26.7.2013 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
L 201/60 |
RAKKOMANDAZZJONI TAL-KUMMISSJONI
tal-11 ta’ Ġunju 2013
dwar prinċipji komuni għal mekkaniżmi ta’ rimedju kollettiv ta’ inġunzjoni u kumpensatorji fl-Istati Membri li jirrigwardaw il-ksur tad-drittijiet skont il-Liġi tal-Unjoni
(2013/396/UE)
IL-KUMMISSJONI EWROPEA,
Wara li kkunsidrat it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b’mod partikolari l-Artikolu 292 tiegħu,
Billi:
(1) |
L-Unjoni stess iffissat l-objettiv li żżomm u tiżviluppa żona ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja, inter alia, billi tiffaċilita aċċess għall-ġustizzja, kif ukoll l-objettiv li tassigura livell għoli ta’ protezzjoni għall-konsumatur. |
(2) |
Xi drabi l-ekonomija moderna toħloq sitwazzjonijiet li fihom għadd kbir ta’ persuni jistgħu jġarrbu dannu bl-istess prattiċi illegali relatati mal-ksur tad-drittijiet mogħtija skont il-liġi tal-Unjoni minn xi negozjant jew negozjanti jew persuni oħra (“sitwazzjoni ta’ dannu tal-massa”). Għalhekk jista’ jkollhom raġuni li jfittxu t-twaqqif ta’ tali prattiċi jew biex jitolbu dannu. |
(3) |
Il-Kummissjoni adottat Green Paper dwar azzjonijiet għad-danni kkawżati minn ksur tal-liġi tal-kompetizzjoni fl-2005 (1) u White Paper fl-2008, li inkludiet suġġerimenti ta’ politika dwar rimedju kollettiv speċifiku għall-antitrust. (2) Fl-2008, il-Kummissjoni ppubblikat Green Paper dwar ir-rimedju kollettiv għall-konsumaturi. (3) Fl-2011 il-Kummissjoni għamlet konsultazzjoni pubblika “Lejn approċċ Ewropew aktar koerenti għar-rimedju kollettiv.” (4) |
(4) |
Fit-2 ta’ Frar 2012, il-Parlament Ewropew adotta r-riżoluzzjoni “Lejn Approċċ Ewropew Koerenti għar-Rimedju Kollettiv”, li fiha appella biex kull proposta fil-qasam tar-rimedju kollettiv biex tieħu l-forma ta’ qafas orizzontali inkluż sett ta’ prinċipji komuni li jipprovdu aċċess uniformi għall-ġustizzja permezz tar-rimedju kollettiv fl-Unjoni u speċifikament iżda mhux esklużivament li jittrattaw mal-ksur tad-drittijiet tal-konsumatur. Il-Parlament enfasizza wkoll il-bżonn li jiġu kkunsidrati t-tradizzjonijiet legali u s-sistemi ġuridiċi tal-Istati Membri individwali u tittejjeb il-koordinazzjoni tal-prattiċi tajba bejn l-Istati Membri. (5) |
(5) |
Fil-11 ta’ Ġunju 2013 il-Kummissjoni ħarġet komunikazzjoni “Lejn Qafas Orizzontali Ewropew għar-Rimedju Kollettiv” (6), li tat rendikont tal-azzjonijiet sa issa u l-opinjonijiet tal-partijiet interessati u tal-Parlament Ewropew, u ppreżentat il-pożizzjoni tal-Kummissjoni dwar xi kwistjonijiet ċentrali rigward ir-rimedju kollettiv. |
(6) |
Il-prevenzjoni u l-penalizzazzjoni tal-ksur tad-drittijiet tal-bniedem skont il-liġi tal-Unjoni huma kompiti fundamentali tal-infurzar pubbliku. Il-possibbiltà għal persuni privati biex jagħmlu talbiet ibbażati fuq ksur ta’ tali drittijiet tissupplimenta l-infurzar pubbliku. Fejn din ir-Rakkomandazzjoni tirreferi għad-drittijiet ta’ vjolazzjoni mogħtija skont il-Liġi tal-Unjoni, hija tkopri fejn il-ksur tar-regoli stabbiliti fil-livell tal-Unjoni kkawżaw jew x’aktarx li jikkawżaw preġudizzju lil persuni naturali u ġuridiċi. |
