MEABHRÁN MÍNIÚCHÁIN

1.           Comhthéacs an togra

Institiúidí tábhachtacha sistéamacha do na margaí airgeadais iad na taisclanna lárnacha urrús. Aon uair a dhéantar urrúis a thrádáil i malartán urrús nó lasmuigh de, tarlaíonn próisis iarthrádála ina dhiaidh sin a mbeidh socrú na trádála sin, eadhon soláthar urrús i gcoinne airgid, mar thoradh orthu. Is iad na taisclanna lárnacha urrús na príomhinstitiúidí a áirithíonn gur féidir socraíocht a dhéanamh trí chórais socraíochta urrús mar a thugtar orthu a oibriú. Lena chois sin áirithíonn na taisclanna lárnacha urrús go ndéantar taifeadadh tosaigh agus cothabháil lárnach ar na cuntais urrús ina dtaifeadtar cá mhéad urrús a eisíodh agus cé a d’eisigh iad mar aon le gach athrú ar shealbhaíocht na n‑urrús sin.

Tá ról ríthábhachtach ag taisclanna lárnacha urrús freisin maidir leis an margadh comhthaobhachta agus go háirithe chun críocha beartais airgeadaíochta. Mar shampla, is trí chórais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús a bhogann beagnach an chomhthaobhacht incháilithe go léir i gcomhair oibríochtaí beartais airgeadaíochta na mbanc ceannais san AE go mór mór i limistéar an euro.

Shocraigh córais socraíochta urrús san AE idirbhearta dar luach €920 trilliún a bheag nó a mhór in 2010, agus bhí urrúis dar luach beagnach €39 trilliún ina seilbh acu ag deireadh 2010. Tá os cionn 30 taisclann lárnach urrús san AE, rud a fhágann go mbíonn ceann i ngach tír de ghnáth, mar aon le dhá thaisclann lárnacha urrús ‘idirnáisiúnta’ (Clearstream Banking Luxembourg agus Euroclear Bank). Fochatagóir de na taisclanna lárnacha urrús is ea iad sin arb í a sainréimse, eisiúint bannaí idirnáisiúnta a dtugtar “Eorabhannaí” orthu de ghnáth.

Cé go mbíonn taisclanna lárnacha urrús sábháilte agus éifeachtach de ghnáth laistigh de theorainneacha náisiúnta, tagann siad le chéile agus déanann siad cumarsáid thar theorainneacha ar bhealach nach bhfuil chomh sábháilte, rud a fhágann go mbíonn baol níos mó agus costais níos airde i gceist d'infheisteoir agus infheistíocht trasteorann á déanamh. Mar shampla, tá líon na socraíochtaí a dteipeann orthu níos airde i gcás idirbheart trasteorann ná mar atá i gcás idirbheart intíre agus bíonn costais socraíochta trasteorann suas le ceithre huaire níos airde ná na costais socraíochta intíre.

Tá cúpla cúis leis na fadhbanna sábháilteachta sin, lena n‑áirítear:

· Fad an timthrialla socraíochta. Níl aga comhchuibhithe idir trádáil agus socraíocht san AE, rud a chruthaíonn bristeacha nuair a shocraítear urrúis trasteorann;

· Tá líon beag suntasach urrús ann go fóill i bhfoirm pháipéir. Baineann timthriall socraíochta i bhfad níos faide leo sin, rud a mhéadaíonn na rioscaí a thabhaíonn infheisteoirí;

· Tugtar teipeanna socraíochta ar chásanna nuair nach socraítear idirbheart ar an dáta socraíochta atá beartaithe. Níl siad faoi réir pionós díspreagthach i ngach margadh agus nuair is ann dóibh bíonn an‑éagsúlacht le sonrú idir na bearta maidir le haraíonacht socraíochta sna margaí éagsúla;

· Cé go laghdaítear le Treoir 98/26/CE maidir le críochnaitheacht socraíochta i gcórais íocaíochta agus socraíochta urrús[1] an bhristeacht ar chóras socraíochta urrús de dheasca imeachtaí dócmhainneachta in aghaidh rannpháirtí sa chóras sin, ní thugann sé aghaidh ar rioscaí eile an chórais ná ar stóinseacht na taisclainne lárnaí urrús a oibríonn an córas. Tá rioscaí creidmheasa agus leachtachta níos mó ag baint le roinnt taisclann lárnach urrús, rioscaí a eascraíonn ó sholáthar seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach i ndáil le socraíocht;

· Comhaontuithe idir thaisclanna lárnacha urrús nascadh le chéile, cé go meastar nach bhfuil iontu ach an chéad chéim chun margaí socraíochta na hEorpa a chomhdhlúthú, is cúis imní ó thaobh sábháilteachta iad in éagmais rialacha sonracha stuamachta maidir le naisc den sórt sin. Ina theannta sin, cuireann siad leis an idircheangailteacht idir thaisclanna lárnacha urrús, rud a thugann údar breise do chreat coiteann stuamachta a thabhairt isteach.

Cúis mhór imní eile is ea an chaoi nach ann do mhargadh inmheánach éifeachtúil amháin i ndáil le socraíocht. Tá bacainní tábhachtacha ann i gcónaí maidir leis an margadh iarthrádála Eorpach, mar shampla an rochtain theoranta atá ag eisitheoirí urrús ar thaisclanna lárnacha urrús, na córais éagsúla ceadúnaithe náisiúnta agus na rialacha éagsúla maidir le taisclanna lárnacha urrús ar fud an AE agus an iomaíocht theoranta idir na taisclanna lárnacha urrús náisiúnta éagsúla. Tá margadh an‑ilroinnte ann de thoradh na mbacainní sin. Dá bhrí sin, braitheann socraíocht na n‑idirbheart trasteorann ar 'shlabhraí' sealbhaithe atá i bhfad níos casta ná mar is gá agus ina mbíonn roinnt taisclann lárnach urrús agus roinnt idirghabhálaithe eile páirteach iontu go minic. Bíonn tionchar diúltach aige sin ar éifeachtúlacht na n‑idirbheart trasteorann, agus ar na rioscaí a bhaineann leo freisin.

Tá na fadhbanna sin tábhachtach toisc go bhfuil méadú ag teacht i gcónaí ar idirbhearta trasteorann san Eoraip, idir cheannach nó díol urrús mar is gnách agus aistrithe comhthaobhachta, agus toisc go bhfuil taisclanna lárnacha urrús ag éirí níos idirnasctha le chéile. Meastar go gcuirfear dlús leis na treochtaí sin nuair a thiocfaidh Urrúis Sprioc2 (US2) ar an bhfód, tionscadal a sheol Eurochóras chun comhardán gan teorainneacha a sholáthar i gcomhar socraíochta urrús san Eoraip, agus atá le tosú in 2015.

Tugtar aghaidh ar na fadhbanna sin leis an Rialachán seo atá beartaithe. Tugtar isteach leis oibleagáid chun gach urrús inaistrithe a léiriú i bhfoirm cuntais reatha agus iad a thaifead sna taisclanna lárnacha urrús sula dtrádáilfear iad in ionaid rialáilte. Déantar comhchuibhiú leis ar thréimhsí socraíochta agus ar chórais maidir le haraíonacht socraíochta ar fud an AE. Déantar sraith comhrialacha atá bunaithe ar chaighdeáin idirnáisiúnta a thabhairt isteach leis, rialacha a thugann aghaidh ar na rioscaí a bhaineann le hoibríochtaí agus le seirbhísí na dtaisclann lárnach urrús. Toisc go mbeidh taisclanna lárnacha urrús faoi réir rialacha substainteacha comhionanna ar fud an AE, beidh siad in ann leas a bhaint as ceanglais aonfhoirmeacha maidir le ceadúnú agus as pas don AE go léir, rud a chuideoidh chun deireadh a chur leis na bacainní reatha maidir le rochtain.

Ar an ábhar sin, cuirfidh an Rialachán atá beartaithe le sábháilteacht sa chóras agus osclóidh sé an margadh do sheirbhísí taisclainne lárnaí urrús, agus sa chaoi sin, feabhsóidh sé éifeachtúlacht na socraíochta urrús. Cuirfidh an Rialachán atá beartaithe críoch leis an gcreat rialúcháin maidir le bonneagair an mhargaidh urrús, in éineacht le Treoir 2004/39/CE maidir le margaí in ionstraimí airgeadais (MiFID)[2] le haghaidh ionad trádála, agus an togra le haghaidh Rialacháin maidir le hidirbhearta díorthacha (EMIR) le haghaidh Contrapháirtithe Lárnacha.

Tá tacaíocht pholaitiúil fhorleathan faighte ag an tionscnamh seo. Ar an 2 Nollaig 2008 leag Comhairle ECOFIN béim ar an ngá atá le sábháilteacht agus fóntacht na gcóras socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús a neartú agus d'aontaigh siad go bhfuil reachtaíocht an AE ag teastáil chun aghaidh a thabhairt ar bhacainní dlí a bhaineann le hiarthrádáil, lena n‑áirítear bacainní maidir le rochtain ar thaisclanna lárnacha urrús. Glactar leis go hidirnáisiúnta freisin go bhfuil gá le caighdeáin iomchuí maidir le taisclanna lárnacha urrús. Ghlac rialtóirí baincéireachta agus urrús domhanda (CPSS‑IOSCO) le sraith moltaí chomh luath le 2001 i gcomhair córas socraíochta urrús. Chuir rialtóirí Eorpacha (CEBC‑CESR) iad sin in oiriúint trí bhíthin treoirlínte neamhcheangailteacha in 2009. I mí Dheireadh Fómhair 2010 d’iarr an Bord um Chobhsaíocht Airgeadais an athuair go ndéanfaí caighdeáin a thabhairt cothrom le dáta le haghaidh bonneagar níos stóinsithe sa mhargadh lárnach agus d'iarr siad go n‑athbhreithneofaí agus go bhfeabhsófaí na caighdeáin reatha.

2.           torthaí an chomhairliúcháin leis na páirtithe leasmhara agus measúnú tionchair

Is toradh é an tionscnamh seo ar idirphlé agus ar chomhairliúchán fairsing leanúnach leis na príomh‑gheallsealbhóirí uile, lena n‑áirítear rialtóirí urrús agus baincéireachta, an BCE agus gach cineál rannpháirtí sa mhargadh. Cuirtear san áireamh ann na tuairimí a léiríodh i gcomhairliúchán poiblí ón 13 Eanáir go dtí an 1 Márta 2011, agus an t‑ionchur a fuarthas ó raon leathan de ghrúpaí geallsealbhóirí ó shamhradh na bliana 2010 i leith.

Ina theannta sin, coimisiúnaíodh staidéar seachtrach ó Oxera Consulting ar chostais agus praghsanna san earnáil iarthrádála. Chuir Oxera an chéad tuarascáil ar fáil in 2009 agus an dara ceann in 2011. Sna tuarascálacha sin cuirtear sonraí úsáideacha ar fáil faoi na difríochtaí atá ann idir costais iarthrádála trasteorann agus intíre san Eoraip.

I gcomhréir lena bheartas "Rialáil Níos Fearr", rinne an Coimisiún measúnú tionchair ar na roghanna beartais. Rinneadh roghanna beartais a mheasúnú de réir na bpríomhchuspóirí maidir le cur le sábháilteacht agus le héifeachtúlacht agus le cothrom iomaíochta le haghaidh seirbhísí taisclainne lárnaí urrús san Eoraip. Rinneadh an measúnú trí bhreithniú a dhéanamh ar an éifeacht a bhaineann le saothrú na gcuspóirí thuas agus ar an gcost‑éifeachtúlacht a bhaineann le roghanna beartais éagsúla a chur chun feidhme.

Cuireadh an dréacht‑tuarascáil ar mheasúnú tionchair faoi bhráid Bhord um Measúnú Tionchair an Choimisiúin an 16 Márta 2011, agus cuireadh dréacht athbhreithnithe faoina bhráid ina dhiaidh sin an 8 Lúnasa 2011. Tar éis don Bhord um Measúnú Tionchair barúlacha a thabhairt, feabhsaíodh an dréacht‑tuarascáil go mór tríd an mbonn fianaise maidir leis na fadhbanna a fuarthas a neartú agus trí anailís a dhéanamh ar na roghanna beartais éagsúla, go háirithe maidir le seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht agus trí mheastachán ar na sochair fhoriomlána agus ar an tionchar foriomlán a bheadh ag na roghanna beartais difriúla ar gheallsealbhóirí éagsúla a chur ar áireamh agus trí chreat níos soiléire agus níos stóinsithe faireacháin agus meastóireachta a cheapadh.

3.           Eilimintí dlí an togra

3.1.        Bunús dlí

Tá an togra bunaithe ar Airteagal 114 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) toisc gurb é sin an bunús dlí is iomchuí sa réimse seo. Tá sé mar phríomhaidhm ag an togra aghaidh a thabhairt ar an easpa sábháilteachta agus éifeachtúlachta maidir le socraíocht urrús agus ar na constaicí atá ann dá thoradh sin ar fheidhmiú an mhargaidh inmheánaigh mar thoradh ar na rialacha náisiúnta éagsúla faoina rialaítear socraíocht urrús agus ar ghníomhaíochtaí na dtaisclann lárnach urrús a oibríonn córais socraíochta urrús, trí shraith comhrialacha a thabhairt isteach maidir le gnéithe áirithe den timthriall socraíochta agus le haraíonacht, chomh maith le sraith comhcheanglais stuamachta lena dtugtar aghaidh ar sholúbthacht na dtaisclann lárnach urrús agus rochtain ar na taisclanna sin. In éagmais rialacha coiteanna agus ceanglas den chineál sin, beidh tionchar díreach diúltach ag bearta féideartha éagsúla arna nglacadh ar an leibhéal náisiúnta ar shábháilteacht, ar éifeachtúlacht agus ar iomaíocht sna margaí socraíochta san Aontas. Meastar gur rialachán an ionstraim is iomchuí d’fhonn a áirithiú go bhfuil gach rannpháirtí sa mhargadh faoi réir oibleagáidí aonfhoirmeacha atá infheidhme go díreach maidir leis an timthriall socraíochta agus maidir le haraíonacht, agus go bhfuil taisclanna lárnacha urrús faoi réir caighdeán aonfhoirmeach stuamachta atá infheidhme go díreach san Aontas, agus ba cheart go gcabhródh an méid sin chun atreisiú a dhéanamh ar a sholúbthacht agus ar an ról lárnach atá acu i gcothabháil na gcóras um chuntais reatha agus sa phróiseas socraíochta.

Ós rud é gurb é príomhchuspóir an Rialacháin atá beartaithe roinnt oibleagáidí dlíthiúla a fhorchuirtear go díreach ar oibreoirí margaidh a thabhairt isteach, oibleagáidí arb é atá iontu, inter alia, taifeadadh ar bheagnach gach urrúis inaistrithe i bhfoirm cuntais reatha i dtaisclann lárnach urrús mar aon le fráma ama níos déine maidir le socraíocht agus ós rud é go bhfuil taisclanna lárnacha urrús freagrach as oibriú na gcóras socraíochta urrús agus as cur i bhfeidhm na mbeart chun socraíocht a chur ar fáil go tráthúil san Aontas, tá sé riachtanach go gcomhlíonfaidh na taisclanna lárnacha urrús go léir na ceanglais aonfhoirmeacha stuamachta dhiana i gcónaí a bhfuil foráil maidir leo sa togra. Dá bhrí sin, tá sé riachtanach a áireamh sa togra seo sraith rialacha aonfhoirmeacha atá infheidhme go díreach maidir le húdarú agus maoirseacht leanúnach taisclann lárnach urrús, mar atoradh na n‑oibleagáidí dlíthiúla arna bhforchur ar oibreoirí margaidh.

3.2.        Coimhdeacht agus comhréireacht

I gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta dá bhforáiltear in Airteagal 5(3) den Chonradh ar an Aontas Eorpach, níor cheart beart a dhéanamh ar leibhéal an AE ach amháin mura féidir leis na Ballstáit na haidhmeanna atá beartaithe a bhaint amach go leormhaith as a stuaim féin agus gurbh fhearr, i ngeall ar scála nó ar éifeachtaí an bhirt atá beartaithe, ab fhéidir iad a bhaint amach ar leibhéal an AE.

Tá sé mar aidhm ag an togra seo go bunúsach an margadh urrús Eorpach a dhéanamh níos sábháilte agus níos éifeachtúla laistigh den Aontas, rud a éileoidh gníomhaíocht chomhordaithe de chuid an AE. Tá údar breise le gníomhaíocht an Aontais i ngeall ar nádúr sistéamach na dtaisclann lárnach urrús agus ar an gcaoi go bhfuil siad ag éirí níos idirnasctha i gcónaí, agus go mbeidh siad níos idirnasctha fós nuair a thabharfar isteach T2S.

Maidir le húdarú agus maoirseacht na dtaisclann lárnach urrús, tá sé mar aidhm ag an Rialachán atá beartaithe cothromaíocht a aimsiú idir inniúlachtaí na n‑údarás náisiúnta, agus leasanna na n‑údarás inniúil eile. Beidh ról lárnach ag an Údarás Eorpach um Urrúis agus Margaí (ESMA) maidir le díospóidí a réiteach, le héascú na socruithe comhair idir údaráis náisiúnta agus le caighdeáin theicniúla a fhorbairt i ndlúthchomhairle le comhaltaí an Chórais Eorpaigh Banc Ceannais (CEBC).

Tá saincheisteanna áirithe clúdaithe cheana féin faoi reachtaíocht reatha an Aontais. Mar shampla, tá córais socraíochta urrús sainmhínithe cheana i dTreoir 98/26/CE maidir le críochnaitheacht socraíochta i gcórais íocaíochta agus socraíochta urrús[3] agus foráiltear le Treoir 2004/39/CE (MiFID) do rialacha áirithe maidir le rochtain ag rannpháirtithe sa mhargadh ar an gcóras socraíochta urrús is rogha leo. Tá an Rialachán atá beartaithe i gcomhréir le téacsanna sin an Aontais.

Cuirtear prionsabal na comhréireachta san áireamh go hiomlán sa togra, prionsabal a cheanglaítear le hAirteagal 5(4) den Chonradh ar an Aontas Eorpach, eadhon, gur cheart gníomhaíocht an Aontais a bheith leordhóthanach chun na cuspóirí atá á saothrú a bhaint amach agus níor cheart go rachadh sí thar a bhfuil riachtanach. Tá an Rialachán atá beartaithe comhoiriúnach leis an bprionsabal sin, agus faightear leis an chothromaíocht cheart idir leas an phobail atá i gceist agus cost‑éifeacht na mbeart arna mbeartú. Cuireadh san áireamh go hiomlán sa togra an gá atá le cothromaíocht a aimsiú idir sábháilteacht, éifeachtúlacht na margaí agus na costais ar na páirtithe leasmhara.

3.3.        Míniú mionsonraithe ar an togra

Tá dhá phríomhchuid sa Rialachán atá beartaithe: bearta lena dtugtar aghaidh ar oibreoirí uile an mhargaidh i gcomhthéacs socraíochta urrús (Teideal II) agus bearta lena dtugtar aghaidh go sonrach ar thaisclanna lárnacha urrús (Teideal III, Teideal IV agus Teideal V). Tá feidhm ag na teidil eile i ndáil le raon feidhme agus sainmhínithe (Teideal I) agus forálacha idirthréimhseacha agus críochnaitheacha (Teideal VI) maidir leis an dá chuid den togra.

3.3.1.     Raon feidhme an togra (Teideal I)

Clúdaítear na taisclanna lárnacha urrús go léir faoin Rialachán, ach tugtar díolúine ó na ceanglais maidir le húdarú agus le maoirseacht do chomhaltaí an CEBC agus do chomhlachtaí náisiúnta nó poiblí eile a bhfuil na seirbhísí céanna á bhfeidhmiú acu, amhail comhlachtaí náisiúnta na mBallstát a bhfuil sé de chúram orthu an fiachas poiblí a bhainistiú nó idiragairt ann, agus a bheadh incháilithe mar thaisclanna lárnacha urrús murach é sin. Mar sin féin, tá na hinstitiúidí sin fós faoi réir shraith iomlán na gceanglas maidir le taisclanna lárnacha urrús. Tá siad díolmhaithe ó Theideal IV, lena bhforchuirtear leithscaradh idir seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht agus seirbhísí eile taisclainne lárnaí urrús ós rud é gurb é nádúr na n‑institiúidí sin na seirbhísí coimhdeacha sin a chur ar fáil.

Maidir le hionstraimí airgeadais, clúdaítear faoin togra na hionstraimí airgeadais go léir a mhéid a bhaineann le ceanglais maidir le taisclanna lárnacha urrús, ach clúdaítear go príomha ann urrúis inaistrithe mar atá sainmhínithe i bpointe 18 d'Airteagal 4(1) de Threoir 2004/39/CE (MiFID) (scaireanna agus bannaí go bunúsach) chun críocha Theideal II maidir le socraíocht urrús.

3.3.2.     Socraíocht urrús (Teideal II)

Príomhchuspóir de chuid an Rialacháin atá beartaithe is ea cur le sábháilteacht socraíochta. Tá trí shraith beart ar áireamh i dTeideal II chun an cuspóir sin a bhaint amach. Ar an gcéad dul síos, forchuirtear leis rud ar a dtugtar dí‑ábharú/díluailiú urrús, rud is ionann agus urrúis a eisiúint i bhfoirm cuntais reatha. Tá an beart sin dírithe ar éifeachtúlacht socraíochta a fheabhsú, ar ghiorrú na dtréimhsí socraíochta a éascú agus ar shláine shaincheist na n‑urrús a áirithiú trí fhoráil a dhéanamh maidir leis na sealúchais urrús a réiteach ar bhealach níos éasca. Ní gá urrúis i gcuntais reatha a thaifeadadh i dtaisclann lárnach urrús sula ndéantar iad a thrádáil nó a thabhairt mar chomhthaobhacht. D’fhéadfadh cláraitheoirí iad a thaifeadadh, mar shampla. Mar sin féin, má thrádáiltear iad ar ionaid arna rialáil le Treoir 2004/39/CE (MiFID), ní mór iad a thaifeadadh i dtaisclann lárnach urrús, d'fhonn leas a bhaint as an gcosaint do chórais socraíochta urrús faoi Threoir 98/26/CE agus chun réiteach a éascú idir urrúis arna dtaifeadadh, ar thaobh amháin, agus urrúis arna dtrádáil, ar an taobh eile. Déantar foráil sa Rialachán atá beartaithe maidir le hidirthréimhse atá sách fada, tréimhse a mhairfidh go dtí an 1 Eanáir 2018, chun ligean d'oibreoirí margaidh ó na Ballstáit sin ina bhfuil méid suntasach urrús páipéir in úsáid fós an beart sin a chomhlíonadh.

Ar an dara dul síos, déantar comhchuibhiú ar an tréimhse shocraíochta i gcomhair idirbheart urrús ar fud an AE trí bhíthin Theideal II. San Eoraip socraítear an chuid is mó de na hidirbhearta urrús dhá lá nó trí lá tar éis an lae trádála, rud a bhraitheann ar an margadh atá i gceist. Déanfar an tréimhse shocraíochta a chomhchuibhiú agus a shocrú dhá lá tar éis an lae trádála, cé go gceadófar tréimhsí socraíochta níos giorra. Ar an tríú dul síos, déantar comhchuibhiú ar bhearta maidir le haraíonacht socraíochta ar fud an AE trí bhíthin Theideal II. Bearta ex ante atá iontu chun teipeanna socraíochta a chosc, agus bearta ex post le déileáil le teipeanna socraíochta. Is é an príomhchuspóir teipeanna socraíochta a laghdú agus aon iomaíocht a bhainfeadh ó na caighdeáin maidir le haraíonacht socraíochta a ísliú, mar shampla idir margaí a bhféadfadh córais phionós éagsúla a bheith i bhfeidhm acu. Téann na forálacha atá beartaithe thar leibhéal na dtaisclann lárnach urrús agus is é an aidhm atá leo rannpháirtithe sa mhargadh a dteipeann orthu urrúis a sheachadadh ar an dáta socraíochta atá beartaithe a chur faoi réir nós imeachta comhchuibhithe ‘ceannach isteach’ a d’fhéadfadh contrapháirtí lárnach a chur i bhfeidhm, i gcás idirbhirt atá socraithe, nó a bheadh ar áireamh ar shlí eile i rialacha na n‑ionad trádála féin.

3.3.3.     Taisclanna lárnacha urrús (Teideal III)

Taisclanna lárnacha urrús a údarú agus a mhaoirsiú (Caibidil I)

Tá sainmhíniú tugtha cheana féin i dTreoir 98/26/CE ar chórais socraíochta urrús mar shocruithe foirmiúla trína gceadaítear aistrithe urrús idir rannpháirtithe éagsúla. Mar sin féin, ní thugtar aghaidh sa Treoir sin ar na hinstitiúidí atá freagrach as na córais sin a oibriú. I bhfianaise chastacht mhéadaitheach na gcóras sin agus na rioscaí a bhaineann le socraíocht, tá sé riachtanach i gcás na n‑institiúidí a oibríonn córais socraíochta urrús go dtabharfar sainmhíniú dlíthiúil orthu agus go ndéanfar iad a údarú agus a mhaoirsiú de réir sraithe comhchaighdeán stuamachta. Sainmhínítear taisclann lárnach urrús mar dhuine dlítheanach a oibríonn córas socraíochta urrús mar aon le seirbhís lárnach amháin eile ar a laghad (seirbhís ‘nótaire’ nó seirbhís cothabhála lárnaí). Ina theannta sin, ní cheadófaí do thaisclanna lárnacha urrús ach seirbhísí 'coimhdeacha' áirithe a chomhlíonadh, a bhaineann den chuid is mó leis na seirbhísí lárnacha. I gcás ina mbeadh seirbhísí cánach san áireamh sna seirbhísí coimhdeacha sin, bheadh ar na taisclanna lárnacha urrús a áirithiú go gcomhlíonann siad reachtaíocht chánach an Bhallstáit lena mbaineann. I gcás nósanna imeachta siarchoinneála i ndáil le faoiseamh cánach, bheadh ar na taisclanna lárnacha urrús aon cheanglas a dhéanfadh an Ballstát is foinse do na híocaíochtaí sin atá faoi réir cánach siarchoinneála a fhorchur ar idirghabhálaithe airgeadais a urramú d'fhonn iad a údarú leis an bhfaoiseamh cánach siarchoinneála a chur i bhfeidhm agus leis an bhfaoiseamh cánach siarchoinneála a éileamh ar son úinéirí tairbhiúla na n‑íocaíochtaí. D'fhéadfadh go mbeadh oibleagáid orthu, sa chás sin, faisnéis faoi infheisteoirí a thuairisciú go díreach chuig an mBallstát foinseach (i gcomaoin faoiseamh a éileamh ó chánacha siarchoinneála ag an bhfoinse), agus d'fhéadfaí an oibleagáid sin a chur ar aghaidh chuig an mBallstát ina bhfuil cónaí ar úinéir tairbhiúil na n‑ionstraimí airgeadais.

Ní mór taisclanna lárnacha urrús a bheith údaraithe agus faoi mhaoirseacht ag údaráis inniúla náisiúnta na n‑áiteanna sin ina bhfuil siad bunaithe. Mar sin féin, i bhfianaise na gné trasteorann dá gcuid gníomhaíochta, gné atá ag méadú i gcónaí, bheadh sé riachtanach dul i gcomhairle le húdaráis eile a bhaineann leis an gcóras socraíochta urrús nó leis na córais socraíochta urrús a oibríonn an taisclann lárnach urrús agus a bhaineann le grúpeintitis eile. Beidh ról tábhachtach ag ESMA maidir le dréachtchaighdeáin theicniúla a fhorbairt chun an próiseas údaraithe a chomhchuibhiú agus chun comhar idir údaráis a áirithiú.

Leis an togra, deonaítear “pas” do thaisclanna lárnacha urrús atá údaraithe chun seirbhísí a sholáthar san Aontas, trí sheirbhís a sholáthar go díreach i mBallstát eile nó trí bhrainse a bhunú sa Bhallstát sin. Is féidir rochtain a dheonú do thaisclann lárnach urrús ó thríú thír má tá sí aitheanta ag ESMA. Ní féidir aitheantas den sórt sin a dheonú ach amháin nuair atá deimhniú tugtha ag an gCoimisiún go bhfuil creat dlíthiúil agus maoirseachta an tríú tír sin coibhéiseach le creat an Aontais agus go ndéanann an tríú tír foráil maidir le haitheantas éifeachtach coibhéiseach a thabhairt do chreat rialála agus maoirseachta an Aontais; go bhfuil an taisclann lárnach urrús faoi réir údarú éifeachtach agus maoirseachta éifeachtaí sa tríú tír sin; agus go bhfuil socruithe comhair curtha i bhfeidhm idir ESMA agus údaráis an tríú tír sin.

Ceanglais maidir le taisclanna lárnacha urrús agus easaontacht dlíthe (Caibidil II agus Caibidil III)

Ó tharla go bhfuil tábhacht shistéamach ag baint le taisclanna lárnacha urrús agus go gcomhlíonann siad seirbhísí ríthábhachtacha le haghaidh an mhargaidh urrús, ní mór dóibh a bheith faoi réir caighdeán ard stuamachta d’fhonn a n‑inmharthanacht agus cosaint a rannpháirtithe a áirithiú. Tá na ceanglais maidir le taisclanna lárnacha urrús bailithe le chéile i gcatagóirí éagsúla i gCaibidil II: ceanglais eagraíochtúla (Roinn 1), rialacha maidir le gnó a dhéanamh (Roinn 2), ceanglais maidir le seirbhísí taisclann lárnach urrús (Roinn 3), ceanglais stuamachta (Roinn 4) agus ceanglais maidir le naisc idir thaisclanna lárnacha urrús (Roinn 5).

Ceanglaítear le Roinn 1 go mbeidh ag taisclanna lárnacha urrús, socruithe stóinsithe rialachais, bainistíocht shinsearach, bord agus scairshealbhóirí atá oiriúnach agus a bhfuil taithí acu, agus ceanglaítear orthu coistí úsáideoirí a bhunú le haghaidh gach córais socraíochta urrús a dhéanfaidh ionadaíocht ar eisitheoirí agus ar rannpháirtithe. Má dhéantar seirbhísí nó gníomhaíochtaí a eisfhoinsiú níor cheart go gcuirfí isteach ar fhreagracht taisclainne lárnaí urrús i leith rannpháirtithe nó i leith eisitheoirí ná ar fheidhmiú na bhfeidhmeanna maoirseachta agus faireacháin ag údaráis éagsúla. Meastar go mbeidh eisceacht thábhachtach ann maidir le socruithe eisfhoinsithe le heintitis phoiblí, amhail an tionscadal T2S arna oibriú ag Eurochóras, eintitis atá faoi rialú ag creat tiomanta atá comhaontaithe ag na húdaráis inniúla.

Tugtar isteach ceanglais thábhachtacha le Roinn 2 go mbeidh critéir neamh‑idirdhealaitheacha agus thrédhearcacha atá bunaithe i gcónaí ar rioscaí ag taisclanna lárnacha urrús maidir le rannpháirtíocht i gcórais socraíochta urrús. Atreisítear na ceanglais sin leis na forálacha maidir le rochtain atá leagtha síos i gCaibidil IV. Tugtar prionsabail thábhachtacha isteach leis freisin maidir le trédhearcacht a bhaineann le praghsanna a nochtadh go poiblí agus maidir le costais agus ioncaim a nochtadh do na húdaráis inniúla de réir na seirbhíse a chuirtear ar fáil.

Aithnítear in Airteagal 34 de Roinn 3, i ndáil leis na ceanglais maidir le seirbhísí taisclann lárnach urrús, an ról tábhachtach a bhíonn ag taisclanna lárnacha urrús ó thaobh sláine eisiúna urrús a áirithiú agus áirítear inti oibleagáidí maidir le réiteach ionlae cuntas. Maidir le leithscaradh cuntas ar mhaithe le sócmhainní rannpháirtithe a chosaint, téann an togra thar na ceanglais dá bhforáiltear i dTreoir 2004/39/CE (MiFID) agus ceanglaítear ar thaisclanna lárnacha urrús cuntais gach rannpháirtí a leithscaradh ó chuntais na rannpháirtithe eile agus a chur ar chumas rannpháirtithe cuntais na gcliant atá ag gach aon rannpháirtí a leithscaradh. Maidir le socraíocht airgid, ceanglaítear leis an togra ar thaisclanna lárnacha urrús cuntais na mbanc ceannais a shocrú aon uair is praiticiúil agus nuair atá na cuntais sin ar fáil. Ceadaítear socraíocht airgid i mbainc thráchtála, áfach, rud atá bunoscionn le roinnt cleachtas atá ann faoi láthair, ach ní mór é a dhéanamh trí institiúid chreidmheasa ar leith a ghníomhaíonn mar ghníomhaire socraíochta.

Sna ceanglais stuamachta ar na taisclanna lárnacha urrús féin i Roinn 4, tá forálacha tábhachtacha maidir le riosca oibriúcháin a mhaolú. Ós rud é nach gceadófaí do thaisclanna lárnacha urrús seirbhísí de chineál baincéireachta a chomhlíonadh go díreach, is é riosca oibriúcháin an príomhriosca a bheidh le sárú ag taisclanna lárnacha urrús. Áirítear ar na forálacha sin bearta iomchuí d’fhonn leanúnachas na n‑oibríochtaí, lena n‑áirítear socraíocht, a áirithiú i gcónaí. Leagtar síos ceanglais chaipitil freisin de réir costais oibriúcháin - ba cheart do thaisclanna lárnacha urrús caipiteal, tuillimh choimeádta agus cúlchistí a choimeád ina seilbh chun costais oibriúcháin sé mhí ar a laghad a chumhdach.

Ós rud é go bhfuil taisclanna lárnacha urrús ag éirí níos idirnasctha agus go meastar go gcuirfear dlús leis an bpróiseas sin nuair a thiocfaidh T2S ar an bhfód, déantar foráil in Airteagal 45 maidir le ceanglais thábhachtacha stuamachta do thaisclanna lárnacha urrús nasctha, lena n‑áirítear rialacha comhionanna a bhunú maidir le críochnaitheacht socraíochta.

Is é is aidhm do Chaibidil III cur leis an deimhneacht dhlíthiúil d’idirbhearta urrús, trí riail easaontachta dlíthe a mholadh maidir le gnéithe dílsithe i gcás urrús atá i seilbh taisclainne lárnaí urrús.

Rochtain ar thaisclanna lárnacha urrús (Caibidil IV)

Ar cheann de chuspóirí an tionscnaimh seo tá an margadh a oscailt do sheirbhísí taisclainne lárnaí urrús agus deireadh a chur le bacainní ar rochtain. Tugtar aghaidh i gCaibidil IV ar thrí chineál rochtana: (a) idir eisitheoirí agus taisclanna lárnacha urrús, (b) idir thaisclanna lárnacha urrús, agus (c) idir taisclanna lárnacha urrús agus bonneagair eile mhargaidh.

Ceanglaítear le dlí ar eisitheoirí in go leor Ballstát cineálacha áirithe urrús a eisiúint, go háirithe scaireanna, sa taisclann lárnach urrús náisiúnta. Tugtar isteach le hAirteagal 47 an ceart d’eisitheoirí a n‑urrúis a thaifeadadh in aon taisclann lárnach urrús atá údaraithe san Aontas mar aon leis an gceart do thaisclanna lárnacha urrús seirbhísí a sholáthar le haghaidh urrús a bunaíodh faoi dhlí Ballstáit eile. Tugtar urraim do shainiúlachtaí náisiúnta trína n‑aithint gur cheart an ceart seo a bheith gan dochar don dlí corparáideach faoina mbunaítear na hurrúis.

Leagtar síos i Roinn 2 agus i Roinn 3 na prionsabail maidir le rochtain. Ba cheart an ceart a bheith ag taisclann lárnach urrús teacht chun bheith ina rannpháirtí i gcóras socraíochta urrús de chuid taisclainne lárnaí urrús eile bunaithe ar phrionsabail neamh‑idirdhealaitheacha atá bunaithe ar riosca. Ba cheart an ceart a bheith ag taisclann lárnach urrús freisin, bunaithe ar na prionsabail chéanna, a iarraidh ar thaisclann lárnach urrús eile feidhmeanna speisialta a fhorbairt, ar cheart iad a mhuirearú ar bhonn ‘costas plus'. Mar an gcéanna, ba cheart an ceart a bheith ag taisclann lárnach urrús fothaí idirbheart a fháil ó chontrapháirtithe lárnacha agus ó ionaid trádála agus ba cheart rochtain a bheith ag na bonneagair sin ar chórais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús. D’fhéadfaí aon díospóidí idir na húdaráis inniúla ábhartha a chur faoi bhráid ESMA chun iad a réiteach.

3.3.4.     Institiúidí creidmheasa atá ainmnithe le gníomhú mar ghníomhairí socraíochta (Teideal IV)

Mar a thuairiscítear thuas, nuair nach mbíonn sé praiticiúil socraíocht bainc cheannais a dhéanamh nó nuair nach mbíonn a leithéid ar fáil, féadfaidh taisclanna lárnacha urrús socraíocht airgid bainc thráchtála a thairiscint dá rannpháirtithe. Mar sin féin, níor cheart do thaisclanna lárnacha urrús na seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht a chur ar fáil iad féin, ach ba cheart iad a bheith údaraithe ag a n‑údaráis inniúla chun dhá institiúid chreidmheasa ar a laghad a ainmniú chun gníomhú mar ghníomhaire socraíochta chun cuntais airgid a oscailt agus saoráidí creidmheasa a dheonú d’fhonn socraíocht a éascú ach amháin má léiríonn na húdaráis inniúla, bunaithe ar an bhfianaise atá ar fáil, nach bhfuil neamhchosaint institiúide creidmheasa amháin ar chomhchruinniú na rioscaí creidmheasa agus leachtachta maolaithe a dhóthain. Beart tábhachtach is ea an deighilt seo idir taisclanna lárnacha urrús agus gníomhairí socraíochta chun aghaidh a thabhairt ar shábháilteacht taisclann lárnach urrús agus í a mhéadú. Méadaíonn seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht na rioscaí a mbíonn taisclanna lárnacha urrús neamhchosanta orthu agus dá bhrí sin, an dóchúlacht go mainneodh taisclanna lárnacha urrús nó go mbeidís faoi strus an‑mhór. Cé go mbíonn na seirbhísí baincéireachta á gcur ar fáil de ghnáth ag roinnt taisclann lárnach urrús ar bhonn ionlae agus go mbíonn siad teoranta do na seirbhísí atá coimhdeach le socraíocht, bíonn suimeanna suntasacha á láimhseáil, áfach, agus dá mainneodh na taisclanna lárnacha urrús sin bheadh iarmhairtí diúltacha aige sin ar na margaí urrús agus íocaíochtaí. Maidir leis an gceanglas chun seirbhísí baincéireachta a chur ar fáil in eintiteas dlíthiúil ar leith seachas an ceann a sholáthraíonn na seirbhísí lárnacha taisclainne lárnaí urrús, cuirfidh sé sin cosc ar rioscaí a aistriú ó na seirbhísí baincéireachta chuig soláthar seirbhísí lárnacha taisclainne lárnaí urrús, go háirithe i gcás dócmhainneachta nó struis an‑mhór de thoradh na seirbhísí baincéireachta. Leis an gceanglas sin tabharfar roghanna breise freisin do thaisclanna lárnacha urrús agus d’údaráis phoiblí le teacht ar réitigh iomchuí i gcás mainneachtana an ghníomhaire socraíochta a sholáthraíonn seirbhísí baincéireachta. Maidir leis na taisclanna lárnacha urrús a chuireann seirbhísí baincéireachta ar fáil faoi láthair, is iad na costais dlí atá i gceist chun eintiteas dlíthiúil ar leith a cheapadh chun seirbhísí baincéireachta a sholáthar na príomhchostais a bhaineann leis an mbeart sin, cé nach mbeadh ar thaisclanna lárnacha urrús a bheidh toilteanach na seirbhísí sin a fhorbairt sa todhchaí costais shuntasacha incriminteacha a thabhú chun eintiteas dlíthiúil ar leith a bhunú. Níl aon roghanna eile ann nach bhfuil chomh dian le leithscaradh na seirbhísí baincéireachta, a chuirfeadh deireadh go hiomlán leis an mbaol go dtarchuirfí rioscaí ó na seirbhísí baincéireachta chuig seirbhísí lárnacha taisclainne lárnaí urrús.

