1. “operazzjoni tat-trasport kummerċjali bl-ajru (CAT)” tfisser operazzjoni li ssir b’inġenju tal-ajru sabiex jiġu ttrasportati l-passiġġieri, il-merkanzija jew il-posta bi ħlas jew għal kunsiderazzjoni oħra ta’ valur;

2. “ajruplani tal-kategorija tal-prestazzjoni B” tfisser ajruplani li jaħdmu b’magni bl-iskrejjen, li jkollhom konfigurazzjoni massima operattiva ta’ sits tal-passiġġieri ta’ disa’ sits jew inqas u li jkollhom massa massima waqt it-tlugħ ta’ 5 700 kilogramma jew inqas;

3. “sit ta’ interess pubbliku (PIS)” tfisser sit li jintuża esklużivament għal operazzjonijiet li huma fl-interess pubbliku;

4. “operazzjoni fil-kategorija tal-prestazzjoni 1” tfisser operazzjoni li fiha, f’każ li tiżviluppa ħsara fil-magna kritika, il-ħelikopter ikun jista’ jinżel fid-distanza disponibbli għal tlugħ interrott jew ikun jista’ jkompli bit-titjira b’mod sikur sa żona tal-inżul xierqa, skont meta tiżviluppa l-ħsara;

5. “navigazzjoni bbażata fuq il-prestazzjoni (Performance-based navigation — PBN)” tfisser navigazzjoni taż-żona bbażata fuq rekwiżiti ta’ prestazzjoni għal inġenji tal-ajru li jaħdmu fuq rotta ATS, fuq proċedura ta’ avviċinament bl-istrumenti jew fi spazju tal-ajru ddeżinjat;

6. “operazzjoni air-taxi” tfisser, għall-iskop tal-limitazzjonijiet fuq il-ħin tat-titjir u l-ħin tas-servizz, operazzjoni ta’ trasport bl-ajru kummerċjali mhux skedata u fuq talba b’ajruplan b’konfigurazzjoni massima operattiva ta’ sits tal-passiġġieri (“MOPSC”) ta’ 19-il sit jew inqas;

7. “operazzjoni speċjalizzata” tfisser kwalunkwe operazzjoni minbarra tat-trasport kummerċjali bl-ajru li fiha l-inġenju tal-ajru jintuża għal attivitajiet speċjalizzati bħal agrikoltura, kostruzzjoni, fotografija, servejing, osservazzjoni u pattulja, riklamar fl-ajru;

8. “operazzjoni kummerċjali speċjalizzata ta’ riskju għoli” tfisser kwalunkwe operazzjoni kummerċjali speċjalizzata b’inġenju tal-ajru mwettqa fuq żona fejn is-sikurezza ta’ partijiet terzi fuq l-art aktarx li tkun fil-periklu f’każ ta’ emerġenza, jew, kif determinat mill-awtorità kompetenti tal-post fejn issir l-operazzjoni, kwalunkwe operazzjoni kummerċjali speċjalizzata b’inġenju tal-ajru li, minħabba n-natura speċifika tagħha u l-ambjent lokali li fih titwettaq, tkun ta’ riskju għoli, b’mod partikolari għal partijiet terzi fuq l-art;

9. “titjira introduttorja” tfisser kwalunkwe titjira bi ħlas jew xi kunsiderazzjoni oħra ta’ valur li tikkonsisti f’mawra bl-ajru b’tul ta’ żmien qasir, offruta minn organizzazzjoni tat-taħriġ approvata jew minn organizzazzjoni maħluqa bil-għan li tippromwovi sport tal-ajru jew avjazzjoni ta’ divertiment, bl-iskop li jinġibdu studenti ġodda jew membri ġodda;

10. “titjira ta’ kompetizzjoni” tfisser kwalunkwe attività ta’ titjir li fiha l-inġenju tal-ajru jintuża fi tlielaq jew kompetizzjonijiet tal-ajru, kif ukoll attività li fiha l-inġenju tal-ajru jintuża bħala prattika għal tlielaq jew kompetizzjonijiet tal-ajru u bħala mezz għat-titjir lejn u minn avvenimenti ta’ tlielaq jew kompetizzjoni;

11. “wirja tat-titjir” tfisser kwalunkwe attività ta’ titjir imwettqa b’mod deliberat għall-fini ta’ wiri jew divertiment f’avveniment irreklamat miftuħ għall-pubbliku, anki meta l-inġenju tal-ajru jintuża matul il-prattika għal wirja tat-titjir u bħala mezz għat-titjir lejn u mill-avveniment reklamat.

(a) l-oqsma ta’ kompetenza ta’ kull awtorità kompetenti għandhom jiġu ddefiniti b’mod ċar f’termini tar-responsabbiltajiet u tal-limitazzjoni ġeografika; u

(b) għandha tiġi stabbilita koordinazzjoni bejn dawk l-entitajiet sabiex tiġi żgurata s-sorveljanza effettiva tal-organizzazzjonijiet u tal-persuni kollha li huma suġġetti għar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u għar-regoli ta’ implimentazzjoni tiegħu, fil-mandati rispettivi tagħhom.

(a) jeżamina r-rekords, id-dejta, il-proċeduri u kwalunkwe materjal ieħor li jkun rilevanti għat-twettiq tal-kompitu ta’ ċertifikazzjoni u/jew ta’ sorveljanza;

(b) jagħmel kopji tat-tali rekords, dejta, proċeduri u materjal ieħor, jew jieħu siltiet minnhom;

(c) jitlob għal spjegazzjoni verbali fuq il-post;

(d) jidħol f’bini, siti tal-operat jew mezzi ta’ trasport rilevanti;

(e) iwettaq verifiki, investigazzjonijiet, valutazzjonijiet u spezzjonijiet, inklużi spezzjonijiet fir-rampa u spezzjonijiet mingħajr avviż minn qabel;

(f) jadotta jew jagħti bidu għal miżuri ta’ infurzar kif ikun xieraq.

(a) ajruplani u ħelikopters użati:

(b)  ►M1  ajruplani, heikopters, blalen tal-arja u glajders ◄ użati għat-trasport ta’ oġġetti perikolużi;

(c) ajruplani b’żewġ magni użati għal operazzjonijiet fuq distanza estiża (ETOPS) fit-trasport kummerċjali bl-ajru;

(d) ħelikopters użati għal operazzjonijiet tat-trasport kummerċjali bl-ajru bl-għajnuna ta’ sistemi ta’ immaġni għall-viżjoni billejl (NVIS);

(e) ħelikopters użati għal operazzjonijiet ta’ rfigħ tat-trasport kummerċjali bl-ajru (HHO); u

(f) ħelikopters użati għal operazzjonijiet ta’ servizzi mediċi ta’ emerġenza tat-trasport kummerċjali bl-ajru (HEMS).

(a) ajruplani u ħelikopters kumplessi u li jaħdmu bil-magni skont id-dispożizzjonijiet speċifikati fl-Anness VI;

(b) ajruplani u ħelikopters oħrajn kif ukoll blalen tal-ajru u glajders skont id-dispożizzjonijiet speċifikati fl-Anness VII.

(a) titjiriet bl-ispejjeż maqsumin minn individwi privati, bil-kundizzjoni li l-ispiża diretta tinqasam bejn l-okkupanti kollha tal-inġenju tal-ajru, inkluż il-bdot u li n-numru ta’ persuni li qed jaqsmu l-ispejjeż diretti huwa limitat għal sitta;

(b) titjiriet ta’ kompetizzjoni jew wirjiet tat-titjir, bil-kundizzjoni li r-remunerazzjoni jew kwalunkwe kunsiderazzjoni ta’ valur mogħtija għat-tali titjiriet tkun limitata għall-irkupru tal-ispejjeż diretti u kontribuzzjoni proporzjonata għall-ispejjeż annwali, kif ukoll premji ta’ mhux iktar minn valur speċifikat mill-awtorità kompetenti;

(c) titjiriet introduttorji, qbiż bil-paraxut, irmunkar ta’ glajders jew titjiriet ajrubatiċi mwettqa jew minn organizzazzjoni tat-taħriġ bis-sede prinċipali tagħha fi Stat Membru u approvata skont ir-Regolament (UE) Nru 1178/2011, jew minn organizzazzjoni maħluqa bil-għan li tippromwovi sport tal-ajru jew avjazzjoni ta’ divertiment, bil-kundizzjoni li l-inġenju tal-ajru jkun operat mill-organizzazzjoni fuq il-bażi ta’ sjieda jew kiri mingħajr ekwipaġġ, li t-titjira ma tiġġenerax profitti mqassmin barra l-organizzazzjoni, u li kull meta jkunu involuti persuni li mhumiex membri tal-organizzazzjoni, it-tali titjiriet jirrappreżentaw biss attività marġinali tal-organizzazzjoni.

(a) l-operaturi għandhom jadattaw is-sistema ta’ ġestjoni, il-programmi tat-taħriġ, il-proċeduri u l-manwali tagħhom sabiex ikunu konformi mal-Annessi III, IV u V, kif ikun rilevanti;

(b) iċ-ċertifikat tal-operatur tal-ajru għandu jinbidel b’ċertifikati maħruġin skont l-Anness II għal dan ir-Regolament.

(a) ir-rekwiżiti nazzjonali li abbażi tagħhom inħarġu ċ-ċertifikati tal-operaturi tal-ajru;

(b) l-ambitu tal-privileġġi li ngħataw lill-operaturi;

(c) id-differenzi bejn ir-rekwiżiti nazzjonali li abbażi tagħhom inħarġu ċ-ċertifikati tal-operaturi tal-ajru u r-rekwiżiti tal-Annessi III, IV u V, flimkien ma’ indikazzjoni dwar kif u meta l-operaturi se jkunu meħtieġa jiżguraw il-konformità sħiħa ma’ dawk l-Annessi.

(a) xogħol ta' aktar minn 13-il siegħa fl-aktar ħin favorevoli tal-jum;

(b) xogħol ta' aktar minn 10 sigħat fl-inqas ħin favorevoli tal-jum;

(c) xogħol ta' aktar minn 11-il siegħa fil-każ ta' membri tal-ekwipaġġ fi stat mhux magħruf ta' akklimatizzazzjoni;

(d) xogħol li jinkludi livell għoli ta' setturi (aktar minn 6);

(e) xogħol fuq sejħa bħal dmir bħal fil-każ ta' standby jew ta' riżerva segwit bi dmirijiet ta' titjira; kif ukoll

(f) skedi ta' ħinijiet irregolari.

(a) id-dispożizzjonijiet tal- ►M4  Annessi II u III ◄ dwar operazzjonijiet mhux kummerċjali b’ajruplani u ħelikopters kumplessi u li jaħdmu bil-magni sal-25 ta’ Awwissu 2016; kif ukoll

(b) id-dispożizzjonijiet tal- ►M4  Annessi II, V, VI u VII ◄ dwar operazzjonijiet mhux kummerċjali b’ajruplani, ħelikopters, glajders u blalen tal-arja sal-25 ta’ Awwissu 2016.

(a) operazzjonijiet CAT li jibdew u jintemmu fl-istess ajrudrom/sit tal-operat b’ajruplani bi prestazzjoni tal-klassi B jew ħelikopters mhux kumplessi sal-21 ta’ April 2017; u

(b) operazzjonijiet CAT bi blalen tal-arja u glajders sal-21 ta’ April 2017.

(a) għall-ajruplani, l-Anness III tar-Regolament (KEE) Nru 3922/91 u eżenzjonijiet nazzjonali relatati b’konformità mal-Artikolu 8(2) tar-Regolament (KEE) Nru 3922/91;

(b) għall-ħelikopters, ir-rekwiżiti nazzjonali.

1. “distanza disponibbli għall-aċċellerazzjoni u l-waqfien (ASDA)” tfisser it-tul tal-ġirja tat-tlugħ disponibbli u t-tul tal-mogħdija tal-waqfien, jekk din il-mogħdija tal-waqfien tkun iddikjarata bħala disponibbli mill-Istat tal-ajrudrom u tkun tista’ ġġorr il-massa tal-ajruplan fil-kundizzjonijiet operattivi li jkun hemm fis-seħħ;

2. “mezzi aċċettabbli tal-konformità (AMC)” tfisser standards mhux vinkolanti adottati mill-Aġenzija biex juru l-mezzi li bihom tiġi stabbilita l-konformità mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u mar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu;

3. “lista ta’ kontroll tal-aċċettazzjoni” tfisser dokument użat sabiex jgħin fit-twettiq ta’ kontroll fuq l-apparenza esterna ta’ pakketti li jkun fihom oġġetti perikolużi u tad-dokumenti assoċjati magħhom sabiex jiġi stabbilit li jkunu ġew issodisfati r-rekwiżiti x-xierqa kollha;

4. “ajrudrom xieraq” tfisser ajrudrom li fih jista’ jitħaddem l-inġenju tal-ajru, filwaqt li jitqiesu r-rekwiżiti tal-prestazzjoni u l-karatteristiċi tar-runway applikabbli;

5. għall-għanijiet tal-klassifikazzjoni tal-passiġġieri:

6. “ajruplan” tfisser inġenju tal-ajru itqal mill-arja li jaħdem bil-magna u li għandu ġwienaħ fissi, li waqt it-titjir ikun sostnut mir-reazzjoni dinamika tal-arja fuq il-ġwienaħ tiegħu;

7. “titjira megħjuna bl-użu ta’ sistema ta’ immaġni għall-viżjoni billejl (NVIS)” tfisser, fil-każ ta’ operazzjonijiet bin-NVIS, dik il-parti ta’ titjira li ssir skont ir-regoli tat-titjir viżwali (VFR) li tkun imwettqa billejl, meta membru tal-ekwipaġġ ikun qed juża nuċċali għall-viżjoni billejl (NVG);

8. “inġenju tal-ajru” tfisser makkinarju li jista’ jikseb sostenn fl-atmosfera mir-reazzjonijiet tal-arja ħlief mir-reazzjonijiet tal-arja ma’ wiċċ id-dinja;

8a. “traċċar tal-inġenji tal-ajru” tfisser proċess ibbażat fuq l-art li jżomm u jaġġorna, f'intervalli standardizzati, rekord tal-pożizzjoni ta' erba' dimensjonijiet ta' inġenju tal-ajru waqt titjira;

8b. “sistema ta' traċċar tal-inġenji tal-ajru” tfisser sistema li tiddependi fuq it-traċċar tal-inġenji tal-ajru biex tidentifika mġiba anormali tat-titjira u tagħti twissija;

9. “mezzi alternattivi ta’ konformità” tfisser dawk il-mezzi li jipproponu alternattiva għall-mezzi aċċettabbli tal-konformità (AMC) eżistenti, jew dawk li jipproponu mezzi ġodda sabiex tiġi stabbilita l-konformità mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u mar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu, li għalihom l-Aġenzija ma tkun adottat l-ebda AMC assoċjat;

10. “proċedura kontra l-formazzjoni tas-silġ”, fil-każ tal-proċeduri ta’ fuq l-art, tfisser proċedura li tipprovdi protezzjoni kontra l-formazzjoni tal-ġlata jew tas-silġ u kontra l-akkumulazzjoni tal-borra fuq l-uċuħ tal-inġenju tal-ajru li jkunu ġew ittrattati għal perjodu taż-żmien limitat (il-ħin taż-żamma);

11. “operazzjoni ta’ proċedura ta’ avviċinament bi gwida vertikali (APV)” tfisser avviċinament bi strument li juża gwida laterali u vertikali, iżda li ma jissodisfax ir-rekwiżiti stabbiliti għall-avviċinament ta’ preċiżjoni u għall-operazzjonijiet tal-ħatt, b’gћoli tad-deċiżjoni (DH) ta’ mhux inqas minn 250 pied u b’medda viżwali tar-runway (RVR) ta’ mhux inqas minn 600 m;

11a. “massa tal-ballun tal-arja bażi” tfisser il-massa determinata bl-ippeżar tal-ballun tal-arja bit-tagħmir kollu installat kif speċifikat fl-AFM;

►M1  12. ◄  “membru tal-ekwipaġġ tal-kabina” tfisser membru tal-ekwipaġġ ikkwalifikat b’mod xieraq, minbarra membru tal-ekwipaġġ tat-titjira jew membru tal-ekwipaġġ tekniku, li jkun assenjat minn operatur biex matul l-operazzjonijiet iwettaq kompiti relatati mas-sikurezza tal-passiġġieri u tat-titjira;

►M1  13. ◄  “operazzjoni ta’ avviċinament tal-kategorija I (CAT 1)” tfisser avviċinament u nżul bi strument ta’ preċiżjoni permezz ta’ sistema għall-inżul bl-istrumenti (ILS), ta’ sistema għall-inżul bil-microwaves (MLS), ta’ GLS (sistema ta’ nżul li tinkludi sistema bis-satellita għan-navigazzjoni globali awmentata bbażata fuq l-art (GNSS/GBAS)), avviċinament b’radar ta’ preċiżjoni (PAR) jew GNSS bl-użu ta’ sistema ta’ awmentazzjoni bbażata fuq is-satelliti (SBAS) b’għoli tad-deċiżjoni (DH) ta’ mhux inqas minn 200 pied u b’medda viżwali tar-runway (RVR) ta’ mhux inqas minn 550 metru għall-ajruplani u ta’ mhux inqas minn 500 metru għall-ħelikopters;

►M1  14. ◄  “operazzjoni tal-kategorija II (CAT II)” tfisser operazzjoni ta’ avviċinament u nżul bi strument ta’ preċiżjoni, li tuża ILS jew MLS:

►M1  15. ◄  “operazzjoni tal-kategorija IIIA (CAT IIIA)” tfisser operazzjoni ta’ avviċinament u nżul bi strument ta’ preċiżjoni, li tuża ILS jew MLS:

►M1  16. ◄  “operazzjoni tal-kategorija IIIB (CAT IIIB)” tfisser operazzjoni ta’ avviċinament u nżul bi strument ta’ preċiżjoni, li tuża ILS jew MLS:

►M1  17. ◄  “kategorija A għall-ħelikopters” tfisser ħelikopter b’diversi magni ddisinjat b’karatteristiċi ta’ iżolament tal-magna u tas-sistema li huma speċifikati fil-kodiċi tal-ajrunavigabbiltà applikabbli u li hu kapaċi jwettaq operazzjonijiet permezz ta’ dejta tat-tlugħ u tal-inżul li jkunu skedati taħt il-kunċett ta’ ħsara kritika fil-magna li tiżgura żona tal-wiċċ awtorizzata adegwata u kapaċità ta’ prestazzjoni adegwata għal titjir sikur kontinwu jew għat-tlugħ interrott sikur f’każ li tiżviluppa ħsara fil-magna;

►M1  18. ◄  “kategorija B għall-ħelikopters” tfisser ħelikopter b’magna waħda jew b’diversi magni li ma jissodisfax l-istandards tal-Kategorija A. Il-ħelikopters tal-Kategorija B m’għandhom l-ebda garanzija li huma kapaċi jkomplu jtiru b’mod sikur f’każ li tiżviluppa ħsara fil-magna, u b’hekk wieħed jassumi li f’każ bħal dan ikollu jsir inżul mhux skedat;

►M1  19. ◄  “speċifikazzjonijiet taċ-ċertifikazzjoni (CS)” tfisser standards tekniċi adottati mill-Aġenzija li jindikaw il-mezzi biex tintwera l-konformità mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u mar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu, u li jistgħu jintużaw minn organizzazzjoni għall-għanijiet taċ-ċertifikazzjoni;

►M1  20. ◄  “dawran” tfisser il-fażi viżwali ta’ avviċinament bi strument biex l-inġenju tal-ajru jinġieb f’pożizzjoni li tippermetti nżul fuq runway/f’żona ta’ tlugħ u ta’ avviċinament finali (FATO) li ma tkunx tinsab f’post adegwat għall-avviċinament f’linja dritta;

►M1  21. ◄  “mogħdija tal-ikklerjar” tfisser żona rettangolari ddefinita fuq l-art jew fl-ilma li taqa’ taħt il-kontroll tal-awtorità x-xierqa, li tiġi magħżula jew ippreparata bħala żona xierqa li fuqha ajruplan ikun jista’ jagħmel parti mit-tlugħ inizjali tiegħu sa għoli speċifikat;

►M1  22. ◄  “bażi tas-sħab” tfisser l-għoli tal-bażi tal-element tas-sħab l-iktar baxx osservat jew imbassar fil-viċinanzi ta’ ajrudrom jew ta’ sit tal-operat jew f’żona speċifika ta’ operazzjonijiet, li normalment jitkejjel ‘il fuq mil-livell tal-ajrudrom jew, fil-każ ta’ operazzjonijiet lil hinn mill-kosta, ‘il fuq mil-livell medju tal-baħar;

►M1  23. ◄  “kondiviżjoni tal-kodiċi” tfisser arranġament li permezz tiegħu operatur iqiegħed il-kodiċi nominattiv tiegħu fuq titjira operata minn operatur ieħor u jbiegħ u joħroġ biljetti għal dik it-titjira;

►M1  24. ◄  “żona kkonġestjonata” tfisser, f’dak li għandu x’jaqsam ma’ belt jew raħal, kwalunkwe żona li tkun tintuża sostanzjalment għal skopijiet residenzjali, kummerċjali jew ta’ rikreazzjoni;

►M1  25. ◄  “runway ikkontaminata” tfisser runway li jkollha iktar minn 25 % tal-erja tal-wiċċ tagħha, fil-limiti tat-tul u tal-wisa’ meħtieġa li jkunu qed jintużaw, li tkun koperta mill-affarijiet li ġejjin:

►M1  26. ◄  “fjuwil ta’ kontinġenza” tfisser il-fjuwil meħtieġ biex jikkumpensa għal fatturi mhux mistennija li jistgħu jaffettwaw il-konsum tal-fjuwil waqt it-titjira lejn l-ajrudrom ta’ destinazzjoni;

►M1  27. ◄  “avviċinament finali bi nżul kontinwu (CDFA)” tfisser teknika, li hija konsistenti mal-proċeduri ta’ avviċinament stabbilizzat, li tintuża fil-parti tal-avviċinament finali ta’ proċedura ta’ avviċinament mhux ta’ preċiżjoni bi strumenti bħala nżul kontinwu, mingħajr it-teħid ta’ pożizzjoni orizzontali, minn altitudni/għoli daqs jew ogħla mill-altitudni/mill-għoli tal-punt tal-avviċinament finali sa punt li jinsab madwar 15-il metru (50 pied) ‘il fuq mil-limitu tar-runway tal-inżul jew sal-punt fejn għandha tinbeda l-“flare manoeuvre” għat-tip ta’ inġenju tal-ajru li jkun qed jintuża;

►M1  28. ◄  “viżibilità meteoroloġika kkonvertita (CMV)” tfisser valur, li huwa ekwivalenti għal RVR, li jitnissel mill-viżibilità meteoroloġika rrappurtata;

►M1  29. ◄  “membru tal-ekwipaġġ” tfisser persuna assenjata minn operatur biex twettaq kompiti abbord inġenju tal-ajru;

►M1  30. ◄  “fażijiet kritiċi tat-titjira” fil-każ ta’ ajruplani tfisser il-ġirja tat-tlugħ, il-passaġġ tat-titjira tat-tlugħ, l-avviċinament finali, l-avviċinament mhux milħuq, l-inżul, inkluż il-ġirja sakemm l-ajruplan jinżel, u kwalunkwe fażi oħra tat-titjira, kif stabbilit mill-bdot fil-kmand jew mill-kmandant;

►M1  31. ◄  “fażijiet kritiċi tat-titjira” fil-każ ta’ ħelikopters tfisser is-sewqan, it-titjir, it-tlugħ, l-avviċinament finali, l-avviċinament mhux milħuq, l-inżul, u kwalunkwe fażi oħra tat-titjira, kif stabbilit mill-bdot fil-kmand jew mill-kmandant;

►M1  32. ◄  “runway niedja” tfisser runway li l-wiċċ tagħha ma jkunx xott, iżda li n-nida ta’ fuqha ma tkunx tagħtiha dehra tleqq;

►M1  33. ◄  “oġġetti perikolużi (DG)” tfisser artikli jew sustanzi li jistgħu joħolqu riskju għas-saħħa, is-sikurezza, il-proprjetà jew l-ambjent u li huma inklużi fil-lista ta’ oġġetti perikolużi fl-Istruzzjonijiet Tekniċi jew li jkunu kklassifikati skont dawn l-istess Struzzjonijiet;

►M1  34. ◄  “aċċident marbut ma’ oġġetti perikolużi” tfisser ġrajja assoċjata u relatata mat-trasport bl-ajru ta’ oġġetti perikolużi, li twassal għal feriti fatali jew serji f’persuna jew għal ħsara kbira f’xi proprjetà;

►M1  35. ◄  “inċident marbut ma’ oġġetti perikolużi” tfisser:

►M1  36. ◄  “tneħħija tas-silġ”, fil-każ tal-proċeduri ta’ fuq l-art, tfisser proċedura li permezz tagħha jitneħħew mill-inġenju tal-ajru l-ġlata, is-silġ, il-borra jew is-silġ imfarrak maħmuġ fl-art, sabiex jiġi pprovdut wiċċ li ma jkunx ikkontaminat;

►M1  37. ◄  “punt iddefinit wara t-tlugħ (DPATO)” tfisser il-punt, matul il-fażi tat-tlugħ u tat-tlugħ inizjali, li qablu mhijiex assigurata l-kapaċità tal-ħelikopter li jkompli t-titjira b’mod sikur, bil-magna kritika wieqfa, u b’hekk jista’ jkun meħtieġ inżul ta’ emerġenza;

►M1  38. ◄  “punt iddefinit qabel l-inżul (DPBL)” tfisser il-punt, matul il-fażi tal-avviċinament u tal-inżul, li warajh mhijiex assigurata l-kapaċità tal-ħelikopter li jkompli t-titjira b’mod sikur, bil-magna kritika wieqfa, u b’hekk jista’ jkun meħtieġ inżul ta’ emerġenza;

►M1  39. ◄  “distanza DR” tfisser id-distanza orizzontali li l-ħelikopter ikun ivvjaġġa mit-tarf tad-distanza disponibbli għat-tlugħ;

40. “ftehim ta’ kiri mingħajr ekwipaġġ” tfisser ftehim bejn impriżi li skont dan l-inġenju tal-ajru jkun operat skont iċ-ċertifikat tal-operatur tal-ajru (AOC) tal-parti li tħallas il-kera (lessee) jew, fil-każ ta’ operazzjonijiet kummerċjali li mhumiex CAT, taħt ir-responsabilità tal-parti li tħallas il-kera (lessee);