(7) |
Fost dawk l-oqsma fejn l-infurzar privat supplimentari tad-drittijiet mogħtija mil-liġi tal-Unjoni fil-forma ta’ rimedju kollettiv huwa siewi, hemm il-protezzjoni tal-konsumatur, il-kompetizzjoni, il-ħarsien tal-ambjent, il-protezzjoni ta’ dejta personali, il-leġiżlazzjoni tas-servizzi finanzjarji u l-protezzjoni tal-investitur. Il-prinċipji stabbiliti f’din ir-Rakkomandazzjoni għandhom jiġu applikati b’mod orizzontali u ugwali f’dawk l-oqsma iżda wkoll f’kull qasam ieħor fejn it-talbiet kollettivi għal inġunzjonijiet jew danni fir-rigward ta’ ksur tad-drittijiet mogħtija skont il-liġi tal-Unjoni jkunu rilevanti. |
(8) |
Azzjonijiet individwali, bħal pereżempju l-proċedura ta’ talbiet żgħar għal każijiet tal-konsumaturi, huma għodod normali biex jiġi indirizzat tilwim għall-prevenzjoni ta’ dannu kif ukoll biex jintalab kumpens. |
(9) |
Barra r-rimedju individwali, iddaħħlu tipi differenti ta’ mekkaniżmi ta’ rimedju kollettiv mill-Istati Membri kollha. Dawn il-miżuri huma maħsuba biex jipprevjenu u jwaqqfu prattiċi illegali kif ukoll biex jiżguraw li l-kumpens jista’ jinkiseb għad-detriment ikkawżat f’sitwazzjonijiet ta’ dannu tal-massa. Il-possibbiltà li tingħaqad ma’ talbiet u teżerċitahom b’mod kollettiv tista’ tikkostitwixxi mezz aħjar ta’ kif tieħu ġustizzja, b’mod partikolari meta l-prezz ta’ azzjonijiet individwali jiskoraġġixxi l-individwi li sarilhom dannu milli jmorru l-qorti. |
(10) |
L-għan ta’ din ir-Rakkomandazzjoni hu li tiffaċilita l-aċċess għall-ġustizzja f’każijiet ta’ ksur ta’ drittijiet skont il-liġi tal-Unjoni u għal dik il-fini tirrakkomanda li l-Istati Membri kollha jkollhom sistemi ta’ rimedju kollettiv fuq livell nazzjonali li jsegwu l-istess prinċipji bażiċi fl-Unjoni kollha, li jikkunsidraw it-tradizzjonijiet legali tal-Istati Membri u jissalvagwardjaw kontra l-abbuż. |
(11) |
Fil-qasam tar-rimedju b’mandat ta’ inibizzjoni, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill diġà adottaw id-Direttiva 2009/22/KE dwar ir-rimedji għall-protezzjoni tal-interessi tal-konsumaturi. (7) Il-proċedura ta’ rimedju mdaħħla b’din id-Direttiva madankollu ma tippermettix li dawk li jallegaw li ġarrbu dannu bħala riżultat ta’ prattika illegali jieħdu kumpens. |
(12) |
Proċeduri biex jinġiebu talbiet kollettivi għal rimedju kompensatorju ġew introdotti f’xi Stati Membri, u sa gradi differenti. Madankollu, il-proċeduri eżistenti biex iġibu talbiet għal rimedju kolletiv ivarjaw ħafna bejn l-Istati Membri. |
(13) |
Din ir-Rakkomandazzjoni tressaq sett ta’ prinċipji relatati kemm mar-rimedju kollettiv ġudizzjarju kif ukoll bonarju li jridu jkunu komuni madwar l-Unjoni, filwaqt li jirrispettaw it-tradizzjonijiet legali differenti tal-Istati Membri. Dawn il-prinċipji għandhom jiżguraw li d-drittijiet proċedurali fundamentali tal-partijiet ikunu preservati u għandhom jipprevjenu l-abbuż permezz ta’ salvagwardji xierqa. |
(14) |
Din ir-Rakkomandazzjoni tindirizza kemm ir-rimedju kollettiv kompensatorju u – sakemm ikun xieraq u pertinenti għal prinċipji partikolari – ta’ inġunzjoni. Din hi bla preġudizzju għall-mekkaniżmi settorjali eżistenti ta’ rimedju ta’ inġunzjoni stabbiliti bil-liġi tal-Unjoni. |