Chun na héifeachtúlachtaí, ar toradh iad ar sheirbhísí taisclainne lárnaí urrús agus ar sheirbhísí baincéireachta a sholáthar laistigh den ghrúpa gnóthas céanna, a shocrú, níor cheart go gcuirfeadh an ceanglas maidir le seirbhísí baincéireachta a bheith á ndéanamh ag institiúid chreidmheasa ar leithligh cosc leis an institiúid chreidmheasa sin a bheith sa ghrúpa céanna gnóthas leis an taisclann lárnach urrús. Mar sin féin, má sholáthraítear na seirbhísí taisclainne lárnaí urrús agus na seirbhísí baincéireachta araon laistigh den ghrúpa céanna gnóthas, ba cheart gníomhaíochtaí na hinstitiúide creidmheasa a sholáthraíonn seirbhísí baincéireachta a theorannú do sholáthar seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht. Tá an teorainn sin dírithe ar phróifíl riosca fhoriomlán an ghrúpa a laghdú de bharr institiúid chreidmheasa a bheith sa ghrúpa sin.

Ba cheart go mbeadh an t‑údarás inniúil in ann a léiriú ar bhonn gach cáis ar leith nuair nach ann do riosca sistéamach arna thabhú trí sheirbhísí taisclainne lárnaí urrús agus seirbhísí baincéireachta araon a bheith á soláthar ag an eintiteas dlíthiúil céanna. Sa chás sin, d'fhéadfaí iarraidh réasúnaithe a chur faoi bhráid an Choimisiúin Eorpaigh a d'fhéadfadh an maolú a údarú. Pé ar bith, ba cheart gníomhaíochtaí taisclainne lárnaí urrús arna ceadúnú mar institiúid chreidmheasa a theorannú do sholáthar seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht.

Ba cheart an institiúid chreidmheasa atá ag gníomhú di mar ghníomhaire socraíochta a údarú faoi Threoir 2006/48/CE maidir le gabháil le gnó institiúidí creidmheasa agus lena shaothrú[4]. Mar sin féin, ós rud é gur cheart córas nó córais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús a chosaint a mhéad is féidir ar aon rioscaí a d'fhéadfadh gníomhairí socraíochta a chur faoi deara, ba cheart do na gníomhairí sin ceanglais bhreise a chomhlíonadh chun rioscaí creidmheasa agus leachtachta a mhaolú i ndáil le gach córas socraíochta urrús a ndéanann siad freastal orthu.

De bhrí nach dtugtar aghaidh go sonrach le Treoir 2006/48/CE ar rioscaí creidmheasa agus leachtachta ionlae a thig as soláthar seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht, ba cheart institiúidí creidmheasa a bheith faoi réir ag ceanglais shonracha fheabhsaithe maidir le maolú rioscaí creidmheasa agus leachtachta agus ba cheart feidhm a bheith ag na ceanglais sin maidir le gach córas socraíochta urrús a ghníomhaíonn siad mar ghníomhairí socraíochta ina leith. Tá na ceanglais atá beartaithe le haghaidh na ngníomhairí socraíochta bunaithe ar chaighdeáin idirnáisiúnta CPSS‑IOSCO maidir le bonneagair sa mhargadh airgeadais agus ar chleachtais reatha an mhargaidh. Áirítear orthu soláthar urrúis chomhthaobhaigh iomlán maidir le neamhchosaintí creidmheasa, faireachán a dhéanamh ar leachtacht ionlae agus an riosca leachtachta a ghintear trí mhainneachtain an dá rannpháirtí is mó agus teorainneacha comhchruinnithe le soláthraithe leachtachta á gcur san áireamh.

3.3.5.     Smachtbhannaí (Teideal V)

Tá athbhreithniú ar na cumhachtaí smachtbhannaí reatha agus ar chur i bhfeidhm praiticiúil na gcumhachtaí sin, atá dírithe ar chóineasú smachtbhannaí ar feadh réimse na ngníomhaíochtaí maoirseachta a chur chun cinn, déanta sa Teachtaireacht ón gCoimisiún ‘Smachtbhannaí in earnáil na seirbhísí airgeadais a athneartú’[5]. I measúnú a rinneadh ar na córais náisiúnta atá i bhfeidhm, mar shampla, léiríodh go bhfuil an‑éagsúlacht ann idir leibhéil na smachtbhannaí airgid i measc na mBallstát, nach bhfuil cumhachtaí tábhachtacha áirithe smachtbhannaí ar fáil do roinnt údarás inniúil agus nach féidir le roinnt údarás inniúil smachtbhannaí a chur ar dhaoine nádúrtha dlítheanacha. Mar thoradh air sin, molann an Coimisiún anois gur cheart do na Ballstáit foráil a dhéanamh chun gur féidir smachtbhannaí agus bearta riaracháin iomchuí a chur i bhfeidhm maidir le sáruithe ar an Rialachán. Chuige sin, ba cheart tacar íosta smachtbhannaí agus beart riaracháin a bheith ar fáil do na húdaráis inniúla, lena n‑áirítear údarú a tharraingt siar, foláirimh phoiblí, lucht bainistíochta a chur as oifig, aisíoc brabús a fuarthas ó sháruithe ar an Rialachán seo i gcásanna inar féidir iad sin a chinneadh, agus fíneálacha riaracháin. Níor cheart uasleibhéal na bhfíneálacha riaracháin a bheith níos ísle ná an leibhéal dá bhforáiltear leis an Rialachán - 10% den láimhdeachas bliantúil de chuid eintitis dhlíthiúil nó cúig mhilliún Euro nó 10% d’ioncam bliantúil duine nádúrtha. Agus cineál agus leibhéal na smachtbhannaí á chinneadh, ba cheart do na húdaráis inniúla a chur san áireamh roinnt critéar atá leagtha síos sa Rialachán, lena n‑áirítear méid agus láidreacht airgeadais an duine atá freagrach, tionchar an tsáraithe agus iompar comhoibritheach an duine atá freagrach. Ní chuirfidh an Rialachán atá beartaithe cosc ar Bhallstáit aonair caighdeáin níos airde a shocrú.

3.3.6.     Comhlíonadh Airteagal 290 agus Airteagal 291 den CFAE

An 23 Meán Fómhair 2009, ghlac an Coimisiún tograí le haghaidh Rialachán lenar bunaíodh an tÚdarás Baincéireachta Eorpach (ÚBE), an tÚdarás Eorpach um Árachas agus Pinsin Ghairme (ÚEÁPG) agus an tÚdarás Eorpach um Urrúis agus Margaí (ESMA). Ina thaobh sin is mian leis an gCoimisiún na Ráitis i ndáil le hAirteagal 290 agus le hAirteagal 291 den CFAE a lua, ar ráitis iad a rinne sé agus na Rialacháin lenar bunaíodh na hÚdaráis Mhaoirseachta Eorpacha á nglacadh. De réir na ráiteas sin: "Maidir leis an bpróiseas chun caighdeáin rialála a ghlacadh, tugann an Coimisiún le fios go láidir go bhfuil carachtar uathúil ag earnáil na seirbhísí airgeadais, atá ag eascairt as struchtúr Lamfalussy agus a dtugtar aitheantas dó go sainráite i nDearbhú 39 a ghabhann leis an CFAE. Mar sin féin, tá an‑amhras go deo ar an gCoimisiún an bhfuil na srianta atá ar a ról, agus gníomhartha tarmligthe agus bearta cur chun feidhme á nglacadh aige, ag teacht le hAirteagal 290 agus Airteagal 291 den CFAE."

4.           Impleachtaí buiséadacha

Tá impleachtaí ag baint leis an togra i ndáil le buiséad an Aontais Eorpaigh, maidir leis na cúraimí a leithdháiltear ar ESMA, mar atá sonraithe sna ráitis airgeadais reachtacha a ghabhann leis an togra seo.

2012/0029 (COD)

Togra le haghaidh

RIALACHÁIN Ó PHARLAIMINT NA hEORPA AGUS ÓN gCOMHAIRLE

maidir le socraíocht urrús san Aontas Eorpach a fheabhsú agus maidir le taisclanna lárnacha urrús agus lena leasaítear Treoir 98/26/CE

(Téacs atá ábhartha maidir leis an LEE)

TÁ PARLAIMINT NA hEORPA AGUS COMHAIRLE AN AONTAIS EORPAIGH,

Ag féachaint don Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, agus go háirithe Airteagal 114 de,

Ag féachaint don togra ón gCoimisiún Eorpach,

Tar éis dóibh an dréachtghníomh reachtach a chur chuig na Parlaimintí náisiúnta,

Ag féachaint don tuairim ó Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa[6],

Ag féachaint don tuairim ón mBanc Ceannais Eorpach[7],

Ag gníomhú dóibh i gcomhréir leis an ngnáthnós imeachta reachtach,

De bharr an méid seo a leanas:

(1)       Cuireann taisclanna lárnacha urrús, i dteannta contrapháirtithe lárnacha, go mór le cothabháil bonneagar iarthrádála a chosnaíonn margaí airgeadais agus a thugann muinín do rannpháirtithe sa mhargadh go bhfuil idirbhearta urrús á ndéanamh i gceart agus ar bhealach tráthúil, lena n‑áirítear le linn tréimhsí nuair a bhíonn an‑strus ann.

(2)       Mar gheall ar a suíomh ag deireadh an phróisis socraíochta, tá tábhacht shistéamach ó thaobh feidhmiú margaí urrús ag baint leis na córais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús. Ós rud é go bhfuil siad suite ag deireadh shlabhra an tsealbhaithe urrús trína dtuairiscíonn a rannpháirtithe na hurrúis atá i seilbh na n‑infheisteoirí, is uirlis ríthábhachtach iad na córais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús chun sláine na heisiúna a rialú, agus imríonn siad ról tábhachtach ó thaobh muinín infheisteoirí a chothú. Ina theannta sin, bíonn dlúthbhaint ag córais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús le soláthar urrúis chomhthaobhaigh na n‑oibríochtaí beartais airgeadaíochta agus leis an bpróiseas maidir le soláthar urrúis chomhthaobhaigh idir institiúidí creidmheasa, agus is gníomhaithe tábhachtacha iad dá bhrí sin sna margaí comhthaobhachta.

(3)       Cé gur laghdaíodh le Treoir 98/26/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 19 Bealtaine 1998 maidir le críochnaitheacht socraíochta i gcórais íocaíochta agus socraíochta urrús[8] an cur isteach ar chóras socraíochta urrús de dheasca imeachtaí dócmhainneachta in aghaidh rannpháirtí sa chóras sin, is gá dul i ngleic le rioscaí eile atá le sárú ag córais socraíochta urrús, agus leis an riosca dócmhainneachta nó bristeachta i bhfeidhmiú na dtaisclann lárnach urrús a oibríonn córais socraíochta urrús. Tá roinnt taisclann lárnach urrús faoi réir rioscaí creidmheasa agus leachtachta a eascraíonn ó sholáthar seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach i ndáil le socraíocht.

(4)       Tá méadú ar an líon socraíochtaí trasteorann mar iarmhairt ar fhorbairt chomhaontuithe naisc idir thaisclanna lárnacha urrús, rud a ardaíonn ceist maidir le stóinseacht na dtaisclann lárnach urrús, in éagmais comhrialacha stuamachta, le linn allmhairiú na rioscaí a bhaineann do thaisclanna lárnacha urrús ó Bhallstáit eile. Ina theannta sin, in ainneoin an mhéadaithe i socraíochtaí trasteorann, tá na margaí socraíochta san Aontas fós ilroinnte agus tá socraíocht trasteorann níos costasaí, i ngeall ar rialacha náisiúnta éagsúla lena rialaítear socraíocht agus gníomhaíochtaí na dtaisclann lárnach urrús agus ar iomaíocht theoranta idir thaisclanna lárnacha urrús. Cruthaítear bac agus costais bhreise agus rioscaí breise i leith socraíochtaí trasteorann de bharr na hilroinnte sin. In éagmais oibleagáidí comhionanna le haghaidh oibreoirí margaidh agus comhchaighdeán stuamachta i gcomhair taisclann lárnach urrús, beidh tionchar diúltach díreach ag bearta éagsúla arna nglacadh ar an leibhéal náisiúnta ar shábháilteacht, ar éifeachtúlacht agus ar iomaíocht sna margaí socraíochta san Aontas. Is gá na bacainní suntasacha sin maidir le feidhmiú an mhargaidh inmheánaigh a bhaint, saobhadh ar an iomaíocht a sheachaint agus cosc a chur ar bhacainní agus ar shaobhadh den chineál sin sa todhchaí. Dá réir sin, is é an bunús dlí iomchuí don Rialachán seo Airteagal 114 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, arna léiriú i gcomhréir le cásdlí comhsheasmhach Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh.

(5)       Is gá roinnt oibleagáidí aonfhoirmeacha a leagan síos i Rialachán a bheidh le cur i bhfeidhm ar rannpháirtithe sa mhargadh maidir le gnéithe áirithe den araíonacht agus den timthriall socraíochta agus sraith ceanglas coiteann a sholáthar i gcomhair taisclann lárnach urrús a bhfuil córais socraíochta urrús á n‑oibriú acu. Ba cheart go n‑áiritheofaí i rialacha atá infheidhme go díreach de chuid Rialacháin go bhfuil gach oibreoir margaidh agus taisclann lárnach urrús faoi réir oibleagáidí agus rialacha comhionanna atá infheidhme go díreach. Ba cheart go méadófaí sábháilteacht agus éifeachtúlacht socraíochta san Aontas de thoradh ar Rialachán, trí chosc a chur ar rialacha éagsúla náisiúnta de thoradh ar threoir a thrasuíomh. Ba cheart an chastacht rialála d’oibreoirí margaidh agus do thaisclanna lárnacha urrús ag eascairt ó rialacha náisiúnta éagsúla a laghdú trí bhíthin Rialacháin agus ba cheart a chur ar chumas taisclann lárnach urrús a gcuid seirbhísí a sholáthar ar bhonn trasteorann gan dualgas a bheith orthu sraitheanna éagsúla ceanglas náisiúnta, amhail na ceanglais sin maidir le húdarú, maoirseacht, eagrúchán nó rioscaí taisclann lárnach urrús a chomhlíonadh. Ba cheart do Rialachán lena gcuirtear ceanglais chomhionanna ar thaisclanna lárnacha urrús rannchuidiú freisin le deireadh a chur le saobhadh iomaíochta.

(6)       An 20 Deireadh Fómhair 2010, d’iarr an Bord um Chobhsaíocht Airgeadais (FSB) [9] go gcuirfí bonneagair lárnacha níos stóinsithe ar fáil sa mhargadh agus d'iarr sé go n‑athbhreithneofaí agus go bhfeabhsófaí na caighdeáin reatha. Tá an Coiste ar Chórais Íocaíochta agus Socraíochta den Bhanc le haghaidh Socraíochtaí Idirnáisiúnta (BSI) agus an Eagraíocht Idirnáisiúnta um Choimisiúin Urrús ag cur dréachtchaighdeáin dhomhanda i gcrích. Tiocfaidh na dréachtchaighdeáin sin in ionad mholtaí an BSI ó 2001, moltaí a rinne an Córas Eorpach Banc Ceannais (CEBC) agus Coiste na Rialtóirí um Urrúis Eorpacha (CESR) oiriúnú orthu trí bhíthin treoirlínte neamhcheangailteacha ar leibhéal na hEorpa in 2009.

(7)       Ina conclúidí an 2 Nollaig 2008[10], leag an Chomhairle béim ar an ngá atá le sábháilteacht agus le hiontaofacht na gcóras socraíochta urrús a neartú agus dul i ngleic le bacainní dlí ar iarthrádáil san Aontas.

(8)       Ceann de na cúraimí bunúsacha atá ar an CEBC is ea oibriú rianúil na gcóras íocaíochta a chur chun cinn. Maidir leis sin, déanann comhaltaí an CEBC maoirseacht trína áirithiú go bhfuil córais éifeachtúla fónta imréitigh agus íocaíochta ann. Is minic a fheidhmíonn comhaltaí an CEBC mar ghníomhairí socraíochta don ghné airgid de na hidirbhearta urrús. Is cliaint thábhachtacha iad freisin de thaisclanna lárnacha urrús, a bhainistíonn soláthar urrúis chomhthaobhaigh ar oibríochtaí beartais airgeadaíochta go minic. Ba cheart dlúthbhaint a bheith ag comhaltaí an CEBC trí bhíthin dul i gcomhairle leo maidir le húdarú agus maoirseacht na dtaisclann lárnach urrús, aithint taisclann lárnach urrús tríú tíortha agus formheas nasc idir thaisclanna lárnacha urrús. Ba cheart dlúthbhaint a bheith acu freisin trí bhíthin dul i gcomhairle leo maidir le leagan síos caighdeán teicniúil cur chun feidhme agus rialála mar aon le treoirlínte agus moltaí. Ba cheart 'forálacha an Rialacháin seo a bheith gan dochar do na freagrachtaí atá ar an mBanc Ceannais Eorpach (BCE) agus ar na bainc cheannais náisiúnta as córais éifeachtúla fónta imréitigh agus íocaíochta a áirithiú laistigh den Aontas agus de thíortha eile.

(9)       Féadfaidh bainc cheannais na mBallstát nó aon chomhlachtaí eile a chomhlíonann feidhmeanna cosúla i mBallstáit áirithe, amhail comhlachtaí náisiúnta na mBallstát a bhfuil sé de chúram orthu an fiachas poiblí a bhainistiú nó idiragairt ann, roinnt seirbhísí a sholáthar lena gcáileofaí iad mar thaisclann lárnach urrús. Ba cheart do na hinstitiúidí sin a bheith díolmhaithe ó na ceanglais údaraithe agus mhaoirseachta, ach ba cheart dóibh a bheith faoi réir shraith iomlán na gceanglas stuamachta le haghaidh taisclann lárnach urrús. Ós rud é go bhfeidhmíonn bainc cheannais mar ghníomhairí socraíochta chun críche socraíochta, ba cheart go mbeidís díolmhaithe ó na ceanglais atá leagtha amach i dTeideal IV den Rialachán seo.

(10)     Ba cheart feidhm a bheith ag an Rialachán seo maidir le socraíocht idirbheart in ionstraimí airgeadais agus i ngníomhaíochtaí uile na dtaisclann lárnach urrús mura sonraítear a mhalairt. Ina theannta sin, ba cheart an Rialachán seo a bheith gan dochar do reachtaíocht eile de chuid an Aontais maidir le hionstraimí airgeadais sonracha amhail Treoir 2003/87/CE ó Рharlaimint na hЕorpa agus ón gComhairle an 13 Deireadh Fómhair 2003 lena mbunaítear scéim i ndáil le trádáil ar lamháltais i gcomhair astaíochtaí gás ceaptha teasa laistigh den Chomhphobal agus lena leasaítear Treoir 96/61/CE ón gComhairle[11] agus bearta arna nglacadh i gcomhréir leis an Treoir sin.

(11)     Tá taifeadadh na n‑urrús i bhfoirm cuntais reatha ina chéim thábhachtach d’fhonn éifeachtúlacht na socraíochta a mhéadú agus d'fhonn sláine eisiúna urrús a áirithiú, go háirithe i gcomhthéacs ina bhfuil castacht na modhanna sealbhaithe agus aistrithe ag dul i méid i gcónaí. Ar mhaithe le sábháilteacht, déantar foráil sa Rialachán seo i gcomhair taifeadadh i bhfoirm cuntais reatha a dhéanamh ar gach urrús inaistrithe. Níor cheart go bhforchuirfí modh amháin ar leith don taifeadadh tosaigh i gcuntais reatha leis an Rialachán seo. D’fhéadfadh an taifeadadh sin a bheith i bhfoirm díluailithe trí nóta domhanda a eisiúint nó trí dhí‑ábharú láithreach. Níor cheart go bhforchuirfí an cineál institiúide ar cheart di taifeadadh a dhéanamh ar urrúis i bhfoirm cuntais reatha ar a n‑eisiúint leis an Rialachán seo, agus ceadaítear do ghníomhaithe éagsúla, lena n‑áirítear cláraitheoirí, an fheidhm sin a chomhlíonadh. Mar sin féin, nuair a dhéantar na urrúis sin a thrádáil ar ionaid trádála arna rialú le Treoir 2004/39/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 21 Aibreán 2004 maidir le margaí in ionstraimí airgeadais lena leasaítear Treoir 85/611/CEE agus Treoir 93/6/CEE ón gComhairle agus Treoir 2000/12/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus lena n‑aisghairtear Treoir 93/22/CEE ón gComhairle[12] nó nuair a sholáthraítear mar chomhthaobhacht iad faoi choinníollacha Threoir 2002/47/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 6 Meitheamh 2002 maidir le socruithe comhthaobhachta airgeadais[13], ba cheart na hurrúis sin a thaifeadadh i gcóras cuntais reatha taisclainne lárnaí urrús d’fhonn a áirithiú, inter alia, go bhféadfaí gach urrús dá leithéid a shocrú i gcóras socraíochta urrús.

(12)     Chun sábháilteacht socraíochta a áirithiú, aon rannpháirtí i gcóras socraíochta urrús a cheannaíonn nó a dhíolann ionstraimí airgeadais áirithe, mar atá urrúis inaistrithe, ionstraimí margadh airgid, aonaid i ngnóthais chomhinfheistíochta agus lamháltais astaíochta, ba cheart dó a oibleagáid a shocrú ar an dáta socraíochta a bheidh beartaithe.

(13)     Baineann éiginnteacht agus riosca méadaithe do rannpháirtithe i gcórais socraíochta urrús le tréimhsí socraíochta níos faide d’idirbhearta in urrúis inaistrithe. Cuireann faid tréimhse éagsúla do thréimhsí socraíochta i measc na mBallstát éagsúil isteach ar réiteach, agus is foinse earráidí a bhíonn iontu d’eisitheoirí, d’infheisteoirí agus d’idirghabhálaithe araon. Dá bhrí sin, is gá tréimhse shocraíochta choiteann a sholáthar lena n‑éascófaí aithint an dáta socraíochta atá beartaithe agus cur chun feidhme beart araíonachta socraíochta. Ba cheart an dáta socraíochta beartaithe d'idirbhearta urrús inaistrithe a ligtear isteach chun a dtrádála ar ionaid trádála arna rialú le Treoir 2004/39/CE a bheith tráth nach déanaí ná an dara lá gnó tar éis lá na trádála.

(14)     Ba cheart do thaisclanna lárnacha urrús agus do bhonneagair eile mhargaidh bearta a dhéanamh chun teipeanna socraíochta a chosc agus aghaidh a thabhairt orthu. Tá sé riachtanach go gcuirfí na rialacha sin i bhfeidhm go haonfhoirmeach agus go díreach san Aontas. Go háirithe, ba cheart a cheangal ar thaisclanna lárnacha urrús agus ar bhonneagair eile mhargaidh nósanna imeachta a chur i bhfeidhm lena gcuirfear ar a gcumas bearta iomchuí a ghlacadh chun aon rannpháirtí a bhíonn mar chúis le teipeanna socraíochta go córasach a chur ar fionraí agus a chéannacht a nochtadh don phobal, ar choinníoll go mbeadh an deis ag an rannpháirtí sin barúlacha a sheoladh isteach sula ndéanfaí cinneadh den chineál sin.

(15)     Ceann de na bealaí is éifeachtúla chun dul i ngleic le teipeanna socraíochta is ea ceangal ar rannpháirtithe i mbun teipe a bheith faoi réir ceannach isteach, inar gá na hurrúis ar cheart a sheachadadh a cheannach sa mhargadh tar éis an dáta socraíochta atá beartaithe agus a sheachadadh ar an rannpháirtí is faighteoir. Ba cheart go ndéanfaí foráil sa Rialachán seo i gcomhair rialacha aonfhoirmeacha maidir le gnéithe áirithe den idirbheart ceannach isteach i gcomhair gach urrúis inaistrithe, ionstraime margaidh airgid, aonaid i ngnóthais chomhinfheistíochta agus lamháltais astaíochta, amhail uainiú, tréimhse fógra, praghsáil agus pionóis.

(16)     Ós rud é gurb é príomhchuspóir an Rialacháin seo roinnt oibleagáidí dlíthiúla a thabhairt isteach a fhorchuirfear go díreach ar oibreoirí margaidh, oibleagáidí arb é a bheidh iontu, inter alia, taifeadadh gach urrúis inaistrithe i bhfoirm cuntais reatha i dtaisclann lárnach urrús i gcás ina ndéantar na hurrúis sin a thrádáil ar ionaid trádála arna rialú le Treoir 2004/39/CE nó a sholáthar mar chomhthaobhacht faoi choinníollacha Treoir 2002/47/CE agus i socrú a n‑oibleagáidí tráth nach déanaí ná an dara lá gnó tar éis lá na trádála agus ós rud é go bhfuil taisclanna lárnacha urrús freagrach as oibriú na gcóras socraíochta urrús agus as cur i bhfeidhm na mbeart chun socraíocht a chur ar fáil go tráthúil san Aontas, tá sé riachtanach a áirithiú go bhfuil gach taisclann lárnach urrús slán agus fónta agus go gcomhlíonann siad go léir na ceanglais dhiana maidir le heagrúchán, maidir le stuamacht agus maidir le gnó a dhéanamh arna mbunú leis an Rialachán seo i gcónaí. Dá bhrí sin, tá rialacha aonfhoirmeacha atá infheidhme go díreach maidir le húdarú agus maoirseacht leanúnach taisclann lárnach urrús mar atoradh bunriachtanach na n‑oibleagáidí dlíthiúla a fhorchuirtear ar rannpháirtithe an mhargaidh leis an Rialachán seo, agus tá baint acu le chéile. Tá sé riachtanach mar sin na rialacha maidir le húdarú agus maoirseacht taisclann lárnach urrús a chur ar áireamh san ionstraim chéanna leis na hoibleagáidí dlíthiúla a fhorchuirtear ar rannpháirtithe an mhargaidh.

(17)     Ag cuimhneamh gur cheart do thaisclanna lárnacha urrús a bheith faoi réir sraith ceanglas coiteann agus d’fhonn na bacainní reatha ar shocraíocht thrasteorann a dhíchur, ba cheart saoirse a bheith ag aon taisclann lárnach urrús a seirbhísí a sholáthar laistigh de chríocha an Aontais trí bhrainse a bhunú nó trí sholáthar díreach seirbhísí.

(18)     Laistigh de mhargadh socraíochta Aontais gan teorainneacha, is gá sainiú a dhéanamh ar inniúlachtaí na n‑údarás éagsúil a bhfuil baint acu le chur i bhfeidhm an Rialacháin seo. Ba cheart do na Ballstáit na húdaráis inniúla atá freagrach as cur i bhfeidhm an Rialacháin seo a ainmniú go sonrach, agus ba cheart na cumhachtaí maoirseachta agus imscrúdaithe is gá a thabhairt dóibh chun a gcuid feidhmeanna a fheidhmiú. Ba cheart do thaisclann lárnach urrús a bheith faoi réir údarú agus mhaoirseacht an údaráis san áit ina bhfuil sí bunaithe, údarás atá i gcaoi mhaith chun féachaint ar an gcaoi a bhfeidhmíonn taisclanna lárnacha urrús ar bhonn laethúil, athbhreithnithe rialta a dhéanamh, agus gníomhaíocht iomchuí a dhéanamh nuair is gá, agus ba cheart cumhacht a thabhairt dó chun na nithe sin a dhéanamh. Ba cheart don údarás sin, áfach, dul i gcomhairle agus comhoibriú le húdaráis iomchuí eile a luaithe is féidir. Áirítear ar na húdaráis sin na húdaráis atá freagrach as faireachán a dhéanamh ar gach córas socraíochta urrús arna oibriú ag an dtaisclann lárnach urrús agus, nuair is infheidhme, na bainc cheannais iomchuí a ghníomhaíonn mar ghníomhaire socraíochta do gach córas socraíochta urrús agus freisin, nuair is infheidhme, údaráis inniúla grúpeintiteas eile. Tugtar le tuiscint leis an gcomhar sin freisin go gcuirfear na húdaráis lena mbaineann ar an eolas láithreach i gcás aon staide éigeandála a dhéanfaidh difear do leachtacht agus do chobhsaíocht an chórais airgeadais in aon cheann de na Ballstáit ina bhfuil an taisclann lárnach urrús nó a rannpháirtithe bunaithe. Aon uair a sholáthraíonn taisclann lárnach urrús a seirbhísí i mBallstát eile seachas an ceann ina bhfuil sí bunaithe, bíodh is gur trí bhrainse a bhunú nó trí sholáthar díreach seirbhísí a ndéantar é, is é údarás inniúil na háite ina bhfuil sí bunaithe atá freagrach as maoirseacht a dhéanamh ar an taisclann lárnach urrús sin go príomha.

(19)     Ní mór d’aon duine dlítheanach a thagann faoin sainmhíniú ar thaisclann lárnach urrús a bheith údaraithe ag na húdaráis inniúla náisiúnta sula rachaidh sé i mbun gnímh. Ag féachaint do shamhlacha gnó éagsúla a chur san áireamh, ba cheart taisclann lárnach urrús a shainmhíniú trí thagairt do sheirbhísí lárnacha áirithe, arb éard atá i gceist leo socraíocht, lena dtugtar oibriú córais socraíochta urrús le tuiscint, seirbhísí nótaire agus seirbhísí cothabhála do chuntais urrús lárnacha. Ba cheart do thaisclann lárnach urrús córas socraíochta urrús a oibriú agus seirbhís lárnach amháin eile a sholáthar ar a laghad. Dá bhrí sin, ba cheart go n‑eiseofaí faoin sainmhíniú sin eintitis nach bhfuil córais socraíochta urrús á n‑oibriú acu amhail cláraitheoirí nó údaráis phoiblí agus comhlachtaí atá i bhfeighil córais chláraithe arna bhunú faoi Threoir 2003/87/CE. Tá an meascán sin bunriachtanach do thaisclanna lárnacha urrús chun a ról sa tsocraíocht urrús a chur i gcrích agus chun sláine eisiúna urrús a áirithiú.

(20)     Ionas nach nglacfaidh na taisclanna lárnacha urrús aon riosca in aon ghníomhaíochtaí eile seachas na cinn sin atá faoi réir údaraithe faoin Rialachán seo, ba cheart gníomhaíochtaí na dtaisclann lárnach urrús a bheith teoranta do sholáthar seirbhísí atá cumhdaithe faoina n‑údarú agus níor cheart dóibh aon rannpháirtíocht a shealbhú, mar atá sainmhínithe sa Rialachán trí thagairt don Cheathrú Treoir 78/660/CEE ón gComhairle an 25 Iúil 1978 atá bunaithe ar Airteagal 54(3)(g) den Chonradh ar chuntais bhliantúla cineálacha áirithe cuideachtaí[14], nó níor cheart aon úinéireacht, dhíreach nó indíreach, a bheith acu ar 20 % nó níos mó de na cearta vótála nó den chaipiteal in aon institiúid seachas na cinn ina gcuirtear seirbhísí cosúla ar fáil.

(21)     Chun sábháilteacht i bhfeidhmiú na gcóras socraíochta urrús a áirithiú, níor cheart ach do thaisclanna lárnacha urrús faoi réir na rialacha dá bhforáiltear sa Rialachán seo nó do bhainc cheannais na córais sin a oibriú.

(22)     Gan dochar do cheanglais shonracha na reachtaíochta cánach sna Ballstáit, ba cheart na taisclanna lárnacha urrús a údarú chun seirbhísí atá coimhdeach lena seirbhísí lárnacha a sholáthar, lena rannchuideofar le sábháilteacht, éifeachtúlacht agus trédhearcacht na margaí urrús. I gcás ina mbaineann soláthar na seirbhísí sin le nósanna imeachta siarchoinneála, leanfar á dhéanamh i gcomhréir le reachtaíocht na mBallstát lena mbaineann.

(23)     I gcás taisclainne lárnaí urrús a bhfuil sé ar intinn aici seirbhís lárnach a eisfhoinsiú chuig tríú páirtí nó seirbhís nua lárnach nó choimhdeach a sholáthar, córas socraíochta urrús eile a oibriú, banc ceannais eile a úsáid mar ghníomhaire socraíochta nó nasc nua idir thaisclanna lárnacha urrús a bhunú, ba cheart di iarratas a dhéanamh ar údarú tríd an nós imeachta céanna is a theastaíonn i gcás údaraithe tosaigh a leanúint, seachas gur cheart don údarás inniúil an taisclann lárnach urrús is iarratasóir a chur ar an eolas laistigh de thrí mhí ar deonaíodh an t‑údarú nó ar diúltaíodh dó.

(24)     Féadfaidh taisclanna lárnacha urrús arna mbunú i dtríú tíortha a seirbhísí a thairiscint, trí bhíthin brainse nó trí sholáthar díreach na seirbhísí, d’eisitheoirí agus do rannpháirtithe atá bunaithe san Aontas maidir lena ngníomhaíochtaí ansin, agus féadfaidh siad naisc idir‑inoibritheachta a bhunú le taisclanna lárnacha urrús atá bunaithe san Aontas faoi réir aitheantais ó ESMA. I bhfianaise nádúr domhanda na margaí airgeadais, is é ESMA is fearr atá ábalta aitheantas a thabhairt do thaisclanna lárnacha urrús tríú tíortha. Ní fhéadfaidh ESMA aitheantas a thabhairt do thaisclanna lárnacha urrús tríú tíortha ach amháin má chinneann an Coimisiún go bhfuil siad faoi réir creata maoirseachta agus dlí atá coibhéiseach leis an gceann arna soláthar sa Rialachán seo, má tá siad údaraithe agus maoirsithe go héifeachtúil ina dtír féin agus má tá socruithe comhair bunaithe idir ESMA agus údaráis inniúla na dtaisclann lárnach urrús. Tá aitheantas ó ESMA faoi réir aitheantais choibhéisigh éifeachtaigh den chreat stuamachta is infheidhme maidir le taisclanna lárnacha urrús atá bunaithe san Aontas agus atá údaraithe faoin Rialachán seo.

(25)     I bhfianaise nádúr domhanda na margaí airgeadais agus thábhacht shistéamach na dtaisclann lárnach urrús, is gá cóineasú idirnáisiúnta na gceanglas stuamachta a bhfuil siad faoina réir a áirithiú. Ba cheart d’fhorálacha an Rialacháin seo cloí leis na moltaí reatha arna bhforbairt ag CPSS‑IOSCO agus ag CEBC‑CESR. Ba cheart do ESMA na caighdeáin reatha agus an fhorbairt a dhéanfar orthu amach anseo a chur san áireamh le linn dó na caighdeáin theicniúla rialála agus cur chun feidhme, mar aon leis na treoirlínte agus na moltaí atá ina gceangal sa Rialachán seo, a tharraingt suas nó moltaí a dhéanamh maidir lena leasú.

(26)     Ag féachaint do chastacht agus do nádúr sistéamach na dtaisclann lárnach urrús agus na seirbhísí arna soláthar acu, ba cheart a áirithiú leis na rialacha maidir le rialachas trédhearcach go bhfuil an bhainistíocht shinsearach, comhaltaí an bhoird, scairshealbhóirí agus rannpháirtithe, a bhfuil ar a gcumas rialú a fheidhmiú, mar a shainítear é trí thagairt don Seachtú Treoir 83/349/CEE ón gComhairle an 13 Meitheamh 1983 bunaithe ar Airteagal 54(3)(g) den Chonradh maidir le cuntais chomhdhlúite[15], ar oibriú na taisclainne lárnaí urrús, oiriúnach chun bainistíocht fhónta stuama na taisclainne lárnaí urrús a áirithiú.

(27)     Ba cheart a áirithiú trí bhíthin rialacha maidir le rialachas trédhearcach go ndéanfaí leasa scairshealbhóirí agus lucht bainistíochta agus foirne na taisclainne lárnaí urrús, ar thaobh amháin, agus leasa a húsáideoirí, ar an taobh eile, a chur san áireamh. Ba cheart feidhm a bheith ag na prionsabail sin maidir le rialachas gan dochar don tsamhail úinéireachta arna glacadh ag an taisclann lárnach urrús. Ba cheart coistí úsáideoirí a bhunú i leith gach córais socraíochta urrús arna oibriú ag an taisclann lárnach urrús chun comhairle a thabhairt do bhord na taisclainne lárnaí urrús maidir leis na saincheisteanna tábhachtacha a bhfuil tionchar acu ar a gcomhaltaí.

(28)     I ngeall ar an tábhacht a bhaineann leis na cúraimí a chuirtear ar thaisclanna lárnacha urrús, ba cheart foráil a dhéanamh leis an Rialachán seo nach n‑aistreoidh taisclanna lárnacha urrús a gcuid freagrachtaí chuig tríú páirtithe trí eisfhoinsiú a dhéanamh ar a ngníomhaíochtaí. Ba cheart d’eisfhoinsiú gníomhaíochtaí den chineál sin a bheith faoi réir coinníollacha diana lena gcothaítear freagracht na dtaisclann lárnach urrús i leith a ngníomhaíochtaí féin, agus lena n‑áirítear nach gcuirtear bac ar mhaoirseacht agus ar faireachán ar na taisclanna lárnacha urrús. Féadfar eisfhoinsiú taisclainne lárnaí urrús ar a gníomhaíochtaí chuig eintitis phoiblí a dhíolmhú ó na ceanglais sin faoi choinníollacha áirithe.

