An córas AE um rialú ar iascach

ACHOIMRE AR:

Rialachán (CE) Uimh. 1224/2009 lena mbunaítear córas chun comhlíonadh an chomhbheartais iascaigh a áirithiú

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

Cuirtear córas ar bun faoin rialachán chun go ndéanfaidh údaráis náisiúnta rialacha an chomhbheartais iascaigh (CBI) a rialú, a iniúchadh agus a fhorfheidhmiú.

PRÍOMHPHOINTÍ

• Is iad seo a leanas príomhchuspóirí an chórais um rialú:
  • a áirithiú nach ndéantar ach na cainníochtaí ceadaithe éisc a ghabháil;
  • na sonraí riachtanacha a bhailiú chun deiseanna iascaireachta a bhainistiú;
  • ról na dtíortha AE agus an Choimisiúin Eorpaigh a shoiléiriú;
  • a áirithiú go gcuirfear na rialacha i bhfeidhm ar an gcaoi chéanna ar na hiascaigh uile, agus go gcuirfear smachtbhannaí comhchuibhithe i bhfeidhm ar fud an Aontais;
  • a áirithiú gur féidir táirgí iascaigh agus dobharshaothraithe a rianú agus scrúdú a dhéanamh orthu i rith an slabhra an tsoláthair, ón eangach go dtí an pláta.
• Baineann sé leis an méid a leanas:
  • gach gníomhaíocht iascaireachta in uiscí AE;
  • gníomhaíochtaí iascaireachta ag báid AE agus saoránaigh AE in uiscí AE agus in uiscí neamh-AE;
  • próiseáil agus margú táirgí iascaigh;
  • iascaireacht áineasa i gcomhair speiceas atá faoi réir pleananna aisghabhála.

Rialú agus faireachán

• Ní mór do thíortha AE cigireachtaí a dhéanamh ar feadh an tslabhra táirgeachta ina iomláine, go háirithe le linn na ngníomhaíochtaí a leanas:
  • iascaireacht;
  • cur i dtír;
  • próiseáil;
  • iompar;
  • margaíocht.
• Tá monatóireacht agus bailiú na sonraí bunaithe ar fhoinsí éagsúla agus ar theicneolaíochtaí nua amhail:
  • an córas satailít-bhunaithe um monatóireacht bád (VMS);
  • logleabhair leictreonacha;
  • córas sistéamach chun gabhálacha a mheá;
  • córas chun táirgí iascaigh a rianú, ón soitheach go dtí an miondíoltóir.

Cumhachtaí cigireachta

Is iad na tíortha AE atá freagrach as rialú agus forfheidhmiú an chombheartais iascaigh. Is féidir leis an gCoimisiún a chuid cigireachtaí neamhspleácha féin a dhéanamh, áfach, lena n–áirítear páirt a ghlacadh i gcigireachtaí náisiúnta lena fháil amach an bhfuil na rialacha á gcur chun feidhme i gceart ag údaráis náisiúnta, agus iniúchtaí a dhéanamh ar chóras rialaithe iascaigh náisiúnta thíortha an Aontais Eorpaigh.

Smachtbhannaí

• Ní mór do thíortha AE bearta riaracháin iomchuí a ghlacadh amhail smachtbhannaí nó imeachtaí coiriúla sa chás go ndéantar na rialacha a shárú. I gcás sáruithe tromchúiseacha, ní mór do thíortha AE córas pointí pionóis a chur i bhfeidhm chomh maith i leith sealbhóirí ceadanna iascaireachta agus máistrí soithí iascaireachta. Má fhaigheann duine méid áirithe pointí féadfar an cead a chur ar fionraí nó é a aistarraingt ar deireadh de bharr roinnt cionta tromchúiseacha.
• Is féidir smachtbhannaí a chur ar thíortha AE freisin má theipeann orthu rialacha an chomhbheartais iascaigh a chur i bhfeidhm i gceart, lena n–áirítear:
  • cúnamh ón gCiste Eorpach Muirí agus Iascaigh a choinneáil siar;
  • iascach a dhúnadh go dtí go ndéanfar an fhadhb a réiteach;
  • cuótaí a laghdú (i gcás ró–iascaireachta).
• Má theipeann ar thír AE beart leordhóthanach a dhéanamh chun an fhadhb a réiteach, féadfaidh an Coimisiún an tír sin a thabhairt os comhair Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh.

