Calaois a chomhrac: seiceálacha sna tíortha AE
Is mian le saoránaigh an Aontais Eorpaigh (AE) a bheith cinnte go mbaintear úsáid cheart as an mbuiséad AE. Sa bhliain 1995, chuir AE rialacha i bhfeidhm (Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 ón gComhairle an 18 Nollaig 1995) a chumhdaíonn seiceálacha i dtíortha AE agus forchur pionós i gcás mírialtachtaí*.
GNÍOMH
Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 ón gComhairle an 18 Nollaig 1995 maidir le leasanna airgeadais na gComhphobal Eorpach a chosaint
ACHOIMRE
Is mian le saoránaigh an Aontais Eorpaigh (AE) a bheith cinnte go mbaintear úsáid cheart as an mbuiséad AE. Sa bhliain 1995, chuir AE rialacha i bhfeidhm (Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 ón gComhairle an 18 Nollaig 1995) a chumhdaíonn seiceálacha i dtíortha AE agus forchur pionós i gcás mírialtachtaí*.
CÉARD A DHÉANANN AN RIALACHÁN SEO?
|
— |
Féachtar leis an rialachán seo calaois i gcoinne leasanna airgeadais AE (buiséadAE - ranníocaíochtaí cáiníocóirí) a chomhrac.
|
|
— |
Leagtar síos sa rialachán sraith chomhchoiteann rialacha dlíthiúla le haghaidh na réimsí uile i mbeartais AE.
|
|
— |
Go háirithe, déantar foráil sa rialachán le haghaidh seiceálacha agus beart agus pionós riaracháin sa chás nach gcloítear le rialacha cistiúcháin AE.
|
PRÍOMHPHOINTÍ
Íoctar breis is leath den chaiteachas AE le faighteoirí trí rialtais agus trí ghníomhaireachtaí rialtais AE. Cuirtear rialacha mionsonraithe i bhfeidhm maidir leis an gcóras riaracháin lárnaigh sin agus maidir le monatóireacht a dhéanamh ar úsáid an chaiteachais. Cuirtear rialacha éagsúla i bhfeidhm, ag brath ar an réimse beartais lena mbaineann.
Ní mór do na tíortha AE na bearta cuí a ghlacadh lena chinntiú go bhfuil na hidirbhearta a bhaineann le leasanna airgeadais AE ceart agus rialta. Ní mór do na bearta maidir le seiceálacha a bheith comhréireach leis na cuspóirí ionas nach mbainfidh srianta iomarcacha eacnamaíocha ná costais iomarcacha riaracháin leo. Ní mór cleachtais agus struchtúir riaracháin na dtíortha AE a bheith curtha san áireamh iontu freisin.
Ní mór don Choimisiún Eorpach a chinntiú:
|
— |
go bhfuil cleachtais riaracháin ag teacht le rialacha AE;
|
|
— |
go bhfuil ann do na doiciméid riachtanacha a thugann bunús leis an éileamh agus go bhfuil na doiciméid sin ag teacht le hioncam agus le caiteachas AE;
|
|
— |
go ndéantar idirbhearta airgeadais agus go ndéantar scrúdú ar na hidirbhearta airgeadais sin sna himthosca cuí.
|
Ina theannta sin, is féidir leis an gCoimisiún Eorpach seiceálacha agus iniúchtaí a dhéanamh ar an láthair faoi Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 2185/96.
Buntáiste a fuarthas go mícheart a aistarraingt
I gcoitinne, má aimsítear mírialtacht, caithfear an buntáiste a fuarthas go mícheart a aisíoc. Féadfaidh ús ar ráta comhréidh a bheith le híoc freisin. Féadfaidh na rudaí seo a leanas a bheith i gceist leis an mbeart lena n-aistarraingeofar an buntáiste:
|
— |
oibleagáid chun íoc as na méideanna atá dlite nó as na méideanna a fuarthas go mícheart nó chun na méideanna sin a aisíoc;
|
|
— |
cailleann an páirtí lena mbaineann na ráthaíochtaí nó réamhíocaíochtaí airgeadais iomlána a fuair sé nó cuid de na ráthaíochtaí nó réamhíocaíochtaí sin.
|
Féadfar pionóis riaracháin a ghearradh ar mhírialtachtaí toiliúla nó ar mhírialtachtaí a bhfuil faillí ina cúis leo, pionóis amhail:
|
— |
fíneáil riaracháin;
|
|
— |
suim bhreise le híoc; níor cheart don tsuim sin a bheith níos mó ná suim áirithe atá riachtanach chun a bheith ina bac;
|
|
— |
an buntáiste a fuarthas a bhaint go hiomlán nó go páirteach, fiú más rud é nár bhain an páirtí tairbhe as an mbuntáiste, ná as eisiamh nó aistarraingt an bhuntáiste, ach le haghaidh tréimhse teoranta i ndiaidh na mírialtachta;
|
|
— |
pionóis eile eacnamaíocha dá bhforáiltear sa dlí AE.
|
Prionsabail ghinearálta
Ní mór do na seiceálacha, bearta agus pionóis riaracháin a bheith:
|
— |
éifeachtach;
|
|
— |
comhréireach; agus
|
|
— |
athchomhairleach.
|
Ní mór nádúr agus tromchúis na mírialtachta a bheith curtha san áireamh iontu, mar aon leis an mbuntáiste a cuireadh ar fáil nó a glacadh leis, agus leibhéal na freagrachta.
Ní féidir pionós riaracháin a fhorchur ach amháin sa chás go raibh sé ceadaithe go sonrach i ngníomh nó i ndlí AE, roimh an mírialtacht.
Cuirtear teorainn 4 bliana le tréimhse na n-imeachtaí, ag tosú ar an dáta a taifeadadh an mhírialtacht. I gcás mírialtachtaí leanúnacha nó mírialtachtaí a tharlaíonn arís agus arís eile, tosaíonn an tréimhse theoranta ar an dáta a thagann deireadh leis an mírialtacht. I gcás cláir a mhaireann roinnt blianta (.i. cláir ilbhliantúla), leanann an tréimhse theoranta ar aghaidh go dtí go dtagann deireadh leis an gclár.
EOCHAIRTHÉARMAÍ
* Mírialtacht: aon ghníomh nó neamhghníomh ag duine a fhaigheann cistiúchán AE, a dhéanann dochar do bhuiséad ginearálta AE, tríd an ioncam fabhraithe ar acmhainní dílse, a bhailítear go díreach ar son AE, a laghdú nó a chailleadh, nó trí mhír chaiteachais gan údar maith.
TAGAIRTÍ
|
Gníomh |
Teacht i bhfeidhm |
Spriocdháta don trasuí sna Ballstáit |
Iris Oifigiúil |
|
Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 |
26.12.1995 |
- |
GNÍOMHARTHA GAOLMHARA
Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 ón gComhairle an 11 Samhain 1996 maidir le seiceálacha agus iniúchtaí ar an láthair ag an gCoimisiún Eorpach chun leasanna airgeadais na gComhphobal Eorpach a chosaint ar chalaois agus ar mhírialtachtaí eile (IO L 292, 15.11.1996, lgh. 2-5)
Nuashonraithe 08.09.2015