EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 32013D0250
2013/250/EU: Commission Decision of 21 May 2013 establishing the ecological criteria for the award of the EU Ecolabel for sanitary tapware (notified under document C(2013) 2826) Text with EEA relevance
2013/250/UE: Deċiżjoni tal-Kummissjoni tal- 21 ta’ Mejju 2013 li tistabbilixxi l-kriterji ekoloġiċi għall-għoti tal-Ekotikketta tal-UE għar-rubinetterija sanitarja (notifikata bid-dokument C(2013) 2826) Test b’relevanza għaż-ŻEE
2013/250/UE: Deċiżjoni tal-Kummissjoni tal- 21 ta’ Mejju 2013 li tistabbilixxi l-kriterji ekoloġiċi għall-għoti tal-Ekotikketta tal-UE għar-rubinetterija sanitarja (notifikata bid-dokument C(2013) 2826) Test b’relevanza għaż-ŻEE
OJ L 145, 31.5.2013, p. 6–30
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
Special edition in Croatian: Chapter 15 Volume 027 P. 106 - 130
In force: This act has been changed. Current consolidated version: 31/05/2013
|
31.5.2013 |
MT |
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea |
L 145/6 |
DEĊIŻJONI TAL-KUMMISSJONI
tal-21 ta’ Mejju 2013
li tistabbilixxi l-kriterji ekoloġiċi għall-għoti tal-Ekotikketta tal-UE għar-rubinetterija sanitarja
(notifikata bid-dokument C(2013) 2826)
(Test b’relevanza għaż-ŻEE)
(2013/250/UE)
IL-KUMMISSJONI EWROPEA,
Wara li kkunsidrat it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,
Wara li kkunsidrat ir-Regolament (KE) Nru 66/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Novembru 2009 dwar skema ta’ Ekotikketta tal-UE (1), u b’mod partikolari l-Artikolu 8(2) tiegħu,
Wara li kkonsultat il-Bord tal-Ekotikkettar tal-Unjoni Ewropea,
Billi:
|
(1) |
Skont ir-Regolament (KE) Nru 66/2010, l-Ekotikketta tal-UE tista’ tingħata lil dawk il-prodotti b’impatt ambjentali mnaqqas matul iċ-ċiklu kollu ta’ ħajjithom. |
|
(2) |
Ir-Regolament (KE) Nru 66/2010 jipprovdi li għandhom jiġu stabbiliti kriterji speċifiċi tal-Ekotikketta tal-UE skont il-gruppi ta’ prodotti. |
|
(3) |
Minħabba li l-konsum tal-ilma u l-enerġija relatata mat-tisħin tal-ilma jikkontribwixxu b’mod sinifikanti għall-impatti ambjentali kumplessivi ta’ unitajiet domestiċi u ta’ bini mhux domestiku, huwa xieraq li jiġu stabbiliti kriterji tal-Ekotikketta tal-UE għall-grupp ta’ prodotti “rubinetterija sanitarja”. Il-kriterji għandhom, b’mod partikolari jippromwovu prodotti effiċjenti fl-użu tal-ilma, li jikkontribwixxu għat-tnaqqis fil-konsum tal-ilma u b’hekk ukoll fl-enerġija meħtieġa għat-tisħin tal-ilma. |
|
(4) |
Il-miżuri pprovduti f’din id-Deċiżjoni huma skont l-opinjoni tal-Kumitat stabbilit bl-Artikolu 16 tar-Regolament (KE) Nru 66/2010, |
ADOTTAT DIN ID-DEĊIŻJONI:
Artikolu 1
1. Il-grupp ta’ prodotti “rubinetterija sanitarja” għandu jiġbor fih: viti tal-ilma domestiċi, bexxiexi tad-doċċa u doċċi li fil-biċċa l-kbira jintużaw għat-twassil tal-ilma għall-iġjene personali, it-tindif, it-tisjir u x-xorb, inkluż meta jiġu kkumerċjalizzati għal użu mhux domestiku.
2. Il-prodotti li ġejjin għandhom jiġu esklużi mill-grupp ta’ prodotti “rubinetterija sanitarja”.
|
(a) |
viti tal-ilma tal-banju; |
|
(b) |
doċċi b’pum/b’manku doppju; |
|
(c) |
rubinetterija sanitarja b’użu speċifiku mhux domestiku. |
Artikolu 2
Id-definizzjonijiet li ġejjin għandhom japplikaw għall-fini ta’ din id-Deċiżjoni:
|
(1) |
“vit tal-ilma” tfisser valv li jitħaddem direttament jew indirettament, b’mod mekkaniku u/jew awtomatiku u li minnu jitwassal l-ilma; |
|
(2) |
“bexxiexa tad-doċċa” tfisser
|
|
(3) |
“doċċa” tfisser kombinazzjoni ta’ bexxiexa tad-doċċa u valvi tal-kontroll interrelatati u/jew apparat li jiġi imballat u mibjugħ bħala kitt; |
|
(4) |
“doċċa b’pum/b’manku doppju” tfisser doċċa mgħammra b’manki jew pumi separati għall-kontroll tal-provvista tal-ilma kiesaħ u l-ilma sħun; |
|
(5) |
“doċċa tal-elettriku” tfisser doċċa mgħammra b’apparat għat-tisħin tal-ilma lokalizzat għad-doċċa bl-użu tal-elettriku; |
|
(6) |
“rubinetterija sanitarja b’użu speċifiku mhux domestiku” tfisser rubinetterija sanitarja li teħtieġ fluss tal-ilma illimitat biex tissodisfa l-funzjoni mhux domestika maħsuba; |
|
(7) |
“apparat li jillimita l-fluss tal-ilma” tfisser apparat tekniku li jillimita l-fluss tal-ilma għal volum partikolari u li jippermetti fluss tal-ilma ogħla biss meta jiġi attivat mill-utent għal perjodu ta’ ħin determinat waqt użu uniku; |
|
(8) |
“ir-rata massima disponibbli ta’ fluss tal-ilma” tfisser l-ogħla rata disponibbli ta’ fluss tal-ilma mis-sistema jew mill-aċċessorju individwali; |
|
(9) |
“ir-rata massima l-aktar baxxa disponibbli ta’ fluss tal-ilma” tfisser l-aktar rata baxxa ta’ fluss tal-ilma mis-sistema jew l-aċċessorju individwali disponibbli meta l-valv ikun miftuħ kollu; |
|
(10) |
“karatteristika teknika tas-sigurtà” tfisser apparat li jifforma parti minn rubinetterija sanitarja kkontrollata b’senser li jintuża biex jipprevjeni l-fluss kontinwu tal-ilma billi jwaqqaf il-provvista tal-ilma wara ħin issettjat minn qabel, anke jekk ikun hemm persuna jew oġġett fil-medda tas-senser. |
Artikolu 3
Il-kriterji għall-għoti tal-Ekotikketta tal-UE skont ir-Regolament (KE) Nru 66/2010, għal prodott ikklassifikat fil-grupp ta’ prodotti “rubinetterija sanitarja” ddefinit fl-Artikolu 1 ta’ din id-Deċiżjoni, kif ukoll ir-rekwiżiti ta’ valutazzjoni u verifika relatati huma stabbiliti fl-Anness ta’ din id-Deċiżjoni.
Artikolu 4
Il-kriterji u r-rekwiżiti ta’ valutazzjoni relatati stabbiliti fl-Anness, għandhom ikunu validi għal erba’ snin mid-data tal-adozzjoni ta’ din id-Deċiżjoni.
Artikolu 5
Għal finijiet amministrattivi, in-numru tal-kodiċi assenjat lill-grupp ta’ prodotti “rubinetterija sanitarja” għandu jkun “x”.
Artikolu 6
Din id-Deċiżjoni hija indirizzata lill-Istati Membri.
Magħmul fi Brussell, il-21 ta’ Mejju 2013.
Għall-Kummissjoni
Janez POTOČNIK
Membru tal-Kummissjoni
ANNESS
KRITERJI TAL-EKOTIKKETTA TAL-UE U REKWIŻITI TA’ VALUTAZZJONI U TA’ VERIFIKA
Kriterji għall-għoti tal-Ekotikketta tal-UE għal rubinetterija sanitarja:
|
1. |
Il-konsum tal-ilma u l-iffrankar tal-enerġija relatat |
|
2. |
Materjali f’kuntatt mal-ilma tax-xorb |
|
3. |
Sustanzi jew taħlitiet esklużi jew limitati |
|
4. |
Il-kwalità tal-prodott u l-lonġevità |
|
5. |
Imballaġġ |
|
6. |
Informazzjoni għall-utent |
|
7. |
L-informazzjoni li tidher fuq l-Ekotikketta tal-UE |
Ir-rekwiżiti speċifiċi ta’ valutazzjoni u ta’ verifika huma indikati f’kull kriterju.
Fejn l-applikant huwa meħtieġ jipprovdi dikjarazzjonijiet, dokumentazzjoni, analiżi, rapporti ta’ testijiet, jew evidenza oħra biex juri konformità mal-kriterji, dawn jistgħu joriġinaw mill-applikant jew mill-fornitur tiegħu jew it-tnejn li huma.
Fejn huwa possibbli, it-testijiet għandhom jitwettqu minn laboratorji li jissodisfaw ir-rekwiżiti ġenerali tal-Istandard Ewropew EN ISO 17025 (1) jew l-ekwivalenti.
Fejn huwa xieraq, jistgħu jintużaw metodi ta’ ttestjar oħra minbarra dawk indikati għal kull kriterju, dejjem jekk il-korp kompetenti li jkun qed jivvaluta l-applikazzjoni jaċċetta l-ekwivalenza tagħhom.
Bħala prerekwiżit, il-prodott irid jilħaq ir-rekwiżiti legali rispettivi kollha tal-pajjiż (pajjiżi) li fih il-prodott huwa maħsub li jitqiegħed fis-suq. L-applikant għandu jiddikjara l-konformità tal-prodott ma’ dan ir-rekwiżit.
Kriterju 1. Il-konsum tal-ilma u l-iffrankar tal-enerġija relatat
(a) Rata massima disponibbli tal-fluss tal-ilma
Ir-rati massimi disponibbli tal-fluss tal-ilma tar-rubinetterija sanitarja, indipendentement mill-pressjoni tal-ilma, ma għandhomx jaqbżu l-valuri elenkati fit-Tabella 1.
It-Tabella 1
Ir-rati massimi disponibbli tal-fluss tal-ilma għal “rubinetterija sanitarja”
|
Subgrupp tal-prodott |
Rata tal-fluss tal-ilma [l/min] |
|
|
Viti tal-ilma tal-kċina |
mingħajr l-apparat li jillimita l-fluss |
6,0 |
|
bl-apparat li jillimita l-fluss (2) |
8,0 |
|
|
Viti tal-ilma tas-sink |
mingħajr l-apparat li jillimita l-fluss |
6,0 |
|
bl-apparat li jillimita l-fluss (2) |
8,0 |
|
|
Bexxiexi tad-doċċa u doċċi (3) |
8,0 |
|
Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jiddikjara l-konformità tal-prodott mar-rekwiżit u jispeċifika r-rata massima ta’ fluss tal-ilma (f’1/min) tal-prodott sottomess għall-proċedura ta’ tikkettar flimkien mar-riżultati tat-testijiet li saru skont il-proċedura ta’ ttestjar indikata fl-istandards EN rispettivi għat-tip ta’ prodotti mogħti (ara t-Tabella 2). L-ittestjar għandu jsir bi pressjoni ta’ 1,5, 3,0 u 4,5 bar (± 0,2 bar) għal prodotti li jingħad li huma adattati għal installazzjonijiet ta’ pressjoni għolja (tipikament minn 1,0 sa 5,0 bar) jew bi pressjoni ta’ 0,2, 0,3 u 0,5 bar (± 0,02 bar) għal prodotti li jingħad li huma adattati għal installazzjonijiet ta’ pressjoni baxxa (tipikament minn 0,1 sa 0,5 bar). Valur medju ta’ tliet kejlijiet ma għandux jaqbeż il-valuri tar-rata massima ta’ fluss indikati fit-Tabella 1. Għal viti tal-ilma b’żennuna waħda u viti tal-ilma tal-kċina biż-żennuna tal-iżbokk maqsuma, ir-rata tal-fluss għandha tkun l-għadd totali taż-żewġ flussi, jiġifieri l-fluss totali għas-sink mill-vit tal-ilma sħun jew tal-ilma kiesaħ. Barra minn hekk, il-prodotti bl-għażla ta’ setting ekonomiku (jiġifieri l-apparat li jillimita l-fluss), deskrizzjoni tal-apparat applikat (jiġifieri l-parametri tekniċi ewlenin tiegħu u l-installazzjoni, l-issettjar u l-istruzzjonijiet dwar l-użu) għandhom jiġu sottomessi.