Bailiú sonraí

• Ní mór do thíortha AE bunachar sonraí slán a bheith acu ina stóráiltear an fhaisnéis go léir a bhailítear agus a bhfreagrachtaí faoin rialachán á gcur i gcrích acu. Ní mór rochtain dhíreach a bheith ag an gCoimisiún ó áit ar bith ar an mbunachar sonraí sin. Ina theannta sin, ní mór do thíortha AE suíomh gréasáin oifigiúil a chruthú de na sonraí a bhailíonn siad, a bhfuil codanna slána agus codanna atá inrochtana go poiblí ann.
• Cuirtear córas um chúnamh frithpháirteach agus malartú faisnéise idir na tíortha AE ar bun faoin rialachán freisin.

Comhordú

Déanann an Ghníomhaireacht Eorpach um Rialú ar Iascach feachtais chomhrialaithe a eagrú, ina nglacann cigirí ó thíortha éagsúla AE páirt. Eagraítear na feachtais sin chun comhoibriú níos dlúithe a spreagadh, mar aon le malartú dea-chleachtais.

Rialacha maidir le cláir shonracha rialaithe agus cigireachta le haghaidh iascaigh áirithe

• I mí na Nollag 2018, ghlac an Coimisiún Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2018/1986, gníomh cur chun feidhme lena leagtar amach cláir shonracha rialaithe agus cigireachta le haghaidh iascaigh áirithe agus lena n–aisghairtear Cinneadh Cur Chun Feidhme 2012/807/AE, Cinneadh Cur Chun Feidhme 2013/328/AE, Cinneadh Cur Chun Feidhme 2013/305/AE agus Cinneadh Cur Chun Feidhme 2014/156/AE. Leis an gcinneadh cur chun feidhme leagtar síos rialacha le haghaidh cláir shonracha rialaithe agus cigireachta le haghaidh iascaigh áirithe, amhail:
  • iascaigh a shaothraíonn stoic nó speicis atá clúdaithe i bpleananna ilbhliantúla (mar a shonraítear i Rialachán (AE) Uimh. 1380/2013 maidir leis an gcomhbheartas iascaigh);
  • iascaigh a shaothraíonn speicis faoin oibleagáid gabhálacha a thabhairt i dtír (Rialachán (AE) Uimh. 1380/2013) agus
  • iascaigh a shaothraíonn stoic nó speicis atá faoi réir bearta caomhnúcháin agus bainistíochta arna nglacadh ag eagraíochtaí réigiúnacha bainistithe iascaigh, lena n–áirítear an Coimisiún Ginearálta Iascaigh don Mheánmhuir (GFCM).

• Clúdaítear sna rialacha gnéithe amhail na gnéithe a leanas:
  • raon feidhme agus cuspóirí na gclár;
  • nósanna imeachta agus measúnú riosca i ndáil le pleananna comh-imlonnaithe;
  • straitéisí náisiúnta agus réigiúnacha um bainistíocht riosca;
  • sprioc-thagarmharcanna;
  • comhar le tíortha AE eile agus le tíortha nach tíortha den Aontas Eorpach iad;
  • gníomhaíochtaí comhpháirteacha chigireachta agus faireachais;
  • malartú sonraí; agus
  • faisnéis agus meastóireacht.
• I mí Mheán Fómhair 2020, ghlac an Coimisiún Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1320 lena leasaítear Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2018/1986. Bhí an leasú sin riachtanach chun na cláir shonracha rialaithe agus cigireachta a ailíniú le bearta caomhnúcháin, bainistíochta iascach an Aontais Eorpaigh, go sonrach Rialachán (AE) 2019/1022. Ceanglaíodh leis sin stoic agus iascaigh bhreise a chuimsiú sa chlár sonrach rialaithe agus cigireachta don Mheánmhuir agus don Mhuir Dhubh chomh maith. Tagann Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1320 le moltaí GFCM a glacadh le déanaí chomh maith:
  • Moladh GFCM/43/2019/2 maidir le plean ilbhliantúil bainistíochta le haghaidh saothrú inbhuanaithe deargán i Muir Alboran (folimistéir gheografacha 1 go 3);
  • Moladh GFCM/43/2019/5 maidir le plean ilbhliantúil bainistíochta le haghaidh iascaigh ghrinnill inbhuanaithe deargán i Muir Aidriad (folimistéir gheografacha 17 agus 18);
  • Moladh GFCM/43/2019/6 maidir le bearta bainistíochta le haghaidh tráliascaigh inbhuanaithe a dhíríonn ar shéaclaí móra dearga agus ar shéaclaí gorma agus dearga i gCaolas na Sicile ((folimistéir gheografacha 12, 13, 14, 15 agus 16);
  • Moladh GFCM/43/2019/4 maidir le plean bainistíochta le haghaidh saothrú inbhuanaithe coiréalach dearg sa Mheánmhuir; agus
  • Moladh GFCM/43/2019/1 maidir le sraith de bhearta bainistíochta le haghaidh úsáid feistí comhthiomsaithe éisc ar ancaire in iascaigh dorád coiteann sa Mheánmhuir.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