►M1  41. ◄  “massa operattiva mingħajr tagħbija” tfisser il-massa totali tal-inġenju tal-ajru li jkun lest għal tip ta’ operazzjoni speċifika, mingħajr il-fjuwil li jista’ jintuża u t-tagħbija tat-traffiku;

►M1  42. ◄  “runway xotta” tfisser runway li la tkun imxarrba u lanqas ma tkun ikkontaminata, u li tinkludi dawk ir-runways miksija biċ-ċangatura li jkunu ġew ippreparati apposta b’kanali jew pavimenti porużi u li jinżammu b’tali mod li jippermettu azzjoni ta’ bbrejkjar effettiva daqs fuq runway xotta, anki meta fuq ir-runway ikun hemm in-nida;

43. “inġenji tal-ajru tat-tip ELA1” tfisser l-inġenji tal-ajru ħfief Ewropej (European Light Aircraft) b’ekwipaġġ li ġejjin:

44. “inġenji tal-ajru tat-tip ‘ELA2’” tfisser l-inġenji tal-ajru ħfief Ewropej (European Light Aircraft) b’ekwipaġġ, li ġejjin:

►M1  45. ◄  “żona ta’ tlugħ u ta’ avviċinament finali elevata (FATO elevata)” tfisser FATO li hija mill-inqas 3 metri ’l fuq mill-wiċċ tal-madwar;

►M1  46. ◄  “ajrudrom alternattiv waqt ir-rotta (ERA)” tfisser ajrudrom xieraq matul ir-rotta, li jista’ jkun meħtieġ fl-istadju tal-ippjanar;

►M1  47. ◄  “sistema ta’ viżjoni mtejba (EVS)” tfisser sistema li turi immaġni elettroniċi tax-xena esterna f’ħin reali permezz ta’ sensers tal-immaġni;

►M1  48. ◄  “żona ta’ tlugħ u ta’ avviċinament finali (FATO)” tfisser żona ddefinita għall-operazzjonijiet bil-ħelikopter, li ‘l fuq minnha titlesta l-fażi finali tal-manuvra ta’ avviċinament għat-titjir kważi stazzjonarju jew għall-inżul, u minn fejn tinbeda l-manuvra tat-tlugħ. Fil-każ ta’ ħelikopters li joperaw fil-kategorija tal-prestazzjoni 1, iż-żona ddefinita tinkludi ż-żona disponibbli għal tlugħ interrott;

►M1  49. ◄  “il-monitoraġġ tad-dejta tat-titjir (FDM)” tfisser l-użu proattiv u mhux punittiv ta’ dejta diġitali tat-titjir minn operazzjonijiet ta’ rutina biex tittejjeb is-sikurezza tal-avjazzjoni;

►M1  50. ◄  “tagħmir għat-taħriġ fis-simulazzjoni tat-titjir (FSTD)” tfisser tagħmir tat-taħriġ li huwa:

►M1  51. ◄  “ajrudrom ERA għall-fjuwil” tfisser ajrudrom ERA, li jintgħażel biex jitnaqqas il-fjuwil ta’ kontinġenza;

►M1  52. ◄  “sistema tal-inżul GBAS (GLS)” tfisser sistema ta’ avviċinament tal-inżul li tuża informazzjoni miġbura permezz ta’ sistema bis-satellita għan-navigazzjoni globali awmentata bbażata fuq l-art (GNSS/GBAS), biex tiggwida l-inġenju tal-ajru abbażi tal-pożizzjoni laterali u vertikali tal-GNSS tiegħu. Din is-sistema tuża referenza ġeometrika tal-altitudni għall-pendil tal-avviċinament finali tagħha;

►M1  53. ◄  “persunal li jipprovdi servizzi ta’ emerġenza fuq l-art” tfisser kwalunkwe persunal li jipprovdi servizzi ta’ emerġenza fuq l-art (bħal pereżempju l-pulizija, il-pompiera, eċċ), li huwa involut fis-servizzi mediċi ta’ emerġenza bil-ħelikopter (HEMSs) u li l-kompiti tiegħu huma rilevanti, bi kwalunkwe mod, għall-operazzjonijiet bil-ħelikopter;

►M1  54. ◄  “iż-żamma fuq l-art” tfisser il-projbizzjoni formali ta’inġenju tal-ajru milli jitlaq u t-teħid ta’ dawk il-passi li jkunu meħtieġa għal dan il-għan;

►M1  55. ◄  “wiri fil-livell tal-għajnejn (HUD)” tfisser sistema tal-wiri li turi l-informazzjoni tat-titjira fil-kamp viżiv estern li jkun direttament quddiem il-bdot u li ma taffettwax il-veduta esterna b’mod sinifikanti;

►M1  56. ◄  “sistema ta’ gwida waqt l-inżul fil-livell tal-għajnejn (HUDLS)” tfisser is-sistema totali abbord li tipprovdi gwida fil-livell tal-għajnejn għall-bdot matul il-proċedura tal-avviċinament u tal-inżul u/jew matul il-proċedura ta’ avviċinament mhux milħuq. Din is-sistema tinkludi s-sensers, il-kompjuters, il-provvisti tal-enerġija, l-indikazzjonijiet u l-kontrolli kollha;

►M1  57. ◄  “ħelikopter” tfisser inġenju tal-ajru li huwa itqal mill-arja li hu sostnut waqt it-titjir prinċipalment mir-reazzjonijiet tal-arja fuq rotor wieħed jew iktar immexxija bil-mutur, fuq assi sostanzjalment vertikali;

►M1  58. ◄  “membru tal-ekwipaġġ f’operazzjoni ta’ rfigħ bil-ħelikopter (HHO)” tfisser membru tal-ekwipaġġ tekniku li jaqdi l-kompiti assenjati lilu marbutin mal-operazzjoni tal-irfigħ;

►M1  59. ◄  “pjattaforma għall-ħelikopters” tfisser FATO li tinsab fuq struttura li żżomm f’wiċċ l-ilma jew fuq struttura fissa lil hinn mill-kosta;

►M1  60. ◄  “membru tal-ekwipaġġ tal-HEMS” tfisser membru tal-ekwipaġġ tekniku li jkun assenjat f’titjira tal-HEMS bil-għan li jieħu ħsieb kull persuna li jkollha bżonn ta’ għajnuna medika waqt li tkun qiegħda tinġarr fuq il-ħelikopter u li jgħin lill-bdot waqt il-missjoni;

►M1  61. ◄  “titjira tal-HEMS” tfisser titjira b’ħelikopter li jopera skont approvazzjoni tal-HEMS, li jkollha l-għan li tiffaċilita l-assistenza medika ta’ emerġenza, f’każ fejn it-trasport rapidu u immedjat ikun essenzjali, billi ġġorr:

►M1  62. ◄  “bażi operattiva tal-HEMS” tfisser ajrudrom li fih il-membri tal-ekwipaġġ tal-HEMS u l-ħelikopter tal-HEMS jistgħu jkunu qed jistennew għall-operazzjonijiet tal-HEMS;

►M1  63. ◄  “sit tal-operat tal-HEMS” tfisser sit magħżul mill-kmandant waqt titjira tal-HEMS għall-operazzjonijiet ta’ rfigħ bil-ħelikopter u għall-inżul u t-tlugħ;

►M1  64. ◄  “titjira tal-HHO” tfisser titjira b’ħelikopter li jopera skont approvazzjoni tal-HHO, li jkollha l-għan li tiffaċilita t-trasferiment ta’ persuni u/jew ta’ merkanzija permezz tal-irfigħ bil-ħelikopter;

►M1  65. ◄  “HHO lil hinn mill-kosta” tfisser titjira b’ħelikopter li jopera skont approvazzjoni tal-HHO, li jkollha l-għan li tiffaċilita t-trasferiment ta’ persuni u/jew ta’ merkanzija permezz tal-irfigħ bil-ħelikopter minn jew lejn bastiment jew struttura li tinsab f’żona tal-baħar jew lejn il-baħar stess;

►M1  66. ◄  “passiġġier ta’ HHO” tfisser persuna li għandha tiġi ttrasferita permezz tal-irfigħ bil-ħelikopter;

►M1  67. ◄  “sit ta’ HHO” tfisser żona speċifika li fiha ħelikopter iwettaq trasferiment bl-irfigħ;

►M1  68. ◄  “ħin taż-żamma (HoT)” tfisser il-ħin stmat li fih il-fluwidu ta’ kontra l-formazzjoni tas-silġ jipprevjeni l-formazzjoni tas-silġ u tal-ġlata u l-akkumulazzjoni tal-borra fuq l-uċuħ protetti (ttrattati) tal-ajruplan;

►M1  69. ◄  “ambjent ostili” tfisser:

►M1  70. ◄  “punt ta’ deċiżjoni għall-inżul (LDP)” tfisser il-punt użat biex tiġi stabbilita l-prestazzjoni waqt l-inżul li minnu jista’ jitkompla b’mod sikur l-inżul jew jinbeda nżul interrott, meta tkun ġiet innutata ħsara fil-maġna f’dak il-punt;

►M1  71. ◄  “id-distanza disponibbli tal-inżul (LDA)” tfisser it-tul tar-runway li hu ddikjarat bħala disponibbli mill-Istat tal-ajrudrom u li jkun xieraq għall-ġirja ta’ fuq l-art ta’ ajruplan li jkun qed jillandja;

►M1  72. ◄  “ajruplan tal-art” tfisser inġenju tal-ajru bi ġwienaħ fissi li hu ddisinjat għal tlugħ u nżul minn fuq l-art u li jinkludi l-ajruplani anfibji operati bħala ajruplani tal-art;

►M1  73. ◄  “operazzjoni lokali bil-ħelikopter” tfisser operazzjoni tat-trasport kummerċjali bl-ajru b’ħelikopters li għandhom massa massima ċċertifikata waqt it-tlugħ (MCTOM) ta’ iktar minn 3 175 kilogramma u konfigurazzjoni massima operattiva ta’ sits tal-passiġġieri (MOPSC) ta’ disa’ sits jew inqas, matul il-jum, fuq rotot innavigati b’referenza għal għeliem viżwali, li jitwettqu f’żona ġeografika lokali u ddefinita speċifikata fil-manwal tal-operat;

►M1  74. ◄  “il-proċeduri f’viżibilità baxxa (LVP)” tfisser il-proċeduri applikati f’ajrudrom biex ikunu żgurati operazzjonijiet sikuri matul avviċinamenti tal-Kategorija I li huma iktar baxxi minn dawk standard, matul avviċinamenti tal-Kategorija II li mhumiex standard, matul avviċinamenti tal-Kategorija II u III u matul it-tlugħ f’viżibilità baxxa;

►M1  75. ◄  “it-tlugħ f’viżibilità baxxa (LVTO)” tfisser tlugħ b’RVR ta’ inqas minn 400 metru, iżda ta’ mhux inqas minn 75 metru;

►M1  76. ◄  “operazzjoni tal-Kategorija I li hija iktar baxxa minn dik standard (LTS CAT I)” tfisser operazzjoni ta’ avviċinament u nżul bl-istrumenti tal-Kategorija I, bl-użu ta’ DH tal-Kategorija I u b’RVR li hija inqas minn dik li normalment hija assoċjata mad-DH applikabbli iżda li mhix inqas minn 400 metru;

►M1  77. ◄  “il-konfigurazzjoni massima operattiva ta’ sits tal-passiġġieri (MOPSC)” tfisser il-kapaċità massima ta’ sits tal-passiġġieri ta’ inġenju tal-ajru partikulari, minbarra s-sits tal-ekwipaġġ, stabbilita għal skopijiet operattivi u speċifikata fil-manwal tal-operat. Jekk wieħed jieħu bħala punt ta’ referenza l-konfigurazzjoni massima ta’ sits tal-passiġġieri stabbilita matul il-proċess ta’ ċertifikazzjoni mwettaq għaċ-ċertifikat tat-tip (TC), għaċ-ċertifikat tat-tip supplimentari (STC) jew għal bidla fit-TC jew fis-STC, skont xi jkun rilevanti għall-inġenju tal-ajru partikulari, il-MOPSC tista’ tistabbilixxi l-istess numru ta’ sits jew numru iktar baxx, skont il-limitazzjonijiet operattivi;

►M1  78. ◄  “passiġġier mediku” tfisser persuna medika li tinġarr f’ħelikopter matul titjira tal-HEMS, u tinkludi tobba, infermiera u paramediċi, iżda mhix limitata għalihom;

►M1  79. ◄  “lejl” tfisser il-perjodu bejn tmiem il-għabex ċivili ta’ filgħaxija u l-bidu tal-għabex ċivili ta’ filgħodu, jew perjodu ieħor bħal dan bejn inżul ix-xemx u t-tlugħ tagħha, kif preskritt mill-awtorità x-xierqa u kif iddefinit mill-Istat Membru;

►M1  80. ◄  “nuċċali għall-viżjoni billejl (NVG)” tfisser apparat b’żewġ lentijiet li jintensifika d-dawl u li jintlibes mar-ras, li jtejjeb il-kapaċità li jinżammu referenzi viżwali fuq wiċċ l-art matul il-lejl;

►M1  81. ◄  “sistema ta’ immaġni għall-viżjoni billejl (NVIS)” tfisser l-integrazzjoni tal-elementi kollha meħtieġa biex in-NVGs jintużaw b’suċċess u b’mod sikur waqt li jkun qed jitħaddem ħelikopter. Is-sistema tinkludi mill-inqas in-NVGs, id-dawl tan-NVIS, il-komponenti tal-ħelikopter, it-taħriġ u l-ajrunavigabbilità kontinwa;

►M1  82. ◄  “ambjent mhux ostili” tfisser ambjent li fih:

Fi kwalunkwe każ, dawk il-partijiet ta’ żona kkonġestjonata li jkollhom żoni adegwati għal inżul ta’ emerġenza sikur għandhom jitqiesu bħala partijiet mhux ostili;

►M1  83. ◄  “operazzjoni ta’ avviċinament mhux ta’ preċiżjoni (NPA)” tfisser avviċinament bi strument b’gћoli minimu ta’ nżul (MDH), jew DH fil-każ ta’ titjira mwettqa b’teknika tas-CDFA, li ma jkunx iktar baxx minn 250 pied u b’RVR/CMV ta’ mhux inqas minn 750 metru fil-każ tal-ajruplani u ta’ mhux inqas minn 600 metru fil-każ tal-ħelikopters;

►M1  84. ◄  “membru tal-ekwipaġġ tan-NVIS” tfisser membru tal-ekwipaġġ tekniku assenjat għal titjira bin-NVIS;

►M1  85. ◄  “titjira bin-NVIS” tfisser titjira li titwettaq b’kundizzjonijiet meteoroloġiċi viżwali (VMC) ta’ billejl li matulha l-ekwipaġġ tat-titjira juża n-NVGs f’ħelikopter li jkun qed jopera skont approvazzjoni tan-NVIS;

►M1  86. ◄  “operazzjonijiet lil hinn mill-kosta” tfisser operazzjonijiet li, b’mod regolari, ikollhom parti sostanzjali mit-titjira mwettqa fuq żoni tal-baħar lejn jew minn postijiet li jinsabu lil hinn mill-kosta;

►M1  87. ◄  “sit tal-operat” tfisser sit, minbarra ajrudrom, magħżul mill-operatur jew mill-bdot fil-kmand jew mill-kmandant għall-inżul, it-tlugħ u/jew l-operazzjonijiet ta’ tagħbija esterna;

►M1  88. ◄  “operazzjoni fil-kategorija tal-prestazzjoni 1” tfisser operazzjoni li fiha, f’każ li tiżviluppa ħsara fil-magna kritika, il-ħelikopter ikun jista’ jinżel fid-distanza disponibbli għal tlugħ interrott jew ikun jista’ jkompli bit-titjira b’mod sikur sa żona tal-inżul xierqa, skont meta tiżviluppa l-ħsara;

►M1  89. ◄  “operazzjoni fil-kategorija tal-prestazzjoni 2” tfisser operazzjoni li fiha, f’każ li tiżviluppa ħsara fil-magna kritika, ikun hemm prestazzjoni disponibbli biex il-ħelikopter ikun jista’ jkompli bit-titjira b’mod sikur, ħlief meta l-ħsara tiżviluppa kmieni matul il-manuvra tat-tlugħ jew tard waqt il-manuvra tal-inżul, f’liema każijiet jista’ jkun meħtieġ inżul ta’ emerġenza;

►M1  90. ◄  “operazzjoni fil-kategorija tal-prestazzjoni 3” tfisser operazzjoni li fiha, f’każ li tiżviluppa ħsara fil-magna fi kwalunkwe ħin waqt it-titjira, jista’ jkun meħtieġ inżul ta’ emerġenza fil-każ ta’ ħelikopter b’diversi magni u jkun meħtieġ inżul ta’ emerġenza fil-każ ta’ ħelikopter b’magna waħda;

►M1  91. ◄  “kontroll operattiv” tfisser ir-responsabbiltà għall-għoti ta’ bidu għal titjira jew għall-kontinwazzjoni, għat-terminazzjoni jew għad-devjazzjoni tagħha fl-interess tas-sikurezza;

►M1  92. ◄  “operazzjoni tal-Kategorija II li mhijiex standard (OTS CAT II)” tfisser operazzjoni ta’ avviċinament u nżul bi strument ta’ preċiżjoni, bl-użu ta’ ILS jew MLS, li fiha xi elementi (jew kollha kemm huma) tas-sistema tad-dawl li tintuża f’avviċinamenti ta’ preċiżjoni tal-kategorija II ma jkunux disponibbli, u:

►M1  93. ◄  “ajruplani tal-kategorija tal-prestazzjoni A” tfisser ajruplani b’diversi magni li jaħdmu b’turboskrun, li jkollhom MOPSC ta’ iktar minn disa’ sits jew li jkollhom massa massima waqt it-tlugħ li taqbeż il-5 700 kilogramma, kif ukoll l-ajruplani kollha li jaħdmu b’diversi magni turboġett;

►M1  94. ◄  “ajruplani tal-kategorija tal-prestazzjoni B” tfisser ajruplani li jaħdmu b’magni bl-iskrejjen, li jkollhom MOPSC ta’ disa’ sits jew inqas u li jkollhom massa massima waqt it-tlugħ ta’ 5 700 kilogramma jew inqas;

►M1  95. ◄  “ajruplani tal-kategorija tal-prestazzjoni Ċ” tfisser ajruplani li jaħdmu b’magni bil-pistuni, li jkollhom MOPSC ta’ iktar minn disa’ sits jew li jkollhom massa massima waqt it-tlugħ li taqbeż il-5 700 kilogramma;

►M1  96. ◄  “il-bdot fil-kmand” tfisser il-bdot maħtur biex ikun fil-kmand u li huwa inkarigat iwettaq it-titjira b’mod sikur. Għall-għanijiet tal-operazzjonijiet tat-trasport kummerċjali bl-ajru, il-“bdot fil-kmand” għandu jissejjaħ il-“kmandant”;

►M1  97. ◄  “il-post prinċipali tan-negozju” tfisser l-uffiċċju ewlieni jew l-uffiċċju rreġistrat tal-organizzazzjoni li fih jitwettqu l-funzjonijiet finanzjarji prinċipali u l-kontroll operattiv tal-attivitajiet imsemmija f’dan ir-Regolament;

►M1  98. ◄  “il-prijoritizzazzjoni tal-ispezzjonijiet fir-rampa” tfisser l-allokazzjoni ta’ parti adegwata mill-għadd totali ta’ spezzjonijiet fir-rampa mwettqin minn awtorità kompetenti jew f’isimha fuq bażi annwali kif previst fil-Parti msejħa “ARO”;

►M1  99. ◄  “sit ta’ interess pubbliku (PIS)” tfisser sit li jintuża esklużivament għal operazzjonijiet li huma fl-interess pubbliku;

►M1  100. ◄  “spezzjoni fir-rampa” tfisser l-ispezzjoni tal-inġenji tal-ajru, tal-kwalifiki tal-ekwipaġġ tal-kabina u tal-ekwipaġġ tat-titjira u tad-dokumentazzjoni tat-titjira sabiex tiġi vverifikata l-konformità mar-rekwiżiti applikabbli;

►M1  101. ◄  “intervall tar-rettifika” tfisser limitazzjoni fuq it-tul ta’ żmien tal-operazzjonijiet imwettqin b’tagħmir li ma jaħdimx;

►M1  102. ◄  “id-distanza disponibbli għal tlugħ interrott (RTODAH)” tfisser it-tul taż-żona ta’ tlugħ u ta’ avviċinament finali ddikjarata bħala disponibbli u xierqa għall-ħelikopters operati fil-kategorija tal-prestazzjoni 1 biex fiha jikkompletaw tlugħ interrott;

►M1  103. ◄  “id-distanza meħtieġa għal tlugħ interrott (RTODRH)” tfisser id-distanza orizzontali meħtieġa mill-bidu tat-tlugħ sal-punt li fih il-ħelikopter jieqaf għal kollox wara ħsara fil-magna u l-interruzzjoni tat-tlugħ fil-punt ta’ deċiżjoni tat-tlugħ;

►M1  104. ◄  “il-medda viżwali tar-runway (RVR)” tfisser id-distanza sa fejn il-bdot ta’ inġenju tal-ajru li jkun jinsab fuq il-linja taċ-ċentru ta’ runway jista’ jara l-marki ta’ wiċċ ir-runway jew id-dwal li jimmarkaw it-truf tar-runway jew li jidentifikaw il-linja taċ-ċentru tagħha;

►M1  105. ◄  “inżul ta’ emerġenza sikur” tfisser inżul inevitabbli jew inżul ta’ emerġenza inevitabbli kkontrollat fl-ilma li fih, b’mod raġonevoli, il-persuni li jinsabu fl-inġenju tal-ajru jew fuq l-art jew l-ilma ma jkunux mistennija jweġġgħu;

►M1  106. ◄  “idroplan” tfisser inġenju tal-ajru bi ġwienaħ fissi li hu ddisinjat għal tlugħ u nżul fuq l-ilma u li jinkludi l-ajruplani anfibji operati bħala idroplani;

►M1  107. ◄  “runways separati” tfisser runways li jinsabu fl-istess ajrudrom li huma wċuħ tal-inżul separati. Dawn ir-runways jistgħu jgħattu lil xulxin jew jaqsmu minn fuq xulxin b’tali mod li jekk waħda minnhom tkun imblukkata, dan ma jżommx it-tipi ta’ operazzjonijiet ippjanati milli jitwettqu fuq ir-runway l-oħra. Kull runway għandu jkollha proċedura separata ta’ avviċinament ibbażata fuq għajnuna separata għan-navigazzjoni;

►M1  108. ◄  “titjira speċjali tal-VFR” tfisser titjira tal-VFR awtorizzata mill-kontroll tat-traffiku tal-ajru biex topera f’żona tal-kontroll f’kundizzjonijiet meteoroloġiċi li huma inqas mill-VMC;

►M1  109. ◄  “avviċinament stabbilizzat (SAp)” tfisser avviċinament li jsir b’mod ikkontrollat u xieraq f’dak li għandu x’jaqsam mal-konfigurazzjoni, l-enerġija u l-kontroll tal-passaġġ tat-titjira minn punt jew altitudni/għoli stabbilit minn qabel sa punt li jkun 50 pied ‘il fuq mil-limitu jew sal-punt minn fejn tinbeda l-manuvra tal-“flare” jekk dan ikun ogħla;

109a. “kompartiment sterili tal-ekwipaġġ tat-titjira” ifisser kwalunkwe perjodu ta' ħin li fih il-membri tal-ekwipaġġ tat-titjira ma jkunux disturbati jew distratti, ħlief għal kwistjonijiet li jkunu kritiċi għas-sikurezza tal-operat tal-inġenju tal-ajru jew għas-sikurezza tal-okkupanti.

