12.6.2014   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

1

(1)

Tá fíormhargadh inmheánach le haghaidh seirbhísí airgeadais ríthábhachtach i gcomhair an fháis eacnamaíoch agus chun poist a chruthú san Aontas.

(2)

Teastaíonn sláine mhargaidh ó mhargadh airgeadais atá comhtháite, éifeachtach agus trédhearcach. Is réamhriachtanais ar son an fháis eacnamaíoch agus an tsaibhris iad feidhmiú cothrom na margaí urrús agus iontaoibh an phobail i margaí. Déanann drochúsáid mhargaidh dochar do shláine na margaí airgeadais agus d’iontaoibh an phobail in urrúis agus i ndíorthaigh.

(3)

I dTreoir 2003/6/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4) comhlánaíodh agus nuashonraíodh creat dlíthiúil an Aontais um shláine an mhargaidh a chosaint. Ba cheart an Treoir a ionadú anois, áfach, mar gheall ar na forbairtí reachtaíochta, margaidh agus teicneolaíocha ó theacht i bhfeidhm na Treorach sin, a raibh athruithe suntasacha ar chúinsí airgeadais mar thoradh orthu, chun a áirithiú go mbogfaidh sí ar aghaidh leis na forbairtí seo. Tá gá le hionstraim nua reachtaíochta freisin chun a áirithiú go bhfuil rialacha aonfhoirmeacha ann agus go bhfuil soiléireacht maidir le heochairchoincheapa, mar aon le leabhar rialacha aonair atá ar aon dul le conclúidí Thuarascáil 24 Feabhra 2009 de chuid an Ghrúpa Ardleibhéil um Maoirseacht Airgeadais in AE, a raibh Jacques de Larosière mar chathaoirleach air (‘Grúpa de Larosière’).

(4)

Tá gá le creat níos aonfhoirmí agus níos láidre a bhunú chun sláine an mhargaidh a chaomhnú agus chun arbatráiste ionchasach rialála a sheachaint agus cuntasacht a áirithiú i gcás iarrachta ar chúbláil chomh maith le breis cinnteachta dlíthiúla, agus níos lú castachta rialála, a sholáthar do rannpháirtithe sa mhargadh. Tá an Rialachán seo dírithe ar rannchuidiú ar bhealach cinntitheach le feidhmiú cuí an mhargaidh inmheánaigh agus ba cheart dó, dá bhrí sin, bheith bunaithe ar Airteagal 114 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), arna léiriú go seasta i gcásdlí Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh.

(5)

Chun deireadh a chur leis na constaicí atá fágtha fós in aghaidh trádála agus deireadh a chur le saobhadh suntasach ar iomaíocht de thoradh dibhéirsithe idir dlíthe náisiúnta agus chun cosc a chur le constaicí breise a d’fhéadfadh a bheith ann in aghaidh trádála agus le haon saobhadh suntasach ar an iomaíocht, tá sé riachtanach Rialachán a ghlacadh lena mbunófar léirmhíniú níos aonfhoirmí ar chreat um dhrochúsáid mhargaidh an Aontais a shainíonn níos soiléire rialacha a bheidh infheidhme i ngach Ballstát. Dá ndéanfaí ceanglais maidir le drochúsáid mhargaidh a chumadh i bhfoirm rialacháin, ba cheart go n-áiteodh sin go mbeadh na ceanglais sin infheidhme go díreach. Ba cheart don chumadh sin dálaí aonfhoirmeacha a áirithiú trí chosc a chur ar cheanglais éagsúla náisiúnta de thoradh ar threoir a thrasuíomh. Ceanglófar leis an Rialachán seo go mbeidh na rialacha céanna á leanúint ag gach duine ar fud an Aontais. Déanfaidh sé castacht rialála agus costais comhlíonta gnólachtaí a laghdú freisin, go mór mór i gcás gnólachtaí atá ag feidhmiú ar bhonn trasteorann, agus cabhróidh sé le deireadh a chur le saobhadh iomaíochais.

(6)

Sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 25 Meitheamh 2008 maidir le “hAcht um Ghnólachtaí Beaga don Eoraip” iarrtar ar an Aontas agus ar Bhallstáit rialacha a dhearadh chun ualaí riaracháin a laghdú, reachtaíocht a chur in oiriúint do riachtanais na n-eisitheoirí ar mhargaí fáis le haghaidh fiontar beag agus meánmhéide (FBManna) agus rochtain na n-eisitheoirí sin ar mhaoiniú a éascú. Forchuirtear i roinnt forálacha i dTreoir 2003/6/CE ualaí riaracháin ar eisitheoirí, go háirithe orthu siúd a ligtear a n-ionstraimí airgeadais isteach chun a dtrádála ar mhargaí fáis na bhFiontar Beag agus Meánmhéide, ar cheart iad a laghdú.

(7)

Is í drochúsáid mhargaidh an coincheap a chuimsíonn iompraíocht neamhdhleathach sna margaí airgeadais agus, chun críocha an Rialacháin seo, ba cheart go dtuigfí gurbh é atá ann ná déileáil chos istigh, faisnéis ón taobh istigh a nochtadh go neamhdhleathach agus cúbláil mhargaidh. Cuireann iompraíochtaí den saghas seo cosc ar thrédhearcacht iomlán cheart an mhargaidh, atá ina réamhriachtanas trádála do na gníomhaithe eacnamaíocha go léir i margaí comhtháite airgeadais.

(8)

I raon feidhme Threoir 2003/6/CE, díríodh ar ionstraimí airgeadais a ligtear isteach iad chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte nó a ndearnadh iarraidh ar iad a ligean isteach chun a dtrádála ar mhargadh den sórt sin. Le blianta beaga anuas, áfach, is minice a bhíonn ionstraimí airgeadais á dtrádáil ar shaoráidí trádála iltaobhacha (MTFanna). Tá ionstraimí airgeadais freisin a thrádáiltear ar chineálacha eile saoráidí trádála eagraithe (OTFanna) amháin, nó a dtrádáiltear thar an gcuntar amháin iad. Mar sin de, ba cheart go gcuirfí san áireamh leis i raon feidhme an Rialacháin seo aon ionstraim airgeadais a thrádáiltear ar mhargadh rialáilte, ar MTF nó ar OTF nó aon iompraíocht nó aon bheart atá in ann tionchar a imirt ar ionstraim airgeadais den saghas sin is cuma má tharlaíonn sé ar ionad trádála. I gcás roinnt cineálacha MTFanna, cosúil le margaí rialáilte, a chabhraíonn le cuideachtaí airgeadas cothromais a ardú, beidh feidhm ag an toirmeasc i gcoinne drochúsáid mhargaidh chomh maith céanna nuair a dhéantar iarraidh ar iad a ligean isteach chun a dtrádála ar mhargadh den sórt sin. Mar sin, ba cheart go gcuirfí san áireamh i raon feidhme an Rialacháin ionstraimí airgeadais a bhfuil iarraidh déanta ar iad a ligean isteach chun a dtrádála ar MTF. Ba cheart go gcuirfeadh an méid sin feabhas ar chosaint infheisteoirí, go gcaomhnódh sé sláine na margaí agus go n-áiritheodh sé go mbeadh toirmeasc soiléir ar dhrochúsáid mhargaidh ionstraimí dá leithéid.

(9)

Chun críocha trédhearcachta, ba cheart d’oibreoirí margaidh rialáilte, MTF nó OTF fógra gan mhoill a thabhairt dá údarás inniúil maidir le sonraí a n-ionstraimí airgeadais a bheidh ligthe isteach acu chun a dtrádála, ar ina leith a bheidh iarraidh ar iad a bheith ligthe isteach chun a dtrádála nó a trádáladh ar a n-ionad trádála. Ba cheart an dara fógra a dhéanamh freisin nuair a scoirfear den ionstraim a bheith ligthe isteach chun a trádála. Ba cheart go mbeadh feidhm ag an oibleagáid sin freisin maidir le hionstraimí airgeadais a ndearnadh iarratas ar iad a ligean isteach chun a dtrádála ar a n-ionad trádála agus ionstraimí airgeadais a ligeadh isteach chun a dtrádála roimh theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo. Ba cheart do na húdaráis inniúla na fógraí a chur faoi bhráid an Údaráis Eorpaigh um Urrúis agus Margaí (ÚEUM) agus ba cheart do ÚEUM liosta de gach ceann de na hionstraimí airgeadais ar tugadh fóga ina leith a fhoilsiú. Tá feidhm ag an Rialachán seo maidir le hionstraimí airgeadais cibé acu atá nó nach bhfuil siad san áireamh sa liosta arna fhoilsiú ag ÚEUM.

(10)

Tá sé féideartha go n-úsáidtear ionstraimí airgeadais áirithe nach dtrádáiltear ar ionad trádála haghaidh drochúsáid mhargaidh. Áirítear leis seo ionstraimí airgeadais a mbraitheann a bpraghas nó a luach ar ionstraimí airgeadais arna dtrádáil ar ionad trádála nó a bhfuil tionchar acu orthu, nó a bhfuil tionchar ag a dtrádáil ar phraghas nó ar luach na n-ionstraimí airgeadais eile a thrádáiltear ar ionad trádála, amhail áirítear ar chásanna ina bhféadtar ionstraimí den sórt sin le haghaidh drochúsáide margaidh faisnéis ón taobh istigh a bhaineann le scaireanna nó bannaí, is féidir a úsáid chun díorthach den scair nó den bhanna sin a cheannach, nó innéacs a mbraitheann a luach ar an scair nó ar an mbanna sin. Nuair a úsáidtear ionstraim airgeadais mar phraghas tagartha, is féidir le díorthach a thrádáiltear thar an gcuntar a úsáid chun leas a bhaint as praghsanna cúbláilte, nó a úsáid chun praghas ionstraime airgeadais a thrádáiltear ar ionad trádála a chúbláil. Sampla breise ná eisiúint phleanáilte tráinse nua de na hurrúis nach bhfuil ar shlí eile laistigh de raon feidhme an Rialacháin seo, ach i gcás ina bhféadfadh trádáil sna hurrúis sin dul i bhfeidhm ar phraghas nó ar luach na n-urrús liostaithe ann cheana a thagann faoi raon feidhme an Rialacháin seo. Clúdaíonn an Rialachán seo freisin an staid fhéideartha i gcás ina mbraitheann praghas nó luach ionstraime a thrádáiltear ar ionad trádála ar ionstraim a thrádáiltear thar an gcuntar. Ba cheart go gcuirfí an prionsabal céanna i bhfeidhm maidir le conarthaí spot-tráchtearraí a bhfuil a bpraghas bunaithe ar phraghas díorthaigh agus le ceannach na gconarthaí spot-tráchtearraí dá ndéanann ionstraimí airgeadais tagairt.

(11)

Féadann trádáil in urrúis nó in ionstraimí comhlachaithe chun urrúis a chobhsú nó trádáil i scaireanna dílse i gcláir aischeannaigh a bheith dlisteanach ar chúiseanna eacnamaíocha agus ba cheart an trádáil sin a dhíolmhú„ i gcásanna áirithe dá bhrí sin ó na toirmisc ar dhrochúsáid mhargaidh ar choinníoll go gcuirtear na gníomhaíochtaí i gcrích faoin trédhearcacht is gá, i gcás ina nochtfar faisnéis ábhartha maidir leis an gcobhsú nó leis an gclár aischeannaigh.

(12)

Níor cheart trádáil i scaireanna dílse i gcláir aischeannaigh agus cobhsú ionstraime airgeadais nach dtairbheodh as díolúintí faoin Rialachán seo a mheas uaithi féin mar dhrochúsáid mhargaidh.

(13)

Níor cheart Ballstáit, comhaltaí an Chórais Eorpaigh Banc Ceannais (CEBC), ranna agus gníomhaireachtaí agus feithiclí sainchuspóireacha eile de cheann amháin de na Ballstáit nó níos mó agus leis an Aontas agus comhlachtaí poiblí áirithe eile nó daoine ag gníomhú thar a gceann, a shrianadh agus bainistíocht airgeadaíochta, ráta malairte nó beartas fiachais phoiblí á dhéanamh acu a mhéid a ghlacfar iad de láimh ar mhaithe le leas an phobail agus sa tóir ar na beartais sin amháin. Níor cheart ach an oiread go srianfar idirbhearta nó orduithe arna ndéanamh ná iompraíochtaí ag an Aontas, ag feithicil sainchuspóra de chuid Bhallstáit amháin nó roinnt Ballstát, ag an mBanc Eorpach Infheistíochta, ag an tSaoráid Eorpach um Chobhsaíocht Airgeadais, ag an Sásra Eorpach um Chobhsaíocht nó ag institiúid airgeadais idirnáisiúnta arna bunú ag dhá Bhallstát nó níos mó i maoiniú a shlógadh agus cúnamh airgeadais a sholáthar chun sochair a chomhaltaí. Féadfar díolúine den sórt sin ó raon feidhme an Rialacháin seo„ a leathnú, i gcomhréir leis an Rialachán seo chuig comhlachtaí poiblí áirithe a bhfuil de chúram orthu bainistiú an fhiachais phoiblí nó idiragairt ann agus chuig banc ceannais tríú tíortha. Ag an am céanna, níor cheart go leathnófaí na díolúintí le haghaidh airgeadaíochta, ráta malairte nó beartas bainistíochta fiachais poiblí go cásanna nuair a ghabhfaidh na comhlachtaí d’idirbhearta, d’orduithe nó d’iompraíochtaí seachas iad siúd atá sa tóir ar na beartais sin nó nuair a bheidh daoine atá ag obair do na comhlachtaí sin ag gabháil d’idirbhearta, d’orduithe nó d’iompraíochtaí ar a gcuntas féin.

(14)

Bunaíonn infheisteoirí réasúnacha a gcinntí infheistíochta ar fhaisnéis atá ar fáil dóibh cheana féin, is é sin, ar fhaisnéis ex ante atá ar fáil. Dá bhrí sin, i dtaobh na ceiste, agus cinneadh infheistíochta á dhéanamh ag infheisteoir réasúnach ar dhócha go gcuirfeadh sé mír áirithe faisnéise san áireamh, ba cheart an cheist a mheas ar bhonn na faisnéise ex ante a bheadh ar fáil. Ba cheart a chur san áireamh ina leithéid de mheasúnú tionchar réamh-mheasta na faisnéise i bhfianaise ghníomhaíocht bhainteach an eisitheora ina hiomláine, iontaofacht na foinse faisnéise agus aon athróg eile sa mhargadh ar dhócha go mbeadh tionchar acu ar na hionstraimí airgeadais, ar na conarthaí gaolmhara spot-tráchtearraí, nó ar na táirgí ceantáilte bunaithe ar na lamháltais astaíochtaí sna himthosca ar leith.

(15)

Is féidir faisnéis ex post a úsáid chun an toimhde go raibh an fhaisnéis ex ante íogair ó thaobh phraghas de a sheiceáil, ach níor cheart í a úsáid chun gníomh a dhéanamh i gcoinne daoine a bhain conclúidí réasúnacha as faisnéis ex ante a bhí ar fáil acu.

(16)

Nuair a bhaineann faisnéis ón taobh istigh le próiseas a tharlaíonn i gcéimeanna, d’fhéadfadh gurbh ionann gach céim den phróiseas chomh maith leis an bpróiseas foriomlán agus faisnéis ón taobh istigh. Féadfaidh gurb ionann céim idirmheánach i bpróiseas fadálach ann féin agus sraith imthosca nó imeacht atá ann nó ina bhfuil ionchas réalaíoch ann go dtiocfaidh siad chun bheith ann nó go dtarlóidh siad, ar bhonn measúnú foriomlán ar na fachtóirí atá ann cheana féin ag an am ábhartha. Níor cheart go léireofaí an coincheap sin mar ní a chiallaíonn go gcaithfear méid éifeacht na sraithe imthosca sin nó an teagmhais sin ar phraghsanna na n-ionstraimí airgeadais lena mbaineann a chur san áireamh. Maidir le céim idirmheánach, ba cheart a mheas gur faisnéis ón taobh istigh í má chomhlíonann sí, uaithi féin, na critéir a leagtar síos sa Rialachán seo maidir le faisnéis ón taobh istigh.

(17)

Maidir le faisnéis a bhaineann le himeacht nó le sraith imthosca is céim idirmheánach i bpróiseas fadálach agus faisnéis ón taobh istigh i gcomhréir leis an Rialachán seo, féadfaidh sí baint a bheith aici, mar shampla, le staid na n-idirbheartaíochtaí, téarmaí arna gcomhaontú go sealadach in idirbheartaíochtaí conartha, an fhéidearthacht ionstraimí airgeadais a láithriú, na coinníollacha faoina margófar ionstraimí airgeadais, téarmaí sealadacha le haghaidh láithriú ionstraimí airgeadais, nó le breithniú a dhéanamh i dtaca le hionstraim airgeadais a chur isteach in innéacs mór nó ionstraim airgeadais a scriosadh ó innéacs den sórt sin.

(18)

Ba cheart deimhneacht dhlíthiúil le haghaidh rannpháirtithe sa mhargadh a fheabhsú trí shainmhíniú níos cruinne a thabhairt ar dhá cheann de na gnéithe riachtanacha le haghaidh an tsainmhínithe ar fhaisnéis ón taobh istigh, mar atá, cineál cruinn na faisnéise sin agus tábhacht an tionchair a d’fhéadfadh a bheith aici ar phraghsanna na n-ionstraimí airgeadais, na gconarthaí spot-tráchtearraí, nó na dtáirgí ceantáilte bunaithe ar na lamháltais astaíochtaí. Maidir le díorthaigh ar táirgí mórdhíola fuinnimh iad, ba cheart go háirithe faisnéis a gceanglaítear a nochtadh i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 1227/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) a mheas mar fhaisnéis ón taobh istigh.

(19)

Ní bheartaítear go gcuirfidh an Rialachán seo toirmeasc ar phlé de chineál ginearálta maidir leis na forbairtí gnó agus margaidh idir scairshealbhóirí agus lucht bainistíochta a bhaineann le heisitheoir. Tá caidreamh den sórt sin riachtanach d’fheidhmiú éifeachtach na margaí agus níor cheart iad a thoirmeasc leis an Rialachán seo.

(20)

Tá spotmhargaí agus margaí gaolmhara na ndíorthach idirnasctha go mór agus is margaí domhanda iad freisin, agus d’fhéadfadh drochúsáid mhargaidh tarlú thar mhargaí chomh maith le thar theorainneacha is féidir a bheith ina chúis le rioscaí suntasacha córasacha. Is fíor é sin maidir le déileáil chos istigh agus le cúbláil mhargaidh. Go háirithe, is féidir faisnéis ón taobh istigh ó spotmhargadh dul chun tairbhe duine atá ag trádáil ar mhargadh airgeadais. Ba cheart faisnéis ón taobh istigh i ndáil le díorthach tráchtearra a shainmhíniú mar fhaisnéis a chomhlíonann an sainmhíniú ginearálta ar fhaisnéis ón taobh istigh i ndáil le margaí airgeadais agus a cheanglaítear a phoibliú i gcomhréir le forálacha dlíthiúla nó rialála ag leibhéal an Aontais nó ag an leibhéal náisiúnta araon, rialacha margaidh, conarthaí nó custam ar an díorthach tráchtearraí iomchuí nó spotmhargadh. Áirítear i measc rialacha den sin Rialachán (AE) Uimh. 1227/2011 le haghaidh an mhargaidh fuinnimh agus an bunachar sonraí Tionscadal Bunachair na nEagraíochtaí Comhpháirteacha (JODI) le haghaidh ola. Féadfaidh an fhaisnéis sin fónamh mar bhunús do chinntí rannpháirtithe margaidh chun dul isteach i ndíorthaigh tráchtearraí nó conarthaí gaolmhara na spot-tráchtearraí agus ba cheart, dá bhrí sin, arb ionann í agus faisnéis ón taobh istigh a cheanglaítear a phoibliú, mar is dócha go mbeadh tionchar suntasach aici ar phraghsanna na ndíorthach sin nó ar chonarthaí spot-tráchtearraí gaolmhara.

Ina theannta sin, féadfaidh straitéisí cúblála leathnú freisin thar spotmhargaí agus thar mhargaí díorthach. Is féidir trádáil in ionstraimí airgeadais, lena n-áirítear díorthaigh tráchtearraí, a úsáid chun conarthaí spot-tráchtearraí gaolmhara a chúbláil, agus is féidir conarthaí spot-tráchtearraí a úsáid chun ionstraimí airgeadais gaolmhara a chúbláil. Ba cheart go gcuimseofaí idirnascálacha den sórt seo sa toirmeasc ar chúbláil mhargaidh. Mar sin féin, ní bheadh sé iomchuí nó indéanta raon feidhme an Rialacháin seo a leathnú le go gcuimseodh sé iompraíocht nach mbaineann le hionstraimí airgeadais, mar shampla, trádáil i gconarthaí spot-tráchtearraí nach mbeadh tionchar aici ach ar an spotmhargadh. I gcás sonrach na dtáirgí mórdhíola fuinnimh, ba cheart do na húdaráis inniúla saintréithe sonracha na sainmhínithe de Rialachán (AE) Uimh. 1227/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle a chur san áireamh nuair a chuireann siad na sainmhínithe ar fhaisnéis ón taobh istigh, ar dhéileáil chos istigh agus ar chúbláil mhargaidh faoin Rialachán seo i bhfeidhm maidir le hionstraimí airgeadais a bhaineann le táirgí fuinnimh mórdhíola.

(21)

De bhun Threoir 2003/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6), tá an Coimisiún, na Ballstáit agus comhlachtaí eile ainmnithe go hoifigiúil inter alia freagrach as eisiúint theicniúil lamháltas astaíochtaí, a leithdháileadh saor in aisce ar na hearnálacha incháilithe tionscal agus iontrálaithe nua agus níos ginearálta creat beartais aeráide an Aontais a fhorbairt agus a chur i bhfeidhm a bhuntacaíonn le soláthar na liúntas astaíochtaí do cheannaitheoirí comhlíonta scéim trádála astaíochtaí an Aontais (EU ETS). I bhfeidhmiú na ndualgas sin, féadfaidh go mbeadh rochtain ag na comhlachtaí poiblí sin, inter alia, ar fhaisnéis neamhphoiblí phraghasíogair agus de bhun Threoir 2003/87/CE féadfaidh go mbeidh orthu oibríochtaí margaidh áirithe i ndáil le lamháltais astaíochtaí a dhéanamh. De thoradh aicmiú na lamháltas astaíochtaí mar ionstraimí airgeadais mar chuid den athbhreithniú ar Threoir 2004/39/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7), tiocfaidh na hionstraimí sin faoi raon feidhme an Rialacháin seo freisin.

D’fhonn cumas an Choimisiúin, na mBallstáit agus comhlachtaí eile atá ainmnithe go hoifigiúil a chaomhnú chun beartas aeráide an Aontais a fhorbairt agus a chur chun feidhme, ba cheart go mbeadh gníomhaíochtaí na gcomhlachtaí poiblí sin, a mhéid is go ngabhtar iad de láimh ar mhaithe le leas an phobail agus go sainráite sa tóir ar an mbeartas sin agus maidir le lamháltais astaíochtaí, díolmhaithe ó chur i bhfeidhm an Rialacháin seo. Níor cheart go mbeadh tionchar diúltach ag an díolúine sin ar thrédhearcacht fhoriomlán an mhargaidh mar tá oibleagáidí reachtúla ag na comhlachtaí poiblí sin oibriú ar shlí a áirithíonn nochtadh ordúil, cothrom agus neamh-idirdhealaitheach aon chinntí, forbairtí agus sonraí nua ag a bhfuil cineál praghasíogair, agus rochtain orthu. Ina theannta sin, tá cosaintí ann ar nochtadh cothrom agus neamh-idirdhealaitheach ar fhaisnéis shonrach praghasíogair atá i seilbh údaráis phoiblí faoi Threoir 2003/87/CE agus na bearta cur chun feidhme arna nglacadh dá bun. Ag an am céanna, níor cheart go leathnófaí an díolúine le haghaidh comhlachtaí poiblí atá ag gníomhú sa tóir ar bheartas aeráide an Aontais go cásanna nuair a ghabhann na comhlachtaí poiblí d’iompar nó d’idirbhearta, nach bhfuil sa tóir ar bheartas aeráide an Aontais nó nuair a bheidh daoine atá ag obair do na comhlachtaí sin ag gabháil d’iompar nó d’idirbhearta ar a gcuntas féin.

(22)

De bhun Airteagal 43 CFAE agus maidir le comhaontuithe idirnáisiúnta arna dtabhairt i gcrích faoi CFAE a chur chun feidhme, tá an Coimisiún, na Ballstáit agus na comhlachtaí eile atá ainmnithe go hoifigiúil inter alia freagrach as an Comhbheartas Talmhaíochta (CBT) agus an Comhbheartas Iascaigh (CBI) a shaothrú. I bhfeidhmiú na ndualgas sin, gabhann na comhlachtaí poiblí sin gníomhaíochtaí de láimh agus déanann siad bearta atá dírithe ar bhainistiú na margaí talmhaíochta agus iascaigh, lena n-áirítear na cinn sin na hidirghabhála poiblí, dleachtanna breise a fhorchur ar allmhairí nó dleachtanna ar allmhairí a fhionraí. I bhfianaise raon feidhme an Rialacháin seo, forálacha áírithe de a bhfuil feidhm acu maidir le conarthaí spot-tráchtearraí ag a bhfuil nó ar dóigh go mbeadh tionchar acu ar ionstraimí airgeadais agus ionstraimí airgeadais a mbraitheann a luach ar luach na spotchonarthaí tráchtearraí agus ag a bhfuil nó ar dóigh go mbeadh tionchar acu ar chonarthaí spot-tráchtearraí, tá sé riachtanach a áirithiú nach mbeidh gníomhaíocht an Choimisiúin, na mBallstát agus comhlachtaí eile atá ainmnithe go hoifigiúil chun CBT agus CBI, a shaothrú srianta. D’fhonn cumas an Choimisiúin, na mBallstáit agus comhlachtaí eile atá ainmnithe go hoifigiúil a chaomhnú chun CBT agus CBIa fhorbairt agus a shaothrú, ba cheart go mbeadh gníomhaíochtaí na gcomhlachtaí poiblí sin, a mhéid a ghabhfar iad de láimh ar mhaithe le leas an phobail agus sa tóir ar na beartais sin amháin, díolmhaithe ó chur i bhfeidhm an Rialacháin seo. Níor cheart go mbeadh tionchar diúltach ag an díolúine sin ar thrédhearcacht fhoriomlán an mhargaidh mar tá oibleagáidí reachtúla ag na comhlachtaí poiblí sin oibriú ar shlí a áirithíonn nochtadh ordúil, cothrom agus neamh-idirdhealaitheach, agus rochtain ar aon chinntí, forbairtí agus sonraí nua ag a bhfuil cineál praghasíogair. Ag an am céanna, níor cheart go leathnófaí an díolúine le haghaidh comhlachtaí poiblí atá ag gníomhú dóibh chun CBT agus ar CBI a shaothrú go cásanna ina ngabhfaidh na comhlachtaí poiblí d’iompar nó d’idirbhearta, nach bhfuil ag saothrú CBT nó CBI nó I gcás ina mbeidh daoine atá ag obair do na comhlachtaí sin ag gabháil d’iompar nó d’idirbhearta ar a gcuntas féin.

(23)

Is í an tréith bhunriachtanach atá i ndéileáil chos istigh buntáiste míchothrom a bheith faighte ó fhaisnéis ón taobh istigh chun aimhleasa na dtríú páirtithe atá aineolach ar fhaisnéis den sórt sin agus, dá bhrí sin, an bonn a bhaint de shláine na margaí airgeadais agus de mhuinín infheisteoirí. Dá bhrí sin, tá feidhm ag an toirmeasc ar dhéileáil chos istigh i gcás ina dtógfaidh duine atá i seilbh faisnéise ón taobh istigh buntáiste neamhchóir as an mbuntáiste a gnóthaíodh ón bhfaisnéis sin trí dhul i mbun idirbheart margaidh i gcomhréir leis an bhfaisnéis sin trí ionstraimí airgeadais lena mbaineann tríd an bhfaisnéis sin a fháil nó a dhiúscairt, nó iarracht a dhéanamh ar í a fháil nó a dhiúscairt, nó trí ordú a chur ar ceal nó a leasú nó iarracht a dhéanamh ar é a chealú nó a leasú chun í a fháil nó a dhiúscairt, ar a chuntas féin nó ar chuntas tríú páirtí, go díreach nó go hindíreach. Féadfaidh gurb é atá in úsáid a bhaint as faisnéis ón taobh istigh freisin trádáil i lamháltais astaíochtaí agus díorthaigh den chéanna agus tairiscint i gceantanna lamháltas astaíochtaí nó táirgí eile a cheantáiltear atá bunaithe orthu a bhíonn ar siúl de bhun Rialachán (AE) Uimh 1031/2010 ón gCoimisiún (8).

(24)

Nuair a gheobhaidh nó nuair a dhiúscróidh duine dlítheanach nó nádúrtha atá i seilbh na faisnéise ón taobh istigh ionstraimí airgeadais lena mbaineann an fhaisnéis sin, nó nuair a fhéachfaidh sé go díreach nó go hindíreach leis na hionstraimí sin a fháil nó a dhiúscairt, ar a chuntas féin nó ar chuntas tríú páirtí, ba cheart toimhde bheith ann go ndearna an duine sin an fhaisnéis sin a úsáid. Tá an toimhde sin gan dochar do chearta na cosanta. Maidir leis an gceist cé acu ar sháraigh duine an toirmeasc ar dhéileáil chos istigh nó ar fhéachaint le déileáil chos istigh ba cheart í a anailísiú i bhfianaise chríoch an Rialacháin seo, is é sin chun sláine an mhargaidh airgeadais a chosaint agus cur le muinín infheisteoirí, atá bunaithe, ina dhiaidh sin, ar an dearbhú go gcuirfear infheisteoirí ar chomhchéim agus go gcosnófar iad ó mhí-úsáid na faisnéise ón taobh istigh.

(25)

Níor cheart go measfaí gur déileáil chos istigh orduithe a chuirtear sula mbeidh seilbh ag duine ar fhaisnéis ón taobh istigh. Mar sin féin, nuair a fhaigheann duine seilbh ar fhaisnéis ón taobh istigh, ba cheart toimhde bheith ann gurb ionann agus déileáil chos istigh aon athrú ina dhiaidh sin a bhaineann leis an bhfaisnéis sin ar na horduithe seo, lena n-áirítear ordú a chealú nó a leasú, nó iarracht ordú a chealú nó a leasú. D’fhéadfaí an toimhde sin, áfach, a fhrisnéis má shuíonn an duine nár úsáid sé nó sí an fhaisnéis ón taobh istigh le linn an t-idirbheart a chur i gcrích.

(26)

Féadfaidh fáil nó diúscairt ionstraime airgeadais, nó táirge ceantáilte atá bunaithe ar liúntais astaíochtaí, nó cealú nó leasú ordaithe, nó an iarracht ar ionstraim airgeadais a fháil nó a dhiúscairt nó ordú a chur ar ceal nó a leasú a bheith ina úsáid faisnéise ón taobh istigh, ag duine gurb eol dó, nó gur cheart gurbh eol dó, gurb ionann an fhaisnéis agus faisnéis ón taobh istigh. Sa mhéid seo, ba cheart do na húdaráis inniúla a bhreithniú cad atá ar eolas nó cad ba cheart a bheith ar eolas ag gnáthdhuine réasúnach sna himthosca.

(27)

Ba cheart an Rialachán seo a léiriú ar shlí atá comhsheasmhach leis na bearta arna nglacadh ag na Ballstáit chun leasanna shealbhóirí na n-urrús inaistrithe lena ngabhann cearta vótála i gcuideachta (nó a fhéadfaidh na cearta sin a ghabháil leo mar thoradh ar fheidhmiú na gceart nó ar chomhshó a dhéanamh) a chosaint nuair a bhíonn an chuideachta faoi réir tairisceana táthcheangail poiblí nó aon athrú molta rialaithe eile. Go háirithe, ba cheart an Rialachán seo a léiriú ar shlí atá comhsheasmhach leis na dlíthe, na rialacháin agus na forálacha riaracháin arna nglacadh i ndáil le tairiscintí táthcheangail, idirbhearta cumaisc agus idirbhearta eile a dhéanann difear d’úinéireacht nó do rialú cuideachtaí a rialálann na húdaráis mhaoirseachta arna gceapadh ag na Ballstáit de bhun Airteagal 4 de Threoir 2004/25/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9).

(28)

Níor cheart go ndéanfaí taighde agus meastacháin atá bunaithe ar shonraí atá ar fáil go poiblí, a mheas uathu féin mar fhaisnéis ón taobh istigh agus, dá bhrí sin, níor cheart go measfaí ann féin gurb ionann aon idirbheart a chuirtear i gcrích ar bhonn an taighde nó na meastachán sin agus úsáid faisnéise ón taobh istigh. I gcás, mar shampla, ina bhfuil an margadh in ionchas fhoilsiú nó dháileadh na faisnéise go rialta agus ina gcuireann foilsiú nó dáileadh den sórt sin le próiseas foirmithe praghais na n-ionstraimí airgeadais, nó ina dtugann an fhaisnéis radharcanna ó thráchtaire margaidh aitheanta nó ó institiúid a d’fhéadfadh eolas a thabhairt ar phraghsanna ionstraimí airgeadais gaolmhara, féadfaidh gurb ionann an fhaisnéis agus faisnéis ón taobh istigh. Ní mór do ghníomhaithe an mhargaidh a mheas dá bhrí sin, a mhéid atá an fhaisnéis neamhphoiblí agus an éifeacht fhéideartha ar ionstraimí airgeadais arna dtrádáil roimh é a fhoilsiú nó a dháileadh, chun a shuíomh cibé acu an mbeidís ag trádáil ar bhonn faisnéise ón taobh istigh.

(29)

D’fhonn toirmeasc neamhaireach a chur ar fhoirmeacha gníomhaíochta airgeadais atá dlisteanach a sheachaint, eadhon nuair nach bhfuil aon éifeacht ar dhrochúsáid mhargaidh, tá sé riachtanach iompar dlisteanacha ar leith a aithint. D’fhéadfadh, mar shampla, aithint an róil atá ag lucht déanta an mhargaidh a bheith i gceist, agus iad ag gníomhú i gcumas dlisteanach chun leachtacht an mhargaidh a sholáthar.

(30)

Ó rud é go ndéanann lucht déanta margaidh nó daoine atá údaraithe chun gníomhú mar chontrapháirtithe, iad féin a theorannú chun a ngnó dlisteanach a shaothrú, ionstraimí airgeadais a cheannach nó a dhíol, nó go ndéanann daoine atá údaraithe chun orduithe a fhorghníomhú thar ceann tríú páirtithe ag a bhfuil faisnéis ón taobh istigh iad féin a theorannú chun ordú a chur i gcrích, a chur ar ceal nó a leasú go géilliúil, níor cheart go measfaí gurb ionann é agus úsáid na faisnéise sin ón taobh istigh. Mar sin féin, ní bhaineann an chosaint a leagtar síos sa Rialachán seo do lucht déanta an mhargaidh, do chomhlachtaí atá údaraithe chun gníomhú mar pháirtithe gcuntar nó do dhaoine atá údaraithe chun orduithe a fhorghníomhú thar ceann tríú páirtithe a bhfuil faisnéis ón taobh istigh acu le gníomhaíochtaí a thoirmisctear go soiléir faoin Rialachán seo lena n-áirítear, mar shampla, an cleachtas coitianta ar a dtugtar “ag rith chun tosaigh”. I gcás ina bhfuil daoine dlítheanacha tar éis gach beart réasúnach a dhéanamh chun drochúsáid margaidh a chosc ach mar sin féin déanann daoine nádúrtha laistigh dá bhfostaíocht drochúsáid margaidh níor cheart a mheas go ndearna an duine dlítheanach drochúsáid mhargaidh. Sampla eile nár cheart a mheas gur faisnéis ón taobh istigh a úsáid a bheith ann ná idirbhearta a dhéantar ag comhall oibleagáide roimh ré a tháinig chun bheith dlite. Níor cheart go measfaí gurbh ionann rochtain ar fhaisnéis ón taobh istigh a bhaineann le cuideachta eile agus é a úsáid i gcomhthéacs tairisceana táthcheangail poiblí chun rialú na cuideachta sin a fháil nó cumasc a mholadh leis an gcuideachta sin agus déileáil chos istigh.

