It-Trattat dwar il-Komunità tal-Enerġija

It-Trattat dwar il-Komunità tal-Enerġija joħloq suq intern fl-elettriku u l-gass naturali li jgħaqqad flimkien it-28 Stat Membru tal-Unjoni Ewropea (UE) u 6 stati u territorji Ewropej fil-Balkani.

ATT

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2006/500/KE tad-29 Mejju 2006 dwar il-konklużjoni mill-Komunità Ewropea tat-Trattat dwar il-Komunità ta' l-Enerġija.

SOMMARJU

It-Trattat dwar il-Komunità tal-Enerġija jipprovdi għall-ħolqien ta’ suq integrat tal-enerġija (elettriku u gass) bejn l-UE u l-partijiet kontraenti.

Il-membri tal-Komunità tal-Enerġija huma l-UE, l-Albanija, il-Bosnija u l-Ħerżegovina, l-Eks Repubblika Jugożlava tal-Maċedonja, il-Montenegro, is-Serbja u l-Missjoni ta’ Amministrazzjoni Interim tan-Nazzjonijiet Uniti fil-Kosovo skont ir-Riżoluzzjoni 1244 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti (minn issa ’l quddiem il-Kosovo). Barra minn hekk pajjiżi terzi jistgħu ikunu aċċettati bħala osservaturi.

It-Trattat japplika għat-territorju tal-pajjiżi u tal-Kosovo.

It-Trattat daħal fis-seħħ fl-1 ta’ Lulju 2006. Ġie konkluż għal terminu ta’ għaxar snin. L-applikazzjoni tiegħu kienet estiża għal perjodu ġdid ta’ għaxar snin minn deċiżjoni unanima tal-Kunsill Ministerjali datata 24 ta’ Ottubru 2013.

Ir-rwol tal-Komunità tal-Enerġija

L-għanijiet tal-Komunità tal-Enerġija huma:

• li jinħoloq qafas stabbli legali u tas-suq li kapaċi jattira investiment sabiex ikun assigurat il-forniment stabbli u kontinwu tal-enerġija;
• li jinħoloq spazju regolatorju waħdieni għan-negozju fl-enerġija tan-netwerk;
• li tittejjeb is-sigurtà tal-forniment f’dan l-ispazju u li jiżviluppaw relazzjonijiet transfruntiera;
• li tittejjeb l-effiċjenza tal-enerġija u s-sitwazzjoni tal-ambjent relatati mal-enerġija tan-netwerk u l-iżvilupp ta’ sorsi ta’ enerġija li tiġġedded;
• l-iżvilupp ta’ kompetizzjoni tas-suq tal-enerġija tan-netwerk.

Attivitajiet tal-Komunità tal-Enerġija

Parti importanti tal-attivitajiet tal-Komunità tal-Enerġija tinvolvi l-implimentazzjoni ta’ parti mill-leġiżlazzjoni tal-Komunità, jew l- acquis communautaire, fl-Istati kollha li huma parti għat-trattat, dwar l-enerġija, l-ambjent, il-kompetizzjoni u l-enerġiji li jiġġeddu, kif ukoll konformità ma’ ċerti standards Ewropej ġenerali relatati ma’ sistemi tekniċi, eżempju dwar is-suġġett tat-trasportazzjoni jew konnessjoni trans-fruntiera.

Barra minn hekk, it-Trattat jistabbilixxi mekkaniżmu għat-tħaddim ta’ swieq tal-enerġija reġjonali li jkopru t-territorju tal-partijiet tat-Trattat u tal-Istati Membri involuti. Din is-sistema tipprovdi qafas ta’ miżuri relatati mat-trasportazzjoni f’distanza twila tal-enerġija tan-netwerk, is-sigurtà tal-provvista, il-forniment tal-enerġija liċ-ċittadini, l-armonizzazzjoni, il-promozzjoni ta’ sorsi tal-enerġija li tiġġedded u l-effiċjenza fl-enerġija, kif ukoll fil-każ ta’ kriżi f’daqqa fuq is-suq tal-enerġija tan-netwerk fit-territorju ta’ membru tal-Komunità tal-Enerġija.