It-Tabella 2
Standards EN rigward il-grupp ta’ prodotti “rubinetterija sanitarja”
|
Numru |
Titlu |
|
EN 200 |
Rubinetterija sanitarja. Viti individwali u kombinazzjoni ta’ viti għal sistemi tal-provvista tal-ilma tat-tip 1 u tat-tip 2 – Speċifikazzjoni teknika ġenerali |
|
EN 816 |
Rubinetterija sanitarja. Valvijiet b’għeluq awtomatiku (PN10) |
|
EN 817 |
Rubinetterija sanitarja. Valvijiet ta’ miksers mekkaniċi (PN10) – Speċifikazzjonijiet tekniċi ġenerali |
|
EN 1111 |
Rubinetterija sanitarja. Valvijiet ta’ miksers termostatiċi (PN10) – Speċifikazzjoni teknika ġenerali |
|
EN 1112 |
Rubinetterija sanitarja. Żbokkijiet tad-doċċi għal rubinetterija sanitarja għal sistemi tal-provvista tal-ilma tat-tip 1 u tat-tip 2 – Speċifikazzjoni teknika ġenerali |
|
EN 1286 |
Rubinetterija sanitarja. Valvijiet ta’ miksers mekkaniċi ta’ pressjoni baxxa. Speċifikazzjoni teknika ġenerali |
|
EN 1287 |
Rubinetterija sanitarja. Valvijiet ta’ miksers termostatiċi ta’ pressjoni baxxa. Speċifikazzjonijiet tekniċi ġenerali |
|
EN 15091 |
Rubinetterija sanitarja. Rubinetterija sanitarja bi ftuħ u għeluq elettroniku |
|
EN 248 |
Rubinetterija sanitarja. Speċifikazzjoni ġenerali għal kisjiet ta’ Ni-Cr elettrodepożitati |
|
EN60335-1 |
Apparat Domestiku u Elettriku Simili |
|
EN60335-2-35 |
Apparat Domestiku u Elettriku Simili, Sikurezza, Rekwiżiti Partikulari għal Ħiters tal-ilma Instantanji |
(b) Ir-rata massima ta’ fluss tal-ilma disponibbli l-aktar baxxa
Ir-rati massimi ta’ fluss tal-ilma disponibbli l-aktar baxxi tar-rubinetterija sanitarja, indipendentement mill-pressjoni tal-ilma, ma għandhomx ikunu aktar baxxi mill-valuri mogħtija fit-Tabella 3:
It-Tabella 3
L-aktar rati baxxi massimi disponibbli tal-flussi tal-ilma għal “rubinetterija sanitarja”
|
Subgrupp tal-prodott |
Ir-rata tal-fluss tal-ilma [l/min] |
|
Viti tal-ilma tal-kċina |
2,0 |
|
Viti tal-ilma tas-sink |
2,0 |
|
Doċċi u bexxiexi tad-doċċa |
4,5 |
|
Doċċi tal-elettriku u doċċi ta’ pressjoni baxxa (*) |
3,0 |
Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jiddikjara l-konformità tal-prodott mar-rekwiżit u jispeċifika r-rata massima tal-fluss tal-ilma disponibbli l-aktar baxxa tal-prodott sottomess għall-proċedura ta’ tikkettar flimkien mar-riżultati tat-testijiet imwettqa skont il-proċedura tal-ittestjar indikata fi standards EN rispettivi għat-tip ta’ prodotti mogħti (ara t-Tabella 2). 1,5, 3,0 u 4,5 bar (± 0,2 bar) għal prodotti li jingħad li huma adattati għal installazzjonijiet ta’ pressjoni għolja (tipikament minn 1,0 sa 5,0 bar) jew ta’ pressjoni ta’ 0,2, 0,3 u 0,5 bar (± 0,02 bar) għal prodotti li jingħad li huma adattati għal installazzjonijiet ta’ pressjoni baxxa (tipikament minn 0,1 sa 0,5 bar). Valur medju ta’ tliet kejlijiet ma għandux ikun aktar baxx mill-valur tar-rata tal-fluss kif mogħti fit-Tabella 3. Għal viti tal-ilma b’żennuna waħda u viti tal-ilma tal-kċina biż-żennuna tal-iżbokk maqsuma, ir-rata tal-fluss għandha tkun l-għadd totali taż-żewġ flussi, jiġifieri l-fluss totali għas-sink mill-vit tal-ilma sħun jew tal-ilma kiesaħ.
(c) Kontroll tat-temperatura
Ir-rubinetterija sanitarja għandha tkun mgħammra b’apparat avvanzat jew soluzzjoni teknika li tippermetti lill-utent finali jikkontrolla t-temperatura u/jew l-ilma sħun, pereżempju billi dan jillimita t-temperatura tal-ilma jew il-provvista tal-ilma sħun, jew permezz ta’ aġġustament termostatiku.
Is-soluzzjoni għandha tiġi speċifikata biex tipprovdi lill-utent b’kontroll preċiż tat-temperatura tal-ilma mill-vit tal-ilma jew mid-doċċa, indipendentement mis-sistema tat-tisħin li tkun imqabbda magħhom. Soluzzjonijiet possibbli jistgħu jinkludu, pereżempju, barriera tal-ilma sħun, provvista ta’ ilma kiesaħ fil-pożizzjoni tan-nofs u/jew valv ta’ mikser termostatiku.
Rubinetterija sanitarja mfassla biex titwaħħal ma’ provvista tal-ilma li diġà għandha kontroll tat-temperatura, u l-bexxiexi tad-doċċa għandhom ikunu eżentati minn dan il-kriterju.
Valutazzjoni u verifika: fl-applikazzjoni sottomessa lill-korp kompetenti, l-applikant għandu jiddikjara li l-prodott huwa konformi mar-rekwiżit u jipprovdi dokumentazzjoni li tiddeskrivi t-teknoloġija jew l-apparat applikat fil-prodott. Fejn il-provvista tal-ilma diġà jkollha temperatura kkontrollata, l-applikant għandu jispjega l-proprjetà teknika speċifika li tagħmel ir-rubinetterija sanitarja adattata għall-immuntar ma’ din il-forma ta’ sistema.
(d) Kontroll tal-ħin
Dan il-kriterju japplika għar-rubinetterija sanitarja li tinbiegħ jew tiġi kkumerċjalizzata flimkien ma’ apparat għall-kontroll tal-ħin (jiġifieri apparat li jekk ma jkunx qed jintuża jwaqqaf il-fluss tal-ilma wara ċertu ħin, pereżempju sensers li jwaqqfu l-fluss tal-ilma meta utent joħroġ mill-medda tas-senser, jew wara perjodu ta’ ħin issettjat għall-użu, pereżempju, minutieri, li jwaqqfu l-fluss tal-ilma meta jintlaħaq il-ħin massimu tal-fluss).
Għal rubinetterija sanitarja mgħammra b’minutieri, il-perjodu massimu tal-fluss issettjat minn qabel ma għandux jaqbeż il-15-il sekonda għall-viti tal-ilma u l-35 sekonda għad-doċċi. Madanakollu, il-prodott għandu jkun iddisinjat biex jippermetti lill-installatur jaġġusta l-ħin tal-fluss skont l-applikazzjoni maħsuba tal-prodott.
Għal rubinetterija sanitarja mgħammra b’senser, il-ħin ta’ dewmien għat-tifi wara l-użu ma għandux jaqbeż is-sekonda (1) għall-viti tal-ilma u t-tliet sekondi (3) għad-doċċi. Barra minn hekk, ir-rubinetterija sanitarja mgħammra b’senser għandu jkollha “karatteristika teknika ta’ sigurtà” b’ħin ta’ tifi minn qabel ta’ massimu ta’ żewġ minuti (2) biex tipprevjeni aċċident jew fluss kontinwu tal-ilma mill-viti tal-ilma jew mid-doċċi meta dawn ma jkunux qed jintużaw.
Valutazzjoni u verifika: il-prodott jew is-sistema għandhom jiġu ttestjati skont il-firxa ta’ pressjonijiet stipulata (3,0 bar (± 0,2 bar) għal valvi ta’ pressjoni għolja jew 0,5 bar (± 0,02 bar) għal valvi ta’ pressjoni baxxa) biex wieħed jivverifika li l-kontroll tal-ħin jintefa f’tolleranza ta’ 10 % ta’ dak speċifikat mill-applikant. L-applikant għandu jiddikjara li l-prodott huwa konformi mar-rekwiżit u jispeċifika li t-tip ta’ soluzzjoni użata fil-parametri tekniċi tiegħu (ħin tal-fluss tal-ilma ssettjat minn qabel għall-minutieri, il-ħin ta’ dewmien għat-tifi tas-sensers wara li jintużaw), u jipprovdi r-riżultati ta’ test li jkun sar skont l-istandard EN 15091 għar-rubinetterija sanitarja li tinfetaħ u tingħalaq b’mod elettroniku jew l-EN 816 għall-valvi b’għeluq awtomatiku lill-korp kompetenti bħala parti mill-applikazzjoni.
Kriterju 2. Materjali f’kuntatt mal-ilma tax-xorb
Karatteristiki kimiċi u iġjeniċi ta’ materjali f’kuntatt mal-ilma tax-xorb
Sustanzi u materjali użati fi prodotti li jiġu f’kuntatt mal-ilma tax-xorb, jew impuritajiet assoċjati magħhom, ma għandhomx jirrilaxxaw fl-ilma maħsub għall-konsum mill-bniedem kwalunkwe kompost f’konċentrazzjonijiet ogħla milli meħtieġ għall-iskop tal-użu tiegħu u ma għandhomx inaqqsu l-ħarsien tas-saħħa tal-bniedem b’mod dirett jew indirett (4). Ma għandhom jikkawżaw l-ebda deterjorament fil-kwalità tal-ilma maħsub għall-konsum mill-bniedem fir-rigward ta’ dehra, riħa jew togħma. Fil-limiti rakkomandati għal operazzjoni korretta (jiġifieri l-kundizzjonijiet ta’ użu kif stipulati fl-istandards EN rispettivi indikati fit-Tabella 2), il-materjali ma għandu jsirilhom l-ebda tibdil li jkun ta’ ħsara għall-prestazzjoni tal-prodott. Materjali mingħajr ir-reżistenza adegwata għall-korrużjoni għandhom jitħarsu kif xieraq biex ma jippreżentawx riskju għas-saħħa.
Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jiddikjara li l-prodott huwa konformi mar-rekwiżit u jissottometti dokumentazzjoni relevanti jew riżultati ta’ testijiet, kif indikat hawn taħt:
Materjali metalliċi f’kuntatt mal-ilma tax-xorb użati fir-rubinetterija sanitarja għandhom jiġu elenkati fil-lista pożittiva “Aċċettazzjoni ta’ Materjali Metalliċi għal Prodotti f’Kuntatt mal-Ilma tax-Xorb” kif mogħtija fl-Appendiċi. L-applikant għandu jissottometti dikjarazzjoni ta’ konformità ma’ dan ir-rekwiżit. Jekk il-materjali metalliċi ma jiġux inklużi f’din il-lista pożittiva, għandhom jiġu sottomessi r-riżultati tat-testijiet imwettqa skont l-approċċ għal “Żieda ta’ Materjali fil-Lista ta’ Kompożizzjoni fil-Kategorija ta’ Materjali”, kif deskritt fl-Appendiċi, u bl-użu tal-istandard EN 15664-1. Inkella, jekk ir-regolamenti nazzjonali obbligatorji jkunu fis-seħħ fl-Istat Membru fejn il-prodott se jitqiegħed fis-suq, għandu jiġi sottomess ċertifikat ta’ approvazzjoni ta’ dawn il-materjali metalliċi u/jew il-prodott metalliku maħruġ mill-awtoritajiet nazzjonali jew il-laboratorji responsabbli.
Materjali organiċi f’kuntatt mal-ilma tax-xorb għandhom jiġu ttestjati skont ir-rekwiżiti rispettivi tal-Istat Membru fejn il-prodott se jitqiegħed fis-suq. Għandu jiġi sottomess ċertifikat, jew jekk xieraq, ir-riżultati tat-testijiet maħruġa mill-awtoritajiet nazzjonali jew il-laboratorji responsabbli.
Barra minn hekk, jekk meħtieġ mir-regolamenti nazzjonali jew l-Istat Membru fejn il-prodott jitqiegħed fis-suq, għandhom jiġu sottomessi r-riżultati tat-testijiet għat-tisħiħ tat-tkabbir mikrobjali u l-valutazzjoni tar-riħa u tat-togħma tal-ilma.
Kriterju 3. Sustanzi jew taħlitiet esklużi jew limitati
(a) Sustanzi u taħlitiet perikolużi
Skont l-Artikolu 6(6) tar-Regolament (KE) Nru 66/2010 dwar skema ta’ Ekotikketta tal-UE, il-prodott jew kwalunkwe oġġett (5) tagħha ma għandux ikollu sustanzi li jissodisfaw il-kriterji għall-klassifikazzjoni bid-dikjarazzjonijiet ta’ periklu jew il-frażijiet ta’ riskju speċifikati hawn taħt skont ir-Regolament (KE) Nru 1272/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) jew id-Direttiva tal-Kunsill 67/548/KEE (7) u lanqas ma għandu jkollu sustanzi msemmija fl-Artikolu 57 tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8). Il-frażijiet tar-riskju hawn taħt ġeneralment jirreferu għal sustanzi. Madanakollu, jekk l-informazzjoni dwar is-sustanzi ma tkunx tista’ tinkiseb, japplikaw ir-regoli ta’ klassifikazzjoni
Lista ta’ dikjarazzjonijiet ta’ periklu
|
Dikjarazzjoni ta’ Periklu (9) |
Frażi ta’ Riskju (10) |
|
H300 Fatali jekk jinbela’ |
R28 |
|
H301 Tossiku jekk jinbela’ |
R25 |
|
H304 Jista’ jkun fatali jekk jinbela’ u jidħol fil-pajpijiet tan-nifs |
R65 |
|
H310 Fatali jekk jiġi f’kuntatt mal-ġilda |
R27 |
|
H311 Tossiku jekk jiġi f’kuntatt mal-ġilda |
R24 |
|
H330 Fatali jekk jiġi inalat |
R23/26 |
|
H331 Tossiku jekk jiġi inalat |
R23 |
|
H340 Jista’ jikkawża difetti ġenetiċi |
R46 |
|
H341 Suspettat li jikkawża difetti ġenetiċi |
R68 |
|
H350 Jista’ jikkawża l-kanċer |
R45 |
|
H350i Jista’ jikkawża l-kanċer meta jiġi inalat |
R49 |
|
H351 Suspettat li jikkawża l-kanċer |
R40 |
|
H360F Jista’ jagħmel ħsara lill-fertilità |
R60 |
|
H360D Jista’ jagħmel ħsara lit-tarbija li għadha fil-ġuf |
R61 |
|
H360FD Jista’ jagħmel ħsara lill-fertilità Jista’ jagħmel ħsara lit-tarbija li għadha fil-ġuf |
R60/61/60-61 |
|
H360Fd Jista’ jagħmel ħsara lill-fertilità. Suspettat li jagħmel ħsara lit-tarbija li għadha fil-ġuf |
R60/63 |
|
H360Df Jista’ jagħmel ħsara lit-tarbija li għadha fil-ġuf Suspettat li jagħmel ħsara lill-fertilità |
R61/62 |
|
H361f Suspettat li jagħmel ħsara lill-fertilità |
R62 |
|
H361d Suspettat li jagħmel ħsara lit-tarbija li għadha fil-ġuf |
R63 |
|
H361fd Suspettat li jagħmel ħsara lill-fertilità. Suspettat li jagħmel ħsara lit-tarbija li għadha fil-ġuf. |
R62-63 |
|
H362 Jista’ jikkawża ħsara lit-tfal imreddgħa |
R64 |
|
H370 Jikkawża ħsara lill-organi |
R39/23/24/25/26/27/28 |
|
H371 Jista’ jikkawża ħsara lill-organi |
R68/20/21/22 |
|
H372 Jikkawża ħsara lill-organi wara esponiment għal żmien twil jew ripetut |
R48/25/24/23 |
|
H373 Jista’ jikkawża ħsara lill-organi wara esponiment għal żmien twil jew ripetut |
R48/20/21/22 |
|
H400 Tossiku ħafna għall-ħajja akkwatika |
R50 |
|
H410 Tossiku ħafna għall-ħajja akkwatika b’effetti għal żmien twil |
R50-53 |
|
H411 Tossiku għall-ħajja akkwatika b’effetti għal żmien twil |
R51-53 |
|
H412 Jagħmel ħsara lill-ħajja akkwatika b’effetti għal żmien twil |
R52-53 |
|
H413 Jista’ jikkawża effetti ta’ ħsara għal żmien twil lill-ħajja akkwatika |
R53 |
|
EUH059 Perikoluż għas-saff tal-ożonu |
R59 |
|
EUH029 Meta jmiss mal-ilma jarmi gass tossiku |
R29 |
|
EUH031 Meta jmiss mal-aċidi jarmi gass tossiku |
R31 |
|
EUH032 Meta jmiss mal-aċidi jarmi gass tossiku ħafna |
R32 |
|
EUH070 Tossiku meta jmiss mal-għajnejn |
R39-41 |
Sustanzi jew taħlitiet li mal-ipproċessar jibdlu l-proprjetajiet tagħhom (eż. ma jibqgħux aktar bijodisponibbli, jew li jgħaddu minn modifika kimika b’mod li l-periklu identifikat qabel jitneħħa) huma eżentati mir-rekwiżit ta’ hawn fuq.
Limiti ta’ konċentrazzjoni għal sustanzi jew taħlitiet li jistgħu jiġu assenjati jew li ġew assenjati d-dikjarazzjonijiet ta’ periklu jew il-frażi ta’ riskju elenkati hawn fuq, li jissodisfaw il-kriterji għall-klassifikazzjoni fil-klassijiet jew fil-kategoriji ta’ periklu, u għal sustanzi li jissodisfaw il-kriterji tal-Artikolu 57 (a), (b) jew (c) tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006, ma għandhomx jaqbżu l-limiti ta’ konċentrazzjoni ġeneriċi jew speċifiċi ddeterminati skont l-Artikolu 10 tar-Regolament (KE) Nru 1272/2008. Fejn jiġu ddeterminati limiti speċifiċi ta’ konċentrazzjoni, dawn għandhom jieħdu preċedenza fuq dawk ġeneriċi.
Il-limiti ta’ konċentrazzjoni għal sustanzi li jissodisfaw il-kriterji tal-Artikolu 57 (d), (e) jew (f) tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 ma għandhomx jaqbżu 0,1 % piż skont il-piż.
Il-prodott finali ma jridx jiġi ttikkettat skont id-dikjarazzjonijiet ta’ periklu ta’ hawn fuq.
Is-sustanzi/komponenti li ġejjin huma dderogati speċifikament minn dan ir-rekwiżit.
|
Nikil f’azzar inossidabbli ta’ kull tip |
Id-dikjarazzjonijiet ta’ periklu u l-frażijiet ta’ riskju kollha |
|
Oġġetti u partijiet omoġeni ta’ rubinetterija sanitarja f’kuntatt mal-ilma tax-xorb, magħmula minn ligi, li jaqgħu taħt l-Artikolu 23 (d) tar-Regolament (KE) Nru 1272/2008 u li huma elenkati fil-Parti B tal-“Aċċettazzjoni ta’ Materjali Metalliċi użati għal Prodotti f’Kuntatt mal-Ilma tax-Xorb” – Approċċ Komuni” jew li jissodisfaw ir-rekwiżiti li għandhom jiżdiedu ma din il-lista kif elenkat fl-Appendiċi 1. |
Id-dikjarazzjonijiet ta’ periklu u l-frażijiet ta’ riskju kollha |
|
Nikil f’saff tal-kisi protettiv, jekk ir-rilaxx tan-nikil mis-saffi tan-nikil jew minn kisja li jkun fiha n-nikil fuq l-uċuħ interni ta’ prodotti li huma maħsuba li jiġu f’kuntatt mal-ilma tax-xorb ittestjati skont l-istandard EN 16058 (**) (***) ma jaqbiżx l-10 μg/l. |
Id-dikjarazzjonijiet ta’ periklu u l-frażijiet ta’ riskju kollha |
|
Komponenti elettroniċi tar-rubinetterija sanitarja, li jissodisfaw ir-rekwiżiti tad-Direttiva 2011/65/UE (****) |
Id-dikjarazzjonijiet ta’ periklu u l-frażijiet ta’ riskju kollha |
Valutazzjoni u verifika: għal kull oġġett jew kwalunkwe parti omoġena tiegħu l-applikant għandu jipprovdi dikjarazzjoni ta’ konformità ma’ dan il-kriterju, flimkien mad-dokumentazzjoni relatata, bħal dikjarazzjonijiet ta’ konformità ffirmati mill-fornituri tagħhom, dwar in-nonklassifikazzjoni tas-sustanzi msemmija fil-lista ta’ hawn fuq skont ir-Regolament (KE) Nru 1272/2008, safejn dan jista’ jiġi ddeterminat, bħala minimu, mill-informazzjoni li tissodisfa r-rekwiżiti elenkati fl-Anness VII tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006. Din id-dikjarazzjoni għandha tkun appoġġata b’informazzjoni miġbura fil-qosor dwar il-karatteristiki relevanti assoċjati mad-dikjarazzjonijiet ta’ periklu msemmija fil-lista ta’ hawn fuq, bil-livell ta’ dettall speċifikat fit-Taqsimiet 10, 11 u 12 tal-Anness II tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 (Rekwiżiti għall-Kompilazzjoni tal-Iskedi ta’ Dejta ta’ Sigurtà).
Informazzjoni dwar il-karatteristiki intrinsiċi tas-sustanzi tista’ tiġi ġġenerata permezz ta’ mezzi oħra minbarra t-testijiet, pereżempju permezz tal-użu ta’ metodi alternattivi bħal metodi in vitro, b’mudelli kwantitattivi ta’ struttura-attività jew bl-użu ta’ raggruppament jew read-across skont l-Anness XI tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006. Il-qsim tad-dejta relevanti huwa mħeġġeġ ferm.
L-informazzjoni pprovduta għandha tkun relatata mal-forom jew mal-istati fiżiċi tas-sustanza jew it-taħlitiet użati fil-prodott finali.
Għas-sustanzi elenkati fl-Annessi IV u V tar-REACH eżentati mill-obbligi ta’ reġistrazzjoni skont l-Artikolu 2(7)(a) u (b) tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 REACH, dikjarazzjoni b’dan l-għan tkun biżżejjed biex tikkonforma mar-rekwiżiti stipulati hawn fuq.