(15) |
Il-mekkaniżmi ta’ rimedju kollettiv għandhom jippreservaw is-salvagwardji u l-garanziji proċedurali tal-partijiet għall-azzjonijiet ċivili. Biex jevitaw l-iżvilupp ta’ kultura ta’ litigazzjoni abużiva f’sitwazzjonijiet ta’ dannu tal-massa, il-mekkaniżmi ta’ rimedju kollettiv nazzjonali għandu jkollhom is-salvagwardji fundamentali identifikati fir-Rakkomandazzjoni. Elementi bħal pereżempju danni punittivi, proċeduri ta’ identifikazzjoni intrużivi qabel il-proċess u d-deċiżjoni mill-ġurija, li ħafna minnhom huma estranji għat-tradizzjonijiet legali ta’ ħafna Stati Membri, għandhom jiġu evitati bħala regola ġenerali. |
(16) |
Proċeduri ta’ soluzzjoni alternattiva tat-tilwim jistgħu jkunu mezz effiċjenti ta’ kif jinkiseb rimedju f’sitwazzjonijiet ta’ dannu tal-massa. Dawn għandhom ikunu dejjem disponibbli flimkien ma’, jew bħala element voluntarju tar-rimedju ġudizzjarju kollettiv. |
(17) |
Il-locus standi biex tinbeda azzjoni kollettiva fl-Istati Membri jiddependi fuq it-tip ta’ mekkaniżmu għar-rimedju kollettiv. F’ċerti tipi ta’ azzjonijiet kollettivi, bħal pereżempju azzjonijiet ta’ gruppi fejn l-azzjoni tista’ tittieħed b’mod konġunt minn dawk li jiddikjaraw li sofrew dannu, il-kwistjoni ta’ locus standi hi aktar faċli milli fil-kuntest ta’ azzjonijiet rappreżentattivi, fejn għalhekk, il-kwistjoni ta’ locus standi għandha tkun iċċarata. |
(18) |
Fil-każ ta’ azzjoni rappreżentattiva, il-locus standi biex issir l-azzjoni rappreżentattiva għandha tkun limitata għal entitajiet ċertifikati ad hoc, entitajiet rappreżentattivi nnominati li jissoddisfaw ċerti kriterji stabbiliti bil-liġi jew għal awtoritajiet pubbliċi. L-entità rappreżentattiva għandha tkun mitluba tagħti prova tal-kapaċità finanzjarja u amministrattiva biex tkun kapaċi tirrappreżenta l-interessi tal-atturi b’mod xieraq. |
(19) |
Id-disponibbiltà tal-iffinanzjar għal litigazzjoni għal rimedju kollettiv għandha tkun irranġata b’tali mod li ma tistax twassal għal abbuż mis-sistema jew kunflitt ta’ interess. |
(20) |
Biex jiġi evitat l-abbuż tas-sistema u fl-interess tal-amministrazzjoni tajba tal-ġustizzja, l-ebda azzjoni ġudizzjarja ta’ rimedju kollettiv ma għandha titħalla titkompla sakemm jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet ta’ ammissibbiltà stabbiliti bil-liġi. |
(21) |
Rwol ewlieni għandu jingħata lill-qrati biex iħarsu d-drittijiet u l-interessi tal-partijiet kollha involuti f’azzjonijiet ta’ rimedju kollettiv kif ukoll fl-immaniġġar tal-azzjonijiet ta’ rimedju kollettiv b’mod effettiv. |
(22) |
Fl-oqsma tal-liġi fejn awtorità pubblika jkollha s-setgħa li tadotta deċiżjoni fejn issib li kien hemm ksur tal-liġi tal-Unjoni, huwa importanti li tiġi żgurata l-konsistenza bejn id-deċiżjoni finali li tikkonċerna fik il-vjolazzjoni u r-riżultat tal-azzjoni ta’ rimedju kollettiv. Barra minn hekk, fil-każ ta’ azzjonijiet kollettivi wara deċiżjoni minn awtorità pubblika (azzjonijiet ta’ segwitu), l-interess pubbliku u l-ħtieġa li jiġi evitat l-abbuż jistgħu jitqiesu li ġew ikkunsidrati diġà mill-awtorità pubblika fir-rigward tal-konstatazzjoni ta’ ksur tal-liġi tal-Unjoni. |