(31)

Ós rud é nach mór cinneadh roimh ré fáil nó diúscairt ionstraimí airgeadais a bheith i gceist le fáil nó diúscairt arna glacadh ag an duine a ghabhfaidh ceann amháin nó ceann eile de na hoibríochtaí seo de láimh níor cheart a mheas ann féin, gurbh ionann fáil nó diúscairt den sórt sin agus úsáid faisnéise ón taobh istigh. Níor cheart gníomhú ar bhonn a bpleananna agus a straitéisí trádála féin a mheas mar úsáid faisnéise ón taobh istigh. Mar sin féin, níor cheart go gcosnófaí na daoine dlítheanacha nó nádúrtha sin, de bhua a bhfeidhm ghairmiúil; ní chosnófar iad ach amháin má ghníomhaíonn siad ar bhealach oiriúnach agus cuí, agus caighdeáin lena mbítear ag súil óna ngairm agus ón Rialachán seo eadhon sláine an mhargaidh agus cosaint infheisteoirí á gcomhall acu araon. D’fhéadfaí a mheas fós gur tharla sárú má shuíonn an t-údarás inniúil go raibh cúis neamhdhlisteanach taobh thiar de na hidirbhearta sin nó na horduithe sin nó an iompraíocht sin seo nó gur úsáid an duine faisnéis ón taobh istigh.

(32)

Idirghníomhaíochtaí is ea sondálacha margadh idir díoltóir ionstraimí airgeadais agus infheisteoir ionchasach amháin nó níos mó, roimh an idirbheart a fhógairt, d’fhonn spéis infheisteoirí ionchasacha in idirbheart indéanta agus ina phraghsáil, ina mhéid agus ina struchtúrú a mheas. D’fhéadfadh an chéad nó an dara tairiscint d’urrúis ábhartha a bheith i gceist le sondálacha margaidh, agus tá siad éagsúil ó ghnáth-thrádáil. Is uirlis an-luachmhar iad chun tuairim infheisteoirí féideartha a mheas, feabhas a chur ar idirphlé scairshealbhóirí, a áirithiú go rithfidh déileálacha go réidh, agus go ndéanfar tuairimí eisitheoirí, scairshealbhóirí atá ann cheana féin agus infheisteoirí ionchasacha nua a ailíniú. Féadfaidh siad a bheith tairbheach go háirithe sa chás ina bhfuil easpa muiníne nó tagarmhairc ábhartha ar na margaí, nó ina bhfuil siad luaineach. Níor cheart dá bhrí sin go measfaí an cumas sondálacha margaidh a dhéanamh atá tábhachtach ó thaobh feidhmiú cuí na margaí airgeadais agus sondálacha margaidh iontu féin mar dhrochúsáid mhargaidh.

(33)

Áirítear i measc samplaí de shondálacha margaidh cuinsí ina raibh an gnólacht taobh díola i mbun cainteanna le heisitheoir faoi idirbheart ionchasach, agus inar chinn sé spéis infheisteoirí ionchasacha a mheas d’fhonn na téarmaí a bheidh in idirbheart a chinneadh; i gcás ina mbeartóidh eisitheoir eisiúint fiach nó tairiscint cothromais breise a fhógairt agus ina ndéanfaidh infheisteoirí lárnacha teagmháil le gnólacht taobh díola agus mar gheall ar théarmaí iomlána na déileála ceangaltas airgeadais a fháil chun páirt a ghlacadh san idirbheart; nó i gcás go mbeidh an taobh díola ag féachaint le líon mór urrús a dhíol thar ceann infheisteora agus go bhféachfaidh sé le spéis ionchasach sna hurrúis sin ó infheisteoirí ionchasacha eile a mheas.

(34)

Féadfar a cheangal nuair a dhéanfar sondálacha margaidh go nochtfar faisnéis ón taobh istigh d’infheisteoirí ionchasacha. Go ginearálta ní bheifear ábalta tairbhe airgeadais a bhaint as trádáil ar bhonn faisnéise ón taobh istigh a phasáiltear i sondáil margaidh i gcás ina bhfuil margadh ann cheana san ionstraim airgeadais is ábhar don tsondáil mhargaidh nó in ionstraim airgeadais ghaolmhar. Mar gheall ar thráth na ndíospóireachtaí sin, is féidir go bhféadfar faisnéis ón taobh istigh a nochtadh don infheisteoir ionchasach i gcúrsa na sondála margaidh tar éis ionstraim airgeadais a ligean isteach chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte nó a thrádáil ar MTF nó ar OTF. Sula ngabhfaidh sé de shondáil mhargaidh, ba cheart don rannpháirtí nochta-mhargaidh measúnú a dhéanamh cibé acu an mbeidh nochtadh faisnéise ón taobh istigh i gceist sa tsondáil mhargaidh sin.

(35)

Ba cheart faisnéis ón taobh istigh a mheas mar fhaisnéis a nochtar go dlisteanach má nochtar é le linn gnáthchúrsa fheidhmiú fostaíochta gairme nó dualgais duine. I gcás ina mbeidh nochtadh faisnéise ón taobh istigh i gceist le sondáil mhargaidh, ba cheart a mheas go bhfuil an rannpháirtí nochta-mhargaidh ag gníomhú laistigh de ghnáthfheidhmiú a fhostaíochta, a ghairme nó a dhualgais, más rud é, an tráth a dhéantar an nochtadh, go gcuirfidh sé in iúl don duine agus go bhfaighidh sé toiliú an duine dá ndéantar an nochtadh go bhféadfaidh sé faisnéis ón taobh istigh a thabhairt; go mbeidh sé srianta le forálacha an Rialacháin seo ó thrádáil nó ó ghníomhú ar an bhfaisnéis sin; go gcaithfear bearta réasúnacha a dhéanamh chun rúndacht leanúnach na faisnéise a chosaint; agus go gcaithfidh sé a chur in iúl don rannpháirtí nochta-mhargaidh faoi chéannacht gach duine nádúrtha agus dhlítheanaigh dá nochtfar an fhaisnéis i gcúrsa freagra ar an tsondáil mhargaidh a fhorbairt. Ba cheart don rannpháirtí nochta-mhargaidh na hoibleagáidí a chomhlíonadh chomh maith a leagfar amach go mion sna caighdeáin theicniúla rialála, maidir le coinneáil taifead faisnéise a nochtfar. Níor cheart toimhde bheith ann go ndearna rannpháirtithe margaidh nach gcomhlíonann an Rialacháin seo faisnéis ón taobh istigh a nochtadh go míchuí nuair a rinne siad sondáil mhargaidh, ach níor cheart go bhféadfaidís leas a bhaint as an díolúine a tugadh dóibh siúd a chomhlíon na forálacha sin. Ba cheart an cheist cibé acu ar sháraigh siad an toirmeasc ar nochtadh nemahdhleathach faisnéise ón taobh istigh a anailísiú i bhfianaise fhorálacha ábhartha uile an Rialacháin seo, agus ba cheart go mbeadh na rannpháirtithe nochta-mhargaidh uile faoi oibleagáid maidir lena measúnú a thaifead i scríbhinn, roimh ghabháil do shondáil mhargaidh, cibé acu an mbeidh nochtadh faisnéise ón taobh istigh i gceist leis an tsondáil mhargaidh sin.

(36)

Ba cheart d’infheisteoirí ionchasacha is ábhar do shondáil mhargaidh a mheas ar uainíocht más ionann an fhaisnéis nochtar dóibh agus faisnéis ón taobh istigh a thoirmisceodh iad ar a bheith ag déileáil ar bhonn na faisnéise sin nó faisnéis ón taobh istigh a nochtadh a thuilleadh. Fanfaidh infheisteoirí ionchasacha faoi réir na rialcha maidir le déileáil chos istigh agus maidir le faisnéis ón taobh istigh a nochtadh go míchuí, mar a leagtar amach sa Rialachán seo. D’fhonn cuidiú le hinfheisteoirí ionchasacha ina mbreithnithe agus maidir le cibé acu bearta ba cheart dóibh a dhéanamh ionas nach sárófar an Rialachán seo, ba cheart go n-eiseodh ÚEUM treoirlínte.

(37)

D’fhoráil Rialachán (AE) Uimh. 1031/2010 go mbeadh dhá chóras chomhthreomhara ann maidir le drochúsáid mhargaidh a bheadh infheidhme maidir le ceantanna lamháltas astaíochtaí. Mar sin féin, mar thoradh ar aicmiú na lamháltas astaíochtaí mar ionstraimí airgeadais, ba cheart go mbeadh an Rialachán seo ina leabhar rialacha aonair de bhearta drochúsáide margaidh a bheadh infheidhme maidir le hiomlán na bphríomh-mhargaí agus na margaí táinisteacha i lamháltais astaíochtaí. Ba cheart go mbeadh feidhm ag an Rialachán seo freisin maidir le hiompraíocht nó idirbhearta, lena n-áirítear tairiscintí, a bhaineann le hardán ceantála ar mhargadh rialáilte atá údaraithe mar ardán ceant, lamháltas astaíochtaí nó táirgí ceantáilte eile atá bunaithe air sin, lena n-áirítear nuair nach ionstraimí airgeadais iad na táirgí ceantáilte, de bhun Rialachán (AE) Uimh. 1031/2010.

(38)

Ba cheart go ndéanfaí foráil do bhearta maidir le cúbláil mhargaidh sa Rialachán seo ar féidir iad a chur in oiriúint le haghaidh modhanna nua trádála nó straitéisí nua a d’fhéadfadh a bheith ina ndrochúsáid. Mar léiriú ar an gcaoi go bhfuil trádáil in ionstraimí airgeadais ag éirí níos uathoibrithe i gcónaí, is inmhianaithe é go ndéanfaí míniú na cúblála margaidh a léiriú le samplaí de straitéisí sonracha drochúsáide a d’fhéadfaí a chur i gcrích le haon bhealach atá ar fáil le trádáil algartamach agus trádáil ardmhinicíochta. Níl sé i gceist go mbeadh na samplaí atá curtha ar fáil uileghabhálach agus níl sé i gceist ach oiread go dtabharfaí le fios nár straitéisí drochúsáide a bheadh iontu dá gcuirfí i bhfeidhm iad ar bhealaí eile.

(39)

Ba cheart go gclúdódh na toirmisc ar dhrochúsáid margaidh freisin na daoine sin a ghníomhóidh i gcomhar chun drochúsáid mhargaidh a dhéanamh. D’fhéadfaí bróicéirí a áireamh i samplaí, ach gan a bheith teoranta dóibh, a cheap agus a mhol straitéis trádála a ceapadh chun go mbeadh drochúsáid mhargaidh mar thoradh air, daoine a spreagann duine ag a bhfuil faisnéis ón taobh istigh an fhaisnéis sin a nochtadh goneamdhleathach, nó daoine a fhorbraíonn bogearraí i gcomhar le trádálaí chun drochúsáid mhargaidh a éascú.

(40)

Chun a áirithiú go dtabharfar dliteanas don duine dlítheanach agus d’aon duine nádúrtha araon a ghlacann páirt i gcinnteoireacht an duine dhlítheanaigh, tá sé riachtanach aitheantas ar na sásraí dlí náisiúnta éagsúla sna Ballstáit a thabhairt. Ba cheart do shásraí den sórt sin bheith bainteach go díreach le modhanna sannta an dliteanais sa dlí náisiúnta.

(41)

Chun an toirmeasc ar chúbláil mhargaidh a chomhlánú, ba cheart go mbeadh toirmeasc sa Rialachán seo ar iarracht a dhéanamh dul i mbun cúblála margaidh. Ba cheart idirdhealú a dhéanamh idir iarracht dul i mbun cúblála margaidh agus iompraíocht is dóchúil go mbeidh cúbláil mhargaidh mar thoradh air de bhrí go dtoirmisctear ar an dá ghníomhaíocht faoin Rialachán seo. Féadfaidh iarracht den sórt sin a bheith san áireamh i gcásanna inar tosaíodh an ghníomhaíocht ach nár críochnaíodh í, mar shampla, mar thoradh ar theicneolaíocht a mhainnigh nó treoir chun trádála nár gníomhaíodh uirthi. Is gá iarrachtaí ar a bheith páirteach i gcúbláil mhargaidh a thoirmeasc chun cur ar chumas údarás inniúil pionóis a fhorchur ar iarrachtaí den sórt sin.

(42)

Gan dochar d’aidhm an Rialachán seo agus dá fhorálacha is infheidhme go díreach, féadfaidh duine a dhéanann idirbhearta nó a eisíonn orduithe chun trádála, a bhféadfaí a mheas gur cúbláil mhargaidh iad, a shuíomh go raibh a chúiseanna chun dul i mbun na n-idirbheart sin nó orduithe a eisiúint chun trádála dlisteanach agus go raibh na hidirbhearta agus na horduithe chun trádála i gcomhréir le cleachtas inghlactha ar an margadh lena mbaineann. Ní féidir ach amháin leis an údarás inniúil atá freagrach as maoirsiú drochúsáide margaidh ar an margadh lena mbaineann cleachtas margaidh inghlactha a shuíomh. Ní féidir le cleachtas a nglactar leis i margadh ar leith a mheas mar chleachtas is infheidhme maidir le margaí eile murar ghlac údaráis inniúla na margaí eile sin go hoifigiúil leis an gcleachtas sin. D’fhéadfaí a mheas fós gur tharla sárú má bhunaigh an t-údarás inniúil go raibh cúis neamhdhlisteanach, laistiar de na hidirbhearta nó de na horduithe seo chun trádála.

(43)

Ba cheart a shoiléiriú sa Rialachán seo freisin gur féidir dul i mbun cúblála margaidh nó iarracht a dhéanamh dul i mbun cúblála margaidh in ionstraim airgeadais trí ionstraimí airgeadais gaolmhara ar nós ionstraimí díorthacha a thrádáiltear in ionad eile trádála nó thar an gcuntar a úsáid.

(44)

Déantar praghsáil ar roinnt mhaith ionstraimí airgeadais trí thagairt do thagarmharcanna. Is féidir tionchar tromchúiseach a bheith ag cúbláil iarbhír nó ag iarracht chúblála ar thagarmharcanna, lena n-áirítear rátaí tairisceana idirbhainc, ar mhuinín an mhargaidh agus d’fhéadfadh caillteanais mhóra d’infheisteoirí agus saobhadh ar an bhfíorgheilleagar a bheith mar thoradh uirthi. Dá bhrí sin, tá forálacha sonracha maidir le tagarmharcanna riachtanach chun sláine na margaí a chaomhnú agus chun a áirithiú gur féidir leis na húdaráis inniúla toirmeasc soiléir a chur i bhfeidhm maidir le cúbláil ar thagarmharcanna. Ba cheart go gclúdófaí leis na forálacha sin na tagarmharcanna foilsithe go léir lena n-áirítear na tagarmharcanna sin ar a bhfuil fáil tríd an idirlíon cibé acu saor ó mhuirear nó nach ea, mar shampla tagarmharcanna babhtálacha mainneachtana creidmheasa agus innéacsanna d’innéacsanna. Tá sé riachtanach an toirmeasc ginearálta ar chúbláil mhargaidh a chomhlánú trí chúbláil an tagarmhairc féin a thoirmeasc mar aon le tarchur na faisnéise atá bréagach nó míthreorach, toirmeasc ar ionchuir bhréagacha nó mhíthreoracha, nó aon ghníomhaíocht eile lena ndéantar ríomh tagarmhairc a chúbláil, i gcás ina sainítear ríomh go leathan chun na nithe seo a leanas a áireamh: fáil agus meastóireacht na sonraí go léir a bhaineann le ríomh an tagarmhairc sin agus a áireamh i sonraí bearrtha áirithe, agus lena n-áirítear modheolaíocht an tagarmhairc, cibé acu algartamach nó breithiúnasbhunaithe go hiomlán nó go páirteach. Tá na rialacha sin de bhreis ar Rialachán (AE) Uimh. 1227/2011 a thoirmisceann faisnéis bhréagach a thabhairt go toiliúil do ghnóthais a chuireann meastacháin ar phraghsanna ar fáil nó a sholáthraíonn tuarascálacha margaidh ar tháirgí mórdhíola fuinnimh a mbíonn de thoradh air na rannpháirtithe sa mhargadh, a ghníomhaíonn ar bhonn na meastachán sin ar phraghsanna agus na tuarascálacha margaidh sin, a chur ar míthreo.

(45)

Chun a áirithiú go mbeidh dálaí aonfhoirmeacha sa mhargadh idir ionaid agus saoráidí trádála faoi réir an Rialacháin seo, ba cheart a cheangal ar aon duine a oibríonn margaí rialáilte, ar shaoráidí trádála iltaobhacha (MTFanna) agus ar shaoráidí trádála eagraithe (OTFanna) socruithe, córais agus nósanna imeachta éifeachtacha a bhunú agus a choimeád ar bun a mbeadh sé d’aidhm acu cúbláil mhargaidh agus cleachtais drochúsáide a chosc agus a bhrath.

(46)

Is féidir cúbláil ionstraimí airgeadais nó iarracht cúblála ionstraimí airgeadais a bheith i gceist freisin le horduithe a dhéanamh nach gcuirfear i gcríoch iad. Thairis sin, is féidir ionstraim airgeadais a chúbláil trí iompraíocht a tharlaíonn lasmuigh d’ionad trádála. Maidir le daoine a shocraíonn nó a dhéanann idirbhearta ar bhonn gairmiúil ba cheart a cheangal orthu socruithe, córais agus nósanna imeachta éifeachtacha a bhunú agus a choimeád ar bun chun idirbhearta amhrasacha a bhrath agus a thuairisciú. Ba cheart dóibh freisin orduithe agus idirbhearta amhrasacha lasmuigh d’ionad trádála a thuairisciú freisin.

(47)

D’fhéadfadh sé gurb é atá i gcúbláil ionstraimí airgeadais nó iarracht a leithéid a dhéanamh faisnéis bhréagach nó mhíthreorach a scaipeadh. Is féidir tionchar nach beag ar phraghsanna ionstraimí airgeadais a theacht as scaipeadh faisnéise bréagaí nó míthreoraí laistigh de thréimhse sách gearr. D’fhéadfadh sé gur léir gur cumadh faisnéise bréagaí atá i gceist ach freisin d’fhéadfadh easnamh toiliúil na bhfíoras ábharthach chomh maith le tuairisciú neamhchruinn faisnéise d’aonturas a bheith ann. Tá an cineál sin cúblála margaidh thar a bheith díobhálach d’infheisteoirí, mar dá thoradh sin bunaíonn siad a gcinntí infheistíochta ar fhaisnéis atá mícheart nó saofa. Tá sé díobhálach d’eisitheoirí freisin, mar go laghdaíonn sé an mhuinín san fhaisnéis atá ar fáil a bhaineann leosan. Ar a uain déanann an easpa muiníne sa mhargadh cumas eisitheora maidir le hionstraimí nua airgeadais a eisiúint nó maidir le creidmheas a fháil ó rannpháirtithe eile sa mhargadh chun a oibríochtaí a mhaoiniú a chur i gcontúirt. Leathann an fhaisnéis ar fud an mhargaidh go han-tapa. Dá thoradh sin, d’fhéadfadh sé go leanfadh an díobháil do na hinfheisteoirí agus d’eisitheoirí go ceann tréimhse sách fada go dtí go bhfaighfear amach go bhfuil an fhaisnéis bréagach nó míthreorach, agus gur féidir leis an eisitheoir nó pé duine atá freagrach as a scaipeadh í a cheartú. Is gá dá bhrí sin scaipeadh faisnéise bréagaí nó míthreoraí, lena n-áirítear ráflaí nó nuacht bhréagach nó mhíthreorach a cháiliú mar shárú ar an Rialachán seo. Is iomchuí dá bhrí sin gan a cheadú dóibh siúd atá gníomhach sna margaí airgeadais faisnéis a chur i bhfios gan srianadh in aghaidh a dtuairime féin nó a gceartbhreithiúnais, faisnéis a bhfuil fhios acu ina taobh gur faisnéis bhréagach nó mhíthreorach í, chun dochair infheisteoirí agus eisitheoirí.

(48)

Ós rud é go bhfuil ardú ar úsáid suíomh gréasáin, blaganna agus meán sóisialta, tá sé tábhachtach a shoiléiriú gur cheart faisnéis bhréagach nó mhíthreorach a scaipeadh tríd an idirlíon, lena n-áirítear trí láithreáin meáin shóisialta nó blaganna neamh-inchurtha i leith aon duine, a mheas chun críocha an Rialacháin seo go bhfuil an scaipeadh sin coibhéiseach leis an méid sin a dhéanamh trí shlite cumarsáide níos traidisiúnta.

(49)

Tá sé riachtanach d’eisitheoir faisnéis ón taobh istigh a nochtadh go poiblí chun déileáil chos istigh a sheachaint agus chun a áirithiú nach gcuirfear infheisteoirí amú. Dá bhrí sin, ba cheart go n-éileofaí ar eisitheoirí faisnéis ón taobh istigh a chur in iúl don phobal a luaithe is féidir. Féadfaidh an oibleagáid sin, faoi imthosca speisialta, áfach, dochar a dhéanamh do leasanna dlisteanacha an eisitheora. Sna himthosca sin, ba cheart nochtadh moillithe a cheadú ar choinníoll nár dhócha go gcuirfeadh an mhoill dul amú ar an bpobal agus ina bhfuil an t-eisitheoir ábalta rúndacht na faisnéise a áirithiú. Ní bheidh eisitheoir faoi oibleagáid faisnéis ón taobh istigh a nochtadh ach amháin má d’iarr sé nó má cheadaigh sé an ionstraim airgeadais a ligean isteach chun a trádála.

(50)

Chun críocha na ceanglais maidir le faisnéis ón taobh istigh a nochtadh go poiblí agus moill a chur le nochtadh poiblí den sórt sin, amhail dá bhforáiltear sa Rialachán seo a chur i bhfeidhm, féadfaidh baint a bheith ag leasanna dlisteanacha, go háirithe, leis na himthosca neamh-uileghabhálacha seo, a leanas: caibidlíochtaí i ngnéithe cúrsa, nó i ngnéithe gaolmhara, i gcás inar dhóigh go ndéanfadh nochtadh poiblí difear do thoradh nó do ghnáthphatrún na gcaibidlíochtaí. Go háirithe, i gcás ina bhfuil inmharthanacht airgeadais an eisitheora i ngarchontúirt an-mhór, cé nach laistigh de raon feidhme an dlí dócmhainneachta infheidhmithe, féadfar nochtadh poiblí faisnéise a mhoilliú ar feadh tréimhse teoranta i gcás ina gcuirfeadh a leithéid de nochtadh poiblí leasanna scairshealbhóirí láithreacha agus ionchasacha i mbaol tríd an mbonn a bhaint ó thabhairt i gcrích idirbheartaíochtaí faoi leith arna ndearadh chun aisghabháil airgeadais an eisitheora go fadtéarmach a áirithiú; cinntí arna nglacadh nó conarthaí arna ndéanamh ag comhlacht bainistíochta an eisitheora lenar gá ceadú comhlachta eile de chuid an eisitheora chun a bheith éifeachtach, i gcás ina n-éileoidh eagraíocht eisitheora den sórt sin an scaradh idir na comhlachtaí, ar choinníoll go ndéanfadh nochtadh poiblí na faisnéise roimh an gceadú sin mar aon leis an bhfógra comhuaineach go bhfuil an ceadú fós ar feitheamh measúnacht cheart na faisnéise ag an bpobal a chur i mbaol.

(51)

Ina theannta sin ba cheart go mbeadh sé an ceanglas atá ar rannpháirtithe uile an mhargaidh charbóin faisnéis ón taobh istigh a nochtadh. Chun nochtadh an mhargaidh do thuairisciú nach bhfuil úsáideach a sheachaint agus chun cost-éifeachtúlacht an bhirt dá fhoráiltear a choimeád, is dealraitheach gur gá tionchar rialála an dualgais sin a theorannú d’oibreoirí Scéim an AE maidir le Trádáil Astaíochtaí, a bhféadfaí a bheith ag súil go réasúnta leis go mbeadh tionchar suntasach acu ar phraghas na lamháltas astaíochtaí, ar tháirgí ceantáilte bunaithe air sin, nó ar ionstraimí airgeadais díorthaigh gaolmhara agus ar thairiscintí sna ceantanna de bhun Rialachán (AE) Uimh. 1031/2010,de bhua a méid agus ngníomhaíochtaí, agus do na hoibreoirí sin amháin. Ba cheart don Choimisiún bearta a ghlacadh lena mbunaítear tairseach íosta chun an díolúine seo a chur i bhfeidhm trí bhíthin gnímh tarmligthe. Ba cheart an fhaisnéis atá le nochtadh a bheith bainteach le hoibríochtaí fisiciúla an pháirtí nochta seachas pleananna nó straitéis dílse do liúntais trádála astaíochtaí, do tháirgí ceantáilte bunaithe air sin, nó ar ionstraimí airgeadais díorthaigh gaolmhara. I gcás ina bhfuil dualgais choibhéiseacha um nochtadh faisnéise ón taobh istigh, go háirithe de bhun Rialachán (AE) Uimh. 1227/2011, níor cheart go ndéanfaí nochtuithe éigeantacha ina bhfuil an t-ábhar beagnach mar an gcéanna faoi dhó mar thoradh ar an dualgas chun faisnéis ón taobh istigh maidir le lamháltais astaíochtaí a nochtadh. I gcás rannpháirtithe sa mhargadh lamháltas astaíochtaí le hastaíochtaí comhiomlán nó le hionchur teirmeach rátáilte ag an tairseach nó faoina bun a leagtar, ós rud é go meastar go bhfuil an fhaisnéis maidir lena n-oibríochtaí fisiciúla a bheith neamhábhartha chun críocha nochta, ba cheart a mheas freisin nach mbeadh tionchar suntasach aici ar phraghas lamháltas astaíochtaí, táirgí ar ceant bunaithe air nó ar ionstraimí airgeadais díorthacha gaolmhara. Ba cheart go mbeadh rannpháirtithe sin sa mhargadh lamháltas astaíochtaí den sórt sin clúdaithe mar sin féin leis an toirmeasc ar dhéileáil chos istigh i ndáil le haon fhaisnéis eile a bhfuil rochtain acu uirthi agus is faisnéis ón taobh istigh

(52)

D’fhonn leas an phobail a chosaint, cobhsaíocht an chórais airgeadais a chaomhnú agus mar shampla a sheachaint go n-iompódh géarchéimeanna leachtachta in institiúidí airgeadais amach ina ngéarchéimeanna sócmhainneachta mar gheall ar chistí a tharraingt siar go tobann, d’fhéadfadh sé a bheith oiriúnach a cheadú, in imthosca eisceachtúla, moill a chur ar nochtadh poiblí faisnéise ón taobh istigh, maidir le hinstitiúidí creidmheasa nó hinstitiúidí airgeadais. Go háirithe, féadfaidh sé seo a bheith i bhfeidhm maidir le faisnéis a bhaineann le fadhbanna leachtachta sealadacha, i gcás inar gá dóibh iasacht ó bhanc ceannais a fháil lena n-áirítear cúnamh leachtachta éigeandála ó bhanc ceannais i gcás ina mbeadh tionchar sistéamach ar nochtadh na faisnéise. Ba cheart go mbeadh de choinníoll ag gabháil leis an moill go bhfaigheadh an t-eisitheoir toiliú an údaráis inniúil ábhartha agus go mbeadh sé soiléir go sáródh an leas is leithne poiblí agus eacnamaíoch nochtadh a mhoilliú leas an mhargaidh an fhaisnéis atá faoi réir moille a fháil.

(53)

Maidir le hinstitiúidí airgeadais, go háirithe i gcás ina bhfaighidh siad iasachtaí ó bhanc ceannais, lena n-áirítear cúnamh leachtachta éigeandála, ba cheart don údarás inniúil measúnú ar cibé acu an bhfuil tábhacht chórasach leis an bhfaisnéis agus cibé acu an bhfuil nochtadh a mhoilliú ar mhaithe le leas an phobail, tar éis dul i gcomhairle mar is iomchuí leis an mbanc ceannais, leis an údarás macrastuamachta nó le haon údarás náisiúnta ábhartha eile.

(54)

Ba cheart úsáid faisnéise chos istigh nó féachaint lena húsáid chun a trádála ar a chuntas féin nó ar chuntas tríú páirtí a thoirmeasc go soiléir. Féadfaidh gurb í a bheidh in úsáid a bhaint as faisnéis ón taobh istigh freisin trádáil i lamháltais astaíochtaí agus díorthaigh den chéanna agus tairiscint i gceantanna lamháltas astaíochtaí nó táirgí eile a cheantáiltear atá bunaithe orthusan a bhíonn ar siúl de bhun Rialachán (AE) Uimh 1031/2010 ag daoine a bhfuil a fhios acu nó ar cheart go mbeadh a fhios acu, gurb í atá san fhaisnéis atá acu faisnéis ón taobh istigh. Níor cheart faisnéis maidir le pleananna agus straitéisí trádála an rannpháirtí margaidh féin a mheas mar fhaisnéis ón taobh istigh, cé gur féidir gurb ionann faisnéis maidir le pleananna agus straitéisí trádála tríú páirtí agus faisnéis ón taobh istigh.

(55)

D’fhéadfadh an ceanglas chun faisnéis ón taobh istigh a nochtadh a bheith ina ualach trom ar fhiontair bheaga agus mheánmhéide, mar a shainítear le Treoir 2014/65/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10), a ligtear a gcuid ionstraimí airgeadais isteach chun a dtrádála ar mhargaí fáis na bhFiontar Beag agus Meánmhéide (FBM), mar gheall ar na costais a bhaineann le faireachán a dhéanamh ar fhaisnéis atá ina seilbh acu agus le comhairle dhlíthiúil a lorg cibé an gá faisnéis a nochtadh agus, más gá, cathain is ga é sin a dhéanamh. Dá ainneoin sin, tá sé riachtanach faisnéis ón taobh istigh a nochtadh go pras chun muinín infheisteoirí sna heisitheoirí sin a áirithiú. Dá bhrí sin, ba cheart go mbeadh sé de chumas ag ÚEUM treoirlínte a eisiúint chun cabhrú le heisitheoirí a n-oibleagáidí a chomhlíonadh maidir le faisnéis ón taobh istigh a nochtadh gan cur isteach ar chosaint infheisteoirí.

(56)

Tá liostaí daoine ar an taobh istigh ina n-uirlis thábhachtach do rialtóirí agus iad ag déanamh imscrúdú ar dhrochúsáid fhéideartha mhargaidh, ach cuireann difríochtaí náisiúnta maidir leis na sonraí a bheadh san áireamh sna liostaí sin ualaí riaracháin neamhriachtanacha ar eisitheoirí. Dá bhrí sin, ba cheart go mbeadh na réimsí sonraí is gá le haghaidh liostaí daoine ar an taobh istigh aonfhoirmeach chun na costais sin a laghdú. Tá sé tábhachtach go dtabharfar eolas do dhaoine a chuirtear san áireamh ar liostaí ar an taobh istigh ar an bhfíric sin agus ar a impleachtaí faoin Rialachán seo agus faoi Threoir 2014/57/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11). Tríd an riachtanas maidir le liostaí daoine ar an taobh istigh a choinneáil agus a thabhairt cothrom le dáta, cuirtear ualaí riaracháin go sonrach ar eisitheoirí i margaí fáis na bhFiontar Beag agus Meánmhéide. Toisc go bhfuil sé de chumas ag na húdaráis inniúla maoirseacht éifeachtach a dhéanamh ar dhrochúsáid mhargaidh gan na liostaí sin a bheith ar fáil i gcónaí le haghaidh na n-eisitheoirí sin, ba cheart d’údaráis inniúla a bheith díolmhaithe ón oibleagáid seo chun na costais riaracháin a fhorchuirtear leis an Rialachán seo a laghdú. Ba cheart do na heisitheoirí sin, áfach, liosta chos istigh a chur ar fáil do na húdaráis inniúla, arna iarraidh sin.

(57)

Is beart luachmhar chun sláine an mhargaidh a chosaint bunú, ag eisitheoirí nó aon duine ag gníomhú ar a son nó ar a gcuntas, liostaí daoine a oibríonn dóibh faoi chonradh fostaíochta nó faoi chonradh eile agus ag a bhfuil rochtain ar fhaisnéis ón taobh istigh a bhaineann, go díreach nó go hindíreach, leis an eisitheoir. Féadfaidh liostaí den sórt sin freastal ar eisitheoirí nó ar na daoine sin chun sreabhadh faisnéise a rialú ón taobh istigh agus sa tslí sin cuidiú lena ndualgas rúndachta a bhainistiú. Thairis sin, féadfaidh gurb ionann liostaí den sórt sin freisin agus uirlis úsáideach d’údaráis inniúla aon duine ag a bhfuil rochtain ar fhaisnéis ón taobh istigh agus an dáta a fuarthas rochtain uirthi a aithint. Tá rochtain ar fhaisnéis ón taobh istigh a bhaineann, go díreach nó go hindíreach, leis an eisitheoir ag daoine atá san áireamh ar liosta den sórt sin gan dochar do na toirmisc a leagtar síos sa Rialachán seo.

(58)

Beart coisctheach i gcoinne na drochúsáide margaidh, go háirithe déileáil chos istigh, is ea trédhearcacht níos fearr i leith na n-idirbheart arna ndéanamh ag daoine a bhfuil freagrachtaí bainistíochta orthu ar leibhéal an eisitheora agus, nuair is infheidhme, i gcás daoine a bhfuil dlúthbhaint acu leo. Lena chois sin, d’fhéadfadh foilsiú na n-idirbheart sin ar bhonn pearsanta ar a laghad a bheith ina fhoinse faisnéise an-luachmhar le haghaidh infheisteoirí. Is gá a shoiléiriú go n-áirítear leis an oibleagáid maidir le hidirbhearta na mbainisteoirí sin a fhoilsiú ionstraimí airgeadais a ghealltar nó a thugtar ar iasacht, toisc gur féidir a bheith mar thoradh ar scaireanna a ghealladh tionchar ábhartha agus díchobhsaithe go hionchasach ar an gcuideachta i gcás diúscairt tobann, gan choinne. Gan nochtadh, ní bheadh a fhios ag an margadh go raibh féidearthacht mhéadaithe ann, mar shampla, go n-athrófaí go suntasach amach anseo scairúinéireacht; go méadófaí ar sholáthar na scaireanna d’áit an mhargaidh; nó go gcaillfí cearta vótála sa chuideachta sin. Ar an gcúis seo, ceanglófar fógra faoin Rialachán i gcás ina ndéanfar gealltanas na n-urrús mar chuid d’idirbheart is leithne ina ngeallfaidh bainisteoir na hurrúis mar chomhthaobhacht chun creidmheas a fháil ó thríú páirtí. Ina theannta sin, tá trédhearcacht margaidh iomlán agus cheart ina réamhriachtanas do mhuinín ghníomhaithe an mhargaidh agus, go háirithe, do mhuinín scairshealbhóirí cuideachta. Is gá a shoiléiriú freisin go n-áirítear leis an oibleagáid maidir le hidirbhearta na mbainisteoirí sin a fhoilsiú idirbhearta arna ndéanamh ag duine eile ag feidhmiú discréide thar ceann an bhainisteora. Chun a áirithiú go mbeidh cothromaíocht chuí idir leibhéal na trédhearcachta agus líon na dtuairiscí a fhógrófar d’údaráis inniúla agus don phobal, ba cheart tairseacha a thabhairt isteach sa Rialachán seo agus nach gá aon idirbheart a bheadh faoina bun a fhógairt.

