Príomhchathair Chultúir na hEorpa

ACHOIMRE AR:

Cinneadh Uimh. 1622/2006/CE lena mbunaítear imeacht Phríomhchathair Chultúir na hEorpa do na blianta 2007 go 2019

CAD IS AIDHM LEIS AN GCINNEADH?

Bunaítear leis imeacht “Phríomhchathair Chultúir na hEorpa” agus sainítear ann an próiseas chun cathracha a roghnú ar a mbronnfar an teideal idir 2013 agus 2019, chomh maith le córas chun faireachán a dhéanamh ar na hullmhúcháin a ndéanfar suas go dtí bliain an imeachta.

PRÍOMHPHOINTÍ

An clár cultúrtha agus a ghné Eorpach

Áireofar ar chomhad gach cathrach is iarrthóir clár cultúrtha nach mór dó roinnt critéar a chomhlíonadh, a bheidh roinnte ina 2 chatagóir:

• “an ghné Eorpach”, a bhaineann le comhar idir oibreoirí cultúrtha ar gach leibhéal a mhéadú. Ní mór saibhreas éagsúlacht chultúrtha na hEorpa agus gnéithe comhroinnte chultúir na hEorpa a thabhairt chun suntais sa chlár chomh maith;
• “an cathair agus saoránaigh”, ceaptha chun suim an phobail a spreagadh ar leibhéal áitiúil, leibhéal náisiúnta agus leibhéal na hEorpa agus forbairt chultúrtha fhadtéarmach na cathrach a neartú.

Maireann an clár ar feadh 1 bhliain de ghnáth. D’fhéadfadh sé go mbronnfaí Duais Melina Mercouri (atá ainmnithe i ndiaidh Aire Cultúir na Gréige a sheol smaoineamh na Príomhchathrach Cultúir) ar chathracha a n-aithnítear a n–ullmhúcháin don imeacht a bheith sármhaith. Bronnann an Coimisiún Eorpach é agus tá sé maoinithe ag clár Eoraip na Cruthaitheacha.

An próiseas roghnúcháin

• Féadfaidh 2 thír AE in aghaidh na bliana an t-imeacht a óstáil.
• Tá 4 chéim sa phróiseas roghnúcháin:

• 1.

  iarratais a chur isteach: foilsíonn tíortha AE lena mbaineann gairm ar iarratasóirí tráth nach déanaí ná 6 bliana sula mbíonn an t-imeacht lena mbaineann le tosú. Tá 10 mí ar a laghad ón dáta seo ag cathracha a bhfuil suim acu san imeacht iarratas a dhéanamh.

• 2.

  réamhroghnúchán: tráth nach déanaí ná 5 bliana roimh thosach an imeachta, tagann an painéal roghnúcháin le chéile chun scrúdú a dhéanamh ar na tograí agus chun na cathracha dá dtabharfar cuireadh leanúint leis an bpróiseas a chur ar an ngearrliosta. Tá 13 saineolaithe ar an bpainéal, agus ceapann Parlaimint na hEorpa, an Chomhairle, an Coimisiún agus Coiste Eorpach na Réigiún 7 díobh ar feadh 3 bliana. Roghnaíonn na tíortha AE lena mbaineann an 6 eile.

• 3.

  roghnúchán deiridh: 9 mí i ndiaidh an chéad chruinnithe roghnúcháin, tagann an painéal le chéile arís chun scrúdú a dhéanamh ar chláir na gcathracha a cuireadh ar an ngearrliosta, a mbeidh tuilleadh eolais tugtha fúthu, agus chun ceann díobh a mholadh mar “Phríomhchathair Chultúir na hEorpa”. Ag an gcéim seo, tugann an painéal tuarascáil don tír AE lena mbaineann agus don Choimisiún, ina ndéanann sé moltaí maidir leis an gcathair a roghnaíodh chomh maith.

• 4.

  ainmniúchán: 4 bliana roimh thosach an imeachta, cuireann an 2 thír AE lena mbaineann an bhliain a bheidh i gceist, iarratas cathrach amháin i láthair na n-institiúidí Eorpacha, i bhfianaise mholtaí an phainéil. Déanann an Chomhairle cathair amháin a ainmniú go hoifigiúil mar Phríomhchathair Chultúir na hEorpa sa 2 thír lena mbaineann.

Céim faireacháin

• Cuidíonn saineolaithe atá ceaptha ag na hinstitiúidí leis na príomhchathracha a roghnaíodh a gcláir a chur chun feidhme, go háirithe trína luach breise Eorpach a ráthú (i.e. go bhfuil luach breise curtha leo ón ainmniúchán mar Phríomhchathair Chultúir na hEorpa nach mbeadh cruthaithe ag an gcathair (nó a tír) dá mbeadh siad ag feidhmiú leo féin).
• Déantar faireachán lár téarma 2 bhliain roimh thosach an imeachta agus baineann sé leis an dul chun cinn a bheidh déanta san ullmhúchán agus sa ghné Eorpach.
• Déantar faireachán deiridh tráth nach déanaí ná 8 mí roimh an imeacht, agus le linn an ama sin déanann na saineolaithe machnamh ar an obair ullmhúcháin agus measann siad í. Cuireann siad tuarascáil chuig an gCoimisiún agus chuig na cathracha lena mbaineann maidir lena gconclúidí agus lena moladh ar cibé acu an mbronnfar Duais Melina Mercouri nó nach mbronnfar.

Aisghairm

Rinneadh an cinneadh a aisghairm le Cinneadh Uimh. 445/2014/AE a bhaineann le ainmniúchán cathracha ó 2020 i leith. Tá feidhm fós ag Cinneadh 1622/2006/CE maidir le cás cathracha a ainmníodh mar Phríomhchathracha Cultúir na hEorpa ó 2013 go 2019.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN CHINNIDH?

Tá sé i bhfeidhm ón 1 Eanáir 2007, seachas a Airteagal 5 (maidir le hiarratais a chur isteach) atá i bhfeidhm ón 23 Samhain 2006.

CÚLRA

• Tá imeacht Phríomhchathair Chultúir na hEorpa, a sheol an Chomhairle in 1985 ar cheann de na tionscadail AE is mó a bhfuil tóir orthu anois. I ngeall ar leibhéal ard rannpháirtíocht na saoránach agus a thionchar cultúrtha agus socheacnamaíoch, tá méadú ag teacht ar líon na gcathracha a théann san iomaíocht le haghaidh an teidil gach bliain.
• Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:
  • Príomhchathair Chultúir na hEorpa (An Coimisiún Eorpach)
  • Príomhchathair Chultúir na hEorpa (bileog fíricí) (An Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Cinneadh Uimh. 1622/2006/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Deireadh Fómhair 2006 lena mbunaítear gníomhaíocht de chuid an Chomhphobail le haghaidh imeacht Phríomhchathair Chultúir na hEorpa don tréimhse 2007 go 2019 (IO L 304, 3.11.2006, lgh. 1-6)

GNÍOMHARTHA GAOLMHARA

Cinneadh Uimh. 445/2014/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Aibreán 2014 lena mbunaítear gníomhaíocht de chuid an Aontais le haghaidh Phríomhchathracha Cultúir na hEorpa don tréimhse 2020 go 2033 agus lena n–aisghairtear Cinneadh Uimh. 1622/2006/CE (IO L 132, 3.5.2014, lgh. 1-12)

Nuashonraithe 17.07.2017