22.12.2009   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

L NaN/46

(1)

I bhfianaise an athraithe aeráide agus an ghá le tacú le hiomaíochas na hEorpa, rud a bhfuil béim air sa Teachtaireacht ón gCoimisiúin an 8 Iúil 2008 dar teideal ‘Iompar a Ghlasú’, is ionann an tsoghluaisteacht inbhuanaithe agus dúshlán mór atá le sárú ag an gComhphobal.

(2)

Sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 19 Deireadh Fómhair 2006, dar teideal ‘Plean Gníomhaíochta maidir le hÉifeachtúlacht Fuinnimh – An Cumas a Fhíorú’, tarraingíodh aird ar leith ar an gcumas chun laghdú 20 % a dhéanamh ar thomhailt fuinnimh iomláin faoin mbliain 2020 trí liosta spriocghníomhaíochtaí a chur i gcrích, lena n-áirítear lipéadú bonn.

(3)

Sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 7 Feabhra 2007 dar teideal ‘Torthaí an athbhreithnithe ar stráitéis an Chomhphobail chun astaíochtaí CO2 ó ghluaisteáin phaisinéirí agus ó fheithiclí éadroma tráchtála a laghdú’, tarraingíodh aird ar leith ar an gcumas chun astaíochtaí CO2 a laghdú trí bhearta comhlántacha do chomhpháirteanna gluaisteáin ag a bhfuil an tionchar is mó ar thomhailt breosla, amhail boinn.

(4)

Go príomha mar gheall ar an bhfriotaíocht rollta atá iontu, is iad na boinn is cúis le 20 % go 30 % de thomhailt breosla feithiclí. Dá bhrí sin, d’fhéadfaí éifeachtúlacht fuinnimh an iompair de bhóthar a mhéadú go mór, agus dá bharr sin astaíochtaí a laghdú, ach friotaíocht rollach na mbonn a laghdú.

(5)

Tá roinnt paraiméadar idirghaolmhar ag boinn. D’fhéadfadh sé, maidir le feabhas a chur ar aon pharaiméadar ar leith, amhail friotaíocht rollach, go mbeadh tionchar dochrach aige sin ar pharaiméadair eile amhail fliuchghreim, agus, ag an am céanna, d’fhéadfadh sé, trí fheabhas a chur ar fhliuchghreim, go mbeadh tionchar dochrach aige sin ar thorann seachtrach rollta. Ba cheart go spreagfaí monaróirí bonn na paraiméadair go léir a bharrfheabhsú thar na caighdeáin atá bainte amach cheana féin

(6)

Tá boinn atá éifeachtúil ó thaobh breosla de cost-éifeachtach ós rud é go bhfuil an cúiteamh a fhaightear ó choigilteas i dtaca le tomhailt breosla i bhfad níos mó ná an costas breise atá i gceist le praghas méadaithe ceannaigh na mbonn mar thoradh ar chostais táirgeachta níos airde.

(7)

Le Rialachán (CE) Uimh. 661/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 13 Iúil 2009 maidir leis na ceanglais i gcomhair cineál-cheadaithe le haghaidh sábháilteachta ginearálta mótarfheithiclí, a leantóirí agus a gcóras, a gcomhpháirteanna agus a n-aonad teicniúil ar leithligh atá beartaithe dóibh (3), leagtar amach na ceanglais íosta maidir le friotaíocht rollta bonn. De bharr forbairtí teicniúla, tá sé indéanta na caillteanais fuinnimh arb í friotaíocht rollta bonn is cúis leo a laghdú go suntasach thar na ceanglais íosta sin. Chun laghdú a dhéanamh ar an tionchar atá ag iompar de bhóthar ar an gcomhshaol, is iomchuí, dá bhrí sin, forálacha a leagan síos chun úsáideoirí deiridh a spreagadh chun boinn atá níos éifeachtúla ó thaobh breosla de a cheannach, trí fhaisnéis chomhchuibhithe ar an bparaiméadar sin a sholáthar.