(29)     Ba cheart an caidreamh idir taisclann lárnach urrús agus a húsáideoirí a bheith trédhearcach de thoradh ar rialacha maidir le gnó a dhéanamh. Go háirithe, ba cheart do thaisclann lárnach urrús critéir thrédhearcacha, oibiachtúla, neamh‑idirdhealaitheacha atá nochta go poiblí a bheith aici maidir le rannpháirtíocht sa chóras socraíochta urrús, lena gceadófaí srian ar rochtain na rannpháirtithe ar bhonn na rioscaí atá i gceist agus ar an mbonn sin amháin. Ba cheart leigheas tapa, iomchuí a chur ar fáil d’údaráis inniúla chun dul i ngleic le haon taisclann lárnach urrús a dhiúltódh, gan údar maith, a seirbhísí a sholáthar do rannpháirtithe. Ba cheart do thaisclann lárnach urrús na praghsanna agus na táillí a bhaineann lena seirbhísí a nochtadh go poiblí. Chun rochtain oscailte agus neamh‑idirdhealaitheach a chur ar fáil ar sheirbhísí arna soláthar ag taisclann lárnach urrús, agus i bhfianaise na cumhachta suntasaí margaidh atá ag taisclanna lárnacha urrús i gcríocha a mBallstáit faoi seach go fóill, ní fhéadfaidh taisclann lárnach urrús imeacht óna beartas praghsála foilsithe. Ba cheart do thaisclann lárnach urrús foráil a dhéanamh do nósanna imeachta cumarsáide atá aitheanta. Déantar an ceart atá ag rannpháirtithe sa mhargadh úsáid a bhaint as córas socraíochta i mBallstát eile, faoi mar a dhéantar foráil dó i dTreoir 2004/39/CE, a chomhlánú agus a atreisiú leis na forálacha rannpháirtíochta seo.

(30)     I bhfianaise ról lárnach na gcóras socraíochta urrús sna margaí airgeadais, ba cheart do thaisclanna lárnacha urrús, tráth a bhfuil a gcuid seirbhísí á soláthar acu an méid seo a leanas a áirithiú: socraíocht thráthúil, sláine na heisiúna, leithscaradh na gcuntas urrús a choinnítear do gach rannpháirtí, agus an fhéidearthacht leithscaradh breise na gcuntas do chliaint na rannpháirtithe a thairiscint dá n‑iarrfaí é sin orthu. Ba cheart do thaisclanna lárnacha urrús a áirithiú go mbaineann na ceanglais sin ar leithligh le gach córas socraíochta urrús arna oibriú acu.

(31)     Chun rioscaí socraíochta i ngeall ar dhócmhainneacht an ghníomhaire socraíochta a sheachaint, ba cheart do thaisclann lárnach urrús an ghné airgid den urrús a shocrú trí chuntais arna n‑oscailt le banc ceannais, tráth ar bith a bhíonn an rogha sin praiticiúil agus ar fáil. Mura bhfuil an rogha sin praiticiúil ná ar fáil, ba cheart go mbeadh taisclann lárnach urrús ábalta socrú a dhéanamh trí chuntais arna n‑oscailt le hinstitiúid chreidmheasa arna bunú faoi na coinníollacha dá bhforáiltear i dTreoir 2006/48/CE an 14 Meitheamh 2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le gabháil le gnó institiúidí creidmheasa agus lena shaothrú[16] agus faoi réir nós imeachta údarúcháin sonrach agus ceanglas stuamachta dá bhforáiltear i dTeideal IV den Rialachán seo. Ba cheart dó sin, le linn dó a bheith ag feidhmiú mar ghníomhaire socraíochta, a bheith ábalta na seirbhísí atá leagtha amach sa Rialachán seo, atá cumhdaithe faoin údarú, a sholáthar do rannpháirtithe na taisclainne lárnaí urrús, agus féadfaidh sí seirbhísí eile a sholáthar freisin nach bhfuil cumhdaithe faoin Rialachán seo.

(32)     De bhrí nach dtugtar aghaidh go sonrach le Treoir 2006/48/CE ar rioscaí creidmheasa agus leachtachta ionlae a thig ó sholáthar seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht, ba cheart institiúidí creidmheasa a sholáthraíonn seirbhísí den chineál sin a bheith faoi réir ag ceanglais shonracha fheabhsaithe maidir le maolú rioscaí creidmheasa agus leachtachta agus ba cheart feidhm a bheith ag na ceanglais sin maidir le gach córas socraíochta urrús a ngníomhaíonn siad mar ghníomhairí socraíochta ina leith. Chun comhlíonadh iomlán na mbeart sonrach atá dírithe ar rioscaí creidmheasa agus leachtachta a mhaolú, ba cheart do na húdaráis inniúla bheith in ann a éileamh ar thaisclanna lárnacha urrús níos mó ná institiúid chreidmheasa amháin a ainmniú uair ar bith is féidir leo a léiriú, ar bhonn na fianaise atá ar fáil, nach bhfuil neamhchosaintí institiúide creidmheasa ar chomhchruinniú rioscaí creidmheasa agus leachtachta maolaithe ina iomláine.

(33)     Is beart tábhachtach chun sábháilteacht agus stóinseacht na dtaisclann lárnach urrús a mhéadú é an ceanglas ar eintiteas dlíthiúil ar leith, atá ag feidhmiú mar ghníomhaire socraíochta, socraíocht don ghné airgid den idirbheart urrús a chur i gcrích. Is cosúil go deimhin go bhfuil sé ríthábhachtach go mbeadh deighilt den chineál sin idir seirbhísí lárnacha na dtaisclann lárnach urrús agus seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht, d’fhonn aon bhaol go dtarchuirfí na rioscaí ó na seirbhísí baincéireachta a chosc, amhail rioscaí creidmheasa agus rioscaí leachtachta, chuig soláthar sheirbhísí lárnacha na dtaisclann lárnach urrús. Níl aon bhearta nach bhfuil chomh hionsáite céanna ar fáil chun na rioscaí creidmheasa agus na rioscaí leachtachta sin a dhíothú d’fhonn an leibhéal sábháilteachta agus stóinseachta atá beartaithe de na taisclanna lárnacha urrús a áirithiú. Mar sin féin, chun na héifeachtúlachtaí, ar toradh iad ar sheirbhísí taisclainne lárnaí urrús agus seirbhísí baincéireachta a sholáthar laistigh den ghrúpa gnóthas céanna, a shocrú, níor cheart go gcuirfeadh an ceanglas maidir le seirbhísí baincéireachta a dhéanamh ag institiúid chreidmheasa ar leithligh cosc leis an institiúid chreidmheasa sin a bheith sa ghrúpa céanna gnóthas leis an taisclann lárnach urrús. Má sholáthraítear na seirbhísí taisclainne lárnaí urrús agus na seirbhísí baincéireachta araon laistigh den ghrúpa céanna gnóthas, chun sábháilteacht agus éifeachtúlacht na seirbhísí arna soláthar a fheabhsú, ba cheart gníomhaíochtaí na hinstitiúide creidmheasa a sholáthraíonn seirbhísí baincéireachta a theorannú do sholáthar seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht. Ina theannta sin, ba cheart maolú a bheith ar fáil i ndáil leis an oibleagáid seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht a scaradh ó sheirbhísí lárnacha taisclainne lárnaí urrús in éagmais aon bhaoil go dtarchuirfí rioscaí creidmheasa agus leachtachta ó na seirbhísí baincéireachta go dtí soláthar seirbhísí lárnacha taisclann lárnach urrús. Chun a áirithiú go gcuirfear i bhfeidhm ar bhealach comhsheasmhach an fhéidearthacht maolú a fháil ón oibleagáid atá ar thaisclanna lárnacha urrús gan aon seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a chur ar fáil, ba cheart an chumhacht a thabhairt don Choimisiún cinneadh a dhéanamh, arna iarraidh sin ag údarás náisiúnta inniúil, i dtaobh an gceadófar an maolú sin nuair nach ann don riosca sistéamach arna thabhú agus an t‑eintiteas dlíthiúil céanna ag soláthar seirbhísí lárnacha taisclainne lárnaí urrús agus baincéireachta araon. Ar bhealach amháin nó ar bhealach eile, ba cheart gníomhaíochtaí taisclainne lárnaí urrús a dtéann an maolú sin chun sochar di, agus atá údaraithe mar institiúid chreidmheasa, a theorannú do sholáthar seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht.

(34)     Chun leibhéal leordhóthanach sábháilteachta agus leanúnachais a sholáthar i ndáil leis na seirbhísí arna soláthar ag na taisclanna lárnacha urrús, ba cheart don taisclann lárnach urrús a bheith faoi réir ceanglas caipitil agus ceanglas stuamachta aonfhoirmeach is infheidhme go díreach lena maolaítear a rioscaí dlíthiúla, oibríochtúla agus infheistíochta.

(35)     Ba cheart do shábháilteacht na socruithe naisc arna mbunú idir thaisclanna lárnacha urrús a bheith faoi réir ceanglas sonrach ionas go mbeidh rochtain ag a rannpháirtithe ar chórais socraíochta urrús eile. Níor cheart go gcuirfeadh an ceanglas atá ar thaisclanna lárnacha urrús seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a sholáthar trí bhíthin eintitis dhlíthiúil ar leithligh cosc ar na taisclanna sin na seirbhísí sin a fháil, go háirithe nuair is rannpháirtithe iad i gcóras socraíochta urrús arna oibriú ag taisclann lárnach urrús eile. Tá sé fíorthábhachtach go maolófar ina n‑iomláine aon rioscaí féideartha atá mar thoradh ar na socraithe nasctha amhail rioscaí maidir le creidmheas, leachtacht, eagraíocht nó aon riosca ábhartha eile atá ann do thaisclanna lárnacha urrús. I gcás nasc idir-inoibritheachta, tá sé tábhachtach go mbeadh pointí comhionanna ag córais nasctha socraíochta urrús maidir leis an tráth a dtagann orduithe aistrithe isteach sa chóras, maidir le do‑athraitheacht orduithe aistrithe agus maidir le críochnaitheacht aistrithe urrús agus airgid. Ba cheart feidhm a bheith ag na prionsabail chéanna maidir le taisclanna lárnacha urrús ina n‑úsáidtear comhbhonneagar teicneolaíochta faisnéise (TF) socraíochta.

(36)     Mar oibreoirí córas socraíochta urrús, tá ról lárnach ag taisclanna lárnacha urrús sa phróiseas aistrithe urrús chuig cuntais urrús. Chun cur le deimhneacht dhlíthiúil i gcomhthéacs trasteorann go háirithe, tá sé tábhachtach rialacha soiléire a bhunú maidir leis an dlí is infheidhme maidir le gnéithe úinéireachta i ndáil leis na hurrúis atá á gcothabháil ag taisclann lárnach urrús ina cuntais. Ar bhonn an chur chuige arna ghlacadh leis na rialacha reatha maidir le heasaontacht dlíthe, ba cheart do dhlí na háite ina gcoimeádtar cuntais taisclainne lárnaí urrús a bheith ar an dlí is infheidhme.

(37)     Ceanglaítear leis an dlí náisiúnta ar eisitheoirí in go leor Ballstát cineálacha áirithe urrús a eisiúint, go háirithe scaireanna, laistigh dá dtaisclanna lárnacha urrús náisiúnta. Chun deireadh a chur leis an mbac sin ar fheidhmiú rianúil mhargadh iarthrádála an Aontais agus d’fhonn cur ar chumas eisitheoirí an bealach is éifeachtúla chun a gcuntais a bhainistiú a roghnú, ba cheart é a bheith de cheart ag eisitheoirí aon taisclann lárnach urrús atá bunaithe san Aontas a roghnú chun a n‑urrúis a thaifeadadh agus chun aon seirbhísí taisclainne lárnaí urrús iomchuí a fháil. Ba cheart leigheas tapa, iomchuí a chur ar fáil d’údaráis inniúla chun dul i ngleic le haon taisclann lárnach urrús a dhiúltódh, gan údar maith, a seirbhísí a sholáthar d’eisitheoirí. Chun cearta na scairshealbhóirí a chosaint, níor cheart go gcuirfeadh ceart na n‑eisitheoirí taisclann lárnach urrús a roghnú cosc ar chur i bhfeidhm na ndlíthe corparáideacha náisiúnta faoina mbunaítear na hurrúis agus lena rialaítear an caidreamh idir eisitheoirí agus a scairshealbhóirí.

(38)     Sa European Code of Conduct for Clearing and Settlement (An Cód Iompair Eorpach maidir le hImréiteach agus Socraíocht) an 7 Samhain 2006[17], cruthaíodh creat deonach chun rochtain a chumasú idir taisclanna lárnacha urrús agus bonneagair eile mhargaidh. Mar sin féin, tá earnáil na hiarthrádála ilroinnte i gcónaí ar bhonn náisiúnta agus bíonn trádálacha trasteorann níos costasaí dá dheasca sin. Is gá coinníollacha aonfhoirmeacha a leagan síos maidir le naisc idir thaisclanna lárnacha urrús agus maidir le rochtain idir taisclanna lárnacha urrús agus bonneagair eile mhargaidh. Chun taisclanna lárnacha urrús a chumasú chun rochtain ar mhargaí eile a thairiscint dá rannpháirtithe, ba cheart é a bheith de cheart acu a bheith ina rannpháirtithe de chuid taisclainne lárnaí urrús eile nó iarraidh ar thaisclann lárnach urrús eile feidhmeanna speisialta a fhorbairt chun rochtain a bheith acu uirthi. Ba cheart leigheas tapa, iomchuí a chur ar fáil d’údaráis inniúla chun dul i ngleic le haon taisclann lárnach urrús a dhiúltódh, gan údar maith, rochtain a chur ar fáil ar thaisclann lárnach urrús eile. Ós rud é go bhféadfaidh naisc idir thaisclanna lárnacha urrús riosca breise a thabhairt isteach ó thaobh socraíochta de, ba cheart dóibh a bheith faoi réir údarú agus mhaoirseacht na n‑údarás inniúil iomchuí.

(39)     Ba cheart rochtain a bheith ag taisclanna lárnacha urrús ar fhothaí idirbheart ó chontrapháirtí lárnach nó ó ionad trádála freisin agus ba cheart rochtain a bheith ag na bonneagair mhargaidh sin ar na córais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag na taisclanna lárnacha urrús, seachas má chuireann rochtain den chineál sin oibriú a ngníomhaíochtaí i mbaol. Ba cheart leigheas tapa, iomchuí a chur ar fáil d’údaráis inniúla chun dul i ngleic le haon taisclann lárnach urrús nó le haon bhonneagar margaidh a dhiúltódh, gan údar maith, rochtain ar a seirbhísí a sholáthar.

(40)     Ba cheart creat gnó fónta maidir le stuamacht agus gnó a dhéanamh don earnáil airgeadais a bheith bunaithe ar chórais láidre mhaoirseachta agus smachtbhannaí. Chun na críche sin, ba cheart cumhachtaí leordhóthanacha feidhmithe a thabhairt d’údaráis mhaoirseachta agus ba cheart go mbeidís in ann brath ar chórais smachtbhannaí dhíspreagthacha le húsáid i gcoinne aon iompair neamhdhleathaigh. Tá athbhreithniú ar chumhachtaí smachtbhannaí reatha agus ar chur i bhfeidhm praiticiúil na gcumhachtaí sin, atá dírithe ar chóineasú smachtbhannaí ar fud réimse na ngníomhaíochtaí maoirseachta a chur chun cinn, déanta sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 8 Nollaig 2010 chuig Parlaimint na hEorpa, an Chomhairle, Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa agus Coiste na Réigiún, maidir le smachtbhannaí a dhaingniú san earnáil seirbhísí airgeadais.

(41)     Dá bhrí sin, ba cheart d’údaráis inniúla a bheith ábalta smachtbhannaí agus bearta riaracháin atá éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach a chur i bhfeidhm d’fhonn comhlíonadh éifeachtach cheanglais an Rialacháin seo a áirithiú ag taisclanna lárnacha urrús, institiúidí creidmheasa atá ainmnithe mar ghníomhairí socraíochta, comhaltaí dá gcuid comhlachtaí bainistíochta agus aon duine eile a dhéanann rialú éifeachtach ar a ngnó nó aon duine eile .

(42)     D’fhonn díspreagadh agus cur i bhfeidhm comhsheasmhach na smachtbhannaí ar fud na mBallstát a sholáthar, ba cheart don Rialachán seo foráil a dhéanamh maidir le liosta de na príomhbhearta agus na príomh‑smachtbhannaí nach mór a bheith ar fáil do na húdaráis inniúla, maidir leis an gcumhacht chun na smachtbhannaí agus na bearta sin a fhorchur ar gach duine, cibé acu an duine dlítheanach nó duine nádúrtha atá i gceist, atá freagrach as sárú, maidir le liosta de na príomhchritéir nuair a bhíonn leibhéal agus cineál na smachtbhannaí sin á áirithiú agus maidir le leibhéil smachtbhannaí airgid riaracháin. Ba cheart a chur san áireamh i bhfíneálacha riaracháin tosca amhail aon tairbhe airgeadais shonraithe de thoradh an tsáraithe, tromaíocht agus fad an tsáraithe, aon tosca géaraitheacha nó maolaitheacha, an gá atá le fíneálacha éifeacht bhactha a bheith acu agus, nuair is iomchuí, ba cheart go n‑áireofaí leo lascaine ar chomhar leis an údarás inniúil. Agus na smachtbhannaí á nglacadh agus á bhfoilsiú, ba cheart cearta bunúsacha a urramú mar atá leagtha amach i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, go háirithe na cearta go ndéanfar an saol príobháideach agus an saol teaghlaigh a urramú (Airteagal 7), an ceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint (Airteagal 8) agus an ceart chun leigheas éifeachtach agus triail chóir a fháil (Airteagal 47).

(43)     D’fhonn sáruithe féideartha a bhrath, ba cheart sásraí éifeachtacha a chur i bhfeidhm chun tuairisciú sháruithe féideartha nó dáiríre an Rialacháin seo d’údaráis inniúla a spreagadh. Ba cheart coimircí leordhóthanacha a chuimsiú sna sásraí sin le haghaidh daoine a thuairiscíonn sáruithe a d’fhéadfadh a bheith ann nó sáruithe iarbhír maidir leis an Rialachán seo, agus na daoine a gcuirtear na sáruithe sin ina leith. Ba cheart nósanna imeachta iomchuí a bhunú ar mhaithe le comhlíonadh cheart an chúisí i leith sonraí pearsanta a chosaint agus an ceart cosanta agus an ceart chun éisteacht a fháil sula nglacfar cinneadh deireanach a bhaineann leis an duine sin mar aon leis an gceart chun leigheas éifeachtach a lorg os comhair binse in aghaidh aon chinnidh nó aon bhirt a bhaineann leis an duine sin.

(44)     Ba cheart an Rialachán seo a bheith gan dochar d’aon fhorálacha i ndlí na mBallstát a bhaineann le smachtbhannaí coiriúla.

(45)     Déantar próiseáil sonraí pearsanta arna déanamh sna Ballstáit de bhun an Rialacháin seo a rialú le Treoir 95/46/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Deireadh Fómhair 1995 maidir le daoine aonair a chosaint i ndáil le sonraí pearsanta a phróiseáil agus maidir le saorghluaiseacht sonraí den sórt sin[18]. Ba cheart aon mhalartú nó tarchur sonraí pearsanta idir údaráis inniúla na mBallstát a dhéanamh i gcomhréir leis na rialacha maidir le tarchur sonraí pearsanta mar atá leagtha síos i dTreoir 95/46/CE. Déantar próiseáil sonraí pearsanta arna déanamh ag ESMA de bhun an Rialacháin seo a rialú le Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 18 Nollaig 2000 maidir le cosaint daoine aonair i ndáil le sonraí pearsanta a phróiseáil ag institiúidí agus comhlachtaí an Chomhphobail agus maidir le saorghluaiseacht na sonraí sin[19]. Ba cheart aon mhalartú nó tarchur sonraí pearsanta arna dhéanamh ag ESMA a bheith i gcomhréir leis na rialacha maidir le tarchur sonraí pearsanta mar atá leagtha síos i Rialachán (CE) Uimh. 45/2001.

(46)     Leis an Rialachán seo, comhlíontar na cearta bunúsacha agus na prionsabail a aithnítear, go háirithe, le Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, go háirithe na cearta maidir le saol príobháideach agus saol an teaghlaigh a urramú, an ceart go ndéanfaí sonraí pearsanta a chosaint, an ceart chun leigheas éifeachtach nó triail chóir a fháil, an ceart chun nach ndéanfar duine a thriail ná a phionósú faoi dhó in imeachtaí coiriúla i ngeall ar an gcion coiriúil céanna, an tsaoirse chun gnó a sheoladh, agus ní mór é a chur i bhfeidhm i gcomhréir leis na cearta agus na prionsabail sin.

(47)     Ba cheart ról lárnach a bheith ag an Údarás Eorpach um Urrúis agus Margaí (ESMA) a bunaíodh le Rialachán (CE) Uimh. 1095/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Samhain 2010 lena mbunaítear Údarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Eorpach um Urrúis agus Margaí), lena leasaítear Cinneadh Uimh. 716/2009/CE agus lena n‑aisghairtear Cinneadh Uimh. 2009/77/CE ón gCoimisiún[20] i gcur i bhfeidhm an Rialacháin seo trí chur i bhfeidhm comhsheasmhach rialacha an Aontais ag údaráis inniúla náisiúnta a áirithiú agus trí easaontais eatarthu a réiteach.

(48)     Ós rud é gur comhlacht é ESMA a bhfuil saineolas an‑speisialaithe aige maidir le hurrúis agus margaí urrús, is éifeachtúil agus is iomchuí forbairt dréachtchaighdeán rialála agus cur chun feidhme, nach mbeadh roghanna beartais ag baint leo, a chur ar iontaoibh ESMA, lena gcur faoi bhráid an Choimisiúin. Nuair a shainítear a leithéid, ba cheart do ESMA a áirithiú go bhfuil ról lárnach ag comhaltaí an CECB agus an Údaráis Bhaincéireachta Eorpaigh, a bunaíodh le Rialachán (AE) Uimh. 1093/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Samhain 2010 lena mbunaítear Údarás Maoirseachta Eorpach (An tÚdarás Baincéireachta Eorpach), lena leasaítear Cinneadh Uimh. 716/2009/CE agus lena n‑aisghairtear Cinneadh Uimh. 2009/78/CE ón gCoimisiún[21].

(49)     Ba cheart cumhacht a thabhairt don Choimisiún caighdeáin theicniúla rialála a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh agus leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go dtí Airteagal 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010 maidir leis na gnéithe mionsonraithe de na bearta maidir le haraíonacht socraíochta; an fhaisnéis agus gnéithe eile atá le háireamh ag taisclann lárnach urrús ina hiarratas ar údarú; an fhaisnéis a sholáthróidh údaráis éagsúla dá chéile nuair a bheidh na taisclanna lárnacha urrús á maoirsiú acu; mionsonraithe na socruithe comhair idir údaráis baile agus údaráis aíochta; gnéithe na socruithe rialachais i gcomhair taisclann lárnach urrús; mionsonraí na dtaifead atá le coinneáil ag taisclanna lárnacha urrús; mionsonraí na mbeart atá le glacadh ag taisclanna lárnacha urrús ionas go gcoinneofar sláine na heisiúna; cosaint urrúis na rannpháirtithe; socraíocht a bhaint amach go tráthúil; maolú na rioscaí oibriúcháin agus na rioscaí a eascraíonn ó na naisc idir thaisclanna lárnacha urrús; mionsonraí na gceanglas caipitil le haghaidh taisclann lárnach urrús; mionsonraí na gceanglas stuamachta maidir le rioscaí creidmheasa agus leachtachta do na hinstitiúidí creidmheasa atá ainmnithe.

(50)     Ba cheart cumhacht a thabhairt don Choimisiún freisin caighdeáin theicniúla cur chun feidhme a ghlacadh trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme de bhun Airteagal 291 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh agus i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha amach in Airteagal 15 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010 maidir le foirmeacha caighdeánacha agus teimpléid chaighdeánacha don iarratas ar údarú ó thaisclanna lárnacha urrús; do sholáthar faisnéise idir údaráis inniúla éagsúla ar mhaithe le taisclanna lárnacha urrús a mhaoirsiú; do na socruithe comhair ábhartha idir údaráis baile agus údaráis aíochta; d'fhormáidí na dtaifead atá le coinneáil ag taisclanna lárnacha urrús; do na nósanna imeachta i gcásanna ina ndiúltaítear rochtain do rannpháirtí nó d’eisitheoir ar thaisclann lárnach urrús, ina ndiúltaítear rochtain do thaisclanna lárnacha urrús eatarthu féin nó idir taisclanna lárnacha urrús agus bonneagair eile mhargaidh; do chomhairliúchán na n‑údarás éagsúil roimh údarú a dheonú do ghníomhaire socraíochta.

(51)     Ba cheart cumhacht a thabhairt don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh. Go háirithe, ba cheart na gníomhartha tarmligthe a ghlacadh maidir le mionsonraí ar leith i dtaobh sainmhínithe; na critéir faoinar cheart a mheas go bhfuil tábhacht shubstaintiúil ag baint le hoibríochtaí taisclainne lárnaí urrús i mBallstát aíochta le haghaidh an Bhallstáit sin; na seirbhísí a lorgóidh taisclann lárnach urrús tríú tír aitheantas ó ESMA ina leith agus an fhaisnéis a chuirfidh an taisclann lárnach urrús is iarratasóir ar fáil do ESMA ina iarratas ar aitheantas; na rioscaí a shonrú a d’fhéadfadh a bheith ina mbonn údair le diúltú ó thaisclann lárnach urrús rochtain a thabhairt do rannpháirtithe agus na heilimintí den nós imeachta atá ar fáil do rannpháirtithe iarrthacha; measúnú ar chásanna nach bhfuil socraíocht in airgead bainc ceannais praiticiúil agus ar fáil; na heilimintí den nós imeachta maidir le rochtain eisitheoirí ar thaisclanna lárnacha urrús, rochtain idir thaisclanna lárnacha urrús agus idir taisclanna lárnacha urrús agus bonneagair eile mhargaidh.

(52)     Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú chun an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún chun cinntí a dhéanamh maidir le measúnú ar rialacha ó thríú tíortha chun críocha taisclanna lárnacha urrús i dtríú tíortha a aithint agus maidir le maoluithe ón oibleagáid seirbhísí baincéireachta atá coimhdeach le socraíocht a scaradh ó sheirbhísí lárnacha taisclainne lárnaí urrús. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Feabhra 2011 lena leagtar síos na rialacha agus na prionsabail ghinearálta a bhaineann leis na sásraí maidir le rialú ag na Ballstáit ar fheidhmiú cumhachtaí cur chun feidhme ag an gCoimisiún.[22]

(53)     Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, mar atá ceanglais aonfhoirmeacha a leagan síos le haghaidh socraíochta agus le haghaidh taisclann lárnach urrús, a ghnóthú go leordhóthanach, agus dá bhrí sin, gur fearr, de bharr fhairsinge na gníomhaíochta, is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabal na comhréireachta atá leagtha amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, mar atá leagtha amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a bhaint amach.

(54)     Is gá leasú a dhéanamh ar Threoir 98/26/CE d’fhonn í a thabhairt i gcomhréir le Treoir 2010/78/AE ó Рharlaimint na hЕorpa agus ón gComhairle an 24 Samhain 2010 lena leasaítear Treoracha 98/26/CE, 2002/87/CE, 2003/6/CE, 2003/41/CE, 2003/71/CE, 2004/39/CE, 2004/109/CE, 2005/60/CE, 2006/48/CE, 2006/49/CE agus 2009/65/CE i ndáil leis na cumhachtaí atá ag an Údarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Baincéireachta Eorpach), ag an Údarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Eorpach um Árachas agus Pinsin Ghairme) agus ag an Údarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Eorpach um Urrúis agus Margaí)[23], ionas nach gcuirfear córais socraíochta urrús ainmnithe in iúl don Choimisiún a thuilleadh ach go gcuirfear in iúl do ESMA iad.

(55)     Ba cheart cur i bhfeidhm na gceanglas údaraithe agus aitheantais sa Rialachán seo a chur siar chun a ndóthain ama a thabhairt do thaisclanna lárnacha urrús atá bunaithe san Aontas nó i dtríú tíortha an t‑údarú agus an t‑aitheantas dá dtagraítear sa Rialachán seo a lorg.

(56)     Is gá freisin cur i bhfeidhm na gceanglas a chur siar maidir le hurrúis inaistrithe a thaifeadadh i bhfoirm cuntais reatha agus oibleagáidí i gcórais socraíochta urrús a shocrú tráth nach déanaí ná an dara lá gnó tar éis lá na trádála chun a ndóthain ama a thabhairt do rannpháirtithe sa mhargadh, ag a bhfuil urrúis i bhfoirm páipéir á sealbhú nó a bhaineann úsáid as tréimhsí socraíochta níos faide, chun na ceanglais sin a chomhlíonadh.

TAR ÉIS AN RIALACHÁN SEO A GHLACADH:

Teideal I Ábhar, raon feidhme agus sainmhínithe

Airteagal 1 Ábhar agus raon feidhme

1.           Leagtar síos leis an Rialachán seo ceanglais aonfhoirmeacha maidir le socraíocht ionstraimí airgeadais san Aontas agus rialacha maidir le heagrú agus le hiompar na dtaisclann lárnach urrús d’fhonn socraíocht shábháilte rianúil a chur chun cinn.

2.           Beidh feidhm ag an Rialachán seo i leith socraíochta in ionstraimí airgeadais agus i ngníomhaíochtaí uile taisclann lárnach urrús mura sonraítear a mhalairt i bhforálacha an Rialacháin seo.

3.           Tá an Rialachán seo gan dochar d’fhorálacha reachtaíocht an Aontais maidir le hionstraimí airgeadais sonracha, go háirithe Treoir 2003/87/CE.

4.           Níl feidhm ag Airteagal 9 go hAirteagal 18 ná ag Airteagal 20 ná ag forálacha Theideal IV maidir le comhaltaí an Chórais Eorpaigh Banc Ceannais (CECB), le comhlachtaí náisiúnta na mBallstát eile a bhfuil na feidhmeanna céanna acu, ná le comhlachtaí poiblí na mBallstát a bhfuil sé de chúram orthu an fiachas poiblí a bhainistiú nó idiragairt ann.

Airteagal 2 Sainmhínithe

1.           Chun críocha an Rialacháin seo, tá feidhm ag na sainmhínithe seo a leanas:

(1) ciallaíonn ‘taisclann lárnach urrús’ duine dlítheanach a oibríonn an córas socraíochta urrús atá liostaithe i bpointe 3 de Roinn A den Iarscríbhinn agus a chomhlíonann ar a laghad seirbhís lárnach amháin eile atá liostaithe i Roinn A den Iarscríbhinn;

(2) ciallaíonn ‘socraíocht’ idirbheart urrús a chur i gcrích d’fhonn oibleagáidí na rannpháirtithe a chomhlíonadh trí aistriú cistí nó aistriú urrús;

(3) ciallaíonn ‘córas socraíochta urrús’ córas faoin gcéad fhleasc agus faoin dara fleasc i bpointe (a) d’Airteagal 2 de Threoir 98/26/CE a bhfuil a ghnó comhdhéanta d’fhorghníomhú orduithe aistrithe mar atá sainmhínithe sa dara fleasc i bpointe (i) d’Airteagal 2 de Threoir 98/26/CE;

(4) ciallaíonn ‘tréimhse shocraíochta’ an tréimhse idir an dáta trádála agus an dáta socraíochta atá beartaithe;

(5) ciallaíonn ‘lá gnó’ lá gnó mar atá sainmhínithe i bpointe (n) d’Airteagal 2 de Threoir 98/26/CE;

(6) ciallaíonn ‘teip socraíochta’ nach socraítear idirbheart urrús ar an dáta socraíochta atá beartaithe i ngeall ar easpa urrús nó airgid, beag beann ar an mbunchúis;

(7) ciallaíonn ‘dáta socraíochta atá beartaithe’ an dáta ar a n‑aontaíonn na páirtithe in idirbheart urrús go bhfuil socraíocht le déanamh;

(8) ciallaíonn ‘contrapháirtí lárnach’ eintiteas a chuireann é féin idir na contrapháirtithe leis na conarthaí arna dtrádáil laistigh de mhargadh airgeadais amháin nó níos mó, agus a bhíonn ina cheannaitheoir ag gach díoltóir agus ina dhíoltóir ag gach ceannaitheoir;

(9) ciallaíonn ‘údarás inniúil’ an t‑údarás arna ainmniú ag gach Ballstát i gcomhréir le hAirteagal 10;

(10) ciallaíonn ‘rannpháirtí’ aon rannpháirtí, mar atá sainmhínithe i bpointe (f) d’Airteagal 2 de Threoir 98/26/CE, lena n‑áirítear contrapháirtí lárnach, i gcóras socraíochta urrús;

(11) ciallaíonn ‘rannpháirtíocht’ rannpháirtíocht de réir bhrí na chéad abairte d’Airteagal 17 de Threoir 78/660/CEE, nó úinéireacht, dhíreach nó indíreach, ar 20 % nó níos mó de chearta vótála nó de chaipiteal gnóthais;

(12) ciallaíonn ‘Ballstát baile’ an Ballstát a bhfuil taisclann lárnach urrús údaraithe ann;

(13) ciallaíonn ‘Ballstát aíochta’ an Ballstát, seachas an Ballstát baile, ina bhfuil brainse ag taisclann lárnach urrús, nó ina soláthraíonn sí seirbhísí taisclainne lárnaí urrús;

(14) ciallaíonn 'brainse' áit ghnó seachas an cheannoifig atá mar chuid de thaisclann lárnach urrús, nach bhfuil aon phearsantacht dhlítheanach aici agus ina soláthraítear seirbhísí taisclainne lárnaí urrús a bhfuil an taisclann údaraithe ina leith;

(15) ciallaíonn ‘rialú’ an caidreamh idir dhá ghnóthas mar atá sainmhínithe in Airteagal 1 de Threoir 83/349/CEE;

(16) ciallaíonn ‘mainneachtain rannpháirtí’ cás ina ndéantar imeachtaí dócmhainneachta, mar atá sainmhínithe i bpointe (j) d’Airteagal 2 de Threoir 98/26/CE, a thionscnamh i gcoinne rannpháirtí;

(17) ciallaíonn ‘soláthar in áit íocaíochta’ sásra socraíochta urrús a nascann aistriú urrús le haistriú cistí ionas nach ndéantar urrúis a sheachadadh ach amháin má dhéantar an íocaíocht chomhfhreagrach;

(18) ciallaíonn ‘cuntas urrús’ cuntas ar féidir urrúis a chur chun sochair nó chun dochair air;

(19) ciallaíonn ‘nasc idir thaisclanna lárnacha urrús’ socrú idir thaisclanna lárnacha urrús ina n‑osclaíonn taisclann lárnach urrús amháin cuntas i gcóras socraíochta urrús de chuid taisclainne lárnaí urrús eile chun aistriú urrús óna chuid rannpháirtithe chuig rannpháirtithe na taisclainne lárnaí urrús sin a éascú. Áirítear ar naisc idir thaisclanna lárnacha urrús rochtain chaighdeánach ar nasc, rochtain shaincheaptha ar nasc agus naisc idir-inoibritheacha;

(20) ciallaíonn ‘rochtain chaighdeánach ar nasc’ nasc idir thaisclanna lárnacha urrús ina bhfuil taisclann lárnach urrús nasctha le taisclann lárnach urrús eile mar a bheadh aon rannpháirtí eile sa chóras socraíochta urrús arna oibriú ag an rannpháirtí sin;

(21) ciallaíonn ‘rochtain shaincheaptha ar nasc’ nasc idir thaisclanna lárnacha urrús ina soláthraíonn taisclann lárnach urrús seirbhísí sonracha do thaisclann lárnach urrús eile, seirbhísí atá difriúil ó na seirbhísí a sholáthraítear do rannpháirtithe eile ina córas socraíochta urrús;

(22) ciallaíonn ‘naisc idir-inoibritheachta’ naisc idir thaisclanna lárnacha urrús ina dtagann na córais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús chun bheith idir-inoibritheach mar atá sainmhínithe i bpointe (o) d’Airteagal 2 de Threoir 98/26/CE;

(23) ciallaíonn ‘urrúis inaistrithe’ urrúis inaistrithe mar atá sainmhínithe i bpointe (18) d’Airteagal 4 de Threoir 2004/39/CE;

(24) ciallaíonn ‘ionstraimí an mhargaidh airgid’ ionstraimí an mhargaidh airgid mar atá sainmhínithe i bpointe (19) d’Airteagal 4 de Threoir 2004/39/CE;

(25) ciallaíonn ‘aonaid i ngnóthais chomhinfheistíochta’ aonaid i ngnóthais chomhinfheistíochta dá dtagraítear i bpointe (3) de Roinn C d’Iarscríbhinn I de Threoir 2004/39/CE;

(26) ciallaíonn ‘lamháltais astaíochta’ aon aonad a aithnítear maidir le comhlíonadh cheangaltais Threoir 2003/87/CE;

(27) ciallaíonn ‘margadh rialáilte’ ‘margadh rialáilte’ mar atá sainmhínithe i bpointe (14) d’Airteagal 4 de Threoir 2004/39/CE;

(28) ciallaíonn ‘saoráid trádála iltaobhach (MTF)’ saoráid trádála iltaobhach mar atá sainmhínithe i bpointe (15) d’Airteagal 4 de Threoir 2004/39/CE;

(29) ciallaíonn ‘saoráid trádála eagraithe’ (OTF) aon chóras nó saoráid, nach margadh rialáilte ná MTF é, arna oibriú ag gnólacht infheistíochta nó ag oibreoir margaidh, ina bhfuil iliomad leasanna ceannaigh agus díola tríú páirtithe in ionstraimí airgeadais in ann idirghníomhú sa chóras ar shlí a mbeidh conradh mar thoradh uirthi i gcomhréir le forálacha Theideal II de Threoir 2004/39/CE;

(30) ciallaíonn ‘fochuideachta’ gnóthas fochuideachta de réir bhrí Airteagal 1 de Threoir 83/349/CEE;

(31) ciallaíonn ‘gníomhaire socraíochta’ gníomhaire socraíochta mar atá sainmhínithe i bpointe (d) d’Airteagal 2 de Threoir 98/26/CE.