(59)

Ní hamháin gur faisnéis luachmhar do rannpháirtithe margaidh tuairisciú idirbheart a rinne duine a urscaoileann freagrachtaí bainistíochta ar a gcuntas féin, nó duine a bhfuil dlúthbhaint aige leo, ach freisin gurb ionann é agus modh breise d’údaráis inniúla margaí a mhaoirsiú. Tá an oibleagáid faoi fhógra a thabhairt faoi idirbhearta gan dochar do na toirmisc a leagtar síos sa Rialachán seo.

(60)

Ba cheart fógra a thabhairt faoi na hidirbhearta a bheith i gcomhréir leis na rialacha maidir le haistriú sonraí pearsanta a leagtar síos i dTreoir 95/46/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12).

(61)

Ba cheart do dhaoine a urscaoileann freagrachtaí bainistíochta a thoirmeasc ó thrádáil roimh fhógra tuarascála airgeadais eatramhaí nó tuarascála deireadh bliana a bhfuil oibleagáid ar an eisitheoir ábhartha a phoibliú de réir rialacha an ionaid trádála ina ligtear isteach scaireanna an eisitheora chun a dtrádála nó de réir an dlí náisiúnta, mura bhfuil imthosca sonracha agus teoranta a thabharfadh údar le cead ón eisitheoir lena ligfear do dhuine a bhfuil freagrachtaí bainistíochta á bhfeidhmiú aige trádáil. Tá aon chead den sórt sin ag an eisitheoir, áfach, gan dochar do do na toirmisc a leagtar síos sa Rialachán seo.

(62)

Tugtar ráthú go mbeidh maoirseacht éifeachtach ann trí shraith uirlisí agus cumhachtaí agus acmhainní éifeachtacha i gcomhair an údaráis inniúil i ngach Ballstát. Dá réir sin, foráiltear leis an Rialachán seo go háirithe do shraith íosta cumhachtaí maoirseachta agus imscrúdaithe ar cheart go gcuirfí de chúram ar údaráis inniúla na mBallstát faoin dlí náisiúnta. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú, i gcás ina gceanglóidh an dlí náisiúnta amhlaidh, trí iarratas a dhéanamh chuig na húdaráis bhreithiúnacha inniúla. I bhfeidhmiú a gcumhachtaí faoin Rialachán seo ba cheart d’údaráis inniúla gníomhú go hoibiachtúil agus go neamhchlaonta agus fanacht neamhspleách lena gcinnteoireacht.

(63)

Ba cheart do ghnóthais sa mhargadh agus do gach gníomhaí eacnamaíocha cur le sláine an mhargaidh freisin. Sa chiall sin, i gcás ainmniú údaráis inniúil amháin i gcomhair drochúsáide margaidh, níor cheart go n-eisiafadh an t-ainmniú sin naisc chomhoibrithe nó tarmligean faoi fhreagracht an údaráis inniúil idir an t-údarás agus gnóthais sa mhargadh d’fhonn a ráthú go ndéanfar maoirseacht éifeachtúil ar chomhlíonadh na bhforálacha sa Rialachán seo. I gcás ina ndéanfaidh daoine freisin a tháirgeann nó a scaipeann moltaí infheistíochta nó faisnéis eile nó a mholann straitéis infheistíochta in ionstraim airgeadais amháin nó níos mó ar a gcuntas féin déileáil sna hionstraimí sin, ba cheart do na húdaráis inniúla, inter alia, a bheith in ann a cheangal nó a éileamh ar dhaoine den sórt sin aon fhaisnéis is gá chun a chinneadh cibé acu an bhfuil na moltaí a tháirg nó a scaip an duine sin comhlíontach maidir leis an Rialachán seo.

(64)

Chun críche cásanna déileála cos istigh agus cúblála margaidh a bhrath, ní mór an fhéidearthacht a bheith ag údaráis inniúla, i gcomhréir leis an dlí náisiúnta, an cumas chun rochtain a fháil ar áitribh daoine nádúrtha agus dlítheanacha chun doiciméid a urghabháil. Tá rochtain ar na háitribh sin riachtanach nuair a bheidh amhras réasúnach ann go bhfuil doiciméid agus sonraí eile a bhaineann le hábhar imscrúdaithe ann agus féadfaidh sé a bheith ábhartha chun cás déileála cos istigh nó drochúsáide margaidh a chruthú. Ina theannta sin tá rochtain ar an áitreabh sin riachtanach i gcás: ina mainníonn an duine ar éilíodh faisnéis uaidh cheana, go hiomlán nó go páirteach, an t-éileamh sin a chomhlíonadh; nó i gcás ina bhfuil forais réasúnacha ann le go gcreidfí nach gcomhlíonfaí an t-éileamh sin dá ndéanfaí é, nó go ndéanfaí an doiciméad nó an fhaisnéis, lena mbaineann an t-éileamh ar fhaisnéis, a bhaint, a chrioscaíl nó a scriosadh. Má tá údarú roimh ré ó údarás breithiúnach an Bhallstáit lena mbaineann riachtanach, i gcomhréir leis an dlí náisiúnta, ba cheart rochtain sna hionaid tarlú tar éis údarú breithiúnach roimh ré a fháil.

(65)

Is ionann taifid atá ann cheana de chomhráite teileafóin agus de thrácht sonraí ó ghnólachtaí infheistíochta, institiúidí creidmheasa agus institiúidí airgeadais a dhéanann idirbhearta agus a dhoiciméadaíonn déanamh na n-idirbheart, chomh maith le taifid atá ann cheana de thrácht teileafóin agus de thrácht sonraí ó oibreoirí teileachumarsáide agus fianaise thábhachtach chun déileáil chos istigh agus cúbláil mhargaidh a chruthú agus a bhrath. D’fhéadfadh sé go ndéanfadh taifid de thrácht teileafóin agus de thrácht sonraí céannnacht duine a shuíomh atá freagrach as faisnéis bhréagach nó mhíthreorach a scaipeadh, nó go raibh daoine i dteagmháil tráth áirithe, agus go bhfuil caidreamh idir beirt nó níos mó daoine. Dá bhrí sin, ba cheart d’údaráis inniúla a bheith ábalta a cheangal ar thaifid ar chomhráite teileafóin, ar chumarsáidí leictreonaí agus ar thrácht sonraí atá ann cheana féin atá i seilbh gnólachta infheistíochta, institiúide creidmheasa nó institiúide airgeadais i gcomhréir le Treoir 2014/65/AE. Tá rochtain ar thaifid sonraí agus teileafóin riachtanach chun fianaise agus treoracha imscrúdaitheacha ar dhéileáil fhéideartha chos istigh nó ar chúbláil mhargaidh a chur ar fáil, agus dá bhrí sin chun drochúsáid mhargaidh a bhrath agus pionóis a fhorchur ina leith. Chun deis chothrom iomaíochta a thabhairt isteach san Aontas i ndáil le rochtain ar thaifid atá ann cheana ar thrácht teileafóin agus ar thrácht sonraí atá i seilbh oibreora teileachumarsáide nó na taifid atá ann cheana féin ar chomhráite teileafóin agus ar shonraí tráchta atá i seilbh gnólachta infheistíochta, institiúid criedmheasa nó institiúid airgeadais ba cheart do na húdaráis inniúla, i gcomhréir leis an dlí náisiúnta, a bheith ábalta taifid atá ann cheana de thrácht teileafóin agus de thrácht sonraí atá i seilbh oibreora teileachumarsáide a mhéid a cheadaítear faoin dlí náisiúnta atá ann cheana féin agus taifid ar chomhráite teileafóin chomh maith le trácht sonraí atá i seilbh gnólachta infheistíochta a éileamh, sna cásanna ina bhfuil amhras réasúnach ann, go bhféadfadh na taifid sin a bhaineann le hábhar na cigireachta nó an imscrúdaithe a bheith ábhartha chun déileáil chos istigh nó cúbláil mhargaidh de sháru ar an Rialachán seo nó an Treoir seo a chruthú. Ní chuimsítear inneachar cumarsáide gutha ar an teileafón i rochtain ar na taifid ar thrácht teileafóin agus ar thrácht sonraí atá i seilbh oirbreora teileachumarsáide.

(66)

Cé go sonraítear leis an Rialachán seo sraith íosta cumhachtaí ar cheart a bheith ag údaráis inniúla, feidhmeofar na cumhachtaí sin laistigh de chóras iomlán an dlí náisiúnta a ráthaíonn an meas ar chearta bunúsacha, lena n-áirítear an ceart chun príobháideachta. Maidir le feidhmiú na gcumhachtaí sin, a d’fhéadfadh a bheith ina chur isteach tromchúiseach ar an gceart go n-urramófar saol, baile agus cumarsáid ó thaobh na príobháideachta agus an teaghlaigh, ba cheart go mbeadh cosaintí leordhóthanacha agus éifeachtacha i bhfeidhm ag na Ballstáit i gcoinne aon drochúsáid, mar shampla, ceanglas údarú roimh ré a fháil ó údaráis bhreithiúnacha Ballstáit lena mbaineann, i gcás inarb iomchuí. Ba cheart go gceadódh na Ballstáit go bhféadfadh údaráis inniúla na cumhachtaí ionsáite sin a fheidhmiú a mhéid is gá chun cásanna tromchúiseacha a imscrúdú go cuí i gcás nach bhfuil aon mhodh coibhéiseach ann chun an toradh céanna a bhaint amach go héifeachtach.

(67)

Ós rud é go bhféadtar drochúsáid mhargaidh a dhéanamh thar theorainneacha agus thar mhargaí, ba cheart a chur de cheangal ar údaráis inniúla sna himthosca uile seachas in imthosca eisceachtúla comhoibriú agus faisnéis a mhalartú le húdaráis inniúla agus rialála eile, agus le ÚEUM, go háirithe i ndáil le gníomhaíochtaí imscrúdúcháin. I gcás inar deimhin le húdarás inniúil go bhfuil drochúsáid mhargaidh á déanamh, nó déanta, i mBallstát eile nó go bhfuil drochúsáid mhargaidh ag cur isteach ar ionstraimí airgeadais arna dtrádáil i mBallstát eile, ba cheart don údarás é sin a chur in iúl don údarás inniúil agus do ÚEUM. I gcásanna drochúsáide margaidh a bhfuil éifeachtaí trasteorann acu, ba cheart go mbeadh ar chumas ÚEUM comhordú a dhéanamh ar an imscrúdú má iarrann ceann de na húdaráis inniúla lena mbaineann air é sin a dhéanamh.

(68)

Tá sé riachtanach go mbeadh na huirlisí is gá ag na húdaráis inniúla chun faireachas éifeachtach trasmhargaidh a dhéanamh ar an leabhar orduithe. De bhun Threoir 2014/65/AE, tá ar chumas na n-údarás inniúil sonraí a iarraidh agus a fháil ó údaráis inniúla eile, ar sonraí iad a bhaineann leis an leabhar orduithe, chun cabhrú leo chun faireachán a dhéanamh ar chúbláil mhargaidh ar bhonn trasteorann, agus chun an chúbláil mhargaidh sin a bhrath.

(69)

Chun malartuithe faisnéise agus comhar le húdaráis tríú tíre maidir le forghníomhú éifeachtach an Rialacháin seo a áirithiú, ba cheart d’údaráis inniúla socruithe comhoibrithe a chur i gcrích le húdaráis inniúla i dtríú tíortha. Ba cheart d’aon aistriú de shonraí pearsanta arna dhéanamh ar bhonn na gcomhaontuithe sin Treoir (CE) 95/46/CE agus Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13) a chomhlíonadh.

(70)

Ba cheart go mbeadh creat gnó fónta, stuama maidir le gnó a dhéanamh don earnáil airgeadais bunaithe ar chórais láidre maoirseachta, imscrúdúcháin agus pionós. Chun na críche sin, ba cheart cumhachtaí leordhóthanacha feidhmithe a thabhairt d’údaráis mhaoirseachta agus ba cheart go mbeidís in ann brath ar chórais pionós atá comhionann, láidir agus athchomhairleach in aghaidh gach mí-iompair airgeadais, agus ar phionóis ba cheart a fhorghníomhú go héifeachtach. Mheas Grúpa de Larosière, áfach, nach bhfuil aon cheann de na gnéithe sin i bhfeidhm faoi láthair. Tá athbhreithniú ar chumhachtaí pionós reatha agus ar chur i bhfeidhm praiticiúil na gcumhachtaí sin, atá dírithe ar chóineasú pionós ar fud réimse na ngníomhaíochtaí maoirseachta a chur chun cinn, déanta sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 8 Nollaig 2010 maidir le córais pionós a Threisiú san earnáil airgeadais.

(71)

Ba cheart, dá bhrí sin, foráil do shraith pionós agus bearta riaracháin eile chun cur chuige comhchoiteann a áirithiú i mBallstáit agus chun feabhas a chur ar a n-éifeacht athchomhairleach. Ba cheart go mbeadh an fhéidearthacht ar fáil don údarás inniúil go mbeadh córas ann laistigh de ghnólachtaí infheistíochta chun daoine a thoirmeasc ó fheidhmeanna bainistíochta a fheidhmiú. Ba cheart go ndéanfaí pionóis a chuirtear i bhfeidhm i gcásanna sonracha a chinneadh agus aird á tabhairt, i gcás inarb iomchuí, ar thosca amhail aisíoc aon tairbhe airgeadais shainaitheanta, tromaíocht agus fad an tsáraithe, aon tosca géaraitheacha nó maolaitheacha, an gá atá le fíneálacha éifeacht athchomhairleach a bheith acu agus, i gcás inarb iomchuí, ba cheart go n-áireofaí leo lascaine ar chomhar leis an údarás inniúil. Go háirithe, féadfaidh méid iarbhír na bhfíneálacha riaracháin atá le forchur i gcás sonrach an t-uasleibhéal dá bhforáiltear sa Rialachán seo a bhaint amach, nó leibhéal níos airde dá bhforáiltear sa dlí náisiúnta, i gcás sáruithe an-tromchúiseacha agus ag an am céanna féadfar fíneálacha atá cuid mhaith níos ísle ná an t-uasleibhéal a chur i bhfeidhm i gcás mionsáruithe nó i gcás socrúcháin. Ní chuireann an Rialachán seo teorainn ar chumas na mBallstát foráil a dhéanamh do phionóis riaracháin nó do bhearta riaracháin eile is airde.

(72)

Cé nach bhfuil aon rud ann le bac a chur ar Bhallstáit rialacha a leagan síos le haghaidh pionós riaracháin chomh maith le pionós coiriúla as na sáruithe céanna, níor cheart a cheangal orthu, faoin 3 Iúil 2016, rialacha a leagan síos le haghaidh pionós riaracháin as sáruithe ar an Rialachán seo atá cheana faoi réir an dlí choiriúil náisiúnta. I gcomhréir leis an dlí náisiúnta, níl sé d’oibleagáid ar Bhallstáit idir pionóis riaracháin agus pionóis coiriúla a fhorchur don chion céanna, ach is féidir leo an méid sin a dhéanamh má cheadaítear é de réir a ndlí náisiúnta. Má dhéantar, áfach, pionóis coiriúla a choimeád seachas pionóis riaracháin i gcás sáruithe ar an Rialachán seo nó ar Threoir 2014/57/AE, níor cheart go ndéanfadh sé sin aon laghdú ar chumas na n-údarás inniúil comhoibriú leis na húdaráis inniúla i mBallstáit eile chun críocha an Rialacháin seo agus faisnéis a rochtain agus a mhalartú leo ar mhodh tráthúil, lena n-áirítear tar éis aon sáruithe ábhartha a tharchur chuig na húdaráis bhreithiúnacha inniúla i gcomhair ionchúisimh choiriúil, agus níor cheart go ndéanfadh sé difear ar aon slí eile don chumas sin.

(73)

Ba cheart go hiondúil na cinntí a dhéanfaidh údaráis inniúla a fhoilsiú chun a áirithiú go mbeidh éifeacht athchomhairleach ag na cinntí sin ar an bpobal i gcoitinne. Is uirlis thábhachtach í freisin foilsiú cinntí d’údaráis inniúla chun rannpháirtithe sa mhargadh a chur ar an eolas faoin iompraíocht a mheastar gur sárú é ar an Rialachán seo agus chun dea-iompraíocht a chur chun cinn go forleathan i measc rannpháirtithe sa mhargadh. Má dhéanann foilsiú den sórt sin dochar díréireach do na daoine lena mbaineann, nó más contúirt do chobhsaíocht na margaí airgeadais nó d’imscrúdú leanúnach é, ba cheart don údarás inniúil na pionóis riaracháin agus bearta riaracháin eile a fhoilsiú gan ainm ar bhealach atá comhréireach leis an dlí náisiúnta nó ba cheart dó moill a chur leis an bhfoilsiú. Ba cheart go mbeadh an rogha ag na húdaráis inniúla gan pionóis riaracháin agus bearta riaracháin eile a fhoilsiú i gcás ina measfar nach leordhóthanach é foilsiú a dhéanamh gan ainm nó nach leordhóthanach é moill a chur le foilsiú chun a áirithiú nach ndéanfar contúirt do chobhsaíocht na margaí airgeadais. Níor cheart a cheangal ar údaráis inniúla bearta a fhoilsiú a mheastar gur mionbhearta iad i gcás ina mbeadh foilsiú díréireach ach oiread.

(74)

Cuireann sceithirí faisnéis nua faoi shúile na n-údarás inniúil, rud a chuidíonn leo cásanna déileála cos istigh agus cúblála margaidh a bhrath agus pionóis a chur ina leith. Mar sin féin, féadfar go gcuirfear cosc le sceithireacht mar gheall ar eagla roimh fhrithbheart nó mar gheall ar easpa dreasachtaí. Go háirithe, tá tuairisciú sáruithe ar an Rialachán seo riachtanach chun a áirithiú go bhféadfaidh údarás inniúil drochúsáid mhargaidh a bhrath agus pionóis a fhorchur ina leith. Tá gá le bearta maidir le sceithireacht chun éascú a dhéanamh ar dhrochúsáid margaidh a bhrath agus chun cosaint an sceithire agus an chúisí a áirithiú chun urramú a gceart a áirithiú. Dá bhrí sin, ba cheart a áirithiú tríd an Rialachán seo go bhfuil socruithe iomchuí curtha ar bun chun cumasú do sceithirí údaráis inniúla a chur ar an eolas maidir le sáruithe féideartha ar an Rialachán seo agus chun iad a chosaint ó fhrithbheart. Ba cheart go ligfí do na Ballstáit foráil a dhéanamh do dhreasachtaí airgeadais do dhaoine a thairgfidh faisnéis ábhartha maidir le sáruithe ionchasacha ar an Rialachán. Mar sin féin, níor cheart go mbeadh sceithirí i dteideal na ndreasachtaí airgeadais sin ach amháin i gcás ina dtugann siad chun solais faisnéis nua nach bhfuil d’oibleagáid acu, ó thaobh an dlí de, í a chur in iúl agus i gcás ina gcuirtear pionós as sárú an Rialacháin seo mar thoradh ar an bhfaisnéis sin. Ba cheart do Bhallstáit a áirithiú go gcuirtear san áireamh sna scéimeanna sceithireachta a chuireann siad chun feidhme meicníochtaí a sholáthraíonn cosaint iomchuí do chúisí arna thuairisciú, go háirithe ag féachaint don cheart chun a shonraí pearsanta a chosaint agus do nósanna imeachta lena n-áiritheofar ceart an chúisí i leith cosanta agus an ceart chun éisteacht a fháil sula nglacfar cinneadh a bhaineann leis, chomh maith leis an gceart chun leigheas éifeachtach a fháil os comhair cúirte in aghaidh cinnidh a bhaineann leis.

(75)

Ós rud é go bhfuil reachtaíocht lena gcuirtear Treoir 2003/6/CE chun feidhme glactha ag Ballstáit agus go ndéantar foráil do na gníomhartha tarmligthe, do na caighdeáin theicniúla rialála agus do chaighdeáin theicniúla cur chun feidhme dá bhforáiltear sa Rialachán seo ar cheart a ghlacadh sula bhféadfar an creat a thabharfar isteach a chur i bhfeidhm ar bhealach úsáideach, is gá cur i bhfeidhm fhorálacha substainteacha an Rialacháin seo a chur siar ar feadh tréimhse leordhóthanach ama.

(76)

Chun aistriú rianúil chuig teacht i bhfeidhm an Rialacháin seo a éascú, féadfaidh cleachtaí margaidh atá ann cheana roimh theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo, agus ar cleachtaí iad arna nglacadh ag údaráis inniúla i gcomhréir le Rialachán (CE) Uimh. 2273/2003 ón gCoimisiún (14) chun críche phointe 2(a) d’Airteagal 1 de Threoir 2003/6/CE a chur i bhfeidhm, leanúint de bheith infheidhme go dtí …, ar an gcoinníoll go gcuirtear in iúl iad do ÚEUM. laistigh de thréimhse ama fhorordaithe, go dtí go ndéanfar cinneadh i dtaca leis na cleachtais sin do leanúint i bhfeidhm I gcomhréir leis an Rialachán seo.

(77)

Urramaítear leis an Rialachán seo na cearta bunúsacha agus na prionsabail arna n-aithint i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (Cairt). Ba cheart, dá réir sin, an Rialachán seo a léirmhíniú agus a chur i bhfeidhm i gcomhréir leis na cearta agus leis na prionsabail sin. Nuair a dhéantar tagairt sa Rialachán seo do rialacha a rialaíonn saoirse an phreasa agus saoirse tuairimíochta i meáin eile agus na rialacha nó na cóid a rialaíonn gairm na hiriseoireachta, ba cheart breithniú a dhéanamh faoi na saoirsí seo ós rud é go bhfuil siad ráthaithe san Aontas agus sna Ballstáit agus go dtugtar aitheantas dóibh de bhun Airteagal 11 den Chairt agus i bhforálacha ábhartha eile.

(78)

D’fhonn trédhearcacht a mhéadú agus chun oibriú na gcóras pionós a fheabhsú, ba cheart d’údaráis inniúla sonraí gan tréithe pearsanta luaite iontu agus iad comhiomlánaithe a chur ar fáil do ÚEUM ar bhonn bliantúil. Ba cheart go mbeadh san áireamh sna sonraí sin líon na n- imscrúdaithe a osclaíodh, líon na gcásanna leanúnacha agus líon na gcásanna a dúnadh sa tréimhse ábhartha.

(79)

Is le Treoir 95/46/CE agus le Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 a rialaítear próiseáil na sonraí pearsanta arna déanamh ag an ÚEUM laistigh de chreat an Rialacháin seo agus faoi mhaoirseacht údaráis inniúla na mBallstát, go háirithe na húdaráis phoiblí neamhspleácha atá sainithe ag na Ballstáit. Ba cheart go mbeadh aon mhalartú nó tarchur faisnéise idir údaráis inniúla i gcomhréir leis na rialacha maidir le tarchur sonraí pearsanta mar atá leagtha síos i dTreoir 95/46/CE. Ba cheart go mbeadh aon mhalartú nó tarchur faisnéise a dhéanann ÚEUM i gcomhréir leis na rialacha maidir le tarchur sonraí pearsanta mar atá leagtha síos i Rialachán (CE) Uimh. 45/2001.

(80)

Tá an Rialachán seo, chomh maith leis na gníomhartha tarmligthe, na gníomhartha cur chun feidhme, na caighdeáin agus treoirlínte arna nglacadh i gcomhréir leis, gan dochar do chur i bhfeidhm rialacha an Aontais maidir le hiomaíocht.

(81)

D’fhonn na ceanglais a leagtar amach sa Rialachán seo a shonrú, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún maidir leis an díolúine ó raon feidhme an Rialacháin seo a leathnú chuig comhlachtaí áirithe poiblí agus chuig bainc ceannais tríú tíortha agus chuig comhlachtaí áirithe poiblí ainmnithe tríú tíortha ag a bhfuil comhaontú nasctha leis an AE de réir bhrí Airteagal 25 de Threoir 2003/87/CE maidir leis na táscairí d’iompraíocht chúblála atá liostaithe in Iarscríbhinn I a ghabhann leis an Rialachán seo, maidir leis na tairsigh lena gcinntear cur i bhfeidhm na hoibleagáide maidir le nochtadh poiblí do rannpháirtithe sa mhargadh lamháltas astaíochtaí agus na cúinsí faoina gceadaítear trádáil a dhéanamh le linn tréimhse dúnta; agus maidir le cineálacha na n-idirbheart áirithe a dhéanann daoine a fheidhmíonn cúraimí bainistíochta nó daoine a bhfuil dlúthbhaint acu leis an méid sin ar nithe iad lena ndéanfaí an ceanglas chun fógra a thabhairt a ghníomhachtú. Tá sé an-tábhachtach go ndéanfaidh an Coimisiún comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid réamhoibre, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe. Ba cheart don Choimisiún, le linn dó gníomhartha tarmligthe a ullmhú agus a tharraingt suas, a áirithiú go ndéanfar doiciméid ábhartha a chur chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle ar bhealach comhuaineach, tráthúil agus iomchuí.

(82)

Ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún chun na nósanna imeachta sin a shonrú, lena n-áirítear na socruithe chun gníomh leantach a dhéanamh i leith tuairiscí agus na bearta chun daoine atá ag obair faoi chonradh fostaíochta a chosaint agus bearta chun sonraí pearsanta a chosaint chun dálaí aonfhoirmeacha a áirithiú maidir le cur chun feidhme an Rialacháin seo i ndáil le nósanna imeachta maidir le sáruithe an Rialacháin seo a thuairisciú. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15).

(83)

Ba cheart do chaighdeáin theicniúla i seirbhísí airgeadais dálaí aonfhoirmeacha ar fud an Aontais a áirithiú in ábhair arna gcumhdach ag an Rialachán seo. Ós rud é gur comhlacht a bhfuil ard-saineolas aige é an ÚEUM, beart éifeachtúil iomchuí a bheadh ann ullmhú dréachtchaighdeán teicniúla rialála agus dréachtchaighdeán teicniúla cur chun feidhme nach mbaineann le roghanna beartais a chur de chúram air lena gcur faoi bhráid an Choimisiúin.

(84)

Ba cheart go gcumhachtófaí don Choimisiún na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála a d’fhorbair an ÚEUM a ghlacadh chun ábhair fógraí a chaithfidh oibreoirí na margaí rialáilte, MTFanna agus OTFanna a dhéanamh i ndáil le hionstraimí airgeadais a ligtear isteach chun a dtrádála, a thrádálfar nó a ndearnadh iarraidh ina leith go gceadófaí iad a thrádáil ar a n-ionad trádála, an modh agus na coinníollacha tiomsaithe, foilsithe agus cothabhála liosta na n-ionstraimí sin ag ÚEUM, na coinníollacha a shonrú nach mór do chláir aischeannaigh agus do bhearta cobhsaithe a chomhlíonadh lena n-áirítear coinníollacha i gcomhair trádála, srianta ama agus méid, oibleagáidí nochta agus tuairiscithe agus coinníollacha praghais don chobhsú maidir le nósanna imeachta agus córais socruithe le haghaidh ionad trádála lena ndírítear ar dhrochúsáid mhargaidh a chosc agus a bhrath, córais agus teimpléid atá le húsáid ag daoine chun orduithe agus idirbhearta a bhrath agus a chur i bhfios, socruithe iomchuí, nósanna imeachta agus ceanglais choinneála taifid do phróiseas na sondála margaidh;, agus maidir le socruithe teicniúla do chatagóirí daoine ionas gur féidir faisnéis lena moltar straitéis infheistíochta a thíolacadh go hoibiachtúil agus leasanna áirithe nó coinbhleachtaí leasa a nochtadh trí bhíthin ghníomhartha tarmligthe de bhun Airteagal 290 den CFAE agus i gcomhréir le hAirteagal 10 go hAirteagal 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1093/2010 a ghlacadh (16). Tá sé an-tábhachtach go ndéanfaidh an Coimisiún comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid réamhoibre, lena n-áirítear leibhéal na saineolaithe.

(85)

Ba cheart go dtabharfaí de chumhacht freisin don Choimisiún bearta a ghlacadh chun caighdeáin theicniúla a chur chun feidhme trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme de bhun Airteagal 291 CFAE agus i gcomhréir le hAirteagal 15 de Rialachán (AE) Uimh 1093/2010. Ba cheart é a chur ar iontaoibh an ÚEUM caighdeáin theicniúla cur chun feidhme a dhréachtú lena gcur faoi bhráid an Choimisiúin maidir le nochtadh poiblí ar fhaisnéis ón taobh istigh, formáidí liostaí daoine ar an taobh istigh agus formáidí agus nósanna imeachta don chomhar agus don mhalartú faisnéise idir údaráis inniúla eatarthu féin agus leis an ÚEUM.

(86)

Ó tharla nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon drochúsáid mhargaidh i bhfoirm déileála cos istigh, nochtadh neamhdhleathach faisnéise ón taobh istigh agus cúblála margaidh a chosc, a bhaint amach go leordhóthanach ach gur féidir, de bharr a fhairsinge agus a éifeachtaí é a bhaint amach ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta mar atá leagtha amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, mar atá leagtha amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo níos faide ná mar is gá chun an cuspóir sin a chur i gcrích.

(87)

Toisc nach bhfuil forálacha Threoir 2003/6/CE ábhartha ná leordhóthanach a thuilleadh, ba cheart an Treoir sin a aisghairm ó 3 Iúil 2016. Baineann na riachtanais agus na toirmisc sa Rialachán seo go docht leo siúd atá i dTreoir 2014/65/AE. Dá bhrí sin ba cheart dóibh feidhm a bheith acu ó dháta chur i bhfeidhm na Treorach sin.

(88)

D’fhonn an Rialachán seo a chur i bhfeidhm i gceart, tá sé riachtanach, i gcás forálacha den Rialachán seo, eadhon iad siúd a bhaineann leis na húdaráis inniúla agus a gcumhachtaí, an fhoráil maidir le pionóis riaracháin agus bearta riaracháin eile a chur ar fáil; tuairisciú sáruithe agus foilsiú cinntí, go ndéanfadh na Ballstáit na bearta uile is gá chun a áirithiú go gcomhlíonfaidh a ndlí náisiúnta, faoin 3 Iúil 2016, na forálacha an Rialacháin seo a bhaineann leis na húdaráis inniúla agus a gcumhachtaí, le pionóis riaracháin agus bearta riaracháin eile; tuairisciú sáruithe agus foilsiú cinntí.

(89)

Thug an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí a thuairim an 10 Feabhra 2012 (17),

(a)

ionstraimí airgeadais ar ligeadh isteach iad chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte nó a bhfuil iarraidh ar iad a ligean isteach chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte déanta ina leith;

(b)

ionstraimí airgeadais a thrádáiltear ar MTF, ar ligeadh isteach iad chun a dtrádála ar MTF nó a bhfuil iarraidh ar iad a ligean isteach chun a trádála ar MTF déanta ina leith;

(c)

ionstraimí airgeadais a thrádáiltear ar OTF;

(d)

ionstraimí airgeadais nach bhfuil clúdaithe le pointe (a), (b) nó (c), a mbraitheann a bpraghas nó a luach ar phraghas nó luach ionstraime airgeadais dá dtagraítear sna pointí sin, nó a bhfuil éifeacht ag a bpraghas nó ag a luach ar phraghas nó luach ionstraime airgeadais dá dtagraítear sna pointí sin, lena n-áirítear, babhtálacha mainneachtana creidmheasa agus conarthaí difríochta ach gan a bheith teoranta dóibh sin amháin.

(a)

conarthaí spot-tráchtearraí, nach táirgí mórdhíola fuinnimh iad, i gcásanna ina bhfuil tionchar ag an idirbheart, ag an ordú nó ag an iompraíocht, nó i gcásanna inar dóigh tionchar a bheith acu, nó i gcásanna ina bhfuil siad ceaptha chun tionchar a bheith acu, ar praghas nó luach ionstraime airgeadais dá dtagraítear i mír 1;

(b)

cineálacha ionstraimí airgeadais, lena n-áirítear conarthaí díorthacha nó ionstraimí díorthacha le haghaidh aistriú an riosca creidmheasa i gcásanna ina bhfuil tionchar ag an idirbheart, ag an ordú, ag an tairiscint nó ag an iompraíocht, nó i gcásanna inar dóigh tionchar a bheith acu ar phraghas nó ar luach conartha spot-tráchtearraí sa chás ina mbraithfidh an phraghas nó an luach ar phraghas nó ar luach na n-ionstraimí airgeadais sin; agus

(c)

iompraíocht i ndáil le tagarmharcanna.

(1)

ciallaíonn “ionstraim airgeadais” ionstraim airgeadais mar a shainmhínítear é in Airteagal 4(1)(15) de Threoir 2014/65/AE;

(2)

ciallaíonn “gnólacht infheistíochta” gnólacht infheistíochta mar a shainmhínítear é in Airteagal 4(1)(1) de Threoir 2014/65/AE;

(3)

ciallaíonn “institiúid chreidmheasa” institiúid chreidmheasa mar a shainmhínítear é in Airteagal 4(1)(1) de Rialachán (AE) Uimh. 575/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (18);

(4)

ciallaíonn “institiúid airgeadais” institiúid airgeadais mar a shainmhínítear é in Airteagal 4(1)(26) de Rialachán (AE) Uimh. 575/2013;

(5)

ciallaíonn “oibreoir margaidh” oibreoir margaidh mar a shainmhínítear é in Airteagal 4(1)(18) de Threoir (AE) Uimh. 2014/65/AE;

(6)

ciallaíonn “margadh rialáilte” margadh rialáilte mar a shainmhínítear é in Airteagal 4(1)(21) de Threoir 2014/65/AE;

(7)

ciallaíonn “saoráid trádála iltaobhach (MTF)” córas iltaobhach mar a shainmhínítear é in Airteagal 4(1)(22) de Threoir 2014/65/AE;

(8)

ciallaíonn “saoráid trádála eagraithe (OTF)” córas nó saoráid san Aontas mar a shainmhínítear é in in Airteagal 4(1)(23) de Threoir 2014/65/AE;

(9)

ciallaíonn “cleachtais aitheanta margaidh” cleachtas margaidh atá aitheanta ag údarás inniúil i gcomhréir le hAirteagal 13.

(10)

ciallaíonn “ionad trádála” aonad trádála mar a shainmhínítear é in Airteagal 4(1)(24) de Threoir 2014/65/AE;

(11)

ciallaíonn “margadh fáis FBManna” margadh fáis FBManna mar a shainmhínítear é in Airteagal 4(1)(12) de Threoir 2014/65/AE;

(12)

ciallaíonn “údarás inniúil” údarás atá ainmnithe i gcomhréir le hAirteagal 22, mura sonraítear a mhalairt;

(13)

ciallaíonn “duine” duine nádúrtha nó duine dlítheanach ar bith.

(14)

ciallaíonn “tráchtearra” tráchtearra mar a shainmhínítear é in Airteagal 2(1) de Rialachán (CE) Uimh. 1287/2006 ón gCoimisiún (19).