►M1  110. ◄  “ajrudrom alternattiv għat-tlugħ” tfisser ajrudrom alternattiv li fih l-inġenju tal-ajru jista’ jillandja jekk dan ikun meħtieġ ftit wara t-tlugħ u f’każ li ma jkunx jista’ jintuża l-ajrudrom tat-tluq;

►M1  111. ◄  “punt ta’ deċiżjoni tat-tlugħ (TDP)” tfisser il-punt użat biex tiġi stabbilita l-prestazzjoni tat-tlugħ li minnu jista’ jew isir tlugħ interrott, jew jitkompla b’mod sikur it-tlugħ, meta tkun ġiet innutata ħsara fil-maġna f’dak il-punt;

►M1  112. ◄  “id-distanza disponibbli għat-tlugħ (TODA)”, fil-każ tal-ajruplani, tfisser it-tul tal-ġirja tat-tlugħ disponibbli u t-tul tal-mogħdija tal-ikklerjar, jekk din tkun ipprovduta;

►M1  113. ◄  “id-distanza disponibbli għat-tlugħ (TODAH)”, fil-każ tal-ħelikopters, tfisser it-tul taż-żona ta’ tlugħ u ta’ avviċinament finali, u t-tul tal-mogħdija tal-ikklerjar tal-ħelikopter, jekk din tkun ipprovduta, li tkun ġiet iddikjarata bħala disponibbli u xierqa għall-ħelikopters biex dawn jikkompletaw it-tlugħ;

►M1  114. ◄  “id-distanza meħtieġa għat-tlugħ (TODRH)”, fil-każ tal-ħelikopters, tfisser id-distanza orizzontali meħtieġa mill-bidu tat-tlugħ sal-punt li fih jintlaħqu, bil-magni li jifdal jaħdmu fil-limiti operattivi approvati, wara li fit-TDP tkun ġiet innutata ħsara fil-maġna kritika, veloċità sikura għat-tlugħ (VTOSS), għoli speċifikat u xaqliba tat-tlugħ pożittiva;

►M1  115. ◄  “il-passaġġ tat-titjira tat-tlugħ” tfisser il-passaġġ vertikali u orizzontali, meta l-magna kritika tkun wieqfa, minn punt speċifiku matul it-tlugħ sa 1 500 pied ‘il fuq mill-wiċċ fil-każ ta’ ajruplan u sa 1 000 pied ‘il fuq mill-wiċċ fil-każ ta’ ħelikopter;

►M1  116. ◄  “il-massa waqt it-tlugħ” tfisser il-massa, li tinkludi kollox u kull min ikun qed jinġarr fil-bidu tat-tlugħ fil-każ ta’ ħelikopter u fil-bidu tal-ġirja tat-tlugħ fil-każ ta’ ajruplan;

►M1  117. ◄  “il-ġirja tat-tlugħ disponibbli (TORA)” tfisser it-tul tar-runway iddikjarat bħala disponibbli mill-Istat tal-ajrudrom u li jkun xieraq għall-ġirja fuq l-art ta’ ajruplan li jkun qed iwettaq it-tlugħ;

117a. “speċjalist fil-kompitu” tfisser persuna assenjata mill-operatur jew parti terza, jew li taġixxi bħala impriża, li twettaq kompiti fuq l-art direttament marbutin ma’ kompitu speċjalizzat jew li twettaq kompiti speċjalizzati abbord jew mill-inġenju tal-ajru;

►M1  118. ◄  “membru tal-ekwipaġġ tekniku” tfisser membru tal-ekwipaġġ li jieħu sehem f’operazzjonijiet tal-HEMS, tal-HHO jew bin-NVIS tat-trasport kummerċjali bl-ajru, minbarra membru tal-ekwipaġġ tat-titjira jew membru tal-ekwipaġġ tal-kabina, li l-operatur ikun qabbdu jaqdi kompiti fl-inġenju tal-ajru jew fuq l-art sabiex jgħin lill-bdot matul operazzjonijiet tal-HEMS, tal-HHO jew bin-NVIS li jkunu jeħtieġu t-tħaddim ta’ tagħmir speċjalizzat abbord;

►M1  119. ◄  “Struzzjonijiet Tekniċi (TI)” tfisser l-edizzjoni effettiva l-iktar riċenti tal-“Istruzzjonijiet Tekniċi għat-Trasport Sikur tal-Oġġetti Perikolużi bl-Ajru”, inkluż is-Suppliment tagħha u kwalunkwe Addenda għaliha, approvata u ppubblikata mill-Organizzazzjoni tal-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali;

120. “tagħbija tat-traffiku (traffic load)” tfisser il-massa totali ta’ passiġġieri, bagalji, merkanzija u tagħmir tal-ispeċjalisti portabbli u, ħlief għall-blalen tal-arja, inkluża kwalunkwe saborra;

►M1  121. ◄  “titjira bin-NVIS mhux megħjuna” tfisser, fil-każ ta’ operazzjonijiet bin-NVIS, dik il-parti ta’ titjira tal-VFR imwettqa billejl li fiha membru tal-ekwipaġġ ma jkunx qed juża n-NVG;

►M1  122. ◄  “impriża” tfisser kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika, kemm jekk topera għall-qligħ kif ukoll jekk le, jew kull korp uffiċjali, kemm jekk ikun persuna ġuridika kif ukoll jekk le;

►M1  123. ◄  “V1” tfisser il-veloċità massima waqt it-tlugħ li fiha l-bdot irid jieħu l-ewwel azzjoni sabiex iwaqqaf l-ajruplan fid-distanza għall-aċċellerazzjoni u l-waqfien. V1 tfisser ukoll il-veloċità minima waqt it-tlugħ, wara li tkun żviluppat ħsara fil-magna kritika fil-VEF, li fiha l-bdot jista’ jkompli bit-tlugħ u jilħaq l-għoli meħtieġ ‘il fuq mill-wiċċ tat-tlugħ fid-distanza tat-tlugħ;

►M1  124. ◄  “VEF” tfisser il-veloċità li fiha wieħed jassumi li l-magna kritika tiżviluppa ħsara matul it-tlugħ;

►M1  125. ◄  “avviċinament viżwali” tfisser avviċinament li fih il-proċedura kollha ta’ avviċinament bi strument, jew parti minnha, ma tintemmx u l-avviċinament jitwettaq permezz ta’ referenza viżwali għat-terren;

126. “ajrudrom funzjonali li jista’ jintlaħaq fil-kundizzjonijiet tat-temp attwali” tfisser ajrudrom adegwat fejn, fil-mument tal-użu antiċipat, rapporti tat-temp, jew previżjonijiet, jew kwalunkwe kombinazzjoni ta’ dawn, juru li l-kundizzjonijiet tat-temp se jkunu fil-valur minimu operattiv jew ogħla mill-valur minimu operattiv meħtieġ tal-ajrudrom, u r-rapporti dwar il-kundizzjoni tal-wiċċ tar-runway juru li nżul bla periklu se jkun possibbli;

127. “ftehim ta’ kiri bl-ekwipaġġ” tfisser ftehim:

►M1  128. ◄  “runway imxarrba” tfisser runway li l-wiċċ tagħha jkun mgħotti bl-ilma, jew l-ekwivalenti tiegħu, f’livell inqas minn dak speċifikat fid-definizzjoni ta’ “runway ikkontaminata”, jew runway li fuq il-wiċċ tagħha jkun hemm biżżejjed nida biex iwassal biex din tkun tidher li tirrifletti, iżda li ma jkollha l-ebda żona sinifikanti ta’ ilma qiegħed.

(a) L-Aġenzija għandha tiżviluppa Mezzi Aċċettabbli ta’ Konformità (AMC) li jistgħu jintużaw biex tiġi stabbilita l-konformità mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u mar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu. Meta jkun hemm konformità mal-AMC, ir-rekwiżiti relatati tar-Regoli ta’ Implimentazzjoni jkunu ġew issodisfati.

(b) Jistgħu jintużaw mezzi alternattivi ta’ konformità sabiex tiġi stabbilita l-konformità mar-Regoli ta’ Implimentazzjoni.

(c) L-awtorità kompetenti għandha tistabbilixxi sistema biex tevalwa b’mod konsistenti li l-mezzi alternattivi kollha ta’ konformità użati minnha jew minn organizzazzjonijiet jew persuni li jaqgħu taħt is-sorveljanza tagħha jippermettu li tiġi stabbilita l-konformità mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u mar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu.

(d) L-awtorità kompetenti għandha tevalwa l-mezzi alternattivi kollha ta’ konformità proposti minn organizzazzjoni skont il-punt ORO.GEN.120 (b) billi tanalizza d-dokumentazzjoni fornuta u billi tagħmel spezzjoni fl-organizzazzjoni jekk dan jitqies li jkun meħtieġ.

Meta l-awtorità kompetenti ssib li l-mezzi alternattivi ta’ konformità huma skont ir-Regoli ta’ Implimentazzjoni, din għandha, mingħajr dewmien żejjed:

(e) Meta l-awtorità kompetenti stess tuża mezzi alternattivi ta’ konformità biex tkun konformi mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u mar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu, din għandha:

L-awtorità kompetenti għandha tipprovdi lill-Aġenzija b’deskrizzjoni sħiħa tal-mezzi alternattivi ta’ konformità, inkluż bi kwalunkwe reviżjoni għall-proċeduri li tista’ tkun rilevanti, kif ukoll b’valutazzjoni li turi li r-Regoli ta’ Implimentazzjoni ġew issodisfati.

(a) L-awtorità kompetenti għandha tavża lill-Aġenzija, mingħajr dewmien żejjed, f’każ ta’ xi problema sinifikanti bl-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u tar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu.

(b) L-awtorità kompetenti għandha tipprovdi lill-Aġenzija bl-informazzjoni sinifikanti għas-sikurezza li toħroġ mir-rapporti ta’ okkorrenza li tkun irċeviet.

(a) Mingħajr ħsara għad-Direttiva 2003/42/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ( 5 ), l-awtorità kompetenti għandha timplimenta sistema biex tiġbor, tanalizza u xxerred b’mod xieraq l-informazzjoni marbuta mas-sikurezza.

(b) L-Aġenzija għandha timplimenta sistema biex tanalizza b’mod xieraq kwalunkwe informazzjoni rilevanti marbuta mas-sikurezza li din tkun irċeviet u biex tipprovdi lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni, mingħajr dewmien żejjed, bi kwalunkwe informazzjoni, inklużi rakkomandazzjonijiet jew azzjonijiet korrettivi li jridu jittieħdu, li huma jkunu jeħtieġu biex jirreaġixxu fil-ħin għal problema tas-sikurezza li tkun tinvolvi prodotti, partijiet, apparat, persuni jew organizzazzjonijiet li huma suġġetti għar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u għar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu.

(c) Hekk kif tirċievi l-informazzjoni msemmija fil-punti (a) u (b), l-awtorità kompetenti għandha tieħu miżuri adegwati sabiex tindirizza l-problema tas-sikurezza.

(d) Il-miżuri meħudin skont il-punt (c) għandhom jiġu nnotifikati lill-persuni jew lill-organizzazzjonijiet kollha li jridu jkunu konformi magħhom skont ir-Regolament (KE) Nru 216/2008 u r-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu. L-awtorità kompetenti għandha tinnotifika wkoll dawk il-miżuri lill-Aġenzija u, meta tkun meħtieġa azzjoni kkombinata, lill-Istati Membri l-oħra kkonċernati.

(a) L-awtorità kompetenti għandha tistabbilixxi u żżomm sistema ta’ ġestjoni, li tkun tinkludi mill-inqas:

(b) L-awtorità kompetenti għandha, għal kull qasam ta’ attività, inkluża s-sistema ta’ ġestjoni, taħtar persuna waħda jew iktar li tkun/ikunu responsabbli b’mod ġenerali għall-ġestjoni tal-kompitu(i) rilevanti.

(c) L-awtorità kompetenti għandha tistabbilixxi proċeduri għall-parteċipazzjoni fi skambju reċiproku tal-informazzjoni u l-għajnuna kollha meħtieġa ma’ awtoritajiet kompetenti oħra kkonċernati, inkluż skambju dwar is-sejbiet kollha identifikati u l-azzjonijiet kollha ta’ segwitu mwettqa bħala riżultat tas-sorveljanza ta’ persuni u organizzazzjonijiet li jwettqu attivitajiet fit-territorju ta’ Stat Membru, iżda li jkunu ċċertifikati ►M4  jew awtorizzati ◄ ►M1  minn, jew jagħmlu dikjarazzjonijiet lill-awtorita' ◄ kompetenti ta’ Stat Membru ieħor jew mill-Aġenzija.

(d) Kopja tal-proċeduri marbutin mas-sistema ta’ ġestjoni u tal-emendi tagħhom għandha titqiegħed għad-dispożizzjoni tal-Aġenzija għall-għanijiet tal-istandardizzazzjoni.

(a) Il-kompiti marbutin maċ-ċertifikazzjoni inizjali ►M4  , mal-awtorizzazzjoni ta' operazzjoni speċjalizzata ◄ jew mas-sorveljanza kontinwa tal-persuni jew tal-organizzazzjonijiet suġġetti għar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u għar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu għandhom jiġu allokati mill-Istati Membri biss lil entitajiet ikkwalifikati. Meta talloka l-kompiti, l-awtorità kompetenti għandha tiżġura:

(b) L-awtorità kompetenti għandha tiżgura li l-proċess ta’ verifika interna u l-proċess ta’ ġestjoni tar-riskji għas-sikurezza, li huma meħtieġa skont il-punt ARO.GEN.200 (a)(4), ikopru l-kompiti kollha ta’ ċertifikazzjoni ►M4  , ta' awtorizzazzjoni ◄ jew ta’ sorveljanza kontinwa li jitwettqu f’isimha.

(a) L-awtorità kompetenti għandu jkollha sistema fis-seħħ sabiex tidentifika l-bidliet li jaffettwaw il-kapaċità tagħha li twettaq il-kompiti u r-responsabbiltajiet tagħha kif iddefinit fir-Regolament (KE) Nru 216/2008 u fir-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu. Din is-sistema għandha tippermettilha tieħu azzjoni xierqa biex tiżgura li s-sistema ta’ ġestjoni tagħha tibqa’ adegwata u effettiva.

(b) L-awtorità kompetenti għandha taġġorna s-sistema ta’ ġestjoni tagħha biex tirrifletti kwalunkwe bidla fir-Regolament (KE) Nru 216/2008 u fir-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu fil-ħin, sabiex tiżgura implimentazzjoni effettiva tagħhom.

(c) L-awtorità kompetenti għandha tgħarraf lill-Aġenzija bi kwalunkwe tibdil li jaffettwa l-kapaċità tagħha li twettaq il-kompiti u r-responsabbiltajiet tagħha kif iddefinit fir-Regolament (KE) Nru 216/2008 u fir-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu.

(a) L-awtorità kompetenti għandha tistabbilixxi sistema ta’ żamma tar-rekords li tipprovdi għall-ħażna adegwata, l-aċċessibbiltà u t-traċċabbiltà affidabbli:

▼M4

▼M1

▼B

▼M4

▼M5

▼B

(b) L-awtorità kompetenti għandha żżomm aġġornata lista taċ-ċertifikati tal-organizzazzjoni u l-awtorizzazzjonijiet ta’ operazzjonijiet speċjalizzati kollha li ħarġet kif ukoll id-dikjarazzjonijiet li rċiviet.

(c) Ir-rekords kollha għandhom jinżammu għall-perjodu minimu taż-żmien speċifikat f’dan ir-Regolament. Jekk it-tali informazzjoni ma tingħatax, ir-rekords għandhom jinżammu għal perjodu minimu ta’ 5 snin, skont il-liġijiet applikabbli dwar il-protezzjoni tad-dejta.

(a) L-awtorità kompetenti għandha tivverifika:

▼M4

▼M5

▼M1

(b) Din il-verifika għandha:

(c) Il-kamp ta’ applikazzjoni tas-sorveljanza ddefinita fil-punti (a) u (b) għandu jqis ir-riżultati tal-attivitajiet tas-sorveljanza tal-imgħoddi, kif ukoll il-prijoritajiet tas-sikurezza.

(d) Mingħajr ħsara għall-kompetenzi tal-Istati Membri u għall-obbligi tagħhom kif stabbiliti fit-taqsima ARO.RAMP, il-kamp ta’ applikazzjoni tas-sorveljanza tal-attivitajiet imwettqin fit-territorju ta’ Stat Membru minn persuni jew organizzazzjonijiet li huma stabbiliti jew li joqogħdu fi Stat Membru ieħor għandu jiġi stabbilit abbażi tal-prijoritajiet tas-sikurezza, kif ukoll tal-attivitajiet ta’ sorveljanza tal-imgħoddi.

(e) Meta attività ta’ persuna jew ta’ organizzazzjoni tkun tinvolvi iktar minn Stat Membru wieħed jew lill-Aġenzija, l-awtorità kompetenti responsabbli għas-sorveljanza skont il-punt (a) tista’ taqbel li xi kompiti tas-sorveljanza jitwettqu mill-awtorità/l-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru/l-Istati Membri fejn l-attività tkun qed isseħħ jew mill-Aġenzija. Kwalunkwe persuna jew organizzazzjoni li tkun ikkonċernata minn ftehim bħal dan għandha tiġi infurmata dwar l-eżistenza u l-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu.

(f) L-awtorità kompetenti għandha tiġbor u tipproċessa kwalunkwe informazzjoni meqjusa bħala utli għas-sorveljanza, inkluża dik għall-ispezzjonijiet fir-rampa u għall-ispezzjonijiet mingħajr avviż minn qabel.

(a) L-awtorità kompetenti għandha tistabbilixxi u żżomm programm ta’ sorveljanza li jkopri l-attivitajiet ta’ sorveljanza meħtieġa skont il-punt ARO.GEN.300 u skont it-taqsima ARO.RAMP.

(b) Għall-organizzazzjonijiet iċċertifikati mill-awtorità kompetenti, il-programm ta’ sorveljanza għandu jiġi żviluppat billi jitqiesu n-natura speċifika tal-organizzazzjoni, il-kumplessità tal-attivitajiet tagħha u r-riżultati tal-attivitajiet ta’ ċertifikazzjoni u/jew ta’ sorveljanza tal-imgħoddi meħtieġa mit-taqsimiet ARO.GEN u ARO.RAMP, u dan il-programm għandu jissejjes fuq il-valutazzjoni tar-riskji assoċjati. F’kull ċiklu ta’ ppjanar tas-sorveljanza, dan għandu jinkludi:

(c) Għall-organizzazzjonijiet iċċertifikati mill-awtorità kompetenti, għandu jiġi applikat ċiklu ta’ ppjanar tas-superviżjoni li ma jaqbiżx l-24 xahar.

Iċ-ċiklu ta’ ppjanar tas-sorveljanza jista’ jitqassar jekk ikun hemm evidenza li l-prestazzjoni tas-sikurezza tal-organizzazzjoni tkun naqset.

Iċ-ċiklu ta’ ppjanar tas-sorveljanza jista’ jiġi estiż għal massimu ta’ 36 xahar, jekk l-awtorità kompetenti tkun stabbiliet li, matul l-24 xahar ta’ qabel:

Iċ-ċiklu ta’ ppjanar tas-sorveljanza jista’ jiġi estiż għal darb’oħra għal massimu ta’ 48 xahar jekk, minbarra dan t’hawn fuq, l-organizzazzjoni tkun stabbiliet sistema effettiva ta’ rrappurtar kontinwu lill-awtorità kompetenti dwar il-prestazzjoni tas-sikurezza u l-konformità regolatorja tal-organizzazzjoni nfisha, u l-awtorità kompetenti tkun approvat din is-sistema.

(d) Għall-organizzazzjonijiet li jiddikjaraw l-attività tagħhom lill-awtorità kompetenti, il-programm ta’ sorveljanza għandu jkun ibbażat fuq in-natura speċifika tal-organizzazzjoni, fuq il-kumplessità tal-attivitajiet tagħha u d-dejta tal-attivitajiet ta’ sorveljanza tal-passat u fuq il-valutazzjoni tar-riskji assoċjati mat-tip ta’ attività mwettqa. Dan għandu jinkludi audits u spezzjonijiet, inklużi spezzjonijiet tar-rampa u spezzjonijiet għall-għarrieda, skont kif xieraq.

(d1) Għal organizzazzjonijiet b’awtorizzazzjoni ta’ operazzjonijiet speċjalizzati, il-programm ta’ sorveljanza għandu jiġi stabbilit b’konformità ma’ (d) u għandu jqis ukoll il-proċess ta’ awtorizzazzjoni tal-imgħoddi u dak attwali u l-perjodu ta’ validità tal-awtorizzazzjoni.

►M1  (e) ◄  Għall-persuni li jkollhom liċenzja, ċertifikat, klassifikazzjoni jew attestazzjoni maħruġa mill-awtorità kompetenti, il-programm ta’ sorveljanza għandu jinkludi spezzjonijiet, inklużi spezzjonijiet mingħajr avviż minn qabel, skont kif ikun xieraq.

►M1  (f) ◄  Il-programm ta’ sorveljanza għandu jinkludi rekords tad-dati meta jmisshom isiru l-verifiki, l-ispezzjonijiet u l-laqgħat u tad-dati meta jkunu saru t-tali verifiki, spezzjonijiet u laqgħat.

(a) Meta tirċievi applikazzjoni għall-ħruġ inizjali ta’ ċertifikat għal organizzazzjoni, l-awtorità kompetenti għandha tivverifika l-konformità tal-organizzazzjoni mar-rekwiżiti applikabbli. Din il-verifika tista’ tqis id-dikjarazzjoni msemmija fil-punt ORO.AOC.100 (b).

(b) Meta tkun issodisfata li l-organizzazzjoni tkun konformi mar-rekwiżiti applikabbli, l-awtorità kompetenti għandha toħroġ iċ-ċertifikat(i), kif stabbilit fl-Appendiċi I sa II. Iċ-ċertifikat(i) għandu jinħareġ/għandhom jinħarġu għal perjodu taż-żmien mhux limitat. Il-privileġġi u l-kamp ta’ applikazzjoni tal-attivitajiet li l-organizzazzjoni tkun approvata twettaq għandhom jiġu speċifikati fit-termini tal-approvazzjoni mehmużin maċ-ċertifikat(i).

(c) Biex organizzazzjoni tkun tista’ timplimenta bidliet mingħajr approvazzjoni minn qabel tal-awtorità kompetenti skont il-punt ORO.GEN.130, l-awtorità kompetenti għandha tapprova l-proċedura mressqa mill-organizzazzjoni, li tiddefinixxi l-kamp ta’ applikazzjoni tat-tali bidliet u tiddeskrivi kif dawn se jiġu ġestiti u nnotifikati.

(a) Meta tirċievi applikazzjoni għal bidla li tkun teħtieġ approvazzjoni minn qabel, l-awtorità kompetenti għandha tivverifika l-konformità tal-organizzazzjoni mar-rekwiżiti applikabbli qabel ma toħroġ l-approvazzjoni.

L-awtorità kompetenti għandha tippreskrivi l-kundizzjonijiet li bihom l-organizzazzjoni tista’ tiffunzjona matul il-bidla, sakemm ma tistabbilixxix li ċ-ċertifikat tal-organizzazzjoni jeħtieġ li jiġi sospiż.

Meta tkun issodisfata li l-organizzazzjoni tkun konformi mar-rekwiżiti applikabbli, l-awtorità kompetenti għandha tapprova l-bidla.

(b) Mingħajr ħsara għal kwalunkwe miżura oħra ta’ infurzar, meta l-organizzazzjoni timplimenta bidliet li jkunu jeħtieġu approvazzjoni minn qabel mingħajr ma tkun irċeviet l-approvazzjoni tal-awtorità kompetenti kif iddefinit fil-punt (a), l-awtorità kompetenti għandha tissospendi, tillimita jew tirrevoka ċ-ċertifikat tal-organizzazzjoni.

(c) Għal bidliet li ma jkunux jeħtieġu approvazzjoni minn qabel, l-awtorità kompetenti għandha tivvaluta l-informazzjoni pprovduta fin-notifika mibgħuta mill-organizzazzjoni skont il-punt ORO.GEN.130 biex tivverifika l-konformità mar-rekwiżiti applikabbli. F’każ li jkun hemm kwalunkwe nuqqas ta’ konformità, l-awtorità kompetenti għandha:

(a) Malli tirċievi dikjarazzjoni minn organizzazzjoni li twettaq jew li għandha l-ħsieb li twettaq attivitajiet li għaliha dikjarazzjoni hi meħtieġa, l-awtorità kompetenti għandha tivverifika li d-dikjarazzjoni jkun fiha l-informazzjoni kollha meħtieġa skont il-Parti-ORO u għandha tibgħat riċevuta tal-wasla tad-dikjarazzjoni lill-organizzazzjoni.

(b) Jekk id-dikjarazzjoni ma fihiex l-informazzjoni meħtieġa, jew ikun fiha informazzjoni li tindika nuqqas ta’ konformità mar-rekwiżiti applikabbli, l-awtorità kompetenti għandha tinnotifika lill-organizzazzjoni dwar in-nuqqas ta’ konformità u għandha titlob għal aktar informazzjoni. Jekk jitqies meħtieġ l-awtorità kompetenti għandha twettaq spezzjoni fuq l-organizzazzjoni. Jekk in-nuqqas ta’ konformità hija kkonfermata, l-awtorità kompetenti għandha tieħu azzjoni kif definit f’ARO.GEN.350.

(a) L-awtorità kompetenti għas-sorveljanza skont il-punt ARO.GEN.300(a) għandu jkollha sistema biex tanalizza s-sejbiet għas-sinifikat tagħhom għas-sikurezza.

(b) Sejba ta' livell 1 għandha tinħareġ mill-awtorità kompetenti meta kwalunkwe nuqqas ta' konformità sinnifikanti tkun identifikata mar-rekwiżiti applikabbli tar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u r-Regoli ta' Implimentazzjoni tiegħu, mal-proċeduri u l-manwali tal-organizzazzjoni jew mat-termini ta' approvazzjoni, ċertifikat, awtorizzazzjoni ta' operazzjoni speċjalizzata jew mal-kontenut ta' dikjarazzjoni li tbaxxi s-sikurezza jew tkun ta' perikolu serju għas-sikurezza tat-titjira.

Is-sejbiet tal-livell 1 għandhom jinkludu:

(c) Sejba ta' livell 2 għandha tinħareġ mill-awtorità kompetenti meta kwalunkwe nuqqas ta' konformità tkun identifikata mar-rekwiżiti applikabbli tar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u r-Regoli ta' Implimentazzjoni tiegħu, mal-proċeduri u l-manwali tal-organizzazzjoni jew mat-termini ta' approvazzjoni, ċertifikat, awtorizzazzjoni ta' operazzjoni speċjalizzata jew mal-kontenut ta' dikjarazzjoni li tista' tbaxxi s-sikurezza jew tista' tkun ta' perikolu serju għas-sikurezza tat-titjira.

(d) Meta tiġi stabbilita sejba waqt is-sorveljanza jew permezz ta’ mezzi oħrajn, l-awtorità kompetenti għandha, mingħajr ħsara għal kwalunkwe azzjoni oħra meħtieġa skont ir-Regolament (KE) Nru 216/2008 u r-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu, tikkomunika s-sejba lill-organizzazzjoni bil-miktub u titlob għal azzjoni korrettiva biex ikun indirizzat in-nuqqas ta’ konformità identifikat. Fejn ikun rilevanti, l-awtorità kompetenti għandha tinforma lill-Istat li fih ikun irreġistrat l-inġenju tal-ajru.

(e) Mingħajr ħsara għal kwalunkwe miżura ta’ infurzar oħra, meta l-awtorità ta’ Stat Membru li tkun qed taġixxi skont id-dispożizzjonijiet tal-punt ARO.GEN.300 (d) tidentifika kwalunkwe nuqqas ta’ konformità mar-rekwiżiti applikabbli tar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u mar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu min-naħa ta’ organizzazzjoni ċċertifikata ►M4  , jew awtorizzata ◄ ►M1  jew li tagħmel dikjarazzjonijiet dwar l-attivita' tagħha lil awtorita ◄ kompetenti ta’ Stat Membru ieħor jew mill-Aġenzija, din għandha tinforma lil dik l-awtorità kompetenti u tagħtiha indikazzjoni dwar il-livell tas-sejba.

(a) Jekk, waqt is-sorveljanza jew permezz ta’ mezzi oħrajn, l-awtorità kompetenti responsabbli għas-sorveljanza skont il-punt ARO.GEN.300 (a) issib evidenza li turi nuqqas ta’ konformità mar-rekwiżiti applikabbli min-naħa ta’ persuna li jkollha liċenzja, ċertifikat, klassifikazzjoni jew attestazzjoni maħruġa skont ir-Regolament (KE) Nru 216/2008 u r-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu, l-awtorità kompetenti għandha taġixxi skont il-punti ARA.GEN.355 (a) sa (d) tal-Anness VI ►M4  għar-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 1178/2011 ◄  ( 6 ) (il-Parti ARA).

(b) Jekk, waqt is-sorveljanza jew permezz ta’ mezzi oħrajn, tinstab evidenza li turi nuqqas ta’ konformità mar-rekwiżiti applikabbli min-naħa ta’ persuna li tkun suġġetta għar-rekwiżiti stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 216/2008 u fir-Regoli ta’ Implimentazzjoni tagħha u li ma jkollhiex liċenzja, ċertifikat, klassifikazzjoni jew attestazzjoni maħruġa skont dak ir-Regolament u skont ir-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu, l-awtorità kompetenti li tkun identifikat in-nuqqas ta’ konformità għandha tieħu kwalunkwe miżura ta’ infurzar li tkun meħtieġa biex tiġi evitata l-kontinwazzjoni ta’ dak in-nuqqas ta’ konformità.