2.           Tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 64 maidir le bearta chun eilimintí teicniúla na sainmhínithe i bpointí (17), (20), (21) agus (22) de mhír 1 a shonrú, agus chun na seirbhísí coimhdeacha atá leagtha amach i bpointí (1) go (4) de Roinn B den Iarscríbhinn agus na seirbhísí atá leagtha amach i bpointí (1) agus (2) de Roinn C den Iarscríbhinn a shonrú.

Teideal II Socraíocht urrús

Caibidil I Foirm cuntais reatha

Airteagal 3 Foirm cuntais reatha

1.           Aon chuideachta a eisíonn urrúis inaistrithe a ligtear isteach chun a dtrádála ar mhargaí rialáilte, socróidh sí go léireofar na hurrúis sin i bhfoirm cuntais reatha mar dhíluailiú trí bhíthin nóta domhanda a eisiúint, rud arb ionann é agus an eisiúint iomlán, nó tar éis na hurrúis a eisiúint go díreach i bhfoirm dhí‑ábharaithe.

2.           I gcás ina ndéantar na hurrúis dá dtagraítear i mír 1 a thrádáil ar mhargaí rialáilte, ar shaoráidí trádála iltaobhacha (MTFanna) nó ar shaoráidí trádála eagraithe (OTFanna) nó a aistriú i ndiaidh socraithe comhthaobhachta airgeadais mar atá sainmhínithe i bpointe (a) d’Airteagal 2 de Threoir 2002/47/CE, taifeadfar na hurrúis sin i bhfoirm cuntais reatha i dtaisclann lárnach urrús roimh an dáta trádála, mura ndearnadh iad a thaifeadadh mar sin cheana féin.

Airteagal 4 Forfheidhmiú

1.           Beidh údaráis an Bhallstáit ina bhfuil an chuideachta a eisíonn urrúis bunaithe inniúil ar a áirithiú go gcuirfear Airteagal 3(1) i bhfeidhm.

2.           Na húdaráis atá inniúil ar mhaoirseacht a dhéanamh ar na margaí rialáilte, ar na MTFanna agus ar na OTFanna, áiritheoidh siad go gcuirfear Airteagal 3(2) i bhfeidhm nuair a dhéanfar na hurrúis dá dtagraítear in Airteagal 3(1) a thrádáil ar mhargaí rialáilte, ar MTFanna nó ar OTFanna.

3.           Beidh údaráis na mBallstát atá freagrach as Treoir 2002/47/CE a chur i bhfeidhm inniúil ar a áirithiú go gcuirfear Airteagal 3(2) den Rialachán seo i bhfeidhm nuair a aistreofar na hurrúis dá dtagraítear in Airteagal 3(1) den Rialachán seo i ndiaidh socraithe comhthaobhachta airgeadais mar atá sainmhínithe i bpointe (a) d’Airteagal 2 de Threoir 2002/47/CE.

Caibidil II Tréimhsí socraíochta

Airteagal 5 Dátaí socraíochta atá beartaithe

1.           Aon rannpháirtí i gcóras socraíochta urrús a cheannaíonn nó a dhíolann ar a chuntas féin nó thar ceann tríú páirtí urrúis inaistrithe, ionstraimí an mhargaidh airgid, aonaid i ngnóthais chomhinfheistíochta agus lamháltais astaíochtaí, déanfaidh sé a oibleagáid i ndáil leis an gcóras socraíochta urrús a shocrú ar an dáta socraíochta atá beartaithe.

2.           Maidir leis na hurrúis inaistrithe dá dtagraítear i mír 1, a dhéantar a thrádáil ar na margaí rialáilte, ar MTFanna nó ar OTFanna, beidh an dáta socraíochta atá beartaithe tráth nach déanaí ná an dara lá gnó tar éis don trádáil a bheith ar bun.

3.           Beidh údarás ábhartha an Bhallstáit a bhfuil feidhm ag a dhlí maidir leis an gcóras socraíochta urrús arna oibriú ag taisclann lárnach urrús inniúil ar a áirithiú go gcuirfear mír 1 agus mír 2 i bhfeidhm.

Caibidil III Araíonacht socraíochta

Airteagal 6 Bearta chun teipeanna socraíochta a chosc

1.           Aon mhargadh rialáilte, MTF nó OTF, bunóidh sé nósanna imeachta a chuirfidh ar a gcumas sonraí ábhartha a bhaineann le hidirbhearta sna hionstraimí airgeadais dá dtagraítear in Airteagal 5 (1) a dhearbhú ar an dáta a seolfar orduithe chuige.

2.           Maidir le gach córas socraíochta urrús arna oibriú aici, bunóidh taisclann lárnach urrús nósanna imeachta a éascóidh socraíochtaí na n‑idirbheart sna hionstraimí airgeadais dá dtagraítear in Airteagal 5(1) ar an dáta socraíochta atá beartaithe. Molfaidh sé go ndéanfaí socraíocht luath an dáta socraíochta atá beartaithe trí bhíthin sásraí iomchuí, amhail struchtúr taraifí a bheidh comhleanúnach.

3.           Maidir le gach córas socraíochta urrús arna oibriú aici, bunóidh taisclann lárnach urrús uirlisí faireacháin a chuirfidh ar a cumas socraíochtaí idirbheart sna hionstraimí airgeadais dá dtagraítear in Airteagal 5(1) a aithint roimh ré, i gcás na n‑idirbheart a bhfuil an baol is mó ann go dteipfidh orthu, agus iarrfar leis sin ar rannpháirtithe na hidirbhearta sin a shocrú ar an dáta socraíochta atá beartaithe.

4.           Forbróidh an tÚdarás Eorpach um Urrúis agus Margaí (ESMA) i gcomhairle le comhaltaí an Chórais Eorpaigh Banc Ceannais (CEBC) dréachtchaighdeáin theicniúla rialála d’fhonn cuntas a thabhairt ar shonraí na nósanna imeachta a chuirfidh ar a gcumas sonraí ábhartha na n‑idirbheart a dhearbhú agus a éascóidh an tsocraíocht dá dtagraítear i mír 1 agus i mír 2 agus sonraí na n‑uirlisí faireacháin a aithneoidh na rudaí is dóigh a dteipfidh orthu le linn socraíochta dá dtagraítear i mír 3.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Airteagal 7 Bearta chun dul i ngleic le teipeanna socraíochta

1.           Maidir le gach córas socraíochta urrús arna oibriú aici, bunóidh taisclann lárnach urrús córas a dhéanfaidh faireachán ar chásanna ina dteipeann ar na hidirbhearta sna hionstraimí airgeadais dá dtagraítear in Airteagal 5(1) a shocrú. Tabharfaidh sí tuarascálacha rialta don údarás inniúil agus d’aon duine a bhfuil leas dlisteanach aige maidir le líon agus le sonraí na dteipeanna socraíochta agus aon fhaisnéis ábhartha eile. Roinnfidh na húdaráis inniúla le ESMA aon fhaisnéis ábhartha maidir le teipeanna socraíochta.

2.           Maidir le gach córas socraíochta urrús arna oibriú aici, bunóidh taisclann lárnach urrús nósanna imeachta a éascóidh socraíocht na n‑idirbheart sna hionstraimí airgeadais dá dtagraítear in Airteagal 5(1) nach socraítear ar an dáta socraíochta atá beartaithe. Beidh foráil sna nósanna imeachta sin maidir le sásra i gcomhair pionóis a bheidh sách díspreagthach do rannpháirtithe a chuirfidh faoi deara na teipeanna socraíochta.

3.           Beidh rannpháirtí i gcóras socraíochta urrús a mhainníonn na hionstraimí airgeadais dá dtagraítear in Airteagal 5(1) a sheachadadh ar an rannpháirtí is faighteoir ar an dáta socraíochta atá beartaithe, beidh sé faoi réir ceannach isteach ina gceannófar na hionstraimí sin sa mhargadh tráth nach déanaí ná ceithre lá tar éis an dáta socraíochta atá beartaithe agus ina ndéanfar iad a sheachadadh ar an rannpháirtí is faighteoir, agus faoi réir beart eile i gcomhréir le mír 4.

4.           Sna bearta dá dtagraítear i mír 3, sonrófar iad seo a leanas ar a laghad:

(a) an pionós laethúil a íocfaidh an rannpháirtí mainneachtana as gach lá gnó idir an dáta socraíochta beartaithe agus an dáta socraíochta iarbhír;

(b) an tréimhse fógra a thabharfar don rannpháirtí mainneachtana roimh an idirbheart ceannach isteach a chur i gcrích;

(c) praghsáil agus costais ceannach isteach;

(d) nuair is ábhartha, an páirtí a chuireann an ceannach isteach i gcrích;

(e) an méid cúitimh a gheobhaidh an rannpháirtí is faighteoir i gcás nach féidir an ceannach isteach a chur i gcrích.

5.           Áiritheofar an méid seo a leanas leis na bearta dá dtagraítear i mír 3:

(f) gheobhaidh an rannpháirtí is faighteoir ar a laghad praghas na n‑ionstraimí airgeadais a comhaontaíodh tráth na trádála;

(a) beidh an pionós laethúil a íocfaidh an rannpháirtí mainneachtana sách díspreagthach don rannpháirtí mainneachtana;

(b) i gcás nach mbeifear in ann an ceannach isteach a chur i gcrích, beidh an méid cúitimh airgid a íocfar leis an rannpháirtí is faighteoir níos airde ná praghas na n‑ionstraimí airgeadais a comhaontaíodh tráth na trádála agus an praghas is deireanaí a bhí ar fáil go poiblí do na hionstraimí sin san ionad trádála áit a rinneadh an trádáil, agus beidh sé sách díspreagthach don rannpháirtí mainneachtana;

(c) déanfaidh na páirtithe dá dtagraítear i mír 7, lena n‑áirítear contrapháirtithe lárnacha, a chuireann an ceannach isteach i gcrích do na rannpháirtithe, na táillí a ghearrfaidh siad as an tseirbhís seo a nochtadh;

(d) más páirtí seachas an rannpháirtí ar a dteipfidh a chuirfidh an ceannach isteach i gcrích, aisíocfaidh an rannpháirtí ar a dteipfidh gach suim a íocfaidh an páirtí a chuirfidh an t‑idirbheart i gcrích i gcomhréir le mír 3 agus le mír 4.

6.           Ní bhunóidh taisclanna lárnacha urrús, contrapháirtithe lárnacha, margaí rialáilte, MTFanna agus OTFanna nósanna imeachta a chuirfidh ar a gcumas aon rannpháirtí a chur ar fionraí a dteipeann air go córasach na hionstraimí airgeadais dá dtagraítear i mír 1 a sheachadadh nó an t‑airgead a sheachadadh ar an dáta socraíochta atá beartaithe agus a chéannacht a nochtadh don phobal, go dtí go dtabharfaidh siad deis don rannpháirtí sin a chuid barúlacha a chur isteach.

7.           Beidh feidhm ag mír 2 go mír 6 maidir le gach idirbheart de chuid na n‑ionstraimí dá dtagraítear in Airteagal 5(1) a ligtear isteach chun a dtrádála ar mhargaí rialáilte, a thrádáiltear ar MTFanna nó ar OTFanna nó atá imréitithe ag contrapháirtí lárnach.

Maidir le hidirbhearta atá imréitithe ag contrapháirtí lárnach sula socraítear iad laistigh de chóras socraíochta urrús, is é an contrapháirtí lárnach a chuirfidh na bearta dá dtagraítear i mír 3 go 5 i gcrích.

Maidir le hidirbhearta nach bhfuil imréitithe ag contrapháirtí lárnach, áireoidh na margaí rialáilte, na MTFanna agus na OTFanna ina gcuid rialacha inmheánacha oibleagáid ar a gcuid rannpháirtithe a bheith faoi réir na mbeart dá dtagraítear i mír 3 go 5.

8.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála d’fhonn cuntas a thabhairt ar an gcóras a dhéanann faireachán ar theipeanna socraíochta agus na tuarascálacha maidir le teipeanna socraíochta dá dtagraítear i mír 1, maidir leis na nósanna imeachta a éascaíonn socraíocht na n‑idirbheart i ndiaidh na dteipeanna socraíochta dá dtagraítear i mír 2 agus na bearta dá dtagraítear i mír 3 go 5.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Airteagal 8 Forfheidhmiú

1.           Beidh údarás ábhartha an Bhallstáit ina bhfuil feidhm ag a dhlí maidir leis an gcóras socraíochta urrús arna oibriú ag taisclann lárnach urrús inniúil ar a áirithiú go gcuirfear Airteagal 6 agus Airteagal 7 i bhfeidhm agus ar fhaireachán a dhéanamh ar na pionóis arna ngearradh, i ndlúthchomhar leis na húdaráis a bheidh inniúil ar mhaoirseacht a dhéanamh ar na margaí rialáilte, ar na MTFanna, ar na OTFanna, agus ar na contrapháirtithe lárnacha dá dtagraítear in Airteagal 7. Go háirithe, déanfaidh na húdaráis faireachán ar chur i bhfeidhm na bpionós dá dtagraítear in Airteagal 7(2) agus 4 agus na mbeart dá dtagraítear in Airteagal 7(6).

2.           D’fhonn cleachtais mhaoirseachta a bheidh comhsheasmhach, éifeachtúil agus éifeachtach a áirithiú laistigh den Aontas maidir le hAirteagal 6 agus Airteagal 7 den Rialachán seo, féadfaidh ESMA treoirlínte a eisiúint i gcomhréir le hAirteagal 16 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Teideal III Taisclanna lárnacha urrús

Caibidil I Taisclanna lárnacha urrús a údarú agus a mhaoirsiú

Roinn 1 Na húdaráis atá freagrach as taisclanna lárnacha urrús a údarú agus a mhaoirsiú

Airteagal 9 Údarás inniúil

Déanfaidh údarás inniúil an Bhallstáit ina bhfuil sí bunaithe taisclann lárnach urrús a údarú agus a mhaoirsiú.

Airteagal 10 An t‑údarás inniúil a ainmniú

1.           Ainmneoidh gach Ballstát ar leith an t‑údarás inniúil a bheidh freagrach as na dualgais faoin Rialachán seo a chomhlíonadh chun na taisclanna lárnacha urrús atá bunaithe ina gcríocha a údarú agus a mhaoirsiú agus cuirfidh sé ESMA ar an eolas faoin méid sin.

I gcás ina n‑ainmníonn Ballstát níos mó ná údarás inniúil amháin, cinnfidh sé na róil a bheidh ag gach údarás ar leithligh acu agus ainmneoidh sé údarás amháin a bheidh freagrach as comhar le húdaráis inniúla i mBallstáit eile, leis na húdaráis ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 11, le ESMA, agus leis an ÚBE uair ar bith a dtagraítear go sonrach dóibh sa Rialachán seo.

2.           Foilseoidh ESMA liosta de na húdaráis inniúla arna n‑ainmniú i gcomhréir le mír 1 ar a shuíomh gréasáin.

3.           Beidh na cumhachtaí maoirseachta agus imscrúdaithe is gá ag na húdaráis inniúla chun a gcuid feidhmeanna a fheidhmiú.

Airteagal 11 Údaráis ábhartha

1.           Beidh baint ag na húdaráis seo a leanas le húdarú agus le maoirsiú taisclann lárnach urrús uair ar bith a dtagrófar go sonrach dóibh sa Rialachán seo:

(a) an t‑údarás a bheidh freagrach as maoirsiú a dhéanamh ar an gcóras socraíochta urrús arna oibriú ag an taisclann lárnach urrús sa Bhallstát ina bhfuil feidhm ag a dhlí maidir leis an gcóras socraíochta urrús sin;

(b) nuair is iomchuí, an banc ceannais san Aontas a socraítear an ghné airgid den chóras socraíochta urrús arna oibriú ag an taisclann lárnach urrús ina chuid leabhar nó, i gcás socraíochta trí institiúid chreidmheasa i gcomhréir le Teideal IV, an banc ceannais san Aontas ina n‑eisítear an t‑airgeadra ábhartha.

2.           Foilseoidh ESMA liosta de na húdaráis ábhartha dá dtagraítear i mír 1 ar a shuíomh gréasáin.

Airteagal 12 Comhar idir na húdaráis

1.           Rachaidh na húdaráis dá dtagraítear in Airteagal 9 agus in Airteagal 11 agus ESMA i ndlúthchomhar le chéile chun an Rialachán seo a chur i bhfeidhm, go háirithe sna cásanna éigeandála dá dtagraítear in Airteagal 13. Nuair is iomchuí agus ábhartha, áireofar ar chomhar den sórt sin comhar le húdaráis phoiblí agus comhlachtaí poiblí eile, go háirithe na cinn sin a bunaíodh nó a ceapadh faoi Threoir 2003/87/CE.

Chun cleachtais mhaoirseachta a bheidh comhsheasmhach, éifeachtúil agus éifeachtach a áirithiú laistigh den Aontas, lena n‑áirítear comhar idir na húdaráis dá dtagraítear in Airteagal 9 agus in Airteagal 11 sna measúnuithe difriúla is gá do chur i bhfeidhm an Rialacháin seo, féadfaidh ESMA treoirlínte a eisiúint a bheidh dírithe ar na húdaráis dá dtagraítear in Airteagal 9 i gcomhréir le hAirteagal 16 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

2.           Tabharfaidh na húdaráis inniúla, i bhfeidhmiú a ndualgas ginearálta, aird mar is cuí ar an tionchar a d’fhéadfadh a gcinntí a imirt ar chobhsaíocht an chórais airgeadais sna Ballstáit eile ar fad lena mbaineann, go háirithe ar na cásanna éigeandála dá dtagraítear in Airteagal 13, bunaithe ar an bhfaisnéis atá ar fáil.

Airteagal 13 Cásanna éigeandála

Cuirfidh na húdaráis dá dtagraítear in Airteagal 9 agus in Airteagal 11 in iúl láithreach do ESMA agus dá chéile faoi aon chás éigeandála a bhaineann le taisclann lárnach urrús, lena n‑áirítear aon fhorbairtí i margaí airgeadais, a d’fhéadfadh éifeacht dhíobhálach a bheith acu ar leachtacht mhargaidh agus ar chobhsaíocht an chórais airgeadais in aon cheann de na Ballstáit ina bhfuil an taisclann lárnach urrús nó ceann dá rannpháirtithe bunaithe.

Roinn 2 Coinníollacha agus nósanna imeachta chun taisclanna lárnacha urrús a údarú

Airteagal 14 Taisclann lárnach urrús a údarú

1.           Aon duine dlítheanach a thagann faoin sainmhíniú ar thaisclann lárnach urrús, gheobhaidh sé údarú ó údarás inniúil an Bhallstáit ina bhfuil sé bunaithe roimh dó tús a chur lena chuid gníomhaíochtaí.

2.           Sonrófar san údarú na seirbhísí atá leagtha amach i Roinn A agus i Roinn B den Iarscríbhinn, a bhfuil an taisclann lárnach urrús údaraithe iad a sholáthar.

3.           Comhlíonfaidh taisclann lárnach urrús na coinníollacha atá riachtanach don údarú i gcónaí.

Tabharfaidh taisclann lárnach urrús, gan aon mhoill mhíchuí, fógra don údarás inniúil i dtaobh aon athruithe ábhartha ar choinníollacha an údaraithe.

Airteagal 15 An nós imeachta maidir le húdarú a dheonú

1.           Déanfaidh an taisclann lárnach urrús is iarratasóir iarratas ar údarú a chur faoi bhráid a údaráis inniúil.

2.           Mar chuid den iarratas ar údarú, soláthróidh an taisclann lárnach urrús is iarratasóir an fhaisnéis ar fad atá riachtanach ionas gur féidir leis an údarás inniúil bheith deimhin de go bhfuil na socruithe ar fad atá riachtanach chun a hoibleagáidí atá leagtha amach sa Rialachán seo a chomhlíonadh bunaithe ag an taisclann lárnach urrús is iarratasóir, tráth an údaraithe. Beidh clár oibríochtaí san iarratas ar údarú ina leagfar amach na cineálacha gnó arna mbeartú agus eagrúchán struchtúrach na taisclainne lárnaí urrús.

3.           Laistigh de 20 lá oibre ón iarratas a fháil, déanfaidh an t‑údarás inniúil measúnú féachaint an bhfuil an t‑iarratas iomlán. Mura bhfuil an t‑iarratas iomlán, leagfaidh an t‑údarás inniúil teorainn ama síos faoina gcaithfidh an taisclann lárnach urrús is iarratasóir faisnéis bhreise a sholáthar. Cuirfidh an t‑údarás inniúil an taisclann lárnach urrús is iarratasóir ar an eolas nuair a mheasfar an t‑iarratas a bheith iomlán.

4.           Ón bpointe a mheasfar go bhfuil an t‑iarratas comhlánaithe, tarchuirfidh an t‑údarás inniúil an fhaisnéis go léir san iarratas chuig na húdaráis ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 11 agus rachaidh sé i gcomhairle leis na húdaráis sin maidir leis na gnéithe den chóras socraíochta urrús arna n‑oibriú ag an taisclann lárnach urrús is iarratasóir.

5.           Rachaidh an t‑údarás inniúil i gcomhairle le húdaráis inniúla an Bhallstáit eile lena mbaineann, roimh dó údarú a dheonú don taisclann lárnach urrús is iarratasóir, sna cásanna seo a leanas:

(a) nuair is fochuideachta de thaisclann lárnach urrús údaraithe i mBallstát eile í an taisclann lárnach urrús;

(b) nuair is fochuideachta de mháthairchuideachta taisclainne lárnaí urrús atá údaraithe i mBallstát eile í an taisclann lárnach urrús;

(c) nuair atá an taisclann lárnach urrús á rialú ag na daoine nádúrtha nó dlítheanacha céanna a rialaíonn taisclann lárnach urrús dhifriúil atá údaraithe i mBallstát eile.

Cumhdófar an méid seo a leanas sa chomhairliúchán dá dtagraítear sa chéad fhomhír:

(a) oiriúnacht na scairshealbhóirí agus na rannpháirtithe dá dtagraítear in Airteagal 25(4) agus an cháil atá ar dhaoine agus an taithí atá ag daoine a thugann treoir éifeachtach maidir le gnó na taisclainne lárnaí urrús uair ar bith a bhfuil baint ag na scairshealbhóirí, na rannpháirtithe agus na daoine sin i gcoitinne le taisclann lárnach urrús agus le taisclann lárnach urrús atá údaraithe i mBallstát eile araon;

(b) cibé acu a dhéanann nó nach ndéanann an caidreamh dá dtagraítear i mír 5 idir an taisclann lárnach urrús atá údaraithe i mBallstát eile agus an taisclann lárnach urrús is iarratasóir difear don chumas atá ag an taisclann sin ceanglais an Rialacháin seo a chomhlíonadh.

6.           Laistigh de shé mhí tar éis iarratas iomlán a bheith curtha faoina bhráid, cuirfidh an t‑údarás inniúil in iúl i scríbhinn, le cinneadh atá cuí‑réasúnaithe ina iomláine, don taisclann lárnach urrús is iarratasóir ar deonaíodh nó ar diúltaíodh an t‑údarú dó.

7.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála d’fhonn an fhaisnéis a shonrú a sholáthróidh an taisclann lárnach urrús is iarratasóir don údarás inniúil san iarratas ar údarú.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

8.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme d’fhonn foirmeacha caighdeánacha, teimpléid chaighdeánacha agus nósanna imeachta caighdeánacha a bhunú maidir leis an iarratas ar údarú.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 15 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Airteagal 16 Éifeachtaí an údaraithe

1.           Beidh gníomhaíochtaí na taisclainne lárnaí urrús údaraithe teoranta do sholáthar seirbhísí a chumhdaítear ina húdarú.

2.           Ní fhéadfaidh ach amháin taisclanna lárnacha urrús údaraithe agus bainc cheannais córais socraíochta urrús a oibriú.

3.           Ní bheidh taisclann lárnach urrús neamhchosanta ar aon rioscaí a bhaineann le soláthar seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta ag an institiúid chreidmheasa a bheidh ainmnithe chun seirbhísí den sórt sin a sholáthar i gcomhréir le Teideal IV.

4.           Ní bheidh taisclann lárnach urrús údaraithe rannpháirteach i nduine dlítheanach ach amháin i gcás ina bhfuil a chuid gníomhaíochtaí teoranta do sholáthar seirbhísí atá leagtha amach i Roinn A agus i Roinn B den Iarscríbhinn.

Airteagal 17 Gníomhaíochtaí agus seirbhísí a leathnú agus a eisfhoinsiú

1.           Cuirfidh taisclann lárnach urrús údaraithe iarraidh ar údarú faoi bhráid údarás inniúil an Bhallstáit ina bhfuil sí bunaithe cibé uair ar mian léi seirbhís lárnach a eisfhoinsiú chuig tríú páirtí faoi Airteagal 28 nó a cuid gníomhaíochtaí a leathnú chun ceann amháin nó níos mó díobh seo a leanas a áireamh:

(a)     breis seirbhísí lárnacha agus coimhdeacha atá leagtha amach i Roinn A agus i Roinn B den Iarscríbhinn nach gcumhdaítear leis an gcéad údarú;

(b)     oibriú córais socraíochta urrús eile;

(c)     an ghné airgid ar fad nó cuid den ghné airgid dá chóras socraíochta urrús a shocrú i leabhair de chuid bainc cheannais eile;

(d)     aon nasc idir thaisclanna lárnacha urrús a bhunú.

2.           Leanfar an nós imeachta atá leagtha amach in Airteagal 15 chun údarú a dheonú faoi mhír 1.

Laistigh de thrí mhí tar éis iarratas iomlán a bheith curtha faoina bhráid, cuirfidh an t‑údarás inniúil in iúl don taisclann lárnach urrús is iarratasóir ar deonaíodh nó ar diúltaíodh an t‑údarú dó.

Airteagal 18 Údarú a tharraingt siar

1.           Déanfaidh údarás inniúil an Bhallstáit ina bhfuil an taisclann lárnach urrús bunaithe an t‑údarú a tharraingt siar in aon cheann de na cásanna seo a leanas:

(a) i gcás nár úsáid an taisclann lárnach urrús an t‑údarú ar feadh 12 mhí, i gcás ina dtréigeann sí an t‑údarú go sainráite nó i gcás nach bhfuil seirbhísí ar bith curtha ar fáil aici ná aon ghníomhaíocht déanta aici le linn na sé mhí roimhe sin;

(b) i gcás ina bhfuair an taisclann lárnach urrús an t‑údarú trí ráitis bhréige a dhéanamh nó ar aon mhodhanna neamhdhleathacha eile;

(c) i gcás nach bhfuil na coinníollacha faoinar deonaíodh an t‑údarú á gcomhlíonadh a thuilleadh ag an taisclann lárnach urrús agus nach mbeidh na gníomhaíochtaí leasúcháin atá iarrtha ag an údarás inniúil déanta aici laistigh de thréimhse a shocrófar;

(d) i gcás ina bhfuil an taisclann lárnach urrús tar éis na ceanglais atá leagtha amach sa Rialachán seo a shárú go córasach agus go tromchúiseach.

2.           A luaithe is a bheidh sé ar an eolas faoi cheann de na cásanna dá dtagraítear i mír 1, rachaidh an t‑údarás inniúil i gcomhairle láithreach leis na húdaráis ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 11 maidir leis an ngá an t‑údarú a tharraingt siar seachas i gcás ina bhfuil gá le cinneadh den sórt sin ar bhonn práinne.

3.           Féadfaidh ESMA agus aon údarás ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 11 a iarraidh, tráth ar bith, go scrúdóidh údarás inniúil an Bhallstáit ina bhfuil an taisclann lárnach urrús bunaithe an cás féachaint an bhfuil an taisclann lárnach urrús fós ag comhlíonadh na gcoinníollacha faoinar deonaíodh an t‑údarú.

4.           Féadfaidh an t‑údarás inniúil an tarraingt siar a theorannú ionas nach mbainfidh sé ach le seirbhís, le gníomhaíocht, nó le hionstraim airgeadais ar leith.

Airteagal 19 Clár na dtaisclann lárnach urrús

1.           Cuirfear cinntí arna nglacadh ag údaráis inniúla faoi Airteagal 14, Airteagal 17 agus Airteagal 18 in iúl láithreach do ESMA.

2.           Cuirfidh bainc cheannais ESMA ar an eolas láithreach faoi aon taisclann lárnach urrús atá á hoibriú acu.

3.           Cuirfear ainm gach taisclainne lárnaí urrús atá ag oibriú i gcomhlíonadh an Rialacháin seo agus ar deonaíodh údarú nó aitheantas di faoi Airteagal 14, Airteagal 17 agus Airteagal 23 ar liosta ina mbeidh na seirbhísí agus na haicmí ionstraimí airgeadais sonraithe a bhfuil an taisclann lárnach urrús údaraithe ina leith. Áireofar sa liosta sin brainsí atá á n‑oibriú ag an taisclann lárnach urrús i mBallstáit eile agus naisc idir thaisclanna lárnacha urrús. Foilseoidh ESMA an liosta ar a shuíomh gréasáin tiomnaithe agus coinneoidh sé cothrom le dáta é.

4.           Cuirfidh na húdaráis inniúla dá dtagraítear in Airteagal 9 in iúl do ESMA na hinstitiúidí sin a oibríonn mar thaisclanna lárnacha urrús laistigh de 90 lá ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Roinn 3 Taisclanna lárnacha urrús a mhaoirsiú

Airteagal 20 Athbhreithniú agus meastóireacht

1.           Déanfaidh an t‑údarás inniúil, uair sa bhliain ar a laghad, athbhreithniú ar na socruithe, ar na straitéisí, ar na próisis agus ar na sásraí arna gcur i bhfeidhm ag taisclann lárnach urrús maidir le comhlíonadh an Rialacháin seo agus déanfaidh sé meastóireacht ar na rioscaí a bhfuil an taisclann lárnach urrús nó a bhféadfadh an taisclann lárnach urrús a bheith neamhchosanta orthu.

2.           Is é an t‑údarás inniúil a bhunóidh a mhinice a dhéanfar an t‑athbhreithniú agus an mheastóireacht dá dtagraítear i mír 1, agus a dhoimhne a bheidh siad, ag féachaint do mhéid, do thábhacht chórasach, do nádúr, do scála agus do chastacht ghníomhaíochtaí na taisclainne lárnaí urrús lena mbaineann. Déanfar an t‑athbhreithniú agus an mheastóireacht a thabhairt cothrom le dáta ar a laghad gach bliain.

3.           Féadfaidh an t‑údarás inniúil cigireachtaí ar an láthair a dhéanamh ar an taisclann lárnach urrús.

4.           Nuair a bheidh sé i mbun an athbhreithnithe agus na meastóireachta dá dtagraítear i mír 1, rachaidh an t‑údarás inniúil i gcomhairle go luath leis na húdaráis ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 11 maidir le feidhmiú na gcóras socraíochta urrús arna n‑oibriú ag an taisclann lárnach urrús.

5.           Cuirfidh an t‑údarás inniúil na húdaráis ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 11 ar an eolas go rialta, agus uair sa bhliain ar a laghad, faoi thorthaí an athbhreithnithe agus na meastóireachta dá dtagraítear i mír 1, lena n‑áirítear aon ghníomhaíochtaí leasúcháin nó pionóis.

6.           Nuair a bheidh siad i mbun an athbhreithnithe agus na meastóireachta dá dtagraítear i mír 1, cuirfidh na húdaráis inniúla atá freagrach as maoirsiú a dhéanamh ar thaisclanna lárnacha urrús a chothaíonn na cineálacha caidreamh dá dtagraítear i bpointí (a), (b) agus (c) den chéad fhomhír d’Airteagal 15(5) an fhaisnéis ar fad ar fáil dá chéile is dóigh a dhéanfaidh a gcuid oibre níos éasca.

7.           Cuirfidh an t‑údarás inniúil de cheangal ar an taisclann lárnach urrús nach bhfuil ceanglais an Rialacháin seo á gcomhlíonadh aici na bearta nó na céimeanna is gá a dhéanamh go luath chun aghaidh a thabhairt ar an staid sin.

8.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála d’fhonn an méid seo a leanas a shonrú:

(a) an fhaisnéis a thabharfaidh an taisclann lárnach urrús don údarás inniúil chun críocha an athbhreithnithe dá dtagraítear i mír 1;

(b) an fhaisnéis a thabharfaidh an t‑údarás inniúil do na húdaráis ábhartha dá dtagraítear i mír 5;

(c) an fhaisnéis a thabharfaidh na húdaráis inniúla dá dtagraítear i mír 6 dá chéile.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

9.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme d’fhonn foirmeacha caighdeánacha, teimpléid chaighdeánacha agus nósanna imeachta caighdeánacha a chinneadh maidir leis an bhfaisnéis dá dtagraítear sa chéad fhomhír de mhír 8 a sholáthar.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 15 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Roinn 4 Soláthar seirbhísí i mBallstát eile

Airteagal 21 Saoirse chun seirbhísí a sholáthar i mBallstát eile

1.           Féadfaidh taisclann lárnach urrús údaraithe a cuid gníomhaíochtaí a dhéanamh laistigh de chríoch an Aontais, trí bhrainse a bhunú nó trí sheirbhísí a sholáthar go díreach, ar choinníoll go bhfuil na cineálacha gníomhaíochtaí lena mbaineann cumhdaithe faoin údarú sin.

2.           Más mian le haon taisclann lárnach urrús a cuid seirbhísí a sholáthar laistigh de chríoch Ballstáit eile den chéad uair, nó an raon seirbhísí a chuireann sí ar fáil inti a athrú, ní mór di an fhaisnéis seo a leanas a chur in iúl d’údarás inniúil an Bhallstáit ina bhfuil sí bunaithe:

(d) an Ballstát ina bhfuil sé beartaithe aici feidhmiú;

(e) clár oibríochtaí ina luaitear go háirithe na seirbhísí atá beartaithe aici a sholáthar;

(f) i gcás brainse, struchtúr eagraíochtúil an bhrainse agus ainmneacha na ndaoine atá freagrach as bainistiú an bhrainse.

3.           Laistigh de thrí mhí ón dáta ar a bhfaighfear an fhaisnéis dá dtagraítear i mír 2, cuirfidh an t‑údarás inniúil an fhaisnéis sin in iúl d’údarás inniúil an Bhallstáit aíochta ach amháin i gcás ina bhfuil cúiseanna aige, tar éis an soláthar seirbhísí atá beartaithe a chur san áireamh, a bheith amhrasach faoi leordhóthanacht struchtúir riaracháin nó chás airgeadais na taisclainne lárnaí urrús ar mian léi a cuid seirbhísí a sholáthar sa Bhallstát aíochta.

4.           I gcás ina ndiúltaíonn an t‑údarás inniúil an fhaisnéis a chur in iúl d’údarás inniúil an Bhallstáit aíochta, ní mór dó cúiseanna an diúltaithe sin a thabhairt don taisclann lárnach urrús lena mbaineann laistigh de thrí mhí ón am a fhaigheann sé an fhaisnéis go léir.

5.           Féadfaidh an taisclann lárnach urrús tosú ar a cuid seirbhísí a sholáthar sa Bhallstát aíochta de réir na gcoinníollacha seo a leanas:

(a) tar éis di teachtaireacht a fháil ón údarás inniúil sa Bhallstát aíochta ina n‑admhaítear go bhfuair an t‑údarás sin an teachtaireacht dá dtagraítear i mír 3;

(b) mura bhfaightear aon teachtaireacht, tar éis dhá mhí ó dháta tharchur na teachtaireachta dá dtagraítear i mír 3.

6.           I gcás athraithe ar aon chuid den fhaisnéis arna cur in iúl i gcomhréir le mír 2, tabharfaidh taisclann lárnach urrús fógra i scríbhinn maidir leis an athrú sin d'údarás inniúil an Bhallstáit aíochta mí amháin ar a laghad sula gcuirfear an t‑athrú chun feidhme. Cuirfidh údarás inniúil an Bhallstáit baile údarás inniúil an Bhallstáit aíochta ar an eolas faoin athrú sin freisin.

Airteagal 22 Comhar idir údaráis baile agus údaráis aíochta

1.           I gcás ina bhfuil taisclann lárnach urrús atá údaraithe i mBallstát amháin tar éis brainse a bhunú i mBallstát eile, féadfaidh údarás inniúil Bhallstát baile na taisclainne lárnaí urrús, i bhfeidhmiú a fhreagrachtaí agus tar éis dó údarás inniúil an Bhallstáit aíochta a chur ar an eolas ina leith, cigireachtaí ar an láthair a dhéanamh sa bhrainse sin.

2.           D’fhéadfadh údaráis inniúla na mBallstát aíochta a cheangal ar thaisclanna lárnacha urrús a sholáthraíonn seirbhísí i gcomhréir le hAirteagal 21 tuairisciú dóibh go tréimhsiúil maidir lena gcuid gníomhaíochtaí sna Ballstáit aíochta sin, go háirithe chun críche staidreamh a bhailiú.

3.           Déanfaidh údarás inniúil Bhallstát baile na taisclainne lárnaí urrús, ar iarratas ó údarás inniúil an Bhallstáit aíochta agus laistigh de thréimhse iomchuí, céannacht na n‑eisitheoirí agus na rannpháirtithe a chur in iúl do na córais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag an taisclann lárnach urrús a sholáthraíonn seirbhísí sa Bhallstát aíochta sin chomh maith le haon fhaisnéis ábhartha eile maidir le gníomhaíochtaí na taisclainne lárnaí urrús sin sa Bhallstát aíochta.

4.           Agus cás na margaí urrús sa Bhallstát aíochta á chur san áireamh, maidir le gníomhaíochtaí taisclainne lárnaí urrús atá tar éis brainse nó naisc idir‑inoibritheachta a bhunú le taisclanna lárnacha urrús eile nó le córais socraíochta slándála sa Bhallstát aíochta sin, má tharlaíonn sé go bhfuil tábhacht shuntasach ag baint le gníomhaíochtaí na taisclainne sin ó thaobh fheidhmiú na margaí urrús agus infheisteoirí a chosaint sa Bhallstát aíochta sin, bunóidh na húdaráis inniúla baile agus aíochta socruithe comhair chun maoirseacht a dhéanamh ar ghníomhaíochtaí na taisclainne lárnaí urrús sin sa Bhallstát aíochta.

5.           I gcás ina bhfuil forais shoiléire agus inléirithe ag údarás inniúil an Bhallstáit aíochta chun a chreidiúint go bhfuil taisclann lárnach urrús atá ag soláthar seirbhísí laistigh dá chríoch i gcomhréir le hAirteagal 21 ag sárú na n‑oibleagáidí a eascraíonn as forálacha an Rialacháin seo, cuirfidh sé an t‑údarás inniúil sa Bhallstát baile ar an eolas faoi.