(8)

Is núis shuntasach é torann tráchta agus tá éifeacht dhochrach aige ar an tsláinte. Le Rialachán (CE) Uimh. 661/2009, leagtar amach na ceanglais íosta maidir le torann seachtrach rollta bonn. De bharr forbairtí teicniúla, tá sé indéanta an torann seachtrach rollta a laghdú go suntasach thar na ceanglais íosta sin. Chun laghdú a dhéanamh ar an torann tráchta, is iomchuí, dá bhrí sin, forálacha a leagan síos chun úsáideoirí deiridh a spreagadh chun boinn a cheannach ag a bhfuil torann seachtrach rollta íseal, trí fhaisnéis chomhchuibhithe ar an bparaiméadar sin a sholáthar.

(9)

Dá soláthrófaí faisnéis chomhchuibhithe faoi thorann seachtrach rollta, d’éascófaí freisin cur chun feidhme beart i gcoinne torainn tráchta agus rannchuideofaí le feasacht mhéadaithe faoin éifeacht atá ag boinn ar thorann tráchta faoi chuimsiú Threoir 2002/49/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Meitheamh 2002 maidir le torann comhshaoil a mheasúnú agus a bhainistiú (4).

(10)

Le Rialachán (CE) Uimh. 661/2009, leagtar amach na ceanglais íosta maidir le feidhmíocht fliuchghreama bonn. De bharr forbairtí teicneolaíocha, tá sé indéanta feidhmíocht fliuchghreama a fheabhsú go suntasach thar na ceanglais íosta sin, agus na hachair choscánaithe ar dhromchla fliuch a ghiorrú ar an dóigh sin. Chun an tsábháilteacht ar bhóithre a fheabhsú, is iomchuí, dá bhrí sin, forálacha a leagan síos chun úsáideoirí deiridh a spreagadh chun boinn a cheannach ag a bhfuil ardfheidhmíocht fliuchghreama, trí fhaisnéis chomhchuibhithe faoin bparaiméadar sin a sholáthar.

(11)

D’fhéadfadh sé, nuair a sholáthraítear faisnéis faoi fhliuchghreim, nach léireofar feidhmíocht phríomha na mbonn sin atá ceaptha go sonrach lena n-úsáid i ndálaí sneachta agus oighir. Á chur san áireamh nach bhfuil modhanna comhchuibhithe tástála ar fáil fós i ndáil le boinn den sórt sin, is iomchuí foráil a dhéanamh maidir leis an bhféidearthacht go ndéanfar an grádú greama atá acu a oiriúnú amach anseo.

(12)

Maidir le faisnéis faoi pharaiméadar bonn a sholáthar i bhfoirm lipéid chaighdeánaigh, is dóigh go rachaidh sé sin i gcion ar na roghanna ceannacháin a dhéanfaidh úsáideoirí deiridh i bhfabhar bonn níos sábháilte, níos ciúine agus níos éifeachtúla ó thaobh breosla de. Is dóigh, dá bharr sin, go spreagfaí monaróirí bonn chun na paraiméadair bhonn sin a bharrfheabhsú, rud a réiteodh an bealach do thomhailt agus do tháirgeadh a bheadh níos inbhuanaithe.

(13)

Dá mbeadh an iliomad rialacha maidir le lipéadú bonn ann ar fud na mBallstát, chruthófaí bacainní ar thrádáil laistigh den Chomhphobal agus mhéadófaí an t-ualach riaracháin agus na costais tástála a bheadh ar mhonaróirí bonn.

(14)

Is ionann boinn athsholáthair agus 78 % de mhargadh na mbonn. Is iomchuí, dá bhrí sin, an t-úsáideoir deiridh a chur ar an eolas faoi pharaiméadair na mbonn athsholáthair agus faoi pharaiméadair na mbonn atá feistithe ar fheithiclí nua.