Tá an rialachán i bhfeidhm ón 1 Eanáir 2010.

CÚLRA

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Córasrialaithe iascaigh an Aontais (An Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán (CE) Uimh. 1224/2009 ón gComhairle an 20 Samhain 2009 lena mbunaítear córas rialaithe Comhphobail chun comhlíonadh rialacha an chomhbheartais iascaigh a áirithiú, lena leasaítear Rialacháin (CE) Uimh. 847/96, (CE) Uimh. 2371/2002, (CE) Uimh. 811/2004, (CE) Uimh. 768/2005, (CE) Uimh. 2115/2005, (CE) Uimh. 2166/2005, (CE) Uimh. 388/2006, (CE) Uimh. 509/2007, (CE) Uimh. 676/2007, (CE) Uimh. 1098/2007, (CE) Uimh. 1300/2008 agus (CE) Uimh. 1342/2008 agus lena n–aisghairtear Rialacháin (CEE) Uimh. 2847/93, (CE) Uimh. 1627/94 agus (CE) Uimh. 1966/2006 (IO L 343, 22.12.2009, lgh. 1-50)

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (CE) Uimh. 1224/2009 ón gComhairle a chorprú sa bhundoiciméad. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) 2019/473 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 19 Márta 2019 maidir leis an nGníomhaireacht Eorpach um Rialú ar Iascach (IO L 83, 25.3.2019, lgh. 18-37)

Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2018/1986 ón gCoimisiún an 13 Nollaig 2018 lena mbunaítear cláir shonracha rialaithe agus cigireachta d’iascaigh áirithe agus lena n–aisghairtear Cinntí Cur Chun Feidhme 2012/807/AE, 2013/328/AE, 2013/305/AE agus 2014/156/AE (IO L 317, 14.12.2018, lgh. 29-46)

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (AE) Uimh. 1380/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Nollaig 2013 maidir leis an gComhbheartas Iascaigh, lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 1954/2003 ón gComhairle agus Rialachán (CE) Uimh. 1224/2009 agus lena n–aisghairtear Rialachán (CE) Uimh. 2371/2002 agus Rialachán (CE) Uimh. 639/2004 ón gComhairle agus Cinneadh 2004/585/CE ón gComhairle (IO L 354, 28.12.2013, lgh. 22-61)

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán Cur Chun Feidhme (CE) Uimh. 404/2011 ón gCoimisiún an 8 Aibreán 2011 lena leagtar síos rialacha mionsonraithe maidir le cur chun feidhme Rialachán (CE) Uimh. 1224/2009 ón gComhairle lena mbunaítear córas rialaithe Comhphobail d’fhonn comhlíonadh rialacha an chomhbheartais iascaigh a áirithiú (IO L 112, 30.4.2011, lgh. 1-153)

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (CE) Uimh. 1005/2008 ón gComhairle an 29 Meán Fómhair 2008 lena mbunaítear córas Comhphobail chun iascaireacht neamhdhleathach, neamhthuairiscthe agus neamhrialáilte a chosc, a dhíspreagadh agus a dhíothú, lena leasaítear Rialachán (CEE) Uimh. 2847/93, Rialachán (CE) Uimh. 1936/2001 agus Rialachán (CE) Uimh. 601/2004 agus lena n–aisghairtear Rialachán (CE) Uimh. 1093/94 agus Rialachán (CE) Uimh. 1447/1999 (IO L 286, 29.10.2008, lgh. 1-32)

Féach an leagan comhdhlúite.

Nuashonraithe 29.10.2020