Treoracha an Aontais Eorpaigh
ACHOIMRE AR:
Airteagal 288 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh - treoracha
CAD IS AIDHM LEIS AN AIRTEAGAL?
Sainítear ann na cineálacha éagsúla gníomhartha dlíthiúla a fhéadfaidh an tAontas Eorpach a ghlacadh, lena n–áirítear treoracha.
PRÍOMHPHOINTÍ
- Tá treoracha ina gcuid de dhlí tánaisteach an AE. Tá siad glactha dá réir sin ag institiúidí an AE i gcomhréir leis na conarthaí. A luaithe a ghlacfar iad ar leibhéal an Aontais Eorpaigh, déanann Ballstáit an Aontais iad a thrasuí sa chaoi is go ndéanfar dlí de sna Ballstáit.
- Mar shampla, leagtar síos le Treoir 2003/88/CE (féach an achoimre) maidir le heagrú ama oibre tréimhsí éigeantacha scíthe agus teorainn leis an am oibre seachtainiúil atá údaraithe san AE.
- Mar sin féin, is faoi gach Ballstát ar leith atá sé a dhlíthe féin a fhorbairt chun a chinneadh conas na rialacha sin a chur i bhfeidhm.
Gníomh ceangailteach a bhfuil feidhm ghinearálta aige
- Luaitear in Airteagal 288 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh go bhfuil treoir ceangailteach, maidir leis an toradh atá le baint amach, sna Ballstáit ar a bhfuil sí dírithe (ceann amháin acu, roinnt acu nó iad ar fad), agus ag an am céanna an chumhacht a fhágáil ag na húdaráis náisiúnta an fhoirm agus na modhanna a roghnú chun an toradh a bhaint amach.
- Tá treoir éagsúil ó rialachán nó ó chinneadh toisc:
- murab ionann agus rialachán, atá infheidhme go díreach sna Ballstáit tar éis di teacht i bhfeidhm, níl treoir infheidhme go díreach sna Ballstáit, ní mór í a thrasuí sa dlí náisiúnta ar dtús sula mbeidh sí infheidhme i ngach Ballstát;
- murab ionann agus cinneadh, tá feidhm ghinearálta ag an treoir.
Uchtú
Trasuí éigeantach
- Ionas go dtiocfaidh treoir i bhfeidhm ar an leibhéal náisiúnta, ní mór do na Ballstáit dlí a ghlacadh chun í a thrasuí. Ní foláir nó go mbainfí amach na cuspóirí atá leagtha amach sa treoir leis an mbeart náisiúnta sin. Ní mór do na húdaráis náisiúnta an Coimisiún Eorpach a chur ar an eolas faoi na bearta sin.
- Ní mór an treoir a thrasuí faoin spriocdháta a leagtar amach nuair a ghlactar an treoir (laistigh de 2 bhliain de ghnáth).
- Nuair nach ndéanann tír treoir a thrasuí, féadfaidh an Coimisiún imeachtaí um shárú a thionscnamh agus imeachtaí a thionscnamh i gcoinne na tíre os comhair Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh (d‘fhéadfadh ciontú nua teacht as neamhfhorghníomhú an bhreithiúnais ar an ócáid sin, rud a d’fhéadfadh fíneálacha a ghearradh).
- Faoi Airteagal 260, mír 3, i gcás nach dtugann Ballstát fógra faoi na bearta lenar trasuíodh treoir, féadfaidh an Coimisiún a iarraidh go n-íocfaidh an Ballstát atá i gceist fíneáil.
Comhchuibhiú uasta agus íosta
- Tá sé tábhtachtach idirdhealú a dhéanamh idir ceanglais maidir le comhchuibhiú íosta agus comhchuibhiú uasta (nó iomlán) i dtreoracha.
- I gcás comhchuibhiú íosta, leagtar amach íoschaighdeáin i dtreoir, ionas go n–aithneofar, go minic, go bhfuil caighdeáin níos airde leagtha amach sna córais dlí i roinnt Bhallstáit AE cheana. Sa chás sin, tá an ceart ag na Ballstáit caighdeáin níos airde ná na cinn atá leagtha amach sa treoir a leagan amach.
- I gcás comhchuibhiú uasta, ní mór do na Ballstáit rialacha a thabhairt isteach leis na caighdeáin íosta agus uasta a leagtar síos sa treoir.
