Cúnamh daonnúil bia

ACHOIMRE AR:

Teachtaireacht ón gCoimisiún Eorpach (COM(2010) 126 final) — Cúnamh daonnúil bia

CAD IS AIDHM LEIS AN TEACHTAIREACHT?

Sainítear sa teachtaireacht seo ón gCoimisiún Eorpach an creat straitéiseach ina soláthraíonn AE cúnamh bia nuair a tharlaíonn géarchéim dhaonnúil*.

Déantar é a thíolacadh in éineacht le teachtaireacht eile ón gCoimisiún maidir le slándáil agus forbairt an tsoláthair bhia.

PRÍOMHPHOINTÍ

PRÍOMHCHUSPÓIRÍ

Tá sé mar aidhm le cúnamh daonnúil bia AE* a áirithiú go ndéantar bia leordhóthanach, sábháilte agus cothaitheach a ídiú roimh ghéarchéim dhaonnúil, lena linn agus ina diaidh d’fhonn mortlaíocht, géardhroch-chothú nó sásraí díobhálacha chun déileáil le deacrachtaí (e.g. nuair a dhíolann daoine leochaileacha a gcuid sócmhainní nó nuair a théann siad i bhfiachas).

Is iad seo a leanas na cuspóirí sonracha:

• 1.

  infhaighteacht, rochtain agus tomhaltas bia leordhóthanach, sábháilte agus cothaitheach a chosaint do dhaonraí a gcuireann géarchéimeanna daonnúla isteach orthu;

• 2.

  slite beatha a chosaint agus a athbhunú agus cuidiú chun athléimneacht grúpaí leochaileacha a fheabhsú i dtaca le suaitheadh amach anseo; agus

• 3.

  cumas an chórais um chabhair dhaonnúil a neartú chun cúnamh bia a sholáthar.

Áirítear leis sin:

• cúnamh bia a thabhairt i bhfoirm airgid, dearbhán, táirgí bia agus tráchtearraí nó seirbhísí eile, scileanna agus eolas;
• idirghabhálacha comhlántacha mar rochtain ar bhreosla, uisce agus sláinteachas;
• slite maireachtála bunúsacha a athbhunú, amhail cur ar chumas feirmeoirí rochtain a bheith acu ar shíolta;
• cúnamh a thabhairt chun droch-chothú a chosc agus a chóireáil; agus
• cumas a neartú le cineálacha cur chuige feabhsaithe agus nuálacha, agus le huirlisí agus oiliúint.

Tá an rogha freagartha is iomchuí, lena n-áirítear bealaí aistrithe (e.g. airgead nó comhchineáil), bunaithe ar an gcomhthéacs sonrach agus déantar athbhreithniú air go rialta.

PRIONSABAIL

I gcomhréir leis an gComhdhearcadh Eorpach maidir le Cabhair Dhaonnúil, idirghabhálacha in oibríochtaí um chúnamh daonnúil bia:

• ní mór na bunphrionsabail dhaonnúla seo a leanas a urramú
  • daonnacht,
  • neodracht,
  • neamhchlaontacht, agus
  • neamhspleáchas;
• ní mór dó a bheith bunaithe ar riachtanais agus ar thorthaí, agus a bheith éifeachtach agus gan dochar;
• ba cheart dó a bheith comhordaithe le deontóirí eile agus le hidirghabhálacha forbartha a bhaineann le slándáil an tsoláthair bhia d’fhonn:
  • cumhdach barrmhaith de riachtanais éigeandála agus forbartha a áirithiú, agus
  • deiseanna a uasmhéadú le haghaidh tionchair inbhuanaithe mar aon leis an athléimneacht atá in íospartaigh i rith géarchéimeanna bia.

Oibríochtaí cúnaimh

Bíonn feidhm de ghnáth le cúnamh daonnúil bia nuair:

• atá rátaí éigeandála mortlaíochta nó géardhroch-chothú sroichte nó go sroichfear iad i ngeall ar easpa bia, de réir réamhaisnéisí;
• atá bagairtí tromchúiseacha ann don daonra nó an baol go bhfulaingeoidh daoine go tromchúiseach i ngeall ar easpa slí mhaireachtála nó droch-straitéisí chun an ghéarchéim a láimhseáil (e.g. díol sócmhainní táirgiúla, imirce nó cleachtais marthanais nach bhfuil slán).

Dá ainneoin sin, is féidir cúnamh bia a sholáthar a luaithe is a thosaíonn géarchéim, agus ní díreach nuair a tharlaíonn na rioscaí móra.

De ghnáth, ní bhíonn cúnamh daonnúil bia le húsáid chun dul i ngleic le heaspa sábháilteachta an tsoláthair bia*, murab ann do na cúinsí seo a leanas:

• cuirtear riosca daonnúil an-tromchúiseach atá ar tí tarlú i láthair leis an gcás;
• nuair nach féidir le gníomhairí eile aon rud a dhéanamh;
• ina bhféadfadh tionchar deimhneach a bheith ag an ngníomh laistigh d’achar gearr.

Bia sábháilte, leordhóthanach agus áitiúil

Ba cheart go mbeadh rochtain ag daoine ar bhia sábháilte agus cothrom agus dóthain bia a bheith ar fáil den chaighdeán ceart. Ba cheart go mbeadh an cineál bia atá molta, más féidir é, i gcomhréir le sainroghanna cothaithe.

CÚLRA

Tá ocras ar thart ar 795 mhilliún duine ar fud an domhain — nó thart ar duine as naonúr — de réir na tuarascála is déanaí de chuid na NA ar ocras (The State of Food Insecurity in the World 2015). Dhúbail líon na dtíortha san Afraic a bhfuil géarchéimeanna bia iontu ó 12 i 1990 go dtí 24 in 2015. In 2014, sholáthair an Coimisiún ina aonar €349 milliún i maoiniú daonnúil le haghaidh cúnamh bia.

Chun tuilleadh faisnéise a fháil, féach:

• Cúnamh bia ar shuíomh gréasáin an Choimisiúin Eorpaigh

* PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig an gComhairle agus Parlaimint na hEorpa – Cúnamh Daonnúil Bia (COM(2010) 126 final an 31.3.2010).

GNÍOMHARTHA GAOLMHARA

Doiciméad inmheánach oibre an Choimisiúin — Doiciméad a ghabhann leis an teachtaireacht ón gCoimisiún chuig an gComhairle agus chuig Parlaimint na hEorpa — Cúnamh Daonnúil Bia (SEC(2010) 374 final an 31.3.2010).

Nuashonraithe 18.07.2016