Trédhearcacht na gcinntí lena rialaítear praghsanna agus aisíocaíocht táirgí íocshláinte i mBallstáit an Aontais Eorpaigh

 

ACHOIMRE AR:

Treoir 89/105/CEE maidir le trédhearcacht beart lena rialaítear praghsanna leigheasanna lena n-úsáid ag an duine agus lena gcuimsiú faoi raon feidhme na gcóras náisiúnta árachais sláinte

CAD IS AIDHM LEIS AN TREOIR?

• Tá sé mar aidhm aige a áirithiú go mbeidh aon bhearta a ghlacfaidh Ballstáit an Aontais Eorpaigh (AE) chun praghsanna táirgí íocshláinte a shocrú agus chun iad a aisíoc, trédhearcach.
• Chun é sin a bhaint amach, leagtar amach ann na nósanna imeachta nach mór do na Ballstáit a leanúint ionas nach gcruthóidh a gcinntí agus a mbeartais constaicí ar thrádáil chógaisíochta an AE.

PRÍOMHPHOINTÍ

A luaithe a údaraítear leigheas, ní mór d’údaráis náisiúnta na mBallstát:

• cinneadh a dhéanamh maidir leis an bpraghas a ghearrfar agus maidir leis an leibhéal aisíocaíochta laistigh de 90 lá ó fhaightear iarratas, ar an gcoinníoll go bhfuil an fhaisnéis riachtanach ar fad curtha ar fáil;
• ligean don iarratasóir an táirge a dhíol ag an bpraghas beartaithe, má theipeann orthu cinneadh a ghlacadh laistigh den sprioc 90 lá;
• cúiseanna a thabhairt bunaithe ar chritéir oibiachtúla agus infhíoraithe gur diúltaíodh praghas cógais a údarú;
• na nósanna imeachta céanna a chur i gcrích nuair a bhíonn iarratais á meas acu
  • le haghaidh méadú ar phraghas cógais;
  • le haghaidh díolúine ó reo praghsanna; nó
  • le háireamh ar liosta na dtáirgí atá cumhdaithe ag córais árachais sláinte náisiúnta;
• athbhreithniú a dhéanamh ar a laghad uair sa bhliain ar aon reo praghsanna a d’fhéadfaí a fhorchur ar gach cógas nó ar chatagóir áirithe cógas chun a chinneadh an bhfuil bonn cirt leo fós de bharr dálaí eacnamaíocha;
• an Coimisiún Eorpach a chur ar an eolas faoi théarmaí aon rialuithe díreacha nó indíreacha a chuireann siad ar bhrabúsacht cuideachtaí cógaisíochta;
• cinntí a cheadú le hachomharc a dhéanamh orthu os comhair cúirt náisiúnta agus iarratasóir a chur ar an eolas faoi cheanglais nós imeachta na n-achomharc sin.

Tá coiste comhairleach, ar a dtugtar an Coiste Trédhearcachta, ar a bhfuil ionadaithe náisiúnta agus faoi chathaoirleacht an Choimisiúin, freagrach as aon fhadhbanna a bhaineann le cur chun feidhme na treorach a bhreithniú agus a phlé.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA RIALACHA?

B’éigean an treoir a thrasuí sa dlí náisiúnta an 31 Nollaig 1989.

CÚLRA

Tar éis dó athbhreithniú a dhéanamh ar an reachtaíocht, mhol an Coimisiún treoir nua i mí an Mhárta 2012. Bhí sé mar aidhm leis sin nósanna imeachta a shruthlíniú agus an t-am a thógann údaráis náisiúnta cinntí a dhéanamh maidir le praghsáil agus aisíocaíocht leigheasanna a laghdú. Bhí an togra dlí dírithe ar nósanna imeachta a shimpliú agus soiléireacht agus deimhneacht dhlíthiúil a fheabhsú do na páirtithe leasmhara go léir. Tharraing an Coimisiún an togra siar ina dhiaidh sin i mí an Mhárta 2015.

Tá roinnt breithiúnas tugtha ag Cúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh maidir le léirmhíniú agus cur chun feidhme na reachtaíochta trédhearcachta.

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Leigheasanna a dhéanamh níos inacmhainne (An Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Treoir 89/105/CEE ón gComhairle an 21 Nollaig 1988 maidir le trédhearcacht beart lena rialaítear praghsanna táirgí íocshláinte lena n-úsáid ag an duine agus a gcuimsiú faoi raon feidhme na gcóras náisiúnta um árachas sláinte (IO L 40, 11.2.1989, lgh. 8–11).

Nuashonraithe 19.01.2024