(15)

Tá gá ag tomhaltóirí, chomh maith le bainisteoirí flít agus gnóthais iompair, le tuilleadh faisnéise faoi éifeachtúlacht na mbonn ó thaobh breosla de agus ó thaobh paraiméadar eile mar nach féidir leo comparáid a dhéanamh go héasca idir paraiméadair brandaí éagsúla bonn cheal córais lipéadaithe agus córais chomhchuibhithe tástála. Is iomchuí, dá bhrí sin, bonn C1, bonn C2 agus bonn C3 a áireamh laistigh de raon feidhme an Rialacháin seo.

(16)

Maidir leis an lipéad fuinnimh lena rangaítear táirgí ar scála ó ‘A’ go ‘G’, mar a chuirtear i bhfeidhm é i ndáil le fearais tí de bhun Threoir 92/75/CEE ón gComhairle an 22 Meán Fómhair 1992, maidir le tomhailt fuinnimh agus acmhainní eile i bhfearais tí a chur in iúl trí lipéadú agus trí fhaisnéis chaighdeánach ar tháirgí (5), tá eolas maith ag tomhaltóirí air agus is léir gur éirigh leis seo fearais is éifeachtúla a chur chun cinn. Ba cheart úsáid a bhaint as an dearadh céanna i ndáil le lipéadú bonn i leith na héifeachtúlachta breosla.

(17)

Trí lipéad a chur ar taispeáint ar bhoinn ag an bpointe díola, agus san ábhar teicniúil cur chun cinn freisin, ba cheart go n-áiritheofaí go bhfaigheadh na dáileoirí agus na húsáideoirí ionchasacha deiridh faisnéis chomhchuibhithe faoi éifeachtúlacht na mbonn ó thaobh breosla de, faoi fheidhmíocht fliuchghreama agus faoi thorann seachtrach rollta an tráth agus san áit a ndéantar an cinneadh faoi cheannach.

(18)

I gcás roinnt úsáideoirí deiridh, roghnaíonn siad na boinn sula sroicheann siad an pointe díola nó ceannaíonn siad boinn trí phostdíol. Chun a áirithiú go mbeadh na húsáideoirí deiridh sin in ann rogha eolasach a dhéanamh freisin ar bhonn faisnéise comhchuibhithe faoi éifeachtúlacht na mbonn ó thaobh breosla de, faoi fheidhmíocht fliuchghreama agus faoi thorann seachtrach rollta, ba cheart lipéid a chur ar taispeáint ar an ábhar teicniúil cur chun cinn go léir, lena n-áirítear cásanna ina gcuirtear an t-ábhar sin ar fáil ar an Idirlíon. Maidir le hábhar teicniúil cur chun cinn, ní fholaíonn sé fógráin ar chláir fógraí, i nuachtáin, in irisí, i gcraoltóireachta raidió, ar an teilifís agus i bhformáidí comhchosúla ar líne.

(19)

Ba cheart faisnéis a sholáthar do na húsáideoirí ionchasacha deiridh ar faisnéis í lena míneofaí gach comhpháirt ar leith den lipéad agus tábhacht gach comhpháirte. Ba cheart an fhaisnéis sin a sholáthar san ábhar teicniúil cur chun cinn, mar shampla ar láithreáin ghréasáin na soláthróirí.

(20)

Ba cheart faisnéis a sholáthar i gcomhréir le modhanna comhchuibhithe tástála agus ba cheart go mbeadh na modhanna sin iontaofa, cruinn agus in-atáirgthe, chun a chumasú do na húsáideoirí deiridh comparáid a dhéanamh idir boinn éagsúla agus chun na costais tástála a bheadh ar na monaróirí a theorannú.

