituzzjonali jew illegalità manifesta tal-att previst mill-koleġiżlatura ma jawtorizzax lill-Kummissjoni tirtira l-proposta tagħha. |
40 |
Sussidjarjament, il-Kunsill u l-imsemmija Stati Membri jsostnu, it-tieni nett, li, fi kwalunkwe każ, ebda waħda minn dawn iċ-ċirkustanzi ma kienet preżenti f’dan il-każ. |
41 |
F’dan ir-rigward, il-Kunsill u l-Istati Membri intervenjenti jsostnu, f’dak li jikkonċerna, minn naħa, l-iżnaturament allegat tal-proposta leġiżlattiva, li tali żnaturament huwa biss konċepibbli meta l-leġiżlatur ikollu l-intenzjoni li jitbiegħed mill-kamp ta’ applikazzjoni, mis-suġġett jew mill-finalità tagħha. Madankollu, dan ma kienx minnu f’dan il-każ, peress li l-ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill la ċaħħad il-proposta għal regolament-qafas mill-effettività tagħha u mir-raġuni tagħha, u lanqas qiegħed f’periklu t-twettiq tal-għanijiet li għandhom jintlaħqu. |
42 |
Fil-fatt, l-element tal-proposta ta’ regolament-qafas dwar il-proċedura għal għoti ta’ AMF kellu portata sekondarja u strumentali, u għalhekk, ma kkostitwixxiex il-bażi ta’ din il-proposta, li mingħajrha l-elementi l-oħra tagħha kienu jitilfu s-sinjifikat tagħhom. L-għan tal-imsemmi kompromess kien, l-iktar, sabiex jinstab rimedju għad-difett li jivvizzja l-proposta tar-regolament-qafas, li, billi kienet tittrasferixxi lill-Kummissjoni kompetenza deċiżjonali ta’ eżekuzzjoni, kienet timmina s-setgħat li l-Artikoli 209 TFUE u 212 TFUE jirriżervaw għal-leġiżlatur tal-Unjoni fil-qasam tal-AMF, fid-dawl tad-dimensjoni politika ta’ dan il-qasam. |
43 |
Il-Kunsill, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, ir-Repubblika Franċiża, ir-Renju tal-Isvezja u r-Renju Unit isostnu, barra minn hekk, li l-kompromess ikkunsidrat previst mill-Parlament u mill-Kunsill lanqas ma kien jimmina l-għan ġenerali li kellu jintlaħaq mill-proposta ta’ regolament-qafas, li kien dak li jrendi effettiva l-proċedura ta’ għoti ta’ AMF billi jifformalizza u jikkjarifika r-regoli tagħha dwar l-implementazzjoni ta’ din l-assistenza, sabiex tissaħħaħ it-trasparenza u l-prevedibbilta ta’ dan l-istrument. |
44 |
Fir-rigward tal-għan ta’ koerenza li huwa wkoll assenjat lir-regolament-qafas ikkunsidrat, ir-Repubblika Franċiża tosserva li l-AMF ma tistax titqabbel mal-istrumenti l-oħra tal-Unjoni fil-qasam tal-għajnuna finanzjarja, msemmija fil-premessi tal-proposta ta’ regolament. Konsegwentement, allinjament tal-proċeduri applikabbli fil-qasam ta’ AMF fuq dawk applikabbli fil-kuntest ta’ dawn l-istrumenti l-oħra ma kienx ikun neċessarju. |
45 |
F’dak li jikkonċerna, min-naħa l-oħra, ir-riskju ta’ dannu gravi għall-bilanċ istituzzjonali, il-Kunsill, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, ir-Repubblika Taljana, ir-Repubblika tal-Finlandja u r-Renju Unit isostnu li tali riskju kien eskluż f’dan il-każ, fid-dawl, b’mod partikolari, tan-natura kompleta tar-rimedji ġudizzjarji u tal-proċedura ta’ stħarriġ ġudizzjarju tal-atti leġiżlattivi tal-Unjoni. |
46 |
Ir-Repubblika Franċiża u r-Renju tal-Isvezja jsostnu wkoll li l-kompromess li kienu waslu għalih il-koleġiżlaturi kien ta’ natura li jippreżerva l-libertà tal-Kummissjoni, f’każ ta’ talba għal għoti ta’ AMF, li tiddeċiedi dwar l-opportunità li tissottometti lil-leġiżlatur tal-Unjoni proposta ta’ għoti ta’ tali assistenza u, skont il-każ, li tiddetermina l-ammont ta’ din tal-aħħar u li tiżgura l-implementazzjoni kif ukoll il-kontroll tagħha. |
47 |
Fil-kuntest tat-tieni motiv invokat, il-Kunsill u l-Istati Membri intervenjenti kollha jsostnu li l-Kummissjoni kisret, f’dan il-każ, il-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali stabbilit fl-Artikolu 13(2) TUE. |
48 |
Huma jakkużaw lill-Kummissjoni talli ma espirimiet l-ebda riżerva jew ma tat ebda twissija meta l-koleġiżlaturi adottaw, rispettivament f’Diċembru 2011 u f’Mejju 2012, il-pożizzjoni tagħhom dwar il-proposta ta’ regolament-qafas. Huma jakkużaw lill-Kummissjoni wkoll talli naqset milli tinforma lill-koleġiżlaturi, fi żmien xieraq, bl-intenzjoni tagħha li tirtira l-proposta ta’ regolament-qafas u li b’hekk ipprekludiet lil dawn tal-aħħar milli jevitaw l-irtirar ikkunsidrat billi jibdlu l-orjentazzjoni komuni tagħhom. Barra minn hekk, huma jsostnu li l-Kummissjoni rtirat din il-proposta bl-għaġla, fil-ġurnata stess meta l-Parlament u l-Kunsill kienu qegħdin jiffinalizzaw il-ftehim li kien ser iwassal għall-adozzjoni ta’ att li ma kienx konvenjenti għaliha. |