(b) Sustanzi elenkati skont l-Artikolu 59(1) tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006
Ma għandha tingħata l-ebda deroga mill-esklużjoni fl-Artikolu 6(6) tar-Regolament (KE) Nru 66/2010 fir-rigward ta’ sustanzi identifikati bħala sustanzi ta’ tħassib serju ħafna u inklużi fil-lista prevista fl-Artikolu 59 tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006, meta preżenti f’taħlitiet, f’oġġett jew fi kwalunkwe parti omoġena ta’ oġġett kumpless f’konċentrazzjonijiet > 0.1 %. Limiti ta’ konċentrazzjoni speċifiċi ddeterminati skont l-Artikolu 10 tar-Regolament (KE) Nru 1272/2008 għandhom japplikaw f’każijiet fejn il-konċentrazzjoni hija anqas minn 0.1 %.
Valutazzjoni u verifika: Il-lista ta’ sustanzi identifikati bħala sustanzi ta’ tħassib serju ħafna u inklużi fil-lista tal-kandidati skont l-Artikolu 59 tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 jistgħu jinsabu fuq il-websajt tal-ECHA (13)
Fid-data tal-applikazzjoni għandha ssir referenza għal-lista. L-applikant għandu jipprovdi dikjarazzjoni ta’ konformità ma’ dan il-kriterju, flimkien mad-dokumentazzjoni relatata, bħad-dikjarazzjonijiet ta’ konformità ffirmati mill-fornituri tal-materjali u kopji ta’ Skedi ta’ Dejta ta’ Sigurtà għal sustanzi jew taħlitiet skont l-Anness II tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 għal sustanzi jew taħlitiet. Il-limiti ta’ konċentrazzjoni għandhom jiġu speċifikati fl-Iskedi ta’ Dejta ta’ Sigurtà skont l-Artikolu 31 tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 għal sustanzi u taħlitiet.
Kriterju 4. Il-kwalità tal-prodott u l-lonġevità
(a) Rekwiżiti ġenerali
Il-prodott għandu jkun konformi mar-rekwiżiti ġenerali tal-istandards rispettivi EN elenkati fit-Tabella 2 jew mar-regolamenti legali nazzjonali obbligatorji korrispondenti. Ir-rekwiżit rigward ir-rati tal-flussi tal-ilma huwa eskluż minn dan il-kriterju.
Fejn applikabbli, it-tindif tal-elementi tal-prodotti, li jista’ jkun meħtieġ taħt kundizzjonijiet normali ta’ użu, għandu jsir bl-użu ta’ għodod jew aġenti sempliċi.
(b) Kundizzjoni u kwalità tas-superfiċje esposta tal-kisja bl-Ni-Cr
Prodott sanitarju li għandu kisja metallika ta’ Ni-Cr (minkejja n-natura tal-materjal substrat) għandu jkun konformi mal-istandard EN 248.
(c) Kemm jista’ jissewwa l-prodott u d-disponibbiltà tal-ispare parts
Il-prodott għandu jiġi ddisinjat b’tali mod li l-komponenti skambjabbli tiegħu jkunu jistgħu jinbidlu faċilment mill-utent finali jew minn inġinier professjonali tas-servizz, kif xieraq. L-informazzjoni dwar liema elementi jistgħu jinbidlu għandha tiġi indikata b’mod ċar fil-folja tal-informazzjoni mehmuża mal-prodott. L-applikant għandu jipprovdi wkoll struzzjonijiet ċari biex jippermetti lill-utent finali jew lill-esperti mħarrġa, biex iwettqu tiswijiet bażiċi, kif xieraq.
L-applikant għandu jiżgura barra minn hekk li l-ispare parts ikunu disponibbli għall-anqas għal seba’ snin minn tmiem il-produzzjoni.
(d) Garanzija
L-applikant għandu jagħti garanzija ta’ minimu ta’ erba’ snin għal tiswija jew bdil.
Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jiddikjara li l-prodott huwa konformi ma’ dawn ir-rekwiżiti u jipprovdi eżempji tal-folja tal-informazzjoni dwar il-prodott u t-termini tal-garanzija lill-korp kompetenti bħala parti mill-applikazzjoni.
Fir-rigward tal-punti (a) u (b) l-applikant għandu barra minn hekk jipprovdi lill-korp kompetenti bir-riżultati tat-testijiet li saru skont l-istandards elenkati fit-Tabella 2 fir-rigward tal-punt (a) u l-istandard EN 248 fir-rigward tal-punt (b) bħala parti mill-applikazzjoni.
Kriterju 5. Imballaġġ
L-imballaġġ għandu jissodisfa r-rekwiżiti li ġejjin:
|
(a) |
il-komponenti tal-imballaġġ kollha għandhom ikunu jistgħu jiġu separati faċilment bl-idejn f’materjali individwali sabiex jiġi ffaċilitat ir-riċiklaġġ, |
|
(b) |
fejn jintuża, l-imballaġġ tal-kartun għandu jikkonsisti minn tal-anqas 80 % ta’ materjal irriċiklat. |
Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jiddikjara li l-prodott huwa konformi mar-rekwiżit u jipprovdi l-korp kompetenti b’kampjun(i) tal-imballaġġ bħala parti mill-applikazzjoni.
Kriterju 6. Informazzjoni għall-utent
Il-prodott għandu jkun akkumpanjat minn informazzjoni relevanti għall-utent, li jipprovdi pariri dwar l-użu xieraq tal-prodott, u użu li jagħmel anqas ħsara lill-ambjent, kif ukoll dwar il-manutenzjoni tiegħu. L-informazzjoni li ġejja għandha tintwera b’mod stampat (fuq l-imballaġġ u/jew id-dokumentazzjoni li takkumpanja l-prodott) u/jew f’format elettroniku:
|
(a) |
informazzjoni li l-impatt ambjentali ewlieni huwa relatat mal-fażi ta’ użu tal-prodott, jiġifieri mal-konsum tal-ilma u l-enerġija relatata mat-tisħin tal-ilma u pariri dwar kif l-użu razzjonali jista’ jnaqqas l-impatt ambjentali, |
|
(b) |
informazzjoni li l-prodott ingħata l-Ekotikketta tal-UE, flimkien ma’ spjega qasira imma speċifika dwar xi jfisser dan, flimkien mal-informazzjoni ġenerali pprovduta ħdejn il-logo tal-Ekotikketta tal-UE, |
|
(c) |
ir-rata massima tal-fluss f’1/min (ittestjata kif indikat fil-Kriterju 1(a)), |
|
(d) |
struzzjonijiet dwar l-installazzjoni, inkluż informazzjoni dwar il-pressjonijiet speċifiċi ta’ operazzjoni li l-prodott huwa adattat għalihom, |
|
(e) |
pariri li jikkonċernaw il-kwistjoni tal-istaġnar tal-ilma u twissija relatata kontra x-xorb ta’ ilma tal-vit wara ħin ta’ staġnar itwal (applikabbli għall-viti tal-ilma), bħal pereżempju “Biex tevita l-ħela tal-ilma tax-xorb, uża ilma staġnat (eż. bħall-ilma użat filgħodu jew wara l-btajjel) pereżempju għall-ifflaxxjar tat-tojlits, biex tieħu doċċa jew għall-ġnien”), |
|
(f) |
rakkomandazzjonijiet dwar l-użu u l-manutenzjoni xierqa (inkluż it-tindif u d-dekalċifikazzjoni) tal-prodott, li jsemmu l-istruzzjonijiet kollha rilevanti, b’mod partikolari:
|
Għal rubinetterija sanitarja (ħlief il-bexxiexi tad-doċċa) li ma tkunx mgħammra b’apparat għall-kontroll tal-ħin, it-test li ġej għandu jiġi riprodott b’mod viżibbli fuq l-imballaġġ tal-prodott:
“Dan il-prodott tal-Ekotikketta tal-UE huwa maħsub għal użu domestiku. Mhuwiex maħsub għal użu f’ambjent mhux domestiku għal użu multiplu u frekwenti (eż. faċilitajiet pubbliċi fl-iskejjel, uffiċini, sptarijiet, pixxini)”.
Għal rubinetterija sanitarja mgħammra b’apparat għall-kontroll tal-ħin, it-test li ġej għandu jiġi riprodott b’mod viżibbli fuq l-imballaġġ tal-prodott:
“Dan il-prodott tal-Ekotikketta tal-UE huwa maħsub b’mod partikolari għal użu f’ambjent mhux domestiku għal użu multiplu u frekwenti (eż. f’faċilitajiet pubbliċi fl-iskejjel, fl-uffiċini, fl-isptarijiet, fil-pixxini)”.
Għal “bexxiexi tad-doċċa għal fluss tal-ilma limitat” għandha titqiegħed informazzjoni fuq l-iskeda tal-prodott rigward il-ħtieġa li tiġi ċċekkjata l-kompatibbiltà meta użati ma’ doċċa tal-elettriku, eż. “jekk jogħġbok iċċekkja li din il-bexxiexa tad-doċċa għal fluss limitat hija kompatibbli mas-sistema dad-doċċa eżistenti tiegħek f’każ li tiddeċiedi li tużaha ma’ doċċa tal-elettriku”.
Valutazzjoni u verifika: l-applikant għandu jiddikjara li l-prodott huwa konformi mar-rekwiżit u jipprovdi lill-korp kompetenti b’kampjun jew kampjuni tal-informazzjoni għall-utent u/jew link għall-websajt tal-manifattur li jkun fiha din l-informazzjoni bħala parti mill-applikazzjoni.
Kriterju 7. L-informazzjoni li tidher fuq l-Ekotikketta tal-UE
It-tikketta fakultattiva b’kaxxa għall-kitba għandha tinkludi t-test li ġej:
|
— |
Effiċjenza tal-ilma mtejba |
|
— |
Potenzjal miżjud ta’ ffrankar tal-enerġija |
|
— |
B’dan il-prodott iċċertifikat tiffranka l-ilma, l-enerġija u l-flus. |
Il-linji gwida għall-użu tat-tikketta fakultattiva bil-kaxxa għall-kitba jinsabu fil-“Linji gwida għall-użu tal-logo tal-Ekotikketta tal-UE” fuq il-websajt:
http://ec.europa.eu/environment/ecolabel/promo/pdf/logo%20guidelines.pdf
Valutazzjoni u verifika : l-applikant għandu jipprovdi kampjun tat-tikketta, flimkien ma’ dikjarazzjoni ta’ konformità ma’ dan il-kriterju.
(1) ISO/IEC 17025:2005 Rekwiżiti ġenerali għall-kompetenza ta’ laboratorji tal-ittestjar u l-kalibrazzjoni
(2) L-apparat li jillimita l-fluss irid jippermetti l-issettjar tar-rata tal-fluss tal-ilma prestabbilita (is-setting biex tiffranka l-ilma) għall-valur massimu ta’ 6 l/min. Ir-rata massima disponibbli tal-fluss tal-ilma ma għandhiex taqbeż it-8 l/min.
(3) Il-bexxiexi tad-doċċa u d-doċċi b’aktar minn opzjoni waħda ta’ kif joħroġ ir-raxx tal-ilma għandhom jissodisfaw ir-rekwiżiti għas-setting bil-fluss tal-ilma l-aktar għoli.
(*) Prodotti kkummerċjalizzati biex ikunu adattati għal installazzjonijiet ta’ pressjoni baxxa, li tipikament jiffunzjonaw bi pressjoni li tvarja minn 0,1 sa 0,5 bar.
(4) L-Artikolu 10 tad-Direttiva tal-Kunsill 98/83/KE tat-3 ta’ Novembru 1998 dwar il-kwalità tal-ilma maħsub għall-konsum mill-bniedem (ĠU L 330, 5.12.1998, p. 32).