(21)

Chun astaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú agus chun sábháilteacht an iompair de bhóthar a mhéadú, féadfaidh Ballstáit dreasachtaí a chur i bhfeidhm ar mhaithe le boinn atá éifeachtúil ó thaobh breosla de, atá níos sábháilte agus lena ngabhann leibhéal íseal torainn. Is iomchuí aicmí a chinneadh i ndáil le leibhéil íosta éifeachtúlachta ó thaobh breosla de agus leibhéil íosta fliuchghreama, ar leibhéil iad nach bhféadfar na dreasachtaí sin a dheonú faoina mbun ionas go ndéanfar ilroinnt an mhargaidh inmheánaigh a sheachaint. D’fhéadfadh sé gur státchabhair a bheadh sna dreasachtaí sin. Ba cheart go mbeadh an Rialachán seo gan dochar do thoradh aon nós imeachta a bheadh ann amach anseo maidir le státchabhair, ar nós imeachta é a thionscnófaí i gcomhréir le hAirteagal 87 agus le hAirteagal 88 den Chonradh maidir le dreasachtaí den sórt sin ná níor cheart go gcumhdófaí cánachas agus ábhair fhioscacha leo.

(22)

Chun aidhmeanna na bhforálacha a bhaineann le lipéadú a bhaint amach agus chun cothrom na féinne do chách a áirithiú laistigh den Chomhphobal, tá sé riachtanach go gcomhlíonfadh na soláthróirí agus na dáileoirí na forálacha sin. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit faireachán a dhéanamh ar an gcomhlíonadh sin trí fhaireachas margaidh agus rialuithe ex-post rialta, go háirithe i gcomhréir le Rialachán (CE) Uimh. 765/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 9 Iúil 2008 ina leagtar amach na ceanglais maidir le creidiúnú agus faireachas margaidh a bhaineann le táirgí a mhargú (6).

(23)

Ba cheart do na Ballstáit, nuair atá forálacha ábhartha an Rialacháin seo á gcur chun feidhme acu, staonadh ó bhearta a chur chun feidhme lena bhforchuirtear oibleagáidí ar fhiontair bheaga agus mheánmhéide ar oibleagáidí iad atá gan údar, atá maorlathach agus atá ciotach.

(24)

Ba cheart na soláthróirí agus na dáileoirí bonn a spreagadh chun forálacha an Rialacháin seo a chomhlíonadh roimh 2012 ionas go gcuirfear dlús le haitheantas a thabhairt don lipéad agus le réadú na dtairbhí a ghabhann leis an lipéad.

(25)

Ba cheart na bearta is gá chun an Rialachán seo a chur chun feidhme a ghlacadh i gcomhréir le Cinneadh 1999/468/CE ón gComhairle an 28 Meitheamh 1999 lena leagtar síos na nósanna imeachta maidir le feidhmiú na gcumhachtaí cur chun feidhme arna dtabhairt don Choimisiún (7).

(26)

Ba cheart, go háirithe, go gcumhachtófaí don Choimisiún ceanglais a thabhairt isteach maidir le grádú fliuchghreama bhoinn C2 agus bhoinn C3, grádú greama bonn atá ceaptha go sonrach lena n-úsáid i ndálaí sneachta agus oighir a oiriúnú agus na hIarscríbhinní, lena n-áirítear modhanna tástála agus na lamháltais ghaolmhara, a oiriúnú do dhul chun cinn teicniúil. Ós rud é go bhfuil raon feidhme ginearálta ag na bearta sin agus go bhfuil siad ceaptha chun eilimintí neamhriachtanacha den Rialachán seo a leasú, inter alia trína fhorlíonadh le heilimintí nua neamhriachtanacha, ní mór iad a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta rialúcháin lena ngabhann grinnscrúdú agus dá bhforáiltear in Airteagal 5a de Chinneadh 1999/468/CE.

(27)

Ba cheart athbhreithniú a dhéanamh ar an Rialachán seo chun go gcinnfear an tuiscint atá ag na húsáideoirí deiridh ar an lipéad agus an cumas atá sa Rialachán seo claochlú an mhargaidh a bhaint amach,

(a)

boinn atráchta;

(b)

boinn ghairmiúla eisbhóthair;

(c)

boinn atá deartha lena bhfeistiú ar fheithiclí a cláraíodh den chéad uair roimh an 1 Deireadh Fómhair 1990, agus orthu sin amháin;

(d)

boinn spártha úsáide sealadaí T-chineáil;

(e)

boinn a bhfuil a rátáil luais níos lú ná 80 km/h;

(f)

boinn nach mó ná 254 mm, nó ar 635 mm nó níos mó, trastomhas ainmniúil a n-imill;

(g)

boinn atá feistithe le feistí breise chun a n-airíonna tarraingthe a fheabhsú, amhail boinn bhocóideacha;

(h)

boinn atá deartha lena bhfeistiú ar fheithiclí atá beartaithe go heisiach le haghaidh rásaíochta, agus ar na feithiclí sin amháin.

