Muiriompar — soláthar seirbhísí, iomaíocht, praghsáil éagórach agus rochtain ar thrádáil aigéin
ACHOIMRE AR:
CAD IS AIDHM LEIS NA RIALACHÁIN?
Tá sé mar aidhm leo muiriompar a eagrú de réir na mbunphrionsabal de dhlí AE maidir le seirbhísí a sholáthar, iomaíocht, agus saor-rochtain ar an margadh i muiriompar.
PRÍOMHPHOINTÍ
Saoirse chun seirbhísí a sholáthar
Rialachán Uimh. 4055/86:
-
tugtar cearta ann do náisiúnaigh thíortha AE (agus do chuideachtaí loingseoireachta neamh-AE a úsáideann longa atá cláraithe i dtír AE agus atá á rialú ag náisiúnaigh AE) chun paisinéirí nó earraí a iompar ar muir idir aon chalafort i dtír AE agus aon chalafort nó aon suiteáil amach ón gcósta i dtír eile AE nó i dtír neamh-AE;
-
ceanglaítear leis go ndéanfaí aon srianta náisiúnta a choimeádann iompar earraí chuig soithí a mbíonn an bhratach náisiúnta ar foluain acu a chéimniú amach nó a oiriúnú, agus cuirtear cosc leis ar shrianta nua a thabhairt isteach;
-
leagtar síos ann nós imeachta le haghaidh cásanna nuair nach mbíonn aon deis éifeachtach ag cuideachtaí loingseoireachta i dtír AE earraí a iompar chuig tír agus ó thír nach bhfuil in AE;
-
leathnaítear buntáistí an rialacháin do náisiúnaigh neamh-AE atá bunaithe in AE.
Déileáltar i Rialachán Uimh. 3577/92/CEE go sonrach le saoirse chun seirbhísí a sholáthar i muiriompar laistigh de thíortha AE (“cabatáiste muirí”*).
Praghsáil éagórach i muiriompar
Rialachán Uimh. 4057/86:
-
tugtar údarás leis don Aontas Eorpach dualgais sásaimh a chur i bhfeidhm d’fhonn úinéirí long i dtíortha AE a chosaint ó chleachtais éagóracha praghsála a dhéanann úinéirí long neamh-AE. Is féidir na dualgais sásaimh sin a ghearradh tar éis imscrúdaithe ina léirítear go ndearnadh díobháil trí phraghsáil éagórach agus gur gá idirghabháil a dhéanamh mar gheall ar leasanna AE;
-
maidir le himscrúdú ar dhíobháil, leagtar síos na fachtóirí iomchuí nó na táscairí a chuirfear san áireamh, e.g. laghdú ar sciar an mhargaidh nó ar bhrabúis úinéir na loinge, nó an tionchar ar fhostaíocht;
-
leagtar síos ann nós imeachta maidir le gearáin, comhairliúcháin agus imscrúduithe ina dhiaidh sin.
Saor-rochtain ar thrádálacha aigéin
Rialachán Uimh. 4058/86:
-
bíonn feidhm leis nuair a chuireann gníomh a dhéanann tír neamh-AE nó a cuid gníomhairí srian ar shaor-rochtain chuig iompar lastaí línéir, bulclastaí nó lastaí eile ag cuideachtaí loingseoireachta thíortha AE nó ag longa atá cláraithe i dtír AE (ach amháin nuair a ghlactar gníomh den sórt sin i gcomhréir le cód línéir na Náisiún Aontaithe);
-
ceadaítear leis gníomh comhordaithe ó AE i ndiaidh iarratas arna dhéanamh ag tír AE chuig an gCoimisiún Eorpach. D’fhéadfaí uiríoll taidhleoireachta a áireamh le gníomh den sórt sin chuig tíortha neamh-AE agus frithbhearta atá dírithe ar na cuideachtaí loingseoireachta lena mbaineann;
-
ceadaítear leis gníomh comhordaithe den chineál céanna a ghlacadh arna iarraidh sin do thír eile de chuid na hEagraíochta um Chomhar agus Forbairt Eacnamaíochta lena bhfuil socrú cómhalartach curtha i gcrích.
Rialacha iomaíochta
Tá feidhm freisin ag dlíthe iomaíochta ginearálta AE atá leagtha síos i Rialachán (CE) Uimh. 1/2003 maidir le hearnáil iompair mhuirí AE. Mar sin féin, de réir Rialachán (CE) Uimh. 246/2009 ón gComhairle, féadfaidh an Coimisiún eisceachtaí a dhéanamh maidir le cineálacha áirithe comhair idir cuideachtaí loingseoireachta línéir* (cuibhreannais*). Ghlac an Coimisiún dá réir sin le Rialachán (CE) Uimh. 906/2009, ina gceadaítear na heisceachtaí sin, agus chuir sé síneadh leis go dtí an 25 Aibreán 2020 trí bhíthin Rialachán (CE) Uimh. 697/2014.
CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA RIALACHÁN?
-
Tá feidhm le Rialachán (CEE) Uimh. 4055/86 ón gComhairle ón 1 Eanáir 1987.
-
Tá feidhm le Rialacháin (CEE) Uimh. 4057/86 agus 4058/86 ón gComhairle ón 1 Iúil 1987.
-
Tá feidhm le Rialachán (CE) Uimh. 1/2003 ón gComhairle ón 1 Bealtaine 2004.
-
Tá feidhm le Rialachán (CE) Uimh. 246/2009 ón gComhairle ón 14 Aibreán 2009.
-
Tá feidhm le Rialachán (CE) Uimh. 906/2009 ón gCoimisiún ón 26 Aibreán 2010.
CÚLRA
Chun tuilleadh faisnéise a fháil, féach:
* PRÍOMHTHÉARMAÍ
Cabatáiste: i gcás ina ndéanann cuideachta a iompraíonn earraí, atá cláraithe i dtír amháin AE, iompar náisiúnta i dtír eile AE.
Loingseoireacht línéir: iompar rialta earraí ar bhealach nó ar bhealaí ar leith idir calafoirt, ar dhátaí agus amanna a bhí fógartha roimhe sin, agus atá ar fáil d’aon úsáideoir iompair atá ag íoc, fiú más go hócáideach é.
Cuibhreannais: comhaontuithe (nó sraith comhaontuithe) idir dhá iompróirí loingseoireachta nó níos mó a sholáthraíonn seirbhísí loingseoireachta línéir le haghaidh lastaí a bhaineann le trádáil amháin nó níos mó a iompar agus sin amháin. Is é an aidhm atá acu comhsheirbhís iompair mhuirí a sholáthar atá níos fearr ná an tseirbhís a d’fhéadfadh gach duine dá gcuid ball a thairiscint ina n-aonar (i.e. gan an cuibhreannas).
PRÍOMHDHOICIMÉID
Rialachán (CEE) Uimh. 4055/86 ón gComhairle an 22 Nollaig 1986 lena ndéantar prionsabal na saoirse chun seirbhísí a sholáthar a chur i bhfeidhm ar iompar muirí idir tíortha AE agus idir tíortha AE agus tíortha neamh-AE (IO L 378, 31.12.1986, lgh. 1-3)
Rinneadh na leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (CE) Uimh. 4055/86 a chorprú isteach sa bhundoiciméad. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.
Rialachán (CEE) Uimh. 4057/86 ón gComhairle an 22 Nollaig 1986 maidir le cleachtais éagóracha praghsála i muiriompar (IO L 378, 31.12.1986, lgh. 14-20)
Rialachán (CEE) Uimh. 4058/86 ón gComhairle an 22 Nollaig 1986 maidir le gníomh comhordaithe chun saor-rochtain ar lastaí i dtrádálacha aigéin a chosaint (IO L 378, 31.12.1986, lgh. 21-23)
Rialachán (CE) Uimh. 1/2003 ón gComhairle an 16 Nollaig 2002 maidir le cur i bhfeidhm na rialacha iomaíochta arna leagan síos in Airteagail 81 agus 82 den Chonradh (IO L 1, 4.1.2003, lgh. 1-25)
Féach an leagan comhdhlúite
Rialachán (CE) Uimh. 246/2009 ón gComhairle an 26 Feabhra 2009 maidir le cur i bhfeidhm Airteagal 81(3) den Chonradh ar chatagóirí áirithe comhaontuithe, cinntí agus cleachtais chomhbheartaithe idir cuideachtaí loingseoireachta línéir (cuibhreannais) (Leagan códaithe) (IO L 79, 25.3.2009, lgh. 1-4)
Rialachán (CE) Uimh. 906/2009 ón gCoimisiún an 28 Meán Fómhair 2009 maidir le cur i bhfeidhm Airteagal 81(3) den Chonradh ar chatagóirí áirithe comhaontuithe, cinntí agus cleachtais chomhbheartaithe idir cuideachtaí loingseoireachta línéir (cuibhreannais) (IO L 256, 29.9.2009, lgh. 31-34)
Féach an leagan comhdhlúite
Nuashonraithe 17.10.2016