(23) |
Fir-rigward tal-liġi ambjentali, din ir-Rakkomandazzjoni tikkunsidra d-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 9(3), (4) u (5) tal-Konvenzjoni dwar l-Aċċess għal Informazzjoni, il-Parteċipazzjoni Pubblika fit-Teħid tad-Deċiżjonijiet u l-Aċċess għal Ġustizzja f’Materji Ambjentali (“il-Konvenzjoni ta’ Aarhus”) tan-NU/KEE, li rispettivament tinkoraġġixxi l-aċċess wiesa’ għall-ġustizzja fi kwistjonijiet ambjentali, li tistabbilixxi kriterji li l-proċeduri għandhom jirrispettaw, inklużi kriterji li jkunu fil-ħin u mhux għoljin ħafna, u jindirizzaw informazzjoni lill-pubbliku u l-kunsiderazzjoni ta’ mekkaniżmi ta’ assistenza. |
(24) |
L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw l-applikazzjoni ta’ din ir-Rakkomandazzjoni sa mhux aktar tard minn sentejn wara l-pubblikazzjoni tagħha. |
(25) |
L-Istati Membri għandhom jirrappurtaw lill-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni ta’ din ir-Rakkomandazzjoni. Skont dan ir-rappurtaġġ, il-Kummissjoni għandha timmonitorja u tivvaluta l-miżuri meħuda mill-Istati Membri. |
(26) |
Fi żmien erba’ snin wara l-pubblikazzjoni ta’ din ir-Rakkomandazzjoni, il-Kummissjoni għandha tivvaluta jekk ikunx hemm bżonn azzjoni ulterjuri, inklużi miżuri leġiżlattivi, biex tassigura li l-objettivi ta’ din ir-Rakkomandazzjoni jintlaħqu kollha. Il-Kummissjoni għandha, b’mod partikolari, tivvaluta l-implimentazzjoni ta’ din ir-Rakkomandazzjoni u l-impatt tagħha għall-aċċess għall-ġustizzja, fuq id-dritt biex jinkiseb kumpens, fuq il-bżonn li tiġi evitata litigazzjoni abużiva u fuq il-funzjonament tas-suq uniku, l-ekonomija tal-Unjoni Ewropea u l-fiduċja tal-konsumatur. |
ADOTTAT DIN IR-RAKKOMANDAZZJONI:
I. GĦAN U SUĠĠETT
1. |
L-għan ta’ din ir-Rakkomandazzjoni hu li tiffaċilita l-aċċess għall-ġustizzja, twaqqaf prattiċi illegali u tippermetti lill-partijiet li jkunu sofrew dannu jiksbu kumpens f’sitwazzjonijiet ta’ dannu tal-massa kkawżati minn ksur tad-drittijiet mogħtija skont il-liġi tal-Unjoni, filwaqt li tassigura li jkun hemm salvagwardji proċedurali xierqa biex tiġi evitata litigazzjoni abbużiva. |
2. |
L-Istati Membri kollha għandu jkollhom mekkaniżmi ta’ rimedju kollettiv fil-livell nazzjonali kemm għar-rimedju ta’ inġunzjoni kif ukoll kumpensatorju, li jirrispettaw il-prinċipji bażiċi stabbiliti f’din ir-Rakkomandazzjoni. Dawn il-prinċipji għandhom ikunu komuni fl-Unjoni kollha, waqt li jirrispettaw it-tradizzjonijiet legali differenti tal-Istati Membri. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-proċeduri ta’ rimedju kollettiv ikunu ġusti, ekwi, fil-ħin u ma jiswewx wisq. |
II. DEFINIZZJONIJIET U L-KAMP TA’ APPLIKAZZJONI
3. |
Għall-finijiet ta’ din ir-Rakkomandazzjoni:
Din ir-Rakkomandazzjoni tidentifika prinċipji komuni li għandhom japplikaw fil-każijiet kollha ta’ rimedju kollettiv, u anki dawk speċifiċi jew għal rimedju kollettiv ta’ inġunzjoni jew kumpensatorju. |
III. PRINĊIPJI KOMUNI GĦAL RIMEDJU KOLLETTIV TA’ INĠUNZJONI JEW KUMPENSATORJU
Locus standi biex tinġieb azzjoni rappreżentattiva
4. |
