Bainistíocht géarchéime san earnáil airgeadais

ACHOIMRE AR:

Teachtaireacht (COM(2010) 579 final) — Creat AE um Bainistíocht Géarchéime san Earnáil Airgeadais

CAD IS AIDHM LEIS AN TEACHTAIREACHT?

Leagtar amach léi na bearta atá le déanamh chun sraith rialacha a chur ar fáil don Aontas Eorpach (AE) maidir le bainistíocht géarchéime san earnáil airgeadais.

PRÍOMHPHOINTÍ

Raon feidhme

Baineann an tsraith rialacha maidir le bainistíocht géarchéime san earnáil airgeadais le:

• gach institiúid creidmheasa;
• gnóthais infheistíochta áirithe, go háirithe iad siúd a d’fhéadfadh a dteip an córas airgeadais a chur i mbaol.

Cuspóirí

Is é is aidhm leis na rialacha sin a chinntiú go bhfuil an córas airgeadais cobhsaí, fiú sa chás go dteipfeadh ar ghnó, agus chun:

• cosc agus ullmhú a spreagadh chun laghdú a dhéanamh ar rioscaí sa chóras airgeadais;
• uirlisí réitigh inchreidte a ullmhú;
• modhanna gasta agus éifeachtacha a chur chun feidhme le gníomhú;
• an ghuais mhorálta a laghdú trína chinntiú go gcuireann scairshealbhóirí leis na costais;
• cur le réiteach réidh grúpaí trasteorann chun an margadh inmheánach a choimeád;
• cinnteacht dhlíthiúil a chinntiú;
• saobhadh ar iomaíocht a theorannú.

Réimsí gníomhaíochta

Sainaithníodh sa teachtaireacht bearta ba cheart a dhéanamh sna réimsí seo a leanas:

• na húdaráis atá freagrach as bainistíocht géarchéime — ní mór do gach tír AE údarás réitigh a ainmniú a bheidh neamhspleách ar an maoirseoir;
• bearta ullmhúcháin agus coisctheacha — lena n-áirítear clár maoirseachta a chur chun feidhme do gach institiúid mhaoirsithe agus scrúduithe maoirseachta ar an láithreán;
• truicir — ba cheart idirghabháil luath a chur i bhfeidhm sa chás nach bhféadfaidh banc nó gnóthas infheistíochta ceanglais na Treorach maidir le Ceanglais Chaipitil a chomhlíonadh;
• idirghabháil luath — foráiltear leis seo go ndéanfar cumhachtaí maoirseoirí a leathnú agus a shoiléiriú. Bheadh sé de dhualgas ar bhainc agus ar ghnólachtaí plean a thíolacadh lena gcuirfí ar chumas na hinstitiúide téarnamh i gcás deacrachtaí airgeadais.
• díluacháil fiachais — lena gcuirtear ar chumas institiúide a bhfuil deacracht aici leanúint lena gníomhaíochtaí nó cuid díobh a scor chun teorainn a chur ar na rioscaí “tadhlachta” d’institiúidí eile;
• réiteach — athchóiriú a dhéanamh ar reachtaíocht maidir le dócmhainneacht bhainc ionas go bhféadfaidh bainc a bhfuil ag teip orthu leas a bhain as imeachtaí leachtaithe.

Gníomhaíochtaí a rinneadh

• 1.

  Údaráis mhaoirseachta

Bunaíodh trí údarás maoirseachta Eorpacha in 2011:

• an tÚdarás Baincéireachta Eorpach (ÚBE), a dhéileálann le maoirseacht baincéireachta, lena n-áirítear maoirseacht ar athchaipitliú na mbanc;
• an tÚdarás Eorpach um Urrúis agus Margaí (ÚEUM), a dhéileálann le maoirseacht margaí caipitil agus a dhéanann maoirseacht dhíreach maidir le gníomhaireachtaí rátála creidmheasa agus stóir trádála; agus
• an tÚdarás Eorpach um Árachas agus Pinsin Cheirde (ÚEÁPC), a dhéileálann le maoirseacht árachais.