Apparti dan, it-Trattat joħloq suq tal-enerġija mingħajr fruntieri interni bejn il-partijiet, li fihom huma pprojbiti taxxi tad-dazju u restrizzjonijiet kwantitattivi ta’ importazzjoni u esportazzjoni tal-enerġija, u kwalunkwe miżura li għandha effett ekwivalenti, bejn il-partijiet, sakemm ma japplikawx ċirkostanzi eċċezjonali (relatati mal-ordni pubblika, is-sigurtà pubblika, il-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem u tal-annimali, il-preservazzjoni tal-pjanti, il-protezzjoni tal-proprjetà industrijali u kummerċali). It-Trattat għandu wkoll dispożizzjonijiet dwar relazzjonijiet ma’ pajjiżi terzi u assitenza komuni f’każ ta’ disturb.

Il-Kummissjoni tagħmilha ta’ koordinatur f’dawn l-attivitajiet.

Istituzzjonijiet u teħid ta’ deċiżjonijiet

Il-Kunsill Ministerjali, magħmul minn rappreżentant wieħed għal kull parti tat-trattat, jipprovdi linji gwida ta’ politika ġenerali, jieħu miżuri sabiex jintlaħqu l-għanijiet tat-Trattat u jadotta atti ta’ proċedura bħal allokazzjoni tal-kompiti, poteri jew obbligazzjonijiet. Il-presidenza tinżamm minn kull parti darba kull wieħed għal terminu ta’ sitt xhur u jkollha assistenza minn rappreżentant wieħed tal-UE u rappreżentant tal-presidenza ta’ wara. Il-Kunsill jissottometti rapport annwali lill-Parlament Ewropew u lill-parlamenti tal-partijiet kontraenti.

Il-missjoni prinċipali tal-Grupp Permanenti ta’ Livell Għoli hija li jipprepara x-xogħol għall-Kunsill Ministerjali. Huwa magħmul minn rappreżentant ta’ kull parti tat-Trattat.

Ir-rwol prinċipali tal-Bord Regolatorju huwa li jagħti pariri lill-istituzzjonijiet l-oħrajn u joħroġ rakkomandazzjonijiet f’każ ta’ disputi trans-fruntiera. Huwa magħmul minn rappreżentant wieħed tar-regolatur tal-enerġija minn kull parti tat-Trattat, bl-UE tkun rappreżentata mill-Kummissjoni Ewropea, megħjuna minn regolatur wieħed minn kull Stat Membru parteċipanti, u rappreżentant wieħed tal-Grupp tar-Regolaturi Ewropej għall-Elettriku u l-Gass (ERGEG).

Barra minn hekk, il-Komunità tal-Enerġija tingħata pariri minn żewġ fora magħmulin minn rappreżentanti tal-partijiet kollha interessati.

Is-Segretarjat Parlamentari, bbażat fi Vjenna, jipprovdi, fost affarijiet oħrajn, appoġġ amministrattiv lill-istituzzjonijiet l-oħrajn tal-Komunità tal-Enerġija u jikkontrolla t-twettiq xieraq tal-obbligazzjonijiet mill-partijiet.

Il-Komunità tal-Enerġija tieħu deċiżjonijiet (vinkolanti) u rakkomandazzjonijiet (mhux vinkolanti). Dawn il-passi jittieħdu, kif xieraq, jew fuq proposta mill-Kummissjoni Ewropea (applikazzjoni tal-acquis communautaire), jew fuq proposta minn parti għat-Trattat (attivitajiet oħrajn), u huma adottati jew b’maġġoranza sempliċi (applikazzjoni tal-acquis communautaire), jew b’maġġoranza taż-żewġ terzi (mekkaniżmu għall-operazzjoni tas-swieq), jew b’unanimità (suq intern tal-enerġija).

F’każ ta’ ksur serju u peristenti tal-obbligi minn parti, il-Kunsill Ministerjali jista’, permezz ta’ unanimità, jissospendi ċerti drittijiet mogħtija lill-parti mit-Trattat.

Informazzjoni addizzjonali tista’ tkun ikkonsultata fis-sit ta’ referenza ta’ hawn taħt:

• Komunità tal-Enerġija

L-aħħar aġġornament: 22.09.2014