L-Istati Membri għandhom jinnominaw entitajiet rappreżentattivi biex iressqu azzjonijiet rappreżentattivi skont il-kundizzjonijiet ta’ eliġibbiltà ddefiniti b’mod ċar. Dawn il-kundizzjonijiet għandhom jinkludu tal-inqas dawn ir-rekwiżiti:
|
5. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-entità nnominata titlef l-istatus tagħha jekk kundizzjoni waħda jew aktar ma jibqgħux ikunu sodisfatti. |
6. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-azzjonijiet rappreżentattivi jistgħu jsiru biss minn entitajiet li ġew uffiċjalment innominati minn qabel kif rakkomandat fil-punt 4 jew minn entitajiet li ġew iċċertifikati fuq bażi ad hoc minn awtoritajiet nazzjonali jew qrati ta’ Stat Membru għal azzjoni rappreżentattiva partikolari. |
7. |
Barra minn hekk, jew bħala alternattiva, l-Istati Membri għandhom jagħtu s-setgħa lill-awtoritajiet pubbliċi biex iressqu azzjonijiet rappreżentattivi. |
Ammissibbiltà
8. |
L-Istati Membri għandhom jipprovdu għal verifika fl-iktar stadju bikri possibbli tal-litigazzjoni biex każijiet li fihom il-kundizzjonijiet għal azzjonijiet kollettivi ma jintlaħqux, u każijiet manifestament bla bażi, ma jitkomplewx. |
9. |
Għal din il-fini, il-qrati għandhom iwettqu l-eżami tal-mozzjoni tagħhom stess. |
Informazzjoni u azzjoni ta’ rimedju kollettiv
10. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li jkun possibbli għal entità rappreżentattiva jew għall-grupp ta’ atturi biex ixerrdu informazzjoni dwar l-allegat ksur ta’ drittijiet mogħtija skont il-liġi tal-Unjoni u l-intenzjoni tagħhom li jieħdu azzjoni għad-danni fil-forma ta’ rimedju kollettiv. Għandhom jiġu żgurati l-istess possibilitajiet għal entità rappreżentattiva, entità ċċertifikata, awtorità pubblika jew għal grupp ta’ atturi, fir-rigward tal-informazzjoni dwar l-azzjonijiet kumpensatorji li għaddejjin. |
11. |
Il-metodi ta’ tixrid għandhom jikkunsidraw iċ-ċirkostanzi partikolari tas-sitwazzjoni ta’ dannu tal-massa konċernata, il-libertà tal-espressjoni, u d-dritt tal-protezzjoni tar-reputazzjoni jew il-valur tal-kumpanija tal-konvenut qabel ma tiġi stabbilita r-responsabbiltà tagħha għall-allegat ksur jew dannu mis-sentenza finali tal-qorti. |
12. |
Il-metodi ta’ tixrid huma bla preġudizzju għar-regoli tal-Unjoni dwar l-abbuż minn informazzjoni privileġġata u l-manipulazzjoni tas-suq. |
Rimborż tal-ispejjeż legali u l-parti rebbieħa
13. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-parti li titlef azzjoni ta’ rimedju kollettiv, tirrimborża l-ispejjeż legali neċessarji li kienet għamlet il-parti rebbieħa skont il-liġi nazzjonali rilevanti (“il-prinċipju ta’ min jitlef iħallas”). |
Finanzjament
14. |
Il-parti attriċi għandha tintalab tiddikjara lill-qorti mill-bidu tal-kawża, l-oriġini tal-fondi li se tuża biex issostni l-azzjoni legali. |
15. |
Il-qorti għandha titħalla tissospendi l-proċeduri jekk f’każ ta’ użu ta’ riżorsi finanzjarji pprovduti minn terza persuna,
|
16. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li f’każijiet fejn azzjoni għal rimedju kollettiv tkun iffinanzjata minn terza persuna privata, hu projbit għat-terza persuna privata:
|
Kawżi transfruntieri
17. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li fejn tilwima tirrigwarda persuni fiżiċi jew ġuridiċi minn diversi Stati Membri, ma tiġix prekluża azzjoni kollettiva singola f’forum waħdieni mir-regoli nazzjonali fuq l-ammissibbiltà jew locus standi tal-gruppi ta’ atturi barranin jew l-entitajiet rappreżentattivi li joriġinaw minn sistemi legali nazzjonali oħrajn. |
18. |
Kull entità rappreżentattiva li tkun ġiet innominata b’mod uffiċjali minn qabel minn Stat Membru biex ikollha locus standi biex tressaq azzjonijiet rappreżentattivi għandhom ikunu awtorizzati li jirrikorru quddiem il-qorti fl-Istat Membru li jkollha l-ġuriżdizzjoni biex tikkunsidra s-sitwazzjoni ta’ dannu tal-massa. |
IV. PRINĊIPJI SPEĊIFIĊI RELATATI MAR-RIMEDJU KOLLETTIV TA’ INĠUNZJONI
Proċeduri mgħaġġla għal talbiet għal ordnijiet ta’ inġunzjoni
19. |
Il-qrati u l-awtoritajiet pubbliċi kompetenti għandhom jittrattaw it-talbiet għal ordnijiet ta’ inġunzjoni li jirrikjedu l-waqfien jew il-projbizzjoni ta’ ksur ta’ drittijiet mogħtija skont il-liġi tal-Unjoni bl-aktar ħeffa, fejn xieraq permezz ta’ proċeduri sommarji, biex jiġi evitat kull dannu jew dannu ulterjuri li jikkawża ħsara minħabba dan il-ksur. |
Infurzar effiċjenti tal-ordinijiet ta’ inġunzjoni
20. |
L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu sanzjonijiet xierqa kontra l-konvenut tellief bi ħsieb li tiġi żgurata l-konformità effikaċi mal-ordni ta’ inġunzjoni, inkluż il-pagament ta’ ammont fiss għal kull ġurnata dewmien jew kull ammont stabbilit fil-leġiżlazzjoni nazzjonali. |
V. PRINĊIPJI SPEĊIFIĊI RELATATI MAR-RIMEDJU KOLLETTIV KUMPENSATORJU
Kostituzzjoni tal-parti attriċi bil-prinċipju ta’ “inklużjoni fakultattiva”
21. |
Il-parti attriċi għandha tkun iffurmata bil-kunsens espliċitu tal-persuni fiżiċi jew ġuridiċi li jiddikjaraw li sofrew dannu (prinċipju ta’ “inklużjoni fakultattiva”). Kull eċċezzjoni għal dan il-prinċipju, b’liġi jew b’ordni tal-qorti, għandha tkun debitament iġġustifikata b’raġunijiet ta’ amministrazzjoni tajba tal-ġustizzja. |
22. |
Membru tal-parti attriċi għandu jkun liberu li jitlaq mill-parti attriċi fi kwalunkwe ħin qabel ma tingħata s-sentenza finali jew qabel ma l-każ jiġi deċiż b’mod validu, bl-istess kundizzjonijiet li japplikaw għall-azzjonijiet individwali, mingħajr ma jkun imċaħħad mill-possibbiltà li jressaq it-talbiet tiegħu f’forma oħra, jekk dan ma jippreġudikax l-amministrazzjoni tajba tal-ġustizzja. |
23. |
Persuni fiżiċi jew ġuridiċi li jiddikjaraw li sofrew fl-istess sitwazzjoni ta’ dannu tal-massa għandhom ikunu jistgħu jingħaqdu mal-parti attriċi fi kwalunkwe ħin qabel ma tingħata s-sentenza jew qabel ma l-każ jiġi deċiż b’mod validu, jekk dan ma jippreġudikax l-amministrazzjoni tajba tal-ġustizzja. |
24. |
Il-konvenut għandu jkun infurmat dwar il-kompożizzjoni tal-parti attriċi u dwar xi bidliet fiha. |
Soluzzjoni alternattiva kollettiva tat-tilwima u ftehim bonarju
25. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-partijiet f’tilwima f’sitwazzjoni ta’ dannu tal-massa jkunu mħeġġa jsolvu t-tilwima dwar kumpens bi ftehim bonarju, kemm fl-istadju qabel il-kawża kif ukoll waqt il-kawża ċivili, waqt li jikkunsidraw ukoll ir-rekwiżiti tad-Direttiva 2008/52/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Mejju 2008 dwar ċerti aspetti ta’ medjazzjoni f’materji ċivili u kummerċjali (8). |
26. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li mezzi ġudizzjarji ta’ rimedju kollettiv ikunu akkumpanjati minn mezzi xierqa ta’ soluzzjoni alternattiva kollettiva tat-tilwim disponibbli għall-partijiet kollha qabel u matul il-litigazzjoni. L-użu ta’ tali mezzi għandu jiddependi fuq il-kunsens tal-partijiet involuti fil-kawża. |
27. |
Kull perjodu ta’ limitazzjoni applikabbli għat-talbiet għandu jkun sospiż mill-mument li l-partijiet jaqblu li jagħmlu tentattiv biex isolvu tilwima permezz ta’ proċedura alternattiva ta’ soluzzjoni għat-tilwim, tal-inqas sal-mument fejn parti waħda jew iż-żewġ partijiet espressament jirtiraw minn dik il-proċedura alternattiva ta’ soluzzjoni għat-tilwim. |
28. |
Il-legalità tar-riżultat vinkolanti ta’ ħlas kollettiv għandu jkun ivverifikat mill-qrati waqt li jikkunsidraw il-protezzjoni xierqa tal-interessi u d-drittijiet tal-partijiet involuti kollha. |
Rappreżentanza legali u l-ħlasijiet tal-avukati
29. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li r-rimunerazzjoni tal-avukati u l-metodu li biha tiġi kkalkulata ma joħolqux xi inċentiv għal-litigazzjoni li ma tkunx neċessarja mil-lat tal-interess ta’ kwalunkwe parti. |
30. |
L-Istati Membri ma għandhomx jippermettu ħlasijiet ta’ kontinġenza li jirriskjaw li joħolqu inċentiv bħal dan. L-Istati Membri li eċċezzjonalment jippermettu ħlasijiet ta’ kontinġenza għandhom jipprovdu għal regolamentazzjoni nazzjonali xierqa ta’ dawk il-ħlasijiet f’każijiet ta’ rimedju kollettiv, waqt li jikkunsidraw b’mod partikolari d-dritt għal kumpens sħiħ tal-membri tal-parti attriċi. |
Projbizzjoni ta’ danni punittivi
31. |
Il-kumpens mogħti lil persuni fiżiċi jew ġuridiċi li sofrew dannu f’sitwazzjoni ta’ dannu tal-massa ma għandux jaqbeż il-kumpens li li kien jingħata li kieku t-talba saret permezz ta’ azzjonijiet individwali. B’mod partikolari, danni punittivi, li jwasslu għal kumpens żejjed lill-parti attriċi tad-dannu li jkun sar, għandhom ikunu pprojbiti. |
Finanzjament ta’ rimedju kollettiv kumpensatorju
32. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li mal-prinċipji ġenerali tal-finanzjament, għal każijiet ta’ finanzjament ta’ rimedju kollettiv kumpensatorju minn terza persuna privata, ikun ipprojbit li r-rimunerazzjoni mogħtija lill-fornitur tal-fond, jew interessi mitluba minnu jkunu bbażati fuq l-ammont ta’ ħlas maqbul jew il-kumpens mogħti sakemm dak il-finanzjament ikun regolat minn awtorità pubblika biex jiġu żgurati l-interessi tal-partijiet. |
Azzjonijiet ta’ segwitu kollettivi
33. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li fl-oqsma kollha tal-liġi fejn awtorità pubblika tingħata s-setgħa tadotta deċiżjoni li kien hemm ksur ta’ liġi tal-Unjoni, l-azzjonijiet ta’ rimedju kollettiv, bħala regola ġenerali, għandhom jibdew biss wara li kull proċediment tal-awtorità pubblika li jkun inbeda qabel il-bidu tal-azzjoni privata jkun ġie konkluż b’mod definit. Jekk il-proċedimenti tal-awtorità pubblika jibdew wara l-bidu tal-azzjoni ta’ rimedju kollettiv, il-qorti għandha tevita li tagħti deċiżjoni li tmur kontra deċiżjoni kkontemplata mill-awtorità pubblika. Għal dak il-għan, il-qorti tista’ twaqqaf l-azzjoni ta’ rimedju kollettiv sakemm ikunu ġew konklużi l-proċedimenti tal-awtorità pubblika. |
34. |
L-Istati Membri għandhom jiżguraw li fil-każ ta’ azzjonijiet ta’ segwitu, il-persuni li jiddikjaraw li jkunu sofrew dannu ma jkunux preklużi milli jitolbu kumpens minħabba l-iskadenza ta’ perjodi ta’ limitazzjoni jew preskrizzjoni qabel il-konklużjoni definittiva tal-proċedimenti mill-awtorità pubblika. |
VI. INFORMAZZJONI ĠENERALI
Reġistru ta’ azzjonijiet ta’ rimedju kollettiv
35. |
L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu reġistru nazzjonali ta’ azzjonijiet ta’ rimedju kollettiv. |
36. |
Ir-reġistru nazzjonali għandu jkun disponibbli bla ħlas għal kull parti interessata permezz ta’ mezzi elettroniċi jew oħrajn. Websajts li jippubblikaw ir-reġistri għandhom jipprovdu aċċess għal informazzjoni komprensiva u oġġettiva dwar il-metodi disponibbli biex jinkiseb kumpens, inklużi metodi bonarji. |
37. |
L-Istati Membri, assistiti mill-Kummissjoni, għandhom jippruvaw jiżguraw koerenza tal-informazzjoni miġbura fir-reġistri u l-interoperabilità tagħhom. |
VII. SUPERVIŻJONI U RAPPORTAĠĠ
38. |
L-Istati Membri għandhom jimplimentaw il-prinċipji stabbiliti f’din ir-Rakkomandazzjoni f’sistemi ta’ rimedju kollettiv nazzjonali sa mhux iktar tard mis-26 ta’ Lulju 2015. |
39. |
L-Istati Membri għandhom jiġbru statistika annwali affidabbli dwar l-għadd ta’ proċeduri ta’ rimedju kollettiv bonarji u ġudizzjarji u informazzjoni dwar il-partijiet, il-materja tas-suġġett u r-riżultat tal-każijiet. |
40. |
L-Istati Membri għandhom jikkomunikaw l-informazzjoni miġbura skont il-punt 39 lill-Kummissjoni fuq bażi annwali u għall-ewwel darba sa mhux aktar tard mis-26 ta’ Lulju 2016. |
41. |
Il-Kummissjoni għandha tivvaluta l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni skont il-bażi ta’ esperjenza prattika sa mhux iktar tard mis-26 ta’ Lulju 2017. F’dan il-kuntest, il-Kummissjoni għandha b’mod partikolari tivvaluta l-impatt tagħha fuq l-aċċess għall-ġustizzja, fuq id-dritt biex jinkiseb kumpens, fuq il-ħtieġa li tiġi evitata litigazzjoni abużiva u fuq il-funzjonament tas-suq uniku, il-kompetittività tal-ekonomija tal-Unjoni Ewropea u l-fiduċja tal-konsumatur. Il-Kummissjoni għandha tivvaluta wkoll jekk għandhomx jiġu proposti miżuri ulterjuri biex jiġi kkonsolidat u msaħħaħ l-approċċ orizzontali rifless fir-Rakkomandazzjoni. |
Dispożiżżjonijiet finali
42. |
Din ir-Rakkomandazzjoni għandha tiġi ppubblikata f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. |
Magħmul fi Brussell, il-11 ta’ Ġunju 2013.
Għall-Kummissjoni
Il-President
José Manuel BARROSO
(1) COM(2005) 672, 19.12.2005.
(2) COM(2008) 165, 2.4.2008.
(3) COM(2008) 794, 27.11.2008.
(4) COM(2010) 135 finali, 31.3.2010.
(5) 2011/2089(INI))
(6) COM(2013) 401 finali.
(7) ĠU L 110, 1.5.2009, p. 30.
(8) ĠU L 136, 24.5.2008, p. 3.