(15)

ciallaíonn “conradh spot-tráchtearraí” conradh do sholáthar tráchtearra arna thrádáil ar spotmhargadh a sholáthraítear go prás nuair a bhíonn an t-idirbheart socraithe, mar aon le conarthaí eile do sholáthar tráchtearra nach ionstraim airgeadais é, lena n-áirítear réamhchonradh a shocraítear go fisiceach;

(16)

ciallaíonn “spotmhargadh” margadh tráchtearraí ina ndíoltar tráchtearraí ar airgead tirim agus ina seachadtar iad go pras nuair a bhíonn an t-idirbheart socraithe, agus le margaí eile neamhairgeadais, amhail réamh-mhargaí do thráchtearraí.

(17)

ciallaíonn “clár aischeannaigh” trádáil i scaireanna dílse i gcomhréir le hAirteagal 21 go hAirteagal 27 de Threoir 2012/30/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (20).

(18)

ciallaíonn “trádáil algartamach” trádáil algartamach mar a shainmhínítear é in Airteagal 4(1)(39) de Threoir 2014/65/AE.

(19)

ciallaíonn “lamháltas astaíochtaí” lamháltas astaíochtaí mar a léirítear é i bpointe (11) de Roinn C d’Iarscríbhinn I a ghabhann le Treoir 2014/65/AE.

(20)

ciallaíonn “rannpháirtí sa mhargadh lamháltas astaíochtaí” aon duine a dhéanann idirbhearta, lena n-áirítear orduithe a chur chun trádáil a dhéanamh, i lamháltais astaíochtaí, i dtáirgí ceantáilte, nó i ndíorthaigh díobh agus nach dtairbhíonn de dhíolúine de bhun an dara fomhír d’Airteagal 17(2).

(21)

ciallaíonn “eisitheoir” eintiteas dlíthiúil arna rialú ag an dlí príobháideach nó poiblí, a eisíonn nó a bheartaíonn ionstraimí airgeadais a eisiúint, arb é an t-eisitheoir, i gcás admhálacha taisclainne arb ionann iad agus ionstraimí airgeadais, eisitheoir na hionstraime airgeadais arb ionann í agus admháil taisclainne.

(22)

ciallaíonn “táirge fuinnimh mhórdhíola” táirge fuinnimh mhórdhíola faoi mar a shainmhínítear é in Airteagal 2(4) de Rialachán (AE) Uimh. 1227/2011.

(23)

“údarás rialála náisiúnta” údarás rialála náisiúnta faoi mar a shainmhínítear é in Airteagal 2(10) de Rialachán (AE) Uimh. 1227/2011.

(24)

ciallaíonn “díorthaigh tráchtearraí” díorthaigh tráchtearraí mar a shainmhínítear iad i bpointe (24) d’Airteagal 2(1) de Rialachán (AE) Uimh. 600/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (21);

(25)

ciallaíonn “duine a chomhlíonann freagrachtaí bainistíochta” duine laistigh d’eisitheoir, rannpháirtí sa mhargadh lamháltas astaíochtaí nó eintiteas eile dá dtagraítear in Airteagal 19(10) é agus:

(26)

ciallaíonn “duine a bhfuil caidreamh dlúth aige”:

(27)

ciallaíonn “taifid sonraí tráchta” taifead de ‘shonraí tráchta’ mar a shainmhínítear iad i bpointe (b) den dara mír d’Airteagal 2 de Threoir 2002/58/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (22);.

(28)

ciallaíonn “duine a eagraíonn nó a fhorghníomhaíonn idirbhearta” duine atá gníomhach i nglacadh agus i dtarchur orduithe nó in orduithe a tharchur nó in idirbhearta a fhorghníomhú i ndáil le hionstraimí airgeadais.

(29)

ciallaíonn “tagarmharc” aon ráta, inneács nó figiúr, a chuirtear ar fáil don phobal nó a fhoilsítear a shocraítear go tréimhsiúil nó go rialta le foirmle a fheidhmiú nó ar bhonn: luach bunsócmhainne nó bunphraghas amháin nó níos mó, lena n-áirítear praghsanna measta, rátaí úis iarbhír nó measta nó luachanna eile iarbhír nó measta, nó suirbhéanna lena ndéantar an tsuim atá iníoctha faoi ionstraim airgeadais nó luach ionstraime airgeadais a chinneadh faoina dtreoir.

(30)

ciallaíonn “déantóir margaidh” duine de réir bhrí Airteagal 4(1)(7) de Threoir 2014/65/AE.

(31)

ciallaíonn “forbairt scairshealúchais” urrúis a fháil i gcuideachta nach dtarraingíonn oibleagáid dhlíthiúil ná rialála fógra a dhéanamh maidir le tairiscint táthcheangail i ndáil leis an gcuideachta sin.

(32)

ciallaíonn “rannpháirtí nochtach sa mhargadh’ tagairt do dhuine nádúrtha nó dlítheanach a thagann faoi aon cheann de na catagóirí a leagtar amach i bpointe (a) go (d) d'Airteagal 11(1) nó d'Airteagal 11(2), a nochtann faisnéis le linn sondáil margaidh.

(33)

ciallaíonn “trádáil ardmhinicíochta” trádáil ardmhinicíochta mar a shainmhínítear é in Airteagal 4(1)(40) de Threoir 2014/65/AE;

(34)

ciallaíonn “straitéis infheistíochta a mholadh nó a chomhairliú

(35)

ciallaíonn “moltaí infheistíochta” faisnéis lena moltar nó lena gcomhairlítear straitéis infheistíochta, bíodh sin go sainráite nó go hintuigthe, i dtaca le hionstraim airgeadais amháin nó níos mó nó i dtaca leis na heisitheoirí, lena n áirítear aon tuairim i dtaobh luach reatha nó todhchaí nó praghas reatha nó todhchaí na n ionstraimí sin, agus go bhfuil an fhaisnéis sin beartaithe i gcomhair cainéil scaipthe nó don phobal.

(a)

ciallaíonn “urrúis”:

(b)

ciallaíonn “ionstraimí gaolmhara” na hionstraimí airgeadais seo a leanas, lena n-áirítear na hionstraimí sin nach ligtear isteach chun a dtrádála ná nach dtrádáiltear ar ionad trádála, nó nach bhfuil iarraidh ar iad a ligean isteach chun a dtrádála ar ionad trádála déanta ina leith:

(c)

ciallaíonn “dáileadh suntasach” tairiscint tosaigh nó tánaisteach urrús atá ar leithligh ón ngnáth-thrádáil ó thaobh an mhéid i luach na n-urrús a bheidh le tairiscint agus an mhodh díola a bheidh le húsáid;

(d)

ciallaíonn “cobhsú” ceannach nó tairiscint chun urrúis a cheannach, nó aon idirbheart in ionstraimí gaolmhara atá coibhéiseach leo, arna ndéanamh ag institiúid creidmheasa nó ag gnólacht infheistíochta, a dhéanfar i gcomhthéacs dháileadh suntasach urrús den sórt sin go heisiach chun tacaíocht a thabhairt do mhargadhphraghas na n-urrús sin ar feadh tréimhse réamhdhearbhaithe, de bharr brú díola i gcás na n-urrús sin;.

(a)

ainmneacha agus aitheantóirí ionstraimí airgeadais atá ina n-ábhar d’iarraidh ar iad a ligean isteach chun a dtrádála, a ligtear isteach chun a dtrádála nó a thrádáiltear den chéad uair ar mhargaí rialáilte, MTFanna agus OTFanna,;

(b)

dátaí agus amanna ag a ndearnadh na hiarrataí ar ligean isteach chun a dtrádála, an ligin isteach chun trádála nó na chéad trádálacha;

(c)

mionsonraí faoi na hionaid trádála atá ina n-ábhar d’iarraidh ar iad a ligean isteach chun a dtrádála, a ligtear isteach chun a dtrádála nó a ndearnadh na hionstraimí airgeadais a thrádáil den chéad uair orthu, inar ligeadh isteach iad den chéad uair chun a dtrádála, nó ina ndearnadh iarraidh iad a ligean isteach chun a dtrádála; agus

(d)

an dáta agus an t-am ag a scoirtear dá dtrádáil nó an dáta agus an t-am ag a scoirtear de na hionstraimí airgeadais a thrádáil nó a scoirtear dá ligean isteach chun a dtrádála.

(a)

inneachar na bhfógraí dá dtagraítear i mír 1; agus

(b)

an bealach a dhéanfar agus na coinníollacha faoina ndéanfar an liosta dá dtagraítear i mír 3 a thiomsú, a fhoilsiú agus a choimeád ar bun.

(a)

nuair a nochtar sonraí iomlána an chláir roimh thús na trádála;

(b)

nuair a dhéantar trádálacha a thuairisciú don údarás inniúil mar chuid den chlár aischeannaigh agus nuair a nochtar iad don phobal ina dhiaidh sin;

(c)

nuair a chomhlíontar urraim do theorainneacha leormhaithe maidir le praghas agus méidl agus

(d)

nuair a dhéantar é i gcomhréir leis na cuspóirí dá dtagraítear i mír 2 agus na coinníollacha a leagtar amach sna caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear i mír 6.

(a)

caipitil an eisitheora a laghdú;

(b)

na hoibleagáidí a eascraíonn ó ionstraimí fiachais airgeadais inmhalartaithe ar ionstraimí caipitil gnáthscaireann a chomhlíonadha; nó

(c)

na hoibleagáidí a eascraíonn ó chláir scair-rogha, nó leithdháiltí scaireanna eile d’fhostaithe nó do chomhaltaí na bainistíochta riaracháin nó do chomhaltaí maoirseachta an eisitheora nó cuideachta comhlaí a chomhlíonadh.

(a)

ina ndéantar an cobhsú ar feadh tréimhse theoranta ama;

(b)

ina nochtar faisnéis ábhartha maidir leis an gcobhsú, agus ina dtugtar fógra don údarás inniúil i gcomhréir le mír 5;

(c)

ina dtugtar urraim do theorainneacha leormhaithe maidir le praghas; agus

(d)

ina gcomhlíonann trádáil den sórt sin na coinníollacha don chobhsú a leagtar síos sna caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear i mír 6.

(a)

Ballstát;

(b)

comhaltaí CEBC;

(c)

aireacht, gníomhaireacht nó feithicil shainchuspóireach de chuid Ballstáit nó de chuid roinnt Ballstát, nó ag duine ag gníomhú ar a son nó ar a shon;

(d)

i gcás Ballstáit atá ina stát cónaidhme, ag comhalta atá páirteach sa chónaidhm.

(a)

an Aontas;

(b)

ag feithicil shainchuspóireach de chuid Bhallstáit amháin nó roinnt Ballstát;

(c)

an mBanc Eorpach Infheistíochta;

(d)

an tSaoráid Chobhsaíochta Airgeadais Eorpach;

(e)

an Sásra Cobhsaíochta Eorpach;

(f)

institiúid airgeadais idirnáisiúnta arna bunú ag dhá Bhallstát nó níos mó, a bhfuil sé mar aidhm aici cistiú a chur ar bun agus cúnamh airgeadais a thabhairt ar mhaithe lena cuid comhaltaí a bhfuil fadhbanna tromchúiseacha maoinithe acu nó a bhfuil fadhbanna tromchúiseacha maoinithe ag bagairt orthu.

(a)

faisnéis de chineál beacht, nach bhfuil poiblithe, a bhaineann, go díreach nó go hindíreach, le heisitheoir amháin nó níos mó le hionstraimí airgeadais amháin nó níos mó agus, dá bpoibleofaí í, ar dhócha go mbeadh tionchar suntasach aici ar phraghsanna na n-ionstraimí airgeadais sin nó ar phraghas na n-ionstraimí airgeadais díorthacha lena mbaineann;

(b)

maidir le díorthaigh ar thráchtearraí, faisnéis de chineál beacht, nach bhfuil poiblithe, a bhaineann, go díreach nó go hindíreach, le díorthach amháin den sórt sin nó níos mó nó a bhaineann go díreach leis an gconradh spot-tráchtearraí gaolmhar, agus, dá bpoibleofaí í, ar dhócha go mbeadh tionchar suntasach aici ar phraghsanna na ndíorthach sin nó na gconarthaí spot-tráchtearraí gaolmhara agus sa chás gur faisnéis í seo a bhféadfaí dá cionn a bheith ag súil leis le réasún go nochtfaí í nó a cheanglaítear a nochtadh i gcomhréir le forálacha dlí nó rialála ar leibhéal an Aontais nó ar an leibhéal náisiúnta, rialacha margaidh, conarthaí, cleachtais nó custaim ar mhargaí ábhartha na ndíorthach tráchtearraí nó spotmhargaí ábhartha.

(c)

maidir le lamháltais astaíochtaí nó táirgí ceantáilte bunaithe ar an gcéanna, faisnéis de chineál beacht, nach bhfuil poiblithe, a bhaineann, go díreach nó go hindíreach, le hionstraim amháin dá leithéid nó níos mó, agus dá bpoibleofaí í, ba dhócha go mbeadh tionchar suntasach aici ar phraghas ionstraimí dá leithéid nó ar phraghas na n-ionstraimí airgeadais díorthacha lena mbaineann.

(d)

maidir le daoine a bhfuil cúram orthu maidir le forghníomhú orduithe a bhaineann le hionstraimí airgeadais, ciallaíonn sé freisin faisnéis a chuireann cliant in iúl agus a bhaineann le horduithe ar feitheamh an chliaint in ionstraimí airgeadais, atá de chineál beacht, a bhaineann, go díreach nó go hindíreach, le heisitheoir nó níos mó nó le hionstraim airgeadais amháin nó níos mó, agus, dá bpoibleofaí í, ar dhócha go mbeadh tionchar suntasach aici ar phraghsanna na n-ionstraimí airgeadais sin, ar phraghas na gconarthaí spot-tráchtearraí gaolmhara, nó ar phraghas na n-ionstraimí airgeadais díorthacha lena mbaineann.

(a)

nuair a mholann sé, ar bhonn na faisnéise sin go ndéanfaidh duine eile ionstraimí airgeadais a fháil nó a dhiúscairt lena mbaineann an fhaisnéis sin, nó nuair a spreagann sé an duine sin fáltas nó diúscairt den sórt sin a dhéanamh, nó

(b)

nuair a mholann sé ar bhonn na faisnéise sin go ndéanfaidh duine eile ordú maidir le hionstraim airgeadais lena mbaineann an fhaisnéis sin a chealú nó a leasú, nó nuair a spreagann sé an duine sin fáltas nó diúscairt den sórt sin a dhéanamh.

(a)

é a bheith ina chomhalta de chomhlachtaí riaracháin, bainistíochta nó maoirseachta de chuid eisitheora nó de chuid rannpháirtí sa mhargadh lamháltas astaíochtaí;

(b)

sealúchas a bheith aige i gcaipiteal de chuid eisitheora nó de chuid rannpháirtí sa mhargadh lamháltas astaíochtaí;

(c)

rochtain a bheith aige ar an bhfaisnéis i bhfeidhmiú poist, gairme nó a dhualgas;

(d)

baint a bheith aige le gníomhaíochtaí coiriúla.

(a)

go raibh socruithe agus nósanna imeachta inmheánacha leordhóthanacha agus éifeachtacha bunaithe, curtha chun feidhme agus cothabháilte ag an duine dlítheanach sin a áirithíonn go héifeachtach nach raibh faisnéis ón taobh istigh ag an duine nádúrtha a rinne an cinneadh thar a cheann ionstraimí airgeadais lena mbaineann a fhaisnéis a fháil nó a dhiúscairt, ná duine nádúrtha eile a d’fhéadfadh tionchar a imirt ar an gcinneadh sin; agus

(b)

nár ghríosaigh, nár mhol, nár spreag an duine dlítheanach ná nár imir sé tionchar ar shlí eile ar an duine nádúrtha a fuair nó a dhiúscairt ionstraimí airgeadais lena mbaineann an fhaisnéis, thar ceann an duine dhlítheanaigh.

(a)

inar cruthaitheoir margaidh é an duine sin don ionstraim airgeadais lena mbaineann an fhaisnéis nó gur duine atá údaraithe an duine sin chun gníomhú mar chontrapháirtí don ionstraim airgeadais lena mbaineann an fhaisnéis agus go ndearnadh na hionstraimí airgeadais lena mbaineann an fhaisnéis a fháil nó a dhiúscairt go dlisteanach le linn fheidhmiú a bhfeidhme mar chruthaitheoir margaidh nó mar chontrapháirtí don ionstraim airgeadais; nó

(b)

ina bhfuil an duine údaraithe orduithe a fheidhmiú thar ceann tríú páirtithe, agus ionstraimí airgeadais lena mbaineann an t-ordú a fháil nó a dhiúscairt agus go gcaithfidh an duine an t-ordú sin a dhéanamh go dlisteanach le linn don duine sin a phost nó apost, a ghairm nó a gairm nó a dhualgais nó a dulagais a fheidhmiú.

(a)

go n-eascraíonn an oibleagáid sin ó ordú a rinneadh nó ó chomhaontú a tugadh i gcrích sula raibh faisnéis ón taobh istigh ag an duine lena mbaineann; nó

(b)

go gcaithfidh an duine sin oibleagáid dhlíthiúil nó rialála a chomhlíonadh a d’eascraigh sula raibh faisnéis ón taobh istigh ag an duine lena mbaineann.

(a)

ag eisitheoir;

(b)

ag tairgeoir tánaisteach ionstraime airgeadais, de mhéid nó de luach atá ar leithligh ón ngnáth-thrádáil agus a bhfuil modh díola i gceist leis atá bunaithe ar réamh-mheasúnú ar spéis ionchasach a bheith léirithe ag infheisteoirí ionchasacha;

(c)

ag rannpháirtí sa mhargadh lamháltas astaíochtaí; nó

(d)

ag tríú páirtí ag gníomhú thar ceann nó ar chuntas duine dá dtagraítear i bpointe (a), (b) nó (c).

(a)

go bhfuil an fhaisnéis riachtanach chun na páirtithe atá i dteideal na n-urrús tuairim a ghlacadh maidir lena dtoilteanas a n-urrúis a thairiscint, agus

(b)

go bhfuil gá réasúnach le toilteanas na bpáirtithe atá i dteideal na n-urrús a n-urrúis a thairiscint maidir leis an gcinneadh an tairiscint táthcheangail nó cumaisc a dhéanamh.

(a)

toiliú a fháil ón duine a fhaigheann an tsondáil margaidh á rá go bhfuil sé sásta faisnéis ón taobh istigh a fháil;

(b)

a chur in iúl don duine a fhaigheann an tsondáil margaidh go bhfuil sé toirmiscthe ón bhfaisnéis sin a úsáid, nó féachaint leis an bhfaisnéis sin a úsáid, trí ionstraimí airgeadais atá gaolmhar don fhaisnéis sin a fháil nó a dhiúscairt ar a chuntas féin nó ar chuntas tríú páirtí, go díreach nó go hindíreach;

(c)

a chur in iúl don duine a fhaigheann an tsondáil margaidh go bhfuil sé toirmiscthe ón bhfaisnéis sin a úsáid, nó féachaint leis an bhfaisnéis sin a úsáid, trí ordú a rinneadh cheana i dtaca le hionstraim airgeadais lena mbaineann an fhaisnéis a chealú nó a leasú; agus

(d)

a chur in iúl don duine a fhaigheann an tsondáil margaidh go bhfuil oibleagáid air, an fhaisnéis a choimeád ar mhodh rúin;

(a)

na himthosca atá daoine den sórt sin le cur san áireamh nuair a dhéantar faisnéis a nochtadh dóibh mar chuid de shondáil margaidh ionas go bhféadfadh sé mheasúnúcibé ar faisnéis ón taobh istigh a d’fhéadfadh a bheith san fhaisnéis sin;

(b)

na bearta atá le déanamh ag daoine den sórt sin a dhéanamh más rud é go ndearnadh faisnéis ón taobh istigh a nochtadh dóibh chun go gcomhlíonfaí Airteagal 8 agus Airteagal 10 den Rialachán seo; agus

(c)

na taifid atá daoine den sórt sin le cothabháil chun a léiriú go bhfuil Airteagal 8 agus Airteagal 10 den Rialachán seo comhlíonta acu.

(a)

idirbheart a dhéanamh, ordú chun trádála a dhéanamh, nó aon iompraíocht eile a dhéanamh:

mura rud é gur suíonn an duine a dhéanann an t-idirbheart nó a chuireann an t-ordú chun trádála isteach nó a ghabhann d’aon iompraíocht eilego ndearna sé an t-idirbhearr, t-ordú nó an iompraíocht ar chúiseanna dlisteanacha, i gcomhréir le cleachtais margaidh a bhunaítear le hAirteagal 13;

(b)

idirbheart a dhéanamh, ordú chun trádála a dhéanamh, nó aon ghníomhaíocht nó iompraíocht eile a dhéanamh a imríonn tionchar, nó ar dócha go n-imreoidh sé tionchar, ar an bpraghas atá ar ionstraim airgeadais amháin nó níos mó, ar an bpraghas atá ar chonradh spot-tráchtearraí gaolmhar nó ar tháirge ceantáilte atá bunaithe ar liúntais astaíochta, ina n-úsáidtear gléas bréige nó aon fhoirm eile de dhallamullóg nó d’acra;

(c)

faisnéis a scaipeadh trí na meáin, lena n-áirítear an tIdirlíon, nó ar aon slí eile, a thugann, nó is dócha a thabharfaidh, comharthaí bréagacha nó míthreoracha maidir le soláthar ionstraime airgeadais, conartha spot-tráchtearraí ghaolmhair nó táirge ceantáilte atá bunaithe ar liúntais astaíochta maidir leis an éileamh atá orthu, nó maidir lena bpraghas nó a shocróidh, nó is dócha go socróidh, an praghas atá ar cheann nó níos mó d’ionstraimí airgeadais nó ar chonradh spot-tráchtearraí gaolmhar nó ar tháirge ceantáilte atá bunaithe ar liúntais astaíochta ar leibhéal neamhghnách nó saorga, lena n-áirítear ráflaí a scaipeadh i gcás ina raibh a fhios ag an duine a scaip an fhaisnéis, nó inar cheart dó fios a bheith aige, gur faisnéis bhréagach nó mhíthreorach a bhí inti;

(d)

faisnéis atá bréagach nó míthreorach a tharchur nó ionchuir atá bréagach nó míthreorach a thabhairt i dtaca le an tagarmharci gcás ina raibh a fhios ag an duine a rinne an tarchur nó a sholáthair an t-ionchur, nó gur cheart go mbeadh a fhios aige, go raibh sé bréagach nó míthreorach, nó aon iompraíocht eile lena ndéantar ríomh tagarmhairc a chúbláil.

(a)

iompar ag duine, nó ag daoine atá ag gníomhú i gcomhar le chéile, chun staid cheannasach a bhaint amach maidir le soláthar ionstraime airgeadais conarthaí spot-tráchtearraí gaolmhara nó táirge ceantáilte atá bunaithe ar liúntais astaíochta, nó leis an éileamh atá orthu, a bhfuil an éifeacht aige, nó ar dócha go mbeidh an éifeacht aige, praghsanna ceannaigh nó díola a shocrú, go díreach nó go hindíreach, nó go gcruthaíonn sé, nó gur dócha go gcruthóidh sé, dálaí míchóra eile trádála,

(b)

ionstraimí airgeadais a cheannach nó a dhíol, ag am oscailte nó scoir margaidh, agus a bhfuil an éifeacht aige, nó ar dócha go mbeidh an éifeacht aige, infheisteoirí atá ag gníomhú ar bhonn na bpraghsanna taispeáinte, lena n-áirítear na praghsanna oscailte nó scoir, a chur ar míthreoir,

(c)

orduithe a chur chuig ionad trádála, lena n-áirítear aon chealú nó modhnú ar na horduithe sin, trí aon mheán trádála atá ar fáil, lena n-áirítear meáin leictreonacha, ar nós straitéisí alagartamacha agus trádála ardmhinicíochta, agus a bhfuil ceann de na héifeachtaí dá dtagraítear i mír 1(a) (b) acu, trí bhíthin:

(d)

buntáiste a bhaint de rochtain ócáideach nó rialta ar na meáin thraidisiúnta nó leictreonacha trí thuairim a chur in iúl maidir le hionstraim airgeadais, le conradh spot-tráchtearraí gaolmhar nó táirge ceantáilte ata bunaithe ar liúntais astaíochta (nó go hindíreach maidir leis an eisitheoir) tar éis staideanna a ghlacadh roimhe sin ar an ionstraim airgeadais sin, ar an gconradh spot-tráchtearraí gaolmhar sin nó táirge ceantáilte ata bunaithe ar liúntais astaíochta agus brabús a dhéanamh ina dhiaidh sin as tionchar na dtuairimí a cuireadh in iúl ar phraghas na hionstraime sin ar phraghas an chonartha spot-tráchtearraí ghaolmhair sin nó ar tháirge ceantáilte ata bunaithe ar liúntais astaíochta gan an choinbhleacht leasa sin a nochtadh ar bhealach cuí agus éifeachtach don phobal ag an am céanna.

(e)

lamháltais astaíochtaí nó díorthaigh ghaolmhara a cheannach nó a dhíol ar an margadh tánaisteach roimh an gceant arna dhéanamh de bhun Rialachán (AE) Uimh. 1031/2010 leis an éifeacht praghas imréitigh an cheant a shocrú maidir leis na táirgí ceantáilte ar leibhéal neamhghnách nó saorga nó tairgeoirí atá ag tairiscint sna ceantanna a chur ar míthreoir.

(a)

cibé an bhforáiltear leis an gcleachtas margaidh do leibhéal substaintiúil trédhearcachta ó thaobh an mhargaidh;

(b)

cibé an n-áirithíonn an cleachtas margaidh leibhéal ard coimircí d’oibríocht fhórsaí an mhargaidh agus idirghníomhaíocht chuí na bhfórsaí soláthair agus éilimh;

(c)

cibé an bhfuil tionchar deimhneach ag an gcleachtas margaidh ar leachtacht agus éifeachtúlacht an mhargaidh;

(d)

cibé an ndéanann an cleachtas margaidh sásra trádála an mhargaidh ábhartha a chur san áireamh agus an gcuireann sé ar chumas na rannpháirtithe margaidh frithghníomhú go cuí agus ar mhodh tráthúil i leith staid nua sa mhargadh a chruthaítear de bhua an chleachtais sin;

(e)

cibé nach ndéanann an cleachtas margaidh rioscaí a chruthú do shláine margaí gaolmhara, bídís gaolmhar go díreach nó go hindíreach, bíodh na margaí sin rialáilte nó ná bíodh san ionstraim airgeadais ábhartha laistigh den Aontas;

(f)

toradh aon imscrúdaithe ar an gcleachtas ábhartha margaidh arna dhéanamh ag aon údarás inniúil nó ag aon údarás eile, go háirithe cibé ar sáraíodh leis an gcleachtas ábhartha margaidh sin rialacha nó rialacháin atá ceaptha drochúsáid margaidh a chosc nó cóid iompraíochta, beag beann ar chibé an mbaineann sé leis an margadh ábhartha nó ar mhargaí atá gaolmhar go díreach nó go hindíreach laistigh den Aontas; agus

(g)

saintréithe struchtúracha an mhargaidh ábhartha inter alia cibé an bhfuil sé rialáilte nó nach bhfuil, na cineálacha ionstraimí airgeadais a thrádáiltear agus an cineál rannpháirtithe margaidh, lena n-áirítear a mhéid atá infheisteoirí miondíola rannpháirteach sa mhargadh ábhartha.

(a)

gabháil do dhéileáil chos istigh, nó iarracht a dhéanamh ar ghabháil do dhéileáil chos istigh;

(b)

a mholadh go mbeadh duine eile ag gabháil do dhéileáil chos istigh nó duine eile a spreagadh le gabháil do dhéileáil chos istigh; nó

(c)

faisnéis ón taobh istigh a nochtadh go neamhdhleathach.

(a)

socruithe, córais agus nósanna imeachta iomchuí ionas go gcloífidh daoine leis na ceanglais a bhunaítear i mír 1 agus i mír 2; agus

(b)

na teimpléid fógartha atá le húsáid ag daoine chun cloí leis na ceanglais a bhunaítear i mír 1 agus i mír 2.

(a)

ba dhóchúil go ndéanfadh nochtadh láithreach dochar dá leasanna dlisteanacha an eisitheora nó an rannpháirtí sa mhargadh lamháltas astaíochtaí;

(b)

níor dhóchúil go gcuirfeadh an moill a bhaineann leis an nochtadh an pobal ar míthreoir;

(c)

go bhfuil ar chumas an eisitheora ionstraime airgeadais nó an rannpháirtí sa mhargadh lamháltas astaíochtaí rúndacht na faisnéise sin a áirithiú.

(a)

tá an baol ann le nochtadh fhaisnéis ón taobh istigh go mbainfí an bonn de chobhsaíocht airgeadais an eisitheora agus an chórais airgeadais;

(b)

is chun leasa an phobail é moill a chur ar a nochtadh;

(c)

is féidir rúndacht na faisnéise sin a áirithiú; agus

(d)

tá an t-údarás inniúil tar éis toiliú leis an moill ar an mbunús go bhfuil na coinníollacha i bpointe (a) go pointe (c) á gcomhlíonadh.

(a)

más foras creidmheasa nó gnólacht infheistíochta é an t-eisitheoir, an tÚdarás arna ainmniú i gcomhréir le hAirteagal 133(1) de Threoir 2013/36/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (25);

(b)

i gcásanna seachas iad siúd dá dtagraítear i bpointe (a), aon údarás naisiúnta eile atá freagrach as maoirseacht a dhéanamh ar an eisitheoir.

(a)

na meáin theicniúla maidir le nochtadh iomchuí poiblí na faisnéise ón taobh istigh de réir mar a thagraítear dó i míreanna 1, 2, 8 agus 9; agus

(b)

na meáin theicniúla maidir le nochtadh poiblí na faisnéise ón taobh istigh a mhoilliú de réir mar a thagraítear dó i míreanna 4 agus i mír 5.

(a)

liosta a tharraingt suas de gach duine a bhfuil rochtain acu ar fhaisnéis ón taobh istigh agus atá ag obair dóibh faoi chonradh fostaíochta, nó go bhfuil cúraimí á gcomhlíonadh ar shlí eile acu trína bhfuil rochtain acu ar fhaisnéis ón taobh istigh, amhail comhairleoirí, cuntasóirí nó gníomhaireachtaí rátála creidmheasa (liosta de dhaoine ar an taobh istigh);

(b)

an liosta de dhaoine ar an taobh istigh a thabhairt cothrom le dáta go pras, i gcomhréir le mír 4; agus

(c)

an liosta de dhaoine ar an taobh istigh a sholáthar don údarás inniúil a luaithe agus is féidir arna iarraidh sin dó.

(a)

céannacht aon duine a bhfuil rochtain aige ar fhaisnéis ón taobh istigh;

(b)

an chúis leis an duine sin a chur ar áireamh sa liosta de dhaoine ar an taobh istigh;

(c)

an dáta agus an t-am ar a bhfuair an duine sin rochtain ar fhaisnéis ón taobh istigh;

(d)

an dáta ar ar tarraingíodh suas an liosta de dhaoine ar an taobh istigh;

(a)

nuair a thagann athrú ar an gcúis atá le duine atá ar an liosta cheana a áireamh ar an liosta de dhaoine ar an taobh istigh;

(b)

nuair atá duine nua ann a bhfuil rochtain aige ar fhaisnéis ón taobh istigh agus gur gá, dá bhrí sin, é a chur leis an liosta de dhaoine ar an taobh istigh; agus

(c)

nuair nach mbíonn rochtain a thuilleadh ar fhaisnéis ón taobh istigh ag duine.

(a)

déanann an t-eisitheoir gach beart réasúnach lena áirithiú go n-admhaíonn aon duine a bhfuil rochtain acu ar fhaisnéis ón taobh istigh na dualgais dhlíthiúla agus rialála atá orthu agus gurb eol dóibh na pionóis is infheidhme ar dhéileáil chos istigh agus ar fhaisnéis ón taobh istigh a nochtagh go neamhdhleathach; agus

(b)

tá an t-eisitheoir in ann an liosta de dhaoine ar an taobh istigh dá dtagraítear a sholáthar don údarás inniúil arna iarraidh sin aige.

(a)

rannpháirtithe sa mhargadh lamháltas astaíochta i ndáil le faisnéis ón taobh istigh a bhaineann le lamháltais astaíochta a thagann chun cinn i dtaca le hoibríochtaí fisiceacha an rannpháirtí sin sa mhargadh lamháltas astaíochta.

(b)

haon ardán ceant, le haon cheantálaí agus le haon fhairtheoir ceant i ndáil le ceantanna lamháltas astaíochtaí nó táirgí ceantáilte eile atá bunaithe orthu agus ar ceantanna iad a dhéantar de bhun Rialachán (AE) (Uimh.) 1031/2010.

(a)

i leith eisitheoirí, maidir le gach idirbheart a dhéantar chun a gcuntais féin agus a bhaineann le scaireanna nó ionstraimí fiachais an eisitheora sin, nó le díorthaigh nó le hionstraimí airgeadais eile atá nasctha leo,

(b)

i leith rannpháirtithe sa mhargadh lamháltas astaíochtaí, maidir le gach idirbheart a dhéantar ar a gcuntas féin a bhaineann le lamháltas astaíochtaí nó le táirgí ceant atá bunaithe orthu nó le dhíorthaigh a bhaineann leo.

(a)

a d’iarr nó a d’fhormheas ligean isteach a n-ionstraimí airgeadais chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte;nó

(b)

i gcás ionstraime arna trádáil ar MTF nó ar OTF amháin, le heisitheoirí a d’fhormheas trádáil a n-ionstraimí airgeadais ar MTF nó ar OTF nó a d’iarr ligean isteach a n-ionstraimí airgeadais chun a dtrádála ar MTF.

(a)

ainm an duine;

(b)

an chúis go bhfuil fógra á thabhairt;

(c)

ainm an eisitheora ábhartha nó an rannpháirtí sa mhargadh lamháltas astaíochtaí;

(d)

tuairisc agus sainaithinteoir na hionstraime airgeadais;

(e)

an cineál idirbhirt/idirbheart (e.g. éadáil nó diúscairt), á léiriú cibé an bhfuil sé nasctha le feidhmiú cláir scair-rogha nó leis na samplaí sonracha a leagtar amach i mír 7;

(f)

dáta agus áit an idirbhirt/na n-idirbheart; agus

(g)

praghas agus toirt an idirbhirt/na n-idirbheart. I gcás gealltáin a bhforálann a théarmaí go n-athródh a luach, ba cheart é sin a nochtadh in éineacht lena luach ag dáta an ghealltáin.

(a)

ionstraimí airgeadais a ghealladh nó a thabhairt ar iasacht ag duine nó thar ceann duine a chomhlíonann freagrachtaí bainistíochta nó duine a bhfuil dlúthbhaint aige le duine den sórt sin amhail dá dtagraítear i mír 1;

(b)

idirbhearta arna ndéanamh ag daoine a shocraíonn nó a fhorghníomhaíonn idirbhearta ar bhonn gairmiúil nó ag aon duine eile thar ceann duine a chomhlíonann freagrachtaí bainistíochta nó duine a bhfuil dlúthbhaint aige le duine den sórt sin, amhail dá dtagraítear i mír 1, lena n-áirítear i gcás ina bhfeidhmítear lánrogha;

(c)

idirbhearta a dhéantar faoi pholasaí árachais saoil, arna shainiú i gcomhréir le Treoir 2009/138/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (26), más rud é:

(a)

rialacha an ionaid trádála ina bhfuil scaireanna an eisitheora ligthe isteach chun a dtrádála; nó

(b)

an dlí náisiúnta.