(a) L-awtorità kompetenti għandha toħroġ iċ-ċertifikat tal-operatur tal-ajru (AOC) meta tkun issodisfata li l-operatur ikun wera konformità mal-elementi meħtieġa skont il-punt ORO.AOC.100.

(b) Iċ-ċertifikat għandu jinkludi l-ispeċifikazzjonijiet tal-operazzjonijiet assoċjati miegħu.

(c) L-awtorità kompetenti tista’ tiddetermina limitazzjonijiet operazzjonali speċifiċi. It-tali limitazzjonijiet għandhom ikunu dokumentati fl-ispeċifikazzjonijiet tal-operazzjonijiet.

(1) tkun issodisfata, wara li ssir il-verifika mill-operatur hekk kif stabbilit fil-punt ORO.AOC.115, li l-operatur minn pajjiż terz ikun konformi mal-istandards applikabbli tal-ICAO;

(2) tikkollabora, kif meħtieġ, mal-awtorità kompetenti tal-Istat tal-operatur minn pajjiż terz.

(a) L-awtorità kompetenti għandha tapprova ftehim ta’ kiri meta tkun issodisfata li l-operatur iċċertifikat skont l-Anness III (il-Parti ORO) ikun konformi:

(b) L-approvazzjoni ta’ ftehim ta’ kiri ta’ inġenji tal-ajru bl-ekwipaġġ mingħand ħaddieħor għandha tiġi sospiża jew irrevokata kull meta:

(c) L-approvazzjoni ta' ftehim ta' kiri ta' inġenji tal-ajru mingħajr l-ekwipaġġ mingħand ħaddieħor għandha tiġi sospiża jew irrevokata kull meta:

(d) Meta tintalab tapprova minn qabel ftehim ta’ kiri ta’ inġenji tal-ajru mingħajr l-ekwipaġġ lil ħaddieħor skont il-punt ORO.AOC.110(e), l-awtorità kompetenti għandha tiżgura:

(e) Meta tintalab approvazzjoni minn qabel ta' ftehim ta' kiri mingħajr ekwipaġġ skont il-punt ORO.AOC. 110(d), l-awtorità kompetenti għandha tiżgura koordinazzjoni xierqa mal-Istat tar-Reġistrazzjoni tal-inġenju tal-ajru kif meħtieġ biex jiġu eżerċitati r-responsabbiltajiet ta' sorveljanza tal-inġenji tal-ajru.

(a) Malli tirċievi applikazzjoni għall-ħruġ ta’ awtorizzazzjoni ta’ operazzjonijiet kummerċjali speċjalizzati ta’ riskju għoli, l-awtorità kompetenti tal-operatur għandha tirrevedi d-dokumentazzjoni ta’ valutazzjoni tar-riskju u l-proċeduri operattivi standard (SOP) tal-operatur, relatati ma’ operazzjoni ppjanata waħda jew iktar u żviluppati skont ir-rekwiżiti rilevanti tal-Anness VIII (Parti-SPO).

(b) Meta tkun issodisfata bil-valutazzjoni tar-riskju u l-SOP, l-awtorità kompetenti tal-operatur għandha toħroġ l-awtorizzazzjoni, kif stabbilit fl-Appendiċi VI. L-awtorizzazzjoni tista’ tinħareġ għal tul ta’ żmien limitat jew mhux limitat. Il-kundizzjonijiet li fihom operatur huwa awtorizzat iwettaq operazzjoni kummerċjali speċjalizzata waħda jew iktar ta’ riskju għoli għandhom jiġu speċifikati fl-awtorizzazzjoni.

(c) Malli tirċievi applikazzjoni għal bidla fl-awtorizzazzjoni, l-awtorità kompetenti tal-operatur għandha tikkonforma ma’ (a) u (b). Għandha tippreskrivi l-kundizzjonijiet li fihom l-operatur jista’ jopera matul il-bidla, sakemm l-awtorità kompetenti ma tiddeterminax li l-awtorizzazzjoni għandha bżonn tiġi sospiża.

(d) Malli tirċievi applikazzjoni għat-tiġdid tal-awtorizzazzjoni, l-awtorità kompetenti tal-operatur għandha tikkonforma ma’ (a) u (b). Tista’ tieħu f’kunsiderazzjoni l-proċess ta’ awtorizzazzjoni u l-attivitajiet ta’ sorveljanza tal-imgħoddi.

(e) Mingħajr ħsara għal kwalunkwe miżura addizzjonali ta’ infurzar, meta l-operatur jimplimenta bidliet bla ma jippreżenta valutazzjoni tar-riskju emendata u SOP, l-awtorità kompetenti tal-operatur għandha tissospendi, tillimita jew tirrevoka l-awtorizzazzjoni.

(f) Malli tirċievi applikazzjoni għall-ħruġ ta’ awtorizzazzjoni għal operazzjoni kummerċjali speċjalizzata transfruntiera ta’ riskju għoli, l-awtorità kompetenti tal-operatur għandha tirrevedi d-dokumentazzjoni ta’ valutazzjoni tar-riskju u l-proċeduri operattivi standard (SOP) tal-operatur f’koordinazzjoni mal-awtorità kompetenti tal-post li fih hemm il-pjan li titwettaq l-operazzjoni. Meta ż-żewġ awtoritajiet ikunu ssodisfati bil-valutazzjoni tar-riskju u l-SOP, l-awtorità kompetenti tal-operatur għandha toħroġ l-awtorizzazzjoni.

(a) (a) L-awtorità kompetenti għandha tapprova ftehim ta’ kiri li jinvolvi inġenju tal-ajru rreġistrat f’pajjiż terz jew operatur ta’ pajjiż terz meta l-operatur tal-SPO jkun wera konformità ma’ ORO.SPO.100.

(b) (b) L-approvazzjoni ta’ ftehim ta’ kiri mingħajr ekwipaġġ għandha tiġi sospiża jew revokata kull meta jiġi sospiż jew revokat iċ-ċertifikat tal-ajrunavigabbiltà tal-inġenju tal-ajru.

(a) Malli tirċievi applikazzjoni għall-ħruġ ta’ approvazzjoni speċifika jew għal bidla fiha, l-awtorità kompetenti għandha tivvaluta l-applikazzjoni skont ir-rekwiżiti rilevanti tal-Anness V (il-Parti-SPA) u twettaq spezzjoni xierqa tal-operatur, fejn dan ikun rilevanti.

(b) Meta tkun sodisfatta li l-operatur ikun wera konformità mar-rekwiżiti applikabbli, l-awtorità kompetenti għandha toħroġ jew temenda l-approvazzjoni. L-approvazzjoni għandha tiġi speċifikata:

(a) Meta tirċievi applikazzjoni għall-approvazzjoni inizjali ta’ lista ta’ tagħmir minimu (MEL) jew għall-emenda tagħha min-naħa tal-operatur, l-awtorità kompetenti għandha tivvaluta kull oġġett li jkun se jiġi affettwat biex tivverifika l-konformità mar-rekwiżiti applikabbli qabel ma toħroġ l-approvazzjoni.

(b) L-awtorità kompetenti għandha tapprova l-proċedura tal-operatur għall-estensjoni tal-intervalli ta’ rettifika B, C u D applikabbli, jekk l-operatur jagħti prova tal-kundizzjonijiet speċifikati fil-punt ORO.MLR.105 (f) u l-awtorità kompetenti tkun ivverifikathom.

(c) L-awtorità kompetenti għandha tapprova, abbażi ta’ każ b’każ, l-operazzjoni ta’ inġenju tal-ajru barra l-limiti tal-MEL, iżda fil-limiti tal-lista ta’ tagħmir minimu ta’ referenza (MMEL), jekk l-operatur jagħti prova tal-kundizzjonijiet speċifikati fil-punt ORO.MLR.105 u l-awtorità kompetenti tkun ivverifikathom.

(a) L-Istat Membru għandu jindika dawk iż-żoni fejn jistgħu jitwettqu operazzjonijiet bil-ħelikopter mingħajr ma jkun hemm garanzija li jista’ jitwettaq inżul ta’ emerġenza sikur, kif deskritt fil-punt CAT.POL.H.420.

(b) Qabel ma tinħareġ l-approvazzjoni msemmija fil-punt CAT.POL.H.420, l-awtorità kompetenti għandha tkun qieset ir-raġunijiet li jkun ta l-operatur dwar għaliex ma jistgħux jintużaw il-kriterji tal-prestazzjoni x-xierqa.

(a) L-awtorità kompetenti għandha tapprova skemi ta’ speċifikazzjoni tal-ħinijiet ta’ titjir proposti mill-operaturi CAT jekk l-operatur juri konformità mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u s-Subparti FTL tal-Anness III ta’ dan ir-Regolament.

(b) Kull meta skema ta’ speċifikazzjoni tal-ħinijiet ta’ titjir proposta minn operatur tiddevja mill-ispeċifikazzjonijiet taċ-ċertifikazzjoni applikabbli maħruġin mill-Aġenzija, l-awtorità kompetenti għandha tapplika l-proċedura deskritta fl-Artikolu 22(2) tar-Regolament (KE) Nru 216/2008.

(c) Kull meta skema ta’ speċifikazzjoni tal-ħinijiet ta’ titjir proposta minn operatur tidderoga mir-regoli ta’ implimentazzjoni applikabbli, l-awtorità kompetenti għandha tapplika l-proċedura deskritta fl-Artikolu 14(6) tar-Regolament (KE) Nru 216/2008.

(d) Id-devjazzjonijiet jew id-derogi approvati għandhom ikunu soġġetti, wara li jiġu applikati, għal valutazzjoni biex jiġi ddeterminat jekk devjazzjonijiet jew derogi bħal dawn għandhomx jiġu kkonfermati jew emendati. L-awtorità kompetenti u l-Aġenzija għandhom iwettqu valutazzjoni indipendenti fuq il-bażi tal-informazzjoni pprovduta mill-operatur. Il-valutazzjoni għandha tkun proporzjonata, trasparenti u msejsa fuq prinċipji u għarfien xjentifiċi.

(a) L-inġenji tal-ajru, kif ukoll l-ekwipaġġ tagħhom, għandhom jiġu spezzjonati skont ir-rekwiżiti applikabbli.

(b) Minbarra li twettaq l-ispezzjonijiet fir-rampa li huma inklużi fil-programm ta’ sorveljanza tagħha stabbilit skont il-punt ARO.GEN.305, l-awtorità kompetenti għandha twettaq spezzjoni fir-rampa fuq inġenju tal-ajru li dwaru jkun hemm suspett li mhuwiex konformi mar-rekwiżiti applikabbli.

(c) Fil-kuntest tal-iżvilupp tal-programm ta’ sorveljanza stabbilit skont il-punt ARO.GEN.305, l-awtorità kompetenti għandha tistabbilixxi programm annwali għat-twettiq ta’ spezzjonijiet fir-rampa fuq inġenji tal-ajru. Dan il-programm għandu:

(d) Meta tqis li huwa neċessarju, l-Aġenzija, b’kooperazzjoni mal-Istati Membri li fit-territorju tagħhom għandha ssir l-ispezzjoni, għandha twettaq spezzjonijiet fir-rampa fuq inġenji tal-ajru biex tivverifika l-konformità mar-rekwiżiti applikabbli għall-għan:

(a) L-Aġenzija għandha tipprovdi lill-awtoritajiet kompetenti b’lista ta’ operaturi jew ta’ inġenji tal-ajru li jkunu ġew identifikati bħala operaturi jew inġenji tal-ajru li jippreżentaw riskju potenzjali, sabiex ikun hemm prijoritizzazzjoni tal-ispezzjonijiet fir-rampa.

(b) Din il-lista għandha tinkludi:

(c) Il-lista għandha tiġi ppreżentata, skont il-proċeduri stabbiliti mill-Aġenzija, wara kull aġġornament tal-lista Komunitarja tal-operaturi li huma suġġetti għal projbizzjoni fuq l-operat skont ir-Regolament (KE) Nru 2111/2005 u, fi kwalunkwe każ, mill-inqas darba kull erba’ (4) xhur.

(a) L-awtorità kompetenti u l-Aġenzija għandu jkollhom spetturi kkwalifikati biex iwettqu l-ispezzjonijiet fir-rampa.

(b) L-ispetturi li jwettqu spezzjonijiet fir-rampa:

(c) It-taħriġ imsemmi fil-punt (b)(2)(i) għandu jingħata mill-awtorità kompetenti jew minn kwalunkwe organizzazzjoni tat-taħriġ li tkun approvata skont il-punt ARO.RAMP.120(a).

(d) L-Aġenzija għandha tiżviluppa u żżomm sillabi tat-taħriġ u tippromwovi l-organizzazzjoni ta’ korsijiet tat-taħriġ u ta’ laqgħat ta’ ħidma għall-ispetturi sabiex ittejjeb il-fehim u l-implimentazzjoni uniformi ta’ din is-Subparti.

(e) L-Aġenzija għandha tiffaċilita u tikkoordina programm ta’ skambju ta’ spetturi, li jkollu l-għan li jippermetti lill-ispetturi jiksbu esperjenza prattika u li jikkontribwixxi għall-armonizzazzjoni tal-proċeduri.

(a) L-awtorità kompetenti għandha tapprova organizzazzjoni tat-taħriġ li jkollha l-post prinċipali tan-negozju tagħha fit-territorju tal-Istat Membru rispettiv, meta tkun issodisfata li l-organizzazzjoni tat-taħriġ:

(b) Jekk l-awtorità kompetenti titlob dan, il-verifika tal-konformità u l-konformità kontinwa mar-rekwiżiti msemmija fil-punt (a) għandhom jitwettqu mill-Aġenzija.

(c) L-organizzazzjoni tat-taħriġ għandha tiġi approvata biex tipprovdi wieħed mit-tipi ta’ taħriġ li ġejjin jew aktar:

(a) L-ispezzjonijiet fir-rampa għandhom jitwettqu b’mod standardizzat jew billi tintuża l-formola stabbilita fl-Appendiċi III jewinkella billi tintuża dik stabbilita fl-Appendiċi IV.

(b) Meta jkunu qed iwettqu spezzjoni fir-rampa, l-ispetturi għandhom jagħmlu l-isforzi kollha possibbli sabiex jevitaw dewmien bla raġuni tal-inġenju tal-ajru spezzjonat.

(c) Meta titlesta l-ispezzjoni fir-rampa, il-bdot fil-kmand jew, fl-assenza tiegħu, membru ieħor tal-ekwipaġġ tat-titjira jew rappreżentant tal-operatur, għandhom jiġu infurmati bir-riżultati tal-ispezzjoni fir-rampa billi tintuża l-formola stabbilita fl-Appendiċi III.

(1) sejba tal-kategorija 3 hija s-sejba ta’ kwalunkwe nuqqas ta’ konformità sinifikanti mar-rekwiżiti applikabbli jew mat-termini ta’ ċertifikat li jkollu influwenza kbira fuq is-sikurezza;

(2) sejba tal-kategorija 2 hija s-sejba ta’ kwalunkwe nuqqas ta’ konformità mar-rekwiżiti applikabbli jew mat-termini ta’ ċertifikat li jkollu influwenza sinifikanti fuq is-sikurezza;

(3) sejba tal-kategorija 1 hija s-sejba ta’ kwalunkwe nuqqas ta’ konformità mar-rekwiżiti applikabbli jew mat-termini ta’ ċertifikat li jkollu influwenza minuri fuq is-sikurezza.

(a) Fil-każ ta’ sejba tal-kategorija 2 jew tal-kategorija 3, l-awtorità kompetenti jew, fejn ikun rilevanti, l-Aġenzija, għandha:

(b) Minbarra l-punt (a), fil-każ ta’ sejba tal-kategorija 3, l-awtorità kompetenti għandha tieħu passi immedjati billi:

(c) Meta l-Aġenzija tistabbilixxi sejba tal-kategorija 3, din għandha titlob lill-awtorità kompetenti fejn ikun illandja l-inġenju tal-ajru sabiex tieħu l-miżuri x-xierqa skont il-punt (b).

(a) Fil-każ ta’ sejba tal-kategorija 3 meta jidher li jkun ippjanat li l-inġenju tal-ajru jittajjar mingħajr ma l-operatur jew is-sid itemm l-azzjoni korrettiva x-xierqa, jew meta jidher li x’aktarx iseħħ dan, l-awtorità kompetenti għandha:

(b) L-awtorità kompetenti tal-Istat fejn l-inġenju tal-ajru jinżamm milli jtir għandha tinforma immedjatament lill-awtorità kompetenti tal-Istat tal-operatur u tal-Istat li fih l-ajruplan ikun irreġistrat, jekk ikun rilevanti, u lill-Aġenzija fil-każ ta’ inġenju tal-ajru miżmum milli jtir użat minn operatur minn pajjiż terz.

(c) L-awtorità kompetenti, f’koordinazzjoni mal-Istat tal-operatur jew mal-Istat tar-reġistrazzjoni, għandha tippreskrivi l-kundizzjonijiet meħtieġa li bihom l-inġenju tal-ajru jista’ jitħalla jitlaq.

(d) Jekk in-nuqqas ta’ konformità jaffettwa l-validità taċ-ċertifikat tal-ajrunavigabbilità tal-inġenju tal-ajru, iż-żamma milli jtir għandha titneħħa biss mill-awtorità kompetenti meta l-operatur jagħti prova li:

(a) L-informazzjoni miġbura skont il-punt ARO.RAMP.125(a) għandha tiddaħħal fil-bażi tad-dejta ċċentralizzata msemmija fil-punt ARO.RAMP.150(b)(2), fi żmien 21 jum kalendarju minn meta ssir l-ispezzjoni.

(b) L-awtorità kompetenti jew l-Aġenzija għandha ddaħħal fil-bażi tad-dejta ċċentralizzata kwalunkwe informazzjoni li tkun utli biex jiġu applikati r-Regolament (KE) Nru 216/2008 u r-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu u biex l-Aġenzija twettaq il-kompiti assenjati lilha skont dan l-Anness, inkluża l-informazzjoni rilevanti msemmija fil-punt ARO.RAMP.110.

(c) Kull meta l-informazzjoni, kif imsemmi fil-punt ARO.RAMP.110, tindika l-eżistenza ta’ theddida potenzjali għas-sikurezza, it-tali informazzjoni għandha tiġi kkomunikata wkoll mingħajr dewmien lil kull awtorità kompetenti u lill-Aġenzija.

(d) Kull meta l-informazzjoni dwar in-nuqqasijiet tal-inġenji tal-ajru tingħata minn persuna lill-awtorità kompetenti, l-informazzjoni msemmija fil-punt ARO.RAMP.110 u fil-punt ARO.RAMP.125(a) għandu jitneħħilha kull traċċa tas-sors hekk li is-sors tat-tali informazzjoni ma jkunx jista’ jiġi identifikat.

(a) L-Aġenzija għandha tamministra u tuża l-għodod u l-proċeduri meħtieġa għall-ħażna u l-iskambju ta’:

(b) Din il-ġestjoni għandha tinkludi l-kompiti li ġejjin:

(a) l-istat tal-progress tas-sistema;

(b) l-istat tal-ispezzjonijiet imwettqa matul is-sena;

(c) analiżi tar-riżultati tal-ispezzjonijiet b’indikazzjoni tal-kategoriji tas-sejbiet;

(d) l-azzjonijiet imwettqa matul is-sena;

(e) proposti għal iktar titjib fis-sistema ta’ spezzjonijiet fir-rampa; u

(f) annessi li jkun fihom il-listi tal-ispezzjonijiet imqassmin skont l-Istat tal-operazzjoni, it-tip ta’ inġenju tal-ajru, l-operatur u r-riżultati għal kull kategorija.

(a) L-Istati Membri għandhom jużaw l-informazzjoni li jirċievu skont il-punti ARO.RAMP.105 u ARO.RAMP.145 biss għall-għanijiet tar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u tar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu, u għandhom jipproteġuha kif xieraq.

(b) L-Aġenzija għandha tippubblika kull sena rapport bl-informazzjoni aggregata, li għandu jitqiegħed għad-dispożizzjoni tal-pubbliku u għandu jkun fih l-analiżi tal-informazzjoni li tkun waslitilha skont il-punt ARO.RAMP.145. Ir-rapport għandu jinkiteb b’mod sempliċi u li jinftiehem faċilment, u fih is-sors tal-informazzjoni m’għandux ikun jista’ jiġi identifikat.

(a) operazzjonijiet tat-trasport kummerċjali bl-ajru (CAT)

(b) operazzjonijiet kummerċjali speċjalizzati;

(c) operazzjonijiet mhux kummerċjali b’inġenji tal-ajru kumplessi u li jaħdmu bil-magni.

(d) operazzjonijiet mhux kummerċjali speċjalizzati b’inġenji tal-ajru kumplessi u li jaħdmu bil-magni.

(a) L-operatur huwa responsabbli għat-tħaddim tal-inġenju tal-ajru skont l-Anness IV tar-Regolament (KE) Nru 216/2008, kif applikabbli, skont ir-rekwiżiti rilevanti ta’ dan l-Anness u ċ-ċertifikat tal-operatur tal-ajru (AOC) jew l-awtorizzazzjoni ta’ operazzjoni speċjalizzata (awtorizzazzjoni SPO) jew id-dikjarazzjoni tiegħu.

(b) Kull titjira għandha ssir skont id-dispożizzjonijiet tal-manwal tal-operat.

(c) L-operatur għandu jistabbilixxi u jżomm sistema li teżerċita kontroll operattiv fuq kull titjira operata skont it-termini taċ-ċertifikat ►M4  , tal-awtorizzazzjoni SPO ◄ ►M1  jew id-dikjarazzjoni ◄ tiegħu.

(d) L-operatur għandu jiżgura li l-inġenji tal-ajru tiegħu jkunu mgħammra u li l-ekwipaġġi tiegħu jkunu kkwalifikati kif meħtieġ għaż-żona u t-tip tal-operazzjoni.

(e) L-operatur għandu jiżgura li l-persunal kollu li jkun assenjat għal operazzjonijiet ta’ fuq l-art jew tal-ajru, jew li jkun involut direttament fihom, jingħata struzzjonijiet kif suppost, ikun wera l-ħiliet tiegħu fil-kompiti partikulari tiegħu u jkun konxju mir-responsabbiltajiet tiegħu u mir-relazzjoni bejn it-tali kompiti u l-operazzjoni kollha kemm hi.

(f) L-operatur għandu jistabbilixxi l-proċeduri u l-istruzzjonijiet biex jiġi operat b'mod sikur kull tip ta' inġenju tal-ajru, li jkun fihom il-kompiti u r-responsabbiltajiet tal-persunal ta' fuq l-art u tal-membri tal-ekwipaġġ għal kull tip ta' operazzjoni fuq l-art u fl-ajru. Dawk il-proċeduri u l-istruzzjonijiet ma għandhomx jeħtieġu li l-membri tal-ekwipaġġ iwettqu xi attività matul il-fażijiet kritiċi tat-titjira għajr dawk meħtieġa biex l-inġenju tal-ajru jiġi operat b'mod sikur. Għandhom jiġu inklużi wkoll il-proċeduri u l-istruzzjonijiet għall-kompartiment sterili tal-ekwipaġġ tat-titjira.

(g) L-operatur għandu jiżgura li l-persunal kollu jkun jaf li huwa għandu jikkonforma mal-liġijiet, ir-regolamenti u l-proċeduri ta’ dawk l-Istati li fihom jitwettqu l-operazzjonijiet u li huma rilevanti għat-twettiq tal-kompiti tiegħu.

(h) L-operatur għandu jistabbilixxi sistema ta’ lista ta’ kontroll għal kull tip ta’ inġenju tal-ajru li l-membri tal-ekwipaġġ għandhom jużaw, għall-fażijiet kollha tat-titjira f’kundizzjonijiet normali, mhux normali u ta’ emerġenza, sabiex ikun żgurat li l-proċeduri operattivi mogħtija fil-manwal tal-operat jiġu segwiti. Id-disinn u l-użu tal-listi ta’ kontroll għandhom iħarsu l-prinċipji tal-fatturi umani u għandhom iqisu l-aktar dokumentazzjoni riċenti rilevanti mogħtija mill-manifattur tal-inġenju tal-ajru.

(i) L-operatur għandu jispeċifika l-proċeduri ta’ ppjanar tat-titjira sabiex jiżgura li t-titjira titwettaq b’mod sikur abbażi tal-kunsiderazzjonijiet tal-prestazzjoni tal-inġenju tal-ajru, ta’ limitazzjonijiet operattivi oħrajn u tal-kundizzjonijiet rilevanti li mistennija jkun hemm tul ir-rotta li għandha tiġi segwita u fl-ajrudromi jew fis-siti tal-operat ikkonċernati. Dawn il-proċeduri għandhom jiġu inklużi fil-manwal tal-operat.

(j) L-operatur għandu jistabbilixxi u jżomm programmi tat-taħriġ għall-persunal dwar l-oġġetti perikolużi, hekk kif meħtieġ mill-Istruzzjonijiet Tekniċi – programmi li għandhom ikunu suġġetti għall-analiżi u l-approvazzjoni tal-awtorità kompetenti. Il-livell tal-programmi tat-taħriġ għandu jkun xieraq għar-responsabbiltajiet tal-persunal.

(k) Minkejja (j), l-operatur ta’ glajder jew ballun tal-arja jew ta’ titjiriet li jitilqu u jinżlu fl-istess ajrudrom jew sit tal-operat, skont il-VFR binhar, b’

▼M5

▼M4

għandu jiżgura li l-ekwipaġġ tat-titjira rċieva taħriġ jew struzzjonijiet xierqa biex ikun jista’ jagħraf oġġetti perikolużi mhux iddikjarati mtellgħin abbord minn passiġġieri jew bħala merkanzija.

(a) L-applikazzjoni għal ►M4  ajru ◄ ċertifikat ta’ operatur jew għal emenda għal ċertifikat eżistenti għandha ssir fil-forma u l-manjiera stabbiliti mill-awtorità kompetenti, billi jitqiesu r-rekwiżiti applikabbli tar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u tar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu.

(b) L-applikanti għal ċertifikat inizjali għandhom jipprovdu lill-awtorità kompetenti bid-dokumenti li juru kif se jikkonformaw mar-rekwiżiti stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 216/2008 u fir-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu. Dawn id-dokumenti għandhom jinkludu proċedura li tiddeskrivi kif il-bidliet li ma jkunux jeħtieġu approvazzjoni minn qabel se jiġu ġestiti u kif dawn se jiġu nnotifikati lill-awtorità kompetenti.