49 |
In-nuqqas ta’ osservanza mill-Kummissjoni tal-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali huwa aggravat mill-fatt li din ma eżawrixxietx ir-rimedji proċedurali previsti fl-Artikoli 3(2) u 11(1) tar-Regoli ta’ Proċedura tal-Kunsill annessi mad-Deċiżjoni tal-Kunsill, tal-1 ta’ Diċembru 2009, dwar l-adozzjoni tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu (ĠU L 325, p. 35), sabiex jiġi vverifikat jekk l-unanimità meħtieġa fl-Artikolu 293(1) TFUE sabiex tiġi emendata l-proposta ta’ regolament-qafas kinitx milħuqa f’dan il-każ. |
50 |
Ir-Repubblika Taljana u r-Renju Unit iżidu li l-Kummissjoni eskludiet mill-bidu kwalunkwe diskussjoni u kwalunkwe negozjar mal-koleġiżlaturi dwar il-kontenut tal-Artikolu 7 tal-proposta ta’ regolament-qafas, filwaqt li dawn kellhom approċċ komuni f’dan ir-rigward. |
51 |
Fil-kuntest tat-tielet motiv, il-Kunsill kif ukoll l-Istati Membri intervenjenti kollha jsostnu li deċiżjoni ta’ rtirar ta’ proposta leġiżlattiva hija att li jista’ jkun suġġett għal stħarriġ ġudizzjarju, li għandu, konsegwentement, josserva r-rekwiżit ta’ motivazzjoni prevista fit-tieni paragrafu tal-Artikolu 296 TFUE. |
52 |
Madankollu, l-ittra tat-8 ta’ Mejju 2013, li permezz tagħha l-Viċi President tal-Kummissjoni informa lill-President tal-Parlament u lill-President tal-Kunsill bid-deċiżjoni kkontestata ma tinkludi l-ebda element dwar il-motivi ta’ din id-deċiżjoni. Dawn il-motivi jinsabu unikament f’dokumenti interni tal-Kummissjoni, li l-Kunsill sar jaf bihom biss matul din il-proċedura ġudizzjarja. |
53 |
Din l-assenza totali ta’ motivazzjoni tikkonferma n-natura arbitrarja tad-deċiżjoni kkontestata. |
54 |
B’risposta għall-ewwel motiv, il-Kummissjoni tenfasizza, fl-ewwel lok, li l-irtirar ta’ proposta leġiżlattiva jikkostitwixxi, bħall-preżentazzjoni jew il-modifika ta’ tali proposta, waħda mill-espressjonijiet tad-dritt ta’ inizjattiva tagħha fl-interess ġenerali tal-Unjoni, stabbilit fl-ewwel sentenza tal-Artikolu 17(1) TUE. Dan id-dritt ta’ rtirar jikkostitwixxi wieħed mill-mezzi, għal din l-istituzzjoni, li tinħeles mir-responsabbiltajiet mogħtija lilha mit-trattati fil-proċeduri li jwasslu għall-adozzjoni tal-atti tal-Unjoni. |
55 |
Konsegwentement, bl-istess mod bħal ma hija biss il-Kummissjoni li għandha tiddeċiedi jekk tippreżentax jew le proposta leġiżlattiva u jekk temendax jew le l-proposta inizjali tagħha jew proposta diġà emendata, hija biss il-Kummissjoni, sakemm il-proposta tagħha tkun għadha ma ġietx adottata, li għandha tiddeċiedi jekk iżżommhiex jew tirtirahiex. |
56 |
F’dan il-każ, il-Kummissjoni adottat id-deċiżjoni kkontestata mhux abbażi ta’ kunsiderazzjonijiet ta’ opportunità jew ta’ għażla politika li hija allegatament riedet li jipprevalu bl-użurpazzjoni tar-rwol tat-“tielet fergħa” tas-setgħa leġiżlattiva tal-Unjoni, iżda minħabba li l-att li l-koleġiżlaturi kellhom l-intenzjoni jadottaw ikkostitwixxa żnaturament tal-proposta ta’ regolament-qafas tagħha u implika dannu gravi għall-bilanċ istituzzjonali, minħabba l-ftehim fil-prinċipju bejn il-Parlament u l-Kunsill li jissostitwixxu, fl-Artikolu 7 ta’ din il-proposta, l-attribuzzjoni ta’ kompetenza ta’ eżekuzzjoni lill-Kummissjoni bl-użu tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja, għall-finijiet tal-adozzjoni ta’ kull deċiżjoni ta’ għoti ta’ AMF. |
57 |
Il-Kummissjoni tikkontesta, fit-tieni lok, il-fatt li d-deċiżjoni kkontestata kisret il-prinċipju ta’ attribuzzjoni tal-kompetenzi u l-prinċipju tal-bilanċ istituzzjonali. |
58 |
F’dan ir-rigward, hija ssostni li s-setgħat tal-leġiżlatur tal-Unjoni ma jinkludux is-setgħa sovrana li jadotta att li jibdel fundamentalment is-sens tal-proposta jew li jneħħilha r-raġuni tagħha. |
