Neamh-idirdhealú agus comhdheiseanna san Aontas Eorpach

ACHOIMRE AR:

Teachtaireacht (COM(2008) 420) — Neamh-idirdhealú agus comhdheiseanna: Tiomantas athnuaite

CAD IS AIDHM LEIS AN TEACHTAIREACHT?

• Cuirtear cur chuige an Aontais Eorpaigh (AE) i láthair inti maidir leis an
  • idirdhealú ar fhorais cine nó eitneachta, reiligiúin nó creidimh, míchumais, aoise, inscne nó gnéaschlaonta a chomhrac agus
  • comhdheiseanna a chur chun cinn.
• Féachtar léi lena chinntiú go dtugtar seans cothrom do gach duine lena n-acmhainneacht a bhaint amach.

PRÍOMHPHOINTÍ

An comhrac i gcoinne an idirdhealaithe a neartú

• Sa teachtaireacht seo ón gCoimisiún Eorpach tugtar le fios nach féidir an comhrac i gcoinne an idirdhealaithe a bhuachan le reachtaíocht amháin. Mar sin féin, d’fhéadfadh dlíthe éifeachtacha atá forfheidhmithe mar is ceart ról tábhachtach a bheith acu maidir le hathruithe ar dhearcthaí agus iompar daoine a sheachadadh.
• Anseo, tá dhá chúram thábhachtacha le déanamh ag an gCoimisiún:
  • a chinntiú go gcuirfear dlíthe reatha AE chun feidhme (áirítear ar shamplaí na treoracha maidir le caitheamh comhionann i bhfostaíocht agus i saothar, maidir le caitheamh comhionann beag beann ar an mbunadh ciníoch nó eitneach agus maidir le caitheamh cothrom le fir agus le mná lasmuigh den mhargadh fostaíochta),
  • dlíthe úra a mholadh chun raon feidhme na cosanta dlíthiúla a shíneadh chuig gach cineál idirdhealaithe i ngach réimse den saol (mar shampla, an moladh i ndáil leis an treoir maidir le caitheamh cothrom gach duine beag beann ar reiligiún nó ar chreideamh, ar mhíchumas, ar aois nó ar ghnéaschlaonadh.

Uirlisí beartas a neartú maidir le comhdheiseanna a chur chun cinn go gníomhach

Agus bearta dlíthiúla á gcomhlánú ann, tarraingítear aird sa teachtaireacht ar ról uirlisí beartais áirithe.

• Teastaíonn uirlisí beartais níos láidre má táthar le comhdheiseanna a chur chun cinn go héifeachtach. Áirítear orthu:
  • neamh-idirdhealú a phríomhshruthú i ngach beartas AE — lena n-áirítear go háirithe beartais maidir le fostaíocht, cuimsiú sóisialta, oideachas agus oiliúint. Foilsíodh treoir maidir le soláthar poiblí atá freagrach ón taobh sóisialta de chun feasacht a ardú ar i dtíortha AE ar conas neamh-idirdhealú agus comhdheiseanna a chur chun cinn trí bheartas agus trí chleachtas soláthair;
  • idirdhealú a thomhas agus measúnú a dhéanamh ar an dul chun cinn — scrúdóidh an Coimisiún cibé an bhfuil nó nach bhfuil an bailiúchán rialta staidrimh maidir le méid agus tionchar an idirdhealaithe agus modúl suirbhéireachta AE maidir leis an idirdhealú a chruthú indéanta. Tá sé ag obair freisin le Equinet, líonra Eorpach na gcomhlachtaí comhionannais chun córas a fhorbairt chun faisnéis a bhailiú maidir le gearáin a láimhseálann na comhlachtaí sin;
  • gníomhaíocht dhearfach — ní chuirtear cosc le dlí AE ar thíortha AE bearta sonracha a choimeád nó a ghlacadh chun cosc a chur ar mhíbhuntáiste a bhaineann leis an idirdhealú, nó cúiteamh a thabhairt ina leith, ar fhorais nach bhfuil soláthar ar bith ann dá chosaint. Gríosaítear tíortha AE úsáid a bhaint as gach deis le haghaidh gníomhaíocht dhearfach, go háirithe maidir le rochtain ar oideachas, ar fhostaíocht, ar thithíocht agus ar chúram sláinte;
  • gníomhaíochtaí ardaithe feasachta agus oiliúna — amhail feachtais faisnéise lena chinntiú go bhfuil fostóirí, soláthraithe seirbhíse agus lucht riaracháin feasach faoina ndualgais;
  • tairbhí na héagsúlachta ag an aonad oibre a chur chun cinn — bíonn reachtaíocht níos éifeachtaí nuair a cheanglaítear í le straitéisí céimnitheacha agus nuálacha arna ndéanamh ag fostóir chun lucht oibre atá ag éirí níos éagsúla i gcónaí a bhainistiú. Áirítear ar thionscnaimh cairteacha deonacha agus comhar idir gnó, scoileanna gnó agus ollscoileanna maidir le topaicí a bhaineann leis an éagsúlacht.
• Teastaíonn idirphlé ar neamh-idirdhealú agus ar chomhdheiseanna ina mbeidh gach páirtí leasmhara agus an tsochaí shibhialta bainteach. Áirítear ar shamplaí na cruinnithe mullaigh um chomhionannas a tionóladh ar bhonn rialta chun eolas agus taithí a chomhroinnt.
• Tá cuimsiú sóisialta na Romach a chur ar aghaidh, an mionlach eitneach is mó san Eoraip, ina thosaíocht beartais a bhfuil aird a tharraingt air ar leibhéal AE agus i dtíortha AE araon. Tá straitéis náisiúnta imeasctha do Romaigh ullmhaithe ag gach tír AE agus tá iarrachtaí ar siúl chun idirdhealú agus frith-Ghiofógachas a chomhrac. Déantar amhail ag féachaint le sásraí comhair cuimsitheacha agus éifeachtach a fhorbairt sa mheántéarma ina mbeadh an tsochaí shibhialta agus na húdaráis náisiúnta, réigiúnacha agus áitiúla páirteach.