I gcás ina leanann an taisclann lárnach urrús de ghníomhú ag sárú na n‑oibleagáidí a eascraíonn as forálacha an Rialacháin seo, d’ainneoin na mbeart arna nglacadh ag údarás inniúil an Bhallstáit baile nó toisc nach leor na bearta sin, tar éis dó an scéal a chur in iúl d’údarás inniúil an Bhallstáit baile, glacfaidh údarás inniúil an Bhallstáit aíochta na bearta iomchuí go léir is gá chun a áirithiú go gcomhlíonfar forálacha an Rialacháin seo laistigh de chríoch an Bhallstáit aíochta. Cuirfear ESMA ar an eolas faoi na bearta sin gan mhoill.

Féadfaidh údarás inniúil an Bhallstáit aíochta an cheist a tharchur chuig ESMA, a fhéadfaidh gníomhú i gcomhréir leis na cumhachtaí a tugadh dó faoi Airteagal 19 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

6.           Tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 64 maidir le bearta chun na critéir a bhunú faoina bhféadfaí a bhreithniú go mbaineann tábhacht shuntasach le hoibríochtaí taisclainne lárnaí urrús i mBallstát aíochta maidir le feidhmiú na margaí urrús agus le cosaint infheisteoirí sa Bhallstát aíochta sin.

7.           Forbróidh ESMA dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme d’fhonn foirmeacha caighdeánacha, teimpléid chaighdeánacha agus nósanna imeachta caighdeánacha a shonrú maidir leis na socruithe comhair dá dtagraítear i mír 1, i mír 3 agus i mír 5.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 15 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Roinn 5 Caidreamh le tríú tíortha

Airteagal 23 Tríú tíortha

1.           Féadfaidh taisclann lárnach urrús atá bunaithe i dtríú tír seirbhísí taisclainne lárnaí urrús a sholáthar trí bhíthin brainse nó trí sholáthar díreach seirbhísí d’eisitheoirí agus do rannpháirtithe atá bunaithe san Aontas maidir lena ngníomhaíochtaí san Aontas, agus ní fhéadfaidh siad naisc a bhunú le taisclann lárnach urrús atá bunaithe san Aontas, mura n‑aithníonn ESMA an taisclann lárnach urrús sin.

2.           Tar éis dó dul i gcomhairle leis na húdaráis dá dtagraítear i mír 3, tabharfaidh ESMA aitheantas do thaisclann lárnach urrús atá bunaithe i dtríú tír a chuir isteach ar aitheantas a fháil chun na seirbhísí dá dtagraítear i mír 1 a sholáthar, i gcás ina gcomhlíontar na coinníollacha seo a leanas:

(a) go bhfuil cinneadh glactha ag an gCoimisiún i gcomhréir le mír 6;

(b) go bhfuil an taisclann lárnach urrús faoi réir údaraithe éifeachtaigh agus maoirseachta éifeachtaí lena n‑áirithítear go ndéantar na ceanglais stuamachta atá infheidhme sa tríú tír sin a chomhlíonadh go hiomlán;

(c) go bhfuil socruithe comhair bunaithe idir ESMA agus na húdaráis inniúla sa tríú tír sin de bhun mhír 7.

3.           Agus measúnú á dhéanamh aige an gcomhlíontar na coinníollacha dá dtagraítear in mír 2, rachaidh ESMA i gcomhairle leis na húdaráis inniúla seo a leanas:

(a) údaráis inniúla na mBallstát ina bhfuil sé beartaithe ag an taisclann lárnach urrús seirbhísí taisclainne lárnaí urrús a chur ar fáil;

(b) na húdaráis inniúla a dhéanann maoirseacht ar thaisclanna lárnacha urrús atá bunaithe san Aontas a bhfuil taisclann lárnach urrús i dtríú tír tar éis naisc a bhunú leo;

(c) na húdaráis dá dtagraítear i bpointe (a) d’Airteagal 11(1);

(d) an t‑údarás sa tríú tír atá inniúil chun taisclanna lárnacha urrús a údarú agus maoirseacht a dhéanamh orthu.

4.           Cuirfidh an taisclann lárnach urrús dá dtagraítear i mír 1 a hiarratas ar aitheantas faoi bhráid ESMA.

Soláthróidh an taisclann lárnach urrús is iarratasóir an fhaisnéis uile a mheastar a bheith riachtanach maidir lena haitheantas do ESMA. Laistigh de 30 lá oibre ón iarratas a fháil, déanfaidh ESMA measúnú féachaint an bhfuil an t‑iarratas comhlánaithe ina iomláine. Mura mbeidh an t‑iarratas comhlánaithe, leagfaidh ESMA teorainn ama síos faoina gcaithfidh an taisclann lárnach urrús is iarratasóir faisnéis bhreise a sholáthar.

Is ar bhonn na gcritéar atá leagtha amach i mír 2 a dhéanfar an cinneadh faoin aitheantas.

Laistigh de shé mhí ón lá a gcuirfear isteach iarratas comhlánaithe, cuirfidh ESMA in iúl i scríbhinn, le cinneadh cuí-réasúnaithe ina iomláine, don taisclann lárnach urrús is iarratasóir ar deonaíodh an t‑aitheantas nó ar diúltaíodh é.

5.           Tar éis dó dul i gcomhairle leis na húdaráis dá dtagraítear i mír 3, déanfaidh ESMA athbhreithniú ar aitheantas a thabhairt don taisclann lárnach urrús atá bunaithe i dtríú tír i gcás ina gcuireann an taisclann lárnach urrús sin síneadh san Aontas leis na seirbhísí dá dtagraítear i mír 1 faoi réir an nós imeachta atá leagtha amach i mír 1 go mír 4.

Tarraingeoidh ESMA siar an t‑aitheantas don taisclann lárnach urrús sin i gcás nach bhfuil na coinníollacha agus na ceanglais de réir mhír 2 á gcomhlíonadh a thuilleadh nó sna dálaí dá dtagraítear in Airteagal 18.

6.           Féadfaidh an Coimisiún cinneadh a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta dá dtagraítear in Airteagal 66, lena gcinntear go n‑áirithítear le socruithe dlíthiúla agus maoirseachta tríú tír go gcomhlíonann na taisclanna lárnacha urrús atá údaraithe sa tríú tír sin ceanglais atá ceangailteach de réir dlí agus atá coibhéiseach leis na ceanglais a leagtar amach sa Rialachán seo, go bhfuil na taisclanna lárnacha urrús sin faoi réir maoirseachta éifeachtaí agus forfheidhmiú éifeachtach ar bhonn leanúnach sa tríú tír sin agus go ndéantar foráil le creat dlíthiúil an tríú tír sin maidir le córas coibhéiseach éifeachtach chun na taisclanna lárnacha urrús arna n‑údarú faoi chórais dhlíthiúla tríú tíortha a aithint.

7.           I gcomhréir le hAirteagal 33(1) de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010, bunóidh ESMA socruithe comhair le húdaráis inniúla iomchuí na dtríú tíortha a aithnítear go bhfuil a gcreataí dlí agus maoirseachta coibhéiseach leis an Rialachán seo i gcomhréir le mír 6. Sonróidh na socruithe sin an méid seo a leanas, ar a laghad:

(a) an sásra don mhalartú faisnéise idir ESMA agus údaráis inniúla na dtríú tíortha lena mbaineann, lena n‑áirítear rochtain ar gach faisnéis a iarrann ESMA faoi na taisclanna lárnacha urrús atá údaraithe i dtríú tíortha;

(b) an sásra chun fógra pras a thabhairt do ESMA i gcás ina measfaidh údarás inniúil tríú tír go bhfuil coinníollacha a údaraithe nó coinníollacha reachtaíochta eile á sárú ag taisclann lárnach urrús a bhfuil maoirseacht á déanamh ag an údarás inniúil uirthi, ar coinníollacha iad a bhfuil sé d'oibleagáid uirthi cloí leo;

(c) na nósanna imeachta maidir le comhordú na ngníomhaíochtaí maoirseachta lena n‑áirítear nuair is iomchuí, cigireachtaí ar an láthair.

I gcás ina bhforáiltear d’aistrithe sonraí pearsanta ag Ballstát i gcomhaontú comhair, comhlíonfar forálacha Threoir 95/46/CE agus na haistrithe sin á ndéanamh agus i gcás ina bhforáiltear d’aistrithe sonraí pearsanta ag ESMA i gcomhaontú comhair, comhlíonfar forálacha Rialachán (AE) Uimh. 45/2001 agus na haistrithe sin á ndéanamh.

8.           Tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 64 i dtaobh beart lena sonrófar na seirbhísí a ndéanfaidh taisclann lárnach urrús atá bunaithe i dtríú tír iarratas ar aitheantas ina leith ó ESMA faoi mhír 1 agus an fhaisnéis a sholáthróidh an taisclann lárnach urrús is iarratasóir do ESMA ina hiarratas ar aitheantas faoi mhír 4.

Caibidil II Ceanglais maidir le taisclanna lárnacha urrús

Roinn 1 Ceanglais eagraíochtúla

Airteagal 24 Forálacha ginearálta

1.           Beidh socruithe stóinseacha rialachais ag taisclann lárnach urrús, lena n‑áireofar struchtúr soiléir eagraíochtúil a mbeidh freagrachtaí dea-shainithe, trédhearcacha agus comhsheasmhacha ann, próisis éifeachtacha chun rioscaí a bhfuil sí nó a bhféadfadh sí a bheith nochtaithe dóibh a shainaithint, a bhainistiú, a thuairisciú agus faireachán a dhéanamh orthu, mar aon le sásraí leordhóthanacha um rialú inmheánach, lena n‑áirítear nósanna imeachta fónta ó thaobh an riaracháin agus na cuntasaíochta de.

2.           Glacfaidh taisclann lárnach urrús beartais agus nósanna imeachta atá éifeachtach a ndóthain chun comhlíonadh an Rialacháin seo a áirithiú, lena n‑áirítear forálacha uile an Rialacháin seo a bheith á gcomhlíonadh ag a bainisteoirí agus a fostaithe.

3.           Déanfaidh taisclann lárnach urrús socruithe eagrúcháin agus riaracháin éifeachtacha i scríbhinn a chothabháil agus a oibriú chun aon choinbhleachtaí leasa a aithint a d’fhéadfadh a bheith ann idir í féin, lena n‑áirítear a bainisteoirí, a fostaithe, comhaltaí a boird nó aon duine a bhfuil baint dhíreach nó indíreach aige leo, agus a rannpháirtithe nó a gcliaint sin. Déanfaidh sí nósanna imeachta leordhóthanacha maidir le réiteach a chothabháil agus a chur chun feidhme nuair a thiocfaidh coinbhleachtaí leasa féideartha chun cinn.

4.           Cuirfidh taisclann lárnach urrús a socruithe rialachais agus na rialacha lena rialaítear a gníomhaíocht ar fáil don phobal.

5.           Beidh nósanna imeachta iomchuí ag taisclann lárnach urrús le go bhféadfaidh a fostaithe sáruithe féideartha a thuairisciú go hinmheánach ar bhealach sonrach.

6.           Déanfar iniúchtaí rialta agus neamhspleácha ar thaisclann lárnach urrús. Cuirfear torthaí na n‑iniúchtaí seo in iúl don bhord agus cuirfear ar fáil don údarás inniúil iad.

7.           Déanfaidh taisclann lárnach urrús atá faoi cheangal ag naisc chaipitiúla le taisclann lárnach urrús eile, le cuideachta shealbhaíochta nó le hinstitiúid chreidmheasa dá dtagraítear i dTeideal IV beartais agus nósanna imeachta mionsonraithe a ghlacadh ina sonrófar an chaoi ina mbeidh feidhm ag na ceanglais atá leagtha síos san Airteagal seo maidir leis an ngrúpa agus maidir le heintitis éagsúla an ghrúpa.

8.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála ina sonrófar na huirlisí faireacháin maidir le rioscaí na dtaisclann lárnach urrús dá dtagraítear i mír 1, agus freagrachtaí an phríomhphearsanra i leith na rioscaí sin, na coinbhleachtaí leasa féideartha dá dtagraítear i mír 3 agus na modhanna iniúchta dá dtagraítear i mír 6 ar leibhéal na taisclainne lárnaí urrús agus ar leibhéal an ghrúpa.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Airteagal 25 Bainistíocht shinsearach, an bord agus scairshealbhóirí

1.           Beidh dea-cháil ar lucht bainistíochta sinsearaí taisclainne lárnaí urrús agus beidh a ndóthain taithí acu le háirithiú go ndéanfar bainistiú fónta stuama ar an taisclann lárnach urrús.

2.           Beidh bord ag an taisclann lárnach urrús a mbeidh aon trian ar a laghad dá chomhaltaí, beirt chomhaltaí ar a laghad, neamhspleách.

3.           Ní bheidh cúiteamh na gcomhaltaí neamhspleácha ná na gcomhaltaí neamhfheidhmiúcháin eile den bhord nasctha le feidhmíocht ghnó na taisclainne lárnaí urrús.

4.           Beidh comhaltaí oiriúnacha ar an mbord a mbeidh meascán iomchuí scileanna, taithí agus eolais ar an eintiteas agus ar an margadh acu.

5.           Cinnfidh taisclann lárnach urrús róil agus freagrachtaí an bhoird go soiléir agus cuirfidh sí miontuairiscí na gcruinnithe boird ar fáil don údarás inniúil.

6.           Scairshealbhóirí agus rannpháirtithe na taisclainne lárnaí urrús atá in ann rialú a fheidhmiú ar bhainistíocht na taisclainne lárnaí urrús, go díreach nó go hindíreach, beidh siad oiriúnach chun bainistiú fónta agus stuama na taisclainne lárnaí urrús a áirithiú.

7.           Maidir le taisclann lárnach urrús:

(a) soláthróidh sí don údarás inniúil faisnéis maidir le húinéireacht na taisclainne lárnaí urrús, agus go háirithe, maidir le céannacht agus scála leasanna aon pháirtithe atá in ann rialú a fheidhmiú ar oibriú na taisclainne lárnaí urrús agus poibleoidh sí an fhaisnéis sin;

(b) cuirfidh sí in iúl don údarás inniúil aon aistriú ar úinéireacht as a n‑eascraíonn athrú ar chéannacht na ndaoine a fheidhmíonn rialú ar oibriú na taisclainne lárnaí urrús agus poibleoidh sí an t‑aistriú sin.

8.           Laistigh de 60 lá oibre ón bhfaisnéis dá dtagraítear i mír 7 a fháil, déanfaidh an t‑údarás inniúil cinneadh maidir leis na hathruithe atá beartaithe ar rialú na taisclainne lárnaí urrús. Diúltóidh an t‑údarás inniúil na hathruithe atá beartaithe ar rialú na taisclainne lárnaí urrús a fhormheas i gcás ina bhfuil forais oibiachtúla agus inléirithe ann chun a chreidiúint go gcuirfidís bainistiú fónta agus stuama na taisclainne lárnaí urrús nó cumas na taisclainne lárnaí urrús an Rialachán seo a chomhlíonadh i mbaol.

Airteagal 26 Coiste úsáideoirí

1.           Bunóidh an taisclann lárnach urrús coistí úsáideoirí le haghaidh gach córais socraíochta urrús arna oibriú aici, ar a mbeidh ionadaithe eisitheoirí na gcóras socraíochta urrús sin agus a rannpháirtithe. Beidh comhairle an choiste úsáideoirí neamhspleách ar aon tionchar díreach ó lucht bainistíochta na taisclainne lárnaí urrús.

2.           Saineoidh an taisclann lárnach urrús an sainordú do gach coiste úsáideoirí atá bunaithe, na socruithe rialachais is gá chun a neamhspleáchas a áirithiú, a nósanna imeachta oibriúcháin, na critéir iontrála agus an sásra toghcháin le haghaidh chomhaltaí an choiste úsáideoirí. Beidh na socruithe rialachais ar fáil don phobal, agus áiritheofar leo go dtuairisceoidh an coiste úsáideoirí go díreach don bhord agus go reáchtálfaidh sé cruinnithe rialta.

3.           Cuirfidh na coistí úsáideoirí comhairle ar bhord na taisclainne lárnaí urrús maidir leis na príomhshocruithe a mbíonn tionchar acu ar a gcomhaltaí, lena n‑áirítear na critéir chun glacadh le heisitheoirí nó rannpháirtithe ina gcórais socraíochta urrús faoi seach, an leibhéal seirbhíse agus an struchtúr praghsála.

4.           Gan dochar do cheart na n‑údarás inniúil a bheith curtha ar an eolas mar is cuí, beidh comhaltaí na gcoistí úsáideoirí faoi cheangal ag forálacha rúndachta. I gcás ina gcinnfidh cathaoirleach an choiste úsáideoirí go bhfuil coinbhleacht leasa nó go bhféadfadh coinbhleacht leasa a bheith ag comhalta i ndáil le ceist ar leith, ní bheidh cead ag an gcomhalta sin vótáil ar an gceist sin.

5.           Cuirfidh taisclann lárnach urrús an t‑údarás inniúil ar an eolas go pras faoi aon chinneadh lena gcinnfidh an bord gan comhairle an choiste úsáideoirí a leanúint.

Airteagal 27 Taifead a choinneáil

1.           Coimeádfaidh taisclann lárnach urrús na taifid ar fad ar na seirbhísí agus ar an ngníomhaíocht a sholáthrófar, ar feadh deich mbliana ar a laghad, ionas gur féidir leis an údarás inniúil faireachán a dhéanamh ar chomhlíonadh na gceanglas faoin Rialachán seo.

2.           Cuirfidh taisclann lárnach urrús na taifid dá dtagraítear i mír 1 ar fáil ar iarratas don údarás inniúil agus do na húdaráis ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 11 chun críche a sainorduithe a chomhlíonadh.

3.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála chun sonraí na dtaifead dá dtagraítear i mír 1 a shonrú a choimeádfar d’fhonn faireachán a dhéanamh ar chomhlíonadh fhorálacha an Rialacháin seo ag taisclanna lárnacha urrús.

Cuirfidh ESMA na dréachtaí sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

4.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme chun formáid na dtaifead dá dtagraítear i mír 1 a bhunú, a choimeádfar d’fhonn faireachán a dhéanamh ar chomhlíonadh fhorálacha an Rialacháin seo ag taisclanna lárnacha urrús.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 15 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Airteagal 28 Foinsiú allamuigh

1.           I gcás ina ndéanfaidh taisclann lárnach urrús seirbhísí nó gníomhaíochtaí a eisfhoinsiú chuig tríú páirtí, leanfaidh sí de bheith freagrach go hiomlán as a hoibleagáidí go léir a chomhlíonadh faoin Rialachán seo agus comhlíonfaidh sí na coinníollacha seo a leanas i gcónaí:

(a) ní tharmligfear a freagrachtaí mar thoradh ar an eisfhoinsiú;

(b) ní dhéanfar athrú ar chaidreamh ná ar oibleagáidí na taisclainne lárnaí urrús i leith a rannpháirtithe nó i leith a heisitheoirí;

(c) ní athróidh na coinníollacha chun taisclann lárnach urrús a údarú;

(d) ní chuirfear cosc de dheasca an eisfhoinsithe ar fheidhmeanna maoirseachta a fheidhmiú, lena n‑áirítear rochtain ar an láthair a bheith ar fáil ar fhaisnéis atá ag teastáil chun na feidhmeanna sin a chomhlíonadh;

(e) ní fhágfar an taisclann lárnach urrús gan na córais agus na rialtáin atá de dhíth chun na rioscaí a bhfuil aghaidh le thabhairt orthu a bhainistiú de dheasca eisfhoinsiú;

(f) coinneoidh an taisclann lárnach urrús an saineolas agus na hacmhainní is gá chun meastóireacht a dhéanamh ar chaighdeán na seirbhísí a sholáthraítear, ar leordhóthanacht an tsoláthraí seirbhísí ó thaobh eagrúcháin agus caipitil, agus chun maoirseacht éifeachtach a dhéanamh ar na seirbhísí eisfhoinsithe agus na rioscaí a bhaineann le heisfhoinsiú a bhainistiú;

(g) beidh rochtain dhíreach ag an taisclann lárnach urrús ar fhaisnéis ábhartha na seirbhísí eisfhoinsithe;

(h) beidh an soláthraí seirbhísí ag comhoibriú go díreach leis an údarás inniúil agus leis na húdaráis ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 11 maidir leis na gníomhaíochtaí eisfhoinsithe;

(i) áiritheoidh an taisclann lárnach urrús go gcomhlíonfaidh an soláthraí seirbhísí na caighdeáin a leagtar síos leis an reachtaíocht ábhartha um chosaint sonraí a mbeadh feidhm aici dá mbeadh na soláthraithe seirbhísí bunaithe san Aontas. Beidh an taisclann lárnach urrús freagrach as a áirithiú go leagfar amach na caighdeáin sin i gconradh idir na páirtithe agus go gcoinneofar na caighdeáin sin.

2.           Déanfaidh an taisclann lárnach urrús a cearta agus a hoibleagáidí agus cearta agus oibleagáidí an tsoláthraí seirbhísí a shainiú i gcomhaontú scríofa. Áireofar sa chomhaontú eisfhoinsithe an fhéidearthacht go gcuirfeadh an taisclann lárnach urrús deireadh leis an gcomhaontú.

3.           An fhaisnéis ar fad atá de dhíth chun gur féidir leis an údarás inniúil agus na húdaráis ábhartha dá dtagraítear in Airteagal 11 measúnú a dhéanamh ar an dóigh ina gcomhlíonann na gníomhaíochtaí eisfhoinsithe ceanglais an Rialacháin seo, cuirfidh taisclann lárnach urrús an fhaisnéis sin ar fáil dóibh nuair a iarrtar í.

4.           Déanfaidh an t‑údarás inniúil eisfhoinsiú seirbhíse lárnaí a údarú de réir Airteagal 17.

5.           Ní bheidh feidhm ag mír 1 go mír 4 i gcás ina ndéanann taisclann lárnach urrús roinnt dá seirbhísí nó gníomhaíochtaí a eisfhoinsiú go dtí eintiteas poiblí agus i gcás ina bhfuil an t‑eisfhoinsiú sin arna rialú ag creat dlíthiúil, rialúcháin agus oibriúcháin tiomnaithe, a ndearna an t‑eintiteas poiblí agus an taisclann lárnach urrús ábhartha é a chomhaontú agus a chur ar bhonn foirmiúil go comhpháirteach ar bhonn na gceanglas a bhunaítear sa Rialachán seo.

Roinn 2 Rialacha maidir le gnó a dhéanamh

Airteagal 29 Forálacha ginearálta

1.           Dearfar taisclann lárnach urrús chun riachtanais a rannpháirtithe agus na margaí ar a bhfreastalaíonn sí a chomhlíonadh.

2.           Beidh spriocanna agus cuspóirí atá sainithe go soiléir agus atá intomhaiste agus indéanta ag taisclann lárnach urrús, amhail i réimse na n‑íosleibhéal seirbhísí, i réimse na n‑ionchas bainistíochta riosca agus i réimse na dtosaíochtaí gnó.

3.           Beidh rialacha trédhearcacha maidir le láimhseáil gearán ag taisclann lárnach urrús.

Airteagal 30 Ceanglais rannpháirtíochta

1.           Beidh critéir rannpháirtíochta atá nochta go poiblí ag taisclann lárnach urrús le haghaidh gach córais socraíochta urrús arna oibriú aici, critéir lena gceadófar rochtain chothrom agus oscailte. Beidh na critéir sin trédhearcach, oibiachtúil, bunaithe ar rioscaí, agus neamh‑idirdhealaitheach i dtreo is go n‑áiritheofaí rochtain chothrom agus oscailte ar an taisclann lárnach urrús. Ní cheadófar critéir a úsáid a chuireann srian le rochtain ach amháin sa mhéid is gurb é rialú an riosca atá ann don taisclann lárnach urrús an cuspóir atá leo.

2.           Déileálfaidh taisclann lárnach urrús le hiarrataí ar rochtain go pras trí fhreagra ar na hiarrataí sin a chur a fáil laistigh de mhí amháin ar a dhéanaí, agus cuirfidh sí na nósanna imeachta maidir le déileáil le hiarratais ar rochtain ar fáil go poiblí.

3.           Ní fhéadfaidh taisclann lárnach urrús rochtain a dhiúltú do rannpháirtí a chomhlíonann na critéir dá dtagraítear i mír 1 ach amháin má thugtar údar cuí leis i scríbhinn agus má tá sé bunaithe ar anailís riosca chuimsitheach.

I gcás diúltaithe, tá sé de cheart ag an rannpháirtí iarrthach gearán a dhéanamh le húdarás inniúil na taisclainne lárnaí urrús a dhiúltaigh an rochtain.

Déanfaidh an t‑údarás inniúil freagrach iniúchadh cuí ar an ngearán trí mheasúnú a dhéanamh ar na cúiseanna leis an diúltú agus tabharfaidh sé freagra réasúnaithe don rannpháirtí iarrthach.

Rachaidh an t‑údarás inniúil freagrach i gcomhairle leis an údarás inniúil in áit bhunaithe an rannpháirtí iarrthaigh maidir leis an measúnú a dhéanann sé ar an ngearán. I gcás nach n‑aontaíonn údarás an rannpháirtí iarrthaigh leis an measúnú a cuireadh ar fáil, déanfar an cheist a tharchur chuig ESMA, a fhéadfaidh gníomhú i gcomhréir leis na cumhachtaí a thugtar dó faoi Airteagal 19 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

I gcás ina meastar go bhfuil diúltú na taisclainne lárnaí urrús chun rochtain a thabhairt don rannpháirtí iarrthach éagórach, eiseoidh an t‑údarás inniúil freagrach ordú lena gceanglófar ar an taisclann lárnach urrús sin rochtain a thabhairt don rannpháirtí iarrthach.

4.           Beidh nósanna imeachta oibiachtúla agus trédhearcacha ag an taisclann lárnach urrús maidir le rannpháirtithe nach gcomhlíonann na critéir maidir le rannpháirtíocht dá dtagraítear i mír 1 a thuilleadh a chur ar fionraí agus a scor go hordúil.

5.           Tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 64 maidir le bearta chun na rioscaí a shonrú a d’fhéadfadh a bheith ina mbonn údair le diúltú ó thaisclann lárnach urrús rochtain a thabhairt do rannpháirtithe agus chun na heilimintí den nós imeachta dá dtagraítear i mír 3 a shonrú.

6.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme d’fhonn na foirmeacha caighdeánacha agus na teimpléid a bhunú i gcomhair an nós imeachta dá dtagraítear i mír 3.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 15 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Airteagal 31 Trédhearcacht

1.           Déanfaidh taisclann lárnach urrús na praghsanna agus na táillí a bhaineann leis na seirbhísí a sholáthraítear a nochtadh go poiblí maidir le gach córas socraíochta urrús arna oibriú aici, agus maidir le gach ceann de na seirbhísí eile a chuireann sí i gcrích. Nochtfaidh sí na praghsanna agus táillí ar gach seirbhís agus ar gach feidhm a chuirtear ar fáil ar leithligh, lena n‑airítear lascainí agus aisíocaíochtaí mar aon leis na coinníollacha chun tairbhe a bhaint as na laghduithe sin. Ligfidh sé dá chustaiméirí rochtain leithleach a bheith acu ar na seirbhísí sonracha a sholáthraítear.

2.           Foilseoidh taisclann lárnach urrús a praghasliosta chun comparáid idir thairiscintí a éascú agus chun cur ar chumas custaiméirí an praghas a bheidh le híoc acu chun úsáid a bhaint as na seirbhísí a réamh‑mheas.

3.           Beidh taisclann lárnach urrús faoi cheangal ag a beartas praghsála atá foilsithe.

4.           Soláthróidh taisclann lárnach urrús faisnéis dá custaiméirí lenar féidir an sonrasc a réiteach leis na praghasliostaí atá foilsithe.

5.           Déanfaidh taisclann lárnach urrús na rioscaí a bhaineann leis na seirbhísí a sholáthraítear a nochtadh do na rannpháirtithe go léir.

6.           Tabharfaidh taisclann lárnach urrús cuntas go leithleach i dtaobh chostais agus ioncaim na seirbhísí a sholáthraítear agus nochtfaidh sí an fhaisnéis sin don údarás inniúil.

Airteagal 32 Nósanna imeachta cumarsáide le rannpháirtithe agus le bonneagair eile mhargaidh

Úsáidfidh taisclanna lárnacha urrús na caighdeáin agus na nósanna imeachta cumarsáide atá aitheanta le haghaidh teachtaireachtaí agus sonraí tagartha d’fhonn taifeadadh, íocaíocht agus socraíocht éifeachtúil a éascú ina gcuid nósanna imeachta cumarsáide le rannpháirtithe na gcóras socraíochta urrús arna n‑oibriú acu agus leis na bonneagair mhargaidh a mbíonn siad ag plé leo.

Roinn 3 ceanglais maidir le seirbhísí taisclainne lárnaí urrús

Airteagal 33 Forálacha ginearálta

Beidh rialacha agus nósanna imeachta iomchuí ag taisclann lárnach urrús le haghaidh gach córais socraíochta urrús atá á oibriú aici, lena n‑áirítear rialtáin agus cleachtais chuntasaíochta stóinsithe, d’fhonn cabhrú chun sláine eisiúintí urrús a áirithiú, agus na rioscaí a bhaineann le hidirbhearta urrús a choimeád slán agus a shocrú a laghdú agus a bhainistiú.

Airteagal 34 Sláine na heisiúna

1.           Glacfaidh taisclann lárnach urrús bearta réitigh iomchuí le fíorú go bhfuil líon na n‑urrús atá i gceist in eisiúint urrús nó i gcuid d’eisiúint urrús a chuirtear faoi bhráid na taisclainne lárnaí urrús cothrom le suim na n‑urrús atá taifeadta ar chuntais urrús rannpháirtithe an chórais socraíochta urrús arna oibriú ag an taisclann lárnach urrús. Déanfar na bearta réitigh sin ar bhonn ionlae.

2.           Nuair is iomchuí, agus más rud é go bhfuil baint ag eintitis eile leis an bpróiseas réitigh maidir le heisiúint urrús áirithe, amhail an t‑eisitheoir, na cláraitheoirí, na gníomhairí eisiúna, na gníomhairí aistrithe, na taisceoirí coiteanna, taisclanna lárnacha urrús eile nó eintitis eile, ceanglóidh an taisclann lárnach urrús ar na heintitis sin bearta comhair agus malartaithe faisnéise leordhóthanacha a chur ar bun leis an taisclann lárnach urrús ionas go gcoinneofar sláine na heisiúna.

3.           Ní cheadófar rótharraingtí urrús, iarmhéideanna dochair ná cruthú urrús i gcóras socraíochta urrús arna oibriú ag taisclann lárnach urrús.

4.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála d’fhonn na bearta réitigh a ghlacfaidh taisclann lárnach urrús faoi mhír 1 go mír 3 a shonrú.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Airteagal 35 Urrúis na rannpháirtithe a chosaint

1.           Coinneoidh taisclann lárnach urrús taifid agus cuntais maidir le gach córas socraíochta urrús arna oibriú aici, lena gcuirfear ar a cumas, aon tráth agus gan mhoill, urrúis rannpháirtí amháin a idirdhealú sna cuntais leis an taisclann lárnach urrús ó urrúis aon rannpháirtí eile agus, más infheidhme, ó shócmhainní na taisclainne lárnaí urrús féin.

2.           Coinneoidh taisclann lárnach urrús taifid agus cuntais lena gcuirfear ar chumas rannpháirtí idirdhealú a dhéanamh idir urrúis an rannpháirtí sin agus urrúis chliaint an rannpháirtí sin.

3.           Beidh taisclann lárnach urrús sásta taifid agus cuntais a choinneáil lena gcuirfear ar chumas rannpháirtí idirdhealú a dhéanamh idir urrúis gach duine de chliaint an rannpháirtí sin, má tá a leithéid ag teastáil ón rannpháirtí sin agus dá réir (‘leithscaradh cliaint aonair’).

4.           Déanfaidh taisclann lárnach urrús an leibhéal cosanta agus na costais a bhaineann leis na leibhéil éagsúla leithscartha a sholáthraíonn sí a nochtadh don phobal, agus déanfaidh sí na seirbhísí sin a thairiscint de réir téarmaí tráchtála réasúnta.

5.           Ní bhainfidh taisclann lárnach urrús úsáid as urrúis rannpháirtí chun aon chríche mura bhfuil toiliú sainráite an rannpháirtí sin faighte aici.

6.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála ina sonrófar na modhanna cuntais reatha agus na struchtúir chuntais lenar féidir idirdhealú a dhéanamh idir na sealúchais dá dtagraítear faoi mhír 1 go mír 3 agus na modhanna measúnaithe ina leith.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Airteagal 36 Críochnaitheacht socraíochta

1.           Áiritheoidh taisclann lárnach urrús go gcuirfidh an córas socraíochta urrús arna oibriú aici cosaint leormhaith ar fáil do rannpháirtithe. Déanfar an córas socraíochta urrús arna oibriú ag taisclann lárnach urrús a ainmniú agus a fhógairt de réir na nósanna imeachta dá dtagraítear i bpointe (a) d’Airteagal 2 de Threoir 98/26/CE.

2.           Déanfaidh taisclann lárnach urrús nósanna imeachta a bhunú maidir lena córais socraíochta urrús lena gcumasófar socraíocht a bhaint amach go tráthúil, neamhchosaint íosta a rannpháirtithe ar riosca contrapháirtí agus riosca leachtachta agus ráta íseal teipeanna socraíochta.

3.           Saineoidh taisclann lárnach urrús go soiléir an pointe ag a mbeidh orduithe aistrithe i gcóras socraíochta urrús do-athraitheach, in‑fhorfheidhmithe le dlí agus ceangailteach ar thríú páirtithe.

4.           Nochtfaidh taisclann lárnach urrús an pointe ama ag a mbeidh aistrithe cistí agus urrús i gcóras socraíochta urrús do-athraitheach, in‑fhorfheidhmithe le dlí agus ceangailteach ar thríú páirtithe.

5.           Beidh feidhm ag mír 3 agus ag mír 4 gan dochar do na forálacha is infheidhme maidir le naisc agus comhbhonneagar TF socraíochta dá bhforáiltear faoi Airteagal 45.

6.           Bainfidh taisclann lárnach urrús críochnaitheacht socraíochta amach tráth nach déanaí ná deireadh an lae gnó ar an dáta socraíochta atá beartaithe. Ar éileamh óna coiste úsáideoirí, déanfaidh sí córais a shuiteáil lena gcumasófar socraíocht ionlae nó fíorama.

7.           Cuirfear fáltais airgid socraíochtaí urrús ar fáil d’fhaighteoirí lena n‑úsáid tráth nach déanaí ná deireadh an lae gnó aran dáta socraíochta atá beartaithe.

8.           Gach idirbheart urrús i gcoinne airgid idir rannpháirtithe díreacha na gcóras socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclann lárnach urrús, socrófar iad ar bhonn soláthair in áit íocaíochta.

9.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála ina sonrófar na heilimintí de na nósanna imeachta dá dtagraítear i mír 2 lena gcumasófar socraíocht a bhaint amach go tráthúil.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Airteagal 37 Socraíocht airgid

1.           I gcás idirbheart atá ainmnithe in airgeadra na tíre ina dtarlaíonn an tsocraíocht tráth ar bith a mbíonn sé praiticiúil agus ar fáil, socróidh taisclann lárnach urrús íocaíochtaí airgid a córas socraíochta urrús faoi seach trí bhíthin cuntas arna n‑oscailt le banc ceannais a fheidhmíonn faoi réir an airgeadra sin.

2.           Nuair nach mbíonn sé praiticiúil socraíocht a dhéanamh i gcuntais an bhainc ceannais ná nuair nach mbíonn an tsocraíocht ar fáil, féadfaidh taisclann lárnach urrús tairiscint a dhéanamh na híocaíochtaí airgid a shocrú le haghaidh a córas socraíochta urrús ar fad nó le haghaidh cuid díobh trí bhíthin cuntas arna n‑oscailt le hinstitiúid chreidmheasa. Má dhéanann taisclann lárnach urrús tairiscint socraíocht a dhéanamh i gcuntais arna n‑oscailt le hinstitiúid chreidmheasa, déanfaidh sí é sin i gcomhréir le forálacha Theideal IV.

3.           I gcás ina dtairgeann taisclann lárnach urrús socraíocht i gcuntais an bhainc ceannais agus i gcuntais arna n‑oscailt le hinstitiúid chreidmheasa araon, beidh sé de cheart ag a rannpháirtithe rogha a dhéanamh idir an dá rogha sin.

4.           Cuirfidh taisclann lárnach urrús faisnéis leordhóthanach ar fáil do rannpháirtithe sa mhargadh ionas gur féidir leo na rioscaí agus na costais a bhaineann leis na seirbhísí sin a shainaithint agus chun meastóireacht a dhéanamh orthu.

5.           Tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 64 maidir le bearta ina sainítear na cásanna nach mbíonn socrú na n‑íocaíochtaí airgid in airgeadra ar leith trí bhíthin cuntas arna n‑oscailt le banc ceannais praiticiúil ná ar fáil agus ina sainítear na modhanna measúnaithe ina leith.

Airteagal 38 Rialacha agus nósanna imeachta maidir le mainneachtain rannpháirtí

1.           Maidir le gach córas socraíochta urrús arna oibriú aici, beidh rialacha agus nósanna imeachta éifeachtacha atá sainithe go soiléir ag an taisclann lárnach urrús chun mainneachtain rannpháirtí a bhainistiú lena n‑áiritheofar go nglacfaidh an taisclann lárnach urrús gníomhaíocht thráthúil chun caillteanais agus brúnna leachtachta a rialú agus go leanfaidh sí ar aghaidh ag comhlíonadh a hoibleagáidí.

2.           Cuirfidh taisclann lárnach urrús a rialacha agus nósanna imeachta maidir le mainneachtain ar fáil don phobal.

3.           Tabharfaidh taisclann lárnach urrús faoi thástáil agus faoi athbhreithniú ar bhonn tréimhsiúil ar a nósanna imeachta mainneachtana i gcomhpháirt lena rannpháirtithe agus le páirtithe leasmhara ábhartha eile chun a áirithiú go bhfuil siad praiticiúil agus éifeachtach.

4.           Chun feidhmiú comhsheasmhach an airteagail seo a áirithiú, féadfaidh ESMA treoirlínte a eisiúint i gcomhréir le hAirteagal 16 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Roinn 4 Ceanglais stuamachta

Airteagal 39 Ceanglais ghinearálta

Glacfaidh taisclann lárnach urrús creat bainistithe riosca fónta chun rioscaí dlíthiúla, gnó, oibriúcháin agus eile a bhainistiú go cuimsitheach.