(a)

ar bhonn cás ar chás mar gheall ar dhálaí eisceachta, amhail deacrachtaí tromchúiseacha airgeadais, a bheith ann lena n-éilítear go ndéanfaí scaireanna a dhíol láithreach; nó

(b)

i ngeall ar shaintréithe na trádála atá i gceist maidir le déileálacha a dhéantar faoi nó a bhaineann le scéim scaireanna fostaí, scéimeanna coigiltis, cáilíocht nó teidil scaireanna nó idirbhearta sa chás nach dtagann aon athrú ar an leas tairbhíoch san urrús ábhartha.

(a)

go mbaineann na daoine atá i gceist, nó daoine a bhfuil dlúthbhaint acu leo buntáiste nó brabús, bíodh sin go díreach nó go hindíreach, as an bhfaisnéis atá i gceist a nochtadh nó a scaipeadh; nó

(b)

go ndéantar an nochtadh nó an scaipeadh le hintinn an margadh a chur ar míthreoir maidir le soláthar ionstraimí airgeadais, maidir leis an éileamh atá orthu nó maidir lena bpraghas.

(a)

go díreach;

(b)

i gcomhar le húdaráis eile nó le gnóthais an mhargaidh;

(c)

faoina bhfreagracht trí tharmligean chuig na húdaráis sin nó chuig gnóthais margaidh;

(d)

trí iarratas a chur isteach chuig na húdaráis bhreithiúnacha inniúla.

(a)

rochtain ar dhoiciméad ar bith agus ar shonraí i bhfoirm ar bith agus cóip de a fháil nó a ghlacadh;

(b)

faisnéis a iarraidh nó a éileamh ar aon duine, lena n-áirítear iadsan a bhfuil baint leanúnach acu le tarchur orduithe nó leis na hoibríochtaí lena mbaineann a dhéanamh, chomh maith lena gcuid prionsabal, agus más gá, duine den sórt sin a thoghairm agus a cheistiú d’fhonn faisnéis a fháil;

(c)

maidir le díorthaigh tráchtearraí, faisnéis a iarraidh ó rannpháirtithe margaidh ar mhargaí spot-tráchtearraí gaolmhara de réir formáidí caighdeánaithe, tuarascálacha a fháil ar idirbhearta, agus rochtain dhíreach a bheith acu ar chórais trádálaithe;

(d)

tabhairt faoi chigireachtaí nó imscrúduithe ar an láthair ar láithreáin seachas áitribh phríobháideacha daoine nádúrtha;

(e)

faoi réir an dara fomhír, dul isteach in áitribh daoine nádúrtha agus dlítheanacha chun doiciméid agus sonraí a urghabháil i bhfoirm ar bith i gcás ina bhfuil amhras réasúnach ann go bhféadfadh doiciméid nó sonraí a bhaineann le hábhar na cigireachta nó an imscrúdaithe a bheith ábhartha chun cás déileála cos istigh nó cúblála margaidh de shárú ar an Rialachán seo a chruthú;

(f)

ábhair a tharchur le haghaidh imscrúdaithe choiriúil;

(g)

taifid atá ann cheana de chomhráite teileafóin, de chumarsáidí leictreonacha nó de thrácht sonraí eile atá i seilbh gnólachtaí infheistíochta, institiúidí creidmheasa nó institiúidí airgeadais a éileamh;

(h)

taifid de thrácht sonraí atá ann cheana, sa mhéid go gceadófar é faoin dlí naisiúnta, atá i seilbh oibreora teileachumarsáide, a éileamh i gcás ina bhfuil amhras réasúnach ann gur tharla sárú agus i gcás ina bhféadfaidh na taifid sin a bheith ábhartha maidir le sárú ar phointe (a) nó ar phointe (b) d’Airteagal 14 nó d’Airteagal 15 a imscrúdú;

(i)

calcadh nó forlámhú sócmhainní, nó an dá rud, a iarraidh;

(j)

trádáil na hionstraime airgeadais lena mbaineann a fhionraí;

(k)

scor sealadach a éileamh d’aon chleachtas a mheasann an t-údarás inniúil a bheith contrártha don Rialachán seo;

(l)

toirmeasc sealadach a fhorchur ar fheidhmiú gníomhaíochta gairmiúla; agus

(m)

na bearta go léir is gá a ghlacadh chun a áirithiú go bhfuil an pobal ar an eolas go cuí, inter alia trí fhaisnéis nochta atá bréagach nó míthreorach a cheartú, lena n-áirítear trína cheangal ar eisitheoir nó ar dhuine eile a d’fhoilsigh nó a scaip faisnéis bhréagach nó mhíthreorach ráiteas ceartaitheach a fhoilsiú.

(a)

d’fhéadfadh cumarsáid d’fhaisnéis ábhartha dochar a dhéanamh do shlándáil an Bhallstáit a ndírítear an iarraidh chuige, go háirithe an comhrac i gcoinne sceimhlitheoireachta agus coireanna tromchúiseacha eile;

(b)

dá gcomhlíonfaí an iarraidh, is dóchúil go ndéanfadh sé dochar dá imscrúdú féin, dá ghníomhaíochtaí forghníomhaithe féin nó, i gcás inarb infheidhme, d’imscrúdú coiriúil;

(c)

tá imeachtaí breithiúnacha tionscanta cheana féin os comhair údaráis na mBallstát a ndírítear an iarraidh chucu i leith na ngníomhaíochtaí céanna agus i gcoinne na ndaoine céanna; nó

(d)

tá breithiúnas críochnaitheach tugtha cheana féin i ndáil leis na daoine sin as na gníomhaíochtaí céanna sa Bhallstát a ndírítear an iarraidh chuige.

(a)

tabhairt faoin gcigireacht nó imscrúdú ar an láthair as a stuaim féin;

(b)

cead a thabhairt don údarás inniúil a chuir isteach an iarraidh páirt a ghlacadh i gcigireacht nó imscrúdú ar an láthair;

(c)

cead a thabhairt don údarás inniúil a chuir isteach an iarraidh tabhairt faoin gcigireacht nó imscrúdú ar an láthair as a stuaim féin;

(d)

iniúchóirí nó saineolaithe a cheapadh le tabhairt faoin gcigireacht nó imscrúdú ar an láthair;

(e)

cúraimí ar leith a bhaineann le gníomhaíochtaí maoirseachta a roinnt leis na húdaráis inniúla eile.

(a)

faireachán an cheant, maidir le ceantanna lamháltas astaíochtaí nó táirgí eile ceantáilte atá bunaithe orthu a dhéantar de bhun Rialachán (AE) Uimh. 1031/2010; agus

(b)

údaráis inniúla, riarthóirí clárlainne, lena n-áirítear an Riarthóir Lárnach, agus comhlachtaí poiblí eile a dtugtar freagracht dóibh as maoirseacht a dhéanamh ar chomhlíonadh faoi Threoir 2003/87/CE.

(a)

sáruithe ar Airteagal 14, Airteagal 15, Airteagal 16(1), Airteagal 16(2), Airteagal 17(1) (4)(5) agus (8), Airteagal 18(1) go(6), Airteagal 19(1),(2),(3),(4), Airteagal agus(5) agus (8), Airteagal 18(1) go (6), Airteagal 19(1)(2),(3) (5)(6) (7) agus (11), agus Airteagal 20(1) den Rialachán seo; agus

(b)

mainneachtain comhoibriú le himscrúdú, le cigireacht nó le hiarraidh amhail dá dtagraítear in Airteagal 23(2), nó mainneachtain déanamh de réir imscrúdaithe, cigireachta nó iarrata den sórt sin.

(a)

ordú á cheangal ar an duine atá freagrach as an sárú scor den iompar agus scor den iompar sin a dhéanamh arís;

(b)

forghéilleadh na mbrabús a gnóthaíodh nó na gcaillteanas a seachnaíodh mar gheall ar an sárú, a mhéid agus is féidir iad sin a chinneadh;

(c)

rabhadh poiblí ina léirítear an duine atá freagrach as an sárú agus cineál an tsáraithe;

(d)

tarraingt siar nó fionraí an údaraithe atá ag gnólacht infheistíochta;

(e)

cosc sealadach ar aon duine a chomhlíonann freagrachtaí bainistíochta i ngnólacht infheistíochta, nó ar aon duine nádúrtha eile a chinntear a bheith freagrach as an sárú, ó fheidhmeanna bainistíochta a fheidhmiú i ngnólachtaí infheistíochta;

(f)

i gcás sáruithe leantacha ar Airteagal 14 nó ar Airteagal 15, cosc buan ar aon duine a chomhlíonann freagrachtaí bainistíochta i ngnólacht infheistíochta, nó ar aon duine nádúrtha eile a chinntear a bheith freagrach as an sárú, ó fheidhmeanna bainistíochta a fheidhmiú i ngnólachtaí infheistíochta;

(g)

cosc sealadach ar aon duine a chomhlíonann freagrachtaí bainistíochta i ngnólacht infheistíochta, nó ar aon duine nádúrtha eile a chinntear a bheith freagrach as an sárú, ó dhéileáil ar a chuntas féin;

(h)

pionóis airgid riaracháin uasta de suas le trí oiread na mbrabús a gnóthaíodh nó na gcaillteanas a seachnaíodh mar gheall ar an sárú, i gcásanna inar féidir iad sin a chinneadh;

(i)

maidir le duine nádúrtha, pionóis airgid riaracháin uasta den mhéid seo a leanas ar a laghad:

(j)

maidir le duine nádúrtha, pionóis airgid riaracháin uasta arb ionann iad agus na méideanna seo a leanas ar a laghad:

(a)

tromaíocht agus fad an tsáraithe;

(b)

leibhéal freagrachta an duine atá freagrach as an sárú;

(c)

láidreacht airgeadais an duine atá freagrach as an sárú, arna léiriú, mar shampla, le láimhdeachas iomlán an duine dhlítheanaigh nó le hioncam bliantúil an duine nádúrtha;

(d)

tábhacht na mbrabús a ghnóthaigh an duine atá freagrach as an sárú, nó tábhacht na gcaillteanas a sheachain an duine atá freagrach as an sárú, a mhéid is féidir iad a chinneadh;

(e)

leibhéal comhair an duine atá freagrach as an sárú leis an údarás inniúil, gan dochar don ghá atá le forghéilleadh na mbrabús a ghnóthaigh an duine sin, nó le forghéilleadh na gcaillteanas a sheachain an duine sin, a áirithiú;

(f)

sáruithe roimhe sin ag an duine atá freagrach as an sárú; agus

(g)

bearta arna nglacadh ag an duine atá freagrach as an sárú chun a áirithiú nach dtarlaíonn an sárú sin arís.

(a)

nósanna imeachta sainiúla maidir le fáil na dtuairiscí ar sháruithe agus gníomhaíochtaí leantacha ina leith, lena n-áirítear bealaí slána cumarsáide a bhunú i leith na dtuairiscí sin;

(b)

laistigh dá bhfostaíocht, go ndéanfar, mar bheart íosta, daoine a oibríonn faoi chonradh fostaíochta, agus a thuairiscíonn sáruithe nó a gcuirtear sáruithe ina leith, a chosaint go hiomchuí ar fhrithbhearta, ar idirdhealú nó ar chineálacha eile de chóir éagórach;agus

(c)

cosaint sonraí pearsanta a bhaineann leis an duine a thuairiscíonn an sárú agus leis an duine nádúrtha a líomhnaítear a bheith freagrach as, lena n-áirítear cosaintí i ndáil le rúndacht chéannacht na ndaoine ábhartha a chaomhnú, ag gach céim den nós imeachta gan dochar do nochtuithe den sórt sin a bheith ina gceangal faoin dlí náisiúnta i gcomhthéacs imscrúduithe nó imeachtaí breithiúnacha ina dhiaidh sin.

(a)

foilsiú an chinnidh a chur siar go dtí nach ann a thuilleadh do na cúiseanna leis an iarchur sin;

(b)

an cinneadh fhoilsiú i ndíth ainm i gcomhréir leis an dlí náisiúnta, sa chás go ndéantar a áirithiú le foilsiú den sórt sin go dtugtar cosaint éifeachtach do na sonraí pearsanta i dtrácht agus, i gcás inarb iomchuí, foilsiú na sonraí ábhartha a chur ar atráth go ceann tréimhse réasúnach ama más intuartha nach mbeidh ann a thuilleadh do na cúiseanna le haghaidh foilsiú i ndíth ainm i rith na tréimhse sin;

(c)

gan an cinneadh a fhoilsiú sa chás go bhfuil an t-údarás inniúil den tuairim nach mbeadh foilsiú i gcomhréir le pointe (a) nó (b) leordhóthanach chun a áirithiú:

(a)

a iomchuí atá sé comhrialacha a thabhairt isteach maidir leis an ngá go ndéanfadh na Ballstáit uile foráil do phionóis riaracháin i dtaca le déileáil chos istigh agus le cúbláil mhargaidh;

(b)

cibé an leordhóthanach an sainmhíniú ar fhaisnéis ón taobh istigh chun an fhaisnéis uile is ábhartha do na húdaráis inniúla a chumhdach chun go bhféadfadh siad drochúsáid margaidh a chomhrac go héifeachtach;

(c)

a oiriúnaí atá na coinníollacha faoina dtugtar sainordú i leith toirmeasc ar thrádáil i gcomhréir le hAirteagal 19(11) d’fhonn a shainaithint an bhfuil aon imthosca eile ann faoinar cheart go mbeadh feidhm ag an toirmeasc;

(d)

an fhéidearthacht go mbunófaí creat Aontais maidir le faireachas trasmhargaidh ar an leabhar orduithe i ndáil le drochúsáid margaidh, lena n-áirítear moltaí do chreat den sórt sin; agus

(e)

an raon feidhme maidir le forálacha tagarmharcála a chur i bhfeidhm.

12.6.2014   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

62

(1)

Le Rialachán (CE) Uimh. 812/2004 ón gComhairle (3) tugtar cumhachtaí don Choimisiún chun cuid de na forálacha sa Rialachán sin a chur chun feidhme. Tar éis theacht i bhfeidhm Chonradh Liospóin, is iomchuí na cumhachtaí sin a ailíniú le hAirteagal 290 agus le hAirteagal 291 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE).

(2)

D’fhonn a áirithiú go gcuirfear forálacha áirithe de Rialachán (CE) Uimh. 812/2004 in oiriúint go héifeachtúil do dhul chun cinn teicniúil agus eolaíoch, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún maidir le sonraíochtaí teicniúla agus le coinníollacha teicniúla i dtaca le tréithe comharthaíochta agus tréithe cur chun feidhme na húsáide gléasanna fuaimiúla bactha. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúchán iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal saineolaithe. Ba cheart don Choimisiún, le linn dó gníomhartha tarmligthe a ullmhú agus a tharraingt suas, a áirithiú go ndéanfar doiciméid ábhartha a chur chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle ar bhealach comhuaineach, tráthúil agus iomchuí.

(3)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir le cur chun feidhme fhorálacha Rialachán (CE) Uimh. 812/2004 lena leagtar síos rialacha maidir leis an nós imeachta agus leis an bhformáid le haghaidh tuairiscithe ag na Ballstáit, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4).

(4)

I bhfianaise an cheanglais atá ar na Ballstáit na bearta is gá a ghlacadh chun córas dianchosanta a bhunú le haghaidh orc i gcomhréir le Rialachán (CE) Uimh. 812/2004, agus i bhfianaise easnaimh an Rialacháin sin a shainaithin an Coimisiún, ba cheart athbhreithniú a dhéanamh, faoin 31 Nollaig 2015, ar oiriúnacht agus ar éifeachtacht fhorálacha an Rialacháin sin maidir le hoirc a chosaint. Ar bhonn an athbhreithnithe sin, ba cheart don Choimisiún, más iomchuí, togra reachtach uileghabhálach a chur faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle d’fhonn cosaint éifeachtach orc a áirithiú, lena n-áirítear trí phróiseas an réigiúnaithe.

(5)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (CE) Uimh. 812/2004 a leasú dá réir,

(1)

cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 3(1):

“1.   Déanfaidh gléasanna fuaimiúla bactha a úsáidtear i gcur i bhfeidhm Airteagal 2(1) na sonraíochtaí teicniúla agus na coinníollacha úsáide a leagtar amach in Iarscríbhinn II a chomhlíonadh. D’fhonn a áirithiú go leanfaidh Iarscríbhinn II le staid an dul chun cinn eolaíoch agus theicniúil a léiriú, tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh, i gcomhréir le hAirteagal 8a, lena dtabharfar na tréithe comharthaíochta agus na tréithe cur chun feidhme comhfhreagracha atá ann cothrom le dáta. Agus na gníomhartha tarmligthe sin á nglacadh aige, déanfaidh an Coimisiún foráil do dhóthain ama chun oiriúnuithe den sórt sin a chur chun feidhme.”.

(2)

in Airteagal 7, cuirtear isteach an mhír seo a leanas:

“3.   Faoin 31 Nollaig 2015, déanfaidh an Coimisiún athbhreithniú ar éifeachtacht na mbeart dá bhforáiltear sa Rialachán seo agus déanfaidh sé, más iomchuí, togra reachtach uileghabhálach a chur faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle d’fhonn cosaint éifeachtach orc a áirithiú.”.

(3)

cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 8:

“Airteagal 8

Cur chun feidhme

Féadfaidh an Coimisiún gníomhartha cur chun feidhme a ghlacadh lena mbunaítear rialacha mionsonraithe maidir leis an nós imeachta agus leis an bhformáid le haghaidh an tuairiscithe dá bhforáiltear in Airteagal 6. Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 8b(2).”.

(4)

cuirtear isteach na hAirteagail seo a leanas:

“Airteagal 8a

An tarmligean a fheidhmiú

1.   Is faoi réir na gcoinníollacha a leagtar síos san Airteagal seo a thugtar an chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh.

2.   Déanfar an chumhacht chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh dá dtagraítear in Airteagal 3(1) a thabhairt don Choimisiún go ceann tréimhse ceithre bliana ón 2 Iúil 2014. Déanfaidh an Coimisiún, tráth nach déanaí ná naoi mí roimh dheireadh na tréimhse ceithre bliana, tuarascáil a tharraingt suas maidir le tarmligean na cumhachta. Déanfar tarmligean na cumhachta a fhadú go hintuigthe go ceann tréimhsí comhfhaid, mura rud é go gcuireann Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle in aghaidh an fhadaithe sin tráth nach déanaí ná trí mhí roimh dheireadh gach tréimhse.

3.   Féadfaidh Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle tarmligean na cumhachta dá dtagraítear in Airteagal 3(1) a chúlghairm tráth ar bith. Leis an gcinneadh chun cúlghairm a dhéanamh, cuirfear deireadh le tarmligean na cumhachta atá sonraithe sa chinneadh sin. Gabhfaidh éifeacht leis an lá tar éis fhoilsiú an chinnidh in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh nó ar dháta is déanaí a shonrófar ann. Ní dhéanfaidh sé difear do bhailíocht aon cheann de na gníomhartha tarmligthe atá i bhfeidhm cheana.

4.   A luaithe a ghlacfaidh sé gníomh tarmligthe, tabharfaidh an Coimisiún fógra ina leith do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle go comhuaineach.

5.   Ní thiocfaidh gníomh tarmligthe a ghlacfar de bhun Airteagal 3(1) i bhfeidhm ach amháin mura mbeidh aon agóid curtha in iúl ag Parlaimint na hEorpa nó ag an gComhairle laistigh de thréimhse dhá mhí tar éis fógra faoin ngníomh sin a thabhairt do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle nó, más rud é, roimh dheireadh na tréimhse sin, go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle araon tar éis a chur in iúl don Choimisiún nach ndéanfaidh siad agóid. Cuirfear síneadh dhá mhí leis an tréimhse sin ar thionscnamh ó Pharlaimint na hEorpa nó ón gComhairle.

Airteagal 8b

Nós imeachta coiste

1.   Tabharfaidh an Coiste um iascach agus dhobharshaothrú arna bhunú le hAirteagal 47 de Rialachán (AE) Uimh. 1380/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) cúnamh don Choimisiún. Beidh an coiste sin ina choiste de réir bhrí Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6).

2.   I gcás ina ndéantar tagairt don mhír seo, beidh feidhm ag Airteagal 5 de Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.”

(5)  Rialachán (AE) Uimh. 1380/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Nollaig 2013 maidir leis an gComhbheartas Iascaigh, lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 1954/2003 ón gComhairle agus Rialachán (CE) Uimh. 1224/2009 ón gComhairle agus lena n-aisghairtear Rialachán (CE) Uimh. 2371/2002 ón gComhairle, Rialachán (CE) Uimh. 639/2004 ón gComhairle agus Cinneadh 2004/585/CE ón gComhairle (IO L 354, 28.12.2013, lch. 22)."

(6)  Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Feabhra 2011 lena leagtar síos na rialacha agus prionsabail ghinearálta a bhaineann leis na sásraí maidir le rialú ag na Ballstáit ar fheidhmiú cumhachtaí cur chun feidhme ag an gCoimisiún (IO L 55, 28.2.2011, lch. 13).”."

12.6.2014   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

65

(1)

Tá forbairt inbhuanaithe ar cheann de phríomhchuspóirí an chomhbheartais iompair. Éilíonn sí, áfach, cur chuige comhtháite atá dírithe ar fheidhmiú éifeachtach chórais iompair an Aontais agus ar cosaint an chomhshaoil a áirithiú.

(2)

Is gá, i gcás fhorbairt inbhuanaithe an aeriompair, bearta a thabhairt isteach lena ndírítear ar an tionchar torainn ó aerárthaí ag aerfoirt an Aontais a laghdú. Ba cheart go gcuirfí feabhas ar an timpeallacht torainn mórthimpeall aerfoirt an Aontais leis na bearta sin d’fhonn mianach saoil na saoránach in aice láimhe a choinneáil nó a mhéadú agus chun comhoiriúnacht idir gníomhaíochtaí eitlíochta agus limistéir chónaithe a chothú, go háirithe i gcás eitiltí oíche.

(3)

Is le Rún A33/7 ón Eagraíocht Eitlíochta Sibhialta Idirnáisiúnta (ICAO) a thugtar isteach an coincheap “Cur Chuige Cothrom” maidir le bainistiú torainn (Cur Chuige Cothrom) agus bunaíonn sé modh comhsheasmhach chun aghaidh a thabhairt ar thorann aerárthaí. Ba cheart go mbeadh an Cur Chuige Cothrom mar bhunús i gcónaí le rialáil torainn in earnáil na heitlíochta, mar bhrainse de thionscal domhanda. Sa Chur Chuige Cothrom aithnítear an luach a bhaineann le hoibleagáidí dlíthiúla ábhartha, le comhaontuithe reatha, le dlíthe reatha agus le beartais seanbhunaithe, agus ní dhéantar réamhbhreith orthu. Trí rialacha idirnáisiúnta an Chur Chuige Chothroim a chorprú sa Rialachán seo, ba cheart go laghdófaí go suntasach an riosca a bhaineann le díospóidí idirnáisiúnta i gcás ina bhfhéadfadh srianta oibriúcháin atá bainteach le torann difear a dhéanamh d’iompróirí tríú tíortha.

(4)

Cuireadh deireadh leis na haerárthaí is mó torainn de bhun Threoir 2002/30/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4) agus de bhun Threoir 2006/93/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5), ach tá gá le nuashonrú a dhéanamh ar an gcaoi a bhféadfar leas a bhaint as bearta maidir le srian oibriúcháin chun na húdaráis a chumasú déileáil leis na haerárthaí is mó torainn atá ann faoi láthair chun an timpeallacht torainn mórthimpeall aerfoirt an Aontais a fheabhsú faoin gcreat idirnáisiúnta um Chur Chuige Cothrom.

(5)

Sa tuarascáil ón gCoimisiún an 15 Feabhra 2008 dar teideal “Srianta Oibriúcháin i leith Torainn ag Aerfoirt AE”, léiríodh go bhfuil gá ann leithdháileadh na bhfreagrachtaí agus cearta agus oibleagáidí beachta na bpáirtithe leasmhara le linn an phróisis mheasúnaithe torainn a shoiléiriú i dtéacs na Treorach 2002/30/CE lena áirithiú go ndéanfar bearta cost-éifeachtúla a ráthú chun na cuspóirí laghdaithe torainn a ghnóthú i gcomhair gach aerfoirt.

(6)

Cé go gcuirtear teorainn le hacmhainn aerfoirt nuair a thugann na Ballstáit srianta oibriúcháin isteach ag aerfoirt an Aontais ar bhonn gach cáis faoi leith, féadfaidh sin cuidiú leis an timpeallacht torainn mórthimpeall na n-aerfort a fheabhsú. D’fhéadfaí, áfach, iomaíochas a shaobhadh nó d’fhéadfaí cur isteach ar éifeachtúlacht iomlán líonra eitlíochta an Aontais mura n-úsáidtear an acmhainn atá ann cheana go héifeachtúil. Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit an cuspóir sonrach maolaithe torainn den Rialachán seo a bhaint amach go leordhóthanach agus gur fearr, trí bhíthin rialacha comhchuibhithe maidir leis an bpróiseas chun srianta oibriúcháin a thabhairt isteach mar chuid den phróiseas bainistithe torainn, is féidir iad a bhaint amach ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabail na coimhdeachta mar a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a bhaint amach. Le modh comhchuibhithe den sórt sin, ní fhorchuirtear cuspóirí cáilíochta torainn, a thig i gcónaí ó Threoir 2002/49/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6) nó ó rialacha nó reachtaíocht ábhartha eile an Aontais laistigh de gach Ballstát, agus ní dhéantar réamhbhreith ar roghnú iarbhír na mbeart.

(7)

Níor cheart go mbeadh feidhm ag an Rialachán seo ach maidir le Ballstáit ina bhfuil aerfoirt a bhfuil os cionn 50 000 gluaiseacht aerárthaí sibhialta in aghaidh gach bliana féilire ann agus nuair atáthar ag smaoineamh faoi shrianta oibriúcháin atá bainteach le torann a thabhairt isteach ag an aerfort sin.

(8)

Ba cheart go mbeadh feidhm ag an Rialachán seo maidir le haerárthaí atá in úsáid san eitlíocht shibhialta. Níor cheart go mbeadh feidhm aige maidir le haerárthaí amhail aerárthaí míleata ná aerárthaí a thugann faoi oibriúcháin chustaim, phóilíneachta ná lucht múchta tine. Thairis sin, ba cheart oibriúcháin éagsúla de chineál eisceachtúil, amhail eitiltí ar mhaithe le cúiseanna daonnúla práinneacha, eitiltí cuardaigh agus tarrthála in am práinne, ar mhaithe le cúnamh míochaine, agus fóirithint anachaine a dhíolmhú ón Rialachán seo.

(9)

Cé gur cheart go ndéanfaí measúnú rialta ar thorann i gcomhréir le Treoir 2002/49/CE, níor cheart go mbeadh na measúnuithe sin ina mbunús le bearta breise laghdaithe torainn ach amháin murar leor na bearta maolaitheacha torainn atá ann cheana chun na cuspóirí laghdaithe torainn a ghnóthú, agus forbairt a bhfuiltear ag súil léi ag aerfoirt á cur san áireamh. Maidir le haerfoirt ina sainaithnítear go bhfuil fadhb torainn iontu, ba cheart bearta breise maidir le maolú torainn a shainaithint i gcomhréir le modheolaíocht “Cur Chuige Cothrom” na hEagraíochta Eitlíochta Sibhialta Idirnáisiúnta. Chun a áirithiú go gcuirtear an Cur Chuige Cothrom i bhfeidhm go forleathan laistigh den Aontas, moltar a úsáid aon uair a mheasann an Ballstát aonair lena mbaineann gur leordhóthanach é, fiú lasmuigh de raon feidhme an Rialacháin seo. Níor cheart srianta oibriúcháin a bhaineann le torann a thabhairt isteach ach amháin nuair nach leor bearta eile faoi “Chur Chuige Cothrom” chun na cuspóirí sonracha um maolú torainn a bhaint amach.

(10)

Cé go dtugann anailís chostais-sochair léargas ar an éifeacht iomlán ar an leas eacnamaíoch trí na costais agus na sochair a chur i gcomparáid, tá an measúnú ar éifeachtúlacht costais dírithe ar chuspóir áirithe a ghnóthú sa tslí is cost-éifeachtúla, agus ní chuirtear ach na costais i gcomparáid. Níor cheart go gcuirfeadh an Rialachán seo cosc ar Bhallstáit ó anailís chostais-sochair a úsáid nuair is iomchuí.

(11)

Is gá tábhacht na ngnéithe sláinte a aithint i ndáil le fadhbanna torainn, agus tá sé tábhachtach, dá bhrí sin, go gcuirfí na gnéithe sin san áireamh go comhsheasmhach ag na haerfoirt go léir nuair a bhíonn cinneadh i ndáil le cuspóirí um maolú torainn á dhéanamh, agus rialacha comhchoiteanna an Aontais sa réimse sin á gcur san áireamh. Mar sin, ba cheart measúnú a dhéanamh ar ghnéithe sláinte i gcomhréir le reachtaíocht an Aontais maidir le meastóireacht ar éifeachtaí torainn.

(12)

Ba cheart go mbeadh measúnuithe torainn bunaithe ar chritéir oibiachtúla agus intomhaiste atá i gcoiteann ag na Ballstáit go léir agus ba cheart go mbeidís mar fhorbairt ar an bhfaisnéis atá ann cheana, amhail faisnéis a eascraíonn as Treoir 2002/49/CE a chur chun feidhme. Ba cheart go n-áiritheodh na Ballstáit go mbeidh an fhaisnéis sin iontaofa, go bhfaighfear í ar bhealach trédhearcach agus go mbeidh rochtain ag údaráis inniúla agus ag geallsealbhóirí uirthi. Ba cheart do na húdaráis inniúla na huirlisí faireacháin ábhartha riachtanacha a chur i bhfeidhm.

(13)

An t-údarás inniúil a bheidh freagrach as srianta oibriúcháin a bhaineann le torann a ghlacadh, ba cheart é a bheith neamhspleách ar aon eagraíocht a bhaineann le hoibriú an aerfoirt, le haeriompar nó le soláthar seirbhísí aerloingseoireachta, nó a dhéanann ionadaíocht dá leasa siúd agus ar na daoine a chónaíonn i gcomharsanacht an aerfoirt. Níor cheart tuiscint ón méid sin gur gá do na Ballstáit a struchtúir riaracháin nó a nósanna imeachta cinnteoireachta a mhodhnú.

(14)

Aithnítear gur shocraigh na Ballstáit ar shrianta oibriúcháin atá bainteach le torann i gcomhréir le reachtaíocht náisiúnta a bhunaítear ar mhodhanna meastóireachta torainn atá aitheanta ar bhonn náisiúnta, agus d’fhéadfadh sé nach bhfuil siad iomlán comhsheasmhach leis an modh a thuairiscítear i dTuarascáil na Comhdhála Eorpaí um Eitlíocht Shibhialta (ECAC) Doiciméad 29 dar teideal “Modh caighdeánach chun Comhrianta Torainn a Ríomh Mórthimpeall Aerfort Sibhialta” (Doic. 29 ECAC) agus nach n-úsáidtear an fhaisnéis atá aitheanta go hidirnáisiúnta maidir le feidhmíocht torainn aerárthaí iontu. Mar sin féin, ba cheart éifeachtúlacht agus éifeachtacht sriain oibriúcháin atá bainteach le torann a mheasúnú i gcomhréir leis na modhanna a leagtar síos i nDoiciméad 29 ECAC agus leis an gCur Chuige Cothrom. Dá réir sin, ba cheart do na Ballstáit a measúnuithe ar shrianta oibriúcháin sa reachtaíocht náisiúnta a oiriúnú le go mbeidh siad ag teacht go hiomlán le Doiciméad 29 ECAC.

(15)

Ba cheart sainmhíniú nua, níos leithne a thabhairt isteach ar shrianta oibriúcháin ná mar atá i dTreoir 2002/30/CE d’fhonn gurbh fhusa teicneolaíochtaí nua agus cumais oibríochtúla nua na n-aerárthaí agus an treallaimh talún a chur chun feidhme. Agus é sin á chur i bhfeidhm, níor cheart go gcuirfí moill ar chur chun feidhme bearta oibríochtúla lena bhféadfaí éifeacht an torainn a mhaolú gan cur isteach go mór ar acmhainn oibríochtúil an aerfoirt. Níor cheart, dá réir sin, beart mar sin a mheas mar shrian nua oibriúcháin.

(16)

Tríd an bhfaisnéis faoi thorann a lárú, laghdófaí go mór an t-ualach riaracháin ar oibreoirí aerárthaí agus ar oibreoirí aerfoirt. Is ar leibhéal an aerfoirt aonair a sholáthraítear agus a bhainistítear an fhaisnéis sin faoi láthair. Is gá na sonraí seo a chur ar fáil d’oibreoirí aerfort agus d’aerfort chun críocha oibríochtúla. Tá sé tábhachtach bunachar sonraí Ghníomhaireacht Sábháilteachta Eitlíochta na hEorpa (an Ghníomhaireacht) a bhaineann le deimhniú feidhmíochta torainn a úsáid mar uirlis bhailíochtaithe in éineacht leis na sonraí ar eitiltí aonair ón Eagraíocht Eorpach um Shábháilteacht na hAerloingseoireachta (Eurocontrol). Iarrtar na sonraí sin go rialta cheana chun críoch lárbhainistithe sreafa, ach níl siad ar fáil faoi láthair don Choimisiún ná don Ghníomhaireacht agus is gá iad a shonrú chun críche an Rialacháin seo agus chun rialáil feidhmíochta a dhéanamh ar bhainistiú aerthráchta. Trí dhea-rochtain a thabhairt ar shonraí samhaltaithe atá bailíochtaithe, a chinnfear i gcomhréir le próisis agus dea-chleachtais a aithnítear ar bhonn idirnáisiúnta, ba cheart go bhfeabhsófaí cáilíocht mhapáil na gcomhrianta torainn in aerfoirt aonair mar thacaíocht le cinntí beartais.

(17)

Chun tionchar gan iarraidh ar shábháilteacht eitlíochta, ar acmhainn aerfoirt agus ar iomaíocht a sheachaint, ba cheart don Choimisiún fógra a thabhairt don údarás inniúil ábhartha má fheictear dó nach ndéantar, leis an bpróiseas a leanadh chun srianta oibriúcháin a thabhairt isteach, ar srianta maidir le torann iad, ceanglais an Rialacháin seo a chomhlíonadh. Ba cheart go scrúdódh an t-údarás inniúil ábhartha an fógra ón gCoimisiún agus go gcuirfeadh sé an Coimisiún ar an eolas faoin rún atá aige sula dtugann sé na srianta oibriúcháin isteach.

(18)

D’fhonn an Cur Chuige Cothrom a chur san áireamh, ba cheart a fhoráil go bhféadfaí díolúintí a thabhairt i ndálaí ar leith d’oibreoirí ó thíortha i mbéal forbartha, ós rud é go mbeadh cruatan míchuí i ndán do na hoibreoirí sin d’uireasa na ndíolúintí sin. Tá an tagairt do “thíortha i mbéal forbartha” le tuiscint i bhfianaise an chomhthéacs shonraigh seo ní chuimsítear léi gach tír a dtagrófaí di sa chomhphobal idirnáisiúnta mar thír i mbéal forbartha. Go háirithe, caithfear a áirithiú nach mbeidh na díolúintí sin neamh-chomhoiriúnach le prionsabal an neamh-idirdhealaithe.