1.

ciallaíonn ‘boinn C1, boinn C2 agus boinn C3’ na haicmí bonn a shainmhínítear in Airteagal 8 de Rialachán (CE) Uimh 661/2009;

2.

ciallaíonn ‘bonn spártha úsáide sealadaí T-chineáil’ bonn spártha úsáide sealadaí atá deartha le haghaidh úsáide ag brúnna teannta atá níos airde ná na brúnna teannta atá bunaithe i gcomhair bonn caighdeánach agus bonn athneartaithe;

3.

ciallaíonn ‘pointe díola’ aon áit ina dtaispeántar agus ina stóráiltear boinn agus ina dtairgtear iad lena ndíol le húsáideoirí deiridh, lena n-áirítear seomraí taispeántais gluaisteán a mhéid a bhaineann le boinn a thairgtear lena ndíol le húsáideoirí deiridh agus nach bhfuil feistithe ar na feithiclí;

4.

ciallaíonn ‘ábhar teicniúil cur chun cinn’ lámhleabhair theicniúla, bróisiúir, bileoga agus catalóga, (bídís clóbhuailte, i bhfoirm leictreonach nó ar líne), mar aon le láithreáin ghréasáin, ar nithe iad a bhfuil sé de chuspóir acu boinn a mhargú le húsáideoirí deiridh nó le dáileoirí agus a bhfuil tuairisc iontu ar pharaiméadair shonracha theicniúla boinn.

5.

ciallaíonn ‘doiciméadacht theicniúil’ aon fhaisnéis a bhaineann le boinn, lena n-áirítear faisnéis faoi mhonaróir agus faoi bhranda an bhoinn; tuairisc ar an gcineál boinn nó ar an ngrúpáil bonn arna chinneadh don dearbhú maidir leis an aicme éifeachtúlachta breosla, an aicme fliuchghreama agus aicme na torainn sheachtraigh rollta agus maidir le luach tomhaiste; tuarascálacha tástála agus cruinneas na dtástálacha;

6.

ciallaíonn ‘monaróir’ aon duine nádúrtha nó dlítheanach a mhonaraíonn táirge nó a chuireann faoi deara táirge a dhearadh nó á mhonarú agus a mhargaíonn an táirge sin faoina ainm nó faoina thrádmharc;

7.

ciallaíonn ‘allmhaireoir’ aon duine nádúrtha nó dlítheanach atá bunaithe sa Chomhphobal agus a chuireann táirge ó thríú tír ar mhargadh an Chomhphobail;

8.

ciallaíonn ‘ionadaí údaraithe’ aon duine nádúrtha nó dlítheanach atá bunaithe laistigh den Chomhphobal agus a bhfuil sainordú i scríbhinn faighte aige ó mhonaróir chun gníomhú thar a cheann i dtaca le tascanna sonraithe maidir le hoibleagáidí an mhonaróra faoin Rialachán seo;

9.

ciallaíonn ‘soláthróir’ an monaróir nó ionadaí údaraithe an mhonaróra laistigh den Chomhphobal, nó an t-allmhaireoir;

10.

ciallaíonn ‘dáileoir’ aon duine nádúrtha nó dlítheanach sa slabhra soláthair, seachas an soláthróir nó an t-allmhaireoir, a chuireann bonn ar fáil ar an margadh;

11.

ciallaíonn ‘cur ar fáil ar an margadh’ aon soláthar táirge lena dháileadh nó lena úsáid ar mhargadh an Chomhphobail le linn gníomhaíochta tráchtála, cibé acu ar íocaíocht nó saor in aisce;

12.

ciallaíonn ‘úsáideoir deiridh’ aon tomhaltóir, chomh maith le bainisteoir flít nó gnóthas iompair bóthair a cheannaíonn bonn nó a bhfuiltear ag súil leis go gceannóidh sé bonn;

13.

ciallaíonn ‘paraiméadar riachtanach’ paraiméadar boinn amhail friotaíocht rollta, fliuchghreim nó torann seachtrach rollta, ar paraiméadar é a bhfuil tionchar mór aige ar an gcomhshaol, ar shábháilteacht ar bhóithre nó ar an tsláinte le linn an bonn a úsáid.

(a)

go bhfuil greamán ar thrácht an bhoinn, ar greamán é a mbeidh lipéad air ina gcuirtear in iúl an aicme éifeachtúlachta breosla mar atá leagtha amach in Iarscríbhinn I, Cuid A, aicme an torainn sheachtraigh rollta agus an luach tomhaiste mar atá leagtha amach in Iarscríbhinn I, Cuid C agus, más infheidhme, an aicme fliuchghreama mar atá leagtha amach in Iarscríbhinn I, Cuid B.

nó

(b)

maidir le gach baisce a sheachadtar agus ina bhfuil bonn amháin nó boinn chomhionanna, go mbeidh lipéad ag gabháil leo i bhformáid chlóite ina gcuirtear in iúl an aicme éifeachtúlachta breosla mar atá leagtha amach in Iarscríbhinn I, Cuid A, aicme an torainn sheachtraigh rollta agus an luach tomhaiste mar atá leagtha amach in Iarscríbhinn I, Cuid C agus, más infheidhme, an aicme fliuchghreama mar atá leagtha amach in Iarscríbhinn I, Cuid B.

(a)

go mbeidh an greamán ar bhoinn ag an bpointe díola, arna sholáthar ag na soláthróirí i gcomhréir le hAirteagal 4(1)(a), agus go mbeidh an greamán sin in ionad atá infheicthe go soiléir

nó

(b)

sula ndéanfar an bonn a dhíol, go ndéanfar an lipéad dá dtagraítear in Airteagal 4(1)(b) a thaispeáint don úsáideoir deiridh agus go mbeidh sé ar taispeáint go soiléir díreach in aice leis an mbonn ag an bpointe díola.

(a)

ceanglais faisnéise a thabhairt isteach maidir le grádú fliuchghreama bhoinn C2 agus bhoinn C3, ar choinníoll go mbeidh modhanna comhchuibhithe oiriúnacha tástála ar fáil;

(b)

nuair is iomchuí, an grádú greama a oiriúnú do shainiúlachtaí teicniúla bonn atá ceaptha, go príomha, chun feidhmiú ar shlí níos fearr i ndálaí oighir agus/nó sneachta, ná mar a fheidhmíonn gnáthbhonn a mhéid a bhaineann lena gcumas chun gluaiseacht feithicle a thionscnamh, a choimeád ar bun nó a stopadh;

(c)

Iarscríbhinn I go hIarscríbhinn IV a oiriúnú do dhul chun cinn teicniúil.

(a)

a éifeachtaí atá an lipéad a mhéid a bhaineann le feasacht an úsáideora dheiridh, go háirithe an bhfuil forálacha Airteagal 4(1)(b) chomh héifeachtach le forálacha Airteagal 4(1)(a) maidir le cuspóirí an Rialacháin seo a bhaint amach;

(b)

ar cheart an scéim lipéadaithe a leathnú chun boinn atráchta a chur san áireamh;

(c)

ar cheart paraiméadair nua boinn, amhail míleáiste, a thabhairt isteach;

(d)

an fhaisnéis faoi pharaiméadair bhoinn, ar faisnéis í a sholáthraíonn soláthróirí agus dáileoirí feithiclí d’úsáideoirí deiridh.