Maoiniú

• Faoi láthair, tá maoiniú ón gCiste Sóisialta na hEorpa ar fáil le tacú leis na gníomhaíochtaí thuas i dtíortha AE. Soláthraítear cúnamh airgeadais san Ionstraim um Chúnamh Réamhaontachais do thíortha is iarrthóirí agus do thíortha is iarrthóirí ionchasacha chun oibleagáidí ballraíochta AE amach anseo a chomhlíonadh amhail urraim a thabhairt do chearta bunúsacha, do chomhionannas inscne, do chaoinfhulaingt agus do chuimsiú sóisialta.

CÚLRA

Tá meas ar luachanna comhroinnte na saoirse, an daonlathais, meas ar chearta an duine agus ar shaoirsí bunúsacha cuimsithe i gconarthaí bunaidh AE. Aithnítear sna conarthaí go bhfuil an fiúntas céanna ag gach duine agus dá bhrí sin ba cheart go mbeadh rochtain chóir acu ar na deiseanna a chuirtear i láthair sa saol.

Chun tuilleadh faisnéise a fháil, féach:

• “Dul i ngleic leis an idirdhealú” ar shuíomh gréasáin an Choimisiúin Eorpaigh.

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa, chuig an gComhairle, chuig Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa agus chuig Coiste na Réigiún — Neamh-idirdhealú agus comhdheiseanna: Tiomantas athnuaite (COM(2008) 420 final, 2.7.2008)

GNÍOMHARTHA GAOLMHARA

Treoir 2000/43/CE ón gComhairle an 29 Meitheamh 2000 lena gcuirtear chun feidhme prionsabal an chaithimh chomhionann idir daoine beag beann ar a mbunadh ciníoch nó eitneach (IO L 180, 19.7.2000, lgh. 22-26)

Treoir 2000/78/CE ón gComhairle an 27 Samhain 2000 lena mbunaítear creat ginearálta maidir le caitheamh cothrom i bhfostaíocht agus i saothar (IO L 303, 2.12.2000, lgh. 16-22)

Treoir 2004/113/CE ón gComhairle an 13 Nollaig 2004 lena gcuirtear chun feidhme prionsabal an chaithimh chomhionann idir fir agus mná maidir le rochtain agus soláthar earraí agus seirbhísí (IO L 373, 21.12.2004, lgh. 37-43)

Cinneadh Réime 2008/913/CGB ón gComhairle an 28 Samhain 2008 maidir le foirmeacha agus leaganacha cainte áirithe ciníocha agus seineafóbacha a chomhrac le dlí coiriúil (IO L 328, 6.12.2008, lgh. 55-58)

Moladh ón gComhairle an 9 Nollaig 2013 maidir le bearta éifeachtacha imeasctha do Romaigh sna Ballstáit (IO C 378, 24 Nollaig 2013, lgh. 1-7)

Moladh maidir le Treoir ón gComhairle maidir le cur chun feidhme phrionsabal an chaithimh chomhionann idir daoine beag beann ar reiligiún nó ar chreideamh, ar mhíchumas, ar aois nó ar ghnéaschlaonadh (COM(2008) 426 final, 2.7.2008)

Nuashonraithe 12.01.2017