(19)

Chun an dul chun cinn leanúnach i dteicneolaíochtaí innill agus aerfhráma a léiriú agus na modhanna a úsáidtear chun comhrianta torainn a mhapáil, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh a tharmligean don Choimisiún maidir le huasdátú rialta a dhéanamh ar chaighdeáin torainn ó aerárthaí dá dtagraítear sa Rialachán seo agus ar an tagairt do na modhanna deimhniúcháin bainteacha, agus na hathruithe i ndoiciméid ábhartha ICAO á gcur san áireamh más iomchuí, agus uasdátú a dhéanamh ar an modh a úsáidfear d’fhonn comhrianta torainn a ríomh agus na hathruithe i ndoiciméid ábhartha ICAO a chur san áireamh, más iomchuí. Chomh maith leis sin, ba cheart athruithe in Doiciméad 29 ECAC a chur san áireamh freisin do nuashonrúcháin theicniúla, de réir mar is iomchuí, trí bhíthin gníomhartha tarmligthe. Tá sé ríthábhachtach go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúchán iomchuí mar chuid den obair ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe. Ba cheart don Choimisiún a áirithiú, agus gníomhartha tarmligthe á n-ullmhú agus á dtarraingt suas aige, go ndéanfar na doiciméid ábhartha uile a tharchur an tráth céanna, go tráthúil agus go hiomchuí chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle.

(20)

Cé go n-éilítear leis an Rialachán seo go ndéanfaí measúnú rialta ar an gcás maidir le torann sna haerfoirt, ní gá go mbeidh srianta oibriúcháin nua a bhaineann le torann ná athbhreithniú ar na srianta atá ann cheana mar thoradh ar mheasúnú mar sin. Mar sin de, ní cheanglaítear leis an Rialachán seo go ndéanfaí athbhreithniú ar shrianta oibriúcháin a bhaineann le torann atá ar bun ar dháta a theacht i bhfeidhm, lena n-áirítear iad siúd atá mar thoradh ar chinntí cúirte nó próisis idirghabhála áitiúla san áireamh. Leasuithe beaga teicniúla ar bhearta nach ngabhann impleachtaí substainteacha leo ó thaobh acmhainne nó oibríochtaí de, ní mheastar mar shrianta nua oibriúcháin a bhaineann le torann iad.

(21)

I gcás inar cuireadh próiseas comhairliúcháin ar bun sula nglacadh srian oibriúcháin a bhaineann le torann faoi Threoir 2002/30/CE agus i gcás ina bhfuil an próiseas sin fós ar bun ar an dáta a dtiocfaidh an Rialachán sin i bhfeidhm, is iomchuí a cheadú go ndéanfar an cinneadh deiridh i gcomhréir le Treoir 2002/30/CE chun an dul chun cinn atá déanta cheana sa phróiseas sin a choimeád.

(22)

I bhfianaise an ghá atá ann an modh measúnaithe torainn a chur i bhfeidhm go comhsheasmhach ar mhargadh eitlíochta an Aontais, leagtar síos sa Rialachán seo rialacha coiteanna maidir le srianta oibriúcháin atá bainteach le torann.

(23)

Ba cheart, dá bhrí sin, Treoir 2002/30/CE a aisghairm,

(a)

a éascú gur féidir cuspóirí sonracha um maolú torainn a bhaint amach, lena n-áirítear gnéithe sláinte, ar leibhéal na n-aerfort aonair, ag cloí le rialacha ábhartha an Aontais, go háirithe iad siúd a leagtar síos i dTreoir 2002/49/CE, agus leis an reachtaíocht i ngach Ballstát ag an am céanna;

(b)

a chumasú gur féidir na srianta oibriúcháin a roghnú i gcomhréir leis an gCur Chuige Cothrom le gur féidir forbairt inbhuanaithe an aerfoirt agus acmhainn an líonra bainistithe aerthráchta a bhaint amach le dearcadh “geata go geata”.

(1)

ciallaíonn “aerárthach” aerárthach sciatháin dhobhogtha a bhfuil uasmhais dheimhnithe éirí de thalamh 34 000 kg nó níos mó aige, nó cóiríocht inmheánach uasta dheimhnithe le haghaidh an chineáil aerárthaigh i dtrácht ina bhfuil 19 suíochán paisinéara nó níos mó, gan suíocháin ar don fhoireann amháin iad a áireamh;

(2)

ciallaíonn “aerfort” aerfort ina mbíonn níos mó ná 50 000 gluaiseacht aerárthach sibhialta i ngach bliain féilire (is ionann gluaiseacht agus éirí de thalamh nó tuirlingt), ar bhonn mheánlíon na ngluaiseachtaí sna trí bliana féilire a bhí roimh an measúnú ar thorann a dhéanamh;

(3)

ciallaíonn “Cur Chuige Cothrom” an próiseas a d’fhorbair an Eagraíocht Idirnáisiúnta um Eitlíocht Shibhialta (ICAO) faoina ndéantar an réimse beart atá ar fáil, eadhon laghdú ar thorann ó aerárthaí ag an bhfoinse, pleanáil agus bainistiú na talamhúsáide, nósanna imeachta oibríochtúla agus srianta oibriúcháin laghdaithe torainn, a mheas ar shlí chomhsheasmhach d’fhonn aghaidh a thabhairt ar fhadhb an torainn ar an tslí is cost-éifeachtúla ar bhonn gach aerfoirt ar leith.

(4)

ciallaíonn “aerárthach lag-chomhlíontach” aerárthach a údaraítear i gcomhréir le teorainneacha a leagtar síos in Imleabhar 1, Cuid II, Caibidil 3 d’Iarscríbhinn 16 a ghabhann leis an gCoinbhinsiún um Eitlíocht Shibhialta Idirnáisiúnta a síníodh an 7 Nollaig 1944 (Coinbhinsiún Chicago) le lamháil charnach atá níos lú ná 8 EPNdB (An Torann Inchloiste Iarbhír i nDeicibeilí) le linn idirthréimhse ceithre bliana go dtí an 14 Meitheamh 2020, agus lamháil charnach níos lú ná 10 EPNdB ag deireadh na hidirthréimhse sin nuair is é atá sa lamháil charnach an figiúr atá sloinnte in EPNdB a fuarthas trí na lamhálacha aonair (i.e. na difríochtaí idir an leibhéal deimhnithe torainn agus an leibhéal uasta torainn is incheadaithe) a shuimiú ag gach ceann de na trí phointe thagartha den tomhas torainn mar a shainítear in Imleabhar 1, Cuid II, Caibidil 3 d’Iarscríbhinn 16 a ghabhann le Coinbhinsiún Chicago;

(5)

ciallaíonn “gníomhaíocht atá bainteach le torann” aon bheart a imríonn tionchar ar an timpeallacht torainn mórthimpeall na n-aerfort, agus a bhfuil feidhm ag prionsabail Chur Chuige Cothrom ICAO maidir leis, lena n-áirítear gníomhaíochtaí eile neamhoibríochtúla lena bhféadfar difear a dhéanamh do líon na ndaoine atá neamhchosanta ar thorann aerárthaí;

(6)

ciallaíonn “srianta oibriúcháin” gníomhaíocht atá bainteach le torann a chuireann srian ar an rochtain ar acmhainn oibríochtúil aerfoirt nó a laghdaíonn í, lena n-áirítear srianta oibriúcháin atá dírithe ar aerárthaí lag-chomhlíontacha a tharraingt siar ó oibríochtaí in aerfoirt áirithe, chomh maith le srianta oibriúcháin de chineál páirteach a bhfuil feidhm acu, mar shampla, go ceann tréimhse ama sainaitheanta i rith an lae nó nach bhfuil infheidhme ach i gcás rúidbhealaí áirithe ag an aerfort.

(a)

go sainmhínítear cuspóir an aerfoirt sin maidir le torann a mhaolú, agus Airteagal 8 agus Iarscríbhinn V a ghabhann le Threoir 2002/49/CE á gcur san áireamh go cuí;

(b)

go sainaithneofar bearta atá ar fáil chun an tionchar torainn a laghdú;

(c)

go ndéanfar measúnú críochnúil ar chost-éifeachtúlacht dhóchúil na mbeart maolaithe torainn;

(d)

go roghnófar, gan dochar a dhéanamh do ghnéithe sábháilteachta, bearta lena gcuirfear san áireamh leas poiblí i réimse an aeriompair maidir le féidearthachtaí forbartha a n-aerfort;

(e)

go dtéitear i mbun comhairle leis na geallsealbhóirí ar shlí thrédhearcach faoi na gníomhaíochtaí atá beartaithe;

(f)

gur leor iad na bearta a ghlactar agus go ndéanfar foráil d’fhógairt leordhóthanach;

(g)

go gcuirfear na bearta i bhfeidhm; agus

(h)

go ndéanfar foráil ann do conas conspóid a réiteach.

(a)

an éifeacht laghdaithe intuartha a bheadh ar thorann aerárthaí ag an bhfoinse;

(b)

pleanáil agus bainistiú na talamhúsáide;

(c)

nósanna imeachta oibríochtúla chun torann a laghdú;

(d)

gan srianta oibriúcháin a chur i bhfeidhm mar chéad chéim agus gan iad a úsáid ach amháin tar éis féachaint ar dtús ar gach beart eile faoin gCur Chuige Cothrom.

(a)

go mbainfear feidhm as an modh, as na táscairí agus as an bhfaisnéis atá in Iarscríbhinn I ar bhealach chun cion gach cineáil birt a chur san áireamh faoin gCur Chuige Cothrom, sula dtabharfar isteach srianta oibriúcháin.

(b)

go mbunófar comhar teicniúil ar an leibhéal cuí idir na hoibreoirí aerfoirt, na hoibreoirí aerárthaí agus na soláthróirí seirbhísí aerloingseoireachta chun bearta a imscrúdú lena laghdófar torann. Áiritheoidh na húdaráis inniúla freisin go rachfar i mbun comhairle le cónaitheoirí áitiúla nó a n-ionadaithe agus le húdaráis áitiúla ábhartha chomh maith agus go dtabharfar faisnéis theicniúil dóibh maidir le bearta laghdaithe torainn.

(c)

go ndéanfar cost-éifeachtúlacht aon sriain nua oibriúcháin a mheasúnú, i gcomhréir le hIarscríbhinn II. Leasuithe beaga teicniúla ar bhearta nach ngabhann impleachtaí substainteacha leo ó thaobh acmhainne nó oibríochtaí de, ní mheasfar mar shrianta nua oibriúcháin iad.

(d)

go ndéanfar an próiseas comhairliúcháin le páirtithe leasmhara, a d’fhéadfadh a bheith i bhfoirm próisis eadrána, a eagrú ar shlí thráthúil agus shubstainteach, lena n-áiritheofar oscailteacht agus trédhearcacht maidir le sonraí agus leis an modh ríomha. Beidh trí mhí ar a laghad ag na páirtithe leasmhara chun barúlacha a thíolacadh sula nglacfar na srianta nua oibriúcháin. Ar na páirtithe leasmhara sin, beidh siad seo a leanas ar a laghad:

(a)

agus an dlí náisiúnta á chomhlíonadh, faisnéis maidir le sáruithe líomhainte mar thoradh ar athruithe i nósanna imeachta eitiltí, ó thaobh an tionchair a bhíonn acu agus na cúiseanna a ndearnadh na hathruithe sin;

(b)

na critéir ghinearálta a chuirtear i bhfeidhm agus trácht á dháileadh agus á bhainistiú i ngach aerfort, a mhéid a mbeadh tionchar ag na critéir sin ar an gcomhshaol nó ar thorann; agus

(c)

sonraí a bhailítear trí chórais tomhais torainn, má tá siad ar fáil.

(a)

náisiúntacht an aerárthaigh agus marc an chláraithe;

(b)

doiciméadúchán torainn an aerárthaigh a úsáidtear, chomh maith leis an uasmheáchan comhréireach éirí de thalamh;

(c)

aon athrú don aerárthach a mbeadh tionchar aige ar a fheidhmíocht torainn agus atá luaite sa doiciméadúchán torainn.

(a)

gur bronnadh deimhniú torainn atá comhionann leis na caighdeáin a shonraítear i gCaibidil 3, d’Imleabhar 1 d’Iarscríbhinn 16 a ghabhann le Coinbhinsiún Chicago ar na haerárthaí sin;

(b)

gur oibríodh na haerárthaí sin san Aontas le linn na tréimhse cúig bliana roimh theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo;

(c)

go raibh siad ar chlár na tíre i mbéal forbartha sin don tréimhse cúig bliana sin; agus

(d)

go bhfuil siad fós á n-oibriú ag duine nádúrtha nó dlítheanach atá bunaithe sa tír sin.

(a)

oibríochtaí ar de chineál chomh neamhghnách iad go mbeadh sé míréasúnta gan díolúine shealadach a thabhairt ina leith, lena n-áirítear eitiltí cabhrach daonnúla; nó

(b)

eitiltí nach ngnóthaítear ioncaim leo, chun críche athruithe, deisiúcháin nó cothabhála.

(a)

nuashonrúcháin theicniúla ar na caighdeáin deimhniúcháin torainn dá bhforáiltear in Airteagal 5(5) agus i bpointe (a) d’Airteagal 9(1); agus ar an nós imeachta deimhniúcháin dá bhforáiltear in Airteagal 7(1);

(b)

nuashonrúcháin theicniúla ar an modheolaíocht agus na táscairí atá leagtha amach in Iarscríbhinn I.

12.6.2014   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

79

(1)

Ceanglaítear le Rialachán (CE) Uimh. 428/2009 ón gComhairle (2) go mbeidh ítimí dé-úsáide faoi réir rialaithe éifeachtaigh i gcás ina ndéantar iad a onnmhairiú ón Aontas nó i gcás iad a bheith ar idirthuras tríd an Aontas, nó i gcás ina seachadtar go tríú tír iad mar thoradh ar sheirbhísí bróicéireachta arna soláthar ag bróicéir a bhfuil cónaí air san Aontas nó atá bunaithe san Aontas.

(2)

Ionas go mbeidh na Ballstáit agus an tAontas in ann a ngealltanais idirnáisiúnta a chomhlíonadh, bunaítear le hIarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 428/2009 liosta coiteann na n-ítimí dé-úsáide atá faoi réir rialaithe san Aontas. Glactar cinntí maidir leis na hítimí atá faoi réir rialaithe faoi chuimsiú Ghrúpa na hAstráile, an Chórais Rialaithe um Theicneolaíocht Diúracán, Ghrúpa na Soláthraithe Núicléacha, Chomhshocraíocht Wassenaar agus Choinbhinsiún na nArm Ceimiceach.

(3)

Foráiltear le Rialachán (CE) Uimh. 428/2009 do liosta na n-ítimí dé-úsáide a leagtar amach in Iarscríbhinn I a ghabhann leis an Rialachán sin, ar liosta é a bheidh le nuashonrú i gcomhréir leis na hoibleagáidí ábhartha agus leis na gealltanais ábhartha, agus aon mhodhnuithe orthu sin, lenar ghlac na Ballstáit mar chomhaltaí de na córais idirnáisiúnta maidir le neamhleathadh agus na socruithe idirnáisiúnta maidir le rialú onnmhairiúcháin, nó trí chonarthaí ábhartha idirnáisiúnta a dhaingniú.

(4)

Ní mór liosta na n-ítimí dé-úsáide a leagtar amach in Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 428/2009 a nuashonrú go rialta lena áirithiú go bhfuil na hoibleagáidí slándála idirnáisiúnta á gcomhlíonadh ina n-iomláine, chun trédhearcacht a ráthú, agus chun cumas iomaíochta onnmhaireoirí a choimeád ar bun. D’fhéadfadh sé go mbeadh éifeachtaí diúltacha ag moilleanna maidir le liosta na n-ítimí dé-úsáide sin a nuashonrú ar shlándáil agus ar iarrachtaí idirnáisiúnta i leith neamhleata, agus ar fheidhmiú gníomhaíochtaí eacnamaíocha ag onnmhaireoirí san Aontas. Ag an am céanna, ciallaíonn cineál teicniúil na leasuithe agus an fíoras go mbeidh na hathruithe sin le bheith i gcomhréir le cinntí arna nglacadh sna córais idirnáisiúnta um rialú onnmhairiúcháin gur cheart nós imeachta brostaithe a úsáid chun na nuashonruithe riachtanacha a thabhairt i bhfeidhm san Aontas.

(5)

Le Rialachán (CE) Uimh. 428/2009, tugtar isteach Údaruithe Ginearálta Onnmhairiúcháin ón Aontas mar cheann de na ceithre chineál údaruithe onnmhairiúcháin atá ar fáil faoin Rialachán sin. Le hÚdaruithe Ginearálta Onnmhairiúcháin ón Aontas, ceadaítear d’onnmhaireoirí atá bunaithe san Aontas ítimí sonraithe áirithe a onnmhairiú chuig cinn scríbe sonraithe áirithe faoi réir choinníollacha na n-údaruithe sin.

(6)

Déantar na hÚdaruithe Ginearálta Onnmhairiúcháin ón Aontas atá i bhfeidhm san Aontas faoi láthair a leagan amach in Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 428/2009. I bhfianaise chineál na nÚdaruithe Ginearálta Onnmhairiúcháin ón Aontas, d’fhéadfadh sé go mbeadh gá le cinn scríbe nó ítimí áirithe a bhaint de raon feidhme na n-údaruithe sin, go háirithe má léiríonn dálaí atá ag athrú nár cheart idirbhearta onnmhairiúcháin éascaithe a údarú a thuilleadh faoi Údarú Ginearálta Onnmhairiúcháin ón Aontas le haghaidh cinn scríbe áirithe. Níor cheart, toisc go mbaintear ceann scríbe de raon feidhme Údaraithe Ghinearálta Onnmhairiúcháin ón Aontas, cosc a chur ar onnmhaireoir iarratas a dhéanamh ar chineál eile údaraithe onnmhairiúcháin faoi fhorálacha ábhartha Rialachán (CE) Uimh. 428/2009.

(7)

D’fhonn a áirithiú go ndéanfar liosta coiteann na n-ítimí dé-úsáide a nuashonrú go rialta agus go tráthúil i gcomhréir leis na hoibleagáidí agus na gealltanais arna dtógáil ar láimh ag Ballstáit faoi chuimsiú na gcóras idirnáisiúnta um rialú onnmhairiúcháin, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) a tharmligean chuig an gCoimisiún i ndáil le hIarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 428/2009 a leasú laistigh de raon feidhme Airteagal 15 den Rialachán sin. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúchán iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal saineolaithe.

(8)

Chun go mbeidh an tAontas in ann freagairt go mear do dhálaí atá ag athrú maidir le measúnú a dhéanamh ar íogaireacht onnmhairí faoi Údaruithe Ginearálta Onnmhairiúcháin ón Aontas, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i leith Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 428/2009 a leasú maidir le cinn scríbe a bhaint de raon feidhme Údaruithe Ginearálta Onnmhairiúcháin ón Aontas. Ó tharla nár cheart leasuithe den sórt sin a dhéanamh ach amháin mar fhreagairt do mhéadú sa mheasúnú ar an riosca a bhaineann leis na honnmhairí ábhartha, agus go bhféadfadh sé go dtarlódh éifeacht dhochrach láithreach ar shlándáil an Aontais agus a Bhallstát dá leanfaí d’Údaruithe Ginearálta Onnmhairiúcháin ón Aontas a úsáid le haghaidh na n-onnmhairí sin, féadfaidh an Coimisiún nós imeachta práinne a úsáid.

(9)

Ba cheart don Choimisiún, le linn dó gníomhartha tarmligthe a ullmhú agus a tharraingt suas, a áirithiú go ndéanfar na doiciméid ábhartha a chur chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle ar bhealach comhuaineach, tráthúil agus iomchuí.

(10)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (CE) Uimh. 428/2009 a leasú dá réir,

(1)

in Airteagal 9(1), cuirtear isteach na fomhíreanna seo a leanas:

“D’fhonn a áirithiú nach gcumhdaítear ach idirbhearta a mbaineann riosca íseal leo le hÚdaruithe Ginearálta Onnmhairiúcháin ón Aontas a áirítear in Iarscríbhinn IIa go hIarscríbhinn IIf, cumhachtófar don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 23a chun cinn scríbe a bhaint de raon feidhme Údaruithe Ginearálta Onnmhairiúcháin sin ón Aontas, más rud é go dtagann cinn scríbe den sórt sin chun bheith ina n-ábhar do lánchosc arm amhail dá dtagraítear in Airteagal 4(2).

Más rud é, i gcásanna lánchosc arm den sórt sin, go n-éilítear, ar mhórchúiseanna práinne, cinn scríbe áirithe a bhaint de raon feidhme Údaraithe Ghinearálta Onnmhairiúcháin ón Aontas, beidh feidhm ag an nós imeachta dá bhforáiltear in Airteagal 23b maidir le gníomhartha tarmligthe a ghlactar de bhun na míre seo.”;

(2)

in Airteagal 15, cuirtear isteach an mhír seo a leanas:

“3.   Cumhachtófar don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 23a maidir le liosta na n-ítimí dé-úsáide a leagtar amach in Iarscríbhinn I a nuashonrú. Déanfar Iarscríbhinn I a nuashonrú laistigh den raon feidhme a leagtar amach i mír 1 den Airteagal seo. I gcás ina mbaineann nuashonrú Iarscríbhinn I le hítimí dé-úsáide a liostaítear freisin in Iarscríbhínn IIa go hIarscríbhinn IIg nó go hIarscríbhinn IV, déanfar na hIarscríbhinní sin a leasú dá réir sin.”.

(3)

cuirtear isteach na hAirteagail seo a leanas:

“Airteagal 23a

1.   Déantar an chumhacht chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh a thabhairt don Choimisiún faoi réir na gcoinníollacha a leagtar síos san Airteagal seo.

2.   Déanfar an chumhacht chun gníomhartha tarmligthe dá dtagraítear in Airteagal 9(1) agus in Airteagal 15(3) a ghlacadh a thabhairt don Choimisiún go ceann tréimhse cúig bliana ón 2 Iúil 2014. Déanfaidh an Coimisiún, tráth nach déanaí ná naoi mí roimh dheireadh na tréimhse cúig bliana, tuarascáil a tharraingt suas maidir le tarmligean na cumhachta. Déanfar tarmligean na cumhachta a fhadú go hintuigthe go ceann tréimhsí comhfhaid, mura rud é go gcuireann Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle in aghaidh an fhadaithe sin tráth nach déanaí ná trí mhí roimh dheireadh gach tréimhse.

3.   Féadfaidh Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle tarmligean na cumhachta dá dtagraítear in Airteagal 9(1) agus in Airteagal 15(3) a chúlghairm tráth ar bith. Déanfaidh cinneadh chun cúlghairm a dhéanamh deireadh a chur le tarmligean na cumhachta a shonrófar sa chinneadh sin. Gabhfaidh éifeacht leis an lá tar éis fhoilsiú an chinnidh in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh nó ar dháta is déanaí a shonrófar ann. Ní dhéanfaidh sé difear do bhailíocht aon ghníomhartha tarmligthe atá i bhfeidhm cheana féin.

4.   A luaithe a ghlacfaidh sé gníomh tarmligthe, tabharfaidh an Coimisiún fógra ina leith go comhuaineach do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle.

5.   Ní thiocfaidh gníomh tarmligthe a ghlacfar de bhun Airteagal 9(1) nó Airteagal 15(3) i bhfeidhm ach amháin mura mbeidh aon agóid curtha in iúl ag Parlaimint na hEorpa nó ag an gComhairle laistigh de thréimhse dhá mhí tar éis fógra faoin ngníomh sin a thabhairt do Pharlaimint na hEorpa nó don Chomhairle nó más rud é, roimh dhul in éag na tréimhse sin, go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle araon tar éis a chur in iúl don Choimisiún nach ndéanfaidh siad agóid. Déanfar an tréimhse sin a fhadú dhá mhí ar thionscnamh ó Pharlaimint na hEorpa nó ón gComhairle.

Airteagal 23b

1.   Tiocfaidh gníomhartha tarmligthe a ghlactar faoin Airteagal seo i bhfeidhm gan mhoill agus beidh feidhm acu fad nach ndéanfar agóid i gcomhréir le mír 2. Luafar na cúiseanna a úsáideadh an nós imeachta práinne san fhógra faoi ghníomh tarmligthe a thabharfar do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle.

2.   Féadfaidh Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle agóid a dhéanamh i gcoinne gnímh tharmligthe i gcomhréir leis an nós imeachta dá dtagraítear in Airteagal 23a(5). Sa chás sin, déanfaidh an Coimisiún an gníomh tarmligthe a aisghairm gan mhoill tar éis do Pharlaimint na hEorpa nó don Chomhairle fógra a thabhairt don Choimisiún maidir leis an gcinneadh chun agóid a dhéanamh.”.

12.6.2014   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

84

(1)

Tá an ghéarchéim airgeadais tar éis laigí i dtrédhearcacht margaí airgeadais a nochtadh, ar laigí iad a d’fhéadfadh rannchuidiú le héifeachtaí díobhálacha socheacnamaíocha. Tá neartú trédhearcachta ar cheann de na comhphrionsabail chun an córas airgeadais a neartú de réir mar a deimhníodh le ráiteas Cheannairí G20 i Londain an 2 Aibreán 2009. D’fhonn an trédhearcacht a neartú agus feidhmiú an mhargaidh inmheánaigh le haghaidh ionstraimí airgeadais a fheabhsú, ba cheart creat nua a chur ar bun lena mbunaítear ceanglais aonfhoirmeacha maidir le trédhearcacht idirbheart i margaí le haghaidh ionstraimí airgeadais. Ba cheart rialacha cuimsitheacha maidir le raon leathan d’ionstraimí airgeadais a bhunú leis an gcreat. Ba cheart go gcomhlánódh sé na ceanglais maidir le trédhearcacht orduithe agus idirbheart i leith scaireanna arna mbunú le Treoir 2004/39/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4).

(2)

D’iarr an Grúpa Ardleibhéil um Maoirseacht Airgeadais san AE, faoi chathaoirleacht Jacques de Larosière, ar an Aontas tacar rialachán airgeadais níos comhchuibhithe a fhorbairt. I gcomhthéacs an struchtúir maoirseachta Eorpaigh atá le teacht, leag an Chomhairle Eorpach an 18 agus an 19 Meitheamh 2009 béim ar an ngá atá le leabhar aonair rialacha Eorpach a bhunú a bheadh infheidhme maidir leis na hinstitiúidí airgeadais uile sa mhargadh inmheánach.

(3)

Mar thoradh air sin, ba cheart go mbeadh dhá ionstraim dhlíthiúla éagsúla sa reachtaíocht nua, is é sin le rá, Treoir agus an Rialachán seo. Ba cheart go gcruthódh an dá ionstraim dhlíthiúla sin le chéile an creat dlí a rialóidh na ceanglais is infheidhme maidir le gnólachtaí infheistíochta, le margaí rialáilte agus le soláthraithe seirbhísí tuairiscithe sonraí. Dá bhrí sin, ba cheart an Rialachán seo a léamh in éineacht leis an Treoir. Toisc gur gá tacar aonair de rialacha a bhunú le haghaidh gach institiúide i leith ceanglas áirithe agus toisc gur gá aon arbatráiste rialála a d’fhéadfadh a bheith ann a sheachaint agus toisc gur gá deimhneacht dhlíthiúil a mhéadú agus castacht rialála a laghdú do rannpháirtithe margaidh, tá údar maith le bunús dlí a úsáid a fhágfaidh go bhféadfar Rialachán a chruthú. D’fhonn deireadh a chur leis na baic ar thrádáil atá fós ann agus le mórshaobhadh ar an iomaíocht de thoradh dlíthe náisiúnta dibhéirseacha agus ionas go gcuirfear cosc ar bhaic dhóchúla eile ar an trádáil agus ar mhórshaobhadh eile ar an iomaíocht teacht chun cinn, is gá Rialachán a ghlacadh lena mbunófar rialacha aonfhoirmeacha is infheidhme i ngach Ballstát. Is é is aidhm leis an ngníomh dlí seo atá infheidhme go díreach rannchuidiú ar shlí chinntitheach le feidhmiú réidh an mhargaidh inmheánaigh agus ba cheart, dá thoradh sin, go mbeadh sé bunaithe ar Airteagal 114 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), arna léirmhíniú i gcomhréir le cásdlí comhsheasmhach Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh.

(4)

Le Treoir 2004/39/CE, bunaíodh rialacha maidir le trádáil i scaireanna a ligtear isteach chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte a dhéanamh trédhearcach ar bhonn réamhthrádála agus ar bhonn iarthrádála agus maidir le hidirbhearta in ionstraimí airgeadais a ligtear isteach chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte a thuairisciú d’údaráis inniúla. Ní mór an treoir a athmhúnlú d’fhonn forbairtí i margaí airgeadais a léiriú go hiomchuí agus chun aghaidh a thabhairt ar laigí agus chun bealaí éalaithe a bhí neamhchosanta inter alia i ngéarchéim an mhargaidh airgeadais a dhúnadh.

(5)

Is gá na forálacha maidir le ceanglais trédhearcachta trádála agus rialála a bheith i bhfoirm dlí is infheidhme go díreach a chuirfear i bhfeidhm maidir le gach gnólacht infheistíochta, agus ba cheart go leanfaidís rialacha aonfhoirmeacha i margaí uile an Aontais, chun foráil a dhéanamh do chreat rialála aonair a chur i bhfeidhm go haonfhoirmeach, chun muinín as trédhearcacht margaí ar fud an Aontais a neartú, chun castacht rialála agus costais chomhlíonta gnólachtaí infheistíochta a laghdú, go háirithe i gcás institiúidí airgeadais a fheidhmíonn ar bhonn trasteorann, agus chun rannchuidiú le deireadh a chur le saobhadh ar an iomaíocht. Is é an bealach is oiriúnaí chun na spriocanna rialála sin a bhaint amach agus chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú rialachán a ghlacadh lena n-áirithítear infheidhmeacht dhíreach, ós rud é go gcuireann sé sin cosc ar cheanglais éagsúla náisiúnta a bheith ann mar thoradh ar threoir a thrasuí.

(6)

Tá sé tábhachtach a áirithiú gur ar ionaid eagraithe, a mhéid is féidir, a dhéantar an trádáil in ionstraimí airgeadais agus go bhfuil na hionaid uile den sórt sin rialáilte go hiomchuí. Faoi Threoir 2004/39/CE, rinneadh roinnt córas trádála a fhorbairt nach raibh cuimsithe go leormhaith sa chóras rialála. Aon chóras trádála in ionstraimí airgeadais, amhail eintitis ar a dtugtar gréasáin crosála bróicéirí i láthair na huaire, ba cheart amach anseo go ndéanfaí iad a rialáil go cuí agus go mbeidís údaraithe faoi cheann de na cineálacha ionad trádála iltaobhach nó mar inmheánaitheoir córasach faoi na coinníollacha a leagtar amach sa Rialachán seo agus i dTreoir 2014/65/AE (5).

(7)

Ba cheart na sainmhínithe ar mhargadh rialáilte agus ar shaoráid trádála iltaobhach (MTF) a shoiléiriú agus ba cheart go mbeidís fós ailínithe go dlúth le chéile chun a léiriú go seasann siad, i ndáiríre, don fheidhmiúlacht trádála eagraithe chéanna. Ba cheart córais dhéthaobhacha a eisiamh ó na sainmhínithe i gcás ina dtéann gnólacht infheistíochta i mbun gach trádála ar bhonn féinchuntais, fiú amháin agus é ina chontrapháirtí saor ó riosca idir an ceannaitheoir agus an díoltóir. Níor cheart go gceadófaí do mhargaí rialáilte ná do MTFanna orduithe cliant a fhorghníomhú i gcoinne caipitil dhílsithe. Cuimsíonn an téarma ‘córas’ gach margadh arb é atá ann tacar rialacha agus ardán trádála, mar aon leo sin a fheidhmíonn ar bhonn tacar rialacha agus ar an mbonn sin amháin. Níl aon oibleagáid ar mhargaí rialáilte ná ar MFTanna córas ‘teicniúil’ a oibriú chun orduithe a mheaitseáil agus ba cheart go mbeidís in ann prótacail trádála eile a oibriú, lena n-áirítear córais faoina bhfuil úsáideoirí in ann trádáil a dhéanamh ar luachana a iarrann siad ó sholáthraithe iolracha. Aon mhargadh arb é amháin atá ann tacar rialacha a rialaíonn gnéithe a bhaineann le ballraíocht, ionstraimí a ligean isteach chun trádála, trádáil idir comhaltaí, tuairisciú agus, i gcás inarb infheidhme, oibleagáidí trédhearcachta, is margadh rialáilte nó MTF é de réir bhrí an Rialacháin seo agus i gcás na n-idirbheart a thugtar i gcrích faoi na rialacha sin, meastar go dtugtar i gcrích iad faoi chórais margaidh rialáilte nó MTF. Tá ciall leathan le baint as an téarma ‘leasanna ceannaigh agus díola’ agus cuimsíonn sé orduithe, luachana agus léirithe leasanna.

Baineann ceann de na ceanglais is tábhachtaí leis an oibleagáid go ndéanfaí na leasanna a thabhairt le chéile sa chóras trí bhíthin rialacha neamhroghnacha arna leagan síos ag oibreoir an chórais. Ciallaíonn an ceanglas sin go dtugtar le chéile iad faoi rialacha an chórais nó trí bhíthin phrótacail nó nósanna imeachta oibríochta inmheánacha an chórais, lena n-áirítear nósanna imeachta atá ina gcuid de bhogearraí ríomhaireachta. Ciallaíonn an téarma ‘rialacha neamhroghnacha’ rialacha nach dtugann aon rogha don mhargadh rialáilte nó don oibreoir margaidh nó don ghnólacht infheistíochta a oibríonn MTF maidir leis an gcaoi a n-idirghníomhaíonn na leasanna. Ceanglaíonn na sainmhínithe go dtabharfar leasanna le chéile ar shlí go dtiocfaidh conradh astu, rud a tharlaíonn sa chás ina ndéantar an forghníomhú faoi rialacha an chórais nó trí bhíthin phrótacail nó nósanna imeachta oibríochta inmheánacha an chórais.

(8)

D’fhonn margaí airgeadais de chuid an Aontais a dhéanamh níos trédhearcaí agus níos éifeachtúla agus chun a áirithiú gurb ionann na coinníollacha iomaíochta do gach ionad iltaobhach a thairgeann seirbhísí trádála, is gá catagóir ionaid trádála nua de shaoráid trádála eagraithe (OTF) a thabhairt isteach maidir le bannaí, le táirgí airgeadais struchtúraithe, le lámhaltais astaíochtaí agus le díorthaigh agus is gá a áirithiú go ndéantar an tsaoráid sin a rialáil go hiomchuí agus go ndéantar rialacha neamh-idirdhealaitheacha a chur i bhfeidhm maidir le rochtain ar an tsaoráid. Tá sainmhíniú leathan déanta ar an gcatagóir nua sin sa chaoi is gur cheart go mbeadh sé in ann, san am i láthair agus amach anseo, gach cineál d’fhorghníomhú agus socrú eagraithe trádála a chuimsiú nach bhfreagraíonn d’fheidhmiúlachtaí ná do shonraíochtaí rialála ionad atá ann cheana. Ní mór, dá bhrí sin, ceanglais iomchuí eagraíochtúla agus rialacha iomchuí trédhearcachta a thacaíonn le praghas-aimsiú éifeachtúil a chur i bhfeidhm. Cuimsítear sa chatagóir nua córais atá incháilithe do dhíorthaigh atá incháilithe d’imréiteach agus atá leachtach a ndóthain a thrádáil.

