Comhaontú Interbus: iompar ócáideach idirnáisiúnta paisinéirí de chóiste agus de bhus

 

ACHOIMRE AR:

Comhaontú maidir le hiompar ócáideach idirnáisiúnta paisinéirí de chóiste agus de bhus (Comhaontú Interbus)

Cinneadh 2002/917/CE — comhaontú Interbus maidir le hiompar ócáideach idirnáisiúnta paisinéirí de chóiste agus de bhus a thabhairt chun críche

Prótacal a ghabhann leis an gcomhaontú Interbus — maidir le hiompar rialta agus speisialta paisinéirí de chóiste agus de bhus

Cinneadh (AE) 2023/911 — Prótacal a ghabhann le Comhaontú Interbus a thabhairt i gcrích thar ceann an Aontais Eorpaigh

CAD É AIDHM AN CHOMHAONTAITHE, AN PHRÓTACAIL AGUS NA GCINNTÍ?

• Tá sé mar aidhm ag Icomhaontú Interbus maidir le hiompar ócáideach idirnáisiúnta paisinéirí de chóiste agus de bhus leibhéal léirscaoilte a bhaint amach atá ar comhréir leis an méid a baineadh amach faoin gcomhaontú ar iompar idirnáisiúnta paisinéirí de bhóthar trí bhíthin seirbhísí cóiste agus bus (ASOR), arna shíniú in. Bhaile Átha Cliath i mBealtaine 1982.
• Is é Cinneadh 2002/917/CE críoch an Chomhaontaithe Interbus thar ceann na gComhphobal Eorpach — an tAontas Eorpach (AE) anois.
• Cuirtear an prótacal seo in ionad prótacail eile a ghabhann le comhaontú Interbus maidir le hiompar rialta agus speisialta paisinéirí de chóiste agus de bhus, atá ar oscailt lena shíniú idir an 16 Iúil 2018 agus an 16 Aibreán 2019, nach raibh sínithe ach ag an AE ag an am, ar bhonn Chinneadh (AE) 2018/1195 ón gComhairle. Ós rud é nár shínigh páirtí conarthach ar bith eile an prótacal, níor tháinig sé i bhfeidhm. Mar sin fuair an Coimisiún Eorpach sainordú nua chun caibidlíocht a dhéanamh chun é a leasú.
• Clúdaíonn an prótacal nua seo iompar idirnáisiúnta rialta agus speisialta paisinéirí de chóiste agus de bhus, ar earnálacha tábhachtacha iad a chuireann soghluaisteacht ar fáil do shaoránaigh agus do chuairteoirí ar phraghas réasúnta, mar aon le fostaíocht a sholáthar. Tagann taisteal de bhus nó de chóiste in ionad modhanna eile taistil freisin, amhail aer nó carr, rud a laghdóidh tionchar diúltach na n-astaíochtaí ar an gcomhshaol.
• Críochnaíonn Cinneadh (AE) 2023/911, thar ceann an AE, an prótacal a ghabhann le comhaontú Interbus.

PRÍOMHPHOINTÍ

Comhaontú Interbus

Tá feidhm ag an gcomhaontú maidir le hiompar ócáideach idirnáisiúnta paisinéirí, de náisiúntacht ar bith, agus le turais neamhualaithe na mbusanna agus na gcóistí a bhaineann leis na seirbhísí sin ar chríocha an AE, agus san Albáin, in Andóra, sa Bhoisnia agus sa Heirseagaivéin, sa Mholdóiv, i Montainéagró, sa Tuaisceart. An Mhacadóin, an tSeirbia, an Tuirc, an Úcráin agus an Ríocht Aontaithe.

Maidir leis an gcomhaontú:

• rialaíonn sé trácht ní hamháin idir Ballstáit AE agus na tíortha neamh-AE lena mbaineann ach freisin idir na tíortha neamh-AE iad féin, rud a bhunaíonn leibhéal comhchuibhithe fioscach, sóisialta agus teicniúil de bhreis ar rialacha rochtana ar an margadh;
• ceadaíonn sé d’aontachas, tar éis a theacht i bhfeidhm, d’aon chomhalta de Chomhdháil Eorpach na nAirí Iompair (an Fóram Idirnáisiúnta Iompair anois), agus do San Mairíne agus do Mhonacó;
• cuirtear in ionad na gcomhaontuithe iltaobhacha é maidir leis an ábhar a tugadh i gcrích idir na páirtithe conarthacha;
• ionchorpraíonn sé an chuid is mó de bhearta léirscaoilte an Chomhaontaithe ASOR agus bearta sóisialta, fioscacha agus teicniúla a chur leis bunaithe ar phrionsabal an neamh-idirdhealaithe idir na páirtithe conarthacha éagsúla.

