An Reacht um Chuideachta Eorpach

ACHOIMRE AR:

Rialachán (CE) Uimh. 2157/2001 maidir leis an Reacht um Chuideachta Eorpach

Treoir 2001/86/CE lena bhforlíontar an Reacht um Chuideachta Eorpach i ndáil le rannpháirtíocht fostaithe

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN AGUS LEIS AN TREOIR?

Tugtar isteach leis an rialachán maidir leis an Reacht um Chuideachta Eorpach foirm dhlíthiúil Eorpach maidir le cuideachtaí poiblí faoi dhliteanas teoranta a bhunú laistigh de chríoch an Aontais Eorpaigh, ar a dtugtar an t-ainm Laidine Societas Europaea — agus a n–acrainm dá réir sin, SE. Cruthaítear leis creat dlíthiúil aonair inar féidir le cuideachtaí ó thíortha éagsúla AE atheagrú a ngnó ar scála uile–Aontais a phleanáil agus a chur i gcrích, chomh maith leis na tíortha sa Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (LEE).
Forlíontar an rialachán leis an treoir. Áiritheofar leis sin má dhéanfar SE a bhunú nach n–imeoidh cleachtais na rannpháirtíochta fostaithe atá sna cuideachtaí a ghlacann páirt i mbunú an SE sin ná nach dtiocfaidh laghdú orthu, i bhfianaise na rialacha agus na gcleachtas éagsúil ar fud thíortha AE faoin gcaoi a mbíonn ionadaithe fostaithe páirteach i gcinnteoireacht na cuideachta.
Leasaíodh na hiarscríbhinní leis an rialachán roinnt uaireanta chun athruithe sna coibhéisí náisiúnta ar chuideachtaí poiblí faoi dhliteanas teoranta a thabhairt san áireamh, chomh maith le tíortha breise a ghlacfaidh ballraíocht san Aontas Eorpach. Leasaíodh é in 2020 tar éis ráig phaindéim COVID-19 le Rialachán (AE) 2020/699, inar tugadh isteach bearta sealadacha maidir le cruinnithe ginearálta na SEnna.

PRÍOMHPHOINTÍ

Rialachán (CE) Umh. 2157/2001

Cur i bhfeidhm comhcheangailte an rialacháin SE agus an dlí náisiúnta

Rialaítear SE lena oifig chláraithe i dtír AE:

leis na rialacha atá cuimsithe sa rialachán; agus
i gcás na ngnéithe nach gcumhdaítear sa rialachán, leis na rialacha náisiúnta a ghlactar do chur i bhfeidhm bhearta AE atá dírithe go speisialta ar an SE agus leis na rialacha úd a chuirtear i bhfeidhm ar chuideachtaí poiblí faoi dhliteanas teoranta — is iondúil go rialaítear foirceannadh, leachtú, dócmhainneacht agus fionraí íocaíochtaí den chuid is mó leis an dlí náisiúnta is infheidhme.

Na rialacha a bhaineann le SE a bhunú

Bunaítear SE le dhá chuideachta ar a laghad a thagann as tíortha LEE éagsúla, rud a chiallaíonn nach féidir é a chruthú ach amháin ó bhonn atá ann cheana féin. Caithfidh íoschaipiteal de luach €120,000 a bheith aige, agus is féidir é a chruthú sna bealaí seo a leanas.

Cineál comhdhéanaimh	Cineál cuideachta	Critéir a bheidh le comhlíonadh
Cumasc (chun SE a bhunú)	Cuideachtaí poiblí faoi dhliteanas teoranta	Caithfidh 2 cheann ar a laghad de na cuideachtaí teacht as tíortha éagsúla LEE
Cuideachta sealbhaíochta Eorpach a bhunú	Cuideachtaí poiblí nó príobháideacha faoi dhliteanas teoranta	Caithfidh 2 chuideachta ar a laghad teacht as tíortha éagsúla LEE, nó caithfidh fochuideachta nó brainse a bheith acu i dtír eile AE ar feadh 2 bhliain ar a laghad
Fochuideachta Eorpach a bhunú	Cuideachtaí, gnólachtaí nó eintitis dhlíthiúla eile	Caithfidh 2 cheann ar a laghad de na heintiteas teacht as tíortha éagsúla LEE, nó caithfidh fochuideachta nó brainse bheith acu i dtír AE eile ar feadh 2 bhliain ar a laghad
Tiontú	Cuideachtaí poiblí faoi dhliteanas teoranta	Caithfidh fochuideachta bheith ag an gcuideachta i dtír eile LEE ar feadh 2 bhliain ar a laghad

Maidir le SE:

is féidir leis 1 fhochuideachta (nó níos mó) ar SEnna iad freisin a chruthú;
caithfidh a oifig chláraithe a bheith sa tír ina bhfuil a cheannoifig;
is féidir leis a oifig chláraithe a aistriú laistigh den LEE gan iallach ar bith an chuideachta bhunaidh a scaoileadh chun ceann nua a bhunú.