(a) Operatur jista juża mezzi alternattivi ta’ konformità minn dawk adottati mill-Aġenzija biex jistabbilixxi l-konformità mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u mar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu.

(b) Meta operatur li jkun suġġett għaċ-ċertifikazzjoni jkun jixtieq juża mezzi alternattivi ta’ konformità mill-Mezzi Aċċettabbli ta’ Konformità (l-AMC) adottati mill-Aġenzija biex jistabbilixxi l-konformità mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u mar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu, dan għandu, qabel ma jimplimentahom, jipprovdi lill-awtorità kompetenti deskrizzjoni sħiħa tal-mezzi alternattivi ta’ konformità. Id-deskrizzjoni għandha tinkludi kwalunkwe reviżjoni tal-manwali jew tal-proċeduri li tista’ tkun rilevanti, kif ukoll valutazzjoni li turi li r-Regoli ta’ Implimentazzjoni jkunu ġew issodisfati.

L-operatur jista’ jimplimenta dawn il-mezzi alternattivi ta’ konformità jekk jingħata approvazzjoni minn qabel għalihom min-naħa tal-awtorità kompetenti u ladarba jirċievi n-notifika kif previst fil-punt ARO.GEN.120(d).

(c) Operatur li jkun meħtieġ jiddikjara l-attività tiegħu għandu jinnotifika lill-awtorità kompetenti l-lista ta’ mezzi alternattivi ta’ konformità li huwa juża biex tiġi stabbilita l-konformità mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u r-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu.

(d) Meta operatur soġġett għal awtorizzazzjoni SPO jkun jixtieq juża mezzi alternattivi ta’ konformità, għandu jikkonforma ma’ (b) kull meta t-tali mezzi alternattivi ta’ konformità jaffettwaw il-proċeduri operattivi standard li huma parti mill-awtorizzazzjoni u ma’ (c) għall-parti ddikjarata tal-organizzazzjoni u l-operazzjoni tiegħu.

(a) Kwalunkwe bidla li taffettwa:

għandu jkollha l-approvazzjoni minn qabel tal-awtorità kompetenti.

(b) Għal kwalunkwe bidla li teħtieġ l-approvazzjoni minn qabel skont ir-Regolament (KE) Nru 216/2008 u r-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu, l-operatur għandu japplika għal approvazzjoni maħruġa mill-awtorità kompetenti u jiksibha. L-applikazzjoni għandha titressaq qabel ma ssir kwalunkwe bidla bħal din, sabiex l-awtorità kompetenti tkun tista’ tiddeċiedi dwar il-konformità kontinwa mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u mar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu u temenda, jekk ikun meħtieġ, iċ-ċertifikat tal-operatur u t-termini tal-approvazzjoni relatati miegħu mehmuża miegħu.

L-operatur għandu jipprovdi lill-awtorità kompetenti bi kwalunkwe dokument li jkun rilevanti.

Il-bidla għandha tiġi implimentata biss meta l-operatur jirċievi l-approvazzjoni formali min-naħa tal-awtorità kompetenti skont il-punt ARO.GEN.330.

L-operatur għandu jiffunzjona skont il-kundizzjonijiet preskritti mill-awtorità kompetenti matul it-tali bidliet, skont kif ikun applikabbli.

(c) Il-bidliet kollha li ma jkunux jeħtieġu approvazzjoni minn qabel għandhom jiġu ttrattati u nnotifikati lill-awtorità kompetenti hekk kif iddefinit fil-proċedura approvata mill-awtorità kompetenti skont il-punt ARO.GEN.310(c).

(a) Iċ-ċertifikat tal-operatur għandu jibqa’ validu sakemm:

(b) Meta jiġi ċedut jew irrevokat, iċ-ċertifikat għandu jintbagħat lura lill-awtorità kompetenti mingħajr dewmien.

(a) Sabiex tiġi stabbilita l-konformità mar-rekwiżiti rilevanti tar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u tar-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu, l-operatur għandu jagħti aċċess, fi kwalunkwe ħin, għal kwalunkwe faċilità, inġenju tal-ajru, dokument, rekord, dejta, proċedura jew kwalunkwe materjal ieħor li huwa rilevanti għall-attività tiegħu li hija suġġetta għaċ-ċertifikazzjoni ►M4  , tal-awtorizzazzjoni SPO ◄ ►M1  jew għal dikjarazzjoni ◄ , kemm jekk din hija mogħtija b’kuntratt kif ukoll jekk le, lil kwalunkwe persuna awtorizzata minn waħda mill-awtoritajiet li ġejjin:

(b) L-aċċess għall-inġenji tal-ajru msemmi fil-punt (a) għandu ►M4  , fil-każ ta’ CAT, ◄ jinkludi l-possibbiltà li l-persuna awtorizzata tidħol fl-inġenju tal-ajru u tibqa’ fih matul l-operazzjonijiet ta’ titjir, sakemm il-kmandant ma jiddeċidix mod ieħor għall-kompartiment tal-ekwipaġġ tat-titjira skont il-punt CAT.GEN.MPA.135 fl-interess tas-sikurezza.

(a) jidentifika l-kawża oriġinali tan-nuqqas ta’ konformità;

(b) jiddefinixxi pjan ta’ azzjoni korrettiva; u

(c) juri l-implimentazzjoni ta’ azzjoni korrettiva b’mod li jissodisfa lill-awtorità kompetenti f’perjodu taż-żmien miftiehem ma’ dik l-awtorità, hekk kif iddefinit fil-punt ARO.GEN.350(d).

(a) kwalunkwe miżura tas-sikurezza li l-awtorità kompetenti tkun qabbditu jimplimenta skont il-punt ARO.GEN.135(c); u

(b) kwalunkwe informazzjoni obbligatorja rilevanti marbuta mas-sikurezza maħruġa mill-Aġenzija, inklużi d-direttivi tal-ajrunavigabbiltà.

(a) L-operatur għandu jirrapporta lill-awtorità kompetenti u lil kwalunkwe organizzazzjoni oħra li l-Istat tal-operatur jeżiġi li għandha tkun infurmata dwar kwalunkwe aċċident, inċident serju u okkorrenza kif iddefinit fir-Regolament (UE) Nru 996/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ( 10 ) u fid-Direttiva 2003/42/KE.

(b) Bla ħsara għall-punt (a), l-operatur għandu jirrapporta lill-awtorità kompetenti u lill-organizzazzjoni responsabbli għad-disinn tal-inġenju tal-ajru dwar kwalunkwe inċident, ħsara teknika, difett tekniku, qbiż tal-limiti tekniċi jew okkorrenza li tista’ turi informazzjoni mhux korretta, mhix kompluta jew ambigwa inkluża fid-dejta stabbilita skont ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 748/2012, jew dwar kwalunkwe ċirkostanza irregolari oħra li tkun ipperikolat, jew li setgħet tipperikola, it-tħaddim sikur tal-inġenju tal-ajru iżda li ma tkunx wasslet għal aċċident jew inċident serju.

(c) Mingħajr ħsara għar-Regolament (UE) Nru 996/2010, għad-Direttiva 2003/42/KE, għar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1321/2007 ( 11 ) u għar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1330/2007 ( 12 ), ir-rapporti msemmija fil-paragrafi (a) u (b) għandhom isiru f’forma u manjiera stabbiliti mill-awtorità kompetenti u għandhom ikunu jinkludu l-informazzjoni kollha rilevanti dwar il-kundizzjoni li l-operatur ikun jaf biha.

(d) Ir-rapporti għandhom isiru malajr kemm jista’ jkun, iżda fi kwalunkwe każ fi żmien 72 siegħa minn mindu l-operatur ikun identifika l-kundizzjoni li r-rapport ikun jittratta, sakemm ma jkunx hemm ċirkustanzi straordinarji li jimpedixxu dan.

(e) Fejn ikun rilevanti, l-operatur għandu jipproduċi rapport ta’ segwitu biex jipprovdi d-dettalji tal-azzjonijiet li jkun beħsiebu jieħu biex jevita okkorrenzi simili fil-ġejjieni, hekk kif dawn l-azzjonijiet ikunu ġew identifikati. Dan ir-rapport għandu jsir fil-forma u l-manjiera stabbiliti mill-awtorità kompetenti.

(a) L-operatur għandu jistabbilixxi, jimplimenta u jżomm sistema ta’ ġestjoni li tkun tinkludi:

(b) Is-sistema ta’ ġestjoni għandha tikkorrispondi għad-daqs tal-operatur u għan-natura u l-kumplessità tal-attivitajiet tiegħu, u għandha tqis il-perikli u r-riskji assoċjati magħhom inerenti f’dawn l-attivitajiet.

(a) (a) L-operatur għandu jiżgura li meta jikkuntratta jew jixtri xi parti tal-attività tiegħu, is-servizz jew prodott ikkuntrattat jew mixtri jikkonforma mar-rekwiżiti applikabbli.

(b) Meta l-operatur iċċertifikat jew id-detentur ta’ awtorizzazzjoni SPO jikkuntratta xi parti mill-attività tiegħu lill-organizzazzjoni li mhijiex iċċertifikata jew awtorizzata skont din il-Parti sabiex twettaq it-tali attività, l-organizzazzjoni kkuntrattata għandha taħdem bl-approvazzjoni tal-operatur. L-organizzazzjoni kontraenti għandha tiżgura li l-awtorità kompetenti tingħata aċċess għall-organizzazzjoni kkuntrattata, sabiex tara li tinżamm konformità kontinwa mar-rekwiżiti applikabbli.

(a) L-operatur għandu jaħtar maniġer responsabbli, li jkollu l-awtorità jiżgura li l-attivitajiet kollha jkunu jistgħu jiġu ffinanzjati u eżegwiti skont ir-rekwiżiti applikabbli. Il-maniġer responsabbli għandu jkun responsabbli għall-istabbiliment u ż-żamma ta’ sistema effettiva ta’ ġestjoni.

(b) L-operatur għandu jaħtar persuna jew grupp ta’ persuni li għandhom ikunu responsabbli biex jiżguraw li l-operatur jibqa’ konformi mar-rekwiżiti applikabbli. It-tali persuna(i) għandha/għandhom fl-aħħar mill-aħħar jaqgħu taħt l-awtorità tal-maniġer responsabbli.

(c) L-operatur għandu jkollu biżżejjed persunal ikkwalifikat għall-kompiti u l-attivitajiet ippjanati, li għandhom isiru skont ir-rekwiżiti applikabbli.

(d) L-operatur għandu jżomm ir-rekords ix-xierqa tal-esperjenza, tal-kwalifiki u tat-taħriġ biex juri l-konformità mal-punt (c).

(e) L-operatur għandu jiżgura li l-persunal kollu jkun jaf ir-regoli u l-proċeduri li huma rilevanti biex iwettaq il-kompiti tiegħu.

(a) L-operatur għandu jistabbilixxi sistema ta’ żamma tar-rekords li tippermetti l-ħażna adegwata u t-traċċabbiltà affidabbli tal-attivitajiet kollha żviluppati, li tkun tkopri b’mod partikulari l-elementi kollha indikati fil-punt ORO.GEN.200.

(b) Il-format tar-rekords għandu jiġi speċifikat fil-proċeduri tal-operatur.

(c) Ir-rekords għandhom jinħażnu b’mod li jiżgura l-protezzjoni mill-ħsara, mit-tibdil u mis-serq.

(a) Mingħajr ħsara għar-Regolament (KE) Nru 1008/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ( 13 ), qabel ma jibda ►M4  tat-trasport ◄ l-operazzjonijiet kummerċjali bl-ajru, l-operatur għandu japplika għal ċertifikat tal-operatur tal-ajru (AOC) maħruġ mill-awtorità kompetenti u jiksbu.

(b) L-operatur għandu jipprovdi t-tagħrif li ġej lill-awtorità kompetenti:

(c) L-applikanti għandhom juru lill-awtorità kompetenti li:

▼M6

▼M7

▼M4

(a) Mingħajr ħsara għar-Regolament (KE) Nru 1008/2008, kwalunkwe ftehim ta’ kiri li għandu x’jaqsam ma’ inġenju tal-ajru użat minn operatur li huwa ċċertifikat skont din il-Parti għandu jkun suġġett għall-approvazzjoni minn qabel tal-awtorità kompetenti.

(b) L-operatur iċċertifikat skont din il-Parti ma għandux jikri inġenji tal-ajru mingħajr ekwipaġġ inklużi fil-lista tal-operaturi soġġetti għal restrizzjonijiet operazzjonali, reġistrat fi Stat fejn l-operaturi kollha taħt is-sorveljanza tiegħu huma soġġetti għal projbizzjoni tal-operat jew mingħand operatur li huwa soġġett għal projbizzjoni ta' operat skont ir-Regolament (KE) Nru 2111/2005.

(c) L-applikant għall-approvazzjoni tal-kiri ta’ inġenju tal-ajru bl-ekwipaġġ mingħand operatur minn pajjiż terz għandu juri lill-awtorità kompetenti li:

(d) Applikant għall-approvazzjoni tal-kiri mingħajr ekwipaġġ mingħand ħaddieħor ta' inġenju tal-ajru rreġistrat f'pajjiż terz, għandu juri lill-awtorità kompetenti li:

(e) L-operatur iċċertifikat skont din il-Parti li jkun beħsiebu jikri wieħed mill-inġenji tal-ajru tiegħu lil ħaddieħor mingħajr l-ekwipaġġ għandu japplika għall-approvazzjoni minn qabel tal-awtorità kompetenti. Mal-applikazzjoni għandhom jintbagħtu kopji tal-ftehim ta’ kiri maħsub jew id-deskrizzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-kiri, minbarra l-arranġamenti finanzjarji, u kull dokument ieħor rilevanti.

(f) Qabel ma jikri inġenju tal-ajru tiegħu bl-ekwipaġġ lil ħaddieħor, l-operatur iċċertifikat skont din il-Parti għandu jinnotifika lill-awtorità kompetenti b’dan.

(a) Mingħajr ħsara għar-rekwiżiti tal-UE applikabbli għall-qasam tas-sikurezza għal operaturi u inġenji tal-ajru minn pajjiżi terzi, operatur iċċertifikat skont din il-Parti għandu jidħol fi ftehim għall-kondiviżjoni tal-kodiċi ma’ operatur minn pajjiż terz biss wara li:

(b) Huwa u jimplimenta l-ftehim ta’ kondiviżjoni tal-kodiċi, l-operatur għandu jimmonitorja u jivvaluta b’mod regolari l-konformità kontinwa tal-operatur minn pajjiż terz mal-istandards applikabbli tal-ICAO.

(c) L-operatur iċċertifikat skont din il-Parti la għandu jbigħ u lanqas joħroġ biljetti għal titjira operata minn operatur minn pajjiż terz meta dan tal-aħħar ikun suġġett għal projbizzjoni fuq l-operat skont ir-Regolament (KE) Nru 2111/2005 jew meta dan tal-aħħar ma jkunx qed jibqa’ konformi mal-istandards applikabbli tal-ICAO.

(a) Meta l-operatur ikun beħsiebu jipprovdi l-kors tat-taħriġ meħtieġ skont l-Anness V (il-Parti-CC) ►M4  għar-Regolament (UE) Nru 1178/2011 ◄ , huwa għandu japplika għal approvazzjoni maħruġa mill-awtorità kompetenti u jiksibha. Għal dan il-għan, l-applikant għandu juri l-konformità mar-rekwiżiti għat-twettiq tal-kors tat-taħriġ u għall-kontenut tiegħu stabbiliti fil-punti CC.TRA.215 u CC.TRA.220 ta’ dak l-Anness, u għandu jipprovdi lill-awtorità kompetenti:

(b) Jekk Stat Membru jiddeċiedi, skont il-punt ARA.CC.200 tal-Anness VI (il-Parti-ARA) ►M4  għar-Regolament (UE) Nru 1178/2011 ◄ , li l-operaturi jistgħu jkunu approvati biex joħorġu attestazzjonijiet tal-ekwipaġġ tal-kabina, l-applikant għandu, minbarra li jsegwi d-dispożizzjonijiet mogħtija fil-punt (a):

(c) L-approvazzjonijiet imsemmija fil-punti (a) u (b) għandhom jiġu speċifikati fl-ispeċifikazzjonijiet tal-operazzjonijiet.

(a) Id-detentur ta’ AOC jista’ jwettaq operazzjonijiet mhux kummerċjali b’inġenju tal-ajru li mill-bqija jintuża għal operazzjonijiet tat-trasport kummerċjali bl-ajru li jkunu mniżżlin fl-ispeċifikazzjonijiet tal-operazzjonijiet tal-AOC tiegħu, dejjem jekk l-operatur:

(b) Detentur ta’ AOC li jmexxi l-operazzjonijiet imsemmija f’(a) ma għandux l-obbligu li jippreżenta dikjarazzjoni skont din il-Parti.

(a) L-operatur għandu jistabbilixxi u jżomm sistema ta' monitoraġġ tad-dejta dwar it-titjiriet, li għandha tkun integrata fis-sistema ta' ġestjoni tiegħu, fil-każ ta' ajruplani li għandhom massa massima ċċertifikata waqt it-tlugħ ta' iktar minn 27 000 kilogramm.

(b) Il-programm ta' monitoraġġ ta' dejta tat-titjir ma gћandux ikun wieћed punittiv u gћandu jkollu protezzjoni adegwata biex jitħares/jitħarsu s-sors(i) tad-dejta.

(a) juża faċilitajiet xierqa tal-immaniġġjar fuq l-art biex jiżgura l-immaniġġjar sikur tat-titjiriet tiegћu;

(b) jħejji faċilitajiet ta’ appoġġ operattiv fil-bażi operattiva ewlenija li jkunu xierqa għaż-żona u għat-tip ta’ operazzjoni; u

(c) jiżgura li l-ispazju disponibbli għat-twettiq tax-xogħol f’kull bażi operattiva jkun biżżejjed gћall-persunal li l-azzjonijiet tiegħu jistgħu jaffettwaw is-sikurezza tal-operazzjonijiet tat-titjir. Barra minn hekk, gћandhom jitqiesu l-ћtiġijiet tal-ekwipaġġ ta’ fuq l-art, tal-persunal li għandu f’idejh il-kontroll operattiv, tal-ћażna u l-wiri tar-rekords essenzjali u tal-ippjanar tat-titjiriet min-naħa tal-ekwipaġġi.

(a) L-operatur gћandu jagћmel arranġamenti gћall-produzzjoni ta’ manwali u ta’ kwalunkwe dokumentazzjoni oħra li hija meħtieġa u tal-emendi assoċjati magħhom.

(b) L-operatur gћandu jkun kapaċi jqassam struzzjonijiet operattivi u informazzjoni oħra mingћajr dewmien.

(a) jipprovdi lill-awtorità kompetenti bl-informazzjoni rilevanti kollha qabel ma jibda bl-operazzjonijiet, bl-użu tal-formola li tinsab fl-Appendiċi I ta’ dan l-Anness;

(b) jinnotifika lill-awtorità kompetenti lista tal-mezzi alternattivi tal-konformità użati;

(c) iżomm konformità mar-rekwiżiti applikabbli u mal-informazzjoni mogħtija fid-dikjarazzjoni;

(d) jinnotifika lill-awtoritajiet kompetenti mingħajr dewmien dwar kwalunkwe bidla fid-dikjarazzjoni tiegħu jew fil-mezzi tal-konformità li juża permezz ta’ sottomissjoni ta’ dikjarazzjoni emendata bl-użu tal-formola li tinsab fl-Appendiċi I ta’ dan l-Anness; kif ukoll

(e) jinnotifika lill-awtorità kompetenti meta jieqaf bl-operat tiegħu.

(a) Operatur kummerċjali speċjalizzat għandu jikkonforma wkoll ma’ ORO.AOC.135, ma’ ORO.AOC.140 u ma’ ORO.AOC.150 minbarra ORO.DEC.100.

(b) L-inġenju tal-ajru għandu jkollu ċertifikat tal-ajrunavigabbiltà (CofA) skont ir-Regolament (UE) Nru 748/2012 jew għandu jinkera skont (c).

(c) Operatur kummerċjali speċjalizzat għandu jikseb l-approvazzjoni minn qabel mill-awtorità kompetenti u jikkonforma mal-kundizzjonijiet li ġejjin, jekk:

(a) Operatur kummerċjali speċjalizzat għandu japplika għal awtorizzazzjoni, u jiksibha, mill-awtorità kompetenti tal-operatur qabel jibda b’operazzjoni kummerċjali speċjalizzata ta’ riskju għoli:

(b) L-operatur għandu jipprovdi t-tagħrif li ġej lill-awtorità kompetenti:

(c) L-applikazzjoni għal awtorizzazzjoni jew l-emenda tagħha għandha ssir f’forma u b’mod stabbiliti mill-awtorità kompetenti, filwaqt li jittieħdu f’kunsiderazzjoni r-rekwiżiti applikabbli tar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u r-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu.

(a) Kwalunkwe bidla li taffettwa l-kamp ta’ applikazzjoni tal-awtorizzazzjoni jew l-operazzjonijiet awtorizzati teħtieġ approvazzjoni minn qabel tal-awtorità kompetenti. Kwalunkwe bidla mhux koperta mill-valutazzjoni tar-riskju inizjali teħtieġ is-sottomissjoni ta’ valutazzjoni tar-riskju emendata u SOP lill-awtorità kompetenti.

(b) L-applikazzjoni għal approvazzjoni ta’ bidla għandha tkun sottomessa qabel ma sseħħ kwalunkwe bidla, sabiex l-awtorità kompetenti tkun tista’ tiddetermina l-konformità ssoktata mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u r-Regoli ta’ Implimentazzjoni tiegħu u sabiex, jekk ikun hemm bżonn, temenda l-awtorizzazzjoni. L-operatur għandu jipprovdi lill-awtorità kompetenti bi kwalunkwe dokumentazzjoni rilevanti.

(c) Il-bidla għandha tkun implimentata biss mal-wasla tal-approvazzjoni formali mill-awtorità kompetenti skont ARO.OPS.150.

(d) L-operatur għandu jopera bil-kundizzjonijiet preskritti mill-awtorità kompetenti matul it-tali bidliet, skont kif ikun applikabbli.

(a) Operatur b’awtorizzazzjoni ta’ operazzjoni speċjalizzata għandu jikkonforma mal-kamp ta’ applikazzjoni u l-privileġġi definiti fl-awtorizzazzjoni.

(b) L-awtorizzazzjoni tal-operatur għandha tibqa’ valida soġġetta:

(b) Mar-revoka jew iċ-ċediment, l-awtorizzazzjoni għandha tintradd lura lill-awtorità kompetenti bla dewmien.

(a) L-operatur għandu jistabbilixxi manwal tal-operat (OM), hekk kif speċifikat fil-punt 8.b. tal-Anness IV għar-Regolament (KE) Nru 216/2008.

(b) Il-kontenut tal-OM għandu jirriflettu r-rekwiżiti stabbiliti f’dan l-Anness, fl-Anness IV (il-Parti-CAT), fl-Anness V (il-Parti-SPA), fl-Anness VI (il-Parti-NCC) u fl-Anness VIII (il-Parti-SPO), kif applikabbli, u ma għandux jikser il-kondizzjonijiet li hemm fl-ispeċifikazzjonijiet tal-operazzjonijiet mehumiżin maċ-ċertifikat tal-Operatur tal-Ajru (l-AOC), fl-awtorizzazzjoni SPO jew fid-dikjarazzjoni u l-lista ta’ approvazzjonijiet speċifiċi, kif applikabbli.

(c) L-OM jista’ jinħareġ f’diversi partijiet separati.

(d) Il-persunal kollu tal-operazzjonijiet għandu jkollu aċċess faċli għall-partijiet tal-OM li huma rilevanti għall-kompiti tiegħu.

(e) L-OM għandu jinżamm aġġornat. Il-persunal kollu għandu jiġi mgħarraf dwar il-bidliet li jkunu rilevanti għall-kompiti tiegħu.

(f) Kull membru tal-ekwipaġġ għandu jingħata kopja personali tat-taqsimiet rilevanti tal-OM li jkunu jikkonċernaw il-kompiti tiegħu. Kull detentur ta’ OM, jew ta’ partijiet xierqa minnu, għandu jkun responsabbli biex iżomm il-kopja tiegħu aġġornata bl-emendi jew ir-reviżjonijiet mogħtija mill-operatur.

(g) Għad-detenturi ta’ AOC:

(g1) Għall-awtorizzazzjoni ta’ detenturi tal-SPO, kwalunkwe emenda assoċjata mal-proċeduri operattivi standard awtorizzati, l-approvazzjoni minn qabel għandha tinkiseb qabel ma l-emenda ssir effettiva.

(h) Minkejja l-punt (g) ►M4  u l-punt (g1) ◄ , meta jkun hemm bżonn isiru emendi jew reviżjonijiet immedjati fl-interess tas-sikurezza, dawn jistgħu jiġu ppubblikati u applikati immedjatament, dejjem jekk tkun saret applikazzjoni għall-approvazzjoni meħtieġa.

(i) L-operatur għandu jinkludi l-emendi u r-reviżjonijiet kollha mitluba mill-awtorità kompetenti.

(j) L-operatur għandu jiżgura li l-informazzjoni meħuda minn dokumenti approvati, u minn kwalunkwe emenda tagħhom, tidher b’mod korrett fl-OM. Dan ma jwaqqafx lill-operatur milli jippubblika dejta u proċeduri iktar konservattivi fl-OM.

(k) L-operatur gћandu jiżgura li l-persunal kollu jkun kapaċi jifhem il-lingwa li fiha jkunu miktuba dawk il-partijiet tal-OM li jkunu jikkonċernaw il-kompiti u r-responsabbiltajiet tiegħu. Il-kontenut tal-OM għandu jkun ippreżentat f’forma li tista’ tintuża mingħajr diffikultajiet u li tħares il-prinċipji tal-fatturi umani.

(a) Parti A: Parti ġenerali/bażika, li tinkludi l-politiki, l-istruzzjonijiet u l-proċeduri operattivi kollha li mhumiex relatati mat-tip;

(b) Parti B: Parti dwar il-kwistjonijiet tal-operat tal-inġenji tal-ajru, li tinkludi l-istruzzjonijiet u l-proċeduri kollha relatati mat-tip, li tqis id-differenzi bejn it-tipi/il-kategoriji, il-varjanti jew l-inġenji tal-ajru individwali użati mill-operatur;

(c) Parti C: Parti dwar l-operazzjonijiet tat-trasport kummerċjali bl-ajru, li tinkludi l-istruzzjonijiet u l-informazzjoni dwar ir-rotta/ir-rwol/iż-żona u dwar l-ajrudrom/is-sit tal-operat;

(d) Parti D: Parti dwar it-taħriġ, li tinkludi l-istruzzjonijiet kollha tat-taħriġ għall-persunal li huma meħtieġa għal operazzjonijiet sikuri.