Is coinníoll bunúsach é prionsabal an neamh-idirdhealaithe ar fhorais náisiúntacht nó áit bhunaíochta an oibreora iompair, agus ar fhorais tionscnaimh nó chinn scríbe an bhus nó an chóiste, a bhaineann le soláthar seirbhísí iompair idirnáisiúnta.

Nósanna imeachta iniúchta simplithe

Chun nósanna imeachta cigireachta a shimpliú, leagtar amach sa chomhaontú samhlacha aonfhoirmeacha maidir le:

• doiciméid iompair, amhail an doiciméad rialaithe le haghaidh seirbhísí ócáideacha léirscaoilte; agus
• an t-údarú agus an fhoirm iarratais le haghaidh seirbhísí neamh-léirscaoilte.

Díolúintí

Tá busanna agus cóistí díolmhaithe ó:

• cháin agus muirear feithiclí uile a ghearrtar ar chúrsaíocht nó ar shealbhú feithiclí;
• cháin nó muirear speisialta uile a ghearrtar ar oibríochtaí iompair ar chríoch na bpáirtithe conarthacha eile.

Níl busanna agus cóistí díolmhaithe, áfach, ó:

• cánacha agus muirear ar bhreosla mótair a íoc;
• cáin bhreisluacha ar sheirbhísí iompair;
• dholaí bóthair agus muirir úsáideoirí eile a ghearrtar ar úsáid an bhonneagair.

Bainistiú agus cur i bhfeidhm an chomhaontaithe

Bhunaigh an comhaontú comhchoiste, atá freagrach as an gcomhaontú a bhainistiú agus a chur i bhfeidhm i gceart. Tá sé freagrach go sonrach as an méid seo a leanas:

• liosta a dhréachtú de na húdaráis atá freagrach as sainchúraimí áirithe dá bhforáiltear faoin gcomhaontú;
• na doiciméid um rialú agus leaganacha eile doiciméad arna mbunú sna hiarscríbhinní leis an gcomhaontú a leasú nó a oiriúnú;
• na hiarscríbhinní a bhaineann leis na caighdeáin theicniúla is infheidhme maidir le busanna agus cóistí a leasú nó a oiriúnú;
• liosta a dhréachtú, ar bhonn na faisnéise a sholáthraíonn na páirtithe conarthacha, de na dleachtanna custaim, cánacha agus muirir go léir;
• na ceanglais a bhaineann leis na forálacha sóisialta a leasú nó a oiriúnú chun bearta amach anseo a dhéanfar laistigh den Aontas Eorpach a chuimsiú;
• díospóid ar bith maidir le cur chun feidhme nó léirmhíniú an chomhaontaithe a réiteach;
• bearta eile a mholadh i dtreo léirscaoileadh na seirbhísí ócáideacha sin atá fós faoi réir údaraithe.

Fad an chomhaontaithe

Tugadh an comhaontú i gcrích ar feadh tréimhse 5 bliana, ó dháta a theacht i bhfeidhm. Déanfar an fad a shíneadh go huathoibríoch le haghaidh tréimhsí 5 bliana as a chéile i measc na bpáirtithe conarthacha sin a chuireann in iúl nach dteastaíonn uathu gan é sin a dhéanamh.

Prótacal a ghabhann leis an gcomhaontú Interbus

Leathnaíonn an prótacal comhaontú Interbus chuig iompar rialta agus speisialta paisinéirí de chóiste agus de bhus. Ní dhéanann sé na comhrialacha a leasú ná a dhúbláil ach tagraíonn sé do na forálacha bunúsacha sa chomhaontú Interbus. Ní féidir le páirtithe conarthacha an prótacal a shíniú agus a thabhairt i gcrích, a dhaingniú ná aontú dó ach amháin tar éis comhaontú Interbus a shíniú agus a thabhairt i gcrích, a dhaingniú nó a aontú; áirithítear leis sin go nglacann na páirtithe sin le rialacha Interbus agus go gcuirfidh siad i bhfeidhm iad nuair a shíníonn siad an prótacal agus nuair a thugann siad chun críche, nuair a dhaingníonn siad nó nuair a aontaíonn siad leis an bprótacal.

Raon feidhme

Tá feidhm ag an bprótacal, faoi choinníollacha áirithe:

• le hiompar idirnáisiúnta paisinéirí, d’aon náisiúntacht, de bhóthar trí bhíthin seirbhísí tráthrialta agus speisialta de chóiste agus de bhus; agus ar thurais neamhualaithe na mbusanna agus na gcóistí a bhaineann leis na seirbhísí seo.
• le turais neamhualaithe na mbusanna agus na gcóistí a bhaineann leis na seirbhísí seo.