Daoine aonair a chosaint i gcás nach ndéantar treoracha a thrasuí go mícheart nó i gcás nach ndéantar treoracha a thrasuí
- I bprionsabal, níl éifeacht ag an treoir go dtí go ndéantar í a thrasuí. Measann an Chúirt Bhreithiúnais, áfach, gur féidir éifeacht áirithe a bheith ag treoir nach bhfuil trasuite sna cásanna seo a leanas:
- i gcás nach ndearnadh treoir a thrasuí sa dlí náisiúnta nó go bhfuil sí trasuite go mícheart;
- i gcás go bhfuil forálacha neamhchoinníollacha i gceist leis an treoir agus go bhfuil na forálacha sin soiléir agus cruinn go leor;
- i gcás go dtugtar cearta do dhaoine aonair le téarmaí na treorach.
- Nuair a chomhlíontar na coinníollacha sin, féadfaidh daoine aonair brath ar an treoir i gcoinne Ballstáit sna cúirteanna náisiúnta. Mar sin féin, ní fhéadfaidh duine aonair brath ar éileamh a dhéanamh i gcoinne duine eile maidir le héifeacht dhíreach treorach i gcás nár trasuíodh í (is sampla d’éifeacht dhíreach ingearach an Breithiúnas i gCás C-41/74 Yvonne van Duyn v Home Office*, agus is sampla é an Breithiúnas i gCás C-152/84 M. H. Marshall v Southampton agus Údarás Sláinte Limistéir Hampshire Thiar Theas (Teaching) den easpa éifeachta dírí cothrománach*).
- Ceadaíonn an Chúirt Bhreithiúnais freisin do dhaoine aonair, faoi choinníollacha áirithe, cúiteamh a fháil ón stát le haghaidh treoracha nach leor a thrasuí nó nach bhfuil moill air (mar shampla, an Breithiúnas i gCás C-6/90 Francovich).
Moill ar Thrasuí
- Chun a áirithiú go gcuirfear dlí an AE i bhfeidhm go cuí ar mhaithe le saoránaigh agus gnólachtaí, déanann an Coimisiún faireachán ar an trasuí lena chinntiú go bhfuil sé déanta, go bhfuil sé ceart agus iomlán chun na torthaí atá beartaithe a bhaint amach, agus go bhfuil sé déanta faoin spriocdháta is gá.
- Tá sprioc leagtha síos ag an AE an t-easnamh trasuí a laghdú – an bhearna idir líon na dtreoracha a ghlac an tAontas Eorpach agus líon na dtreoracha a thrasuíonn na Ballstáit – go dtí 1 %. Déantar scórchlár trasuí a thabhairt cothrom le dáta gach bliain mar chuid de scórchlár an mhargaidh aonair agus faightear é sa roinn maidir le feidhmíocht de réir uirlise rialachais, i gcás ina bhfuil faisnéis ar fáil faoin AE ina iomláine agus arna miondealú de réir Ballstáit.
CÚLRA
Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:
- Dlí (Suíomh gréasáin an Aontais Eorpaigh).
PRÍOMHTHÉARMAÍ
Éifeacht dhíreach ingearach. Baineann sé sin leis an ngaol idir dlí an Aontais Eorpaigh agus dlí náisiúnta agus an chaoi a gceanglaítear ar na Ballstáit a áirithiú go bhfuil a ndlí náisiúnta i gcomhréir le dlí an Aontais.
Éifeacht dhíreach chothrománach. Déantar cur síos san fhoirceadal seo ar an gcás inar féidir le daoine brath ar éifeachtaí díreacha na gceart aonair a thugtar le hairteagail chonarthacha an AE chun éilimh a dhéanamh i gcoinne daoine aonair eile os comhair na gcúirteanna náisiúnta. Dá bhrí sin, ní gá treoir a bheith curtha chun feidhme leis an dlí náisiúnta.
PRÍOMHDHOICIMÉAD
Leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh – Cuid a Sé – Forálacha institiúideacha agus airgeadais – Teideal I – Forálacha institiúideacha – Caibidil 2 – Gníomhartha dlí an Aontais, nósanna imeachta um ghlacadh agus forálacha eile – Alt 1 – Gníomhartha dlí an Aontais – Airteagal 288 (sean–Airteagal 249 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lgh. 171-172).
Nuashonraithe 16.03.2022