59 |
Din l-istituzzjoni ssostni wkoll li d-deċiżjoni kkontestata bl-ebda mod ma kisret l-Artikolu 293(1) TFUE u setgħet leġittimament tkun ibbażata fuq l-Artikolu 293(2) TFUE li juri r-responsabbiltà ġenerali li hija għandha fil-kuntest tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja. |
60 |
Fl-aħħar nett, il-Kummissjoni tikkontesta l-argument li din id-deċiżjoni affettwat il-prinċipju ta’ demokrazija, billi enfasizzat li, bħall-istituzzjonijiet l-oħra tal-Unjoni, hija għandha leġittimità demokratika li hija tagħha. |
61 |
B’risposta għat-tieni motiv, il-Kummissjoni, filwaqt li fakkret l-istorja tax-xogħol li ppreċeda l-adozzjoni tad-deċiżjoni kkontestata, issostni li ż-żewġ ilmenti li hija akkużata bihom mill-Kunsill, ibbażati fuq allegat ksur tal-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali, huma infondati. |
62 |
B’risposta għat-tielet motiv, il-Kummissjoni ssostni li d-deċiżjoni kkontestata hija deċiżjoni ta’ proċedura interna, li għaliha ma japplikax l-obbligu ta’ motivazzjoni li jinsab fl-Artikolu 296 TFUE. Hija żżid li, fi kwalunkwe każ, hija wettqet perfettament id-dover tagħha li tinforma lill-Parlament u lill-Kunsill bl-adozzjoni tad-deċiżjoni kkontestata kif ukoll bil-motivi tagħha. Dawn il-motivi, fil-fatt, ġew kostantement ripetuti mir-rappreżentanti tal-Kummissjoni matul laqgħat differenti tal-grupp ta’ ħidma tal-konsulenti finanzjarji tal-Kunsill kif ukoll matul il-laqgħat triparti li nżammu bejn is-26 ta’ Frar u s-7 ta’ Mejju 2013. |
Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja
63 |
Permezz tat-tliet motivi tiegħu, li jaqbel li jiġu eżaminati flimkien, il-Kunsill, sostnut mill-Istati Membri intervenjenti, isostni li d-deċiżjoni kkontestata ttieħdet bi ksur tal-Artikolu 13(2) TFUE kif ukoll tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 296 TFUE. |
64 |
Skont l-Artikolu 13(2) TUE, kull istituzzjoni tal-Unjoni għandha taġixxi fil-limiti tal-attribuzzjoni tal-kompetenzi mogħtija lilha mit-Trattati, skont il-proċeduri, il-kundizzjonijiet u l-finijiet previsti minnhom. Din id-dispożizzjoni tirrifletti l-prinċipju tal-bilanċ istituzzjonali, karatteristika tal-istruttura istituzzjonali tal-Unjoni (ara s-sentenza Meroni vs L-Awtorità Għolja, 9/56, EU:C:1958:7, p. 44), li jimplika li kull waħda mill-istituzzjonijiet teżerċita l-kompetenzi tagħha b’osservanza ta’ dawk tal-oħrajn (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi Il-Parlament vs Il-Kunsill, C‑70/88, EU:C:1990:217, punt 22, u Il-Parlament vs Il-Kunsill, C‑133/06, EU:C:2008:257, punt 57). |
65 |
L-Artikolu 13(2) TUE jipprovdi, barra minn hekk, li l-istituzzjonijiet tal-Unjoni għandhom jipprattikaw bejniethom kooperazzjoni leali. |
66 |
Fir-rigward tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 296 TFUE, dan jipprovdi, b’mod partikolari, li l-atti ġuridiċi tal-Unjoni għandhom ikunu mmotivati. |
67 |
L-argument tal-Kunsill u tal-Istati Membri intervenjenti huwa, essenzjalment, li, billi rtirat, permezz tad-deċiżjoni kkontestata, il-proposta għal regolament-qafas, il-Kummissjoni marret lil hinn mill-kompetenzi attribwiti lilha mit-trattati u, b’hekk, imminat il-bilanċ istituzzjonali, peress li dawn tal-aħħar ma jagħtuhiex is-setgħa li tirtira proposta leġiżlattiva f’ċirkustanzi bħal dawk f’dan il-każ. Il-Kummissjoni kisret ukoll il-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali. Barra minn hekk, id-deċiżjoni kkontestata hija vvizzjata b’nuqqas ta’ motivazzjoni. |
68 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li, skont l-Artikolu 17(2) TUE, att leġiżlattiv tal-Unjoni jista’ jiġi adottat biss “fuq proposta tal-Kummissjoni”, ħlief fis-sitwazzjoni, li ma hijiex applikabbli f’dan il-każ, fejn it-trattati jkunu jipprovdu mod ieħor. |
69 |
Bl-istess mod, il-proċedura leġiżlattiva ordinarja, li jirreferu għaliha l-Artikoli 209 TFUE u 212 TFUE, li kienu msemmija fil-proposta ta’ regolament-qafas, tikkonsisti, skont l-Artikolu 289 TFUE, fl-adozzjoni ta’ regolament, ta’ direttiva jew ta’ deċiżjoni b’mod konġunt mill-Parlament u mill-Kunsill, “fuq proposta tal-Kummissjoni”. |