Foilsítear clárú agus cur i gcrích leachtú SE chun críche faisnéise in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

Dhá struchtúr eagraíochta fhéideartha

Féadfaidh reachtanna an SE a bheith bainteach le 2 chóras eagrúcháin éagsúla:

an córas dhá shraith, ina bhfuil lucht bainistíochta na cuideachta comhdhéanta de bhord bainistíochta agus bord maoirseachta; agus
an córas aonsraithe, ina bhfuil lucht bainistíochta na cuideachta comhdhéanta de bhord riaracháin.

Easpa comhchuibhiú cánach

Gearrtar cánacha agus muirir ar SEnna i ngach tír LEE i gcomhréir leis na rialacha is infheidhme sna tíortha úd.

Tugtar isteach le Rialachán leasaitheach (AE) 2020/699 díolúine shealadach ó na rialacha lena rialaítear SEnna (agus Comharchumainn Eorpacha (SCEnna), a cruthaíodh faoi Rialachán (CE) Uimh. 1435/2003). Óir gur deacair do SEnna agus SCEnna leis na bearta gaibhniúcháin agus scartha shóisialta i dtaca le COVID-19 a gcuid cruinnithe ginearálta a eagrú laistigh de 6 mhí ó dheireadh a mbliana airgeadais, mar a cheanglaítear faoin dlí; ceadaítear do SEnna agus SCEnna leis an mbeart sealadach seo a gcruinnithe ginearálta a thionól laistigh de 12 mhí ó dheireadh na bliana airgeadais, ach gan bheith níos déanaí ná an 31 Nollaig 2020.

Treoir 2001/86/CE

Rannpháirtíocht fostaithe sa SE

Ní foláir don lucht bainistíochta agus d’ionadaithe na bhfostaithe teacht ar chinneadh faoi rannpháirtíocht na bhfostaithe sa SE sula gclárófar an SE.
Caithfear a áireamh leis an gcomhaontú sin nósanna imeachta faisnéise agus comhairliúcháin agus, de réir mar is cuí, rannpháirtíocht fostaithe i gcomhlachtaí bainistíochta an SE.
Dá ainneoin sin, ní bheidh an rannpháirtíocht sin éigeantach ach amháin má bhain na fostaithe tairbhe aisti sular cruthaíodh an SE.
Mura féidir leis an 2 pháirtí teacht ar chomhaontú sásúil, cuirfear sraith prionsabal caighdeánach i bhfeidhm faoi mar atá liostaithe in iarscríbhinn leis an treoir.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN AGUS NA TREORACH?

Tá feidhm leis an rialachán ón 8 Deireadh Fómhair 2004i leith.
Tá feidhm leis an treoir ón 10 Samhain 2001 i leith, agus b’éigean dlí a dhéanamh di i dtíortha AE faoin 8 Deireadh Fómhair 2004.

CÚLRA

Le haghaidh breise faisnéise, féach:

Dlí na gcuideachtaí agus rialachas corparáideach (An Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHDHOICIMÉID

Rialachán (CE) Uimh. 2157/2001 ón gComhairle an 8 Deireadh Fómhair 2001 i ndáil leis an Reacht um Chuideachta Eorpach (SE) (IO L 294, 10.11.2001, lgh. 1-21)

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (CE) Uimh. 2157/2001 a ionchorprú sa téacs bunaidh. Ní de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Treoir 2001/86/CE ón gComhairle an 8 Deireadh Fómhair 2001 lena bhforlíontar an Reacht um Chuideachta Eorpach i ndáil le rannpháirtíocht fostaithe (IO L 294, 10.11.2001, lgh. 22-32)

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) 2020/699 ón gComhairle an 25 Bealtaine 2020 maidir le bearta sealadacha a bhaineann le cruinnithe ginearálta cuideachtaí Eorpacha (SEnna) agus Comharchumann Eorpach (SCEnna) (IO L 165, 27.5.2020, lgh. 25-26)

Rialachán (CE) Uimh. 1435/2003 ón gComhairle an 22 Iúil 2003 i ndáil leis an Reacht maidir le Comharchumann Eorpach (SCE) (IO L 207, 18.8.2003, lgh. 1-24)

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 2003/72/CE ón gComhairle an 22 Iúil 2003 lena bhforlíontar an Reacht maidir le Comharchumann Eorpach i ndáil le rannpháirtíocht fostaithe (IO L 207, 18.8.2003, lgh. 25-36)

Nuashonraithe 28.09.2020