Ní cheadaíonn an prótacal seirbhísí rialta nó seirbhísí tráthrialta speisialta leis an tionscnamh agus an ceann scríbe sa pháirtí conarthach céanna a oibriú ag oibreoirí atá bunaithe i bpáirtí conarthach eile (cabatáiste). Mar sin féin, i gcás inar cuid de sheirbhís chuig an gcríoch ina bhfuil an t-oibreoir iompair bunaithe an t-iompar nó uaithi, féadfar paisinéirí a phiocadh suas nó a scaoileadh amach ar chríoch aon pháirtí conarthach ar an mbealach a cheadaíonn stopadh ina chríoch.

Níl feidhm aige maidir le húsáid busanna agus cóistí atá deartha chun paisinéirí a iompar chun earraí a iompar chun críocha tráchtála nó seirbhísí féinchuntais.

Rochtain ar an margadh

Leagtar amach sa phrótacal rialacha maidir leis na seirbhísí tráthrialta idirnáisiúnta agus na seirbhísí tráthrialta speisialta atá faoi réir údaraithe. Féadfaidh páirtithe conarthacha agus na Ballstáit cinneadh a dhéanamh maidir le seirbhísí tráthrialta nó seirbhísí tráthrialta speisialta a dhéanamh eatarthu féin faoi réir socruithe comhpháirtíochta idir oibreoirí tionscnaimh agus ceann scríbe na seirbhíse. Tá an ceart ag oibreoirí na bpáirtithe conarthacha nó na mBallstát a thrasnaítear ar an mbealach le paisinéirí a phiocadh suas agus a scaoileadh amach chun dul isteach sna comhpháirtíochtaí sin.

Coinníollacha a bhaineann le hoibreoirí iompair paisinéirí de bhóthar

Tá siad seo le fáil in Iarscríbhinn I a ghabhann leis an bprótacal agus tá siad faoi réir na rialacha a leagtar amach i Rialachán (CE) Uimh. 1071/2009 maidir le rialacha oibriúcháin do chuideachtaí iompair (féach achoimre) agus Rialachán (AE) Uimh. 181/2011 maidir le paisinéirí de bhus agus de chóiste. cearta (féach achoimre).

Údaruithe

Leagtar amach rialacha mionsonraithe maidir leis na húdaráis a bhfuil cead acu údaruithe a dheonú, na nósanna imeachta iarratais a bheidh le leanúint ag oibreoirí, tréimhsí bailíochta na n-údaruithe, athnuachan, míreanna atá le sonrú in údaruithe agus úsáid feithiclí breise i gcúinsí sealadacha agus eisceachtúla.

Déanann comhchoiste ar a bhfuil ionadaithe na bpáirtithe conarthacha an prótacal a bhainistiú.

DÁTA TEACHT I BHFEIDHM

Tháinig an comhaontú i bhfeidhm ar 01 Eanáir 2003.

Tagann an prótacal i bhfeidhm, do na páirtithe conarthacha a shínigh agus a d’fhormheas nó a dhaingnigh é, ar an gcéad lá den mhí tar éis na míosa ina bhfuil trí pháirtí conarthacha, lena n-áirítear an AE, tar éis a n-ionstraimí formheasa nó daingniúcháin a thaisceadh leis an Ardrúnaíocht de Chomhairle an Aontais Eorpaigh.

PRÍOMHDHOICIMÉID

Comhaontú maidir le hiompar ócáideach idirnáisiúnta paisinéirí de chóiste agus de bhus (Comhaontú Idirbhus) (IO L 321, 26.11.2002, lgh. 13–43).

Ionchorpraíodh ceartúcháin leanúnacha ar an gcomhaontú sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Cinneadh 2002/917/CE ón gComhairle an 3 Deireadh Fómhair 2002 maidir le Comhaontú Interbus maidir le hiompar ócáideach idirnáisiúnta paisinéirí de chóiste agus de bhus a thabhairt chun críche (IO L 321, 26.11.2002 lgh. 11–12).

Prótacal a ghabhann leis an gComhaontú maidir le hiompar idirnáisiúnta ócáideach paisinéirí de chóiste agus de bhus (Comhaontú interbus) i ndáil le hiompar tráthrialta idirnáisiúnta agus iompar tráthrialta speisialta paisinéirí de chóiste agus de bhus (IO L 122, 5.5.2023, lgh. 3–26).