70 |
Is-setgħa ta’ inizjattiva leġiżlattiva rikonoxxuta lill-Kummissjoni mill-Artikoli 17(2) TUE u 289 TFUE timplika li hija l-Kummissjoni li għandha tiddeċiedi jekk tippreżentax jew le proposta ta’ att leġiżlattiv, minbarra l-każ, li ma jeżistix f’din il-kawża, fejn hija tkun obbligata, skont id-dritt tal-Unjoni, li tippreżenta tali proposta. Abbażi ta’ din is-setgħa, f’każ ta’ preżentazzjoni ta’ proposta ta’ att leġiżlattiv, hija wkoll il-Kummissjoni li għandha, skont l-Artikolu 17(1) TUE, tippromwovi l-interess ġenerali tal-Unjoni u tieħu l-inizjattivi xierqa għal dan il-għan, sabiex tiddetermina s-suġġett, il-finalità kif ukoll il-kontenut ta’ din il-proposta. |
71 |
L-Artikolu 293 TFUE jikkombina garanzija doppja ma’ din is-setgħa ta’ inizjattiva leġiżlattiva. |
72 |
Minn naħa, l-Artikolu 293(1) TFUE jipprovdi li, minbarra l-każijiet li hemm riferiment għalihom fid-dispożizzjonijiet tat-TFUE msemmija fih, il-Kunsill, meta jaġixxi, skont it-trattati, fuq proposta tal-Kummissjoni, jista’ biss jemenda l-proposta jekk jiddeċiedi b’mod unanimu. |
73 |
Min-naħa l-oħra, skont l-Artikolu 293(2) TFUE, sakemm il-Kunsill ikun għadu ma ħa ebda azzjoni, il-Kummissjoni tista’ temenda l-proposta tagħha f’kull ħin matul il-proċeduri li jwasslu għall-adozzjoni ta’ att tal-Unjoni. |
74 |
Mid-dispożizzjonijiet ikkombinati tal-Artikolu 17(2) TUE kif ukoll tal-Artikolu 289 TFUE u 293 TFUE jirriżulta li s-setgħa tal-Kummissjoni fil-kuntest tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja ma hijiex biss, kuntrarjament għal dak li jsostnu l-Kunsill u ċerti Stati Membri intervenjenti, li tippreżenta proposta u, sussegwentement, li tiffaċilita l-kuntatti u li tfittex li tqarreb il-pożizzjonijiet tal-Parlament u tal-Kunsill. Bl-istess mod kif, fil-prinċipju, hija l-Kummissjoni li għandha tiddeċiedi jekk tippreżentax jew le, proposta leġiżlattiva u, skont il-każ, li tiddetermina s-suġġett, il-finalità kif ukoll il-kontenut tagħha, il-Kummissjoni għandha, sakemm il-Kunsill ma jkunx iddeċieda, is-setgħa li temenda l-proposta tagħha, u anki, skont il-bżonn, li tirtiraha. L-eżistenza stess ta’ din is-setgħa ta’ rtirar ma hijiex, fil-fatt, ikkontestata f’dan il-każ, peress li huma biss il-portata u l-limiti ta’ din is-setgħa li huma diskussi. Barra minn hekk, huwa paċifiku li l-Kunsill ma kienx għadu ddeċieda dwar il-proposta ta’ regolament-qafas meta l-Kummissjoni ddeċidiet li tirtiraha. |
75 |
Is-setgħa ta’ rtirar li l-Kummissjoni tislet mid-dispożizzjonijiet msemmija fil-punt preċedenti ta’ din is-sentenza ma tistax madankollu tagħti lil din l-istituzzjoni dritt ta’ veto fl-iżvolġiment tal-proċess leġiżlattiv, li jkun kuntrarju għall-prinċipji ta’ attribuzzjoni ta’ kompetenzi u tal-bilanċ istituzzjonali. |
76 |
Konsegwentement, jekk il-Kummissjoni, wara li tkun ippreżentat proposta fil-kuntest tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja, tiddeċiedi li tirtira din il-proposta, hija għandha tesponi lill-Parlament u lill-Kunsill il-motivi ta’ dan l-irtirar, li, f’każ ta’ kontestazzjoni, għandhom ikunu sostnuti minn argumenti konvinċenti. |
77 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi enfasizzat li deċiżjoni ta’ rtirar li tittieħed f’ċirkustanzi bħal dawk fil-każ inkwistjoni tikkostitwixxi att li jista’ jkun is-suġġett ta’ rikors għal annullament peress li, billi ttemm il-proċedura leġiżlattiva mibdija mill-preżentazzjoni tal-proposta tal-Kummissjoni, tali deċiżjoni ċċaħħad lill-Parlament u lill-Kunsill milli jeżerċitaw, kif riedu jagħmlu, il-funzjoni leġiżlattiva tagħhom, skont l-Artikoli 14(1) TUE u 16(1) TUE. |
78 |
L-istħarriġ ġudizzjarju li, f’każ ta’ preżentata, bħal f’dan il-każ, ta’ rikors għal annullament, għandu jkun jista’ jiġi eżerċitat mill-Qorti tal-Ġustizzja jiġġustifika, konsegwentement, li deċiżjoni bħad-deċiżjoni kkontestata tittieħed b’osservanza tal-obbligu ta’ motivazzjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Il-Kummissjoni vs Il-Kunsill, C‑370/07, EU:C:2009:590, punt 42). |
79 |
