Οι θεματικές διατάξεις

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αφιερωμένη ουσιαστικά στη ρύθμιση των υπολοίπων του Άμστερνταμ, η Συνθήκη της Νίκαιας επιφέρει και άλλες τροποποιήσεις που δεν είναι θεσμικής φύσεως. Οι πιο σημαντικές αφορούν:

• τη θέσπιση μηχανισμού που θα επιτρέπει την πρόληψη της παραβίασης από ένα κράτος μέλος των αρχών στις οποίες βασίζεται η Ένωση?
• την ενίσχυση των αμυντικών ικανοτήτων της Ένωσης?
• τον προσδιορισμό των αποστολών που αναθέτονται στην Eurojust?
• την εισαγωγή μίας νομικής βάσης που θα επιτρέπει στο νομοθέτη να καθορίσει το καθεστώς των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων?
• την καθιέρωση της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας.

ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Η Συνθήκη του Άμστερνταμ έχει ήδη προβάλει το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών μέσω της τροποποίησης του άρθρου 6 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Συνθήκη ΕΕ) και προβλέπει στο άρθρο 7 της ίδιας αυτής Συνθήκης την πιθανότητα παραβίασης των προαναφερθέντων αρχών από ένα κράτος μέλος, ενώ η Συνθήκη της Νίκαιας συμπληρώνει την τελευταία αυτή διαδικασία προσθέτοντας ένα μηχανισμό πρόληψης.

Με αυτόν τον τρόπο, δυνάμει του άρθρου 7 της Συνθήκης ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δύναται να διαπιστώσει την ύπαρξη σοβαρής και διαρκούς παραβίασης των θεμελιωδών δικαιωμάτων από ένα κράτος μέλος. Έπειτα από μία τέτοια διαπίστωση, δύναται να αναστείλει ορισμένα δικαιώματα του εν λόγω κράτους (για παράδειγμα το δικαίωμα ψήφου στο Συμβούλιο). Η Συνθήκη της Νίκαιας συμπληρώνει τη διαδικασία αυτή με ένα μηχανισμό πρόληψης. Ύστερα από πρόταση του ενός τρίτου των κρατών μελών, του Κοινοβουλίου ή της Επιτροπής, το Συμβούλιο, αποφασίζοντας με πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων των μελών του και τη σύμφωνη γνώμη του Κοινοβουλίου, δύναται να διαπιστώσει την ύπαρξη σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης των θεμελιωδών δικαιωμάτων από ένα κράτος μέλος και να του απευθύνει τις απαραίτητες συστάσεις. Στο πλαίσιο του εν λόγω άρθρου, το Δικαστήριο είναι αρμόδιο (άρθρο 46 της Συνθήκης ΕΕ) μόνο για τις διαφορές σχετικά με τις διαδικαστικές επιταγές, και όχι για την εκτίμηση του βάσιμου ή της σκοπιμότητας των αποφάσεων που ελήφθησαν δυνάμει της εν λόγω διάταξης.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ

Μετά τη Συνθήκη του Άμστερνταμ που άνοιξε νέους ορίζοντες αφενός για τον προοδευτικό καθορισμό μίας κοινής αμυντικής πολιτικής και αφετέρου για την ενδεχόμενη ένταξη της Δυτικοευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) στην Ένωση, η Συνθήκη της Νίκαιας επιφέρει ορισμένες συμπληρωματικές τροποποιήσεις στα θέματα ασφάλειας και άμυνας.

Τροποποιεί το άρθρο 17 της Συνθήκης ΕΕ, καταργώντας τις διατάξεις που ορίζουν τη σχέση Ένωσης και ΔΕΕ (ενσωμάτωση στην Ένωση των αρμοδιοτήτων της ΔΕΕ για τη διαχείριση των κρίσεων).

Επιπλέον, η Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας («ΕΠΑ», νέα ονομασία της Επιτροπής Πολιτικής από τη Συνθήκη), μία από τις σταθερές πολιτικές και στρατιωτικές δομές που αφορούν την αυτόνομη και επιχειρησιακή αμυντική πολιτική της Ένωσης, βλέπει το ρόλο της να ενισχύεται. Το άρθρο 25 της Συνθήκης ΕΕ ορίζει στο εξής ότι η Επιτροπή αυτή μπορεί να εξουσιοδοτείται από το Συμβούλιο, για τους σκοπούς των επιχειρήσεων διαχείρισης κρίσεων και για τη διάρκειά τους, να λαμβάνει τις προσήκουσες αποφάσεις προκειμένου να διασφαλίσει τον πολιτικό έλεγχο και τη στρατηγική διεύθυνση των επιχειρήσεων διαχείρισης κρίσεων.

ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ

Η Συνθήκη της Νίκαιας συμπλήρωσε το άρθρο 31 της Συνθήκης ΕΕ με την αναφορά και την περιγραφή των καθηκόντων της «Eurojust» (ευρωπαϊκή μονάδα δικαστικής συνεργασίας), αποστολή της οποίας θα είναι, στο πλαίσιο της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις, να συμβάλλει στο σωστό συντονισμό των εθνικών αρχών που είναι επιφορτισμένες με τις ποινικές διώξεις.

[Αρχή της σελίδας]

ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ

Η Συνθήκη της Νίκαιας συμπλήρωσε το άρθρο 191 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (Συνθήκη ΕΚ) το οποίο αναγνωρίζει ρητά το ρόλο των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. Η προσθήκη σαφούς νομικής βάσης επιτρέπει στο νομοθέτη, σύμφωνα με τη διαδικασία συναπόφασης, να καθορίσει το καθεστώς των πολιτικών κομμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ιδίως όσον αφορά τους όρους αναγνώρισής τους και τους κανόνες χρηματοδότησής τους.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Η Συνθήκη της Νίκαιας, με το νέο άρθρο 144 της Συνθήκης ΕΚ, καθιέρωσε την Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας που είχε δημιουργήσει το Συμβούλιο θέτοντας σε εφαρμογή τα πορίσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβόνας. Στόχος της εν λόγω Επιτροπής συμβουλευτικού χαρακτήρα είναι η προώθηση της συνεργασίας σε θέματα κοινωνικής προστασίας μεταξύ των κρατών μελών και με την Επιτροπή.

[Αρχή της σελίδας]

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 13.09.2007