Cinneadh (AE) 2023/911 ón gComhairle an 28 Meán Fómhair 2021 maidir le tabhairt i gcrích, thar ceann an Aontais Eorpaigh, Prótacail a ghabhann leis an gComhaontú maidir le hiompar idirnáisiúnta ócáideach paisinéirí de chóiste agus de bhus (Comhaontú Interbus) maidir le hiompar tráthrialta idirnáisiúnta agus iompar tráthrialta speisialta paisinéirí de chóiste agus de bhus (níl leagan Gaeilge ann) (IO L 122, 5.5.2023, lgh. 1–2).

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Cinneadh (AE) 2018/1195 ón gComhairle an 16 Iúil 2018 maidir le tabhairt i gcrích, thar ceann an Aontais Eorpaigh, Prótacail a ghabhann leis an gComhaontú maidir le hiompar idirnáisiúnta ócáideach paisinéirí de chóiste agus de bhus (Comhaontú Interbus) maidir le hiompar tráthrialta idirnáisiúnta agus iompar tráthrialta speisialta paisinéirí de chóiste agus de bhus (IO L 214, 23.8.2018, lgh. 3–4).

Treoir 2014/45/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 3 Aibreán 2014 maidir le tástálacha tréimhsiúla ródacmhainneachta a dhéanamh ar mhótarfheithiclí agus ar a leantóirí agus lena n–aisghairtear Treoir 2009/40/CE (IO L 127, 29.4.2014, lgh. 51–128).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (AE) Uimh. 165/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 4 Feabhra 2014 maidir le tacagraif in iompar de bhóthar, lena n-aisghairtear Rialachán (CEE) Uimh. 3821/85 ón gComhairle maidir le trealamh taifeadta in iompar de bhóthar agus lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 561/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le comhchuibhiú reachtaíochta sóisialta áirithe a bhaineann le hiompar de bhóthar (IO L 60, 28.2.2014, lgh. 1–33).

Féach an leagan comhdhlúite.

Cinneadh 2010/308/AE ón gComhairle an 11 Márta 2010 maidir le seasamh an Aontais Eorpaigh maidir le dréachtchinneadh 1/2003 agus dréacht-Mholadh 1/2003 ón gComhchoiste a cuireadh ar bun faoin gComhaontú Interbus maidir le hiompar ócáideach idirnáisiúnta paisinéirí de chóiste agus bus (IO L 138, 4.6.2010, lgh. 11–23).

Rialachán CE) Uimh. 1071/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 21 Deireadh Fómhair 2009 lena mbunaítear rialacha comhchoiteanna maidir leis na coinníollacha a bheidh le comhlíonadh chun gairm an oibreora iompair de bhóthar a chleachtadh agus lena n-aisghairtear Treoir 96/26/CE ón gComhairle Téacs atá ábhartha maidir leis an LEE (IO L 300, 14.11.2009, lgh. 51–71).

Féach an leagan comhdhlúite.

Faisnéis maidir le teacht i bhfeidhm Chomhaontú Interbus maidir le hiompar ócáideach idirnáisiúnta paisinéirí de chóiste agus de bhus (IO L 321, 26.11.2002 lch. 44).

Treoir 96/53/CE ón gComhairle an 25 Iúil 1996 lena leagtar síos toisí údaraithe uasta sa trácht náisiúnta agus idirnáisiúnta agus meáchan údaraithe uasta sa trácht idirnáisiúnta le haghaidh feithiclí bóthair áirithe ag gluaiseacht laistigh den Chomhphobal (IO L 235, 17.9.1996, lgh. 59–75).

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 92/6/CEE ón gComhairle an 10 Feabhra 1992 maidir le suiteáil agus úsáid feistí teorannaithe luais le haghaidh catagóirí áirithe mótarfheithiclí sa Chomhphobal (IO L 57, 2.3.1992, lgh. 27–28).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (CEE) Uimh. 56/83 ón gComhairle an 16 Nollaig 1982 maidir le cur chun feidhme an Chomhaontaithe ar iompar idirnáisiúnta paisinéirí de bhóthar trí bhíthin seirbhísí ócáideacha cóiste agus bus (ASOR) (IO L 10, 13.1.1983, lch. 1–3).

Cinneadh 82/505/CEE ón gComhairle an 12 Iúil 1982 lena dtugtar i gcrích an Chomhaontaithe maidir le hIompar Idirnáisiúnta Paisinéirí de Bhóthar trí Sheirbhísí Ócáideacha Cóiste agus Bus (ASOR) (IO L 230, 5.8.1982, lch. 38).

Comhaontú maidir le hIompar Idirnáisiúnta Paisinéirí de Bhóthar trí Sheirbhísí Ócáideacha Cóiste agus Bus (ASOR) (IO L 230, 5.8.1982, lgh. 39–56).

Nuashonraithe 10.12.2023