(5) Fir-Regolament (KE) Nru 1907/2006 (REACH) Oġġett: tfisser prodott li waqt il-produzzjoni jingħata forma, wiċċ jew disinn speċjali li jiddeterminaw il-funzjoni tiegħu sa grad akbar milli tagħmel il-kompożizzjoni kimika tiegħu;
(6) ĠU L 353, 31.12.2008, p. 1.
(7) ĠU L 196, 16.8.1967, p. 1.
(8) ĠU L 396, 30.12.2006, p. 1.
(9) Ir-Regolament (KE) Nru 1272/2008
(10) Id-Direttiva 67/548/KEE b’aġġustament għar-REACH skont id-Direttiva 2006/121/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11) u d-Direttiva 1999/45/KE (12) kif emendat
(11) ĠU L 396, 30.12.2006, p. 850.
(12) ĠU L 200, 30.7.1999, p. 1.
(**) Fejn rekwiżiti nazzjonali tal-Istat Membru fejn il-prodott se jitqiegħed fis-suq jew il-proċedura rispettiva tal-ittestjar għar-rilaxx tan-nikil mill-kisja huma fis-seħħ, minflok tista’ titressaq prova li dawn ir-rekwiżiti nazzjonali ntlaħqu, biex tipprova l-konformità ma’ dan ir-rekwiżit.
(***) EN 16058 Influwenza ta’ materjali metalliċi fuq l-ilma maħsub għall-konsum mill-bniedem – Test dinamiku tar-rigg għall-eżami ta’ kisjiet tal-wiċċ b’saffi tan-nikil – Metodu ta’ ttestjar fuq perjodu fit-tul.
(****) Id-Direttiva 2011/65/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-8 ta’ Ġunju 2011 dwar ir-restrizzjoni tal-użu ta’ ċerti sustanzi perikolużi fit-tagħmir elettriku u elettroniku.
(13) http://echa.europa.eu/chem_data/authorisation_process/candidate_list_table_en.asp
Appendiċi
L-informazzjoni li ġejja hija bbażata fuq ir-rapport dwar “L-AĊĊETTAZZJONI TA’ MATERJALI METALLIĊI UŻATI GĦAL PRODOTTI F’KUNTATT MAL-ILMA TAX-XORB. Approċċ Komuni. Parti A – Proċedura għall-aċċettazzjoni u Parti B – Lista ta’ Kompożizzjoni Komuni” aċċessibbli fuq http://www.umweltbundesamt.de/wasser-e/themen/trinkwasser/4ms-initiative.htm.
Silta 1 mill-“AĊĊETTAZZJONI TA’ MATERJALI METALLIĊI UŻATI GĦAL PRODOTTI F’KUNTATT MAL-ILMA TAX-XORB. Approċċ Komuni. Parti A. Proċedura għall-aċċettazzjoni” ppreżentata fil-Kapitolu 2.
1. Aċċettazzjoni ta’ materjali metalliċi fil-Lista ta’ Kompożizzjoni
Materjali metalliċi użati għall-PDW jridu jkunu elenkati fil-Lista ta’ Kompożizzjoni.
1.1. Proċedura għaż-żieda ta’ materjali mal-Lista ta’ Kompożizzjoni
Ir-responsabbiltà ewlenija għall-valutazzjoni ta’ materjali se tibqa’ fil-livell nazzjonali billi jintużaw proċessi stabbiliti u r-riżorsi tal-esperti disponibbli hemm. Madanakollu, l-interpretazzjoni tar-riżultati tat-testijiet u l-applikazzjoni tal-kriterji ta’ aċċettazzjoni deskritti hawn taħt hija kumplessa. Għal din ir-raġuni Kumitat tal-Esperti għandu jagħti pariri dwar il-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet.
Il-Kumitat tal-Esperti għandu jkollu l-kompetenzi li ġejjin:
|
— |
Għarfien kompetenti tal-korrużjoni u r-rilaxx tal-metall |
|
— |
Kompetenza dwar it-tossikoloġija u l-evalwazzjoni tal-kwalità tal-ilma tax-xorb relatati ma’ aspetti tas-saħħa tal-bniedem |
|
— |
Fehim tal-modi li bihom il-materjali metalliċi u l-prodotti jiġu użati fit-trattament u l-provvista tal-ilma tax-xorb |
Il-grupp ta’ erba’ Stati Membri qabel fuq proċedura komuni biex jaċċetta materjali fuq Lista ta’ Kompożizzjoni komuni. Din il-proċedura hija deskritta fil-Parti B ta’ dan id-dokument.
1.2. Struttura tal-Lista ta’ Kompożizzjoni
Il-Lista ta’ Kompożizzjoni fiha kategoriji differenti ta’ materjali metalliċi.
Kategorija hija ddefinita bħala:
grupp ta’ materjali bl-istess karatteristiki fir-rigward tal-qasam ta’ applikazzjoni tagħhom, ta’ kif jaġixxu f’kuntatt mal-ilma tax-xorb u tar-restrizzjonijiet fir-rigward tal-kompożizzjoni tal-ilma u/jew l-erja tas-superfiċje.
Il-Lista ta’ Kompożizzjoni fiha l-firxa ta’ kompożizzjonijiet tal-kategoriji.
Kull kategorija għandha materjal wieħed ta’ referenza.
Materjal ta’ Referenza huwa ddefinit bħala:
materjal li jaqa’ f’kategorija li għaliha l-karatteristiki tar-rilaxx tal-metall fl-ilma tax-xorb huma magħrufa u jistgħu jerġgħu jiġu riprodotti, il-kompożizzjoni hija kkontrollata b’mod strett u l-elementi ta’ interess ikunu fil-limitu ta’ aċċettabbiltà, jew qribu. L-effetti possibbli ta’ ċerti kostitwenti li jinibixxu r-rilaxx tal-metall għandhom jitqiesu.
Taħt kull kategorija se jiġu elenkati materjali metalliċi disponibbli kummerċjalment aċċettati għall-użu f’PDW. Il-materjali jistgħu jintużaw biss għal ċerti prodotti minħabba r-restrizzjonijiet fir-rigward tal-erja tas-superfiċje (Tabella 1).
Tabella 1
Gruppi tal-prodotti għal materjali metalliċi
|
Grupp tal-Prodotti |
Eżempji ta’ prodotti jew partijiet ta’ prodotti |
Superfiċje ta’ kuntatt preżunta “a” |
|
A |
Pajpijiet fl-installazzjoni tal-bini Pipelines mhux miksija fis-sistemi tal-provvista tal-ilma |
100 % |
|
B |
Fittings Partijiet anċillari Partijiet ta’ pompi fl-installazzjonijiet tal-bini Partijiet ta’ valvi fl-installazzjonijiet tal-bini |
10 % |
|
C |
Partijiet li jiċċaqilqu fil-miter tal-ilma Partijiet ta’ pompi fis-sistemi tal-provvista tal-ilma Partijiet ta’ valvi fis-sistemi tal-provvista tal-ilma |
1 % |
— Grupp tal-Prodotti A: superfiċje ta’ kuntatt sa 100 %
Għall-pajpijiet f’installazzjoni tal-bini jista’ jintuża l-istess materjal għad-dijametri kollha. Materjal uniku jista’ jikkontribwixxi għal kważi 100 % tas-superfiċje f’kuntatt mal-ilma eż. ram, azzar galvanizzat jew azzar inossidabbli. L-evalwazzjoni tal-kundizzjonijiet għal użu sikur trid tassumi l-perċentwal massimu possibbli. L-aċċettazzjoni ta’ kompożizzjoni għall-użu bħala pajpijiet tinkludi l-aċċettazzjoni għall-użi kollha (eż. fittings, komponenti, eċċ.).
Dan il-grupp jinkludi wkoll pipelines metalliċi mhux miksija fis-sistemi tal-provvista tal-ilma u l-proċessi tat-trattament tal-ilma.
— Grupp tal-Prodotti B superfiċje ta’ kuntatt sa 10 %
Fittings jew partijiet anċillari jistgħu jiġu prodotti minn materjal wieħed jew minn materjali kemxejn differenti mal-installazzjoni kollha tal-binjiet. L-aktar komuni jkunu magħmula minn ligi tar-ram li fihom iċ-ċomb. Minħabba l-potenzjal li jirrilaxxaw iċ-ċomb fl-ilma hemm bżonn li jiġi restritt il-kuntatt totali tas-superfiċje ta’ prodotti magħmula minn dawn il-ligi. Għal valutazzjonijiet ta’ materjali għal dawn il-prodotti hija preżunta kontribuzzjoni erja tas-superfiċje ta’ 10 % f’kuntatt mal-ilma.
Dan il-grupp jinkludi wkoll partijiet metalliċi ta’ pompi u valvi użati f’installazzjonijiet tal-bini.
— Grupp tal-Prodotti C: superfiċje ta’ kuntatt ta’ anqas minn 1 %
Għal raġunijiet tekniċi, jista’ jkun hemm il-bżonn li jiġu prodotti partijiet żgħar minn kompożizzjonijiet li mhumiex aċċettati għall-Grupp tal-Prodotti B, fittings u partijiet anċillari. Kompożizzjonijiet oħra b’rati ta’ rilaxx ogħla jistgħu jiġu aċċettati f’dan l-apparat sakemm l-użu tagħhom ma jżidx il-kontaminazzjoni totali tal-ilma tax-xorb b’mod sinifikanti. L-użu ta’ tali kompożizzjonijiet għandu jkun limitat għal partijiet li ma jaqbżux 1 % tas-superfiċje totali f’kuntatt mal-ilma tax-xorb; pereżempju, il-korp ta’ miter tal-ilma jkun hemm bżonn li jiġi prodott minn kompożizzjoni aċċettata għall-Grupp tal-Prodotti B iżda parti li tiċċaqlaq tista’ tiġi prodotta minn materjal elenkat fil-Grupp tal-Prodotti C.
Dan il-grupp jinkludi wkoll partijiet metalliċi minn pompi u valvoli użati fis-sistemi tal-provvista tal-ilma u fil-proċessi tat-trattament tal-ilma.
1.3. Dejta meħtieġa għall-valutazzjoni
L-aċċettazzjoni ta’ materjali metalliċi hija bbażata fuq riżultati ta’ testijiet fuq perjodu fit-tul fuq test tal-irrigjar skont EN 15664-1. Il-perjodu minimu tal-ittesjtar huwa sitt xhur u jista’ jiġi estiż. Ir-rekwiżiti addizzjonali għall-ittestjar skont EN 15664-1 huma deskritti f’1.4 u 1.5.
L-aċċettazzjoni ta’ materjal ta’ referenza għal kategorija teħtieġ aċċettazzjoni ta’ riżultati mit-test tal-EN 15664-1 li jkun twettaq b’ilmijiet differenti (ara EN 15664-2) li jirrappreżentaw il-firxa normali ta’ kompożizzjonijiet tal-ilmijiet tax-xorb fl-UE.
Biex iżżid materjal f’kategorija, jenħtieġ test komparattiv mal-materjal ta’ referenza bl-użu ta’ EN 15664-1. Għall-ittestjar komparattiv huwa suffiċjenti l-użu ta’ ilma tax-xorb lokali, dejjem jekk l-ilma jkun korrużiv kif xieraq (ara EN 15664-2).
L-informazzjoni li ġejja għandha tiġi pprovduta:
|
— |
Rapporti ta’ testijiet skont EN 15664-1 |
|
— |
Rapporti ta’ testijiet għall-kompożizzjoni tal-eżemplar tat-test |
|
— |
Għal kull kompożizzjoni, l-informazzjoni dwar il-limiti għall-elementi kostitwenti tal-illigar ewlieni u l-valuri massimi għall-impuritajiet. Tali limiti se jkunu aktar stretti għall-Materjali ta’ Referenza milli għal-ligi kummerċjali |
|
— |
Standard(s) Ewropew/j applikabbli eżistenti għall-materjal |
|
— |
Il-karatteristiki materjali |
|
— |
Prodotti li għandhom jiġu mmanifatturati mill-materjal u l-użi tagħhom (fattur a) |
|
— |
Il-proċess tal-produzzjoni |
|
— |
Informazzjoni oħra kkunsidrata xierqa biex tappoġġ il-valutazzjoni |
1.4. Speċifikazzjoni tal-eżemplar tat-test
Għall-ittestjar ta’ materjal skont EN 15664-1 l-eżemplari tat-test għandhom ikunu ta’ ċertu kompożizzjoni.