F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita, il-kwistjoni dwar jekk il-motivazzjoni ta’ deċiżjoni tissodisfax ir-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 296 TFUE għandha tiġi evalwata fid-dawl mhux biss tal-formulazzjoni tagħha, iżda wkoll tal-kuntest tagħha (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Delacre et vs Il-Kummissjoni, C‑350/88, EU:C:1990:71, punt 16 u l-ġurisprudenza ċċitata, kif ukoll Il-Kunsill vs Bamba, C‑417/11 P, EU:C:2012:718, punt 53 u l-ġurisprudenza ċċitata). B’mod partikolari, att li jikkawża preġudizzju jkun immotivat b’mod suffiċjenti meta dan ikun ġie adottat f’kuntest magħruf mill-persuni kkonċernati (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Il-Kunsill vs Bamba, C‑417/11 P, EU:C:2012:718, punt 54 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
80 |
F’dan il-każ, huwa talbilħaqq minnu, kif isostnu l-Kunsill u ċerti Stati Membri intervenjenti, li, minbarra indikazzjoni li ssemmi l-Artikolu 293(2) TFUE bħala bażi tad-deċiżjoni kkontestata, l-ittra tat-8 ta’ Mejju 2013 li permezz tagħha l-Viċi President tal-Kummissjoni informa lill-President tal-Parlament u lill-President tal-Kunsill bl-adozzjoni ta’ din id-deċiżjoni, ma tgħid xejn dwar il-motivi ta’ din tal-aħħar. Madankollu, mill-fajl sottomess lill-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li, matul il-laqgħat ta’ grupp ta’ ħidma tal-konsulenti finanzjarji tal-Kunsill tas-26 ta’ Frar u tad-9 ta’ April 2013, kif ukoll waqt il-laqgħat triparti tas-27 ta’ Frar u tal-25 ta’ April 2013, il-Kummissjoni ddikkjarat li setgħet tikkunsidra li tirtira l-proposta ta’ regolament-qafas minħabba li l-modifika kkunsidrata mill-Parlament u mill-Kunsill, f’dak li jikkonċerna l-Artikolu 7 tal-imsemmija proposta, kienet tiżnaturaha sal-punt li ċċaħħadha mir-raġuni tagħha, b’mod kuntrarju għad-diversi għanijiet li għandhom jintlaħqu minnha. |
81 |
Għalhekk, għandu jiġi kkunsidrat li l-Parlament u l-Kunsill kienu informati dwar il-motivi tad-deċiżjoni kkontestata b’mod suffiċjenti skont il-liġi. |
82 |
Fir-rigward tal-mertu, motivi bħal dawk allegati f’dan il-każ mill-Kummissjoni jistgħu jiġġustifikaw l-irtirar ta’ proposta ta’ att leġiżlattiv. |
83 |
Fil-fatt, hemm lok li jiġi ammess li, meta emenda kkunsidrata mill-Parlament u mill-Kunsill tiżnatura l-proposta ta’ att leġiżlattiv b’mod li tostakola t-twettiq tal-għanijiet li għandhom jitwettqu minnha u li, għaldaqstant, iċċaħħadha mir-raġuni tagħha, il-Kummissjoni għandha d-dritt li tirtiraha. Madankollu, hija tista’ tagħmel dan biss wara li tkun ħadet debitament inkunsiderazzjoni, fl-ispirtu ta’ kooperazzjoni leali li, skont l-Artikolu 13(2) TUE għandu jiggwida r-relazzjonijiet bejn istituzzjonijiet tal-Unjoni fil-kuntest tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Il-Parlament vs Il-Kunsill, C‑65/93, EU:C:1995:91, punt 23), it-tħassib tal-Parlament u tal-Kunsill li jkun il-bażi tal-volontà tagħhom li jemendaw il-proposta. |
84 |
Għalhekk, jaqbel, fl-ewwel lok, li jiġi vverifikat jekk l-argumenti mressqa mill-Kummissjoni f’dan il-każ isostnux il-motivi invokati minnha insostenn tad-deċiżjoni kkontestata. |
85 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li l-proposta ta’ regolament-qafas kellha bħala għan prinċipali, skont il-premessi 2 u 8 tagħha, li tipprovdi lill-politika tal-Unjoni fil-qasam tal-AMF b’qafas li jippermetti implementazzjoni rapida ta’ tali assistenza u li ttemm id-dewmien, li jippreġudika l-effettività ta’ din il-politika, li jirriżulta mit-teħid ta’ deċiżjoni, b’mod konġunt mill-Parlament u mill-Kunsill, għal kull każ ta’ għoti ta’ AMF. |
86 |
B’hekk, kif jirriżulta mill-premessa 4 tal-proposta ta’ regolament-qafas, il-Kummissjoni kellha l-intenzjoni, bl-inizjattiva leġiżlattiva tagħha, li taġixxi fuq riżoluzzjoni tal-Parlament tat-3 ta’ Ġunju 2003 fejn dan kien esprima x-xewqa li l-AMF tkun is-suġġett ta’ regolament-qafas intiż, b’mod partikolari, sabiex jitħaffef il-proċess deċiżjonali f’dan il-qasam. |
87 |