Níor cheart go n-áireofaí inti saoráidí sa chás nach bhfuil aon fhíor-fhorghníomhú ná socrú trádála ag tarlú sa chóras, amhail cláir fógraí a úsáidtear chun fógraíocht a dhéanamh ar leasanna ceannaigh agus díola, eintitis eile a chomhiomlánaíonn nó a chomhthiomsaíonn leasanna féideartha ceannaigh nó díola, seirbhísí leictreonacha deimhniúcháin iarthrádála, nó comhbhrú punainne, lena laghdaítear rioscaí neamh-mhargaidh i bpunanna díorthach atá ann cheana gan riosca margaidh na bpunann a athrú. Féadfaidh comhbhrú punainne a bheith á sholáthar ag raon gnólachtaí nach bhfuil rialáilte amhlaidh leis an Rialachán seo nó le Treoir 2014/65/AE, amhail contrapháirtithe lárnacha (CCPanna), ag stórtha trádála agus freisin ag gnólachtaí infheistíochta nó ag oibreoirí margaidh. Is iomchuí a shoiléiriú nach bhfuil forálacha áirithe den Rialachán seo agus de Threoir 2014/65/AE infheidhme maidir le comhbhrú punainne sa chás gur gnólachtaí infheistíochta agus oibreoirí margaidh a dhéanann an comhbhrú punainne. Ós rud é go mbeidh tasclanna lárnacha urrús (TLUanna) faoi réir na gceanglas céanna le gnólachtaí infheistíochta nuair a bhíonn seirbhísí infheistíochta áirithe á soláthar acu nó nuair a dhéanann siad gníomhaíochtaí infheistíochta áirithe, níor cheart go mbeadh forálacha an Rialacháin seo agus Threoir 2014/65/AE infheidhme maidir le gnólachtaí nach bhfuil á rialáil leo nuair a bhíonn comhbhrú punainne á dhéanamh acu.

(9)

Beidh an chatagóir nua seo d’OTF ina chomhlánú ar na cineálacha ionad trádála atá ann cheana. Cé go bhfuil rialacha neamhroghnacha ag margaí rialáilte agus ag MTFanna maidir le hidirbhearta a fhorghníomhú, ba cheart d’oibreoir OTF forghníomhú ordaithe a chur i gcrích ar bhonn roghnach faoi réir, i gcás inarb infheidhme, na gceanglas trédhearcachta réamhthrádála agus na n-oibleagáidí um dhea-fhorghníomhú. Dá thoradh sin, ba cheart go mbeadh feidhm ag rialacha seolta gnó, ag an dea-fhorghníomhú agus ag oibleagáidí láimhseála orduithe cliant maidir leis na hidirbhearta a thugtar i gcrích in OTF a bhíonn á oibriú ag gnólacht infheistíochta nó ag oibreoir margaidh. Sa bhreis air sin, ba cheart go gcomhlíonfadh aon oibreoir margaidh atá údaraithe chun OTF a oibriú Caibidil 1 de Threoir 2014/65/AE a mhéid a bhaineann le coinníollacha agus nósanna imeachta i ndáil le gnólachtaí infheistíochta a údarú. Ba cheart go mbeadh an gnólacht infheistíochta nó an t-oibreoir margaidh a oibríonn OTF in ann rogha a fheidhmiú ar dhá leibhéal éagsúla: ar an gcéad dul síos nuair a bhítear ag cinneadh ordú a chur ar an OTF nó é a tharraingt siar arís agus sa dara cás nuair a bhítear ag cinneadh gan ordú sonrach a mheaitseáil leis na horduithe atá ar fáil sa chóras ag am ar leith, ar choinníoll go gcomhlíonfar leis sin na treoracha sonracha a fhaightear ó chliaint agus na hoibleagáidí um dhea-fhorghníomhú.

I gcás an chórais ina gcrosáiltear orduithe cliant, ba cheart go mbeadh an t-oibreoir in ann a chinneadh an dteastaíonn uaidh orduithe a mheaitseáil sa chóras, cathain, agus cá mhéad de dhá ordú nó níos mó a theastaíonn uaidh a mheaitseáil. I gcomhréir le hAirteagal 20(1), (2), (4) agus (5) de Threoir 2014/65/AE agus gan dochar d’Airteagal 20(3) de Threoir 2014/65/AE, ba cheart go mbeadh an gnólacht in ann caibidlíocht a éascú idir cliaint ionas go ndéanfaí dhá leas trádála nó níos mó, a d’fhéadfadh a bheith comhoiriúnach le chéile, a thabhairt le chéile in idirbheart. Ar an dá leibhéal roghnacha sin, ní mór don oibreoir OTF féachaint dá gcuid oibleagáidí faoi Airteagal 18 agus faoi Airteagal 27 de Threoir 2014/65/AE. Ba cheart go ndéanfadh an t-oibreoir margaidh nó an gnólacht infheistíochta a oibríonn OTF a shoiléiriú d’úsáideoirí an ionaid conas a fheidhmeoidh siad rogha. Ós rud é gur fíorardán trádála atá in OTF, ba cheart oibreoir an ardáin a bheith neodrach. Dá bhrí sin, ba cheart go mbeadh an gnólacht infheistíochta nó an t-oibreoir margaidh a oibríonn an OTF faoi réir ceanglas i ndáil le forghníomhú neamh-idirdhealaitheach agus níor cheart cead a bheith ag gnólacht infheistíochta nó ag oibreoir margaidh a oibríonn an OTF ná ag aon eintiteas ar cuid den ghrúpa céanna é nó duine dlítheánach ina cháil mar ghnólacht infheistíochta nó oibreoir margaidh orduithe cliant a fhorghníomhú in OTF i gcoinne a chaipitil dhílsithe féin.

Chun críche forghníomhú ceann amháin nó níos mó d’orduithe cliaint i mbannaí, i dtáirgí airgeadais struchtúraithe, i lamháltais astaíochtaí agus i ndíorthaigh nár dearbhaíodh faoi réir na hoibleagáide imréitigh i gcomhréir le hAirteagal 5 de Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6) a éascú, ceadaítear d’oibreoir OTF trádáil bunairgid mheaitseáilte de réir bhrí Treoir 2014/65/AE a úsáid ar choinníoll go mbeidh a thoiliú don phróiseas sin tugtha ag an gcliant. I ndáil le hionstraimí fiachais cheannasaigh nach bhfuil margadh leachtach ann ina leith, ba cheart go bhféadfadh gnólacht infheistíochta nó oibreoir margaidh a oibríonn OTF dul i mbun déileála ar a chuntas féin seachas dul i mbun trádála bunairgid mheaitseáilte. Nuair a úsáidtear trádáil bunairgid mheaitseáilte, ní mór gach ceanglas trédhearcachta réamhthrádala agus iarthrádála chomh maith le hoibleagáidí um dhea-fhorghníomhú a chomhlíonadh. An t-oibreoir OTF nó aon eintiteas ar cuid den ghrúpa céanna é nó duine dlítheanach ina cháil mar ghnólacht infheistíochta nó oibreoir margaidh, níor cheart go ngníomhódh sé mar inmheánaitheoir córasach san OTF atá á oibriú aige. Thairis sin, ba cheart go mbeadh oibreoir OTF faoi réir na n-oibleagáidí céanna is atá MTF maidir le bainistiú fónta a dhéanamh ar choinbhleachtaí leasa a d’fhéadfadh a bheith ann.

(10)

Ba cheart an trádáil eagraithe uile a dhéanamh ar ionaid rialáilte agus ba cheart go mbeadh sí go hiomlán trédhearcach, ar bhonn réamhthrádála agus ar bhonn iarthrádála araon. Dá bhrí sin, caithfidh feidhm a bheith ag ceanglais trédhearcachta atá calabraithe go hiomchuí maidir le gach cineál ionaid trádála, agus maidir leis na hionstraimí airgeadais uile a thrádáiltear orthu.

(11)

Chun a áirithiú go dtarlaítear níos mó trádála ar ionaid trádála rialáilte agus ar inmheánaitheoirí córasacha, ba cheart oibleagáid trádála do scaireanna a ligtear isteach chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte nó chun a dtrádála ar ionad trádála a thabhairt isteach sa Rialachán seo le haghaidh gnólachtaí infheistíochta. Leis an oibleagáid trádála sin, cuirtear de cheangal ar ghnólachtaí infheistíochta na trádálacha go léir, lena n-áirítear trádálacha a dhéileáiltear ar bhonn féinchuntais agus trádálacha a dhéileáiltear nuair a bhíonn orduithe cliant á bhforghníomhú, a dhéanamh ar mhargadh rialáilte, ar MTF, ar inmheánaitheoir córasach nó ar ionad trádála tríú tír atá cóibhéiseach. Ba cheart, áfach, go dtabharfaí eisiamh ón oibleagáid trádála sin má tá cúis dhlisteanach ann. Is iad na cúiseanna dlisteanacha sin ná sa chás ina bhfuil na trádálacha neamhchórasach, ad hoc, neamhrialta agus ainmhinic, nó gur trádálacha teicniúla iad amhail trádálacha “tabhairt suas” nach rannchuidíonn le próiseas praghas-aimsithe. Níor cheart go mbainfí leas as eisiamh den sórt sin ón oibleagáid trádála sin chun teacht timpeall ar na srianta a thugtar isteach maidir le húsáid tharscaoileadh an phraghais tagartha agus le húsáid tharscaoileadh an phraghais réamhshocraithe ná chun gréasán crosála bróicéirí nó córas crosála eile a oibriú.

Maidir leis an rogha do thrádálacha atá le déanamh ar inmheánaitheoir córasach, tá sí gan dochar do chóras na n-inmheánaitheoirí córasacha a leagtar síos sa Rialachán seo. Is é an aidhm leis sin, má chomhlíonann an gnólacht infheistíochta féin na critéir ábhartha a leagtar síos sa Rialachán seo ionas gur féidir é a mheas mar inmheánaitheoir córasach sa scair shonrach sin, féadfar déileáil leis an trádáil ar an gcaoi sin; más rud é, áfach, nach meastar é a bheith ina inmheánaitheoir córasach sa scair shonrach sin, ba cheart go mbeadh an gnólacht infheistíochta fós in ann an trádáil a dhéanamh ar inmheánaitheoir córasach eile sa chás go gcomhlíonann sé na oibleagáidí um dhea-fhorghníomhú agus go mbeidh an rogha chuige sin ar fáil dó. Sa bhreis air sin, chun a áirithiú go bhfuil trádáil iltaobhach maidir le scaireanna, admhálacha taisclanna, cistí arna dtrádáil ar an malartán (ETFanna), deimhnithe agus ionstraimí airgeadais eile dá samhail á rialáil go cuí, ba cheart gnólacht infheistíochta a oibríonn córas meaitseála inmheánach ar bhonn iltaobhach a údarú mar MTF. Ba cheart a shoiléiriú gur cheart na forálacha um dhea-fhorghníomhú a leagtar amach i dTreoir 2014/65/AE a chur i bhfeidhm ar shlí nach gcuirfeadh bac ar na hoibleagáidí trádála faoin Rialachán seo.

(12)

Admhálacha taisclainne, ETFanna, deimhnithe, ionstraimí airgeadais dá samhail agus scaireanna seachas na cinn a ligtear isteach chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte, trádáiltear iad den chuid is mó ar an mbealach céanna agus a thrádáiltear scaireanna a ligtear isteach chun a dtrádála ar mhargadh rialáilte, agus comhlíontar cuspóir eacnamaíoch beagnach comhionann leo. Ba cheart na forálacha trédhearcachta is infheidhme maidir le scaireanna a ligtear isteach chun a dtrádála ar mhargaí rialáilte a leathnú amhlaidh chuig na hionstraimí airgeadais sin.

(13)

Cé go n-aithnítear, i bprionsabal, go bhfuil gá le córas tarscaoiltí ó thrédhearcacht réamhthrádála chun tacú le feidhmiú éifeachtúil margaí, ní mór grinnscrúdú a dhéanamh ar na forálacha tarscaoilte le haghaidh scaireanna is infheidhme ar bhonn Threoir 2004/39/CE agus Rialachán (CE) Uimh. 1287/2006 ón gCoimisiún (7) a mhéid a bhaineann lena iomchuí agus atá siad go leanúnach i dtéarmaí an raoin feidhme agus na gcoinníollacha is infheidhme. D’fhonn cur i bhfeidhm aonfhoirmeach na dtarscaoiltí ó thrédhearcacht réamhthrádála i scaireanna agus, faoi dheireadh, in ionstraimí airgeadais eile dá samhail agus i dtáirgí neamhchothromais le haghaidh samhlacha margaidh sonracha agus cineálacha agus méideanna orduithe a áirithiú, ba cheart don Údarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Eorpach um Urrúis agus Margaí), arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8) (‘ÚEUM’), measúnú a dhéanamh féachaint an bhfuil iarrataí aonair chun tarscaoileadh a chur i bhfeidhm comhoiriúnach le rialacha a leagtar síos sa Rialachán seo agus i ngníomhartha tarmligthe dá bhforáiltear sa Rialachán seo. Ba cheart go mbeadh measúnú ÚEUM i bhfoirm tuairime i gcomhréir le hAirteagal 29 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010. Sa bhreis air sin, ba cheart do ÚEUM, laistigh de thréimhse ama iomchuí, athbhreithniú a dhéanamh ar na tarscaoiltí atá ann cheana le haghaidh scaireanna agus ba cheart measúnú a dhéanamh, ag baint leasa as an nós imeachta céanna, féachaint an bhfuil na rialacha a leagtar amach sa Rialachán seo agus i ngníomhartha tarmligthe dá bhforáiltear sa Rialachán seo fós á gcomhlíonadh acu.

(14)

De bharr na géarchéime airgeadais, nochtadh laigí sonracha sa chaoi ina gcuirtear faisnéis faoi dheiseanna trádála agus faoi phraghsanna in ionstraimí airgeadais seachas scaireanna ar fáil do rannpháirtithe sa mhargadh, eadhon i dtéarmaí trátha, gráinneachta, rochtana comhionainne agus iontaofachta. Dá bhrí sin, ba cheart ceanglais thráthúla trédhearcachta réamhthrádála agus iarthrádála a thabhairt isteach, á chur san áireamh saintréithe agus struchtúir mhargaidh éagsúla na gcineálacha sonracha ionstraimí airgeadais seachas scaireanna agus ba cheart iad a chalabrú le haghaidh cineálacha éagsúla córas trádála, lena n-áirítear córais leabhar ordaithe, córais faoi thionchar luachana, córais hibrideacha, córais trádála do cheantáil thréimhsiúil agus córais ghuth-thrádála. D’fhonn creat trédhearcachta fónta a sholáthar le haghaidh na n-ionstraimí airgeadais ábhartha uile, ba cheart go mbeadh feidhm acu sin maidir le bannaí, le táirgí airgeadais struchtúraithe, le lámhaltais astaíochtaí agus le díorthaigh a thrádáiltear ar ionad trádála. Dá bhrí sin, níor cheart díolúintí ó thrédhearcacht réamhthrádála ná oiriúnuithe ar na ceanglais maidir le foilsiú iarchurtha a bheith ar fáil ach amháin i gcásanna sainithe áirithe.

(15)

Is gá leibhéal iomchuí trédhearcachta i dtrádáil a thabhairt isteach i margaí le haghaidh bannaí, táirgí airgeadais struchtúraithe agus díorthach chun cabhrú le luacháil táirgí chomh maith le héifeachtúlacht an fhoirmithe praghsanna a fheabhsú. Ba cheart go n-áireofaí ar tháirgí airgeadais struchtúraithe, go háirithe, urrúis de bhun sócmhainní mar a shainmhínítear in Airteagal 2(5) de Rialachán (CE) Uimh. 809/2004 ón gCoimisiún (9), ina gcuimsítear oibleagáidí fiachais chomhthaobhaithe i measc nithe eile.

(16)

D’fhonn coinníollacha infheidhme aonfhoirmeacha idir ionaid trádála a áirithiú, ba cheart go gcuirfí na ceanglais trédhearcachta réamhthrádála agus iarthrádála chéanna i bhfeidhm maidir leis na cineálacha éagsúla ionad. Ba cheart calabrú a dhéanamh ar na ceanglais trédhearcachta maidir le cineálacha éagsúla ionstraimí airgeadais, lena n-áirítear cothromais, bannaí agus díorthaigh, agus aird á tabhairt ar leasanna infheisteoirí agus eisiúnóirí, lena n-áirítear eisiúnóirí bannaí rialtais, agus ar leachtacht an mhargaidh. Ba cheart na ceanglais a chalabrú maidir le cineálacha éagsúla trádála, lena n-áirítear córais leabhar ordaithe agus córais faoi thionchar luachana, amhail iarraidh ar luachan, chomh maith le córais hibrideacha agus córais ghuthbhroicéireachta, agus aird á tabhairt ar mhéid idirbheart, lena n-áirítear láimhdeachas, agus ar chritéir ábhartha eile.

(17)

Chun aon tionchar diúltach ar an bpróiseas foirmithe praghsanna a sheachaint, is gá sásra caidhpeála méide iomchuí a thabhairt isteach d’orduithe a dhéantar i gcórais atá bunaithe ar mhodheolaíocht trádála lena ndéantar an praghas a chinneadh i gcomhréir le praghas tagartha agus d’idirbhearta réamhshocraithe áirithe. Ba cheart go mbeadh caidhpeáil dhúbailte sa sásra sin, ina gcuirfear i bhfeidhm caidhpeáil méide maidir le gach ionad trádála a úsáideann na tarscaoiltí sin ionas nach féidir ach céatadán áirithe den trádáil a dhéanamh ar gach ionad trádála, agus, sa bhreis air sin, cuirtear caidhpeáil méide fhoriomlán i bhfeidhm arb é an toradh a bheadh ar shárú na caidhpeála sin go ndéanfaí úsáid na dtarscaoiltí sin a fhionraí ar fud an Aontais. Maidir leis na hidirbhearta réamhshocraithe, níor cheart go mbeadh feidhm aici ach maidir leis na hidirbhearta sin a dhéantar laistigh de raon ualaithe na méideanna reatha a léirítear sa leabhar orduithe nó i luachana ó chruthaitheoirí margaidh an ionaid trádála a oibríonn an córas sin. Ba cheart go ndéanfaí leis sin idirbhearta réamhshocraithe i scair neamhleachtach, in admháil taisclainne, in ETF, i ndeimhniú nó in ionstraim airgeadais eile dá samhail, agus na hidirbhearta sin atá faoi réir coinníollacha seachas praghas reatha an mhargaidh a eisiamh toisc nach gcuireann siad leis an bpróiseas foirmithe praghsanna.

(18)

D’fhonn a áirithiú nach ndéanfaidh trádáil a dhéantar thar an gcuntar praghas-aimsiú éifeachtúil ná trédhearcacht agus cothroime na gcoinníollacha iomaíochta idir bealaí trádála a chur i mbaol, ba cheart feidhm a bheith ag ceanglais trédhearcachta réamhthrádála iomchuí maidir le gnólachtaí infheistíochta a bhíonn ag déileáil ar a gcuntas féin in ionstraimí airgeadais thar an gcuntar a mhéid go ndéantar a leithéid ina gcáil mar inmheánaitheoirí córasacha maidir le scaireanna, le hadmhálacha taisclainne, le ETFanna, le deimhnithe nó le hionstraimí airgeadais eile dá samhail a bhfuil margadh leachtachta ann dóibh, agus le bannaí, le táirgí airgeadais struchtúraithe, le lamháltais astaíochtaí agus le díorthaigh a thrádáiltear ar ionad trádála agus a bhfuil margadh leachtachta ann dóibh.

(19)

Ba cheart a mheas gur inmheánaitheoir córasach é gnólacht infheistíochta a fhorghníomhaíonn orduithe cliant i gcoinne a chaipitil dhílsithe féin, mura rud é go gcuirtear na hidirbhearta i gcrích lasmuigh d’ionad trádála ar bhonn ócáideach, ad hoc agus neamhrialta. Ba cheart, mar sin, inmheánaitheoirí córasacha a shainmhíniú mar ghnólachtaí infheistíochta a dhéileálann ar a gcuntas féin, ar bhonn eagraithe, córasach agus minic agus substainteach, trí orduithe cliant a fhorghníomhú lasmuigh d’ionad trádála. Níor cheart go mbeadh feidhm ag na ceanglais i ndáil le hinmheánaitheoirí córasacha sa Rialachán seo maidir le gnólacht infheistíochta ach amháin i gcás gach ionstraime airgeadais aonair, mar shampla ar leibhéal an chóid ISIN, ina bhfuil sé ina inmheánaitheoir córasach ina leith. D’fhonn cur i bhfeidhm oibiachtúil agus éifeachtach an tsainmhínithe atá ar inmheánaitheoir córasach a áirithiú maidir le gnólachtaí infheistíochta, ba cheart go mbeadh tairseach réamhchinntithe maidir le hinmheánú córasach ann ina mbeadh an chiall atá le bonn ‘minic’, ‘córasach’ agus ‘substainteach’ sonraithe go beacht.

(20)

Cé gurb é atá i gceist le OTF córas nó saoráid ar bith ina mbíonn iliomad leasanna ceannaigh agus díola tríú páirtithe ag idirghníomhú sa chóras, níor cheart cead a thabhairt d’inmheánaitheoir córasach leasanna ceannaigh agus díola tríú páirtithe a thabhairt le chéile. Mar shampla, maidir le hardán aondéileálaí, mar a thugtar air, ina dtarlaíonn trádáil i gcónaí i gcoinne gnólachta infheistíochta aonair, ba cheart é a mheas mar inmheánaitheoir córasach i gcás ina gcomhlíonann sé na ceanglais atá sa Rialachán seo. Maidir le hardán ildéileálaithe, mar a thugtar air, áfach, ar a bhfuil níos mó ná déileálaí amháin ag idirghníomhú i gcás na hionstraime airgeadais céanna, níor cheart é a mheas mar inmheánaitheoir córasach.

(21)

Ba cheart go bhféadfadh inmheánaitheoirí córasacha a chinneadh, ar bhonn a mbeartais tráchtála agus ar shlí oibiachtúil neamh-idirdhealaitheach, cé hiad na cliaint chuig a dtabharfaidh siad rochtain ar a luachana, agus idirdhealú á dhéanamh acu idir catagóirí de chliaint, agus ba cheart go mbeidís i dteideal freisin idirdhealú idir cliaint a chur san áireamh, mar shampla maidir le riosca creidmheasa. Níor cheart go mbeadh sé d’oibleagáid ar inmheánaitheoirí córasacha luachana daingne a fhoilsiú, orduithe cliant a fhorghníomhú agus rochtain a sholáthar ar a gcuid luachana maidir le hidirbhearta cothromais atá níos mó ná an méid caighdeánach margaidh agus maidir le hidirbhearta neamhchothromais atá níos mó ná an méid a bhaineann go sonrach leis an ionstraim airgeadais. Ba cheart go seiceálfadh údaráis inniúla an bhfuil inmheánaitheoirí córasacha ag comhlíonadh a gcuid oibleagáidí agus ba cheart faisnéis a chur ar fáil do na húdaráis sin a chuirfidh ar a gcumas déanamh amhlaidh.

(22)

Níl sé beartaithe leis an Rialachán seo go mbeadh sé ina cheangal rialacha trédhearcachta réamhthrádála a chur i bhfeidhm maidir le hidirbhearta a dhéantar thar an gcuntar, seachas laistigh d’inmheánaitheoir córasach.

(23)

Ba cheart go mbeadh sonraí faoin margadh ar fáil go réidh agus go héasca d’úsáideoirí i bhformáid atá chomh imdhealaithe agus is féidir, lena chur ar chumas infheisteoirí, agus soláthraithe seirbhíse sonraí a fhreastalaíonn ar a gcuid riachtanas, réitigh sonraí a shaincheapadh a mhéid is féidir. Dá bhrí sin, ba cheart sonraí trédhearcachta réamhthrádála agus iarthrádála a chur ar fáil don phobal ar bhealach “díchuachta” d’fhonn costais a laghdú do rannpháirtithe sa mhargadh agus sonraí á gceannach acu.

(24)

Treoir 95/46/CE ó Рharlaimint na hЕorpa agus ón gComhairle (10) agus Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 ó Рharlaimint na hЕorpa agus ón gComhairle (11), ba cheart go mbeidís infheidhme go hiomlán maidir le sonraí pearsanta a bheith á malartú, á dtarchur agus á bpróiseáil chun críocha an Rialacháin seo, go háirithe Teideal IV, ag Ballstáit agus ÚEUM.

(25)

Ag féachaint don chomhaontú a rinneadh idir páirtithe chruinniú mullaigh G20 Pittsburgh an 25 Meán Fómhair 2009 chun trádáil i gconarthaí díorthach caighdeánaithe thar an gcuntar a bhogadh go dtí malartáin nó ardáin trádála leictreonaí i gcás inarb iomchuí, ba cheart nós imeachta rialála foirmiúil a shainiú chun sainordú a thabhairt do thrádáil idir contrapháirtithe airgeadais agus contrapháirtithe neamhairgeadais móra i ngach díorthach a measadh go raibh siad incháilithe d’imréiteach agus atá leachtach a ndóthain le tarlú ar raon ionad trádála faoi réir rialacháin inchomparáide agus lena gcuirtear ar chumas rannpháirtithe trádáil a dhéanamh le hiliomad contrapháirtithe. Ba cheart an measúnú ar leordhóthanacht leachtachta a dhéanamh agus aird á tabhairt ar shaintréithe margaidh ar an leibhéal náisiúnta lena n-áirítear gnéithe amhail líon agus cineál na rannpháirtithe margaidh in aon mhargadh ar leith, agus ar shaintréithe idirbheart, amhail méid agus minicíocht na n-idirbheart sa mhargadh sin.

I margadh leachtach in aicme táirgí díorthach, beidh mar phríomhthréithe ann líon mór de rannpháirtithe margaidh gníomhacha, lena n-áirítear meascán oiriúnach de sholáthróirí leachtachta agus de ghlacadóirí leachtachta, i gcoibhneas le líon na dtáirgí trádáilte, a fhorghníomhaíonn idirbhearta trádála go minic sna táirgí sin i méideanna atá faoi bhun méide atá ar scála mór. Ba cheart gurbh é a bheadh mar chomhartha do ghníomhaíocht mhargaidh den sórt sin ná líon ard de thairiscintí ceannaigh agus díola a bheith fós sa díorthach ábhartha as a leanann raon difríochta caol d’idirbheart ar ghnáthmhéid margaidh. Ba cheart a aithint sa mheasúnú ar leachtacht leordhóthanach go bhféadfadh leachtacht díorthaigh éagsúlú go suntasach de réir dhálaí an mhargaidh agus de réir a shaolré.

(26)

Ag féachaint don chomhaontú a rinneadh idir páirtithe chruinniú mullaigh G20 in Pittsburgh an 25 Meán Fómhair 2009 chun trádáil i gconarthaí díorthach caighdeánaithe thar an gcuntar a bhogadh go dtí malartáin nó ardáin trádála leictreonaí i gcás inarb iomchuí ar thaobh amháin, agus do leachtacht níos lú díorthach éagsúil thar an gcuntar i gcomórtas leo ar an taobh eile, is iomchuí foráil a dhéanamh do raon oiriúnach d’ionaid incháilithe a bhféadfaí trádáil a dhéanamh orthu de bhun an ghealltanais sin. Ba cheart na hionaid incháilithe go léir a bheith faoi réir ceanglas rialála atá ailínithe go dlúth i dtéarmaí gnéithe eagrúcháin agus oibriúcháin, socruithe chun coinbhleachtaí leasa a mhaolú, faireachas ar gach gníomhaíocht trádála, trédhearcacht réamhthrádála agus iarthrádála arna calabrú ag ionstraim airgeadais agus cineálacha córais trádála, agus ba cheart go mbeadh iliomad leasanna trádála tríú páirtithe in ann idirghníomhú le chéile. Ba cheart, áfach, foráil a dhéanamh chun gur féidir le hoibreoirí ionad idirbhearta a eagrú de bhun an ghealltanais sin idir iliomad tríú páirtithe ar bhealach lánroghnach d’fhonn feabhas a chur ar na coinníollacha maidir le hidirbhearta a fhorghníomhú agus ar leachtacht na n-idirbheart.

(27)

Maidir leis an oibleagáid idirbhearta a chur i gcrích i ndíorthaigh a bhaineann le haicme díorthach a dearbhaíodh de réir na hoibleagáide trádála ar mhargadh rialáilte, ar MTF, ar OTF nó ar ionad trádála tríú tír, níor cheart go mbeadh feidhm ag an oibleagáid sin maidir le comhchodanna de na seirbhísí laghdaithe riosca iarthrádála nach mbaineann le foirmiú praghsanna lena laghdaítear rioscaí neamh-mhargaidh i bpunanna díorthach, lena n-áirítear punanna díorthach thar an gcuntar atá ann cheana, i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh 648/2012 gan riosca margaidh na bpunann a athrú. Sa bhreis air sin, cé gurb iomchuí foráil shonrach a dhéanamh do chomhbhrú punainne, níl sé beartaithe leis an Rialachán seo cosc a chur ar sheirbhísí eile laghdaithe riosca iarthrádála a úsáid.

(28)

Ba cheart foráil a dhéanamh san oibleagáid trádála arna bunú le haghaidh na ndíorthach sin d’iomaíocht éifeachtúil idir ionaid trádála incháilithe. Dá bhrí sin, níor cheart go mbeadh na hionaid trádála sin in ann cearta eisiacha a éileamh maidir le díorthaigh ar bith atá faoi réir na hoibleagáide trádála sin a chuirfeadh cosc ar ionaid trádála eile trádáil a thairiscint sna hionstraimí airgeadais sin. D’fhonn iomaíocht éifeachtach idir ionaid trádála díorthach a áirithiú, tá sé sár-riachtanach rochtain neamh-idirdhealaitheach agus thrédhearcach a bheith ag ionaid trádála ar CCPanna. Is é ba cheart a bheith i gceist le rochtain neamh-idirdhealaitheach ar CCP go mbeadh sé de cheart ag ionad trádála go ndéileálfaí leis ar mhodh neamh-idirdhealaitheach ó thaobh an chaoi a ndéileáiltear le conarthaí arna dtrádáil ar a ardán a mhéid a bhaineann le ceanglais chomhthaobhachta agus glanluacháil conarthaí atá coibhéiseach go heacnamaíoch, tras-éarlaisiú le conarthaí comhchoibhneasacha a d’imréitigh an CCP céanna, agus táillí imréitigh neamh-idirdhealaitheacha.

(29)

Ba cheart go ndéanfaí cumhachtaí údarás inniúil a chomhlánú le sásra sainráite chun cosc nó srian a chur ar mhargú, ar dháileadh agus ar dhíol aon ionstraime airgeadais nó taisce struchtúraithe atá ina údar imní tromchúiseach maidir le cosaint infheisteoirí, feidhmiú ordúil agus sláine margaí airgeadais, nó margaí tráchtearraí, nó maidir le cobhsaíocht chuid den chóras airgeadais nó an chórais airgeadais ina iomláine, mar aon le cumhachtaí comhordaithe agus teagmhasachta iomchuí do ÚEUM nó, i gcás taiscí struchtúraithe, don Údarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Baincéireachta Eorpach) (ÚBE) arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 1093/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12). Ba cheart feidhmiú na gcumhachtaí sin ag údaráis inniúla agus, i gcásanna eisceachtúla, ag ÚEUM nó ÚBE a bheith faoi réir líon coinníollacha sonracha nach mór a chomhlíonadh. Sa chás ina ndéantar na coinníollacha sin a chomhlíonadh, ba cheart go mbeadh an t-údarás inniúil nó, i gcásanna eisceachtúla, ÚEUM nó ÚBE in ann toirmeasc nó srian a fhorchur ar bhonn réamhchúraim sula mbeidh margú nó dáileadh déanta ar ionstraim airgeadais nó ar thaisce struchtúraithe nó sula mbeidh an ionstraim airgeadais nó an taisce sin díolta le cliaint.

Ní hintuigthe leis na cumhachtaí sin gur ann d’aon cheanglas go ndéanfadh an t-údarás inniúil, ÚEUM nó ÚBE formheas nó ceadúnú táirge a thabhairt isteach nó a chur i bhfeidhm agus ní shaorann na cumhachtaí sin gnólachtaí infheistíochta óna bhfreagracht na ceanglais ábhartha uile a leagtar síos sa Rialachán seo agus i dTreoir 2014/65/AE a chomhlíonadh. Ba cheart feidhmiú ordúil agus sláine na margaí tráchtearraí a áireamh mar chritéar le haghaidh idirghabhála ag údaráis inniúla chun a chumasú go ndéanfaí beart chun gníomhú in aghaidh seachtrachtaí diúltacha a d’fhéadfadh a bheith ann ar mhargaí tráchtearraí a eascraíonn ó ghníomhaíochtaí ar mhargaí airgeadais. Is fíor sin, go háirithe, i leith margaí tráchtearraí talmhaíochta atá ann chun soláthar slán bia a áirithiú don daonra. Sna cásanna sin, ba cheart na bearta a chomhordú leis na húdaráis atá inniúil maidir leis na margaí tráchtearraí lena mbaineann.

(30)

Ba cheart d’údaráis inniúla mionsonraí a chur in iúl d’ÚEUM faoi mhionsonraí a n-iarrataí chun suíomh a laghdú maidir le conradh díorthaigh, faoi theorainneacha aonuaire ar bith, agus faoi aon teorainneacha suímh ex-ante d’fhonn comhordú agus cóineasú a fheabhsú maidir leis an gcaoi ina gcuirtear na cumhachtaí sin i bhfeidhm. Ba cheart mionsonraí bunriachtanacha aon teorainneacha suímh ex-ante arna gcur i bhfeidhm ag údarás inniúil a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin ÚEUM.

(31)

Ba cheart go mbeadh ÚEUM in ann faisnéis a iarraidh ó dhuine ar bith maidir lena shuíomh i leith conartha díorthaigh, a iarraidh go ndéanfaí an suíomh sin a laghdú, agus teorainn a chur le cumas daoine idirbhearta aonair a ghabháil ar láimh maidir le díorthaigh tráchtearraí. Ba cheart d’ÚEUM fógra a thabhairt d’údaráis inniúla ábhartha ansin faoi bhearta atá beartaithe aige a ghabháil ar láimh agus ba cheart dó na bearta sin a fhoilsiú.

(32)

Ba cheart mionsonraí na n-idirbheart in ionstraimí airgeadais a thuairisciú d’údaráis inniúla lena chur ar a gcumas cásanna féideartha de dhrochúsáid mhargaidh a bhrath agus a imscrúdú, faireachán a dhéanamh ar fheidhmiú cothrom agus ordúil margaí, agus ar gníomhaíochtaí gnólachtaí infheistíochta. Áirítear le raon feidhme na formhaoirseachta sin gach ionstraim airgeadais a thrádáiltear ar ionad trádála agus ionstraimí airgeadais a bhfuil ionstraim airgeadais a thrádáiltear ar ionad trádála mar bhun léi nó a bhfuil innéacs nó bascaed atá comhdhéanta d’ionstraimí airgeadais a thrádáiltear ar ionad trádála mar bhun léi. Ba cheart go mbeadh feidhm ag an oibleagáid cibé a ndearnadh na hidirbhearta sin in aon cheann de na hionstraimí airgeadais sin ar ionad trádála nó nach ndearnadh. D’fhonn ualach riaracháin nach bhfuil gá leis ar ghnólachtaí infheistíochta a sheachaint, ba cheart ionstraimí airgeadais nach bhfuil so-ghabhálach i leith drochúsáide margaidh a eisiamh ón oibleagáid tuairiscithe. Ba cheart go ndéanfaí aitheantóirí eintitis dhlítheanaigh, i gcomhréir le gealltanais G-20, a úsáid sna tuarascálacha. Ba cheart d’ÚEUM tuairisciú chuig an gCoimisiún maidir le feidhmiú tuairiscithe den sórt sin chuig na húdaráis inniúla agus ba cheart don Choimisiún bearta a dhéanamh chun aon athruithe a mholadh i gcás inarb iomchuí.