Airteagal 40 Rioscaí dlíthiúla

1.           Chun críche údaraithe agus maoirseachta, agus chun críche a custaiméirí a chur ar an eolas, beidh ag taisclann lárnach urrús rialacha, nósanna imeachta agus conarthaí atá soiléir agus intuigthe lena n‑áirítear cinn le haghaidh na gcóras socraíochta urrús arna n‑oibriú aici.

2.           Déanfaidh taisclann lárnach urrús a rialacha, a nósanna imeachta agus a conarthaí a cheapadh ionas gur féidir iad a fhorfheidhmiú i ngach dlínse ábhartha, lena n‑áirítear i gcás mhainneachtain an rannpháirtí.

3.           Sainaithneoidh agus maolóidh taisclann lárnach urrús a bhfuil gnó á dhéanamh aici i ndlínsí éagsúla na rioscaí a eascraíonn as easaontachtaí féideartha dlíthe sna dlínsí éagsúla.

Airteagal 41 Riosca ginearálta gnó

Beidh uirlisí bainistithe agus rialaithe TF stóinsithe ag taisclann lárnach urrús chun rioscaí ginearálta gnó a shainaithint agus a bhainistiú agus faireachán a dhéanamh orthu, lena n‑áirítear straitéis ghnó, sreafaí airgid agus speansais oibriúcháin.

Airteagal 42 Rioscaí oibriúcháin

1.           Sainaithneoidh taisclann lárnach urrús na foinsí féideartha go léir a bhaineann le riosca oibriúcháin, idir inmheánach agus seachtrach, agus íoslaghdóidh sí a dtionchar trí bhíthin uirlisí TF, rialuithe agus nósanna imeachta iomchuí a úsáid, lena n‑áirítear le haghaidh na gcóras socraíochta urrús go léir arna n‑oibriú aici.

2.           Coimeádfaidh taisclann lárnach urrús uirlisí TF iomchuí chun ardleibhéal slándála agus iontaofachta oibriúcháin a áirithiú, agus beidh cumas leordhóthanach ar fáil di freisin. Déileálfar go leordhóthanach le castacht, le héagsúlacht agus le cineál na seirbhísí agus na ngníomhaíochtaí atá á bhfeidhmiú trí bhíthin uirlisí teicneolaíochta faisnéise d’fhonn ardchaighdeáin slándála, sláine agus rúndacht na faisnéise a choimeádtar a áirithiú.

3.           I gcás a seirbhísí nótaire agus cothabhála lárnaí agus i gcás gach córais socraíochta urrús a oibríonn sí, ceapfaidh taisclann lárnach urrús beartas leormhaith um leanúnachas gnó agus plean athshlánaithe ó thubaiste a mbeidh sé d’aidhm leo a seirbhísí a choinneáil slán, a hoibríochtaí a athshlánú go tráthúil agus oibleagáidí na taisclainne lárnaí urrús a chomhlíonadh i gcás imeachtaí lena mbainfeadh riosca suntasach go gcuirfí isteach ar oibríochtaí agus cuirfidh an taisclann lárnach urrús iad sin i bhfeidhm agus coinneoidh sé ar bun iad.

4.           Beifear in ann na hidirbhearta ar fad a athshlánú tráth an bhriste de dhroim an phlean dá dtagraítear i mír 3, ionas gur féidir le rannpháirtithe na taisclainne lárnaí urrús leanúint ag oibriú faoi chinnteacht agus socraíocht a dhéanamh ar an dáta sceidealta. Cuirfear san áireamh ann an dara láithreán próiseála a chur ar bun mar aon leis an leibhéal riachtanach príomhacmhainní, cumas agus feidhmiúlachtaí, lena n‑áirítear foireann a bhfuil scileanna agus taithí iomchuí aici.

5.           Déanfaidh an taisclann lárnach urrús clár tástálacha ar na socruithe dá dtagraítear i mír 1 go mír 4 a phleanáil agus a thabhairt chun críche.

6.           Sainaithneoidh agus bainisteoidh taisclann lárnach urrús na rioscaí ó thaobh a hoibríochtaí a d’fhéadfadh a bheith ag gabháil le príomh‑rannpháirtithe sna córais socraíochta urrús arna n‑oibriú aici, agus le soláthraithe seirbhísí agus fóntais, le taisclanna lárnacha urrús eile nó le bonneagair eile mhargaidh agus déanfaidh sí faireachán orthu.

7.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála d’fhonn an méid seo a leanas a shainiú; na rioscaí oibriúcháin dá dtagraítear i mír 1 agus i mír 6, na modhanna chun dul i ngleic leis na rioscaí sin, iad a thástáil nó a íoslaghdú, lena n‑áirítear na beartais um leanúnachas gnó agus na pleananna athshlánaithe ó thubaiste dá dtagraítear i mír 3 agus i mír 4 agus na modhanna chun measúnú a dhéanamh orthu.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Airteagal 43 Rioscaí infheistíochta

1.           Déanfaidh taisclann lárnach urrús a sócmhainní airgeadais a shealbhú i mbainc cheannais nó in institiúidí creidmheasa údaraithe a bhfuil cleachtais chuntasaíochta stóinsithe, nósanna imeachta maidir le slánchoimeád agus rialuithe inmheánacha acu ionas gur féidir na sócmhainní sin a chosaint go hiomlán.

2.           Beidh rochtain phras ag taisclann lárnach urrús ar a sócmhainní nuair is gá.

3.           Ní infheisteoidh taisclann lárnach urrús a hacmhainní airgeadais ach in airgead tirim nó in ionstraimí airgeadais fíorleachtacha a mbaineann riosca íosta margaidh agus creidmheasa leo. Beifear in ann na hinfheistíochtaí sin a leachtú go tapa gan ach éifeacht dhíobhálach an‑bheag a imirt ar phraghsanna.

4.           Cuirfidh taisclann lárnach urrús a neamhchosaintí foriomlána ar riosca creidmheasa i leith institiúidí aonair san áireamh nuair a bheidh a cinneadh infheistíochta á dhéanamh aici agus áiritheoidh sí go bhfanfaidh a neamhchosaint fhoriomlán ar riosca i leith aon institiúide aonair laistigh de theorainneacha comhchruinnithe inghlactha.

Airteagal 44 Ceanglais chaipitil

1.           Beidh caipiteal, chomh maith le tuilleamh coimeádta agus cúlchistí de chuid taisclainne lárnaí urrús comhréireach leis na rioscaí a thig as gníomhaíochta na taisclainne lárnaí urrús. Beidh sé leordhóthanach i gcónaí chun an méid seo a leanas a dhéanamh:

(a) a áirithiú go mbeidh an taisclann lárnach urrús cosanta go leormhaith ar rioscaí oibriúcháin, dlíthiúla, gnó, coimeádta agus infheistíochta;

(b) caillteanais fhéideartha a bhaineann le caillteanais gnó ghinearálta a chumhdach, ionas gur féidir leis an taisclann lárnach urrús leanúint ar aghaidh ag soláthar seirbhísí mar ghnóthas leantach;

(c) a áirithiú go ndéanfar foirceannadh ordúil nó athstruchtúrú ar ghníomhaíochtaí na taisclainne lárnaí urrús thar thréimhse iomchuí i gcás mainneachtana;

(d) a ligean don taisclann lárnach urrús íoc as a costais oibriúcháin reatha agus réamh‑mheasta ar feadh sé mhí ar a laghad faoi réir raon cásanna struis.

2.           Coimeádfaidh taisclann lárnach urrús plean maidir leis an méid seo a leanas:

(a) caipiteal breise a chruinniú i gcás ina ndruideann a caipiteal cothromais gar do na ceanglais dá bhforáiltear i mír 1 nó má thiteann sé faoi bhun an méid sin;

(b) foirceannadh ordúil nó atheagrú a hoibríochtaí agus a seirbhísí a bhaint amach i gcás nach féidir leis an taisclann lárnach urrús caipiteal nua a chruinniú.

Faomhfaidh bord stiúrthóirí nó bord coiste iomchuí an plean seo agus déanfar é a nuashonrú ar bhonn rialta.

3.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála d’fhonn sainiú a dhéanamh ar chaipiteal, ar thuillimh choimeádta agus ar chúlchistí na taisclainne lárnaí urrús dá dtagraítear i mír 1 agus ar ghnéithe an phlean dá dtagraítear i mír 2.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Roinn 5 Ceanglais maidir le naisc idir thaisclanna lárnacha urrús

Airteagal 45 Naisc idir thaisclanna lárnacha urrús

1.           Sula ndéanfar nasc idir thaisclanna lárnacha urrús a bhunú, agus ar bhonn leanúnach a luaithe is a bhunófar an nasc, déanfaidh gach taisclann lárnach urrús lena mbaineann na foinsí féideartha riosca dóibh féin agus dá rannpháirtithe a eascraíonn ón socrú naisc a shainaithint, a mheasúnú, a bhainistiú agus déanfaidh siad faireachán orthu.

2.           Déanfar socruithe naisc a údarú de réir mar a cheanglaítear le pointe (d) Airteagal 17(1).

3.           Cuirfidh nasc cosaint leordhóthanach ar fáil do na taisclanna lárnacha urrús atá nasctha agus dá rannpháirtithe, go háirithe maidir le creidmheasanna féideartha arna nglacadh ag taisclanna lárnacha urrús agus na rioscaí comhchruinnithe agus leachtachta atá mar thoradh ar an socrú maidir leis an nasc.

Tacóidh socrú conarthach iomchuí le nasc, ar socrú é ina leagfar amach cearta agus oibleagáidí faoi seach na dtaisclann lárnach urrús atá nasctha agus, nuair is gá, rannpháirtithe na dtaisclann lárnach urrús chomh maith. Déanfar foráil i socrú conarthach lena mbainfidh impleachtaí trasdlínsiúla maidir le rogha shoiléir dlí lena rialaítear gach gné d’oibríochtaí an naisc.

4.           I gcás aistrithe shealadaigh urrús idir thaisclanna lárnacha urrús atá nasctha, beidh cosc ar urrúis a athaistriú sula gcuirfear an chéad aistriú i gcrích.

5.           Déanfaidh taisclann lárnach urrús a úsáideann idirghabhálaí chun nasc a fheidhmiú le taisclann lárnach urrús eile na rioscaí breise a eascraíonn as úsáid an idirghabhálaí sin a thomhas agus a bhainistiú agus déanfaidh sé faireachán orthu.

6.           Beidh nósanna imeachta réitigh stóinsithe ag taisclanna lárnacha urrús atá nasctha chun a áirithiú go bhfuil a dtaifid féin cruinn.

7.           I ngeall ar naisc idir thaisclanna lárnacha urrús, beifear in ann socraíocht ina bhfuil soláthar in áit íocaíochta i gceist a dhéanamh i gcás idirbheart idir rannpháirtithe na dtaisclann lárnach urrús atá nasctha, más féidir agus más praiticiúil. Déanfar na cúiseanna le haon socraíocht nach bhfuil bunaithe ar sholáthar in áit íocaíochta a chur in iúl do na húdaráis inniúla.

8.           Bunófar i gcórais socraíochta urrús idir‑inoibritheacha agus i dtaisclanna lárnacha urrús a úsáideann comhbhonneagar socraíochta pointí comhionanna maidir leis na nithe seo a leanas:

(a) an tráth a dtagann orduithe aistrithe isteach sa chóras;

(b) do‑athraitheacht orduithe aistrithe;

(c) críochnaitheacht aistrithe urrús agus airgid.

9.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála d’fhonn an méid seo a leanas a shainiú: na coinníollacha dá bhforáiltear i mír 3 faoina ndéantar foráil i ngach cineál socraithe naisc maidir le cosaint leormhaith a thabhairt do na taisclanna lárnacha urrús atá nasctha agus dá rannpháirtithe, go háirithe nuair a bheartaíonn taisclann lárnach urrús bheith rannpháirteach i gcóras socraíochta urrús arna oibriú ag taisclann lárnach urrús eile, faireachán agus bainistíocht a dhéanamh ar na rioscaí breise dá dtagraítear i mír 5 a eascraíonn as úsáid idirghabhálaithe, na modhanna réitigh dá dtagraítear i mír 6, na cásanna ina bhfuil réiteach bunaithe ar sholáthar in áit íocaíochta praiticiúil agus indéanta, rud dá bhforáiltear i mír 7 agus maidir leis na modhanna chun measúnú a dhéanamh orthu.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Caibidil III Easaontacht dlíthe

Airteagal 46 An dlí is infheidhme maidir le gnéithe dílsithe

1.           Is de réir dhlí na tíre ina ndéantar an cuntas a choimeád a rialófar aon cheist maidir le gnéithe dílsithe ó thaobh ionstraimí airgeadais atá i seilbh taisclainne lárnaí urrús.

2.           I gcás ina n‑úsáidtear an cuntas le haghaidh socraíochta i gcóras socraíochta urrús, is é a bheidh sa dlí is infheidhme an dlí lena rialaítear an córas socraíochta urrús sin.

3.           I gcás nach n‑úsáidtear an cuntas le haghaidh socraíochta i gcóras socraíochta urrús, glacfar leis go bhfuil an cuntas sin á choimeád san áit a bhfuil gnátháit chónaithe na taisclainne lárnaí urrús arna cinneadh le hAirteagal 19 de Rialachán (CE) Uimh. 593/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle[24].

4.           Ciallaíonn cur i bhfeidhm dhlí aon tíre a shonraítear leis an Airteagal seo cur i bhfeidhm na rialacha dlí a bheidh i bhfeidhm sa tír sin seachas a rialacha dlí idirnáisiúnta phríobháidigh.

Caibidil IV Rochtain ar thaisclanna lárnacha urrús

roinn 1 Rochtain eisitheoirí ar thaisclanna lárnacha urrús

Airteagal 47 Saoirse chun eisiúint a dhéanamh i dtaisclann lárnach urrús atá údaraithe san AE

1.           Gan dochar don dlí corparáideach faoina bhfuil na hurrúis bunaithe, beidh sé de cheart ag eisitheoir socrú a dhéanamh go mbeadh a urrúis taifeadta i dtaisclann lárnach urrús ar bith atá bunaithe i mBallstát ar bith.

2.           I gcás ina gcuireann eisitheoir iarraidh isteach ar a urrúis a thaifeadadh i dtaisclann lárnach urrús, tabharfaidh an taisclann lárnach urrús faoin iarraidh sin go pras agus cuirfidh sí freagra ar fáil don eisitheoir iarrthach laistigh de thrí mhí.

3.           Féadfaidh taisclann lárnach urrús diúltú seirbhísí a chur ar fáil d’eisitheoir. Ní fhéadfaidh an diúltú sin a bheith bunaithe ach amháin ar anailís riosca chuimsitheach nó ar éagmais rochtana ag an taisclann lárnach urrús ar fhothaí idirbheart ón margadh ina dtrádáiltear nó ina dtrádálfar urrúis an eisitheora iarrthaigh.

4.           I gcás ina ndiúltaíonn taisclann lárnach urrús seirbhísí a chur ar fáil d’eisitheoir, cuirfidh sí na cúiseanna iomlána lena ndiúltú ar fáil don eisitheoir iarrthach.

I gcás diúltaithe, tá sé de cheart ag an eisitheoir iarrthach gearán a dhéanamh le húdarás inniúil na taisclainne lárnaí urrús a dhiúltaíonn a seirbhísí a chur ar fáil.

Déanfaidh údarás inniúil na taisclainne lárnaí urrús sin iniúchadh cuí ar an ngearán trí mheasúnú a dhéanamh ar na cúiseanna leis an diúltú a thug an taisclann lárnach urrús agus tabharfaidh sé freagra réasúnaithe don eisitheoir.

Rachaidh údarás inniúil freagrach na taisclainne lárnaí urrús i gcomhairle leis an údarás inniúil in áit bhunaithe an eisitheora iarrthaigh maidir leis an measúnú a dhéanfaidh sé ar an ngearán. I gcás nach n‑aontaíonn údarás áit bhunaithe an eisitheora iarrthaigh leis an measúnú sin, déanfar an cheist a tharchur chuig ESMA, a fhéadfaidh gníomhú i gcomhréir leis na cumhachtaí a tugadh dó faoi Airteagal 19 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

I gcás ina meastar go bhfuil diúltú na taisclainne lárnaí urrús a seirbhísí a chur ar fáil don eisitheoir éagórach, eiseoidh an t‑údarás inniúil atá freagrach ordú lena gceanglófar ar an taisclann lárnach urrús sin a seirbhísí a chur ar fáil don eisitheoir iarrthach.

5.           Tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 64 maidir le bearta chun na rioscaí a shonrú a d’fhéadfadh a bheith ina mbonn údair le diúltú ó thaisclann lárnach urrús rochtain a thabhairt d’eisitheoirí agus chun na heilimintí den nós imeachta dá dtagraítear i mír 4 a shonrú.

6.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme d’fhonn foirmeacha caighdeánacha agus teimpléid a bhunú i gcomhair an nós imeachta dá dtagraítear i mír 2.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 15 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

roinn 2 Rochtain idir thaisclanna lárnacha urrús

Airteagal 48 Rochtain chaighdeánach ar nasc

Beidh sé de cheart ag taisclann lárnach urrús a bheith ina rannpháirtí de thaisclann lárnach urrús eile i gcomhréir le hAirteagal 30 agus faoi réir údarú an naisc idir thaisclanna lárnacha urrús dá bhforáiltear faoi Airteagal 17.

Airteagal 49 Rochtain shaincheaptha ar nasc

1.           I gcás ina n‑iarrann taisclann lárnach urrús amháin ar thaisclann lárnach urrús eile feidhmeanna speisialta a fhorbairt ionas go mbeadh rochtain ar an taisclann lárnach urrús eile sin, ní fhéadfaidh an taisclann lárnach urrús is faighteoir an iarraidh sin a dhiúltú ach amháin ar bhonn cúinsí riosca. Ní fhéadfaidh sé iarraidh a dhiúltú mar gheall ar sciar den mhargadh a chailliúint.

2.           Féadfaidh an taisclann lárnach urrús is faighteoir táille a ghearradh ar an taisclann lárnach urrús iarrthach as rochtain shaincheaptha ar nasc a chur ar fáil ar bhonn costais plus, mura gcomhaontaítear a mhalairt idir an dá pháirtí.

Airteagal 50 Nós Imeachta maidir le naisc idir thaisclanna lárnacha urrús

1.           Nuair a chuireann taisclann lárnach urrús iarraidh isteach ar rochtain ar thaisclann lárnach urrús eile, láimhseálfaidh an dara taisclann lárnach urrús an iarraidh sin go pras agus cuirfidh sí freagra chuig an taisclann lárnach urrús iarrthach laistigh de thrí mhí.

2.           Ní fhéadfaidh taisclann lárnach urrús rochtain a dhiúltú do thaisclann lárnach urrús iarrthach ach amháin i gcás ina gcuirfeadh an rochtain sin isteach ar fheidhmiú na margaí airgeadais agus ina mbeadh sí ina cúis le riosca sistéamach. Ní foláir nó go mbeidh an diúltú sin bunaithe ar anailís riosca chuimsitheach agus uirthi sin amháin.

I gcás ina ndiúltaíonn taisclann lárnach urrús rochtain, cuirfidh sí na cúiseanna iomlána lena diúltú ar fáil don taisclann lárnach urrús iarrthach.

I gcás diúltaithe, tá sé de cheart ag an taisclann lárnach urrús iarrthach gearán a dhéanamh le húdarás inniúil na taisclainne lárnaí urrús a dhiúltaigh rochtain.

Déanfaidh an t‑údarás inniúil freagrach iniúchadh cuí ar an ngearán trí mheasúnú a dhéanamh ar na cúiseanna leis an diúltú agus tabharfaidh sé freagra réasúnaithe don taisclann lárnach urrús iarrthach.

Rachaidh an t‑údarás inniúil freagrach i gcomhairle le húdarás inniúil na taisclainne lárnaí urrús iarrthaí maidir lena mheasúnú ar an ngearán. I gcás nach n‑aontaíonn údarás na taisclainne lárnaí urrús iarrthaí leis an measúnú a chuirfear ar fáil, féadfaidh an dá údarás an cheist a chur faoi bhráid ESMA, a fhéadfaidh gníomhú i gcomhréir leis na cumhachtaí a thugtar dó faoi Airteagal 19 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

I gcás ina meastar go bhfuil diúltú na taisclainne lárnaí urrús rochtain a thabhairt don rannpháirtí iarrthach éagórach, eiseoidh an t‑údarás inniúil freagrach ordú lena gceanglófar ar an taisclann lárnach urrús sin rochtain a dheonú don taisclann lárnach urrús iarrthach.

3.           I gcás ina gcomhaontaíonn na taisclanna lárnacha urrús nasc a bhunú, cuirfidh siad a gcinneadh i dtaobh údaraithe faoi bhráid a n‑údarás inniúil faoi seach i gcomhréir le hAirteagal 17, agus déanfaidh siad a mheas an maolaítear ina n‑iomláine aon rioscaí féideartha atá mar thoradh ar na socruithe nasctha amhail rioscaí maidir le creidmheas, leachtacht, eagraíocht nó aon riosca ábhartha eile.

Diúltóidh údaráis inniúla na dtaisclann lárnach urrús faoi seach nasc a údarú i gcás ina gcuirfeadh sé sin isteach ar fheidhmiú na gcóras socraíochta urrús atá á n‑oibriú ag na taisclanna lárnacha urrús is iarratasóirí.

4.           Rachaidh údaráis inniúla na dtaisclann lárnach urrús faoi seach i gcomhairle le chéile maidir le faomhadh an naisc, agus féadfaidh siad, más gá i gcás cinntí éagsúla, an cheist a chur faoi bhráid ESMA, a fhéadfaidh gníomhú i gcomhréir leis na cumhachtaí a thugtar dó faoi Airteagal 19 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

5.           Tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 64 maidir le bearta chun eilimintí de na nósanna imeachta dá dtagraítear i mír 1 agus i mír 3 a shonrú.

6.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme d’fhonn foirmeacha caighdeánacha agus teimpléid chaighdeánacha a bhunú i gcomhair na nósanna imeachta dá dtagraítear i mír 1 go mír 3.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 15 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

roinn 3 Rochtain idir taisclann lárnach urrús agus bonneagar eile margaidh

Airteagal 51 Rochtain idir taisclanna lárnacha urrús agus bonneagar eile margaidh

1.           Cuirfidh contrapháirtí lárnach agus ionad trádála fothaí idirbheart ar fáil ar bhonn neamh‑idirdhealaitheach agus trédhearcach do thaisclann lárnach urrús arna iarraidh sin don taisclann lárnach urrús agus féadfaidh siad táille a ghearradh as na fothaí idirbheart sin ar an taisclann lárnach urrús iarrthach ar bhonn costais plus, mura gcomhaontaítear a mhalairt idir an dá pháirtí.

Soláthróidh taisclann lárnach urrús rochtain ar a córais socraíochta urrús ar bhonn neamh‑idirdhealaitheach agus trédhearcach do chontrapháirtí lárnach nó d’ionad trádála agus féadfaidh sí táille a ghearradh as an rochtain sin ar bhonn costais plus, mura gcomhaontaítear a mhalairt idir an dá pháirtí.

2.           Nuair a chuireann páirtí iarraidh ar rochtain faoi bhráid páirtí eile i gcomhréir le mír 1, láimhseálfar an iarraidh sin go pras agus cuirfear freagra chuig an bpáirtí iarrthach laistigh d’aon mhí amháin.

3.           Ní fhéadfaidh an páirtí is faighteoir rochtain a dhiúltú ach amháin dá gcuirfeadh an rochtain sin isteach ar fheidhmiú na margaí airgeadais agus dá mbeadh sí ina cúis le riosca sistéamach. Ní fhéadfaidh sé iarraidh a dhiúltú mar gheall ar sciar den mhargadh a chailliúint.

Cuirfidh páirtí a dhiúltaíonn rochtain cúiseanna iomlána ar fáil don pháirtí iarrthach maidir leis an diúltú sin bunaithe ar anailís riosca chuimsitheach. I gcás diúltaithe, tá sé de cheart ag an bpáirtí iarrthach gearán a dhéanamh le húdarás inniúil an pháirtí a dhiúltaigh an rochtain.

Déanfaidh an t‑údarás inniúil freagrach iniúchadh cuí ar an ngearán trí mheasúnú a dhéanamh ar na cúiseanna leis an diúltú agus tabharfaidh sé freagra réasúnaithe don pháirtí iarrthach.

Rachaidh an t‑údarás inniúil freagrach i gcomhairle le húdarás inniúil an pháirtí iarrthaigh maidir leis an measúnú a dhéanann sé ar an ngearán. I gcás nach n‑aontaíonn údarás an pháirtí iarrthaigh leis an measúnú a chuirfear ar fáil, féadfaidh an dá údarás an cheist a chur faoi bhráid ESMA, a fhéadfaidh gníomhú i gcomhréir leis na cumhachtaí a thugtar dó faoi Airteagal 19 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

I gcás ina meastar go bhfuil diúltú ó pháirtí rochtain a dheonú éagórach, eiseoidh an t‑údarás inniúil freagrach ordú lena gceanglófar ar an bpáirtí sin rochtain ar a sheirbhísí a dheonú.

4.           Tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 64 maidir le heilimintí den nós imeachta dá dtagraítear i mír 1 agus i mír 3 a shonrú.

5.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme d’fhonn foirmeacha caighdeánacha agus teimpléid chaighdeánacha a bhunú i gcomhair an nós imeachta dá dtagraítear i mír 1 go 3.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin dá dtagraítear san fhomhír roimhe seo a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 15 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Teideal IV

Institiúidí creidmheasa arna nainmniú chun seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a chur ar fáil do rannpháirtithe na dtaisclann lárnach urrús

Airteagal 52 Údarú chun seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a chur ar fáil

1.           Ní sholáthróidh taisclann lárnach urrús aon cheann de na seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta atá leagtha amach in Roinn C den Iarscríbhinn.

2.           De mhaolú ar mhír 1, nuair atá an t‑údarás inniúil náisiúnta dá dtagraítear in Airteagal 53(1) den Rialachán seo deimhin de go bhfuil na coimircí ar fad is gá i bhfeidhm chun gur féidir leis seirbhísí coimhdeacha a fheidhmiú, féadfaidh an t‑údarás inniúil iarraidh a chur faoi bhráid an Choimisiúin chun a chur ar chumas na taisclainne lárnaí urrús na seirbhísí coimhdeacha atá leagtha amach i Roinn C den Iarscríbhinn a dhéanamh. Áireofar san iarraidh sin:

(a) fianaise a thugann údar leis an iarraidh, ina mínítear go mionsonraithe na socruithe atá curtha i bhfeidhm ag an taisclann lárnach urrús chun déileáil leis na rioscaí gaolmhara ar fad;

(b) measúnú réasúnaithe gurb é an réiteach seo an bealach is éifeachtaí chun solúbthacht shistéamach a áirithiú;

(c) anailís ar an tionchar a bhfuiltear ag súil a bheidh ar an margadh airgeadais ábhartha agus ar chobhsaíocht airgeadais.

Tar éis measúnú tionchair mionsonraithe a dhéanamh, rachaidh sé i gcomhairle leis na gnóthais lena mbaineann, agus tar éis tuairimí an Údaráis Eorpaigh Bhaincéireachta, ESMA agus an Bhainc Cheannais Eorpaigh a chur san áireamh, glacfaidh an Coimisiún cinneadh cur chun feidhme i gcomhréir leis an nós imeachta dá dtagraítear in Airteagal 66. Tabharfaidh an Coimisiún cúiseanna lena chinneadh cur chun feidhme.

Údarófar taisclann lárnach urrús a dtéann maolú chun tairbhe di mar institiúid chreidmheasa dá bhforáiltear i dTeideal II de Threoir 2006/48/CE. Beidh an t‑údarú sin teoranta do sheirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a sholáthar, ar seirbhísí iad a bhfuil sé údaraithe iad a sholáthar i gcomhréir le mír 4, agus tabharfar le tuiscint go gcomhlíonfar na ceanglais stuamachta agus mhaoirseachta dá bhforáiltear in Airteagal 57 agus Airteagal 58.

3.           Taisclann lárnach urrús a bhfuil sé i gceist aici an chuid airgid dá córas socraíochta urrús ar fad nó de chuid dá córas socraíochta urrús a shocrú i gcomhréir le hAirteagal 37(2) den Rialachán seo, gheobhaidh sí údarú, chun na críche sin, institiúid chreidmheasa údaraithe a ainmniú dá bhforáiltear i dTeideal II de Threoir 2006/48/CE, ach amháin má léiríonn an t‑údarás inniúil dá dtagraítear in Airteagal 53(1) den Rialachán seo, bunaithe ar an bhfianaise atá ar fáil, nach bhfuil neamhchosaint institiúide creidmheasa amháin ar an gcomhchruinniú rioscaí faoi Airteagal 57(3) agus (4) den Rialachán seo maolaithe a dhóthain. Sa chás sin, féadfaidh an t‑údarás inniúil dá dtagraítear in Airteagal 53(1) a cheangal ar an taisclann lárnach urrús níos mó ná institiúid chreidmheasa amháin a ainmniú. Measfar gur gníomhairí socraíochta iad na hinstitiúidí creidmheasa ainmnithe.

4.           Cuimseoidh an t‑údarú dá dtagraítear i mír 3 na seirbhísí coimhdeacha atá leagtha amach i Roinn C den Iarscríbhinn a bhféadfadh sé gur mian leis an institiúid chreidmheasa nó an taisclann lárnach urrús ar deonaíodh maolú uirthi faoi mhír 2 den Airteagal seo iad a chur ar fáil dá rannpháirtithe.

5.           I gcás ina bhfuil an taisclann lárnach urrús agus an institiúid chreidmheasa ainmnithe ina mball de ghrúpa gnóthas atá faoi rialú an mháthairghnóthais chéanna, beidh an t‑údarú dá bhforáiltear i dTeideal II de Threoir 2006/48/CE den institiúid chreidmheasa ainmnithe sin teoranta do sholáthar na seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta sin a bhfuil sé údaraithe iad a sholáthar i gcomhréir le mír 3 den Airteagal seo. Tá feidhm ag an gceanglas céanna i ndáil le taisclann lárnach urrús ar deonaíodh maolú uirthi faoi mhír 2 den Airteagal seo.

6.           Comhlíonfaidh an taisclann lárnach urrús agus na hinstitiúidí creidmheasa ainmnithe na coinníollacha atá riachtanach d’údarú faoin Rialachán seo i gcónaí.

Tabharfaidh an taisclann lárnach urrús, gan aon mhoill mhíchuí, fógra do na húdaráis inniúla i dtaobh aon athruithe ábhartha ar choinníollacha an údaraithe.

Airteagal 53 Nós imeachta chun údarú a dheonú agus a dhiúltú

1.           Déanfaidh an taisclann lárnach urrús a hiarratas ar údarú chun institiúid chreidmheasa a ainmniú, mar a cheanglaítear faoi Airteagal 52, a chur faoi bhráid údarás inniúil an Bhallstáit ina bhfuil sí bunaithe.

2.           Beidh san iarratas an fhaisnéis ar fad atá riachtanach ionas gur féidir leis an údarás inniúil a dheimhniú dó féin go bhfuil bunaithe ag an taisclann lárnach urrús agus na hinstitiúidí creidmheasa ainmnithe, tráth an údaraithe, na socruithe ar fad atá riachtanach chun a n‑oibleagáidí atá leagtha amach sa Rialachán seo a chomhlíonadh. Beidh ann clár oibríochtaí ina leagfar amach na seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta atá beartaithe, eagrúchán struchtúrach na gcaidreamh idir an taisclann lárnach urrús agus an institiúid chreidmheasa ainmnithe agus an chaoi a bhfuil sé i gceist ag an institiúid chreidmheasa sin na ceanglais stuamachta a chomhlíonadh mar atá leagtha amach faoi Airteagal 57(1), (3) agus (4).

3.           Cuirfidh an t‑údarás inniúil an nós imeachta i bhfeidhm faoi Airteagal 15(3) agus (6).

4.           Rachaidh an t‑údarás inniúil, roimh dó údarú a dheonú don taisclann lárnach urrús, i gcomhairle leis na húdaráis seo a leanas:

(a) An t‑údarás ábhartha dá dtagraítear i bpointe (a) d’Airteagal 11(1) maidir le cibé acu a bheidh nó nach mbeidh tionchar ag soláthar beartaithe na seirbhísí ag an institiúid chreidmheasa ainmnithe ar fheidhmiú an chórais socraíochta urrús arna oibriú ag an taisclann lárnach urrús is iarratasóir;

(b) An t‑údarás inniúil dá dtagraítear in Airteagal 58(1) maidir le cumas na n‑institiúidí creidmheasa na ceanglais stuamachta a chomhlíonadh faoi Airteagal 57.

5.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla rialála d’fhonn an fhaisnéis a sholáthróidh an taisclann lárnach urrús is iarratasóir don údarás inniúil a shonrú.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

6.           Forbróidh ESMA i gcomhairle le comhaltaí an CEBC dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme d’fhonn foirmeacha caighdeánacha, teimpléid chaighdeánacha agus nósanna imeachta caighdeánacha a bhunú maidir le dul i gcomhairle leis na húdaráis dá dtagraítear i mír 4 roimh dó údarú a dheonú.

Cuirfidh ESMA na dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme sin dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 15 de Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010.

Airteagal 54 Leathnú ar sheirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta

1.           Taisclann lárnach urrús a bhfuil sé i gceist aici leathnú a dhéanamh ar na seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a ndéanann sí institiúid chreidmheasa a ainmniú ina leith, cuirfidh sí iarraidh ar leathnú faoi bhráid údarás inniúil an Bhallstáit ina bhfuil an taisclann lárnach urrús sin bunaithe.

2.           Beidh an iarraidh ar leathnú faoi réir ag an nós imeachta faoi Airteagal 53.

Airteagal 55 Údarú a tharraingt siar

1.           Déanfaidh údarás inniúil an Bhallstáit ina bhfuil an taisclann lárnach urrús bunaithe an t‑údarú a tharraingt siar in aon cheann de na cásanna seo a leanas:

(a) i gcás nach n‑úsáideann an taisclann lárnach urrús an t‑údarú laistigh de 12 mhí, i gcás ina dtréigeann sí an t‑údarú go sainráite nó i gcás nach bhfuil seirbhísí ar bith curtha ar fáil ag an institiúid chreidmheasa ainmnithe nó aon ghníomhaíocht déanta aici i rith na sé mhí roimhe sin;

(b) i gcás ina bhfaigheann an taisclann lárnach urrús an t‑údarú trí ráitis bhréige a dhéanamh nó ar aon mhodhanna neamhdhleathacha eile;

(c) i gcás nach bhfuil na coinníollacha faoinar deonaíodh an t‑údarú á gcomhlíonadh a thuilleadh ag an taisclann lárnach urrús agus ag an institiúid chreidmheasa ainmnithe agus nach bhfuil na gníomhaíochtaí leasúcháin atá iarrtha ag an údarás inniúil déanta aici laistigh de thréimhse a shocrófar;

(d) i gcás ina bhfuil an taisclann lárnach urrús agus an institiúid chreidmheasa ainmnithe tar éis na ceanglais atá leagtha amach sa Rialachán seo a shárú go córasach agus go tromchúiseach.

2.           Roimh dó údarú a tharraingt siar, rachadh an t‑údarás inniúil i gcomhairle leis na húdaráis ábhartha faoi phointe (a) d’Airteagal 11(1) agus leis na húdaráis dá dtagraítear in Airteagal 58(1) maidir leis an ngá an t‑údarú a tharraingt siar seachas i gcás ina bhfuil gá le cinneadh den sórt sin ar bhonn práinne.

3.           Féadfaidh ESMA, aon údarás ábhartha faoi phointe (a) d’Airteagal 11(1) agus aon údarás dá dtagraítear in Airteagal 58(1) a iarraidh, tráth ar bith, go ndéanfaidh údarás inniúil an Bhallstáit ina bhfuil an taisclann lárnach urrús bunaithe scrúdú féachaint an bhfuil an taisclann lárnach urrús agus an institiúid chreidmheasa ainmnithe fós ag comhlíonadh na gcoinníollacha faoina ndeonaítear an t‑údarú.

4.           Féadfaidh an t‑údarás inniúil an tarraingt siar a theorannú ionas nach mbainfidh sé ach le seirbhís, le gníomhaíocht, nó le hionstraim airgeadais ar leith.

Airteagal 56 Clár taisclann lárnach urrús

1.           Tabharfar fógra do ESMA maidir le cinntí arna nglacadh ag údaráis inniúla faoi Airteagal 52, Airteagal 54 agus Airteagal 55.

2.           Cuirfidh ESMA an fhaisnéis seo a leanas ar an liosta nach mór dó a fhoilsiú ar a shuíomh gréasáin tiomnaithe i gcomhréir le hAirteagal 19(3):

(a) ainm gach taisclainne lárnaí urrús a bhí faoi réir cinnidh faoi Airteagal 52, Airteagal 54 agus Airteagal 55;

(b) ainm gach institiúide creidmheasa ainmnithe;

(c) an liosta de sheirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a bhfuil institiúid chreidmheasa ainmnithe údaraithe le soláthar do rannpháirtithe na taisclainne lárnaí urrús.

3.           Tabharfaidh na húdaráis inniúla fógra do ESMA maidir leis na hinstitiúidí sin a chuireann seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta ar fáil de réir cheanglais an dlí náisiúnta 90 lá ó theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Airteagal 57 Ceanglais stuamachta is infheidhme maidir le hinstitiúidí creidmheasa atá ainmnithe chun seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a chur ar fáil

1.           Institiúid chreidmheasa atá ainmnithe chun seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a sholáthar, cuirfidh sí na seirbhísí atá leagtha amach i Roinn C den Iarscríbhinn atá cumhdaithe ag an údarú ar fáil.

2.           Comhlíonfaidh institiúid chreidmheasa atá ainmnithe chun seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a sholáthar aon reachtaíocht reatha nó aon reachtaíocht a bheidh ann amach anseo is infheidhme maidir le hinstitiúidí creidmheasa.

3.           Comhlíonfaidh institiúid chreidmheasa atá ainmnithe chun seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a sholáthar na ceanglais shonracha stuamachta seo a leanas maidir leis na rioscaí creidmheasa a bhaineann leis na seirbhísí sin i dtaca le gach córas socraíochta urrús:

(a) bfunóidh sí creat stóinsithe chun na rioscaí creidmheasa comhfhreagracha a bhainistiú;

(b) sainaithneoidh sí foinsí an riosca creidmheasa sin go minic agus go rialta, tomhaisfidh sí neamhchosaintí creidmheasa comhfhreagracha agus déanfaidh sí faireachán orthu agus úsáidfidh sí uirlisí iomchuí um bainistiú riosca chun na rioscaí sin a rialú;

(c) cumhdóidh sí go hiomlán neamhchosaintí creidmheasa comhfhreagracha ar iasachtaithe aonair ag baint úsáide as comhthaobhacht agus as acmhainní airgeadais coibhéiseacha eile;

(d) má theastaíonn comhthaobhacht chun a riosca creidmheasa comhfhreagrach a bhainistiú, ní ghlacfaidh sí ach le comhthaobhacht lena mbaineann riosca íseal creidmheasa, leachtachta agus margaidh;

(e) bunóidh sí agus forfheidhmeoidh sí caolchorrlaigh choimeádacha iomchuí agus teorainneacha comhchruinnithe ar luachanna comhthaobhachta atá bunaithe chun na neamhchosaintí creidmheasa dá dtagraítear i bpointe (c) a chumhdach;

(f) cuirfidh sí i bhfeidhm socruithe a bheidh ceangailteach ó thaobh dlí ionas gur féidir comhthaobhacht a cheannach nó a chur i ngeall go pras, go háirithe i gcás comhthaobhachta trasteorann;

(g) leagfaidh sí síos teorainneacha ar a cuid neamhchosaintí creidmheasa comhfhreagracha;

(h) déanfaidh sí anailís agus pleanálfaidh sí conas aghaidh a thabhairt ar aon neamhchosaintí creidmheasa iarmharaigh a d’fhéadfadh a bheith ann, glacfaidh sí rialacha agus nósanna imeachta chun na pleananna sin a chur chun feidhme;

(i) ní sholáthróidh sí creidmheas ach amháin do rannpháirtithe a bhfuil cuntais airgid acu léi;

(j) déanfaidh sí foráil le haghaidh nós imeachta aisíocaíochta uathoibríoch maidir le creidmheas ionlae agus molfaidh sí gan creidmheas thar oíche a úsáid trí bhíthin rátaí smachtbhannaí a bheidh díspreagthach.

4.           Comhlíonfaidh institiúid chreidmheasa atá ainmnithe chun seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a sholáthar na ceanglais shonracha stuamachta maidir leis na rioscaí leachtachta a bhaineann leis na seirbhísí sin i dtaca le gach córas socraíochta urrús:

(a) beidh creat stóinsithe aici chun a cuid rioscaí leachtachta a thomhas, a bhainistiú agus chun faireachán a dhéanamh orthu maidir le gach airgeadra den chóras socraíochta urrús a ngníomhaíonn sí mar ghníomhaire socraíochta ina leith;

(b) déanfaidh sí faireachán leanúnach ar leibhéal na sócmhainní leachtacha atá á sealbhú aici agus cinnfidh sí luach na sócmhainní leachtacha atá ar fáil di agus caolchorrlaigh iomchuí ar na sócmhainní sin á gcur san áireamh aici;

(c) déanfaidh sí na riachtanais agus na rioscaí leachtachta atá aici a thomhas ar bhonn leanúnach; agus é sin á dhéanamh aici, cuirfidh sí san áireamh an riosca leachtachta a ghineann mainneachtain an dá rannpháirtí a bhfuil na neamhchosaintí is mó aici orthu;

(d) maolóidh sí na rioscaí leachtachta comhfhreagracha le hacmhainní atá ar fáil láithreach amhail socruithe réamhchistiúcháin agus, in éagmais sin, féachfaidh sí leis na línte creidmheasa is gá a fháil nó socruithe dá samhail chun na riachtanais leachtachta chomhfhreagracha a chumhdach agus gan é sin a dhéanamh ach amháin le hinstitiúidí a bhfuil próifíl riosca agus margaidh leormhaith acu agus aithneoidh sí an riosca leachtachta a thagann ó na hinstitiúidí sin, tomhaisfidh sí é agus déanfaidh sí faireachán air;

(e) déanfaidh sí teorainneacha comhchruinnithe iomchuí a bhunú agus a fhorfheidhmiú i gcás gach ceann de na soláthraithe leachtachta comhfhreagracha lena n‑áirítear a máthairghnóthas agus fochuideachtaí;

(f) socróidh sí agus déanfaidh sí tástáil ar cibé an leor na hacmhainní comhfhreagracha trí thástáil struis chuimsitheach a dhéanamh go rialta;

(g) déanfaidh sí anailís agus pleanálfaidh sí conas aghaidh a thabhairt ar aon easnaimh leachtachta neamhurraithe, agus glacfaidh sí rialacha agus nósanna imeachta chun pleananna den sórt sin a chur chun feidhme;

(h) bunóidh sí a cuid seirbhísí creidmheasa ionlae ar acmhainní comhréireacha agus ar acmhainní aibíochta den chineál céanna ar a laghad, a chuimseoidh caipiteal, taiscí airgid agus socruithe iasachtaíochta;

(i) cuirfidh sí na hiarmhéideanna airgid chomhfhreagracha i dtaisce i gcuntais thiomnaithe le bainc cheannais, i gcás gur féidir sin a dhéanamh agus nuair atá siad ar fáil;

(j) áiritheoidh sí gur féidir léi an chomhthaobhacht arna soláthar di ag custaiméir mainneachtana a athúsáid, ach sin a dhéanamh le toiliú feasach an chustaiméara.

5.           Forbróidh an ÚBE, i gcomhairle le ESMA agus le comhaltaí an CEBC, dréachtchaighdeáin theicniúla rialála chun an méid seo a leanas a shonrú:

(a) minicíocht an chreata chun tomhas agus faireachán a dhéanamh ar neamhchosaint creidmheasa dá dtagraítear i bpointe (b) de mhír 3 agus na cineálacha uirlisí bainistithe riosca a úsáidfear chun na rioscaí a eascraíonn ó na neamhchosaintí sin a rialú;

(b) cad is acmhainní airgeadais coibhéiseacha ann chun críocha phointe (c) de mhír 3;

(c) an cineál comhthaobhachta ar féidir a mheas gur comhthaobhacht í a bhfuil riosca íseal creidmheasa, leachtachta agus margaidh ag gabháil léi chun críocha phointe (d) de mhír 3;

(d) cad is caolchorrlaigh iomchuí ann chun críocha phointe (e) de mhír 3 agus phointe (b) de mhír 4;

(e) na teorainneacha comhchruinnithe ar luachanna comhthaobhachta dá dtagraítear i bpointe (e) de mhír 3, ar neamhchosaintí creidmheasa dá dtagraítear i bpointe (g) de mhír 3 agus ar sholáthraithe leachtachta dá dtagraítear i bpointe (e) de mhír 4;

(f) cad is rátaí smachtbhannaí díspreagthacha ann chun críocha phointe (j) de mhír 3;

(g) sonraí an chreata faireacháin dá dtagraítear i bpointe (b) de mhír 4 agus na modheolaíochta chun luach na sócmhainní leachtacha atá ar fáil a ríomh chun críocha phointe (b) de mhír 4 agus chun na riachtanais agus na rioscaí leachtachta dá dtagraítear i bpointe (c) de mhír 4 a thomhas;

(h) cad is acmhainní atá ar fáil láithreach agus próifíl riosca agus margaidh iomchuí chun críocha phointe (d) de mhír 4;

(i) minicíocht, cineál agus tréimhsí na dtástálacha struis chun críocha phointe (f) de mhír 4;

(j) na critéir chun measúnú a dhéanamh ar cathain a bheidh sé praiticiúil agus cathain a bheidh iarmhéideanna airgid ar fáil le cur i dtaisce ar chuntais i mbainc cheannais chun críocha phointe (i) de mhír 4.

Cuirfidh ÚBE na dréachtchaighdeáin theicniúla rialála sin faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de shé mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

Tugtar de chumhacht don Choimisiún na caighdeáin theicniúla rialála dá dtagraítear sa chéad fhomhír a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 10 go 14 de Rialachán (AE) Uimh. 1093/2010.

Airteagal 58 Maoirsiú ar institiúidí creidmheasa arna n‑ainmniú chun seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a sholáthar

1.           Tá an t‑údarás inniúil dá dtagraítear i dTreoir 2006/48/CE freagrach as údarú agus as maoirsiú faoi na coinníollacha dá bhforáiltear sa Treoir sin de chuid na n‑institiúidí creidmheasa arna n‑ainmniú chun seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a sholáthar agus maidir leis an gcaoi ina gcomhlíonann siad Airteagal 57(3) agus (4) den Rialachán seo.

2.           Déanfaidh an t‑údarás inniúil dá dtagraítear in Airteagal 9 i gcomhairle leis an údarás inniúil dá dtagraítear i mír 1 athbhreithniú agus meastóireacht ar bhonn bliantúil ar a laghad an gcomhlíonann na hinstitiúidí creidmheasa ainmnithe Airteagal 57(1), agus an dtugann na socruithe riachtanacha ar fad idir na hinstitiúidí creidmheasa ainmnithe agus an taisclann lárnach urrús deis dóibh a gcuid oibleagáidí atá leagtha amach sa Rialachán seo a chomhlíonadh.

3.           I bhfianaise chosaint na rannpháirtithe sna córais socraíochta urrús arna n‑oibriú aici, áiritheoidh taisclann lárnach urrús go mbeidh rochtain aici ón institiúid chreidmheasa a ainmníonn sí ar gach faisnéis is gá chun críocha an Rialacháin seo agus tabharfaidh sí tuairisc ar aon sáruithe ina leith chuig na húdaráis inniúla dá dtagraítear i mír 1 agus in Airteagal 9.

4.           Chun maoirseacht a bheidh comhsheasmhach, éifeachtúil agus éifeachtach a áirithiú laistigh den Aontas ar institiúidí creidmheasa atá ainmnithe chun seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta a sholáthar, féadfaidh an ÚBE, i gcomhairle le ESMA, agus le comhaltaí an CEBC, treoirlínte a eisiúint a bheidh dírithe ar údaráis inniúla i gcomhréir le hAirteagal 16 de Rialachán (AE) Uimh. 1093/2010.

Teideal V Smachtbhannaí

Airteagal 59 Smachtbhannaí agus bearta riaracháin

1.           Leagfaidh na Ballstáit síos na rialacha maidir leis na bearta agus smachtbhannaí riaracháin is infheidhme sna himthosca atá sainithe in Airteagal 60 maidir leis na daoine atá freagrach as sáruithe ar fhorálacha an Rialacháin seo agus déanfaidh siad na bearta uile is gá d’fhonn a áirithiú go gcuirfear chun feidhme iad. Beidh na smachtbhannaí agus na bearta sin éifeachtúil, comhréireach agus athchomhairleach.

Tabharfaidh na Ballstáit fógra don Choimisiún agus do ESMA laistigh de 24 mí tar éis theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo faoi na rialacha dá dtagraítear sa chéad fhomhír. Tabharfaidh siad fógra don Choimisiún agus do ESMA faoi aon leasú a dhéanfar orthu gan mhoill.

2.           Beidh na húdaráis inniúla in ann smachtbhannaí agus bearta riaracháin a chur i bhfeidhm maidir le taisclanna lárnacha urrús, le hinstitiúidí creidmheasa ainmnithe, le comhaltaí a gcuid comhlachtaí bainistíochta agus le haon duine eile a dhéanann rialú éifeachtach ar a ngnó chomh maith lena gcur i bhfeidhm maidir le haon duine dlítheanach nó nádúrtha eile atá freagrach as sárú a dhéanamh.

3.           I bhfeidhmiú a gcumhachtaí smachtbhannaí sna himthosca atá sainithe in Airteagal 60, comhoibreoidh údaráis inniúla go dlúth lena áirithiú go soláthróidh na bearta agus smachtbhannaí riaracháin torthaí inmhianaithe an Rialacháin seo agus comhordóidh siad a ngníomhaíocht chun dúbailt agus forluí a d’fhéadfadh a bheith ann a sheachaint agus bearta agus smachtbhannaí riaracháin á gcur i bhfeidhm i ndáil leis na cásanna trasteorann sin i gcomhréir le hAirteagal 12.

Airteagal 60 Cumhachtaí smachtbhannaí

1.           Beidh feidhm ag an Airteagal seo maidir leis na forálacha seo a leanas den Rialachán seo:

(a) soláthar seirbhísfí atá leagtha amach in Roinn A, Roinn B agus Roinn C den Iarscríbhinn de shárú ar Airteagal 14, Airteagal 23 agus Airteagal 52;

(b) na húdaruithe a cheanglaítear faoi Airteagal 14 agus Airteagal 52 a fháil trí ráitis bhréige a dhéanamh nó ar aon mhodhanna neamhdhleathacha eile dá bhforáiltear i bpointe (b) d’Airteagal 18(1), agus i bpointe (b) d’Airteagal 55(1);

(c) mainneachtain taisclann lárnach urrús an caipiteal riachtanach a shealbhú de shárú ar Airteagal 44(1);

(d) mainneachtain taisclann lárnach urrús na ceanglais eagraíochtúla a chomhlíonadh de shárú ar Airteagal 24 go hAirteagal 28;

(e) mainneachtain taisclann lárnach urrús na rialacha maidir le gnó a dhéanamh a chomhlíonadh de shárú ar Airteagal 29 go hAirteagal 32;

(f) mainneachtain taisclann lárnach urrús na ceanglais le haghaidh seirbhísí taisclainne lárnaí urrús a chomhlíonadh de shárú ar Airteagal 34 go hAirteagal 38;

(g) mainneachtain taisclann lárnach urrús na ceanglais stuamachta a chomhlíonadh de shárú ar Airteagal 40 go hAirteagal 44;

(h) mainneachtain taisclann lárnach urrús na ceanglais maidir le naisc idir thaisclanna lárnacha urrús a chomhlíonadh de shárú ar Airteagal 45;

(i) diúltú éagórach taisclanna lárnacha urrús go héagórach cineálacha difriúla rochtana a dheonú de shárú ar Airteagal 47 go hAirteagal 51;

(j) mainneachtain institiúidí creidmheasa ainmnithe na ceanglais shonracha stuamachta a bhaineann le rioscaí creidmheasa a chomhlíonadh de shárú ar Airteagal 57(3);

(k) mainneachtain institiúidí creidmheasa ainmnithe ceanglais shonracha stuamachta a bhaineann le rioscaí leachtachta a chomhlíonadh de shárú ar Airteagal 57(4).

2.           Gan dochar do chumhachtaí maoirseachta na n‑údarás inniúil, beidh sé de chumhacht ag údaráis inniúla, i gcás sáraithe dá dtagraítear i mír 1, i gcomhréir leis an dlí náisiúnta, na bearta agus na smachtbhannaí riaracháin seo a leanas ar a laghad a ghearradh:

(a) ráiteas poiblí ina léirítear an duine atá freagrach as an sárú agus an cineál sáraithe;

(b) ordú á cheangal ar an duine atá freagrach as an sárú scor den iompar atá i gceist agus gan an t‑iompar sin a dhéanamh arís;

(c) na húdaruithe arna ndeonú faoi Airteagal 14 agus Airteagal 52 a tharraingt siar, i gcomhréir le hAirteagal 18 agus le hAirteagal 55;

(d) comhaltaí chomhlachtaí bainistíochta na n‑institiúidí atá freagrach as sárú a chur as oifig;

(e) smachtbhannaí airgid riaracháin suas le dhá oiread an bhrabúis a gnóthaíodh mar gheall ar shárú, i gcás inar féidir na méideanna sin a chinneadh;

(f) maidir le duine nádúrtha, smachtbhannaí airgid riaracháin suas le EUR 5 mhilliún nó suas le 10 % d’ioncam bliantúil iomlán an duine sin sa bhliain féilire roimhe sin;

(g) maidir le duine dlítheanach, smachtbhannaí airgid riaracháin suas le 10 % de láimhdeachas bliantúil iomlán an duine sin sa bhliain gnó roimhe sin; i gcás ina bhfuil an gnóthas ina fhochuideachta de mháthairghnóthas, is ionann an láimhdeachas bliantúil iomlán agus an láimhdeachas bliantúil iomlán atá mar thoradh ar chuntas comhdhlúite mháthairghnóthas deiridh an ghrúpa sa bhliain gnó roimhe sin.

3.           D’fhéadfaí go mbeadh cumhachtaí smachtbhannaí eile ag údaráis inniúla de bhreis orthu siúd dá dtagraítear i mír 2 agus féadfaidh siad foráil a dhéanamh maidir le leibhéil níos airde smachtbhannaí airgid riaracháin ná iad siúd atá bunaithe sa mhír sin.

4.           Foilseofar gan aon mhoill mhíchuí gach beart agus smachtbhanna riaracháin a fhorchuirtear i leith shárú an Rialacháin seo, lena n‑áireofar ar a laghad faisnéis ar chineál agus ar nádúr an tsáraithe agus ar chéannacht na ndaoine atá freagrach as, mura gcuirfeadh nochtadh den sórt sin cobhsaíocht na margaí airgeadais i gcontúirt go mór. I gcás ina ndéanfadh foilsiú dochar díréireach do na páirtithe lena mbaineann, foilseoidh údaráis inniúla na bearta agus na smachtbhannaí ar bhonn gan ainm.

Agus na smachtbhannaí á bhfoilsiú, comhlíonfar cearta bunúsacha mar atá leagtha amach i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, go háirithe an ceart go ndéanfar an saol príobháideach agus an saol teaghlaigh a urramú, agus an ceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint.

Airteagal 61 Smachtbhannaí a chur i bhfeidhm go héifeachtach

1.           Agus cinneadh á dhéanamh acu maidir le cineál agus le leibhéal na smachtbhannaí nó na mbeart riaracháin, cuirfidh na húdaráis inniúla na critéir seo a leanas san áireamh:

(a) tromchúis agus fad an tsáraithe;

(b) leibhéal freagrachta an duine atá freagrach;

(c) méid agus neart airgeadais an duine atá freagrach, arna léiriú le láimhdeachas iomlán an duine dhlítheanaigh atá freagrach nó le hioncam bliantúil an duine nádúrtha atá freagrach;

(d) tábhacht na mbrabús a ghnóthaigh an duine atá freagrach, nó tábhacht na gcaillteanas a sheachain an duine atá freagrach, nó tábhacht na gcaillteanas do thríú páirtithe a díorthaíodh ón sárú, a mhéid is féidir iad a chinneadh;

(e) leibhéal comhair an duine atá freagrach leis an údarás inniúil, gan dochar don ghá atá le haisíoc na mbrabús a ghnóthaigh an duine sin, nó le haisíoc na gcaillteanas a sheachain an duine sin, a áirithiú;

(f) sáruithe roimhe sin ag an duine freagrach.

2.           Féadfaidh údaráis inniúla nithe eile a chur san áireamh má tá na nithe sin sonraithe sa dlí náisiúnta.

Airteagal 62 Sáruithe a thuairisciú

1.           Cuirfidh Ballstáit sásraí éifeachtacha i bhfeidhm chun tuairisciú sháruithe an Rialacháin seo d’údaráis inniúla a spreagadh.

2.           Áireofar an méid seo a leanas ar a laghad i measc na sásraí dá dtagraítear i mír 1:

(a) nósnna imeachta sainiúla maidir le tuairiscí ar sháruithe a fháil agus a imscrúdú;

(b) cosaint leordhóthanach le haghaidh daoine a thuairiscíonn sáruithe a d’fhéadfadh a bheith ann nó sáruithe iarbhír;

(c) cosaint sonraí pearsanta a bhaineann leis an duine a thuairiscíonn sáruithe a d'fhéadfadh a bheith ann nó sáruithe iarbhír agus leis an duine cúisithe araon i gcomhréir leis na prionsabail atá leagtha síos i dTreoir 95/46/CE;

(d) nós imeachta iomchuí lena n‑áiritheofar ceart na cosanta agus an ceart chun éisteacht a fháil atá ag an duine cúisithe sula nglacfar cinneadh deireanach a bhaineann leis an duine sin, agus an ceart chun leigheas éifeachtach a lorg os comhair binse in aghaidh aon chinnidh nó aon bhirt a bhaineann leis an duine sin.

Teideal VI Gníomhartha tarmligthe, forálacha idirthréimhseacha, leasú ar Threoir 98/26/CE agus forálacha críochnaitheacha

Airteagal 63 Cumhachtaí a tharmligean

Tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 64 i dtaobh Airteagail 2(2), 22(6), 23(1), 23(4), 30(1), 30(3), 37(1), 50(1), 50(2), 50(3), 51(2) agus 51(3).

Airteagal 64 An tarmligean a fheidhmiú

1.           Tugtar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh faoi réir na gcoinníollacha atá leagtha síos san Airteagal seo.

2.           Déanfar tarmligean na cumhachta dá dtagraítear in Airteagal 63 a thabhairt go ceann tréimhse éiginnte ón dáta a thiocfaidh an Rialachán seo i bhfeidhm.

3.           Féadfaidh Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle tarmligean na gcumhachtaí dá dtagraítear in Airteagal 63 a chúlghairm tráth ar bith. Leis an gcinneadh chun cúlghairm a dhéanamh, cuirfear deireadh le tarmligean na cumhachta atá sonraithe sa chinneadh sin. Beidh éifeacht leis an lá tar éis lá foilsithe an chinnidh in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh nó ar dháta ina dhiaidh sin a shonrófar sa chinneadh sin. Ní dhéanfaidh sé difear do bhailíocht aon cheann de na gníomhartha tarmligthe atá i bhfeidhm cheana féin.

4.           A luaithe a ghlacfaidh sé gníomh tarmligthe, tabharfaidh an Coimisiún fógra ina leith go comhuaineach do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle.

5.           Ní thiocfaidh gníomh tarmligthe a ghlactar de bhun Airteagal 63 i bhfeidhm ach amháin mura mbeidh aon agóid curtha in iúl ag Parlaimint na hEorpa nó ag an gComhairle laistigh de thréimhse dhá mhí ó tugadh fógra i dtaobh an ghnímh sin do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle, nó más rud é, roimh dhul in éag na tréimhse sin, go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle araon tar éis a chur in iúl don Choimisiún nach ndéanfaidh siad aon agóid ina choinne. Cuirfear dhá mhí leis an tréimhse sin ar thionscnamh ó Pharlaimint na hEorpa nó ón gComhairle.

Airteagal 65 Cumhachtaí cur chun feidhme

Tabharfar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha cur chun feidhme a ghlacadh faoi Airteagal 23(6) agus faoin tríú fomhír d'Airteagal 52(2). Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá tagraítear in Airteagal 66(2).

Airteagal 66 Nós imeachta coiste

1.           Beidh an Coiste um Urrúis Eorpacha arna bhunú le Cinneadh 2001/528/CE ón gCoimisiún[25] de chúnamh ag an gCoimisiún. Coiste de réir bhrí Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 a bheidh sa Choiste sin.

2.           Beidh feidhm ag Airteagal 5 de Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 nuair a fheidhmeoidh an Coimisiún na cumhachtaí chur chun feidhme a thugtar dó leis an Rialachán seo.

Airteagal 67 Forálacha eatramhacha

1.           I gcás institiúidí a bheidh curtha in iúl do ESMA mar thaisclanna lárnacha urrús faoi na coinníollacha atá leagtha amach faoi Airteagal 19(4), féachfaidh siad le gach údarú atá riachtanach chun críocha an Rialacháin seo a fháil laistigh de dhá bhliain ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

2.           Laistigh de dhá bhliain ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo, féachfaidh taisclann lárnach urrús atá bunaithe i dtríú tír le húdarú a fháil ó údarás inniúil an Bhallstáit sin ina soláthraíonn an taisclann lárnach urrús a cuid seirbhísí nó ina bhfuil sé beartaithe aici a cuid seirbhísí a sholáthar ar bhonn Airteagal 14, nó féachfaidh sí le haitheantas a fháil ó ESMA i gcás ina bhfuil sé beartaithe aici a cuid seirbhísí a sholáthar ar bhonn Airteagal 23.

3.           I gcás ina bhfuil taisclann lárnach urrús atá bunaithe i dtríú tír ag soláthar seirbhísí cheana féin i mBallstát i gcomhréir le dlí náisiúnta an Bhallstáit sin ar dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo, tabharfar cead don taisclann lárnach urrús sin leanúint ar aghaidh ag soláthar seirbhísí go dtí go ndeonófar nó go ndiúltófar an t‑údarú sin dá dtagraítear in Airteagal 14 nó an t‑aitheantas dá dtagraítear in Airteagal 23.

4.           Glacfar le naisc idir taisclann lárnach urrús atá bunaithe i dtríú tír agus taisclanna lárnacha urrús atá údaraithe sna Ballstáit go dtí go ndeonófar nó go ndiúltófar an t‑údarú dá dtagraítear in Airteagal 14 nó an t‑aitheantas dá dtagraítear in Airteagal 23.

Airteagal 68 Leasú ar Threoir 98/26/CE

1.           Cuirtear an méid seo a leanas in ionad na chéad fhleisce de phointe (a) d'Airteagal 2 de Threoir 98/26/CE:

"-       atá ainmnithe, gan dochar do choinníollacha níos déine eile a bhfuil feidhm ghinearálta leo atá leagtha síos leis an dlí náisiúnta, mar chóras agus atá curtha in iúl don Údarás Eorpach um Urrúis agus Margaí ag an mBallstát a bhfuil a dhlí infheidhme, tar éis don Bhallstát sin a bheith sásta i dtaobh leordhóthanacht rialacha an chórais.".

2.           Sé mhí ar a dhéanaí tar éis don Rialachán seo teacht i bhfeidhm, glacfaidh agus foilseoidh na Ballstáit na bearta is gá chun forálacha mhír 1 a chomhlíonadh agus cuirfidh siad an méid sin in iúl don Choimisiún.

Airteagal 69 Tuarascálacha agus athbhreithniú

1.           Cuirfidh ESMA, i gcomhar leis an Údarás Eorpach Baincéireachta agus na húdaráis dá dtagraítear in Airteagal 9 agus in Airteagal 11, tuarascálacha bliantúla faoi bhráid an Choimisiúin ina soláthrófar measúnuithe ar threochtaí, ar rioscaí agus leochaileachtaí féideartha agus, nuair is gá, moltaí maidir le gníomhaíocht choisctheach nó cheartaitheach sna margaí le haghaidh seirbhísí arna gcumhdach ag an Rialachán seo. Áireofar an méid seo a leanas ar a laghad sa tuarascáil:

(a) Measúnú ar éifeachtúlacht socraíochta le haghaidh oibríochtaí intíre agus trasteorann i gcás gach Ballstáit, arna bhunú ar líon agus ar mhéid na dteipeanna socraíochta, ar líon na bpíonós dá dtagraítear in Airteagal 7(4), líon agus méid na n‑idirbheart ceannach isteach dá dtagraítear in Airteagal 7(4) agus ar aon chritéir ábhartha eile;

(b) Measúnú a dhéanann socraíocht a thomhas agus nach dtarlaíonn sna córais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús, arna bhunú ar líon agus ar mhéid na n‑idirbheart agus ar aon chritéir ábhartha eile;

(c) Measúnú ar sholáthar trasteorann seirbhísí arna gcumhdach ag an Rialachán seo, arna bhunú ar líon agus ar chineálacha na nasc idir thaisclanna lárnacha urrús, líon na rannpháirtithe eachtracha sna córais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús, líon agus méid na n‑idirbeart a bhfuil na rannpháirtithe sin páirteach iontu, líon na n‑eisitheoirí eachtracha a thaifeadann a gcuid urrús i dtaisclann lárnach urrús i gcomhréir le hAirteagal 47, agus ar aon chritéir ábhartha eile.

2.           Cuirfear na tuarascálacha dá dtagraítear i mír 1, a chumhdaíonn bliain féilire amháin, in iúl don Choimisiún roimh 30 Aibreán den chéad bhliain féilire eile.

Airteagal 70

Teacht i bhfeidhm agus cur i bhfeidhm

1.           Tiocfaidh an Rialachán seo i bhfeidhm ar an bhfichiú lá tar éis a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

2.           Beidh feidhm ag Airteagal 5 amhail ón 1 Eanáir 2015.

3.           Beidh feidhm ag Airteagal 3(1) amhail ón 1 Eanáir 2020.

Beidh an Rialachán seo ina cheangal go huile agus go hiomlán agus beidh sé infheidhme go díreach i ngach Ballstát.

Arna dhéanamh sa Bhruiséil, an 7.3.2012

Thar ceann Pharlaimint na hEorpa                                              Thar ceann na Comhairle

An tUachtarán                                                                              An tUachtarán                                                                                                      

IARSCRÍBHINN

Liosta Seirbhísí

Roinn A Seirbhísí lárnacha de chuid taisclann lárnach urrús

1.           Taifeadadh tosaigh a dhéanamh ar urrús i gcóras cuntais reatha ('seirbhís nótaire');

2.           Cuntais urrús a chothabháil ar an leibhéal is uachtaraí ('seirbhís cothabhála lárnaí');

3.           Córas socraíochta urrús a oibriú ('seirbhís socraíochta').

Roinn B Seirbhísí coimhdeacha nach seirbhísí baincéireachta iad de chuid na dtaisclann lárnach urrús

Seirbhísí a chuireann taisclanna lárnacha urrús ar fáil a chuireann le feabhsú shábháilteacht, éifeachtúlacht agus thrédhearcacht na margaí urrús, lena n‑áirítear:

1.           Seirbhísí a bhaineann leis an tseirbhís socraíochta, amhail:

(a) Sásra chun urrúis a thabhairt ar iasacht a eagrú, mar ghníomhaire i measc rannpháirtithe i gcóras socraíochta urrús;

(b) Seirbhísí um bainistiú comhthaobhachta a sholáthar, mar ghníomhaire i gcomhair rannpháirtithe i gcóras socraíochta urrús;

(c) Meaitseáil socraíochta, ródú orduithe, dearbhú trádála, fíorú trádála.

2.           Seirbhísí a bhaineann le seirbhísí nótaire agus seirbhísí cothabhála lárnaí, amhail:

(a) Seirbhísí a bhaineann le cláir scairshealbhóirí;

(b) Tús a chur le próiseáil gníomhaíochtaí corparáideacha, lena n‑áirítear cáin, cruinnithe ginearálta agus seirbhísí faisnéise;

(c) Seirbhísí eisiúna nua, lena n‑áirítear cóid ISIN agus cóid dá samhail a bhainistiú agus a leithdháileadh;

(d) Ródú agus próiseáil orduithe, bailiú agus próiseáil táillí agus tuairisciú lena mbaineann.

3.           Cuntais urrús a chothabháil i ndáil leis an tseirbhís socraíochta, bainistiú comhthaobhachta agus seirbhísí coimhdeacha eile.

4.           Aon seirbhísí eile, amhail:

(a) Seirbhísí um bainistiú comhthaobhachta a sholáthar mar ghníomhaire;

(b) Tuairisciú rialála a sholáthar;

(c) Sonraí agus staidreamh a sholáthar do bhiúrónna margaidh/daonáirimh;

(d) Seirbhísí TF a sholáthar.

Roinn C Seirbhísí coimhdeacha de chineál baincéireachta

1.           Seirbhísí de chineál baincéireachta do rannpháirtithe i gcóras socraíochta urrús a bhaineann leis an tseirbhís socraíochta, amhail:

(a) Cuntais airgid a sholáthar;

(b) Glacadh le taiscí airgid;

(c) Creidmheas airgid a sholáthar;

(d) Urrúis a thabhairt ar iasacht.

2.           Seirbhísí de chineál baincéireachta a bhaineann leis na seirbhísí lárnacha nó leis na seirbhísí coimhdeacha eile atá liostaithe i Roinn A agus i Roinn B, amhail:

(a) Cuntais airgid a sholáthar do shocraíocht agus taiscí airgid a ghlacadh ó shealbhóirí cuntas socraíochta urrús;

(b) Urrúis a thabhairt ar iasacht do shealbhóirí cuntas urrús;

(c) Seirbhísí de chineál baincéireachta a éascaíonn próiseáil gníomhaíochtaí corparáideacha, amhail:

– (i)            Réamh‑mhaoiniú ioncaim agus fáltais fuascailte;

– (ii)           Réamh‑mhaoiniú athéileamh cánach.

IARSCRÍBHINN

RÁITEAS AIRGEADAIS REACHTACH

1.           LEAGAN AMACH AN TOGRA/TIONSCNAIMH

              1.1.    Teideal an togra/tionscnaimh

              1.2.    Réimsí beartais lena mbaineann i gcreat ABM/ABB

              1.3.    An cineál togra/tionscnaimh

              1.4.    Cuspóirí

              1.5.    Na forais leis an togra/tionscnamh

              1.6     Fad agus tionchar airgeadais

              1.7.    Modhanna bainistíochta atá beartaithe

2.           BEARTA BAINISTÍOCHTA

              2.1.    Rialacha faireacháin agus tuairiscithe

              2.2.    Córas bainistíochta agus rialaithe

              2.3.    Bearta chun calaois agus neamhrialtachtaí a chosc

3.           AN TIONCHAR AIRGEADAIS A MHEASTAR A BHEIDH AG AN TOGRA/TIONSCNAMH

              3.1.    Ceannteidil an chreata airgeadais ilbhliantúil agus na línte buiséid ar a n‑imrítear tionchar

              3.2.    An tionchar a mheastar a bheidh ar chaiteachas

              3.2.1. Achoimre ar an tionchar a mheastar a bheidh ar chaiteachas

              3.2.2. An tionchar a mheastar a bheidh ar leithreasaí faoi chomhair oibríochtaí

              3.2.3. An tionchar a mheastar a bheidh ar leithreasaí de chineál riaracháin

              3.2.4. Comhoiriúnacht don chreat airgeadais ilbhliantúil reatha

              3.2.5. Ranníocaíochtaí ó thríú páirtithe

              3.3.    An tionchar a mheastar a bheidh ar ioncam

RÁITEAS AIRGEADAIS REACHTACH

1.           LEAGAN AMACH AN TOGRA/TIONSCNAIMH

1.1.        Teideal an togra/tionscnaimh

Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le socraíocht urrús san Aontas Eorpach a fheabhsú agus maidir le taisclanna lárnacha urrús agus lena leasaítear Treoir 98/26/CE

1.2.        Réimsí beartais lena mbaineann i gcreat ABM/ABB[26]

Margadh Inmheánach – Margaí airgeadais

1.3.        An cineál togra/tionscnaimh

ý Baineann an togra/tionscnamh le gníomhaíocht nua

¨Baineann an togra/tionscnamh le gníomhaíocht nua a leanann treoirthionscadal/réamhghníomhaíocht[27]

¨ Baineann an togra/tionscnamh le síneadh ar ghníomhaíocht atá ann cheana

¨ Baineann an togra/tionscnamh le gníomhaíocht a atreoraíodh i dtreo gníomhaíochta nua

1.4.        Cuspóirí

1.4.1.     Cuspóirí straitéiseacha ilbhliantúla an Choimisiúin ar a bhfuil an togra/tionscnamh dírithe

Cur le sábháilteacht agus le héifeachtúlacht na margaí airgeadais; borradh a chur faoin margadh inmheánach le haghaidh seirbhísí airgeadais

1.4.2.     Cuspóirí sonracha agus na gníomhaíochtaí ABM/ABB lena mbaineann

Cuspóirí sonracha: I bhfianaise na gcuspóirí ginearálta thuas, táthar ag iarraidh na cuspóirí sonracha seo a leanas a bhaint amach: · Cur le sábháilteacht socraíochta trasteorann · Cur le héifeachtúlacht socraíochta trasteorann · Deis chothrom iomaíochta a áirithiú i gcomhair seirbhísí taisclainne lárnaí urrús

1.4.3.     An toradh agus an tionchar a bhfuil súil leis

Sonraigh an tionchar a bheadh ag an togra/tionscnamh ar na tairbhithe/grúpaí ar a bhfuil sé dírithe

Is é aidhm an togra: · Cur le sábháilteacht agus éifeachtúlacht socraíochta trí thréimhsí socraíochta a chomhchuibhiú agus a áirithiú go n‑eiseofar tromlach mór na n‑urrús inaistrithe i bhfoirm cuntais reatha · Feabhas a chur ar araíonacht socraíochta trí chreat iomchuí comhchuibhithe a chruthú chun teipeanna socraíochta a chosc agus aghaidh a thabhairt orthu · Na taisclanna lárnacha urrús go léir atá ag feidhmiú san AE a rialú go hiomchuí · Comhchuibheas ceanglas a áirithiú maidir le taisclanna lárnacha urrús agus comhordú maoirseachta ag rialtóirí náisiúnta a áirithiú · Costais socraíochta trasteorann ar infheisteoirí a laghdú · Níos mó roghanna a thabhairt d’eisitheoirí agus d’infheisteoirí trí rochtain ar thaisclanna lárnacha urrús a mhéadú · Deiseanna cothroma iomaíochta a mhéadú san iomaíocht idir seirbhísí taisclainne lárnaí urrús, rud a d'fhéadfadh cabhrú chun go mbeadh caighdeán níos airde agus táillí níos ísle ag eisitheoirí agus ag infheisteoirí maidir le seirbhísí taisclainne lárnaí urrús.