(a) Għandha tiġi stabbilita lista tat-tagħmir minimu (MEL) kif speċifikat fil-punt 8.a.3. tal-Anness IV tar-Regolament (KE) Nru 216/2008, imsejsa fuq il-lista rilevanti ta' tagħmir minimu ta' referenza (MMEL), kif iddefinit fid-dejta stabbilita skont ir-Regolament (UE) Nru 748/2012. Jekk ma tkunx ġiet stabbilita MMEL bħala parti mid-dejta ta' operat xieraq, l-MEL tista' tissejjes fuq l-MMEL rilevanti aċċettata bħala applikabbli mill-Istat tal-Operatur jew mir-Reġistru.

(b) L-MEL u kull emenda tagħha għandhom ikunu approvati mill-awtorità kompetenti.

(c) L-operatur għandu jemenda l-MEL wara li ssir kwalunkwe bidla applikabbli fl-MMEL, fil-limiti taż-żmien aċċettabbli.

(d) Minbarra l-lista ta’ oġġetti, l-MEL għandha tinkludi:

(e) L-operatur għandu:

(f) Suġġett għall-approvazzjoni tal-awtorità kompetenti, l-operatur jista’ juża proċedura għall-estensjoni ta’ darba biss tal-intervalli ta’ rettifika tal-kategoriji B, C, u D, sakemm:

(g) L-operatur għandu jistabbilixxi l-proċeduri operattivi u ta’ manutenzjoni msemmija fl-MEL, filwaqt li jqis il-proċeduri operattivi u ta’ manutenzjoni msemmija fl-MMEL. Dawn il-proċeduri għandhom ikunu parti mill-manwali tal-operatur jew mill-MEL.

(h) L-operatur għandu jemenda l-proċeduri operattivi u ta’ manutenzjoni msemmija fl-MEL wara li ssir kwanlunkwe bidla applikabbli fil-proċeduri operattivi u ta’ manutenzjoni msemmija fl-MMEL.

(i) Sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor fl-MEL, l-operatur għandu jtemm:

(j) Suġġett għal approvazzjoni speċifika ta’ każ b’każ min-naħa tal-awtorità kompetenti, l-operatur jista’ jħaddem inġenju tal-ajru bi strumenti, oġġetti tat-tagħmir jew funzjonijiet li ma jkunux qed jaħdmu, b’mod li jmur lil hinn mil-limiti tal-MEL iżda li jħares il-limiti tal-MMEL, sakemm:

▼M2

▼B

(a) Dawn ir-rekords għandhom jinżammu għal mill-inqas 5 snin.

(b) L-informazzjoni li ġejja, użata fil-preparazzjoni u t-twettiq ta’ titjira, u r-rapporti assoċjati magħha, għandhom jinħażnu għal tliet (3) xhur:

(c) Ir-rekords tal-persunal għandhom jinżammu għall-perjodi indikati hawn taħt:

(d) L-operatur għandu:

(e) L-operatur għandu jżomm l-informazzjoni użata għall-preparazzjoni u t-twettiq ta’ titjira u r-rekords tat-taħriġ tal-persunal, anki jekk huwa ma jibqax l-operatur ta’ dak l-inġenju tal-ajru jew jekk ma jibqax iħaddem lil dak il-membru tal-ekwipaġġ, sakemm dan ikun fil-limiti taż-żmien preskritti fil-punt (c).

(f) Jekk membru tal-ekwipaġġ isir membru tal-ekwipaġġ ta’ operatur ieħor, l-operatur għandu jqiegħed ir-rekords tal-membru tal-ekwipaġġ għad-dispożizzjoni tal-operatur il-ġdid, sakemm dan ikun fil-limiti taż-żmien preskritti fil-punt (c).

(a) F’ajruplan li jkun mgħammar b’bieb tal-kompartiment tal-ekwipaġġ tat-titjira, dan il-bieb għandu jkun jista’ jissakkar, u għandhom ikunu pprovduti mezzi li bihom l-ekwipaġġ tal-kabina jkun jista’ jinnotifika lill-ekwipaġġ tat-titjira f’każ ta’ attività suspettuża jew ta’ ksur tar-regoli tas-sigurtà fil-kabina.

(b) L-ajruplani kollha għall-ġarr tal-passiġġieri li jkollhom massa massima ċċertifikata waqt it-tlugħ li taqbeż il-45 500 kilogramm, jew li jkollhom MOPSC ta’ iktar minn 60 sit, li jintużaw fit-trasport kummerċjali tal-passiġġieri, għandhom ikunu mgħammra b’bieb tal-kompartiment tal-ekwipaġġ tat-titjira approvat, li jkun jista’ jissakkar u jinfetaħ mill-post ta’ kull bdot u li hu ddisinjat biex jissodisfa r-rekwiżiti tal-ajrunavigabbiltà applikabbli.

(c) Fl-ajruplani kollha li jkunu mgħammra b’bieb tal-kompartiment tal-ekwipaġġ tat-titjira skont il-punt (b) t’hawn fuq:

(a) TAQSIMA 1 li tispeċifika r-rekwiżiti komuni applikabbli kemm għal operazzjonijiet mhux kummerċjali ta’ inġenji tal-ajru kumplessi u li jaħdmu bil-magni kif ukoll għal kwalunkwe operazzjoni kummerċjali;

(b) TAQSIMA 2 li tispeċifika r-rekwiżiti addizzjonali applikabbli għal operazzjonijiet tat-trasport kummerċjali bl-ajru bl-eċċezzjoni ta’:

▼M5

▼M4

(c) TAQSIMA 3 li tispeċifika r-rekwiżiti addizzjonali għal operazzjonijiet kummerċjali speċjalizzati u għal dawk imsemmija f’b(1) u (2).

(a) Il-kompożizzjoni tal-ekwipaġġ tat-titjira u l-għadd ta’ membri tal-ekwipaġġ tat-titjira f’postijiet magħżula tal-ewkipaġġ m’għandhomx ikunu inqas mill-kompożizzjoni u l-għadd minimi speċifikati fil-manwal tat-titjir tal-inġenju tal-ajru jew fil-limitazzjonijiet operattivi preskritti għall-inġenju tal-ajru.

(b) L-ekwipaġġ tat-titjira għandu jinkludi membri addizzjonali tal-ekwipaġġ tat-titjira meta t-tip ta’ operazzjoni tkun teħtieġ dan, u l-għadd ta’ membri m’għandux jitnaqqas għal inqas mill-għadd speċifikat fil-manwal tal-operat.

(c) Il-membri kollha tal-ekwipaġġ tat-titjira għandu jkollhom liċenzja u klassifikazzjonijiet maħruġin jew aċċettati skont ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 1178/2011 ( 15 ) u li jkunu xierqa għall-kompiti assenjati lilhom.

(d) Waqt it-titjira, membru tal-ekwipaġġ tat-titjira jista’ jinbidel minn membru ieħor tal-ekwipaġġ tat-titjira li jkun ikkwalifikat b’mod xieraq għall-qadi tal-kompiti tiegħu mal-kontrolli.

(e) Meta juża s-servizzi ta’ membri tal-ekwipaġġ tat-titjira li jkunu jaħdmu bħala ħaddiema indipendenti jew ħaddiema part-time, l-operatur għandu jivverifika li jkun hemm konformità mar-rekwiżiti applikabbli kollha ta’ din is-Subparti u mal-elementi rilevanti tal-Anness I (il-Parti-FCL) għar-Regolament (UE) Nru 1178/2011, inklużi r-rekwiżiti dwar l-esperjenza riċenti, filwaqt li jqis is-servizzi kollha mogħtija mill-membru tal-ekwipaġġ tat-titjira lil operatur(i) ieħor/oħrajn, biex jistabbilixxi, b’mod partikulari:

(a) Skont il-punt 8.e tal-Anness IV għar-Regolament (KE) Nru 216/2008, l-operatur għandu jaħtar bdot wieħed minn fost l-ekwipaġġ tat-titjira, li jkun ikkwalifikat bħala bdot fil-kmand skont l-Anness I (il-Parti-FCL) għar-Regolament (UE) Nru 1178/2011, bħala ►M1  bdot fil-kmand jew, għal operazzjonijiet kunnerċjali tat-trasport bl-ajru, bħala kmandant. ◄

(b) L-operatur għandu jaħtar biss membru tal-ekwipaġġ tat-titjira biex jaġixxi bħala bdot fil-kmand/kmandant jekk dan:

(c)  ►M4  Fil-każ ta’ operazzjonijiet kummerċjali ta’ ajruplani u ħelikopters, ◄ il-bdot fil-kmand/il-kmandant jew il-bdot li lilu tista’ tingħata t-tmexxija tat-titjira, għandu jkun ingħata taħriġ ta’ familjarizzazzjoni inizjali mar-rotta jew maż-żona li fiha se jittajjar l-inġenju tal-ajru u mal-ajrudromi, il-faċilitajiet u l-proċeduri li għandhom jintużaw. Dan l-għarfien tar-rotta/taż-żona u tal-ajrudrom għandu jinżamm billi, mill-inqas darba f’perjodu ta’ 12-il xahar, jopera fuq ir-rotta jew iż-żona partikulari jew lejn l-ajrudrom partikulari.

(d) Il-punt (c) ma għandux japplika fil-każ ta’:

▼M5

(a) Qabel ma jibda jaħdem, il-membru tal-ekwipaġġ tat-titjira għandu jkun irċieva taħriġ fis-CRM li jkun adattat għar-rwol tiegħu, hekk kif speċifikat fil-manwal tal-operat.

(b) Elementi tat-taħriġ dwar is-CRM għandhom jiġu inklużi fit-taħriġ dwar it-tip jew il-kategorija tal-inġenji tal-ajru u fit-taħriġ rikorrenti, kif ukoll fil-kors tal-kmand.

(a) Fil-każ ta’ operazzjonijiet b’ajruplan jew b’ħelikopter, il-membru tal-ekwipaġġ tat-titjira għandu jtemm il-kors tat-taħriġ ta’ adattament organizzat mill-operatur qabel ma jibda t-titjir tal-linja tal-ajru bla superviżjoni:

(b) Il-kors tat-taħriġ ta’ adattament organizzat mill-operatur għandu jinkludi taħriġ fuq it-tagħmir installat fuq l-inġenju tal-ajru, skont kif ikun rilevanti għar-rwol tal-membri tal-ekwipaġġ tat-titjira.

(a) Il-membri tal-ekwipaġġ tat-titjira għandhom itemmu taħriġ dwar id-differenzi jew taħriġ ta’ familjarizzazzjoni meta dan ikun meħtieġ skont l-Anness I (il-Parti-FCL) għar-Regolament (UE) Nru 1178/2011 u meta jaqilbu għal tagħmir jew proċeduri li jeħtieġu għarfien addizzjonali fuq it-tipi jew il-varjanti li jkunu qed jitħaddmu attwalment.

(b) Il-manwal tal-operat għandu jispeċifika meta huwa meħtieġ dan it-taħriġ dwar id-differenzi jew dan it-taħriġ ta’ familjarizzazzjoni.

(a) Kull membru tal-ekwipaġġ tat-titjira għandu jtemm taħriġ rikorrenti annwali dwar il-proċeduri ta’ fuq l-art u dwar it-titjira li jkun rilevanti għat-tip jew il-varjant ta’ inġenju tal-ajru li jaħdem fuqu, inkluż taħriġ dwar fejn jinsab it-tagħmir kollu tal-emerġenza u tas-sikurezza li jkun qiegħed jinġarr abbord u dwar kif jintuża dan it-tagħmir.

(b) Kull membru tal-ekwipaġġ tat-titjira għandu jiġi kkontrollat b’mod regolari sabiex juri li huwa kapaċi jwettaq il-proċeduri normali, mhux normali u ta’ emerġenza.

(a) Il-membri tal-ekwipaġġ tat-titjira li jħaddmu iktar minn tip wieħed jew varjant wieħed ta’ inġenju tal-ajru għandhom jikkonformaw mar-rekwiżiti preskritti f’din is-Subparti għal kull tip jew varjant, ħlief jekk il-krediti relatati mar-rekwiżiti tat-taħriġ, tal-kontrolli u tal-esperjenza riċenti jkunu ddefiniti fid-dejta stabbilita skont ir-Regolament (UE) Nru 748/2012 għat-tipi u l-varjanti rilevanti.

(b) Il-proċeduri x-xierqa u/jew ir-restrizzjonijiet operattivi għal kwalunkwe operazzjoni fuq iktar minn tip wieħed jew minn varjant wieħed għandhom ikunu speċifikati fil-manwal tal-operat.

(a) It-taħriġ kollu meħtieġ skont din is-Subparti għandu jitwettaq:

(b) Meta jkun qed jistabbilixxi l-programmi u s-sillabi tat-taħriġ, l-operatur għandu jinkludi l-elementi rilevanti iddefiniti fil-parti mandatorja tad-dejta tal-adegwatezza operattiva stabbilita skont ir-Regolament (UE) Nru 748/2012.

(c) Fil-każ ta’ operazzjonijiet CAT, it-taħriġ u l-programmi ta’ verifika, inklużi s-sillabi u l-użu ta’ tagħmir individwali tat-taħriġ għas-simulazzjoni tat-titjir (FSTDs), għandhom ikunu approvati mill-awtorità kompetenti.

(d) Sa fejn ikun possibbli, l-FSTD għandu jirreplika l-inġenju tal-ajru użat mill-operatur. Id-differenzi bejn l-FSTD u l-inġenju tal-ajru għandhom ikunu deskritti u indirizzati permezz ta’ taħriġ jew l-għoti tal-informazzjoni, kif ikun xieraq.

(e) L-operatur għandu jistabbilixxi sistema biex jissorvelja b’mod xieraq il-bidliet fl-FSTD u biex jiżgura li dawn il-bidliet ma jaffettwawx l-adegwatezza tal-programmi tat-taħriġ.

(a) Fi kwalunkwe ekwipaġġ tat-titjira, m’għandux ikun hemm iktar minn membru wieħed tal-ekwipaġġ tat-titjira mingħajr esperjenza.

(b) Il-kmandant jista’ jiddelega t-tmexxija tat-titjira lil bdot ieħor ikkwalifikat b’mod xieraq skont l-Anness I (il-Parti-FCL) għar-Regolament (UE) Nru 1178/2011, sakemm jitħarsu r-rekwiżiti tal-punti ORO.FC.105(b)(1), (b)(2) u (c).

(c) Rekwiżiti speċifiċi għall-operazzjonijiet b’ajruplan imwettqin skont ir-regoli tat-titjir bl-istrumenti (IFR) jew billejl.

(d) Rekwiżiti speċifiċi għall-operazzjonijiet bil-ħelikopter.

(a) Il-kmandant jista’ jiddelega t-tmexxija tat-titjira:

(b) Il-kobdot jista’ jinbidel:

(c) Inġinier tat-titjira jista’ jinbidel waqt it-titjira minn membru tal-ekwipaġġ ikkwalifikat b’mod xieraq skont ir-regoli nazzjonali applikabbli.

(a) L-operatur għandu jinkludi, fil-manwal tal-operat, programm ta’ taħriġ rikorrenti u ta’ taħriġ ta’ adattament għall-bdoti, li jinkludi r-rekwiżiti addizzjonali għall-operazzjonijiet bi bdot wieħed. Il-bdot għandu jkun wettaq taħriġ dwar il-proċeduri tal-operatur, b’mod partikulari dwar:

(b) Il-kontrolli rikorrenti meħtieġa skont il-punt ORO.FC.230 għandhom jitwettqu fir-rwol ta’ bdot wieħed fuq it-tip jew il-kategorija tal-inġenju tal-ajru rilevanti f’ambjent li jirrappreżenta ‘l dak tal-operazzjoni.

(c) Għall-operazzjonijiet b’ajruplan imwettqin skont l-IFR, il-bdot għandu:

(d) Għall-operazzjonijiet b’ajruplan imwettqin billejl, il-bdot għandu:

(e) Għall-operazzjonijiet b’ħelikopter imwettqin skont l-IFR, il-bdot għandu:

(a) Għall-operazzjonijiet b’ajruplan u bil-ħelikopter, il-kors tal-kmand għandu jinkludi mill-inqas l-elementi li ġejjin:

(a) Il-membru tal-ekwipaġġ tat-titjira għandu jkun temm kors ta’ taħriġ inizjali fis-CRM qabel ma jibda t-titjir tal-linja tal-ajru bla superviżjoni.

(b) It-taħriġ inizjali fis-CRM għandu jingħata mill-inqas minn għalliem wieħed tas-CRM ikkwalifikat b’mod xieraq li jista’ jkun megħjun minn esperti sabiex jindirizza oqsma speċifiċi.

(c) Jekk il-membru tal-ekwipaġġ tat-titjira ma jkunx irċieva taħriġ teoretiku fil-fatturi umani sal-livell tal-ATPL qabel, dan għandu jlesti, qabel jew flimkien mat-taħriġ inizjali fis-CRM, kors teoretiku mogħti mill-operatur u bbażat fuq is-sillabu tal-prestazzjoni u l-limitazzjonijiet umani għall-ATPL, kif stabbilit fl-Anness I (il-Parti-FCL) għar-Regolament (UE) Nru 1178/2011.

(a) It-taħriġ fis-CRM għandu jkun integrat fil-kors tat-taħriġ ta’ adattament tal-operatur.

(b) Ladarba jkun beda kors ta’ adattament tal-operatur, il-membru tal-ekwipaġġ tat-titjira m’għandux ikun assenjat kompiti ta’ titjir fuq tipi jew kategoriji ta’ inġenji tal-ajru oħrajn sakemm il-kors ikun tlesta jew intemm. Il-membri tal-ekwipaġġ li jħaddmu ajruplani tal-kategorija tal-prestazzjoni B biss jistgħu jiġu assenjati għal titjiriet fuq tipi ta’ ajruplani oħrajn tal-kategorija tal-prestazzjoni B matul il-korsijiet ta’ adattament, safejn ikun meħtieġ sabiex tinżamm l-operazzjoni.

(c) L-ammont ta’ taħriġ meħtieġ mill-membru tal-ekwipaġġ tat-titjira b’rabta mal-kors ta’ adattament tal-operatur għandu jiġi stabbilit skont l-istandards tal-kwalifiki u tal-esperjenza speċifikati fil-manwal tal-operat, filwaqt li jitqiesu t-taħriġ u l-esperjenza preċedenti tiegħu.

(d) Il-membru tal-ekwipaġġ tat-titjira għandu jtemm:

(e) Fil-każ tal-ajruplani, il-bdoti li tkun inħarġitilhom klassifikazzjoni tat-tip ibbażata fuq kors tat-taħriġ bl-ebda ħin tat-titjir (“ZFTT”) għandhom:

(a) Il-kmandanti li l-kompiti jeħtiġuhom jaħdmu fi kwalunkwe sit tal-bdot u jaqdu l-kompiti ta’ kobdot, jew il-kmandanti li huma meħtieġa jwettqu taħriġ jew kompiti ta’ kontroll, għandhom itemmu taħriġ u kontrolli addizzjonali, hekk kif speċifikat fil-manwal tal-operat. Il-kontroll jista’ jitwettaq flimkien mal-kontroll tal-ħiliet organizzat mill-operatur preskritt fil-punt ORO.FC.230(b).

(b) It-taħriġ u l-kontrolli addizzjonali għandhom jinkludu mill-inqas l-affarijiet li ġejjin:

(c) Fil-każ tal-ħelikopters, il-kmandanti għandhom ilestu wkoll il-kontrolli tal-ħiliet tagħhom minn fuq is-sits tan-naħa tax-xellug u tal-lemin, fuq kontrolli tal-ħiliet alternattivi, dejjem jekk, meta l-kontroll tal-ħiliet tal-klassifikazzjoni tat-tip ikun kkombinat mal-kontroll tal-ħiliet organizzat mill-operatur, il-kmandant iwettaq it-taħriġ jew il-kontrolli tiegħu mis-sit li juża normalment.

(d) Meta f’inġenju tal-ajru jitwettqu manuvri bil-magna mitfija, il-ħsara fil-magna għandha tkun simulata.

(e) Barra minn hekk, meta wieħed jaħdem mis-sit tal-kobdot, il-kontrolli meħtieġa skont il-punt ORO.FC.230 sabiex dak li jkun jaħdem mis-sit tal-kmandant għandhom ikunu validi u kurrenti.

(f) Il-bdot li jieħu post il-kmandant għandu jkun wera, flimkien mal-kontrolli tal-ħiliet organizzati mill-operatur preskritti fil-punt ORO.FC.230(b), prattika ta’ eżerċizzji u proċeduri, li normalment, ma jkunux fir-responsabbiltà tiegħu. Meta d-differenzi bejn is-sits tan-naħa tax-xellug u tal-lemin ma jkunux sinifikanti, il-prattika tista’ titwettaq fi kwalunkwe sit.

(g) Il-bdot, li ma jkunx il-kmandant li jokkupa s-sit tal-kmandant, għandu juri prattika ta’ eżerċizzji u proċeduri, flimkien mal-kontrolli tal-ħiliet organizzati mill-operatur preskritti fil-punt ORO.FC.230(b), li huma r-responsabbiltà tal-kmandant li jaġixxi bħala bdot li ma jissorvelja. Meta d-differenzi bejn is-sits tan-naħa tax-xellug u tal-lemin ma jkunux sinifikanti, il-prattika tista’ titwettaq fi kwalunkwe sit.

(a) Il-proċeduri jew ir-restrizzjonijiet operattivi għall-operazzjoni fuq diversi tipi jew varjanti ta’ inġenji tal-ajru, li huma stabbiliti fil-manwal tal-operat u approvati mill-awtorità kompetenti, għandhom ikopru:

(b) Meta membru tal-ekwipaġġ tat-titjira jħaddem kemm ħelikopters kif ukoll ajruplani, dak il-membru tal-ekwipaġġ tat-titjira partikulari għandu jkun limitat għall-operazzjonijiet fuq tip ta’ ajruplan wieħed u tip ta’ ħelikopter wieħed biss.

(c) Il-punt (a) m’għandux japplika għall-operazzjonijiet b’ajruplani tal-kategorija tal-prestazzjoni B, jekk dawn ikunu limitati gћall-kategoriji ta’ ajruplani li jaħdmu b’magni bil-pistuni u bi bdot wieћed li jwettqu titjir skont il-VFR binhar. Il-punt (b) m’għandux japplika għall-operazzjonijiet b’ajruplani tal-kategorija tal-prestazzjoni B, jekk dawn ikunu limitati gћall-kategoriji ta’ ajruplani li jaħdmu b’magni bil-pistuni u bi bdot wieћed.

(a) L-operatur ta’ ajruplan li jkollu esperjenza xierqa jista’ jibdel wieħed jew iktar mir-rekwiżiti tat-taћriġ u ta’ kontroll li ġejjin għall-ekwipaġġ tat-titjira bi programm alternattiv tat-taħriġ u tal-kwalifiki (ATQP), li jkun approvat mill-awtorità kompetenti:

(b) L-ATQP għandu jinkludi t-taħriġ u l-kontrolli li jistabbilixxu u jżommu mill-inqas livell ekwivalenti ta’ ħiliet miksuba billi jkunu konformi mad-dispożizzjonijiet tal-punti ORO.FC.220 u ORO.FC.230. Il-livell ta’ ħiliet tat-taħriġ u tal-kwalifiki tal-ekwipaġġ tat-titjira għandhom jintwerew qabel ma tingħata l-approvazzjoni għall-ATQP mill-awtorità kompetenti.

(c) L-operatur li jkun qed japplika għall-approvazzjoni għall-ATQP għandu jagħti lill-awtorità kompetenti pjan ta’ implimentazzjoni li jinkludi deskrizzjoni tal-livell ta’ ħiliet tat-taħriġ u tal-kwalifiki tal-ekwipaġġ tat-titjira li għandu jintlaħaq.

(d) Minbarra l-kontrolli meħtieġa skont il-punti ORO.FC.230 u FCL.060 tal-Anness I (il-Parti-FCL) għar-Regolament (UE) Nru 1178/2011, kull membru tal-ekwipaġġ tat-titjira għandu jtemm evalwazzjoni orjentata lejn it-titjir tal-linja tal-ajru (LOE) imwettqa f’FSTD. Il-perjodu ta’ validità ta’ LOE għandu jkun ta’ tnax-il (12-il) xahar tal-kalendarju. Il-perjodu ta’ validità għandu jingħadd mill-aħħar tax-xahar meta jkun twettaq il-kontroll. Meta l-LOE ssir matul l-aħħar tliet (3) xhur tal-perjodu ta’ validità, il-perjodu ta’ validità l-ġdid għandu jingħadd mid-data tal-iskadenza oriġinali.

(e) Wara sentejn ta’ operat b’ATQP approvat, l-operatur jista’, bl-approvazzjoni tal-awtorità kompetenti, jestendi l-perjodi ta’ validità tal-kontrolli msemmija fil-punt ORO.FC.230 kif ġej:

(a) Id-detentur ta’ CPL(A) (għall-ajruplani) għandu jaġixxi biss bħala kmandant ta’ ajruplan bi bdot wieħed użat għat-trasport kummerċjali bl-ajru jekk:

(b) Il-punt (a)(1) m’għandux japplika għal operazzjonijiet ta’ titjir skont il-VFR li jsiru binhar b’ajruplani tal-kategorija tal-prestazzjoni B.

(a) Id-detentur ta’ CPL(H) (għall-ħelikopters) għandu jaġixxi biss bħala kmandant ta’ ħelikopter bi bdot wieħed użat għat-trasport kummerċjali bl-ajru jekk:

(a) Kull membru tal-ekwipaġġ tat-titjira għandu jkun għadda mill-kontrolli tal-profiċjenza tal-operatur biex juri l-kompetenza tiegħu fit-twettiq ta’ proċeduri normali, anormali u ta’ emerġenza, li jkopru l-aspetti rilevanti assoċjati mal-kompiti speċjalizzati deskritti fil-manwal tal-operat.

(b) Għandha tingħata kunsiderazzjoni xierqa meta l-operazzjonijiet jitwettqu skont l-IFR jew billejl.

(c) Il-perjodu ta’ validità tal-kontroll tal-profiċjenza tal-operatur għandu jkun ta’ 12-il xahar tal-kalendarju. Il-perjodu ta’ validità għandu jibda jgħodd minn tmiem ix-xahar ta’ meta sar l-aħħar kontroll. Meta l-kontroll tal-profiċjenza tal-operatur isir fi żmien l-aħħar tliet xhur tal-perjodu ta’ validità, il-perjodu ta’ validità l-ġdid għandu jibda jgħodd mid-data tal-iskadenza oriġinali.