(33)

Ba cheart d’oibreoir ionaid trádála sonraí ábhartha tagartha ionstraime airgeadais a sholáthar dá údarás inniúil. Tá na fógraí sin le tarchur gan mhoill ag na húdaráis inniúla chuig ÚEUM, ar cheart dó iad a fhoilsiú láithreach ar a shuíomh gréasáin chun é a chur ar chumas ÚEUM agus na n-údarás inniúil tuarascálacha idirbhirt a úsáid, a anailísiú agus a mhalartú.

(34)

Chun fónamh dá gcuspóir mar uirlis chun faireachán a dhéanamh ar an margadh, ba cheart go n-aithneofaí an duine a rinne an cinneadh infheistíochta i dtuarascálacha idirbhirt, chomh maith leis na daoine atá freagrach as a fhorghníomhú. Sa bhreis ar an gcóras trédhearcachta dá bhforáiltear i Rialachán (AE) Uimh. 236/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13), trí mharcáil a dhéanamh ar dhíolta folmha soláthraítear faisnéis bhreise úsáideach a chuireann ar chumas údarás inniúil faireachán a dhéanamh ar leibhéil an díola fholaimh. Ní mór go mbeadh rochtain iomlán ag údaráis inniúla ar thaifid ag gach céim de phróiseas forghníomhaithe an ordaithe, ón gcinneadh tosaigh chun trádáil a dhéanamh, go dtí go ndéantar é a fhorghníomhú. Dá bhrí sin, ba cheart do ghnólachtaí infheistíochta taifid a choimeád ar a gcuid orduithe go léir agus ar a gcuid idirbheart go léir in ionstraimí airgeadais, agus ceanglaítear ar oibreoirí ardán taifid a choimeád ar na horduithe uile arna gcur isteach ina gcórais. Ba cheart d’ÚEUM comhordú a dhéanamh ar mhalartú faisnéise i measc údarás inniúil lena áirithiú go mbeidh rochtain acu ar thaifid uile na n-idirbheart agus na n-orduithe in ionstraimí airgeadais faoina maoirseacht, lena n-áirítear idirbhearta agus orduithe a cuireadh isteach ar ardáin atá á n-oibriú lasmuigh dá gcríoch.

(35)

Ba cheart tuairisciú dúbailte ar an bhfaisnéis chéanna a sheachaint. Tuarascálacha a chuirtear faoi bhráid stórtha trádála atá cláraithe nó aitheanta i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 le haghaidh na n-ionstraimí airgeadais ábhartha ina bhfuil an fhaisnéis riachtanach go léir ar mhaithe le hidirbhearta a thuairisciú, níor cheart go mbeadh sé riachtanach iad a thuairisciú do na húdaráis inniúla, ach ba cheart do na stórtha trádála iad a tharchur chucu. Ba cheart Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 a leasú dá réir sin.

(36)

Ba cheart go mbeadh aon mhalartú nó tarchur faisnéise a dhéanann údaráis inniúla i gcomhréir leis na rialacha maidir le tarchur sonraí pearsanta mar a leagtar síos i dTreoir 95/46/CE. Ba cheart go mbeadh aon mhalartú nó tarchur faisnéise a dhéanann ÚEUM i gcomhréir leis na rialacha maidir le tarchur sonraí pearsanta mar a leagtar síos i Rialachán (CE) Uimh. 45/2001, agus ar cheart dó a bheith infheidhme go hiomlán maidir le próiseáil sonraí pearsanta chun críocha an Rialacháin seo.

(37)

Le Rialachán (AE) Uimh. 648/2012, leagtar síos na critéir ar dá réir ba cheart aicmí díorthach thar an gcuntar a bheith faoi réir na hoibleagáide imréitigh. Cuirtear cosc ar shaobhadh iomaíoch sa Rialachán trína cheangal go mbeidh rochtain neamh-idirdhealaitheach ar CCPanna a thairgeann imréiteach díorthach thar an gcuntar ag ionaid trádála agus go mbeidh rochtain neamh-idirdhealaitheach ag CCPanna a thairgeann imréiteach díorthach thar an gcuntar ar fhothaí trádála na n-ionad trádála. Toisc go sainmhínítear díorthaigh thar an gcuntar mar chonarthaí díorthacha nach ndéantar a bhforghníomhú ar mhargadh rialáilte, tá gá le ceanglais dá samhail a thabhairt isteach le haghaidh margaí rialáilte faoin Rialachán seo. Ba cheart freisin díorthaigh arna dtrádáil ar mhargaí rialáilte a bheith imréitithe go lárnach.

(38)

De bhreis ar na ceanglais i dTreoir 2004/39/CE agus i dTreoir 2014/65/AE lena gcuirtear cosc ar Bhallstáit srianadh míchuí a chur ar rochtain ar bhonneagar iarthrádála amhail CCP agus socruithe i dtaobh socraíochta, tá sé riachtanach go ndéantar leis an Rialachán seo deireadh a chur le bacainní tráchtála éagsúla eile, ar bacainní iad is féidir a úsáid chun iomaíocht a chosc agus ionstraimí airgeadais á n-imréiteach. Chun aon chleachtas idirdhealaitheach a sheachaint, ba cheart do CCPanna glacadh leis go ndéanfaidh siad idirbhearta arna bhforghníomhú in ionaid trádála éagsúla a imréiteach, a mhéid a chomhlíonann na hionaid sin ceanglais oibríochtúla agus theicniúla arna mbunú ag an CCP, lena n-áirítear na ceanglais maidir le bainistiú riosca. Ba cheart rochtain a dheonú do CCP más rud é go gcomhlíontar critéir rochtana áirithe atá sonraithe i gcaighdeáin theicniúla rialála. Maidir le CCPanna nuabhunaithe a bheidh údaraithe nó sainaitheanta ar feadh tréimhse atá níos lú ná trí bliana tráth a dtiocfaidh an Rialachán seo i bhfeidhm, a mhéid a bhaineann le hurrúis inaistrithe agus ionstraimí mhargadh an airgid, ba cheart go mbeadh an fhéidearthacht ag údaráis inniúla idirthréimhse suas le dhá bhliain go leith a fhormheas sula mbeidh rochtain iomlán neamh-idirdhealaitheach ann do na CCPanna sin i dtaca le hurrúis inaistrithe agus le hionstraimí mhargadh an airgid. Má roghnaíonn CCP leas a bhaint as an socrú idirthréimhseach, áfach, níor cheart go bhfhéadfadh sé tairbhiú de na cearta rochtana ar ionad trádála faoin Rialachán seo ar feadh thréimhse an tsocraithe idirthréimhsigh. Thairis sin, níor cheart go bhfhéadfadh aon ionad trádála a bhfuil dlúthbhaint aige leis an CCP sin tairbhiú de na cearta rochtana ar CCP faoin Rialachán seo ar feadh thréimhse an tsocraithe idirthréimhsigh.

(39)

Le Rialachán (AE) Uimh. 648/2012, leagtar síos na coinníollacha faoinar cheart rochtain neamh-idirdhealaitheach idir CCPanna agus ionaid trádála a dheonú i leith díorthach thar an gcuntar. Le Rialachán (AE) Uimh. 648/2012, sainmhínítear díorthaigh thar an gcuntar mar dhíorthaigh nach ndéantar a bhforghníomhú ar mhargadh rialáilte nó ar mhargadh tríú tír a mheastar a bheith coibhéiseach le margadh rialáilte i gcomhréir le hAirteagal 19(6) de Threoir 2004/39/CE. Chun aon bhearnaí nó forluí a sheachaint agus chun comhsheasmhacht idir Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 agus an Rialachán seo a áirithiú, tá feidhm ag na ceanglais a leagtar amach sa Rialachán seo a mhéid a bhaineann le rochtain neamh-idirdhealaitheach idir CPlanna agus ionaid trádála maidir le díorthaigh a thrádáiltear ar mhargaí rialáilte nó ar mhargadh tríú tír a mheastar a bheith coibhéiseach le margadh rialáilte i gcomhréir le Treoir 2014/65/AE agus leis na hionstraimí airgeadais neamhdhíorthach uile.

(40)

Ba cheart ceangal a chur ar ionaid trádála rochtain a sholáthar lena n-áirítear fothaí sonraí ar bhonn trédhearcach agus neamh-idirdhealaitheach do CCPanna ar mian leo idirbhearta arna bhforghníomhú ar ionad trádála a imréiteach. Níor cheart, áfach, go bhfágfadh an méid sin go gcaithfí leas a bhaint as socruithe idir-inoibritheachta chun idirbhearta i ndíorthaigh a imréiteach nó chun ilroinnt leachtachta a chruthú ar bhealach a bheadh ina bhagairt ar fheidhmiú réidh agus ordúil margaí. Níor cheart d’ionad trádála rochtain a dhiúltú ach amháin más rud é nach gcomhlíontar critéir rochtana áirithe atá sonraithe i gcaighdeáin theicniúla rialála. Maidir le díorthaigh arna dtrádáil ar mhalartán, bheadh sé díréireach é a chur de cheangal ar ionaid trádála bheaga, go háirithe iad siúd a bhfuil dlúthbhaint acu le CCPanna, ceanglais maidir le rochtain neamh-idirdhealaitheach a chomhlíonadh láithreach más rud é nach bhfuil an cumas teicneolaíoch faighte fós acu chun feidhmiú go cothrom le formhór an mhargaidh bonneagair iarthrádála. Ba cheart, dá bhrí sin, go mbeadh an rogha ag ionaid trádála atá faoi bhun na tairsí ábhartha iad féin a dhíolmhú, agus dá bhrí sin na CCPanna a bhaineann leo, ó na ceanglais maidir le rochtain neamh-idirdhealaitheach i ndáil le díorthaigh arna dtrádáil ar mhalartán ar feadh tréimhse 30 mí, ar tréimhse é a d’fhéadfaí a athnuachan ina dhiaidh sin. Má roghnaíonn ionad trádála é féin a dhíolmhú, áfach, níor cheart go bhfhéadfadh sé tairbhiú de na cearta rochtana ar CCP faoin Rialachán seo ar feadh thréimhse an díolmhaithe.

Thairis sin, níor cheart go bhfhéadfadh aon CCP a bhfuil dlúthbhaint aige leis an ionad trádála sin tairbhiú de na cearta rochtana ar ionad trádála faoin Rialachán seo ar feadh thréimhse an díolmhaithe. I Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 sainaithnítear gur cheart ceadúnais a bheith ar fáil ar théarmaí comhréireacha atá cothrom, réasúnach agus neamh-idirdhealaitheacha i gcásanna ina mbaineann cearta tráchtála agus maoine intleachtúla le seirbhísí airgeadais atá bainteach le conarthaí díorthacha. Dá bhrí sin, ba cheart rochtain ar cheadúnais do thagarmharcanna agus ar fhaisnéis a bhaineann leo a úsáidtear chun luach ionstraimí airgeadais a chinneadh a sholáthar do CCPanna agus d’ionaid trádála eile ar bhonn comhréireach, cothrom, réasúnach agus neamh-idirdhealaitheach agus ba cheart go mbeadh aon cheadúnas bunaithe ar théarmaí tráchtála réasúnacha. Gan dochar d’fheidhmiú rialacha iomaíochta, i gcás ina bhforbraítear tagarmharc nua i ndiaidh theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo, ba cheart tús a chur leis an oibleagáid é a cheadúnú 30 mí tar éis d’ionstraim airgeadais a thagraíonn don tagarmharc sin tosú ag trádáil nó tar éis an ionstraim airgeadais sin a ligean isteach chun a trádála. Tá rochtain ar cheadúnais ríthábhachtach chun rochtain a éascú idir ionaid trádála agus CCPanna faoi Airteagal 35 agus faoi Airteagal 36 mar mura ndéanfaí sin d’fhéadfaí, trí shocruithe ceadúnúcháin, rochtain a chosc i gcónaí idir ionaid trádála agus CCPanna a bhfuil rochtain chucu iarrtha acu.

Tá sé i gceist trí dheireadh a chur le bacainní agus le cleachtais idirdhealaitheacha iomaíocht a mhéadú maidir le himréiteach agus trádáil ionstraimí airgeadais chun costais infheistíochta agus iasachtaíochta a laghdú, neamhéifeachtúlachtaí a dhíchur agus nuálaíocht a chothú i margaí an Aontais. Ba cheart don Choimisiún leanúint le faireachán dlúth a dhéanamh ar an athrú a thagann ar bhonneagar iarthrádála agus ba cheart dó, i gcás inar gá sin, idiragairt a dhéanamh chun saobhadh iomaíoch a chosc sa mhargadh inmheánach, go háirithe sa chás go mbíonn Airteagal 101 nó Airteagal 102 CFAE á sárú ag diúltú do rochtain ar bhonneagar nó ar thagarmharcanna. Ba cheart go mbeadh na dualgais ceadúnúcháin faoin Rialachán seo gan dochar d’oibleagáid ghinearálta úinéirí dílsithe tagarmharcanna faoi dhlí iomaíochta an Aontais, agus faoi Airteagal 101 agus faoi Airteagal 102 CFAE, go háirithe, a mhéid a bhaineann le rochtain ar thagarmharcanna nach féidir déanamh dá n-uireasa chun dul isteach i margadh nua. Ní údaruithe ná leasuithe ar údaruithe atá i bhformheasanna ó údaráis inniúla gan cearta rochtana a chur i bhfeidhm le linn idirthréimhsí.

(41)

Tá soláthar seirbhísí ag gnólachtaí tríú tír san Aontas faoi réir córas agus ceanglas náisiúnta. Tá na córais sin an-difreálaithe agus ní thugann siad do na gnólachtaí arna n-údarú i gcomhréir leo an tsaoirse chun seirbhísí a sholáthar ná an ceart bunaíochta i mBallstáit eile seachas sa cheann ina bhfuil siad bunaithe. Is iomchuí comhchreat rialála a thabhairt isteach ar leibhéal an Aontais. Ba cheart don chóras an creat ilroinnte atá ann cheana féin a chomhchuibhiú, a áirithiú go ndéileálfar go haonfhoirmeach le gnólachtaí tríú tír a bhfuil rochtain á fáil acu ar an Aontas agus go mbeidh deimhneacht ann ina leith, a áirithiú go mbeidh measúnú de choibhéis éifeachtach curtha i gcrích ag an gCoimisiún i ndáil le creat stuamachta agus iompair gnó tríú tíortha, agus ba cheart dó foráil a dhéanamh do leibhéal inchomparáide cosaintí do chliaint san Aontas a fhaigheann seirbhísí ó ghnólachtaí tríú tír.

Agus an córas á chur i bhfeidhm acu, ba cheart don Choimisiún agus do na Ballstáit tosaíocht a thabhairt do na réimsí atá cuimsithe ag tiomantais G-20 agus ag comhaontuithe leis na comhpháirtithe trádála is mó san Aontas agus ba cheart aird a thabhairt ar an ról lárnach atá ag an Aontas sna margaí airgeadais ar fud an domhain agus a áirithiú nach ndéanann cur i bhfeidhm ceanglas tríú tír cosc a chur ar infheisteoirí agus eisiúnóirí Aontais ó infheistiú i dtríú tíortha, nó i maoiniú a fháil ó thríú tíortha, nó ar infheisteoirí agus eisiúnóirí tríú tír ó infheistiú i margaí an Aontais, caipiteal a thiomsú iontu nó seirbhísí airgeadais eile a fháil uathu, mura rud é go bhfuil gá leis sin ar chúiseanna stuamachta atá oibiachtúil agus fianaise-bhunaithe. Agus na measúnuithe á ndéanamh aige, ba cheart don Choimisiún aird a thabhairt ar na Cuspóirí agus Prionsabail maidir le Rialáil Urrús de chuid na hEagraíochta Idirnáisiúnta um Choimisiúin Urrúis (IOSCO) agus ar na moltaí a ghabhann leo de réir mar a bheidh leasuithe agus léirmhínithe ag IOSCO.

I gcás nach féidir cinneadh a dhéanamh lena gcinntear coibhéis éifeachtach, beidh an soláthar seirbhísí ag gnólachtaí tríú tír san Aontas fós faoi réir na gcóras náisiúnta. Ba cheart don Choimisiún measúnú coibhéise a thionscnamh ar a thionscnamh féin. Ba cheart go bhféadfadh Ballstáit a chur in iúl gur chun a leasa é go ndéanfadh an Coimisiún measúnú coibhéise maidir le tríú tír áirithe nó le tríú tíortha áirithe, gan an fíoras gur chuir siad é sin in iúl a bheith ceangailteach ar an gCoimisiún próiseas coibhéise a thionscnamh. Ba cheart go mbeadh an measúnú coibhéise bunaithe ar thorthaí; ba cheart go ndéanfadh sé measúnú ar a mhéid atá éifeachtaí rialála comhchosúla agus leormhaithe á ngnóthú ag na creata rialála agus maoirseachta sna tríú tíortha faoi seach agus ar a mhéid atá na cuspóirí céanna agus atá i ndlí an Aontais á gcomhlíonadh ag na creataí sin. Agus na measúnuithe coibhéise sin á dtionscnamh ag an gCoimisiún, ba cheart dó tosaíochtaí a leagan síos i measc dlínsí tríú tír, á chur san áireamh dó a ábhartha atá an fhionnachtain coibhéise do ghnólachtaí agus cliaint an Aontais, an ann do chomhaontuithe maoirseachta agus comhair idir an tríú tír agus na Ballstáit, an ann do chóras coibhéise éifeachtaí maidir le gnólachtaí infheistíochta atá údaraithe faoi chórais eachtracha a shainaithint agus freisin leas agus toilteanas an tríú tír a bheith rannpháirteach sa phróiseas measúnaithe coibhéise. Ba cheart don Choimisiún faireachán a dhéanamh ar aon athruithe suntasacha ar chreat rialála agus maoirseachta an tríú tír agus athbhreithniú a dhéanamh ar chinntí coibhéise i gcás inarb iomchuí.

(42)

Faoin Rialachán seo, ba cheart soláthar seirbhísí gan bhrainsí a bheith teoranta do chontrapháirtithe incháilithe agus go cliaint ghairmiúla per se. Ba cheart é a bheith faoi réir a chláraithe ag ÚEUM agus faoi réir maoirseachta sa tríú tír. Ba cheart socruithe cuí comhair a bheith i bhfeidhm idir ÚEUM agus na húdaráis inniúla sa tríú tír.

(43)

Níor cheart go ndéanfadh forálacha an Rialacháin seo lena rialaítear soláthar seirbhísí nó gabháil do ghníomhaíochtaí ag gnólachtaí tríú tír difear don chaoi a bhféadfadh daoine atá bunaithe san Aontas seirbhísí infheistíochta a fháil ó ghnólacht tríú tír ag gníomhú dóibh ar a dtionscnamh eisiach féin nó don chaoi a bhféadfadh gnólachtaí infheistíochta nó institiúidí creidmheasa Aontais seirbhísí nó gníomhaíochtaí infheistíochta a fháil ó ghnólacht tríú tír ar a dtionscnamh eisiach féin nó don chaoi a bhféadfadh cliant seirbhísí infheistíochta a fháil ó ghnólacht tríú tír ar a thionscnamh eisiach féin trí idirghabháil institiúide creidmheasa nó gnólachta infheistíochta den sórt sin. I gcás ina soláthraíonn gnólacht tríú tír seirbhísí ag gníomhú dó ar thionscnamh eisiach duine atá bunaithe san Aontas, níor cheart na seirbhísí a mheas mar sheirbhís a soláthraíodh i gcríoch an Aontais. I gcás ina ndéanann gnólacht tríú tír cliaint nó cliaint ionchasacha a shireadh san Aontas nó go ndéanann sé seirbhísí nó gníomhaíochtaí infheistíochta mar aon le seirbhísí coimhdeacha a chur chun cinn san Aontas, nó fógraíocht a dhéanamh orthu san Aontas, níor cheart a mheas gur seirbhís í sin a soláthraíodh ar thionscnamh eisiach féin an chliaint.

(44)

Maidir le haitheantas a thabhairt do ghnólachtaí tríú tír, agus i gcomhréir le hoibleagáidí idirnáisiúnta an Aontais faoin gcomhaontú lena mbunaítear an Eagraíocht Dhomhanda Trádála lena n-áirítear an Comhaontú Ginearálta maidir le Trádáil i Seirbhísí, níor cheart cinntí lena gcinntear go bhfuil creat rialála agus maoirseachta tríú tír coibhéiseach le creat rialála agus maoirseachta an Aontais a ghlacadh ach amháin má fhorálann creat maoirseachta an tríú tír do chóras coibhéiseach éifeachtach le haghaidh aitheantas a thabhairt do ghnólachtaí infheistíochta atá údaraithe faoi chórais dlí eachtracha i gcomhréir, i measc nithe eile, leis na cuspóirí ginearálta rialála agus na caighdeáin a leagadh amach ag G-20 i Meán Fómhair 2009 maidir leis an trédhearcacht i margaí na ndíorthach a fheabhsú, an riosca sistéamach a mhaolú, agus cosaint a chur ar fáil ar dhrochúsáid margaidh. Ba cheart córas den sórt sin a mheas mar chóras coibhéiseach má áirithítear leis gur comhchosúil le ceanglais an Aontais atá toradh substaintiúil an chreata rialála is infheidhme agus ba cheart a mheas gur córas éifeachtach é má tá na rialacha sin á gcur i bhfeidhm ar bhealach comhsheasmhach.

(45)

Tharla réimse cleachtas calaoiseach i spotmhargaí tánaisteacha i lamháltais astaíochtaí (EUA) a d’fhéadfadh an bonn a bhaint de mhuinín daoine as scéimeanna trádála astaíochtaí, a cuireadh ar bun le Treoir 2003/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14), agus tá bearta á ndéanamh chun go neartófaí córas na gclár um EUA agus na coinníollacha chun cuntas a oscailt chun EUA-anna a thrádáil. Chun sláine na margaí sin a neartú agus chun feidhmiú éifeachtúil na margaí sin a choimirciú, lena n-áirítear maoirseacht chuimsitheach ar ghníomhaíocht trádála, is iomchuí cur leis na bearta a glacadh faoi Threoir 2003/87/CE trí lamháltais astaíochtaí a thabhairt go hiomlán faoi raon feidhme an Rialacháin seo agus Threoir 2014/65/AE, chomh maith le Rialachán (AE) Uimh. 596/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15) agus le Treoir 2014/57/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (16), trí bhíthin a n-aicmiú mar ionstraimí airgeadais.

(46)

Ba cheart go gcumhachtófaí don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE. Go háirithe, ba cheart na gníomhartha tarmligthe a ghlacadh maidir le raon feidhme forálacha áirithe den Rialachán seo a shíneadh do bhainc cheannais tríú tíortha, mionsonraí ar leith i dtaobh sainmhínithe, forálacha sonracha a bhaineann le costas i dtaobh na hinfhaighteachta ar shonraí margaidh, rochtain ar luachana, na méideanna ag a ngabhfaidh gnólacht nó faoina ngabhfaidh gnólacht idirbheart ar láimh le cliant ar bith eile a gcuirtear luachan ar fáil dó, comhbhrú punainne agus coinníollacha a chinneadh tuilleadh faoina mbeadh gá le gníomhaíocht ó ÚEUM, ó ÚBE ó údaráis inniúla faoi chathain a bheidh ábhar mór imní nó bagairtí ar chosaint d’infheisteoirí, d’fheidhmiú rianúil agus do shláine margaí airgeadais nó margaí tráchtearraí nó do chobhsaíocht chuid den chóras airgeadais nó an chórais airgeadais ina iomláine, an idirthréimhse faoi Airteagal 35(5) den Rialacháin seo a shíneadh ar feadh tréimhse áirithe ama agus maidir le díorthaigh arna dtrádáil ar mhalartán a eisiamh ó raon feidhme forálacha áirithe den Rialachán seo ar feadh tréimhse áirithe ama. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comharliúchán iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal saineolaithe. Ba cheart don Choimisiún, le linn dó gníomhartha tarmligthe a ullmhú agus a tharraingt suas, a áirithiú go ndéanfar doiciméid ábhartha a chur chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle ar bhealach comhuaineach, tráthúil agus iomchuí.

(47)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha do chur chun feidhme an Rialacháin seo a áirithiú, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún i dtaca le glacadh an chinnidh coibhéise maidir le creat dlíthiúil agus maoirseachta an tríú tír i dtaobh seirbhísí a bheith á soláthar ag gnólachtaí tríú tír nó ag ionaid trádála tríú tír, chun na críche go mbeidh siad incháilithe mar ionaid trádála le haghaidh díorthach faoi réir oibleagáide trádála agus go mbeidh rochtain ag CCPanna tríú tíortha agus ionaid trádála tríú tír ar ionaid trádála agus CCPanna atá bunaithe san Aontas. Ba cheart na cumhachtaí seo a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (17).

(48)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, eadhon ceanglais aonfhoirmeacha a bhaineann le hionstraimí airgeadais maidir le sonraí trádála a nochtadh, le hidirbhearta a thuairisciú chuig údaráis inniúla, le díorthaigh agus scaireanna a thrádáil ar ionaid eagraithe, le rochtain neamh-idirdhealaitheach ar CCPanna, ionaid trádála agus tagarmharcanna, le cumhachtaí idirghabhála táirgí agus cumhachtaí maidir le bainistiú suímh agus teorainneacha suímh, le soláthar seirbhísí nó gníomhaíochtaí infheistíochta ag gnólachtaí tríú tír a ghnóthú go leordhóthanach, i ngeall ar, cé gur fearr atá sé ar chumas na n-údarás inniúil náisiúnta faireachán a dhéanamh ar fhorbairtí ar an margadh, nach féidir tionchar foriomlán na bhfadhbanna a bhaineann le trédhearcacht trádála, le tuairisciú idirbheart, le trádáil díorthach agus le toirmisc ar tháirgí agus ar chleachtais a thuiscint go hiomlán ach i gcomhthéacs an Aontais ar fad, ach gur féidir, de bharr a fhairsinge agus a éifeachtaí, iad a ghnóthú níos fearr ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(49)

Aon ghníomhaíocht a dhéanann aon údarás inniúil nó ÚEUM i bhfeidhmiú a ndualgas, níor cheart go mbeadh i gceist léi idirdhealú díreach nó indíreach i gcoinne aon Bhallstáit nó grúpa de Bhallstáit mar ionad chun seirbhísí agus gníomhaíochtaí infheistíochta a sholáthar in aon airgeadra. Níor cheart go ndéanfadh aon ghníomhacht de chuid ÚBE agus a chuid dualgas faoin Rialachán seo á gcomhlíonadh aige idirdhealú, go díreach nó go neamhdhíreach, ar aon Bhallstát nó ar aon ghrúpa Ballstát,

(50)

Ba cheart go ndéanfadh caighdeáin theicniúla i seirbhísí airgeadais cosaint leormhaith taisceoirí, infheisteoirí agus tomhaltóirí ar fud an Aontais a áirithiú. Ós rud é gur comhlacht é ÚEUM a bhfuil saineolas an-speisialaithe aige, bheadh sé éifeachtúil agus iomchuí forbairt dréachtchaighdeán teicniúil rialála, nach mbeadh roghanna beartais ag baint leo, a chur ar iontaoibh ÚEUM chun go ndéanfadh ÚEUM iad a chur faoi bhráid an Choimisiúin.

(51)

Na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála arna bhforbairt ag ÚEUM maidir le saintréithe beachta na gceanglas trédhearcachta trádála, maidir leis na hoibríochtaí beartais airgeadaíochta, malartaithe eachtraigh agus cobhsaíochta airgeadais agus na cineálacha idirbheart atá ábhartha faoin Rialachán seo, maidir leis na coinníollacha mionsonraithe le haghaidh tarscaoiltí ó thrédhearcacht réamhthrádála, maidir le socruithe d’fhoilsiú iarchurtha iarthrádála, maidir leis an oibleagáid sonraí réamhthrádála agus iarthrádála a chur ar fáil go leithleach, maidir leis na critéir i ndáil le hoibleagáidí trédhearcachta réamhthrádála a chur i bhfeidhm d’inmheánaitheoirí córasacha, maidir le nochtadh iarthrádála arna dhéanamh ag gnólachtaí infheistíochta, maidir le hinneachar agus minicíocht iarrataí sonraí chun faisnéis a sholáthar chun críocha trédhearcachta agus ríofaí eile, maidir le hidirbhearta nach rannchuidíonn leis an bpróiseas praghas-aimsithe, maidir leis na sonraí ordaithe atá le coinneáil, maidir le hinneachar agus sonraíochtaí tuarascálacha idirbhirt, maidir le hinneachar agus sonraíocht sonraí tagartha ionstraime airgeadais, maidir le cineálacha conarthaí ag a bhfuil éifeacht dhíreach, shubstainteach agus intuartha laistigh den Aontas agus na cásanna ina bhfuil gá le hoibleagáid trádála le haghaidh díorthach, maidir leis na ceanglais do chórais agus nósanna imeachta chun a áirithiú go ndéantar idirbhearta i ndíorthaigh imréitithe a thíolacadh agus a ghlacadh i gcomhair a n-imréiteach, ina sonraítear socruithe do chineálacha seirbhíse imréitigh indírigh, maidir le díorthaigh atá faoi réir oibleagáide trádáil a dhéanamh ar ionaid trádála eagraithe, maidir le rochtain neamh-idirdhealaitheach ar CCP agus ar ionad trádála, maidir le rochtain neamh-idirdhealaitheach ar thagarmharcanna ceadúnais agus leis an oibleagáid ina leith, agus a mhéid a bhaineann leis an bhfaisnéis ar cheart don ghnólacht iarrthach tríú tír a chur ar fáil d’ÚEUM ina iarratas ar chlárú, ba cheart don Choimisiún iad a ghlacadh. Ba cheart don Choimisiún na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin a ghlacadh trí bhíthin gníomhartha tarmligthe de bhun Airteagal 290 CFAE agus i gcomhréir le hAirteagal 10 go hAirteagal 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1093/2010.

(52)

Foráiltear le hAirteagal 95 de Threoir 2014/65/AE do dhíolúine idirthréimhseach le haghaidh conarthaí áirithe de dhíorthaigh fuinnimh C6. Tá sé riachtanach, dá bhrí sin, go ndéanfaí an méid sin a chur san áireamh sna caighdeáin theicniúla ina sonraítear an oibleagáid imréitigh arna bhforbairt ag ÚEUM i gcomhréir le hAirteagal 5(2)(b) de Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 agus nach ndéantar leo oibleagáid imréitigh a fhorchur ar chonarthaí díorthach a bheadh faoi réir díolúine idirthréimhseach ina dhiaidh sin le haghaidh conarthaí díorthach fuinnimh C6.

(53)

Ba cheart cur i bhfeidhm na gceanglas sa Rialachán seo a iarchur chun infheidhmeacht a ailíniú le cur i bhfeidhm rialacha trasuite na Treorach athmhúnlaithe agus chun na bearta cur chun feidhme riachtanacha uile a bhunú. Ba cheart an pacáiste rialála ina iomláine a chur i bhfeidhm ansin ón tráth céanna. Is é an t-aon ní nár cheart a iarchur ná cur i bhfeidhm na gcumhachtuithe le haghaidh beart cur chun feidhme ionas gur féidir tosú ar na céimeanna riachtanacha chun na bearta cur chun feidhme sin a dhréachtú agus a ghlacadh a luaithe agus is féidir.

(54)

Leis an Rialachán seo, urramaítear na cearta bunúsacha agus comhlíontar na prionsabail a aithnítear, go háirithe, le Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, go háirithe an ceart go ndéanfaí sonraí pearsanta a chosaint (Airteagal 8), an tsaoirse chun gnó a sheoladh (Airteagal 16), an ceart cosaint tomhaltóirí a fháil (Airteagal 38), an ceart chun leigheas éifeachtach agus triail chóir a fháil (Airteagal 47), agus an ceart chun nach ndéanfar duine a thriail ná a phionósú faoi dhó in imeachtaí coiriúla i ngeall ar an gcion coiriúil céanna (Airteagal 50), agus ní mór é a chur i bhfeidhm i gcomhréir leis na cearta agus na prionsabail sin.

(55)

Chuathas i gcomhairle leis an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí i gcomhréir le hAirteagal 28(2) de Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 agus thug sé tuairim uaidh an 10 Feabhra 2012 (18),

(a)

sonraí trádála a nochtadh don phobal;

(b)

idirbhearta a thuairisciú do na húdaráis inniúla;

(c)

díorthaigh a thrádáil ar ionaid eagraithe;

(d)

rochtain neamh-idirdhealaitheach ar imréiteach agus rochtain neamh-idirdhealaitheach ar thrádáil i dtagarmharcanna;

(e)

cumhachtaí na n-údarás inniúil, ÚEUM agus ÚBE i leith idirghabhála táirgí agus cumhachtaí ÚEUM maidir le rialuithe ar bhainistiú suímh agus le teorannú suímh;

(f)

seirbhísí infheistíochta nó gníomhaíochtaí infheistíochta, le brainse nó gan bhrainse, a bheith á soláthar ag gnólachtaí tríú tír tar éis don Choimisiún cinneadh coibhéise is infheidhme a ghlacadh.

(a)

na forálacha is infheidhme sna tríú tíortha ábhartha a shainaithint a mhéid a bhaineann le hidirbhearta bainc ceannais a nochtadh ar bhonn rialála, lena n-áirítear idirbhearta a dhéanann comhaltaí de chuid CEBC sna tríú tíortha sin, agus

(b)

measúnú ar an tionchar a d’fhéadfadh a bheith ag na ceanglais sin maidir le nochtadh ar bhonn rialála laistigh den Aontas ar idirbhearta bainc ceannais tríú tír.

(1)

ciallaíonn ‘gnólacht infheistíochta’ gnólacht infheistíochta mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(1) de Threoir 2014/65/AE;

(2)

ciallaíonn ‘seirbhísí agus gníomhaíochtaí infheistíochta’ seirbhísí agus gníomhaíochtaí infheistíochta a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(2) de Threoir 2014/65/AE;

(3)

ciallaíonn ‘seirbhísí coimhdeacha’ seirbhísí coimhdeacha mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(3) de Threoir 2014/65/AE;

(4)

ciallaíonn ‘orduithe a fhorghníomhú thar ceann cliant’ forghníomhú thar cheann cliant mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(5) de Threoir 2014/65/AE;

(5)

ciallaíonn ‘deileáil ar a chuntas féin’ bheith ag deileáil ar a chuntas féin mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(6) de Threoir 2014/65/AE;

(6)

ciallaíonn ‘cruthaitheoir margaidh’ cruthaitheoir margaidh mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(7) de Threoir 2014/65/AE;

(7)

ciallaíonn ‘cliant’ cliant mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(9) de Threoir 2014/65/AE;

(8)

ciallaíonn ‘cliant gairmiúil’ cliant gairmiúil mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(10) de Threoir 2014/65/AE;

(9)

ciallaíonn ‘ionstraim airgeadais’ ionstraim airgeadais mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(15) de Threoir 2014/65/AE;

(10)

ciallaíonn ‘oibreoir margaidh’ oibreoir margaidh mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(18) de Threoir 2014/65/AE;

(11)

ciallaíonn ‘córas iltaobhach’ córas iltaobhach mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(19) de Threoir 2014/65/AE;

(12)

ciallaíonn ‘inmheánaitheoir córasach’ inmheánaitheoir córasach mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(20) de Threoir 2014/65/AE;

(13)

ciallaíonn ‘margadh rialáilte’ margadh rialáilte mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(21) de Threoir 2014/65/AE;

(14)

ciallaíonn ‘saoráid trádála iltaobhach’ nó ‘MTF’ saoráid trádála iltaobhach mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(22) de Threoir 2014/65/AE;

(15)

ciallaíonn ‘saoráid trádála eagraithe’ nó ‘OTF’ saoráid trádála eagraithe mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(23) de Threoir 2014/65/AE;

(16)

ciallaíonn ‘ionad trádála’ ionad trádála mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1)(24) de Threoir 2014/65/AE;

(17)

ciallaíonn ‘margadh leachtach’: