CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

Leagtar síos le Rialachán (CE) Uimh. 1107/2009 rialacha maidir le díol, úsáid agus rialú táirgí cosanta plandaí a údarú san Aontas Eorpach (AE), agus aithnítear prionsabal an réamhchúraim leis.

Tá sé forlíonta leis an treoir maidir le húsáid inbhuanaithe (Treoir 2009/128/CE) lena leagtar amach rialacha maidir le húsáid inbhuanaithe lotnaidicídí* (féach an achoimre).

PRÍOMHPHOINTÍ

Tá feidhm ag an reachtaíocht maidir le táirgí arna n úsáid chun plandaí a chosaint nó a shlánchoimeád, chun tionchar a imirt ar a bhfás nó chun plandaí míchuibhiúla a scriosadh agus moill a chur ar a bhfás.

Déanfar substaint ghníomhach (ceimiceán, baint plandaí nó orgánach ar bith a ghníomhaíonn i gcoinne lotnaidí nó ar phlandaí) a fhormheas sna cásanna seo a leanas:

Maidir leis na táirgí cosanta plandaí ina bhfuil an tsubstaint ghníomhach:
- má tá siad éifeachtach;
- mura bhfuil aon iarmhairt dhíobhálach láithreach ná moill dhíobhálach ar shláinte an duine ag baint leo;
- mura bhfuil aon iarmhairt do-ghlactha acu ar phlandaí nó ar an gcomhshaol; agus
- mura bhfuil siad ina gcúis le fulaingt ná pian gan gha do veirteabraigh.
Ní foláir nó nach mbeidh aon iarmhairtí díobhálacha ar shláinte an duine ag iarmhair na dtáirgí sin, lena n áirítear sláinte na ngrúpaí leochaileacha, ná nach mbeidh aon iarmhairt do-ghlactha acu ar an gcomhshaol.

Féadfaidh an Coimisiún Eorpach nó an t údarás náisiúnta inniúil i ngach Ballstát AE critéir agus srianta a chur le húdarú lotnaidicíde, amhail an leibhéal íosta íonachta, cineál na hullmhóide agus an modh úsáidte agus na dálaí úsáidte, agus substaint ghníomhach á formheas nó táirge cosanta plandaí á údarú lena úsáid.

Tugann an Coimisiún a chéad fhormheas le haghaidh substaint ghníomhach ar feadh tréimhse nach faide ná 10 mbliana. Féadfar cead a athnuachan ar feadh tréimhse nach faide ná 15 bliana.

Ní mór iarratais ar údarú substainte gníomhaí, agus an fhaisnéis eolaíoch is gá ag gabháil leo, a chur faoi bhráid údaráis náisiúnta. Beidh 12 mhí ar a mhéad acu chun scrúdú a dhéanamh ar an iarratas, agus déanfaidh na Ballstáit agus an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia piarmheasúnú air ansin.

Féadfaidh sealbhóirí údaraithe maidir le táirge cosanta plandaí atá le húsáid i mBallstát amháin úsáid a bhaint as an nós imeachta um aitheantas frithpháirteach chun a úsáid i mBallstát eile a iarraidh.

CÚLRA

Cuireann AE tábhacht mhór le sláinte an duine agus sláinte ainmhithe a chosaint agus an comhshaol a chosaint. Tá caighdeánú na rialacha ar dhíol táirgí cosanta plandaí ina chúnamh ina leith sin, áirithítear leis feidhmiú réidh an mhargaidh aonair agus feabhsaítear táirgeacht talmhaíochta.

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

Lotnaidicídí (An Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHTHÉARMAÍ

Lotnaidicíd. Rud a dhéanann orgánach díobhálach (lotnaid) nó galar a chosc, a scriosadh nó a rialú, nó a chosnaíonn plandaí nó táirgí planda agus iad á dtáirgeadh, á stóráil agus á n iompar. Téarma níos leithne is ea lotnaidicíd ná táirge cosanta plandaí toisc go gcumhdaítear leis úsáidí neamhphlanda/neamhbharr amhail táirgí bithicíde.

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán (CE) Uimh. 1107/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 21 Deireadh Fómhair 2009 maidir le táirgí cosanta plandaí a chur ar an margadh agus lena n aisghairtear Treoir 79/117/CEE agus Treoir 91/414/CEE ón gComhairle (IO L 309, 24.11.2009, lgh. 1-50).

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (CE) Uimh. 1107/2009 a chorprú sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) Uimh. 283/2013 ón gCoimisiún an 1 Márta 2013 lena leagtar amach na ceanglais sonraí le haghaidh substaintí gníomhacha, i gcomhréir le Rialachán (CE) Uimh. 1107/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le táirgí cosanta plandaí a chur ar an margadh (IO L 93, 3.4.2013, lgh. 1-84).

Rialachán (AE) Uimh. 284/2013 ón gCoimisiún an 1 Márta 2013 lena leagtar amach na ceanglais sonraí le haghaidh táirgí cosanta plandaí, i gcomhréir le Rialachán (CE) Uimh. 1107/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le táirgí cosanta plandaí a chur ar an margadh (IO L 93, 3.4.2013, lgh. 85-152).

Rialachán (CE) Uimh. 546/2011 an 10 Meitheamh 2011 ón gCoimisiún lena gcuirtear chun feidhme Rialachán (CE) 1107/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle a mhéid a bhaineann le prionsabail aonfhoirmeacha i ndáil le measúnú agus údarú táirgí cosanta plandaí (IO L 155, 11.6.2011, lgh. 127-175).

Rialachán Cur Chun Feidhme (CE) Uimh. 540/2011 ón gCoimisiún an 25 Bealtaine 2011 lena gcuirtear chun feidhme Rialachán (CE) Uimh. 1107/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir leis an liosta de shubstaintí gníomhacha formheasta (IO L 153, 11.6.2011, lgh. 1-186).

Sábháilteacht lotnaidicídí ar mhargadh AE