L-elementi kollha li jaqbżu 0,02 % jistgħu jkunu relevanti u għandhom ikunu ddikjarati għall-kompożizzjoni tal-materjal li jrid jiġi elenkat. Għal impuritajiet taħt 0,02 %, il-produttur huwa responsabbli mil-ligi/materjali biex jiżgura li ma jseħħ l-ebda rilaxx bil-potenzjal li jikkawża impatti negattivi fuq is-saħħa.
Il-kompożizzjoni tal-eżemplari tat-test għandha tkun kif ġej:
1.4.1.
L-eżemplari tat-test sottomessi għall-ittestjar ta’ materjal ġdid ta’ referenza u l-eżemplari tat-test użati bħala materjali ta’ referenza għall-ittestjar komparattiv għandhom jissodisfaw ir-rekwiżiti li ġejjin:
|
— |
Il-kostitwenti u l-impuritajiet għandhom ikunu fil-firxa kif iddikjarat. |
Nota: Il-kompożizzjoni tal-materjal ta’ referenza għandha tkun aċċettata qabel jinbeda l-ittestjar. Il-firxa ta’ kompożizzjoni għandha tkun limitata ħafna u l-materjal ta’ referenza għandu jirrappreżenta materjal tal-agħar każ fir-rigward tar-rilaxx tal-metall ta’ tħassib għall-kategorija.
1.4.2.
Għall-materjali kandidati, il-firxa ta’ kompożizzjoni u l-impuritajiet permessi tagħha għandhom jiġu definiti. L-ittestjar komparattiv huwa possibbli, jekk il-firxa ta’ kompożizzjoni definita tal-materjal kandidat tikkonforma mad-definizzjoni ta’ kategorija eżistenti ta’ materjali.
Il-kompożizzjoni tal-eżemplari tat-test użati għall-ittestjar għandha tkun aktar ristretta mill-firxa ta’ kompożizzjoni definita ta’ dan il-materjal. Abbażi tal-għarfien dwar il-ligi tar-ram il-kompożizzjoni tal-eżemplari tat-test trid tissodisfa r-rekwiżiti li ġejjin:
|
|
Kostitwenti:
|
|
|
Impuritajiet:
|
Dawn ir-rekwiżiti jistgħu jkunu differenti għal ligi mhux tar-ram oħra.
1.5. Analiżi tal-ilma
Jekk materjal ta’ referenza ġdid jiġi ttestjat, l-ilma ta’ kuntatt skont EN 15664-1 għandu jiġi analizzat għall-elementi kollha li jaqbżu 0.02 % fil-kompożizzjoni tal-materjal iddikjarat bl-eċċezzjoni ta’:
|
— |
Sn, Si u P jekk ikunu preżenti bħala kostitwenti |
|
— |
Fe, Sn, Mn, Al, Si u P jekk ikunu preżenti bħala impuritajiet fil-liga |
Għall-ittestjar komparattiv, l-analiżi tal-ilma ta’ kuntatt tista’ tkun limitata għal ċerti elementi speċifikati għal kull kategorija fil-lista ta’ kompożizzjoni.
1.6. Kriterji ta’ aċċettazzjoni
It-Tabella 2 tipproponi l-kontribuzzjonijiet aċċettabbli mill-PDW metalliku għall-konċentrazzjonijiet ġenerali tal-metalli fil-viti tal-konsumaturi. Hija bbażata fuq il-valuri ta’ aċċettazzjoni għall-valuri parametriċi kimiċi u indikaturi fid-DWD. Il-kontribuzzjonijiet aċċettabbli ġew derivati bl-użu tal-prinċipji li ġejjin:
|
— |
90 % għall-elementi li għalihom il-PDW metalliku jikkostitwixxi l-uniku sors ewlieni ta’ kontaminazzjoni; |
|
— |
50 % għall-elementi li għalihom sorsi oħra ta’ kontaminazzjoni huma possibbli |
Fil-każ ta’ parametri oħra mhux elenkati fid-DWD intużaw il-kriterji li ġejjin:
|
— |
Żingu: il-konċentrazzjonijiet ta’ dan l-element, preżenti fis-sistemi ta’ provvista tal-ilma fejn intużaw pajpijiet tal-azzar galvanizzat, mhumiex tossiċi. Madanakollu, iż-żingu jista’ jwassal għal ilmenti dwar it-togħma u d-dehra tal-ilma. Il-valur ta’ referenza propost intbagħat biex jiżgura li ż-żingu ma jnaqqasx l-aċċettabbiltà estetika tal-ilma (WHO, 2004). |
|
— |
Landa, bismut, molibdenu, titanju: dawn il-valuri ta’ referenza huma bbażati fuq valuri provviżorji rrakkomandati minn espert tat-tossikoloġija (Fawell, 2003). |
|
— |
Metalli oħra: Esperti tat-tossikoloġija se jintalbu parir dwar valur ta’ referenza xieraq kif meħtieġ |
Biex tagħti lok għal żmien għall-iżvilupp ta’ saffi protettivi naturali, huwa propost li l-proċedura tat-test tissimula perjodu ta’ kondizzjonament ta’ tliet xhur, li matulu jkun ittollerat nuqqas ta’ konformità żgħir mal-konċentrazzjoni tar-referenza.
Tabella 2
Kontribuzzjonijiet aċċettabbli u konċentrazzjonijiet ta’ referenza għall-aċċettazzjoni ta’ kostitwenti metalliċi tal-PDW metalliku
|
Parametru |
Kontribuzzjoni aċċettabbli mill-PDW metalliku |
Valur parametriku DWD jew valur ta’ referenza propost f’DW (μg/l) |
Konċentrazzjoni ta’ Referenza “RC” għall-Iskema ta’ Aċċettazzjoni (μg/l) |
|
Parti B: Parametri kimiċi |
|||
|
Antimonju |
50 % |
5 |
2,5 |
|
Arseniku |
50 % |
10 |
5 |
|
Kromu |
50 % |
50 |
25 |
|
Kadmju |
50 % |
5 |
2,5 |
|
Ram |
90 % |
2 000 |
1 800 |
|
Ċomb |
50 % |
10 |
5 |
|
Nikil |
50 % |
20 |
10 |
|
Selenju |
50 % |
10 |
5 |
|
Parti C: Parametri indikaturi |
|||
|
Aluminju |
50 % |
200 |
100 |
|
Ħadid |
50 % |
200 |
100 |
|
Manganiż |
50 % |
50 |
25 |
|
Oħrajn Mhux elenkati f’DWD |
|||
|
Bismut |
90 % |
10 |
9 |
|
Molibdenu |
50 % |
20 |
10 |
|
Landa |
50 % |
6 000 |
3 000 |
|
Titanju |
50 % |
15 |
7,5 |
|
Żingu |
90 % |
3 000 |
2 700 |
1.7. Iż-żieda ta’ Materjal ta’ Referenza għal Kategorija jew Materjal li ma jaqax taħt Kategorija elenkata
L-addizzjoni jew il-bidla ta’ firxa ta’ element ta’ lligar tista’ ċċaqlaq liga barra minn Kategorija u din il-bidla tista’ tinfluwenza b’mod sinifikanti l-karatteristiki tar-rilaxx tal-metall tal-materjal. F’dan il-każ u għal liga li tirrappreżenta Kategorija (Materjal ta’ Referenza) għandha tiġi pprovduta l-informazzjoni li ġejja.
|
— |
L-informazzjoni elenkata f’1.3 |
|
— |
Fejn kompożizzjoni ġdida proposta ma tkunx komparabbli ma’ Kategorija ta’ materjali elenkata, ir-riżultati tat-test kollha mill-ittestjar tar-rig tal-pajp skont l-EN15664-1 bl-użu ta’ mill-anqas tliet ilmijiet differenti tax-xorb definiti fl-EN15664-2 għandhom ikunu pprovduti. |
1.7.1.
Għall-valutazzjoni tar-riżultati tar-rig tat-test (skont l-EN 15664-1) il-medja aritmetika tal-konċentrazzjonjiet ekwivalenti tal-pajp MEPn(T) għandha titqies.
Għall-perjodi kollha ta’ operazzjoni (T) tiġi kkalkulata l-medja tal-MEPn(T) tat-tliet linji tat-test f’rig wieħed: MEPa(T).
Il-materjal jista’ jiġi aċċettat għall-grupp tal-prodotti bis-superfiċje ta’ kuntatt preżunta (ara t-Tabella 1), jekk:
|
(I) |
MEPa(T) * a ≤ RC għal T = 16, 21 u 26 ġimgħa |
|
(II) |
MEPa(Tb) ≥ MEPa(T) għal {Tb, T} = {12, 16}, {16, 21} u {21, 26} ġimgħa |
jiġu ssodisfati għall-ilmijiet tax-xorb ittestjati kollha.
It-test jista’ jiġi estiż sa sena, jekk il-Kriterju II ma jiġix issodisfat. F’dan il-każ il-materjal huwa aċċettabbli, jekk
|
(III) |
MEPa(Tb) ≥ MEPa(T) għal {Tb, T} = {26, 39} u {39, 52} ġimgħa |
jiġi ssodisfat għall-ilmijiet tax-xorb ittestjati, fejn il-Kriterju II ma ġiex issodisfat.
Is-sett sħiħ ta’ dejta disponibbli għandu jitqies. Għat-test rig skont l-EN 15664-1 dawn huma:
|
— |
Riżultati tal-linji tat-test individwali, |
|
— |
riżultati ta’ staġnar ta’ 4 sigħat u |
|
— |
parametri tal-kompożizzjoni tal-ilma. |
Jekk kampjuni ta’ staġnar kienu analizzati minbarra r-rekwiżiti fl-EN 15664-1, din id-dejta għandha titqies ukoll għall-valutazzjoni.
Il-Kumitat tal-Esperti għandu jiddeċiedi, jekk id-dejta disponibbli hix ta’ kwalità suffiċjenti (eż. l-ebda differenza ewlenija tat-tliet linji tat-test, interpretazzjoni tal-anomaliji) biex titwettaq valutazzjoni u jekk tkun ta’ kwalità suffiċjenti, jiddeċiedi jekk jaċċettax il-materjal ibbażat fuq il-kriterji msemmija hawn fuq. Il-materjali aċċettati se jiżdiedu mal-Lista ta’ Kompożizzjoni flimkien mal-Kategorija bħala Materjal ta’ Referenza.
1.8. Iż-Żieda ta’ Materjali mal-Lista ta’ Kompożizzjoni fil-Kategorija ta’ materjali
Meta jintwera li l-kostitwenti ta’ materjal kandidat għall-approvazzjoni jaqgħu taħt Kategorija partikulari, il-materjal jista’ jiżdied mal-Lista ta’ Kompożizzjoni dejjem jekk prova ta’ testijiet komparattivi li titwettaq abbażi tal-Materjal ta’ Referenza f’rig test standardizzat, EN 15664-1, bl-użu ta’ ilma wieħed definit f’EN15664-2 juri riżultati sodisfaċenti.
L-informazzjoni li ġejja għandha tkun ipprovduta għal kull materjal:
|
— |
L-informazzjoni elenkata f’1.3 |
|
— |
Riżultati mill-ittestjar komparattiv bl-użu tar-rig test tal-pajpijiet EN 15664-1 relattiv għall-Materjal ta’ Referenza tal-Kategorija |
1.8.1.
Għall-valutazzjoni tar-riżultati tat-test rig (skont EN 15664-1) il-medja aritmetika tal-konċentrazzjonjiet ekwivalenti tal-pajp MEPn(T) għandha titqies.