1.4.4.     Táscairí a léiríonn toradh agus tionchar

Sonraigh na táscairí a léiríonn faireachán ar chur chun feidhme an togra/tionscnaimh

· Tuarascáil ina bhfuil measúnú ar éifeachtúlacht socraíochta i ngach margadh san AE. D’fhéadfaí líon agus méid na dteipeanna socraíochta (arna n‑idirdhealú ó thaobh idirbheart baile agus idirbheart trasteorann) a úsáid mar tháscairí, mar aon le méid na bpionós a ghearrfar ar taisclanna lárnacha urrús, líon na nósanna imeachta um cheannach isteach, agus líon na gcásanna ina gcuirfear ballraíocht ar fionraí mar gheall ar theipeanna córasacha i ndáil le socraíocht a dhéanamh · Tuarascáil ina dtomhaistear líon na n‑éileamh margaidh chun measúnú a dhéanamh féachaint an bhfuil gníomhaíochtaí corparáideacha níos éifeachtúla i ngeall ar chomhchuibhiú na dtréimhsí socraíochta · Tuarascáil ina dtomhaistear inmheánú socraíochta ag feighlithe taobh amuigh de na córais socraíochta urrús arna n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús. Tá an fhaisnéis seo tábhachtach i dtéarmaí riosca chórasaigh agus chun cabhrú le measúnú a dhéanamh féachaint an bhfuil idirghabháil an AE riachtanach maidir leis seo · Tuarascáil ina ndéantar measúnú féachaint an bhfuil gníomhaíocht trasteorann ag méadú nó nach bhfuil. D’fhéadfaí a áireamh mar tháscairí líon na nasc idir thaisclanna lárnacha urrús, líon rannpháirtithe eachtracha sna taisclanna lárnacha urrús, líon na n‑idirbheart i gcomhair rannpháirtithe eachtracha agus líon na n‑eisitheoirí atá ag rochtain taisclann lárnach urrús eachtrach. · Tuarascáil ina ndéantar anailís ar phraghsanna san AE ar na príomhsheirbhísí taisclainne lárnaí urrús, amhail idirbhearta trasteorann agus baile a shocrú agus a choimeád slán · Suirbhé ar thaisclanna lárnacha urrús, ar eisitheoirí agus ar bhonneagair eile mhargaidh le measúnú a dhéanamh ar a mhéid a d’éirigh leis na bearta a rinneadh deireadh a chur le baic ar rochtain nó féachaint an bhfuil bacainní (bacainní praiticiúla nó dlítheanacha) ann fós

1.5.        Na forais leis an togra/tionscnamh

1.5.1.     Na ceanglais is gá a shásamh sa ghearrthéarma nó san fhadtéarma

Mar thoradh ar chur i bhfeidhm an Rialacháin sna Ballstáit: · Dhéanfaí tréimhsí socraíochta a chomhchuibhiú · D’eiseofaí tromlach mór na n‑urrús inaistrithe i bhfoirm cuntais reatha · Chuirfí le haraíonacht socraíochta trí chreat iomchuí comhchuibhithe a chruthú chun teipeanna socraíochta a chosc agus aghaidh a thabhairt orthu · Rialófaí na taisclanna lárnacha urrús go léir atá ag feidhmiú san AE ar bhealach iomchuí, bunaithe ar an tsraith chéanna ceanglas · Dhéanfaí údarú agus maoirseacht na dtaisclann lárnach urrús a chomhchuibhiú agus bheadh comhordú feabhsaithe ann idir rialtóirí náisiúnta · Chuirfí leis an rochtain ar thaisclanna lárnacha urrús (ag eisitheoirí, ag taisclanna lárnacha urrús eile agus ag bonneagair eile mhargaidh) agus ó thaisclanna lárnacha urrús (ar thaisclanna lárnacha urrús eile agus ar bhonneagair eile mhargaidh) agus bheadh coinníollacha comhchuibhithe ann maidir le rochtain

1.5.2.     Luach breise a bhaineann le rannpháirteachas an AE

· Is margaí trasteorann iad margaí airgeadais agus tá an tréith sin ag dul i méid i rith an ama. Is le hidirbhearta trasteorann go bunúsach a bhaineann na cineálacha fadhbanna arna n‑aithint ó thaobh seirbhísí taisclainne lárnaí urrús agus go háirithe ó thaobh socraíochta san AE. Dá bhrí sin, is cosúil gur bheag an éifeacht a bheadh ag leigheasanna a chuirfeadh Ballstáit aonair chun feidhme ar bhealach uathrialaitheach agus neamhchomhordaithe i gcomhthéacs trasteorann · Éilíonn nádúr sistéamach na dtaisclann lárnach urrús agus an chaoi a bhfuil siad ag éirí níos idirnasctha i gcónaí san Eoraip gur gá beart comhordaithe a dhéanamh fúthu. · Tá gnéithe gaolmhara clúdaithe faoin acquis communautaire atá ann cheana féin, go háirithe an Treoir maidir le Comhshocraíochtaí Comhthaobhacha Airgeadais, an Treoir maidir le Críochnaitheacht Socraíochta, an Treoir maidir le Margaí in Ionstraimí Airgeadais (MiFID), an Treoir um Cheanglais Chaipitil chomh maith leis an Treoir maidir le Dlí Urrús a d’fhéadfadh a bheith ann amach anseo. Níor mhór go mbeadh aon togra nua ag teacht go cruinn le bearta sin an AE. Is trí iarracht chomhchoiteann is fearr a fhéadfar é seo a bhaint amach

1.5.3.     Ceachtanna a foghlaimíodh ó thaithí chosúil roimhe seo

Institiúidí tábhachtacha i gcomhair na margaí airgeadais iad taisclanna lárnacha urrús sa mhéid is go n‑áirithíonn siad taifeadadh agus slánchoimeád na n‑urrús agus go n‑oibríonn siad na córais a áirithíonn socraíocht na n‑idirbheart urrús, rud a chiallaíonn soláthar éifeachtach na n‑urrús i gcoinne airgid. Mar sin, is bonneagair thábhachtacha de chuid na margaí airgeadais iad, i dteannta ionad trádála, contrapháirtithe lárnacha agus stórtha trádála. Rialaítear ionaid trádála leis an Treoir maidir le Margaí in Ionstraimí Airgeadais, agus rialófar contrapháirtithe lárnacha agus stórtha trádála ar leibhéal an AE nuair a fhormheasfaidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle rialachán maidir le hidirbhearta díorthach, contrapháirtithe lárnacha agus stórtha trádála agus nuair a thiocfaidh sé i bhfeidhm. Tá MiFID á chur i bhfeidhm ó Shamhain 2007 i leith agus tá iomaíocht níos mó idir ionaid maidir le trádáil ionstraimí airgeadais ann dá bharr, mar aon le rogha níos mó ag infheisteoirí maidir le soláthraithe seirbhíse agus i dtéarmaí na n‑ionstraimí airgeadais atá ar fáil.

1.5.4.     Comhchuibheas agus sineirgíocht a d'fhéadfadh a bheith ann le hionstraimí ábhartha eile

Tá saincheisteanna áirithe clúdaithe cheana féin faoi reachtaíocht reatha an Aontais. Mar shampla, tá córais socraíochta urrús sainmhínithe cheana i dTreoir 98/26/CE maidir le críochnaitheacht socraíochta i gcórais íocaíochta agus socraíochta urrús[28] agus foráiltear le Treoir 2004/39/CE (MiFID) do rialacha áirithe maidir le rochtain ag rannpháirtithe sa mhargadh ar an gcóras socraíochta urrús is rogha leo. Tá saincheisteanna eile ar áireamh i moltaí an Choimisiúin. Mar shampla, sa togra ón gCoimisiún maidir le díol folamh agus gnéithe áirithe de Bhabhtálacha Mainneachtana Creidmheasa tugtar aghaidh freisin ar araíonacht socraíochta i gcomhair catagóirí áirithe ionstraimí airgeadais, agus leagtar síos rialacha maidir le himréiteach, próiseas a bhfuil dlúthbhaint aige le socraíocht, sa togra ón gCoimisiún maidir le hidirbhearta díorthach, contrapháirtithe lárnacha agus stórtha trádála. Tá an Rialachán atá beartaithe i gcomhréir le téacsanna sin an Aontais.

1.6.        Fad agus tionchar airgeadais

¨ Togra/tionscnamh d’fhad teoranta

– ¨  Togra/tionscnamh in éifeacht ón [LL/MM]BBBB go dtí an [LL/MM]BBBB

– ¨  Tionchar airgeadais ó BBBB go BBBB

ý Togra/tionscnamh d’fhad neamhtheoranta

– Cur chun feidhme le tréimhse thosaigh idir 2013 agus 2015,

– agus feidhm iomlán ina dhiaidh sin.

1.7.        Modhanna bainistíochta atá beartaithe[29]

¨ Bainistíocht dhíreach láraithe ag an gCoimisiún

¨ Bainistíocht indíreach láraithe trí na cúraimí cur chun feidhme a tharmligean chuig:

– ¨  gníomhaireachtaí feidhmiúcháin

– ý  comhlachtaí arna mbunú ag na Comhphobail[30]

– ¨  comhlachtaí náisiúnta san earnáil phoiblí/comhlachtaí a bhfuil misean de sheirbhís phoiblí acu

– ¨  daoine a bhfuil sé de chúram orthu gníomhaíochtaí ar leith a chur chun feidhme de bhun Theideal V den Chonradh ar an Aontas Eorpach agus atá sainaitheanta sa ghníomh bunaidh ábhartha de réir bhrí Airteagal 49 den Rialachán Airgeadais

¨ Bainistíocht chomhpháirteach leis na Ballstáit

¨ Bainistíocht dhíláraithe le tríú tíortha

¨ Comhbhainistíocht le heagraíochtaí idirnáisiúnta (tabhair sonraí)

I gcás ina sonraítear níos mó ná modh bainistíochta amháin, tabhair sonraí sa roinn "Nótaí" le do thoil.

Nótaí

-

2.           BEARTA BAINISTÍOCHTA

2.1.        Rialacha faireacháin agus tuairiscithe

Sonraigh cé chomh minic agus na coinníollacha.

Foráiltear le hAirteagal 81 den dréacht‑Rialachán lena mbunaítear an tÚdarás Eorpach Urrús agus Margaí (ESMA) go ndéanfar meastóireacht ar an taithí arna fáil mar thoradh ar obair ESMA laistigh de thrí bliana ón dáta a chuirtear tús le hobair ESMA. Chun na críche sin, foilseoidh an Coimisiún tuarascáil ghinearálta a chuirfear ar aghaidh chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle.

2.2.        Córas bainistíochta agus rialaithe

2.2.1.     Na rioscaí a aithníodh

Rinneadh Measúnú Tionchair i leith athchóiriú an chórais maoirseachta airgeadais san AE chun gabháil leis na dréacht‑Rialacháin lena mbunaítear an tÚdarás Baincéireachta Eorpach, an tÚdarás Eorpach um Árachas agus Pinsin Ghairme agus an tÚdarás Eorpach Urrús agus Margaí. Tá gá leis an acmhainn bhreise do ESMA dá bhforáiltear mar gheall ar an togra reatha chun ligean do ESMA a chuid inniúlachtaí a chur i gcrích agus go háirithe a ról a chomhlíonadh maidir leis an méid seo a leanas: · Córas feabhsaithe agus comhchuibhithe a áirithiú maidir le haraíonacht socraíochta trí chomhsheasmhacht a áirithiú i ndáil leis an bhfaireachán agus an tuairisciú a dhéantar ar theipeanna socraíochta agus trí chaighdeáin a dhréachtú i leith na mbeart chun teipeanna socraíochta a chosc agus aghaidh a thabhairt orthu · Comhchuibhiú agus comhordú rialacha a bhfuil feidhm acu maidir le taisclanna lárnacha urrús a áirithiú trí chaighdeáin a dhréachtú · Cur i bhfeidhm comhsheasmhach cumhachtaí rialála náisiúnta a atreisiú agus a áirithiú trí threoirlínte a eisiúint maidir leis an gcomhar idir údaráis agus trí chaighdeáin a dhréachtú ina sonraítear ábhar an iarratais ar údarú agus an fhaisnéis atá le soláthar d’údaráis inniúla agus atá le malartú idir údaráis chun críocha maoirseachta · Comhordú agus comhchuibhiú na gcoinníollacha a bhaineann le rochtain arna ceadú do ghnólachtaí tríú tír a áirithiú · Comhchuibhiú agus comhordú na rialacha a bhaineann le rochtain ar thaisclanna lárnacha urrús ag rannpháirtithe, eisitheoirí agus taisclanna lárnacha urrús eile, agus idir taisclanna lárnacha urrús agus bonneagair mhargaidh eile a áirithiú Ní fhéadfadh an easpa acmhainne seo comhlíonadh tráthúil agus éifeachtach ról ESMA a áirithiú.

2.2.2. Modhanna rialaithe atá beartaithe

Beidh feidhm maidir le ról ESMA de réir an togra reatha freisin ag córais bhainistíochta agus rialaithe mar a fhoráiltear dóibh i Rialachán ESMA.

Cinnfidh an Coimisiún ar an tsraith dheireanach táscairí chun measúnú a dhéanamh ar fheidhmíocht ESMA tráth a dhéanfar an chéad mheastóireacht atá ina ceangal. I gcás an mheasúnaithe dheireanaigh, beidh an tábhacht chéanna leis na táscairí cainníochtúla is atá leis an bhfianaise cháilíochtúil a bailíodh le linn an chomhairliúcháin. Déanfar meastóireacht nua gach trí bliana.

2.3.        Bearta chun calaois agus neamhrialtachtaí a chosc

Sonraigh bearta coisctheacha agus cosanta atá ann cheana nó atá beartaithe.

Ar mhaithe le calaois, éilliú agus aon ghníomhaíocht neamhdhlíthiúil eile a chomhrac, beidh feidhm gan srian maidir le ESMA ag forálacha Rialachán (CE) Uimh. 1073/1999 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Bealtaine 1999 maidir le himscrúduithe arna gcur i gcrích ag an Oifig Eorpach Frith‑Chalaoise (OLAF).

Aontóidh ESMA do Chomhaontú Idirinstitiúideach an 25 Bealtaine 1999 idir Pharlaimint na hEorpa, Comhairle an Aontais Eorpaigh agus Coimisiún na gComhphobal Eorpach, maidir le himscrúduithe inmheánacha arna ndéanamh ag an Oifig Eorpach Frith‑Chalaoise (OLAF) agus glacfaidh sé forálacha iomchuí láithreach bonn maidir le foireann uile ESMA.

Leagfar amach go sainráite sna cinntí maidir le maoiniú agus sna comhaontuithe agus sna hionstraimí cur chun feidhme a dtig astu go bhféadfaidh an Chúirt Iniúchóirí agus OLAF spotseiceálacha a chur i gcrích, más gá, ar thairbhithe airgid atá íoctha amach ag ESMA agus ar chomhaltaí foirne atá freagrach as an airgead sin a leithdháileadh.

3.           AN TIONCHAR AIRGEADAIS A MHEASTAR A BHEIDH AG AN TOGRA/TIONSCNAMH

3.1.        Ceannteidil an chreata airgeadais ilbhliantúil agus na línte buiséid ar a n‑imrítear tionchar

· Línte buiséid atá ann cheana

In ord cheannteidil agus línte buiséid an chreata airgeadais ilbhliantúil.

Ceannteideal an chreata airgeadais ilbhliantúil || Líne buiséid || Saghas caiteachais || Ranníocaíocht

Uimhir [Tuairisc………………………...……….] || LD/LN ([31]) || ó thíortha CSTE[32] || ó thíortha is iarrthóirí[33] || ó thríú tíortha || de réir bhrí Airteagal 18(1)(aa) den Rialachán Airgeadais

|| 12.0404.01 [ESMA – Fóirdheontas faoi Theideal 1 agus faoi Theideal 2 (Caiteachas foirne agus riaracháin)] || LD || IS FÉIDIR || NÍ FÉIDIR || NÍ FÉIDIR || NÍ FÉIDIR

· Línte nua buiséid atá á n‑iarraidh

In ord cheannteidil agus línte buiséid an chreata airgeadais ilbhliantúil.

-

3.2.        An tionchar a mheastar a bheidh ar chaiteachas

3.2.1.     Achoimre ar an tionchar a mheastar a bheidh ar chaiteachas

EUR milliúin (go dtí an 3ú deachúil)

Ceannteideal an chreata airgeadais ilbhliantúil: || 1A || Iomaíochas le haghaidh Fáis agus Fostaíochta

DG: MARKT || || || Bliain 2013[34] || Bliain 2014 || Bliain 2015 || || || IOMLÁN

ŸLeithreasaí faoi chomhair oibríochtaí || || || || || || || ||

12.0404.01 || Oibleagáidí || (1) || 0,385 || 0,354 || 0,354 || || || || || 1,093

Íocaíochtaí || (2) || 0,385 || 0,354 || 0,354 || || || || || 1,093

Leithreasaí de chineál riaracháin arna maoiniú  ó chlúdach na gclár sonrach[35] || || || || || || || ||

Uimhir na líne buiséid || || (3) || || || || || || || ||

IOMLÁN leithreasaí i gcomhair DG MARKT || Oibleagáidí || =1+1a +3 || 0,385 || 0,354 || 0,354 || || || || || 1,093

Íocaíochtaí || =2+2a+3 || 0,385 || 0,354 || 0,354 || || || || || 1,093

ŸIOMLÁN leithreasaí faoi chomhair oibríochtaí || Oibleagáidí || (4) || 0,385 || 0,354 || 0,354 || || || || || 1,093

Íocaíochtaí || (5) || 0,385 || 0,354 || 0,354 || || || || || 1,093

ŸIOMLÁN leithreasaí de chineál riaracháin arna maoiniú ó chlúdach na gclár sonrach || (6) || || || || || || || ||

IOMLÁN leithreasaí faoi CHEANNTEIDEAL 1A den chreat airgeadais ilbhliantúil || Oibleagáidí || =4+ 6 || 0,385 || 0,354 || 0,354 || || || || || 1,093

Íocaíochtaí || =5+ 6 || 0,385 || 0,354 || 0,354 || || || || || 1,093

Nótaí:

Baineann na leithreasaí faoi chomhair oibríochtaí thuas leis na cúraimí sonracha arna leithdháileadh ar ESMA de réir an togra:

1) Cúraimí a bhaineann le haraíonacht socraíochta (2 chaighdeán rialála, treoirlíne amháin agus cúraimí stóir)

Is é is aidhm do na bearta seo faireachán agus tuairisciú comhsheasmhach ar theipeanna socraíochta a thabhairt isteach agus teipeanna socraíochta a laghdú trí bhíthin bearta diana coisctheacha agus pionóis a chur chun feidhme.

Beidh ar ESMA dhá chaighdeán theicniúla rialála a dhréachtú maidir leis na bearta chun teipeanna socraíochta a chosc, na huirlisí faireacháin chun na teipeanna dóchúla a aithint, na bearta chun aghaidh a thabhairt ar theipeanna agus sonraí an chórais faireacháin agus tuairiscithe i leith teipeanna.

Beidh ar ESMA treoirlínte a eisiúint chuig na húdaráis lena áirithiú go ndéanfar na bearta chun teipeanna socraíochta a chosc agus chun aghaidh a thabhairt orthu a fhorghníomhú ar bhealach comhsheasmhach, éifeachtúil agus éifeachtach.

Gheobhaidh ESMA na sonraí ábhartha faoi theipeanna socraíochta ó na húdaráis inniúla freisin.

2) Cúraimí a bhaineann le húdarú agus maoirseacht ar thaisclanna lárnacha urrús (3 chaighdeán rialála, 4 chaighdeán cur chun feidhme, treoirlíne amháin, cúraimí stóir agus cúraimí buana)

Is é is aidhm do na bearta seo creat údaraithe agus maoirseachta comhsheasmhach a thabhairt isteach le haghaidh taisclann lárnach urrús agus comhar idir údaráis a mhéadú. Ba cheart go laghdófaí, inter alia, an t‑ualach rialála ar na taisclanna lárnacha urrús a bhfuil oibríochtaí trasteorann acu de thoradh air seo.

Beidh ar ESMA trí chaighdeán theicniúla rialála agus ceithre chaighdeán theicniúla cur chun feidhme a dhréachtú maidir le hábhar an iarratais ar údarú, leis an bhfaisnéis a chuireann taisclanna lárnacha urrús ar fáil do na húdaráis inniúla, leis an bhfaisnéis a mhalartaítear idir údaráis ar mhaithe le maoirseacht, agus leis an gcomhar idir údaráis baile agus údaráis aíochta.

Beidh ar ESMA treoirlínte a dhréachtú lena áirithiú go mbeidh comhar comhsheasmhach, éifeachtúil agus éifeachtach idir údaráis sna measúnuithe is gá chun an Rialachán a chur i bhfeidhm.

Beidh ar ESMA clár mionsonraithe de ghníomhaíochtaí taisclainne lárnaí urrús san Aontas a choimeád, lena n‑áirítear ainmneacha na dtaisclann lárnach urrús údaraithe agus na gcóras socraíochta urrús atá á n‑oibriú ag taisclanna lárnacha urrús, na seirbhísí atá á soláthar, na húdaráis atá i gceannas, taisclanna lárnacha urrús i dtríú tíortha, etc.

Beidh ról tábhachtach ag ESMA maidir le taisclanna lárnacha urrús nach bhfuil san AE a bhfuil sé beartaithe acu brainse a bhunú nó seirbhísí a sholáthar gan brainse a bhunú san Aontas nó a bhfuil sé beartaithe acu nasc a chur ar bun le taisclann lárnach urrús san Aontas. Go háirithe beidh ar ESMA measúnú a dhéanamh féachaint an bhfuil na taisclanna lárnacha urrús sin faoi réir údaraithe éifeachtaigh agus maoirseachta éifeachtaí ina dtíortha baile agus beidh air comhaontuithe comhair a bhunú leis na húdaráis inniúla sna tíortha sin.

Beidh roinnt cúraimí buana eile ag ESMA chomh maith, lena n‑áirítear idiragairt a dhéanamh i gcás easaontas idir údaráis baile agus údaráis aíochta agus a bheith ar an eolas i gcás cásanna éigeandála.

3) Cúraimí a bhaineann leis na ceanglais ar thaisclanna lárnacha urrús (8 gcaighdeán rialála, 2 chaighdeán cur chun feidhme, treoirlíne amháin, cúraimí buana)

Is é is aidhm do na bearta seo ceanglais chomhsheasmhacha a thabhairt isteach le haghaidh taisclann lárnach urrús maidir le cúrsaí rialachais chorparáidigh agus eagraíochtúil, gnó a dhéanamh, seirbhísí agus creat stuamachta. Ba cheart go gcruthófaí timpeallacht níos sábháilte le haghaidh seirbhísí taisclainne lárnaí urrús agus arís go laghdófaí an t‑ualach rialála ar na taisclanna lárnacha urrús a bhfuil oibríochtaí trasteorann acu.

Beidh ar ESMA ocht gcaighdeán theicniúla rialála agus dhá chaighdeán theicniúla cur chun feidhme a dhréachtú d’fhonn sonraí áirithe a shonrú maidir le roinnt ceanglas rialála le haghaidh taisclann lárnach urrús, eadhon maidir le cúrsaí eagraíochtúla, coinneáil taifead, rochtain ag rannpháirtithe, réiteach cuntas urrús, leithscaradh cuntas urrús, críochnaitheacht socraíochta, maolú riosca oibriúcháin, ceanglais chaipitil agus naisc idir thaisclanna lárnacha urrús.

Beidh ar ESMA treoirlínte a eisiúint maidir le rialacha agus nósanna imeachta na dtaisclann lárnach urrús chun mainneachtain rannpháirtí a bhainistiú.

Beidh cúraimí buana ag ESMA chomh maith a eascraíonn óna chumhacht idiragartha i gcás easaontas idir údaráis maidir le rochtain ag rannpháirtithe ar thaisclanna lárnacha urrús.

4) Cúraimí a bhaineann leis na ceanglais rochtana (3 chaighdeán rialála, cúraimí buana)

Is é is aidhm do na bearta seo éifeachtúlacht a mhéadú trí chead a thabhairt d’eisitheoirí agus d’infheisteoirí rochtain a fháil ar an taisclann lárnach urrús is rogha leo.

Beidh ar ESMA trí chaighdeán theicniúla cur chun feidhme a dhréachtú i ndáil leis an nós imeachta maidir le rochtain ag eisitheoirí ar thaisclanna lárnacha urrús, idir thaisclanna lárnacha urrús, agus idir taisclanna lárnacha urrús agus bonneagair eile mhargaidh.

Beidh cúraimí buana ag ESMA chomh maith a eascraíonn óna chumhacht idiragartha i gcás easaontas idir údaráis maidir le rochtain.

5) Cúraimí a bhaineann le faireachán agus meastóireacht a dhéanamh ar an togra (2 thuarascáil bhliantúla)

Beidh ar ESMA dhá thuarascáil bhliantúla a ullmhú, ceann amháin chun éifeachtúlacht socraíochta a mheasúnú i gcás gach margaidh san AE, bunaithe ar an tuairisciú caighdeánaithe ar theipeanna socraíochta ag gníomhairí margaidh, agus ceann eile chun measúnú a dhéanamh féachaint an bhfuil gníomhaíochta trasteorann ag méadú, bunaithe ar na sonraí arna dtaifeadadh i gclár ESMA.

Ceannteideal an chreata airgeadais ilbhliantúil: || 5 || "Caiteachas riaracháin "

EUR milliúin (go dtí an 3ú deachúil)

|| || || Bliain 2013 || Bliain 2014 || Bliain 2015 || || || IOMLÁN

DG: MARKT ||

Ÿ Acmhainní daonna || 0 || 0 || 0 || || || || ||

Ÿ Caiteachas riaracháin eile || 0 || 0 || 0 || || || || ||

IOMLÁN DG MARKT || Leithreasaí || 0 || 0 || 0 || || || || ||

IOMLÁN leithreasaí faoi CHEANNTEIDEAL 5 den chreat airgeadais ilbhliantúil || (Iomlán oibleagáidí = Iomlán íocaíochtaí) || 0 || 0 || 0 || || || || ||

EUR milliúin (go dtí an 3ú deachúil)

|| || || Bliain 2013[36] || Bliain 2014 || Bliain 2015 || || || IOMLÁN

IOMLÁN leithreasaí faoi CHEANNTEIDIL 1 go 5 den chreat airgeadais ilbhliantúil || Oibleagáidí || 0,385 || 0,354 || 0,354 || || || || || 1,093

Íocaíochtaí || 0,385 || 0,354 || 0,354 || || || || || 1,093

3.2.2.     An tionchar a mheastar a bheidh ar leithreasaí faoi chomhair oibríochtaí

– ¨  Ní éilíonn an togra/tionscnamh go n‑úsáidfear leithreasaí faoi chomhair oibríochtaí

– ý  Éilíonn an togra/tionscnamh go n‑úsáidfear leithreasaí faoi chomhair oibríochtaí, mar a mhínítear thíos:

Leagtar cuspóirí sonracha an togra amach in 1.4.2. Bainfear amach iad trí na bearta reachtaíochta atá beartaithe, atá le cur chun feidhme ar an leibhéal náisiúnta, agus trí rannpháirtíocht ESMA. Cé nach féidir aschuir uimhriúla thairbhiúla a chur i leith gach cuspóra oibriúcháin, déantar cur síos ar ról ESMA agus ar an méid a rannchuidigh sé le cuspóirí an togra go mionchruinn i roinn 3.2.1.

3.2.3.     An tionchar a mheastar a bheidh ar leithreasaí de chineál riaracháin

3.2.3.1.  Achoimre

– ý  Ní éilíonn an togra/tionscnamh go n‑úsáidfear leithreasaí de chineál riaracháin

– ¨  Éilíonn an togra/tionscnamh go n‑úsáidfear leithreasaí riaracháin mar a mhínítear thíos:

3.2.3.2.  Na hacmhainní daonna a mheastar a bheidh riachtanach

– ý  Ní éilíonn an togra/tionscnamh go n‑úsáidfear acmhainní daonna

– ¨  Éilíonn an togra/tionscnamh go n‑úsáidfear acmhainní daonna mar a mhínítear thíos:

Nóta:

Ní bheidh gá le haon acmhainní daonna agus riaracháin breise in Ard-Stiúrthóireacht MARKT mar thoradh ar an togra. Leanfar ar aghaidh leis na hacmhainní atá in úsáid faoi láthair chun Treoir 1997/9/CE a leanúint.

3.2.4.     Comhoiriúnacht don chreat airgeadais ilbhliantúil reatha

– ¨  Tá an togra/tionscnamh comhoiriúnach don chreat airgeadais ilbhliantúil reatha.

– ý  Beidh athchlárú an cheannteidil ábhartha sa chreat airgeadais ilbhliantúil ag gabháil leis an togra/tionscnamh seo.

Foráiltear leis an togra maidir le cúraimí breise a bheidh le cur i gcrích ag ESMA. Éileoidh sé seo acmhainní breise faoi líne buiséid 12.0404.

– ¨  Éilíonn an togra/tionscnamh go gcuirfear an ionstraim sholúbthachta i bhfeidhm nó go ndéanfar athbhreithniú ar an gcreat airgeadais ilbhliantúil[37].

3.2.5.     Ranníocaíochtaí ó thríú páirtithe

– ¨  Ní dhéantar foráil sa togra/tionscnamh maidir le cómhaoiniú le tríú páirtithe

– ý  Déantar foráil sa togra/tionscnamh maidir le cómhaoiniú atá réamh‑mheasta thíos:

Leithreasaí in EUR milliún (go dtí an 3ú deachúil)

|| Bliain 2013 || Bliain 2014 || Bliain 2015 || || || Iomlán

Ballstáit, trí Mhaoirseoirí Náisiúnta an AE * || 0,577 || 0,531 || 0,531 || || || || || 1,639

IOMLÁN leithreasaí cómhaoinithe || 0,577 || 0,531 || 0,531 || || || || || 1,639

* Meastachán bunaithe ar an meicníocht mhaoinithe reatha i rialachán ESMA (Ballstáit 60%, Comhphobal 40%).

3.3.        An tionchar a mheastar a bheidh ar ioncam

– ý  Níl tionchar airgeadais ar bith ag an togra/tionscnamh ar an ioncam.

– ¨  Tá an tionchar airgeadais seo a leanas ag an togra/tionscnamh:

– ¨         ar acmhainní dílse

– ¨         ar ioncam ilghnéitheach

Iarscríbhinn a ghabhann leis an Ráiteas Airgeadais Reachtach maidir le togra le haghaidh Rialacháin ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir socraíocht urrús san Aontas Eorpach a fheabhsú agus maidir le taisclanna lárnacha urrús agus lena leasaítear Treoir 98/26/CE

Rinneadh na costais a bhaineann leis na cúraimí atá le déanamh ag ESMA a mheas le haghaidh chaiteachas na foirne (Teideal 1), i gcomhréir leis an aicmiú costais i ndréachtbhuiséad ESMA le haghaidh 2012 a cuireadh faoi bhráid an Choimisiúin.

Cuimsítear i dtogra an Choimisiúin forálacha do ESMA chun thart ar 13 chaighdeán theicniúla rialála agus 9 gcaighdeán theicniúla cur chun feidhme a fhorbairt lena áirithiú go bhfuil forálacha de chineál ardteicniúil curtha chun feidhme go comhsheasmhach ar fud an AE. Ina theannta sin, beidh ar ESMA 3 threoirlíne a fhorbairt, den chuid is mó chun comhar éifeachtúil agus éifeachtach idir údaráis a áirithiú, chomh maith le 2 thuarascáil bhliantúla chun faireachán agus meastóireacht a dhéanamh ar éifeachtacht an Rialacháin, coinneoidh sé clár na dtaisclann lárnach urrús agus beidh roinnt cúraimí buana eile aige.

Maidir le huainiú, glacadh leis go dtiocfaidh an Rialachán i bhfeidhm go luath in 2013, agus dá bhrí sin go mbeidh gá leis na hacmhainní breise do ESMA ó 2013 i leith. Ní dhearnadh líon na mball foirne breise a mheas ach le haghaidh na gcaighdeán teicniúil, na dtreoirlínte agus na dtuarascálacha a bheidh le hullmhú ag ESMA; glacadh leis go mbeidh ESMA in ann a chúraimí buana eile a chomhlíonadh, amhail cúraimí maidir le haitheantas do thaisclanna lárnacha urrús nach bhfuil san AE agus eadráin idir údaráis agus a bhaill foirne reatha. Maidir leis na cineálacha post, beidh oifigigh bhreise beartais, dhlíthiúla agus measúnaithe tionchair go sonrach de dhíth maidir le seachadadh rathúil agus tráthúil caighdeán teicniúil úr.

Cuireadh na toimhdí seo a leanas i bhfeidhm chun measúnú a dhéanamh ar thionchar líon na FTEanna a theastaíonn chun caighdeáin theicniúla, treoirlínte agus tuarascálacha a fhorbairt:

· Déanann oifigeach beartais amháin 5 chaighdeán theicniúla a dhréachtú in aghaidh na bliana ar an meán, agus féadfaidh an t‑oifigeach beartais céanna sin na treoirlínte nó tuarascálacha lena mbaineann a dhréachtú. Tuigtear uaidh sin go bhfuil gá le 4 oifigeach beartais;

· Tá oifigeach measúnaithe tionchair amháin de dhíth le haghaidh na gcaighdeán teicniúil thuas;

· Tá oifigeach dlíthiúil amháin de dhíth le haghaidh na gcaighdeán teicniúil thuas.

Fágann sé sin go bhfuil 6 FTE bhreise de dhíth ó 2013 i leith.

Glacadh leis go gcoinneofar an méadú sin ar FTEanna in 2014 agus 2015 toisc gur cosúil nach gcuirfear na caighdeáin i gcrích go dtí 2014 agus d’fhéadfadh gá a bheith le leasuithe orthu in 2015.

Toimhdí eile:

· Bunaithe ar dháileadh na FTEanna i ndréachtbhuiséad 2012, meastar go gcuimsíonn an 6 FTE breise 4 gníomhairí shealadacha (74 %), 1 saineolaí náisiúnta ar iasacht (16 %) agus 1 ghníomhaire conarthach (10 %);

· Tá na meánchostais tuarastal bliantúil maidir le catagóirí éagsúla pearsanra bunaithe ar threoir ón Ard-Stiúrthóireacht BUDG;

· Comhéifeacht ualaithe tuarastail do Pháras de 1.27;

· Costais oiliúna arna dtoimhdiú ag EUR 1,000 in aghaidh an FTE in aghaidh na bliana;

· Costais mhisin de EUR 10,000, a measadh bunaithe ar dhréachtbhuiséad 2012 le haghaidh misean in aghaidh líon na ndaoine;

· Costais a bhaineann le hearcaíocht (costais taistil, óstáin, scrúduithe leighis, suiteáil agus liúntais eile, costais aistrithe, etc.) de EUR 12,700, a measadh bunaithe ar dhréachtbhuiséad 2012 maidir le hearcaíocht in aghaidh líon nua na ndaoine.

Léirítear an modh chun an méadú sa bhuiséad a theastaíonn a ríomh maidir leis na chéad trí bliana eile níos mine sa tábla thíos. Léiríonn an ríomh go bhfuil 40% de na costais á gcistiú trí bhuiséad an Chomhphobail.

Cineál costais || Ríomh || Méid (sna mílte)

|| || 2013 || 2014 || 2015 || Iomlán

|| || || || ||

Teideal 1: Caiteachas foirne || || || || ||

|| || || || ||

11 Turarastail agus liúntais || || || || ||

- gníomhairí sealadacha || =4*127*1,27 || 645 || 645 || 645 || 1,935

- saineolaithe náisiúnta ar iasacht || =1*73*1,27 || 93 || 93 || 93 || 278

- gníomhairí ar conradh || =1*64*1,27 || 81 || 81 || 81 || 244

|| || || || ||

12 Caiteachas a bhaineann le hearcaíocht || =6*12,7 || 76 || || || 76

|| || || || ||

13 Speansaas misin || =6*10 || 60 || 60 || 60 || 180

|| || || || ||

15 Oiliúint || =6*1 || 6 || 6 || 6 || 18

|| || || || ||

Iomlán Teideal 1: Caiteachas foirne || || 961 || 885 || 885 || 2,732

|| || || || ||

Ranníocaíocht an Chomhphobail (40%) || || 385 || 354 || 354 || 1,093

Ranníocaíocht na mBallstát (60%) || || 577 || 531 || 531 || 1,639

Sa tábla seo a leanas éirítear an plean bunaíochta arna bheartú maidir leis na ceithre phost do ghníomhairí sealadacha:

Grúpa feidhme agus grád || Poist shealadacha

||

AD 8 || 1

AD 7 || 1

AD 6 || 1

AD 5 || 1

||

AD iomlán || 4

[1]               OJ L166, 11.6.1998, lch. 45

[2]               IO L 145, 30.4.2004, lch. 1

[3]               IO L166, 11.6.1998, lch. 45

[4]               IO L 177, 30.6.2006, lch. 1.

[5]               COM(2010) 716, 8.12.2010

[6]               IO C , , lch. .

[7]               IO C , , lch. .

[8]               IO L 166, 11.6.1998, lch. 45.

[9]               FSB Reducing the moral hazard posed by systemically important financial institutions (An ghuais mhorálta arna cruthú ag institiúidí airgeadais tábhachtacha sistéamacha a laghdú) 20 Deireadh Fómhair 2010.

[10]             Conclúidí an 2911ú cruinniú den Chomhairle, ECOFIN, 2 Nollaig 2008.

[11]             IO L 275, 25.10.2003, lch. 32.

[12]             IO L 145, 30.4.2004, lch. 1.

[13]             IO L 168, 27.6.2002, lch. 43.

[14]             IO L 222, 14.8.1978, lch 11.

[15]             IO L 193, 18.7.1983, lch. 1.

[16]             IO L 177, 30.6.2006, lch. 1.

[17]             European Code of Conduct for Clearing and Settlement (An Cód Iompair Eorpach maidir le hImréiteach agus Socrú) arna shíniú ag FESE (Federation of European Securities Exchanges (Cónaidhm Eorpach na Malartán Urrús)), EACH (European Association of Clearing Houses (an Comhlachas Eorpach de Thithe Imréitigh)) agus ECSDA (European Central Securities Depositories Association (Comhlachas Eorpach na dTaisclann Lárnach Urrús)) an 7 Samhain 2006.

[18]             IO L 281, 23.11.1995, lch. 31.

[19]             IO L 8, 12.1.2001, lch. 1.

[20]             IO L 331, 15.12.2010, lch. 84.

[21]             IO L 331, 15.12.2010, lch. 12.

[22]             IO L 15, 28.2.2011, lch. 13.

[23]             IO L 331, 15.12.2010, lch. 120.

[24]             IO L 177, 4.7.2008, lch. 6.

[25]             IO L 191, 13.7.2001, lch. 45.

[26]             ABM: Bainistiú de réir gníomhaíochtaí – ABB: Bunú an bhuiséid de réir gníomhaíochtaí

[27]             Mar a thagraítear dó in Airteagal 49(6)(a) nó (b) den Rialachán Airgeadais.

[28]             IO L166, 11.6.1998, lch. 45

[29]             Is féidir mionsonraí ar na modhanna bainistíochta agus tagairtí don Rialachán Airgeadais a fheiceáil ar shuíomh gréasáin DG Budg: http://www.cc.cec/budg/man/budgmanag/budgmanag_en.html

[30]             Mar a thagraítear dóibh in Airteagal 185 den Rialachán Airgeadais.

[31]             LD – Leithreasaí difreáilte / LN – Leithreasaí neamhdhifreáilte

[32]             CSTE: Comhlachas Saorthrádála na hEorpa.

[33]             Tíortha is iarrthóirí agus, nuair is iomchuí, tíortha a d'fhéadfadh a bheith ina n‑iarrthóirí ó na Balcáin Thiar.

[34]             Is í bliain N an bhliain a gcuirtear tús le cur chun feidhme an togra/tionscnaimh.

[35]             Cúnamh agus caiteachas teicniúil agus/nó riaracháin ar mhaithe le cláir agus/nó gníomhaíochtaí an AE (seanlínte "BA”), taighde indíreach, taighde díreach a chur chun feidhme.

[36]             Is í bliain N an bhliain a gcuirtear tús le cur chun feidhme an togra/tionscnaimh.

[37]             Féach pointí 19 agus 24 den Chomhaontú Idirinstitiúideach.