Skont il-premessi 4 u 6 sa 8 tal-proposta ta’ regolament-qafas, din kellha wkoll l-għanijiet li ttejjeb it-trasparenza tal-politika tal-Unjoni fil-qasam ta’ AMF, b’mod partikolari, f’termini ta’ għoti ta’ tali assistenza, kif ukoll li tiżgura l-koerenza ta’ din il-politika mal-politiki l-oħra tal-Unjoni fil-qasam ta’ għajnuna esterna, li huma rregolati minn regolamenti-qafas li jagħtu kompetenzi ta’ eżekuzzjoni lill-Kummissjoni. |
88 |
Sabiex tilħaq dawn l-għanijiet differenti, il-proposta ta’ regolament-qafas kienet tipprovdi, kif jirriżulta mill-punti 5 sa 9 ta’ din is-sentenza, l-adozzjoni mill-Parlament u mill-Kunsill, abbażi tal-Artikoli 209 TFUE u 212 TFUE, ta’ qafas leġiżlattiv tal-politika tal-Unjoni fil-qasam ta’ AMF, li jispeċifika l-pajjiżi ammissibbli għal tali assistenza, l-għamliet, il-modalitajiet ta’ finanzjament kif ukoll id-diversi kundizzjonijiet ta’ għoti f’termini, b’mod partikolari, ta’ osservanza tal-mekkaniżmi demokratiċi, tal-implementazzjoni ta’ riformi ekonomiċi strutturali u ta’ miżuri ta’ titjib tal-amministrazzjoni tal-finanzi pubbliċi, kif ukoll tal-applikazzjoni tal-prinċipji dwar kummerċ miftuħ, ibbażat fuq regoli u lealtà. |
89 |
F’dan il-kuntest, l-Artikolu 7 tal-proposta ta’ regolament-qafas kien jipprovdi li l-Kummissjoni tingħata kompetenza ta’ eżekuzzjoni sabiex tadotta, fil-limiti u l-kundizzjonijiet stabbiliti permezz tal-kuntest leġiżlattiv ikkunsidrat, id-deċiżjonijiet ta’ għoti ta’ AMF kif ukoll il-memoranda ta’ ftehim li għandhom jiġu konklużi mal-pajjiżi benefiċjarji ta’ tali assistenza. |
90 |
Kif sostniet ġustament il-Kummissjoni, l-emenda li l-Parlament u l-Kunsill kienu kkunsidraw li jagħmlu għall-Artikolu 7, billi jissostitwixxu, fil-paragrafu 2 tiegħu, bil-proċedura leġiżlattiva ordinarja l-kompetenza ta’ eżekuzzjoni tal-Kummissjoni f’dak li jikkonċerna l-adozzjoni ta’ kull deċiżjoni ta’ għoti ta’ AMF, żnatura element essenzjali tal-proposta ta’ regolament-qafas b’mod inkonċiljabbli mal-għan li għandu jintlaħaq minn din il-proposta, li jikkonsisti fit-titjib tal-effettività tal-politika tal-Unjoni fil-qasam tal-AMF. |
91 |
Fil-fatt, tali emenda kienet timplika ż-żamma tal-proċess ta’ għoti, każ b’każ, mill-Parlament u l-Kunsill fil-kuntest tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja, meta l-għan prinċipali tal-proposta ta’ regolament-qafas kien preċiżament, permezz ta’ qafas leġiżlattiv tal-kundizzjonijiet tal-implementazzjoni tal-politika tal-Unjoni fil-qasam tal-AMF, li jintemm dan il-proċess deċiżjonali, sabiex jitħaffef it-teħid ta’ deċiżjoni u, b’hekk, titjieb l-effikaċja ta’ din il-politika. |
92 |
Kif fil-fatt sostniet il-Kummissjoni, skont id-dokumenti sottomessi lill-Qorti tal-Ġustizzja, matul il-laqgħa tal-grupp ta’ ħidma tal-konsulenti finanzjarji tal-Kunsill tas-26 ta’ Frar 2013, il-modalitajiet inerenti għall-proċedura leġiżlattiva ordinarja jimplikaw inevitabbilment proċess deċiżjonali mifrux fuq diversi xhur, li huwa ta’ natura li jikkomplika l-koordinazzjoni tal-AMF bl-għoti ta’ riżorsi mill-FMI jew minn istituzzjonijiet finanzjarji multilaterali oħra, riżorsi li l-AMF hija intiża li tikkompleta kif kien imfakkar fl-Artikoli 1(3) u 6(2) tal-proposta ta’ regolament-qafas, l-istess bħal fil-premessa 13 tagħha. |
93 |
Barra minn hekk, l-emenda kkunsidrata mill-Parlament u mill-Kunsill kienet tmur kontra t-twettiq tal-għan li għandu jintlaħaq mill-proposta ta’ regolament-qafas, li tikkonsisti, għall-finijiet ta’ koerenza, fl-allinjament tal-proċedura tal-għoti ta’ AMF mal-proċedura applikabbli għall-istrumenti finanzjarji l-oħra tal-Unjoni fil-qasam tal-għajnuna esterna. |
94 |
Mill-analiżi esposta fil-punti 85 sa 93 ta’ din is-sentenza jirriżulta li l-Kummissjoni kellha d-dritt li tikkunsidra li l-emenda kkunsidrata mill-Parlament u mill-Kunsill f’dak li jikkonċerna l-Artikolu 7 tal-proposta ta’ regolament-qafas setgħet tiżnatura din il-proposta, fuq il-kwistjoni essenzjali tal-proċedura ta’ għoti ta’ AMF, b’mod li kien ifixkel it-twettiq tal-għanijiet li kellhom jintlaħqu mill-Kummissjoni permezz tal-imsemmija proposta u li, għaldaqstant, kienet iċċaħħadha mir-raġuni tagħha. |
95 |