Għall-perjodi kollha ta’ operazzjoni (T) tiġi kkalkulata l-medja tal-MEPn(T) tat-tliet linji tat-test fir-rig: MEPa(T).
Għall-Materjal ta’ Referenza għandu jitqies MEPa,RM(T) tat-tliet linji ta’ referenza.
Il-materjal jista’ jiġi aċċettat għal grupp tal-prodotti bis-superfiċje ta’ kuntatt preżunta tal-Materjal ta’ Referenza (ara t-Tabella 1), jekk:
|
(I) |
MEPa(T) ≤ MEPa,RM(T) għal T = 16, 21 u 26 ġimgħa |
|
(II) |
MEPa(Tb) ≥ MEPa(T) għal {Tb, T} = {12, 16}, {16, 21} u {21, 26} ġimgħa |
jiġu ssodisfati għall-ilma tax-xorb ittestjat.
It-test jista’ jiġi estiż sa sena, jekk il-Kriterju II ma jiġix issodisfat. F’dan il-każ il-materjal huwa aċċettabbli, jekk
|
(III) |
MEPa(Tb) ≥ MEPa(T) għal {Tb, T} = {26, 39} u {39, 52} ġimgħa |
jiġi ssodisfat.
Is-sett sħiħ ta’ dejta disponibbli għandu jitqies. Għar-rig tat-test skont EN 15664-1 dawn huma:
|
— |
Riżultati tal-linji tat-test individwali, |
|
— |
riżultati ta’ staġnar ta’ 4 sigħat u |
|
— |
parametri tal-kompożizzjoni tal-ilma. |
Jekk minbarra r-rekwiżiti fl-EN 15664-1 ġew analizzati l-kampjuni ta’ staġnar, din id-dejta għandha titqies ukoll għall-valutazzjoni.
Il-Kumitat tal-Esperti għandu jiddeċiedi jekk id-dejta disponibbli hix ta’ kwalità suffiċjenti (eż. l-ebda differenza ewlenija tat-tliet linji tat-test, interpretazzjoni tal-anomaliji) biex titwettaq valutazzjoni u jekk tkun ta’ kwalità suffiċjenti, jiddeċiedi jekk jaċċettax il-materjal ibbażat fuq il-kriterji msemmija hawn fuq. Il-materjali aċċettati se jiġu miżjuda mal-Lista ta’ Kompożizzjoni għall-Kategorija tal-Materjal ta’ Referenza użat għal ittestjar komparattiv.
Silta 2 tal-“AĊĊETTAZZJONI TA’ MATERJALI METALLIĊI UŻATI GĦAL PRODOTTI F’KUNTATT MAL-ILMA TAX-XORB. Approċċ Komuni. Parti B – Lista ta’ Kompożizzjoni Komuni” ppreżentata fil-Kapitolu 2.
Ligi tar-ram
Ligi tar-ram-żingu-ċomb
1.8.1.1.
Limiti ta’ kompożizzjoni tal-Kategorija
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ram |
≥ 57,0 |
Antimonju |
0,02 |
|
Żingu |
Il-bqija |
Arseniku |
0,02 |
|
Ċomb |
≤ 3,5 |
Bismut |
0,02 |
|
Aluminju |
≤ 1,0 |
Kadmju |
0,02 |
|
Ħadid |
≤ 0,5 |
Kromu |
0,02 |
|
Siliċju |
≤ 1,0 |
Nikil |
0,2 |
|
Landa |
≤ 0,5 |
|
|
Kompożizzjoni tal-Materjal ta’ Referenza
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ram |
57,0 – 59,0 |
Antimonju |
0,02 |
|
Żingu |
Il-bqija |
Arseniku |
0,02 |
|
Ċomb |
1,9-2,1 |
Bismut |
0,02 |
|
|
|
Kadmju |
0,02 |
|
|
|
Kromu |
0,02 |
|
|
|
Nikil |
0,2 |
|
|
|
Aluminju |
0,2 |
|
|
|
Ħadid |
0,3 |
|
|
|
Siliċju |
0,02 |
|
|
|
Landa |
0,3 |
Elementi li għandhom jiġu kkunsidrati fl-ilma ta’ migrazzjoni:
Ċomb, nikil, ram, żingu
Iż-żieda ta’:
Għal kull element: Fatturi ta’ aċċettazzjoni pparagunati mal-materjal ta’ referenza msemmi
1.8.1.2.
Liga aċċettata Ram isfar B2 (ibbażata fuq CW617N CW612N)
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ram |
57,0 – 60,0 |
Antimonju |
0,02 |
|
Żingu |
Il-bqija |
Arseniku |
0,02 |
|
Ċomb |
1,6 – 2,2 |
Bismut |
0,02 |
|
|
|
Kadmju |
0,02 |
|
|
|
Kromu |
0,02 |
|
|
|
Nikil |
0,1 |
|
|
|
Aluminju |
0,05 |
|
|
|
Ħadid |
0,3 |
|
|
|
Siliċju |
0,03 |
|
|
|
Landa |
0,3 |
Aċċettati għall-gruppi tal-prodotti li ġejjin
Grupp tal-Prodotti B
Grupp tal-Prodotti C:
Bażi għall-Aċċettazzjoni
Rapport ta’ Riċerka Konormattiva Ġermaniża RG_CPDW_01_074
Dossier John Nuttall (Marzu 2006)
Liga aċċettata Ram isfar B1 (ibbażata fuq CW614N, CW603N)
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ram |
57,0 – 62,0 |
Antimonju |
0,02 |
|
Żingu |
Il-bqija |
Arseniku |
0,02 |
|
Ċomb |
2,5 – 3,5 |
Bismut |
0,02 |
|
|
|
Kadmju |
0,02 |
|
|
|
Kromu |
0,02 |
|
|
|
Nikil |
0,2 |
|
|
|
Aluminju |
0,05 |
|
|
|
Ħadid |
0,3 |
|
|
|
Siliċju |
0,03 |
|
|
|
Landa |
0,3 |
Aċċettati għall-gruppi tal-prodott li ġejjin
Grupp tal-Prodotti C:
Bażi għall-Aċċettazzjoni
Rapport ta’ Riċerka Konormattiva Ġermaniża RG_CPDW_01_074
Dossier John Nuttall (Marzu 2006)
Ligi tar-ram-żingu-ċomb-arseniku
1.8.1.3.
Limiti ta’ kompożizzjoni tal-Kategorija
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ram |
≥ 61,0 |
Antimonju |
0,02 |
|
Żingu |
Il-bqija |
Bismut |
0,02 |
|
Arseniku |
≤ 0,15 |
Kadmju |
0,02 |
|
Ċomb |
≤ 2,2 |
Kromu |
0,02 |
|
Aluminju |
≤ 1,0 |
Nikil |
0,2 |
|
Ħadid |
≤ 0,5 |
|
|
|
Siliċju |
≤ 1,0 |
|
|
|
Landa |
≤ 0,5 |
|
|
Kompożizzjoin tal-Materjal ta’ Referenza
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ram |
61,0-63,0 |
Antimonju |
0,02 |
|
Żingu |
Il-bqija |
Bismut |
0,02 |
|
Arseniku |
0,09-0,13 |
Kadmju |
0,02 |
|
Ċomb |
1,4-1,6 |
Kromu |
0,02 |
|
Aluminju |
0,5-0,7 |
Nikil |
0,2 |
|
|
|
Ħadid |
0,12 |
|
|
|
Siliċju |
0,02 |
|
|
|
Landa |
0,3 |
Elementi għal konsiderazzjoni fl-ilma ta’ migrazzjoni:
Ċomb, nikil, arseniku, ram, żingu
Restrizzjonijiet għall-użu ta’ materjali metalliċi fir-rigward tal-kompożizzjoni tal-ilma (abbażi tas-saħħa)
Abbażi tar-riżultati tar-riċerka ddedikata li għadha għaddejja (mill-industrija), l-elementi tal-illigar (kostitwenti) u l-impuritajiet se jkunu limitati b’tali mod li l-ligi jistgħu jintużaw fi kwalunkwe ilma tax-xorb.
Aċċettati għall-gruppi tal-prodotti li ġejjin
Grupp tal-Prodotti B
Grupp tal-Prodotti C
Bażi għall-Proposta
Dossier John Nuttall (Marzu 2006)
Iż-żieda ta’:
Għal kull element: Fatturi ta’ aċċettazzjoni pparagunati mal-materjal ta’ referenza msemmi
Ligi tar-ram-landa-żingu-ċomb
1.8.1.4.
Limiti ta’ kompożizzjoni tal-Kategorija
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ram |
Il-bqija |
Aluminju |
0,01 |
|
Żingu |
≤ 6,5 |
Antimonju |
0,1 |
|
Landa |
≤ 13,0 |
Arseniku |
0,03 |
|
Ċomb |
≤ 3,0 |
Bismut |
0,02 |
|
Nikil |
≤ 0,6 |
Kadmju |
0,02 |
|
|
|
Kromu |
0,02 |
|
|
|
Ħadid |
0,3 |
|
|
|
Siliċju |
0,01 |
Kompożizzjoin tal-Materjal ta’ Referenza
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ram |
Il-bqija |
Aluminju |
0,01 |
|
Żingu |
5,9-6,2 |
Antimonju |
0,1 |
|
Landa |
3,9-4,1 |
Arseniku |
0,03 |
|
Ċomb |
2,8-3,0 |
Bismut |
0,02 |
|
Nikil |
0,5-0,6 |
Kadmju |
0,02 |
|
|
|
Kromu |
0,02 |
|
|
|
Ħadid |
0,3 |
|
|
|
Siliċju |
0,01 |
Elementi għal konsiderazzjoni fl-ilma ta’ migrazzjoni:
Ċomb, nikil, antimonju, ram, żingu, landa
Iż-żieda ta’:
Għal kull element: Fatturi ta’ aċċettazzjoni b’paragun mal-materjal ta’ referenza msemmi
1.8.1.5.
Liga aċċettata Gunmetal GM1 (ibbażata fuq CC491K)
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ram |
84,0 – 88,0 |
Aluminju |
0,01 |
|
Żingu |
4,0 – 6,0 |
Antimonju |
0,1 |
|
Landa |
4,0 – 6,0 |
Arseniku |
0,03 |
|
Ċomb |
2,5-3,0 |
Bismut |
0,02 |
|
Nikil |
0,1-0,6 |
Kadmju |
0,02 |
|
|
|
Kromu |
0,02 |
|
|
|
Ħadid |
0,3 |
|
|
|
Siliċju |
0,01 |
Aċċettati għall-gruppi tal-prodotti li ġejjin
Grupp tal-Prodotti B
Grupp tal-Prodotti C:
Bażi għall-Proposta: Rapport ta’ Riċerka Konormattiva Ġermaniża RG_CPDW_01_074, Dossier John Nuttall (Marzu 2006)
Rammijiet
Ram
1.8.1.6.
Limiti ta’ kompożizzjoni għall-Kategorija
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ram |
≥ 99,9 |
Total tal-oħrajn |
≤ 0,1 |
|
Fosforu |
≤ 0,04 |
|
|
Kompożizzjoni tar-Referenza
|
Kostitwent |
Numru EN |
|
Cu-DHP |
CW 024 A |
Elementi għal konsiderazzjoni fl-ilma ta’ migrazzjoni:
L-ebda element: ma hemmx bżonn ta’ ttestjar komparattiv
1.8.1.7.