(a) Taqsima 1 li tispeċifika rekwiżiti komuni applikabbli għall-operazzjonijiet kollha; u

(b) Taqsima 2 li tispeċifika r-rekwiżiti addizzjonali applikabbli għal operazzjonijiet kummerċjali tat-trasport bl-ajru.

(a) L-għadd u l-kompożizzjoni tal-ekwipaġġ tal-kabina għandhom ikunu stabbilit skont il-punt 7.a. tal-Anness IV għar-Regolament (KE) Nru 216/2008, filwaqt li jitqiesu l-fatturi jew iċ-ċirkustanzi operattivi tat-titjira partikulari li għandha tiġi operata. ►M4  Ħlief għal blalen tal-arja, ◄ għandu jkun assenjat mill-inqas membru wieħed tal-ekwipaġġ tal-kabina għall-operazzjoni ta’ inġenju tal-ajru li jkollu MOPSC ta’ iktar minn 19-il sit, meta jkun qed jinġarr passiġġier wieħed jew iktar.

(b) Għall-għanijiet tal-konformità mal-punt (a), l-għadd minimu ta’ membri tal-ekwipaġġ tal-kabina għandu jkun l-ikbar għadd minn fost dawn li ġejjin:

(c) Għal operazzjonijiet li għalihom ikunu assenjati iktar minn membru wieħed tal-ekwipaġġ tal-kabina, l-operatur għandu jaħtar membru wieħed tal-ekwipaġġ tal-kabina li għandu jkun responsabbli lejn il-bdot fil-kmand/il-kmandant.

(a) Il-membri tal-ekwipaġġ tal-kabina għandhom ikunu assenjati għal kompiti fuq inġenju tal-ajru biss jekk huma:

(b) Qabel ma jassenja kompiti lil membri tal-ekwipaġġ tal-kabina li jkunu jaħdmu bħala ħaddiema indipendenti jew ħaddiema part-time, l-operatur għandu jivverifika li jkun hemm konformità mar-rekwiżiti applikabbli kollha ta’ din is-Subparti, filwaqt li jqis is-servizzi kollha mogħtija mill-membru tal-ekwipaġġ tal-kabina lil kwalunkwe operatur ieħor, biex jistabbilixxi, b’mod partikulari:

(c) Il-membri operattivi tal-ekwipaġġ tal-kabina, kif ukoll ir-rwol tagħhom f’dak li għandu x’jaqsam mas-sikurezza tal-passiġġieri u tat-titjira, għandhom ikunu identifikati b’mod ċar għall-passiġġieri.

(a) L-operatur għandu jistabbilixxi programm u sillabu ddettaljati għal kull kors tat-taħriġ skont ir-rekwiżiti applikabbli ta’ din is-Subparti u, fejn applikabbli, tal-Anness V (il-Parti-CC) ►M4  għar-Regolament (UE) Nru 1178/2011 ◄ , biex jiġu koperti l-kompiti u r-responsabbiltajiet li għandhom jitwettqu mill-membri tal-ekwipaġġ tal-kabina.

(b) Kull kors tat-taħriġ għandu jinkludi tagħlim teoretiku u prattiku, flimkien ma’ prattika b’mod individwali jew bħala grupp, skont kif ikun rilevanti għal kull suġġett tat-taħriġ, sabiex il-membru tal-ekwipaġġ tal-kabina jilħaq u jżomm il-livell ix-xieraq ta’ kompetenza skont din is-Subparti.

(c) Kull kors tat-taħriġ għandu:

(d) Matul it-taħriġ meħtieġ minn din is-Subparti, jew wara li jitlesta dan it-taħriġ kollu, kull membru tal-ekwipaġġ tal-kabina għandu jgħaddi minn eżami li jkun ikopri l-elementi kollha tat-taħriġ tal-programm tat-taħriġ rilevanti, ħlief għat-taħriġ fil-ġestjoni tar-riżorsi tal-ekwipaġġ (CRM). L-eżamijiet għandhom jitwettqu minn persunal li jkun ikkwalifikat b’mod xieraq biex jivverifika li l-membru tal-ekwipaġġ tal-kabina jkun kiseb u/jew ikun qed iżomm il-livell ta’ kompetenza meħtieġ.

(e) Il-korsijiet tat-taħriġ fis-CRM u, fejn ikun applikabbli, il-moduli dwar is-CRM, għandhom jitwettqu minn għalliem tas-CRM tal-ekwipaġġ tal-kabina. Meta l-elementi tas-CRM jiġu integrati f’taħriġ ieħor, id-definizzjoni u l-implimentazzjoni tas-sillabu għandhom ikunu ġestiti minn għalliem tas-CRM tal-ekwipaġġ tal-kabina.

(a) Kull applikant ġdid li ma jkollux diġà attestazzjoni valida tal-ekwipaġġ tal-kabina maħruġa skont l-Anness V (il-Parti-CC) ►M4  għar-Regolament (UE) Nru 1178/2011 ◄ :

(b) L-elementi tal-programm ta’ taħriġ inizjali jistgħu jkunu kkombinati mal-ewwel taħriġ speċifiku għat-tip ta’ inġenju tal-ajru u mat-taħriġ ta’ adattament organizzat mill-operatur, dejjem jekk jitħarsu r-rekwiżiti tal-punt CC.TRA.220 u jekk kwalunkwe element ta’ dan it-tip jiġi rreġistrat bħala element tal-kors ta’ taħriġ inizjali fir-rekords tat-taħriġ tal-membri tal-ekwipaġġ tal-kabina kkonċernati.

(a) Kull membru tal-ekwipaġġ tal-kabina għandu jkun lesta taħriġ speċifiku xieraq għat-tip ta’ inġenju tal-ajru u taħriġ ta’ adattament xieraq organizzat mill-operatur, kif ukoll il-kontrolli assoċjati magħhom, qabel ma jkun:

(b) Meta jkun qed jistabbilixxi l-programmi u s-sillabi tat-taħriġ speċifiku għat-tip ta’ inġenju tal-ajru u tat-taħriġ ta’ adattament organizzat mill-operatur, l-operatur għandu jinkludi l-elementi rilevanti ddefiniti fil-parti mandatorja tad-dejta tal-adegwatezza operattiva stabbilita skont ir-Regolament (UE) Nru 748/2012, meta dawn ikunu disponibbli.

(c) Il-programm ta’ taħriġ speċifiku għat-tip ta’ inġenju tal-ajru għandu:

(d) Il-programm tat-taħriġ ta’ adattament organizzat mill-operatur għal kull tip ta’ inġenju tal-ajru li għandu jitħaddem, għandu:

(a) Minbarra t-taħriġ meħtieġ skont il-punt ORO.CC.125, il-membru tal-ekwipaġġ tal-kabina għandu jlesti taħriġ u kontrolli xierqa li jkopru kwalunkwe differenza qabel ma jkun assenjat fuq:

(b) Il-programm ta’ taħriġ dwar id-differenzi għandu:

(c) Meta jkun qed jistabbilixxi l-programm u s-sillabu tat-taħriġ dwar id-differenzi għal varjant ta’ inġenju tal-ajru mħaddem dal-ħin, l-operatur għandu jinkludi l-elementi rilevanti ddefiniti fil-parti mandatorja tad-dejta tal-adegwatezza operattiva stabbilita skont ir-Regolament (EU) Nru 748/2012, fejn dawn ikunu disponibbli.

(a) Kull membru tal-ekwipaġġ tal-kabina għandu jtemm taħriġ rikorrenti u kontrolli regolari kull sena.

(b) It-taħriġ rikorrenti għandu jkopri l-azzjonijiet assenjati lil kull membru tal-ekwipaġġ tal-kabina fil-proċeduri u l-eżerċizzji normali u ta’ emerġenza rilevanti għal kull tip u/jew varjant ta’ inġenju tal-ajru li għandu jitħaddem.

(c) Elementi tat-taħriġ speċifiku għat-tip ta’ inġenju tal-ajru:

(d) Elementi tat-taħriġ speċifiku tal-operatur:

(e) Perjodi ta’ validità:

(a) Meta matul is-sitt (6) xhur preċedenti fil-perjodu ta’ validità tal-aħħar taħriġ rikorrenti u kontrolli regolari rilevanti, membru tal-ekwipaġġ tal-kabina:

(b) Il-programm ta’ taħriġ ta’ aġġornament għal kull tip ta’ inġenju tal-ajru għandu jkopri mill-inqas:

(c) L-operatur jista’ jiddeċiedi li jibdel it-taħriġ ta’ aġġornament b’taħriġ rikorrenti, jekk l-istabbiliment mill-ġdid tal-kompiti ta’ titjir ta’ membru tal-ekwipaġġ tal-kabina jibda fil-perjodu ta’ validità tal-aħħar taħriġ rikorrenti u kontrolli regolari. Jekk dak il-perjodu ta’ validità jkun skada, it-taħriġ ta’ aġġornament jista’ jinbidel biss b’taħriġ speċifiku għat-tip ta’ inġenju tal-ajru u b’taħriġ ta’ adattament organizzat mill-operatur, kif speċifikat fil-punt ORO.CC.125.

(a) Meta jkun hemm bżonn ta’ iktar minn membru wieħed tal-ekwipaġġ tal-kabina, il-kompożizzjoni tal-ekwipaġġ tal-kabina għandha tinkludi membru għoli tal-ekwipaġġ tal-kabina maħtur mill-operatur.

(b) L-operatur għandu jaħtar il-membri tal-ekwipaġġ tal-kabina għall-pożizzjoni ta’ membru għoli tal-ekwipaġġ tal-kabina biss jekk huma:

(c) Il-kors ta’ taħriġ tal-ekwipaġġ għoli tal-kabina għandu jkopri l-kompiti u r-responsabbiltajiet kollha tal-membri għolja tal-ekwipaġġ tal-kabina u għandu jinkludi mill-inqas l-elementi li ġejjin:

(d) Il-membru għoli tal-ekwipaġġ tal-kabina għandu jkun responsabbli lejn il-kmandant għat-twettiq u l-koordinazzjoni tal-proċeduri normali u ta’ emerġenza speċifikati fil-manwal tal-operat, inkluż għall-waqfien tal-kompiti li m’għandhomx x’jaqsmu mas-sikurezza minħabba raġunijiet ta’ sigurtà jew ta’ sikurezza.

(e) L-operatur għandu jistabbilixxi proċeduri biex jagħżel il-membru tal-ekwipaġġ tal-kabina bl-iktar kwalifiki xierqa biex jaġixxi bħala l-membru l-għoli tal-ekwipaġġ tal-kabina f’każ li l-membru l-għoli maħtur tal-ekwipaġġ tal-kabina ma jkunx jista’ jkompli jaħdem. Kwalunkwe bidla f’dawn il-proċeduri għandha tiġi mgħarrfa lill-awtorità kompetenti.

(a) Kull meta jkun hemm xi passiġġier abbord l-inġenju tal-ajru, l-għadd minimu ta’ membri tal-ekwipaġġ tal-kabina meħtieġ skont il-punt ORO.CC.100 għandu jkun preżenti fil-kompartiment tal-passiġġieri.

(b) Suġġett għall-kundizzjonijiet speċifikati fil-punt (c), dan l-għadd jista’ jitnaqqas:

(c) Kundizzjonijiet:

(a) jkollhom attestazzjoni valida maħruġa skont l-Anness V (il-Parti-CC) ►M4  għar-Regolament (UE) Nru 1178/2011 ◄ ;

(b) ikunu kkwalifikati fit-tip jew il-varjant partikulari skont din is-Subparti;

(c) ikunu konformi mar-rekwiżiti applikabbli l-oħra ta’ din is-Subparti u tal-Anness IV (il-Parti-CAT);

(d) jilbsu l-uniformi tal-ekwipaġġ tal-kabina tal-operatur.

(a) Il-programmi tat-taħriġ u tal-kontrolli li jinkludu s-sillabi meħtieġa skont din is-Subparti għandhom jiġu approvati mill-awtorità kompetenti u jkunu speċifikati fil-manwal tal-operat.

(b) Wara li membru tal-ekwipaġġ tal-kabina jkun temm b’suċċess kors tat-taħriġ u l-kontroll assoċjat miegħu, l-operatur għandu:

(a) Membru tal-ekwipaġġ tal-kabina m’għandux ikun assenjat sabiex jaħdem fuq iktar minn tliet tipi ta’ inġenji tal-ajru, ħlief li, bl-approvazzjoni tal-awtorità kompetenti, il-membru tal-ekwipaġġ tal-kabina jista’ jkun assenjat sabiex jaħdem fuq erba’ tipi ta’ inġenju tal-ajru jekk, għal mill-inqas tnejn minn dawn it-tipi:

(b) Għall-għanijiet tal-punt (a) u għat-taħriġ u l-kwalifiki tal-membri tal-ekwipaġġ tal-kabina, l-operatur għandu jistabbilixxi:

▼M2

▼B

(a) L-operatur għandu jagħżel, jirrekluta, iħarreġ u jikkontrolla l-ħiliet tal-membri tal-ekwipaġġ tal-kabina li għandhom jiġu assenjati għall-operazzjonijiet b’membru wieħed tal-ekwipaġġ tal-kabina skont kriterji li jkunu xierqa għal din it-tip ta’ operazzjoni.

(b) Il-membri tal-ekwipaġġ tal-kabina li m’għandhom l-ebda esperjenza operattiva preċedenti bħala membri uniċi tal-ekwipaġġ tal-kabina għandhom ikunu assenjati biss għal din it-tip ta’ operazzjoni wara li jkunu:

(c) L-elementi ta’ taħriġ addizzjonali li ġejjin għandhom ikunu koperti, b’enfasi partikulari fuq l-operazzjonijiet imwettqin b’membru wieħed biss tal-ekwipaġġ tal-kabina:

(a) Il-membri tal-ekwipaġġ tekniku f’operazzjonijiet tal-HEMS, tal-HHO jew bin-NVIS tat-trasport kummerċjali bl-ajru għandhom ikunu assenjati kompiti biss jekk:

(b) Qabel ma jassenja kompiti lil membri tal-ekwipaġġ tekniku li jkunu jaħdmu għal rashom u/jew li jkunu jaħdmu bħala ħaddiema indipendenti jew ħaddiema part-time, l-operatur għandu jivverifika li jkun hemm konformità mar-rekwiżiti applikabbli kollha ta’ din is-Subparti, filwaqt li jqis is-servizzi kollha mogħtija mill-membru tal-ekwipaġġ tekniku lil operatur(i) ieħor/oħrajn, biex jistabbilixxi, b’mod partikulari:

(a) L-operatur għandu jistabbilixxi programm tat-taħriġ skont ir-rekwiżiti applikabbli ta’ din is-Subparti biex ikopri l-kompiti u r-responsabbiltajiet li għandhom jitwettqu mill-membri tal-ekwipaġġ tekniku.

(b) Wara t-tlestija tat-taħriġ inizjali, tat-taħriġ ta’ adattament organizzat mill-operatur, tat-taħriġ dwar id-differenzi u tat-taħriġ rikorrenti, kull membru tal-ekwipaġġ tekniku għandu jgħaddi minn kontroll sabiex juri l-ħiliet tiegħu fit-twettiq tal-proċeduri normali u ta’ emerġenza.

(c) Għal kull kors tat-taħriġ, it-taħriġ u l-kontrolli għandhom jitwettqu minn persunal li jkollu l-kwalifiki u l-esperjenza x-xierqa fis-suġġett li għandu jiġi kopert. L-operatur għandu jgħarraf lill-awtorità kompetenti dwar min ikun qed iwettaq il-kontrolli.

(a) għarfien teoretiku ġenerali dwar l-avjazzjoni u r-regolamenti tal-avjazzjoni, li jkopri l-elementi kollha li huma rilevanti għall-kompiti u r-responsabbiltajiet mitluba min-naħa tal-ekwipaġġ tekniku;

(b) taħriġ dwar in-nar u d-duħħan;

(c) taħriġ dwar is-sopravivenza fuq l-art u fl-ilma, li jkun xieraq għaż-żona u t-tip ta’ operazzjoni partikulari;

(d) aspetti ajrumediċi u l-ewwel għajnuna;

(e) il-komunikazzjoni u l-elementi tas-CRM rilevanti mogħtija fil-punti ORO.FC.115 u ORO.FC.215.

(a) taħriġ ta’ adattament organizzat mill-operatur, li jinkludi l-elementi tas-CRM rilevanti,

(b) It-taħriġ ta’ adattament organizzat mill-operatur għandu jinkludi:

(a) Kull membru tal-ekwipaġġ tekniku għandu jwettaq taħriġ dwar id-differenzi meta jkun hemm bidla fit-tagħmir jew fil-proċeduri użati fuq it-tipi jew il-varjanti li jkunu qed jitħaddmu attwalment.

(b) L-operatur għandu jispeċifika fil-manwal tal-operat f’liema każijiet ikun meħtieġ dan it-tip ta’ taħriġ dwar id-differenzi.

(a) F’kull perjodu ta’ tnax-il (12-il) xahar, kull membru tal-ekwipaġġ tekniku għandu jsegwi taħriġ rikorrenti li jkun rilevanti għat-tip jew għall-kategorija ta’ inġenju tal-ajru li fuqu jaħdem il-membru tal-ekwipaġġ tekniku u għat-tagħmir li huwa jħaddem. L-elementi tas-CRM għandhom jiġu integrati fil-fażijiet kollha x-xierqa tat-taħriġ rikorrenti.

(b) It-taħriġ rikorrenti għandu jinkludi tagħlim teoretiku u prattiku, kif ukoll il-prattika.

(a) Kull membru tal-ekwipaġġ tekniku li ma jkun wettaq l-ebda kompitu fis-sitt (6) xhur preċedenti, għandu jlesti t-taħriġ ta’ aġġornament speċifikat fil-manwal tal-operat.

(b) Il-membru tal-ekwipaġġ tekniku li ma jkun wettaq l-ebda kompitu ta’ titjir fuq tip wieħed jew kategorija waħda partikulari ta’ inġenju tal-ajru matul is-sitt (6) xhur preċedenti għandu, qabel ma jiġi assenjat fuq dak it-tip jew dik il-kategorija ta’ inġenju tal-ajru, ilesti jew:

(1) “akklimatizzat” tfisser l-istat li fih l-arloġġ bijoloġiku ċirkadjan ta’ membru tal-ekwipaġġ ikun sinkronizzat maż-żona tal-ħin fejn ikun jinsab il-membru tal-ekwipaġġ. Membru tal-ekwipaġġ huwa kkunsidrat li jkun akklimatizzat għal żona tal-ħin b’tul ta’ sagħtejn madwar il-ħin lokali tal-punt tat-tluq. Meta l-ħin lokali fil-post fejn jibda d-dmir ivarja b’aktar minn sagħtejn mill-ħin lokali fil-post fejn jibda d-dmir li jmiss, il-membru tal-ekwipaġġ, għall-kalkolu tal-perjodu massimu tad-dmir tat-titjir ta’ kuljum, jitqies li jkun akklimatizzat skont il-valuri fit-Tabella 1.

(2) “ħin ta’ referenza” tfisser il-ħin lokali fil-punt tar-rappurtar li jkun jinsab f’żona ta’ ħin b’tul ta’ sagħtejn madwar il-ħin lokali fejn il-membru tal-ekwipaġġ ikun akklimatizzat;

(3) “akkomodazzjoni” tfisser, għall-iskop ta’ dmir ta’ standby u dmir maqsum, post kwiet u komdu, mhux miftuħ għall-pubbliku, li jkollu d-disponibbiltà li jiġu kkontrollati d-dawl u t-temperatura, mgħammar b’għamara xierqa li tipprovdi l-membru tal-ekwipaġġ bil-possibbiltà li jorqod, b’biżżejjed kapaċità biex jakkomoda l-membri kollha tal-ekwipaġġ li jkunu preżenti fl-istess ħin u b’aċċess għall-ikel u x-xorb;

(4) “akkomodazzjoni xierqa” tfisser, għall-iskop ta’ standby, dmir maqsum u ta’ mistrieħ, kamra separata għal kull membru tal-ekwipaġġ li tinsab f’ambjent kwiet u mgħammra b’sodda, li hija ventilata biżżejjed, għandha mekkaniżmu biex jirregola t-temperatura u l-intensità tad-dawl, u b’aċċess għall-ikel u x-xorb;

(5) “ekwipaġġ tat-titjira supplimentari” tfisser ekwipaġġ ta’ titjira li jinkludi iktar min-numru minimu meħtieġ biex jopera l-inġenju tal-ajru, li jippermetti lil kull membru tal-ekwipaġġ tat-titjira li jħalli l-kariga assenjata, għall-iskop ta’ mistrieħ meħud matul it-titjira, u li jiġi sostitwit minn membru ieħor tal-ekwipaġġ tat-titjira bi kwalifiki xierqa;

(6) “pawża” tfisser perjodu ta’ żmien matul il-perjodu tad-dmir tat-titjira, iqsar minn perjodu ta’ mistrieħ, li jgħodd bħala dmir u li matulu l-membru tal-ekwipaġġ ikun ħieles mill-kompiti kollha;

(7) “rappurtar tard” tfisser il-posponiment ta’ FDP skedat mill-operatur qabel ma membru tal-ekwipaġġ ikun telaq mill-post ta’ mistrieħ;

(8) “skeda ta’ ħinijiet irregolari” tfisser roster ta’ membru tal-ekwipaġġ li tfixkel l-opportunità ta’ rqad matul l-aħjar perjodu ta’ ħin ta’ rqad billi tinkludi FDP jew kombinazzjoni ta’ FDPs li jitrikkbu, jibdew jew jispiċċaw matul kwalunkwe parti tal-ġurnata jew tal-lejl fejn il-membru tal-ekwipaġġ ikun akklimatizzat; Skeda jista’ jkollha ħinijiet irregolari minħabba li s-servizz jista’ jibda kmieni, jispiċċa tard jew minħabba xiftijiet ta’ billejl.

(9) “dmir billejl” tfisser perjodu ta’ dmir li jitrikkeb fi kwalunkwe parti tal-perjodu bejn is-02:00 u l-04:59 fiż-żona tal-ħin li fiha jkun akklimatizzat l-ekwipaġġ;

(10) “dmir” tfisser kwalunkwe kompitu li membru tal-ekwipaġġ iwettaq għall-operatur, inkluż xogħol f’titjir, xogħol amministrattiv, li jagħti jew jirċievi taħriġ u verifiki, pożizzjonament, u xi elementi ta’ dmir ta’ standby;

(11) “perjodu ta’ dmir” tfisser perjodu li jibda meta membru tal-ekwipaġġ ikun mitlub minn operatur biex jirraporta għal jew biex jibda xogħol u jispiċċa meta dik il-persuna tkun ħielsa mid-dmirijiet kollha, inkluż id-dmir ta’ wara t-titjira;

(12) “perjodu tad-dmir tat-titjira (flight duty period ‘FDP’)” tfisser perjodu li jibda meta l-membru tal-ekwipaġġ ikun mitlub li jirrapporta għax-xogħol, li jinkludi settur jew sensiela ta’ setturi, u jispiċċa meta l-inġenju tal-ajru finalment jieqaf u l-magni jkunu ntfew, fi tmiem l-aħħar settur li fuqu l-membru tal-ekwipaġġ jaġixxi bħala membru operattiv tal-ekwipaġġ;

(13) “ħin ta’ titjir” tfisser, għal ajruplani u għal “touring motor gliders”, il-ħin bejn meta l-ajruplan jiċċaqlaq għall-ewwel darba mill-post fejn ikun ipparkjat għall-iskop li jitlaq, sa meta jieqaf fil-post ippjanat għall-ipparkjar u l-magni u l-iskrejjen kollha jkunu ntfew.

(14) “bażi tas-servizz” tfisser il-post, assenjat mill-operatur lill-membru tal-ekwipaġġ, li minnu l-membru tal-ekwipaġġ normalment jibda u jispiċċa perjodu ta’ dmir jew sensiela ta’ perjodi ta’ dmir u fejn, f’kundizzjonijiet normali, l-operatur ma jkunx responsabbli għall-akkomodazzjoni tal-membru tal-ekwipaġġ ikkonċernat;

(15) “jum lokali” tfisser perjodu ta’ 24 siegħa li jibda f’00:00 ħin lokali;

(16) “lejl lokali” tfisser perjodu ta’ 8 sigħat li jseħħ bejn l-22:00 u t-08:00 ħin lokali;

(17) “membru operattiv tal-ekwipaġġ” tfisser membru tal-ekwipaġġ li jwettaq dmirijiet f’inġenju tal-ajru waqt settur;

(18) “pożizzjonament” tfisser it-trasferiment ta’ membru mhux operattiv tal-ekwipaġġ minn post għal ieħor, fuq it-talba tal-operatur esklużi:

(19) “faċilità ta’ mistrieħ” tfisser sodda jew sit b’appoġġ xieraq għar-riġlejn u s-saqajn sabiex membri tal-ekwipaġġ ikunu jistgħu jorqdu abbord inġenju tal-ajru.

(20) “riżerva” tfisser perjodu ta’ żmien definit li matulu membru tal-ekwipaġġ ikun mitlub mill-operatur li jkun disponibbli sabiex jirċievi assenjazzjoni għal FDP, pożizzjonament jew dmirijiet oħra, innotifikat minn tal-anqas 10 sigħat qabel.

(21) “perjodu ta’ mistrieħ” tfisser perjodu ta’ żmien kontinwu, mhux interrott u definit, wara d-dmir jew qabel id-dmir, li matulu membru tal-ekwipaġġ ikun ħieles mid-dmirijiet kollha, id-dmir ta’ standby u r-riżerva.

(22) “rotazzjoni” huwa dmir jew sensiela ta’ dmirijiet, inkluż tal-inqas dmir ta’ titjira waħda u perjodi ta’ mistrieħ ‘il barra mill-bażi tas-servizz, li jibda mill-bażi tas-servizz u li jintemm mar-ritorn fil-bażi tas-servizz għal perjodu ta’ mistrieħ fejn l-operatur ma jibqax responsabbli għall-akkomodazzjoni tal-membru tal-ekwipaġġ.

(23) “ġurnata waħda ħielsa mid-dmir” tfisser, għall-iskop ta’ konformità mad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva tal-Kunsill 2000/79/KE ( 16 ), ħin ħieles mid-dmirijiet kollha u mid-dmir ta’ standby li tikkonsisti f’jum wieħed u żewġt iljieli lokali, li jiġi nnotifikat minn qabel. Perjodu ta’ mistrieħ jista’ jiġi inkluż bħala parti mill-ġurnata waħda ħielsa mis-servizz.