Konsegwentement, id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tirtira, fid-dawl ta’ tali kunsiderazzjonijiet, il-proposta ta’ regolament-qafas la kisret il-prinċipju ta’ attribuzzjoni tal-kompetenzi u lanqas il-prinċipju ta’ bilanċ istituzzjonali, stabbiliti fl-Artikolu 13(2) TUE. |
96 |
Fir-rigward tal-argument ibbażat fuq ksur tal-prinċipju ta’ demokrazija stabbilit fl-Artikolu 10(1) u (2) TUE, mill-Artikolu 17(2) TUE moqri flimkien mal-Artikoli TFUE u 293 TFUE jirriżulta li l-Kummissjoni għandha s-setgħa, mhux biss li tippreżenta proposta leġiżlattiva, iżda wkoll, sakemm il-Kunsill ma jkunx għadu ddeċieda, li tibdel il-proposta tagħha, jew, skont il-bżonn, li tirtiraha. Peress li din is-setgħa ta’ rtirar tal-Kummissjoni hija inseparabbli mid-dritt ta’ inizjattiva li għandha din l-istituzzjoni u taqa’ fil-kuntest tal-eżerċizzju tagħha permezz tad-dispożizzjonijiet tal-artikoli tat-Trattat FUE msemmija iktar ’il fuq, ma jistax ikun hemm kwistjoni, f’dan il-każ, ta’ ksur ta’ dan il-prinċipju. Għaldaqstant, dan l-argument għandu wkoll jiġi miċħud bħala infondat. |
97 |
Fit-tieni lok, għandu jiġi eżaminat, fid-dawl tal-ilmenti fformulati mill-Kunsill u mill-Istati Membri intervenjenti, jekk l-irtirar deċiż mill-Kummissjoni fit-8 ta’ Mejju 2013 sarx b’osservanza tal-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali li huwa wkoll stabbilit fl-Artikolu 13(2) TUE. |
98 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi kkonstatat, b’mod ġenerali, li l-Kummissjoni rtirat il-proposta ta’ regolament-qafas biss meta deher li l-Kunsill u l-Parlament kellhom l-intenzjoni li jemendaw din il-proposta f’sens kuntrarju għall-għanijiet li għandhom jintlaħqu minn din tal-aħħar. |
99 |
B’mod partikolari, mill-fajl sottomess lill-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-Kunsill u l-Parlament, għall-bidu, kienu esprimew pożizzjoni differenti dwar il-kwistjoni, ikkonċernata mill-Artikolu 7 tal-proposta ta’ regolament-qafas, tal-proċedura deċiżjonali ta’ għoti ta’ AMF. Fi “gwida ġenerali” approvata mill-Coreper fil-15 ta’ Diċembru 2011, il-Kunsill kien ippropona, f’dan ir-rigward, iż-żamma tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja, filwaqt li, f’rapport approvat fl-24 ta’ Mejju 2012, il-Parlament kien irrakkomanda soluzzjoni bbażata fuq l-użu ta’ atti delegati. |
100 |
Peress li ma kienx jeżisti qbil bejn il-koleġiżlaturi fir-rigward taż-żamma tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja għall-adozzjoni ta’ kull deċiżjoni ta’ għoti ta’ AMF, il-Kummissjoni ma tistax tiġi akkużata li ma kinitx diġà invokat, f’dak iż-żmien, il-possibbiltà ta’ rtirar tal-proposta ta’ regolament-qafas. |
101 |
Kif jirriżulta mid-dokument ta’ ħidma ppreżentat matul Jannar 2013, invokat fil-punt 21 ta’ din is-sentenza, redatt mill-Kummissjoni fid-dawl tal-laqgħa triparti tat-30 ta’ Jannar 2013, jidher li, quddiem it-tħassib komuni tal-Parlament u tal-Kunsill li l-proċess deċiżjonali ta’ għoti ta’ AMF previst fl-Artikolu 7 tal-proposta ta’ regolament-qafas kien juri nuqqas ta’ kontroll politiku u demokratiku, il-Kummissjoni, għall-kuntrarju, kellha l-intenzjoni li taħdem għal tqarrib tal-pożizzjonijiet rispettivi tal-istituzzjonijiet ikkonċernati. |
102 |
Fil-fatt, dan id-dokument kien jipproponi soluzzjoni ta’ kompromess bbażata, essenzjalment, fuq il-kombinazzjoni ta’ regolament-qafas iddettaljat, kif ikkunsidrat fil-proposta ta’ regolament-qafas, li tiddefinixxi l-kundizzjonijiet, b’mod partikolari politiċi, ta’ għoti ta’ AMF, ta’ mekkaniżmi ta’ konsultazzjoni informali tal-Parlament u tal-Istati Membri fuq l-abbozzi ta’ atti ta’ eżekuzzjoni tal-Kummissjoni dwar l-għoti ta’ AMF, ta’ użu għal numru limitat ta’ atti delegati, f’dan il-każ erbgħa, intiżi sabiex jibdlu jew sabiex jikkompletaw ċerti elementi mhux essenzjali tal-kuntest leġiżlattiv f’dak li jikkonċerna, b’mod partikolari, il-lista tal-pajjiżi ammissibbli għal AMF u l-kriterji ta’ għażla tal-istrument finanzjarju (għotja jew self), ta’ użu selettiv għall-komitoloġija kif ukoll ta’ diversi mekkaniżmi ta’ evalwazzjoni u ta’ rapporti lill-Parlament u lill-Kunsill. |
103 |
Kuntrarjament għal dak li sostnew ċerti Stati Membri intervenjenti, il-Kummissjoni, mhux talli ma eskludietx kwalunkwe diskussjoni dwar is-suġġett tal-proċedura tal-għoti ta’ AMF, iżda pprovat tasal għal soluzzjoni li, filwaqt li tippreżerva l-għanijiet li kellhom jintlaħqu mill-proposta ta’ regolament-qafas fil-qasam ta’ AMF, kienet intiża sabiex tieħu inkunsiderazzjoni t-tħassib tal-Parlament u tal-Kunsill. |
104 |
Minn meta dehret, mir-raba’ laqgħa triparti li nżammet fit-30 ta’ Jannar 2013, volontà komuni tal-Parlament u tal-Kunsill li tinżamm il-proċedura leġiżlattiva ordinarja għall-finijiet ta’ adozzjoni ta’ kull deċiżjoni ta’ għoti ta’ AMF, il-Kummissjoni, kif juru d-dokumenti fil-fajl, invokat, matul il-laqgħa tal-grupp ta’ ħidma tal-konsulenti finanzjarji tal-Kunsill tas-26 ta’ Frar 2013 kif ukoll matul il-ħames laqgħa triparti li nżammet fis-27 ta’ Frar 2013, il-possibbiltà ta’ rtirar tal-proposta ta’ regolament-qafas kif ukoll il-motivi ta’ rtirar ikkunsidrat. Hija għamlet l-istess matul il-laqgħa tal-grupp ta’ ħidma tal-konsulenti finanzjarji tal-Kunsill tad-9 ta’ April 2013 kif ukoll matul is-sitt laqgħa triparti li nżammet fil-25 ta’ April 2013. Kemm id-dokumenti dwar il-laqgħa triparti tas-27 ta’ Frar 2013 kif ukoll l-ittra mibgħuta fis-6 ta’ Mejju 2013 mill-President tal-Coreper lill-Viċi President tal-Kummissjoni wara l-laqgħa triparti tal-25 ta’ April 2013 juru li l-koleġiżlaturi kjarament kienu pperċepixxew dawn l-avviżi tal-Kummissjoni. |
105 |
L-argument ibbażat fuq in-natura tardiva tat-tħabbir tal-Kummissjoni tal-intenzjoni tagħha li tirtira l-proposta ta’ regolament-qafas, konsegwentement, huwa infondat. |
106 |
Barra minn hekk, fiċ-ċirkustanzi mfakkra fil-punt 104 ta’ din is-sentenza, u fin-nuqqas ta’ element, fil-fajl sottomess lill-Qorti tal-Ġustizzja, li juri li l-Parlament u l-Kunsill setgħu jirrinunzjaw li jemendaw l-Artikolu 7 tal-proposta ta’ regolament-qafas, la l-assenza ta’ rikors mill-Kummissjoni għall-fakultà, prevista fl-Artikoli 3(2) u 11(1) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Kunsill, li titlob il-vot ta’ dan tal-aħħar fuq din il-proposta, u lanqas il-fatt li l-adozzjoni tad-deċiżjoni kkontestata saret fl-istess ġurnata meta l-Parlament u l-Kunsill kienu allegatament fil-punt li jifformalizzaw il-ftehim tagħhom fuq l-imsemmija proposta ma jistgħu jiġu kkunsidrati li jikkostitwixxu ksur mill-Kummissjoni tal-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali. |
107 |
Mill-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti jirriżulta li l-adozzjoni mill-Kummissjoni tad-deċiżjoni kkontestata la kisret il-prinċipju ta’ attribuzzjoni tal-kompetenzi, la l-prinċipju tal-bilanċ istituzzjonali, la l-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali, stabbiliti fl-Artikolu 13(2) TUE, u lanqas il-prinċipju ta’ demokrazija stabbilit fl-Artikolu 10(1) u (2) TUE. Barra minn hekk, il-Kummissjoni ssodisfat, f’dan il-każ, l-obbligu ta’ motivazzjoni impost fit-tieni paragrafu tal-Artikolu 296 TFUE. |
108 |
It-tliet motivi invokati mill-Kunsill insostenn tar-rikors tiegħu għandhom, għaldaqstant, jiġu miċħuda bħala infondati. |
109 |
Minn dan isegwi li r-rikors għandu jiġi miċħud. |
Fuq l-ispejjeż
110 |
Skont l-Artikolu 138(1) tar-Regoli tal-Proċedura, il-parti li titlef għandha tbati l-ispejjeż, jekk dawn ikunu ntalbu. Peress li l-Kunsill tilef hemm lok li jiġi ordnat ibati l-ispejjeż, kif mitlub mill-Kummissjoni. Skont l-Artikolu 140(1) tal-istess regolamenti, li jipprovdi li l-Istati Membri intervenjenti għandhom ibatu l-ispejjeż tagħhom, għandu jiġi deċiż li r-Repubblika Ċeka, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, ir-Renju ta’ Spanja, ir-Repubblika Franċiża, ir-Repubblika Taljana, ir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi, ir-Repubblika Slovakka, ir-Repubblika tal-Finlandja, ir-Renju tal-Isvezja kif ukoll ir-Renju Unit għandhom ibatu l-ispejjeż tagħhom. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) taqta’ u tiddeċiedi: |
|
|
|
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: il-Franċiż.