Idirghabháil i gcúrsaí sibhialta agus tráchtála

Le creat dlíthiúil beidh saoránaigh an Aontais Eorpaigh (AE) ábalta tairbhe iomlán a bhaint as na buntáistí a bhaineann leis an idirghabháil* mar phróiseas réitigh díospóidí, go háirithe i dtéarmaí cost-éifeachtúlachta agus luais.

GNÍOMH

Treoir 2008/52/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 21 Bealtaine 2008 maidir le gnéithe áirithe idirghabhála i gcúrsaí sibhialta agus tráchtála

ACHOIMRE

Le creat dlíthiúil beidh saoránaigh an Aontais Eorpaigh (AE) ábalta tairbhe iomlán a bhaint as na buntáistí a bhaineann leis an idirghabháil* mar phróiseas réitigh díospóidí, go háirithe i dtéarmaí cost-éifeachtúlachta agus luais.

CAD A DHÉANTAR SA TREOIR?

Dírítear sa treoir ar úsáid modhanna malartacha um réiteach díospóidí a spreagadh, go háirithe úsáid na hidirghabhála. Féachtar inti le caidreamh cothromaithe idir an idirghabháil agus imeachtaí breithiúnacha a chinntiú.

PRÍOMHPHOINTÍ

Tá feidhm ag an treoir maidir le díospóidí trasteorann i gcúrsaí sibhialta agus tráchtála. Ní leathnaíonn sí chuig:

• cúrsaí ioncaim, custaim nó riaracháin;
• dliteanas thír AE as gníomhartha agus easnaimh i gcleachtadh údarás Stáit;
• díospóidí sa chás go bhfuil sainchónaí nó cónaí ar pháirtí amháin nó níos mó sa Danmhairg.

Ní mór do thíortha AE nós imeachta a bhunú lenar féidir le páirtithe dearbhú comhaontaithe a iarraidh. Is féidir leis an dearbhú seo bheith ina bhreithiúnas, ina chinneadh nó ina ghníomh údarach cúirte nó údaráis phoiblí. Cumasófar aitheantas frithpháirteach agus forfheidhmiú comhaontaithe leis ar fud AE faoi na coinníollacha céanna leis na coinníollacha a bunaíodh le haghaidh cinntí cúirte i gcúrsaí sibhialta agus tráchtála agus i gcúrsaí pósta agus cúrsa um fhreagracht tuismitheoirí.

Níl sé de cheangal ar idirghabhálaithe* nó orthu siúd atá bainteach leis an bpróiseas idirghabhála fianaise a thabhairt in imeachtaí breithiúnacha maidir le faisnéis a fuarthas le linn an phróisis, go háirithe má:

• tá gá leo chun breithnithe beartais phoiblí a shárú, go háirithe chun sláine fhisiciúil duine a chosaint;
• tá nochtadh ábhar an chomhaontaithe riachtanach chun an comhaontú sin a chur i bhfeidhm nó a fhorfheidhmiú.

Ní mór do thíortha AE oiliúint d’idirghabhálaithe a spreagadh, chomh maith le forbairt agus cur i bhfeidhm cóid dheonacha iompair don ghairm.

CÚLRA

In 2013 d’fhoilsigh AE dhá phíosa úra reachtaíochta ar réiteach malartach díospóidí:

• Treoir 2013/11/AE maidir le réiteach malartach díospóidí lena gcinntítear go bhfuil rochtain ag tomhaltóirí ar aonáin um réiteach malartach díospóidí (ADR) ar ardchaighdeán do gach cineál díospóidí conarthacha le trádálaithe. Chun rochtain dá leithéid a chinntiú, ní mór do thíortha AE bonneagar náisiúnta ADR a bhunú faoi Eanáir 2016. Tá idirghabháil ar cheann de roinnt cineálacha ADR ar féidir le tíortha AE brath chun an bonneagar sin a bhunú;
• Rialachán (AE) Uimh. 524/2013 maidir le réiteach díospóidí ar líne (ODR), faoinar féidir ardán ar líne ar fud AE a bhunú le haghaidh díospóidí a eascraíonn ó idirbhearta ar líne. Leis an ardán seo beidh tomhaltóirí ábalta a ndíospóidí a chur isteach ar líne agus oibreofar é sna teangacha oifigiúla AE ar fad. Tá sé beartaithe go mbeifear ábalta é a rochtain ó Eanáir 2016.

Chun tuilleadh faisnéise a fháil, féach Réiteach Malartach agus ar Líne Díospóidí (ARD/ODR) ar shuíomh gréasáin an Choimisiúin Eorpaigh.

PRÍOMHTHÉARMAÍ

* Idirghabháil: próiseas struchtúrach ina ndéanann dhá pháirtí nó níos mó i ndíospóid iarraidh, ar bhonn deonach, teacht ar chomhaontú ar réiteach a ndíospóide le cuidiú idirghabhálaí. Féadfaidh na páirtithe é a thionscnamh nó féadfaidh cúirt é a mholadh nó a ordú nó féadfaidh dlí thír AE é a ordú.

* Idirghabhálaí: tríú duine ar a n-iarrtar idirghabháil a dhéanamh ar bhealach éifeachtúil, neamhchlaonta agus inniúil. Níl stádas nó gairm an duine seo sa tír AE lena mbaineann ábhartha nó níl an bealach ar ceapadh an tríú duine nó ar iarradh air nó uirthi an idirghabháil a dhéanamh ábhartha.

GNÍOMHARTHA GAOLMHARA

Treoir 2013/11/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 21 Bealtaine 2013 maidir le réiteach malartach díospóidí le haghaidh díospóidí tomhaltóirí agus lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 2006/2004 agus Treoir 2009/22/CE (Treoir maidir le ADR tomhaltóirí) (IO L 165, 18.6.2013, lgh. 63-79)

Rialachán (AE) Uimh. 524/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 21 Bealtaine 2013 maidir le réiteach ar líne díospóidí le haghaidh díospóidí tomhaltóirí agus lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 2006/2004 agus Treoir 2009/22/CE (Treoir maidir le ODR tomhaltóirí) (IO L 165, 18.6.2013, lgh. 1-12)

Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa, chuig an gComhairle, chuig Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa agus chuig Coiste na Réigiún - i dtreo Creata Chothrománaigh Eorpaigh um Chomhshásamh (COM(2013) 401 final an 11.6.2013)

Nuashonraithe 17.08.2015