Déantar ionadaíocht ar na 28 maoirseoir náisiúnta i ngach ceann de na trí údarás maoirseachta.

Bunaíodh Bord Eorpach um Riosca Sistéamach chun monatóireacht agus measúnú a dhéanamh ar bhagairtí a d’fhéadfadh a bheith ar an gcobhsaíocht airgeadais a thiocfadh as forbairtí maicreacnamaíocha agus as forbairtí laistigh den chóras airgeadais ina iomláine.

• 2.

  An Treoir maidir le Téarnamh agus Réiteach na mBanc

Tháinig an treoir (Treoir 2014/59/AE) seo i bhfeidhm i ngach tír AE i mí Iúil 2014. Leagtar amach léi líon rialacha chun na huirlisí lena ndéileáiltear le géarchéimeanna bainc ar fud AE a chomhchuibhiú agus a fheabhsú, lena n-áirítear:

• ceanglaítear ar bhainc pleananna téarnaimh a ullmhú chun anás airgeadais a shárú;
• tugtar sraith cumhachtaí d’údaráis chun idirghabháil a dhéanamh in oibríochtaí banc lena dteip a sheachaint;
• tá cumhachtaí ag údaráis chomh maith pleananna a chur chun feidhme chun bainc ar theip orthu a réiteach ar bhealach lena gcoimeádtar a bhfeidhmeanna ríthábhachtacha agus ar bhealach nach mbeidh ar cháiníocóirí iad a tharrtháil;
• bunaíodh Ciste Réitigh Aonair do thíortha sa limistéar euro in 2016; tá cistí náisiúnta ar leith fós i bhfeidhm do na tíortha AE sin atá lasmuigh den limistéar;
• nósanna imeachta chun feabhas a chur ar an gcomhar idir údaráis náisiúnta.

• 3.

  An Treoir maidir le Scéimeanna Ráthaíochta Taiscí

Tháinig an treoir (Treoir 2014/49/AE) seo i bhfeidhm in 2014. Neartaítear léi córas reatha na scéimeanna ráthaíochta taiscí chun freagairt a thabhairt ar na laigí a nochtadh leis an ngéarchéim airgeadais. Áirítear iad seo a leanas ar a phríomhghnéithe:

• ráthaíocht uilíoch taiscí suas le €100,000;
• rochtain níos éasca agus níos gasta ar aisíocaíocht — laghdú de réir a chéile ar spriocdhátaí íocaíochta ó 20 lá oibre go 7 lá oibre;
• córas maoinithe níos urrúnta;
• faisnéis níos fearr do thaisceoirí.

CÚLRA

• “Bainistíocht géarchéime” ar láithreán gréasáin an Choimisiúin Eorpaigh
• Preaseisiúint an Choimisiúin Eorpaigh “Freagairt chuimsitheach AE ar an ngéarchéim airgeadais: dul chun cinn suntasach i dtreo creat láidir airgeadais don Eoraip agus aontas baincéireachta don limistéar euro”.

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Cumarsáid ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa, chuig an gComhairle, chuig Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa, chuig Coiste na Réigiún agus chuig an mBanc Eorpach Infheistíochta — Creat AE um Bainistíocht Géarchéime san Earnáil Airgeadais (COM(2010) 579 final, 20.10.2010)

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Treoir 2014/49/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Aibreán 2014 maidir le scéimeanna ráthaithe taiscí (IO L 173, 12.6.2014, lgh. 149-178)

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Threoir 2014/49/AE a ionchorprú isteach sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Treoir 2014/59/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Bealtaine 2014 lena mbunaítear creat i gcomhair téarnaimh agus réiteach institiúidí creidmheasa agus gnóthas infheistíochta agus lena leasaítear Treoir 82/891/CEE ón gComhairle, agus Treoracha 2001/24/CE, 2002/47/CE, 2004/25/CE, 2005/56/CE, 2007/36/CE, 2011/35/AE, 2012/30/AE agus 2013/36/AE ón gComhairle, agus Rialacháin (AE) Uimh. 1093/2010 agus (AE) Uimh. 648/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (IO L 173, 12.6.2014, lgh. 190-348)

Nuashonraithe 07.12.2016