(24) “settur” tfisser il-parti ta’ FDP bejn meta l-ajruplan jiċċaqlaq għall-ewwel darba sa meta jieqaf wara l-inżul fil-post tal-parkeġġ ippjanat.

(25) “dmir ta’ standby” tfisser perjodu ta’ żmien innotifikat minn qabel u definit li waqtu membru tal-ekwipaġġ ikun mitlub mill-operatur biex ikun disponibbli sabiex jirċievi assenjazzjoni għal titjira, pożizzjonament jew dmirijiet oħra mingħajr perjodu ta’ mistrieħ fil-frattemp.

(26) “dmir ta’ standby fl-ajruport” tfisser standby imwettaq fl-ajruport;

(27) “dmir ieħor ta’ standby” tfisser standby kemm fid-dar jew f’akkomodazzjoni xierqa;

(28) “window of circadian low (‘WOCL’)” tfisser il-perjodu bejn is-02:00 u s-05:59 fiż-żona tal-ħin li għaliha membru tal-ekwipaġġ ikun akklimatizzat.

(a) jippubblika r-rosters tax-xogħol kmieni biżżejjed biex jipprovdi l-opportunità li l-membri tal-ekwipaġġ jippjanaw mistrieħ xieraq;

(b) jiżgura li l-perjodi tad-dmirijiet tat-titjir ikunu ppjanati b’mod li jippermettu li l-membri tal-ekwipaġġ jibqgħu ħielsa biżżejjed mill-għeja biex ikunu jistgħu joperaw f’livell sodisfaċenti ta’ sikurezza fiċ-ċirkostanzi kollha.

(ċ) jispeċifika l-ħinijiet ta’ rappurtar li jippermettu ħin suffiċjenti għad-dmirijiet fuq l-art;

(d) jikkunsidra r-relazzjoni bejn il-frekwenza u l-mudell tal-perjodi tad-dmirijiet tat-titjir u l-perjodi ta’ mistrieħ u jikkunsidra l-effetti kumulattivi ta’ sigħat twal ta’ xogħol flimkien ma’ perjodi minimi ta’ mistrieħ;

(e) jalloka mudelli tax-xogħolli jevitaw prattiki li jikkawżaw tfixkil serju f’mudell stabbilit ta’ rqad/xogħol, bħall-alternazzjoni bejn dmirijiet matul il-ġurnata/il-lejl;

(f) jikkonforma mad-dispożizzjonijiet dwar skedi ta’ ħinijiet irregolari skont ARO.OPS.230;

(g) jipprovdi perjodi ta’ ħin ta’ mistrieħ suffiċjenti biex il-membri tal-ekwipaġġ ikunu jistgħu jegħlbu l-effetti tad-dmirijiet ta’ qabel u jkunu mistrieħa biżżejjed mal-bidu tal-perjodu tad-dmir tat-titjir li jkun imiss;

(h) jippjana perjodi ta’ mistrieħ u ta’ rkupru estiżi u rikorrenti u jinnotifika lill-membri tal-ekwipaġġ kmieni biżżejjed;

(i) jippjana d-dmirijiet tat-titjira sabiex jintemmu fi żmien il-perjodu tad-dmir tat-titjira permissibbli filwaqt li jikkunsidra l-ħin meħtieġ għad-dmirijiet ta’ qabel it-titjira, is-settur u l-ħinijiet ta’ tibdil bejn il-wasla u tluq (turnaround);

(j) jibdel l-iskeda u/jew l-arranġamenti tal-ekwipaġġ jekk l-operazzjoni effettiva taqbeż il-perjodu tad-dmir tat-titjira f’aktar minn 33 % tad-dmirijiet tat-titjiriet f’dik l-skeda matul il-perjodu staġonali ta’ dik l-iskeda.

(a) jikkonformaw mal-punt CAT.GEN.MPA.100 (b) tal-Anness IV (il-Parti-CAT); kif ukoll

(b) jagħmlu użu tajjeb mill-opportunitajiet u mill-faċilitajiet ipprovduti għall-mistrieħ, u għandhom jippjanaw u jużaw il-perjodi ta’ mistrieħ tagħhom tajjeb.

(a) Meta FRM hija meħtieġa minn din is-Subparti, jew minn speċifikazzjoni ta’ ċertifikazzjoni applikabbli, l-operatur għandu jistabbilixxi, jimplimenta u jżomm FRM bħala parti integrali mis-sistema ta’ ġestjoni tiegħu. L-FRM għandha tiżgura l-konformità mar-rekwiżiti essenzjali fil-punti 7.f, 7.g u 8.f tal-Anness IV tar-Regolament (KE) Nru 216/2008. L-FRM għandha tkun deskritta fil-manwal tal-operat.

(b) L-FRM stabbilita, implimentata u miżmuma għandha tipprovdi għal titjib kontinwu fil-prestazzjoni globali tal-FRM u għandha tinkludi:

(c) L-FRM għandha tikkorrispondi mal-iskema ta’ speċifikazzjoni tal-ħin tat-titjir, id-daqs tal-operatur u n-natura u l-kumplessità tal-attivitajiet tiegħu, u għandha tqis il-perikli u r-riskji assoċjati magħhom inerenti f’dawn l-attivitajiet u l-iskema ta’ speċifikazzjoni tal-ħin tat-titjir applikabbli.

(d) L-operatur għandu jieħu azzjonijiet ta’ tnaqqis meta l-proċess ta’ assigurazzjoni tas-sikurezza tal-FRM juri li l-prestazzjoni tas-sikurezza meħtieġa mhix qed tinżamm.

(a) L-operaturi għandhom jistabbilixxu, jimplimentaw u jżommu skemi ta’ speċifikazzjoni tal-ħin tat-titjir li jkunu xierqa gћat-tip(i) ta’ operazzjoni mwettqa u li jikkonformaw mar-Regolament (KE) Nru 216/2008, din is-Subparti u leġiżlazzjoni applikabbli oħra, inkluża d-Direttiva 2000/79/KE.

(b) Qabel ma jiġu implimentati, l-iskemi ta’ speċifikazzjoni tal-ħin tat-titjir, inkluża kwalunkwe FRM relattiva fejn meħtieġ, għandhom ikunu approvati mill-awtorità kompetenti.

(c) Biex juri l-konformità mar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u din is-Subparti, l-operatur għandu japplika l-ispeċifikazzjonijiet taċ-ċertifikazzjoni applikabbli adottati mill-Aġenzija. Alternattivament, jekk l-operatur ikun irid jiddevja minn dawk l-ispeċifikazzjonijiet taċ-ċertifikazzjoni f’konformità mal-Artikolu 22(2) tar-Regolament (KE) Nru 216/2008, għandu jipprovdi deskrizzjoni sħiħa tad-devjazzjoni maħsuba lill-awtorità kompetenti qabel ma jimplementaha. Id-deskrizzjoni għandha tinkludi kwalunkwe reviżjoni fil-manwali jew fil-proċeduri li jistgħu jkunu rilevanti, kif ukoll valutazzjoni li turi li r-rekwiżiti tar-Regolament (KE) Nru 216/2008 u ta’ din is-Subparti ntlaħqu.

(d) Għall-iskop tal-punt ARO.OPS.235(d), fi żmien sentejn mill-implimentazzjoni ta’ devjazzjoni jew ta’ deroga, l-operatur għandu jiġbor dejta dwar id-devjazzjoni jew id-deroga mogħtija u janalizza dik id-dejta billi juża prinċipji xjentifiċi bil-għan li jevalwa l-effetti tad-devjazzjoni jew tad-deroga fuq l-għeja tal-ekwipaġġ tal-ajru. Din l-analiżi għandha tingħata fil-forma ta’ rapport lill-awtorità kompetenti.

(a) L-operatur għandu:

(b) FDP massimu bażiku ta’ kuljum

(c) FDP b’ħin differenti ta’ rappurtar għall-ekwipaġġ tat-titjira u għall-ekwipaġġ tal-kabina.

Kull meta l-ekwipaġġ tal-kabina jkun jeħtieġ aktar ħin mill-ekwipaġġ tat-titjira għall-għoti ta’ informazzjoni qabel it-titjira tagħhom għall-istess settur jew sensiela ta’ setturi, l-FDP tal-ekwipaġġ tal-kabina jista’ jigi estiż bid-differenza fil-ħin ta’ rappurtar bejn l-ekwipaġġ tal-kabina u l-ekwipaġġ tat-titjira. Id-differenza m’għandhiex taqbeż siegħa. L-FDP massimu ta’ kuljum għall-membri tal-ekwipaġġ tal-kabina għandu jkun ibbażat fuq il-ħin li fih l-ekwipaġġ tat-titjira jirrapporta għall-FDP tiegħu, iżda l-FDP għandu jibda mill-ħin tar-rapport tal-ekwipaġġ tal-kabina.

(d) L-FDP massimu ta’ kuljum għal membri tal-ekwipaġġ li jkunu akklimatizzati bl-użu ta’ estensjonijiet mingħajr mistrieħ meħud waqt it-titjira.

(e) L-FDP massimu ta’ kuljum bl-użu ta’ estensjonijiet minħabba mistrieħ meħud matul it-titjira

L-iskemi ta’ speċifikazzjoni tal-ħin tat-titjir għandhom jispeċifikaw il-kundizzjonijiet għall-estensjonijiet tal-FDP bażiku massimu ta’ kuljum skont l-ispeċifikazzjonijiet taċ-ċertifikazzjoni applikabbli għat-tip ta’ operazzjoni, b’kunsiderazzjoni għal:

(f) Ċirkostanzi mhux mistennija f’operazzjonijiet ta’ titjir — id-diskrezzjoni tal-kmandant

(g) Ċirkostanzi mhux mistennija f’operazzjonijiet ta’ titjir — ir-rappurtar tard

L-operatur għandu jistabbilixxi proċeduri fil-manwal tal-operat, għar-rappurtar tard fil-każ ta’ ċirkostanzi mhux mistennija, skont l-ispeċifikazzjonijiet taċ-ċertifikazzjoni applikabbli għat-tip ta’ operazzjoni.

(a) Il-perjodi totali ta’ dmirijiet li jistgħu jiġu assenjati lil membru tal-ekwipaġġ m’għandux jaqbeż:

(b) Il-ħin totali ta’ titjir tas-setturi li jiġu assenjati lil membru individwali tal-ekwipaġġ bħala membru operattiv tal-ekwipaġġ m’għandux jaqbeż:

(c) Id-dmir ta’ wara t-titjira għandu jgħodd bħala perjodu ta’ dmir. L-operatur għandu jispeċifika fil-manwal tal-operat tiegħu l-perjodu minimu għad-dmirijiet ta’ wara t-titjira

(a) Il-pożizzjonamnet wara r-rappurtar imma qabel l-operat għandu jingħadd bħala FDP iżda m’għandux jgħodd bħala settur;

(b) Il-ħin kollu mqatta’ fuq il-pożizzjonament għandu jgħodd bħala perjodu ta’ dmir.

(a) L-iskemi ta’ speċifikazzjoni tal-ħin tat-titjir għandhom jispeċifikaw l-elementi li ġejjin għal dmir maqsum skont l-ispeċifikazzjonijiet taċ-ċertifikazzjoni applikabbli għat-tip ta’ operazzjoni:

(b) Il-waqfa fuq l-art għandha tgħodd bis-sħiħ bħala FDP.

(ċ) Dmir maqsum m’għandux isegwi perjodu ta’ mistrieħ imnaqqas.

(a) Dmir ta’ standby jew kwalunkwe dmir fl-ajruport għandu jkun fir-roster u l-bidu u t-tmiem tal-ħin ta’ standby għandhom jiġu ddefiniti u nnotifikati bil-quddiem lill-membri tal-ekwipaġġ ikkonċernati sabiex ikollhom l-opportunità li jippjanaw il-mistrieħ xieraq.

(b) Membru tal-ekwipaġġ jitqies li jkun fuq dmir ta’ standby fl-ajruport minn meta jirrapporta fil-punt tar-rappurtar sat-tmiem tal-perjodu nnotifikat tad-dmir ta’ standby fl-ajruport.

(ċ) Id-dmir ta’ standby fl-ajruport għandu jgħodd bis-sħiħ bħala perjodu ta’ dmir għall-iskopijiet tal-punti ORO.FTL.210 u ORO.FTL.235.

(d) Kull dmir fl-ajruport għandu jgħodd bis-sħiħ bħala perjodu ta’ dmir u l-FDP għandu jgħodd bis-sħiħ mill-ħin tar-rappurtar tad-dmir fl-ajruport.

(e) L-operatur għandu jipprovdi akkomodazzjoni lil membru tal-ekwipaġġ li jkun fuq dmir ta’ standby fl-ajruport.

(f) L-iskemi ta’ speċifikazzjoni tal-ħin tat-titjir għandhom jispeċifikaw l-elementi li ġejjin:

(a) Ir-riżerva għandha tkun fir-roster;

(b) L-iskemi ta’ speċifikazzjoni tal-ħin tat-titjir għandhom jispeċifikaw l-elementi li ġejjin:

(a) Il-perjodu minimu ta’ mistrieħ fil-bażi tas-servizz.

(b) Il-perjodu minimu ta’ mistrieħ ‘il bogħod mill-bażi tas-servizz.

Il-perjodu minimu ta’ mistrieħ ipprovdut qabel ma jitwettaq FDP li jibda ‘l bogħod mill-bażi tas-servizz għandu jkun twil tal-inqas daqs il-perjodu ta’ dmir preċedenti jew 10 sigħat, skont liema minnhom huwa l-itwal. Dan il-perjodu għandu jinkludi opportunità ta’ raqda ta’ 8 sigħat minbarra l-ħin għall-ivvjaġġar u l-ħtiġijiet fiżjoloġiċi.

(c) Mistrieħ imnaqqas

B’deroga mill-punti (a) u (b), l-iskemi ta’ speċifikazzjoni tal-ħin tat-titjir jistgħu jnaqqsu l-perjodi minimi ta’ mistrieħ skont l-ispeċifikazzjonijiet taċ-ċertifikazzjoni applikabbli għat-tip ta’ operazzjoni u billi jitqiesu l-elementi li ġejjin:

(d) Perjodi ta’ mistrieħ u ta’ rkupru estiżi u rikorrenti

L-iskemi ta’ speċifikazzjoni tal-ħin tat-titjir għandhom jispeċifikaw il-perjodi ta’ mistrieħ u ta’ rkupru estiżi u rikorrenti sabiex jikkumpensaw għall-għeja kumulattiva. Il-perjodu minimu ta’ mistrieħ u ta’ rkupru estiż u rikorrenti għandu jkun ta’ 36 siegħa, inklużi 2 iljieli lokali, u fi kwalunkwe każ, il-ħin bejn it-tmiem ta’ perjodu ta’ mistrieħ u ta’ rkupru estiż u rikorrenti u l-bidu tal-perjodu ta’ mistrieħ u ta’ rkupru estiż li jmiss m’għandhomx ikunu aktar minn 168 siegħa. Il-perjodu ta’ mistrieħ u ta’ rkupru estiż u rikorrenti għandu jiżdied għal jumejn lokali darbtejn kull xahar.

(e) L-iskemi ta’ speċifikazzjoni tal-ħin tat-titjir għandhom jispeċifikaw il-perjodi ta’ mistrieħ addizzjonali skont l-ispeċifikazzjonijiet taċ-ċertifikazzjoni applikabbli biex jikkumpensaw għal:

(a) Matul l-FDP għandu jkun hemm l-opportunità għal ikla u xarba biex jiġi evitat tnaqqis fil-prestazzjoni ta’ membru tal-ekwipaġġ, speċjalment meta l-FDP jaqbeż is-sitt (6) sigħat.

(b) Operatur għandu jispeċifika fil-manwal tal-operat tiegħu kif tkun żgurata n-nutrizzjoni tal-membri tal-ekwipaġġ matul FDP.

(a) Operatur għandu jżomm, għal perjodu ta’ 24 xahar:

(b) Fuq talba, l-operatur għandu jipprovdi kopji tar-rekords individwali tal-ħinijiet tat-titjiriet, il-perjodi ta’ dmir u l-perjodi ta’ mistrieħ għal:

(c) Ir-rekords imsemmija fil-punt CAT.GEN.MPA.100(b)(5) fir-rigward ta’ membri tal-ekwipaġġ li jwettqu dmirijiet għal iktar minn operatur wieħed għandhom jinżammu għal perjodu ta’ 24 xahar.

(a) L-operatur għandu jipprovdi taħriġ inizjali u rikorrenti dwar il-ġestjoni tal-għeja għall-membri tal-ekwipaġġ, għall-persunal responsabbli għat-tħejjija u l-manutenzjoni tar-rosters tal-ekwipaġġ u għall-persunal tal-ġestjoni kkonċernat.

(b) Dan it-taħriġ għandu jsegwi programm ta’ taħriġ stabbilit mill-operatur u jkun deskritt fil-manwal tal-operat. Is-sillabu tat-taħriġ għandu jkopri l-kawżi possibbli u l-effetti tal-għeja u l-kontramiżura għall-għeja.

(a) Il-glajders bil-mutur, esklużi t-TMGs, għandhom jitħaddmu u għandhom ikunu mgħammra b’konformità mar-rekwiżiti għall-glajders.

(b) It-touring motor glajders (TMGs) għandhom jitħaddmu f’konformità mar-rekwiżiti għal:

(c) It-TMGs għandhom ikunu mgħammra f’konformità mar-rekwiżiti applikabbli għall-ajruplani sakemm mhux speċifikat mod ieħor fil-CAT.IDE.A.

(d) Il-blalen tal-arja mħallta għandhom ikunu operati skont ir-rekwiżiti għall-blalen tal-arja sħuna.

(a) Il-membru tal-ekwipaġġ għandu jkun responsabbli għat-twettiq tajjeb tal-kompiti tiegħu li huma:

(b) Il-membru tal-ekwipaġġ għandu:

(c) Il-membru tal-ekwipaġġ m’għandux iwettaq xogħlijiet fuq inġenju tal-ajru:

(a) Minbarra li jikkonforma mal-punt CAT.GEN.MPA.100, il-kmandant għandu:

▼M8

▼B

(b) Il-kmandant, jew il-bdot li f’idejh tkun ġiet fdata t-titjira, gћandu, fi kwalunkwe sitwazzjoni ta’ emerġenza li tkun teћtieġ deċiżjoni u azzjoni immedjata, jieћu kwalunkwe azzjoni li huwa jqis bħala meћtieġa f’dawk iċ-ċirkustanzi skont il-punt 7.d. tal-Anness IV għar-Regolament (KE) Nru 216/2008. F’dawk il-każijiet, huwa jista’ jiddevja mir-regoli u mill-proċeduri operattivi u mill-metodi stabbiliti fl-interess tas-sikurezza.

(c) Kull meta inġenju tal-ajru, waqt it-titjira, jkun immanuvrat b’reazzjoni gћal avviż ta’ riżoluzzjoni (RA) mis-sistema għall-prevenzjoni tal-ħabtiet fl-ajru (ACAS), il-kmandant gћandu jibgħat rapport tal-ACAS lill-awtorità kompetenti.

(d) Perikli ta’ ħbit u ħbit ma’ għasafar:

(a) ma jitћawdux mill-passiġġieri mal-membri operattivi tal-ekwipaġġ tal-kabina;

(b) ma jokkupawx il-postijiet assenjati lill-ekwipaġġ tal-kabina meћtieġ;

(c) ma jfixklux lill-membri operattivi tal-ekwipaġġ tal-kabina fil-qadi tal-kompiti tagħhom.

(a) tkun bdot ikkwalifikat b’mod xieraq; jew

(b) tkun inħatret mill-operatur u:

(a) L-operatur għandu jiżgura li l-ebda persuna, minbarra membru tal-ekwipaġġ tat-titjira assenjat fuq titjira, ma jidћol jew jinġarr fil-kompartiment tal-ekwipaġġ tat-titjira, sakemm dik il-persuna ma tkunx:

(b) Il-kmandant għandu jiżgura li:

(c) Il-kmandant għandu jieħu d-deċiżjoni finali dwar id-dħul fil-kompartiment tal-ekwipaġġ tal-kabina.

(a) L-operatur gћandu jġorr armi tal-gwerra jew munizzjon tal-gwerra bl-ajru biss f’każ li jkun ingћata approvazzjoni jagћmel dan mill-Istati kollha li l-ispazju tal-ajru tagħhom huwa ppjanat li jintuża għat-titjira.

(b) Meta jkun ingħata approvazzjoni, l-operatur għandu jiżgura li l-armi tal-gwerra u l-munizzjon tal-gwerra:

(c) L-operatur għandu jiżgura li, qabel ma tibda titjira, il-kmandant ikun mgħarraf bid-dettalji ta’ kwalunkwe armi tal-gwerra jew munizzjon tal-gwerra li jkunu ppjanati jinġarru u bil-post fejn dawn ikunu jinsabu abbord l-inġenju tal-ajru.

(a) L-operatur gћandu jieћu l-miżuri raġonevoli kollha biex jiżgura li kwalunkwe arma sportiva li jkun ippjanat li tinġarr bl-ajru tkun irrappurtata lill-operatur.

(b) L-operatur li jaċċetta li jġorr armi sportivi gћandu jiżgura li dawn:

(c) Il-munizzjon tal-armi sportivi jista’ jinġarr fil-bagalji tal-passiġġiera li jkunu ġew ikkontrollati, suġġett gћal ċerti limitazzjonijiet, skont l-Istruzzjonijiet Tekniċi.

(a) sabiex tittieħed azzjoni li tkun meħtieġa għas-sikurezza tal-inġenju tal-ajru jew ta’ kwalunkwe persuna, annimal jew merkanzija li jkun hemm fih; jew

(b) għal parti tal-inġenju tal-ajru li fiha jinġarru t-tagћbija jew il-provvisti, li tkun iddisinjata biex persuna jkollha aċċess għaliha waqt li l-inġenju tal-ajru jkun qed itir.

(a) tpoġġi fil-periklu inġenju tal-ajru jew il-persuni ta’ ġo fih; jew

(b) tikkawża jew tippermetti inġenju tal-ajru jpoġġi fil-periklu lil kwalunkwe persuna jew kwalunkwe proprjetà.

(a) Id-dokumenti, il-manwali u l-informazzjoni li ġejjin għandhom jinġarru abbord waqt kull titjira, bħala oriġinali jew kopji, sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor:

▼M4

▼B

(b) Minkejja l-punt (a), għall-operazzjonijiet ta' titjir skont ir-regoli tat-titjir viżwali (VFR) li jsiru binhar bl-użu ta' inġenji tal-ajru ħlief inġenji tal-ajru kumplessi mħaddmin b'magna, li jitilqu minn ajrudrom u jinżlu fl-istess ajrudrom jew fl-istess sit tal-operat fi żmien 24 siegħa, jew li jibqgħu fil-limiti ta' żona lokali speċifikata fil-manwal tal-operat, id-dokumenti u l-informazzjoni li ġejjin jistgħu jinżammu fl-ajrudrom jew fis-sit tal-operat minflok:

(c) Minkejja l-punt (a), f’każ ta’ telf jew serq tad-dokumenti speċifikati fil-punt (a)(2) sal-punt (a)(8), l-operazzjoni tista’ titkompla sakemm it-titjira tilħaq id-destinazzjoni tagħha jew post fejn ikunu jistgħu jingħataw dokumenti ta’ sostituzzjoni.

(a) L-operatur għandu jiżgura li, tal-inqas għal kemm iddum kull titjira jew serje ta’ titjiriet:

(b) L-informazzjoni msemmija fil-punt (a) tinkludi:

(a) Wara aċċident, inċident serju jew okkorrenza identifikata mill-awtorità ta' investigazzjoni, l-operatur ta' inġenju tal-ajru gћandu jżomm id-dejta oriġinali li tkun ġiet irreġistrata gћal perjodu ta' 60 jum jew sakemm l-awtorità ta' investigazzjoni ma tordnalux jagħmel mod ieћor.

(b) L-operatur għandu jwettaq kontrolli u evalwazzjonijiet operattivi fuq ir-reġistrazzjonijiet tar-reġistratur tad-dejta tat-titjira (FDR), ir-reġistrazzjonijiet tar-reġistratur tal-vuċi fil-kabina tal-pilota (CVR) u r-reġistrazzjonijiet tal-kollegamenti bejn id-dejta biex jiżgura l-funzjonament tajjeb kontinwu tar-reġistraturi.

(c) L-operatur għandu jaħżen ir-reġistrazzjonijiet gћall-perjodu ta’ ћin operattiv tal-FDR, hekk kif mitlub mill-punt CAT.IDE.A.190 jew mill-punt CAT.IDE.H.190, ħlief għall-fatt li, għall-ittestjar u l-manutenzjoni tal-FDR, jista’ jitћassar sa siegћa mill-eqdem materjal li jkun ġie rreġistrat waqt il-ћin tal-ittestjar.

(d) L-operatur għandu jaħżen u jżomm aġġornata d-dokumentazzjoni li tippreżenta l-informazzjoni meħtieġa sabiex id-dejta tal-FDR li ma tkunx ipproċessata tinqaleb f’parametri espressi f’unitajiet tal-inġinerija.

(e) L-operatur għandu jqiegħed għad-dispożizzjoni kwalunkwe reġistrazzjoni tar-reġistratur tat-titjira li tkun ġiet ippreservata, jekk l-awtorità kompetenti tiddeċiedi hekk.

(f) Mingħajr preġudizzju għar-Regolament (UE) Nru 996/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ( 17 ):

(a) Sakemm ma jkunx permess mod ieħor skont dan l-Anness, it-trasport tal-oġġetti perikolużi bl-ajru għandu jitwettaq skont l-Anness 18 għall-Konvenzjoni ta’ Chicago, kif emendata l-aħħar u mwessgħa mill-“Istruzzjonijiet Tekniċi għat-Trasport Sikur tal-Oġġetti Perikolużi bl-Ajru” (id-dokument 9284-AN/905 tal-ICAO), inklużi s-supplimenti tagħha u kwalunkwe addenda għaliha jew rettifika oħra tagħha.

(b) L-oġġetti perikolużi għandhom jinġarru biss minn operatur li jkun ġie approvat skont is-Subparti G tal-Anness V (il-Parti-SPA), ħlief meta:

(c) Operatur għandu jistabbilixxi proċeduri li bihom jiżgura li jittieħdu l-miżuri raġonevoli kollha sabiex jiġi evitat il-ġarr bi żball ta’ oġġetti perikolużi abbord.

(d) L-operatur għandu jipprovdi lill-persunal bl-informazzjoni meħtieġa biex huma jkunu jistgħu jwettqu r-responsabbiltajiet tagħhom, kif meħtieġ mill-Istruzzjonijiet Tekniċi.