Ram (Cu-DHP)
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ram |
≥ 99,9 |
Total tal-oħrajn |
≤ 0,1 |
|
Fosforu |
≤ 0,04 |
|
|
Aċċettati għall-gruppi tal-prodotti li ġejjin
Grupp tal-Prodotti A:
Grupp tal-Prodotti B
Grupp tal-Prodotti C:
Restrizzjonijiet għall-użu ta’ materjali metalliċi fir-rigward tal-kompożizzjoni tal-ilma (ibbażati fuq is-saħħa)
Il-formazzjoni tal-komposti tar-ram fuq is-superfiċje tal-pajpijiet tar-ram u konsegwentement id-dsisoluzzjoni huma influwenzati b’mod qawwi minn komposti minuri tal-kompożizzjoni tal-ilma. F’ċerti kompożizzjonijiet tal-ilma, ir-rata tal-lissija tar-ram tista’ tilħaq livelli inaċċettabbli. Jista’ jagħti l-każ li l-Istati Membri jkollhom bżonn jiggwidaw lill-industrija tal-ilma u lill-fornituri u l-installaturi tal-pajpijiet tar-ram dwar restrizzjonijiet li jista’ jkun hemm bżonn li jiġu introdotti fir-rigward tal-użu ta’ pajp tar-ram f’kompożizzjonijiet tal-ilma fejn tista’ sseħħ lissija eċċessiva tar-ram.
Jeħtieġ li titwettaq aktar riċerka rigward il-kompatibbiltà tar-ram ma’ ċerti kompożizzjonijiet ta’ ilma bl-użu ta’ proċeduri armonizzati għall-investigazzjoni u l-evalwazzjoni.
Bażi għall-Proposta
Ir-riżultati tar-riċerka u l-esperjenza prattika f’diversi Stati Membri huma meħtieġa biex jikkaratterizzaw il-kundizzjonijiet għal użu sikur.
Nota:
Il-kontaminazzjoni tal-ilma tax-xorb minn pajpijiet tar-ram tiddependi minn diversi karatteristiki tal-kompożizzjoni tal-ilma. Sa issa għad ma hemm l-ebda kunsens dwar l-azzjoni u l-interazzjoni kkombinata tagħhom. B’mod partikolari, hemm informazzjoni inadegwata dwar il-firxa ta’ kompożizzjonijiet tal-ilma tax-xorb fejn ikun hemm l-akbar possibbiltà ta’ nuqqas ta’ konformità mad-DWD.
Tubi rar-Ram miksija bil-landa u Fittings tar-Ram miksija bil-landa
Għal tubi tar-ram miksija bil-landa u mmuntar tar-ram miksija bil-landa bħala materjal bażi jintuża r-ram skont 4.3.1. Fuq dan il-materjal substrat jiġi ddepożitat saff irqiq tal-landa permezz ta’ proċessi differenti. Permezz tad-diffużjoni ta’ joni fis-saff tal-landa, tiġi ffurmata l-formazzjoni ta’ fażi intermetallika dejjem tiżdied li tikkonsisti mil-landa u r-ram (fażi-η = Cu6Sn5)
1.8.1.8.
Limiti ta’ kompożizzjoni tal-Kategorija: saff tal-landa
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità ta’ |
Massimu (%) |
|
Landa u Ram |
99,90 |
Antimonju |
0,01 |
|
|
|
Arseniku |
0,01 |
|
|
|
Bismut |
0,01 |
|
|
|
Kadmju |
0,01 |
|
|
|
Kromu |
0,01 |
|
|
|
Ċomb |
0,01 |
|
|
|
Nikil |
0,01 |
Kompożizzjoni tar-Referenza
Tubu tar-ram skont l-EN 1057
|
Kostitwent |
Numru EN |
|
Cu-DHP |
CW 024 A |
1.8.1.9.
Ram CW 024 A bi ħxuna tas-saff tal-landa ta’ 1 μm bil-kompożizzjoni li ġejja:
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità ta’ |
Massimu (%) |
|
Landa |
90 |
Antimonju |
0,01 |
|
Ram |
< 10 |
Arseniku |
0,01 |
|
|
|
Bismut |
0,01 |
|
|
|
Kadmju |
0,01 |
|
|
|
Kromu |
0,01 |
|
|
|
Ċomb |
0,01 |
|
|
|
Nikil |
0,01 |
Aċċettati għall-gruppi tal-prodotti li ġejjin
Grupp tal-Prodotti A:
Grupp tal-Prodotti B
Grupp tal-Prodotti C:
Bażi għall-proposta:
Testijiet tal-lissija
|
a |
: |
testijiet tar-rig f’ilmijiet tax-xorb rappreżentattivi Ġermaniżi, ippubblikati: A. Baukloh, S. Priggemeyer, U. Reiter, B. Winkler, Chemically inner tinned Copper Pipes,, Metall 10-11 (1998) 592 - 600. |
|
b |
: |
Testijiet tar-rig skont DIN 50931 (test tar-rig): Rapport tekniku DVGW/TZW, 2000 |
Approvazzjonijiet li jeżistu diġà mingħajr restrizzjonijiet fl-ilmijiet tax-xorb
|
— |
Il-Pajjiżi l-Baxxi: skont BRL-K19005, |
|
— |
Il-Ġermanja: skont DIN 50930, T6 u DVGW GW 392) |
|
— |
Id-Danimarka, ETA |
Azzar galvanizzat
1.8.1.10.
Il-kisja taż-żingu li tirriżulta mill-proċess ta’ galvanizzazzjoni għandu jikkonforma mar-rekwiżiti li ġejjin.
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Żingu |
|
Antimonju |
0,01 |
|
|
|
Arseniku |
0,02 |
|
|
|
Kadmju |
0,01 |
|
|
|
Kromu |
0,02 |
|
|
|
Ċomb |
0,05 |
|
|
|
Bismut |
0,01 |
1.8.1.11.
Il-kisja taż-żingu li tirriżulta mill-proċess ta’ galvanizzazzjoni li jikkonforma mar-rekwiżiti li ġejjin.
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Żingu |
|
Antimonju |
0,01 |
|
|
|
Arseniku |
0,02 |
|
|
|
Kadmju |
0,01 |
|
|
|
Kromu |
0,02 |
|
|
|
Ċomb |
0,05 |
|
|
|
Bismut |
0,01 |
Gwida dwar ir-restrizzjonijiet għall-użu ta’ materjali metalliċi fir-rigward tal-kompożizzjoni tal-ilma
Il-formola li ġejja hija proposta bħala mezz biex jiġu identifikati l-kompożizzjonijiet tal-ilma fejn ir-rati ta’ korrużjoni għall-azzar galvanizzat huma aċċettabbli.
pH ≥ 7,5 jew CO2 liberu ≤ 0,25 mmol/L
|
U |
Alkalinità ≥ 1,5 mmol/L |
|
U |
S1 < 2 (definizzjoni ta’ S1 hawn taħt) |
|
U |
Kalċju ≥ 0,5 mmol/L |
|
U |
Konduttività ≤ 600 μS/cm b’25 °C |
|
U |
S2 < 1 jew S2> 3 (definizzjoni ta’ S2 hawn taħt) |
konċentrazzjonijiet f’mmol/l
konċentrazzjonijiet f’mmol/l
Aċċettati għall-gruppi tal-prodotti li ġejjin
Grupp tal-Prodotti A:
Grupp tal-Prodotti B
Grupp tal-Prodotti C:
Bażi għall-proposta
Hemm regolamenti fir-rigward tal-kompożizzjoni tal-ilma fi Franza (DTU 60.1/NF P 40-201) u fil-Ġermanja (DIN 50930-3). Dawn il-limiti huma bbażati fuq esperjenza prattika iżda espressa b’modi differenti. Il-proposta tkopri l-aktar l-istess kompożizzjonijiet tal-ilma bħaż-żewġ regolamenti. Il-proposta tqis ir-riżultati disponibbli mir-riċerka fil-Ġermanja u r-riċerka konormattiva.
Il-proposta tinkorpora wkoll ir-rakkomandazzjonijiet mogħtija f’EN 12502-3 fir-rigward tar-riskju tal-korrużjoni lokalizzata. Din il-korrużjoni lokalizzata spiss twassal għal deterjorament fil-kwalità tal-ilma bħala riżultat tal-prodotti ta’ korrużjoni tal-ħadid.
Il-proposta hija bbażata fuq ir-riżultati li nkisbu b’pajpijiet tal-azzar galvanizzat b’konċentrazzjonijiet taċ-ċomb bejn 1,0 % u 0,6 % fis-saff taż-żingu, u tassumi mġiba simili fil-pajpijiet b’konċentrazzjonijiet taċ-ċomb aktar baxxi.
Azzar tal-karbonju
Azzar tal-karbonju għall-pajpijiet u t-tankijiet
Azzar tal-karbonju mingħajr saffi protettivi permanenti mhux adattat għall-użu f’kuntatt mal-ilma tax-xorb.
Azzar tal-karbonju għall-partijiet anċillari
L-azzar tal-karbonju mhux protett jista’ jintuża għal applikazzjonijiet speċifiċi (eż. pompi, valvoli) u għal superfiċje żgħira biss f’kuntatt mal-ilma.
1.8.1.12.
Il-kostitwenti u l-impuritajiet ma għandhomx jaqbżu l-limiti massimi ddikjarati hawn taħt:
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ħadid |
|
Antimonju |
0,02 |
|
Karbonju |
≤ 2,11 |
Arseniku |
0,02 |
|
Kromu |
≤ 1,0 |
Kadmju |
0,02 |
|
Molibdenu |
≤ 1,0 |
Ċomb |
0,02 |
|
Nikil |
≤ 0,5 |
|
|
1.8.1.13.
Il-kostitwenti u l-impuritajiet ma għandhomx jaqbżu l-limiti massimi ddikjarati hawn taħt:
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
Ħadid |
|
Antimonju |
0,02 |
|
Karbonju |
≤ 2,11 |
Arseniku |
0,02 |
|
Kromu |
≤ 1,0 |
Kadmju |
0,02 |
|
Molibdenu |
≤ 1,0 |
Ċomb |
0,02 |
|
Nikil |
≤ 0,5 |
|
|
Aċċettati għall-gruppi tal-prodotti li ġejjin
Grupp C
Bażi għall-proposta
Abbozz tar-Regolament Taljan
Kalkolu tal-impatt possibbli fuq id-DW
Ħadid fondut
Ħadid fondut għall-pajpijiet u t-tankijiet
Ħadid fondut mingħajr saffi protettivi permanenti mhux adattat għal pajpijiet u fittings f’kuntatt mal-ilma tax-xorb.
Ħadid fondut għall-partijiet anċillari
Il-ħadid fondut mhux protett jista’ jintuża għal applikazzjonijiet speċifiċi (eż. pompi, valvoli) u għal superfiċje żgħira biss f’kuntatt mal-ilma. Il-kompożizzjoni tagħhom għandha bżonn tiġi rregolata.
1.8.1.14.
Il-kostitwenti u l-impuritajiet ma għandhomx jaqbżu l-limiti massimi ddikjarati hawn taħt:
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
|
|
Antimonju |
0,02 |
|
Ħadid |
|
Arseniku |
0,02 |
|
Karbonju |
|
Kadmju |
0,02 |
|
Kromu |
≤ 1,0 |
Ċomb |
0,02 |
|
Molibdenu |
≤ 1,0 |
|
|
|
Nikil |
≤ 6,0 |
|
|
1.8.1.15.
Il-kostitwenti u l-impuritajiet ma għandhomx jaqbżu l-limiti massimi ddikjarati hawn taħt:
|
Kostitwent |
Kontenut (%) |
Impurità |
Massimu (%) |
|
|
|
Antimonju |
0,02 |
|
Ħadid |
|
Arseniku |
0,02 |
|
Karbonju |
|
Kadmju |
0,02 |
|
Kromu |
≤ 1,0 |
Ċomb |
0,02 |
|
Molibdenu |
≤ 1,0 |
|
|
|
Nikil |
≤ 6,0 |
|
|
Aċċettati għall-gruppi tal-prodotti li ġejjin
Grupp C
Bażi għall-proposta
Abbozz tar-Regolament Taljan
Regolament Franċiż
Kalkolu tal-impatt possibbli fuq id-DW