Κοινοί κανόνες πρόσβασης στην αγορά οδικών εμπορευματικών μεταφορών της ΕΕ

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 για τους κοινούς κανόνες πρόσβασης στην αγορά διεθνών οδικών εμπορευματικών μεταφορών

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

Αν και οι διεθνείς οδικές μεταφορές* έχουν απελευθερωθεί πλήρως εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), οι ενδομεταφορές*, οι εθνικές οδικές μεταφορές εντός ενός κράτους μέλους της ΕΕ από μεταφορείς μη εγκατεστημένους σε αυτό, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν περιορισμούς.

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 καθορίζει συνεπώς:

• κοινούς κανόνες που ισχύουν για την πρόσβαση στην αγορά διεθνών εμπορευματικών μεταφορών* οδικώς εντός της ΕΕ·
• τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι μεταφορείς που δεν είναι εγκατεστημένοι σε ένα κράτος μέλος μπορούν να παράσχουν υπηρεσίες σε αυτή.

Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕE) 2020/1055 στοχεύει στα εξής:

• επικαιροποίηση των κανόνων σχετικά με τους οδικούς μεταφορείς προκειμένου να καταπολεμηθούν οι εικονικές εταιρείες* και ο αθέμιτος ανταγωνισμός·
• επέκταση των κανόνων για τις ενδομεταφορές οι οποίοι περιέχονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 για την αποφυγή κατάχρησής τους.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1072/2009

Ο κανονισμός αυτός εφαρμόζεται:

• στις διεθνείς οδικές μεταφορές εμπορευμάτων για λογαριασμό τρίτου* για τις διαδρομές εντός της ΕΕ·
• στις εθνικές οδικές εμπορευματικές μεταφορές που εκτελούνται προσωρινά από μη εγκατεστημένο μεταφορέα·
• στο τμήμα της διαδρομής στο έδαφος κράτους μέλους διέλευσης, όπου η μεταφορά γίνεται από κράτος μέλος σε τρίτη χώρα ή αντίστροφα —δεν ισχύει για το τμήμα της διαδρομής στο κράτος μέλος φόρτωσης ή εκφόρτωσης.

Για να εκτελούν διεθνείς μεταφορές, οι μεταφορείς θα πρέπει να διαθέτουν κοινοτική άδεια, καθώς και βεβαίωση οδηγού, εάν ο οδηγός είναι υπήκοος τρίτης χώρας.

Κοινοτική άδεια

Η άδεια αυτή:

• εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους όπου είναι εγκατεστημένος ο μεταφορέας, ο οποίος έχει δικαίωμα να εκτελεί διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές για λογαριασμό τρίτου·
• μπορεί να ανανεωθεί για περίοδο έως και δέκα ετών·
• εκδίδεται στο όνομα του μεταφορέα και δεν μεταβιβάζεται σε τρίτους.

Βεβαίωση οδηγού

Η βεβαίωση οδηγού:

• εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους όπου είναι εγκατεστημένος ο μεταφορέας που διαθέτει ενωσιακή άδεια και απασχολεί ή χρησιμοποιεί οδηγό σε αυτό ο οποίος δεν είναι υπήκοος χώρας της ΕΕ ούτε επί μακρόν διαμένων·
• ισχύει για περίοδο μέγιστης διάρκειας πέντε ετών.

Εάν δεν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, οι ίδιες αρχές μπορούν να απορρίψουν την αίτηση για έκδοση ή ανανέωση άδειας ή για έκδοση βεβαίωσης. Σε περίπτωση που ο κάτοχος κοινοτικής άδειας ή βεβαίωσης οδηγού δεν πληροί πλέον τους όρους ή έχει δώσει ανακριβείς πληροφορίες, η άδεια ή η βεβαίωση ανακαλείται.

Εκτέλεση ενδομεταφορών

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 επιβάλλει αυστηρές ρυθμίσεις για την εκτέλεση ενδομεταφορών, και συγκεκριμένα:

• κάθε μεταφορέας που εκτελεί οδικές εμπορευματικές μεταφορές για λογαριασμό τρίτου ο οποίος είναι κάτοχος κοινοτικής άδειας και του οποίου ο οδηγός, εφόσον είναι υπήκοος τρίτης χώρας, διαθέτει βεβαίωση οδηγού έχει δικαίωμα να εκτελεί ενδομεταφορές σε οποιοδήποτε κράτος μέλος (πέρα από αυτό στο οποίο είναι εγκατεστημένος) προσωρινά μετά την εκτέλεση διεθνούς μεταφοράς σε αυτήν τη χώρα·
• αφού παραδοθούν τα εμπορεύματα στο πλαίσιο της διεθνούς μεταφοράς, οι μεταφορείς έχουν στη διάθεσή τους επτά ημέρες κατά τη διάρκεια των οποίων μπορούν να αναλάβουν έως και 3 ενδομεταφορές·
• μπορούν επίσης να εκτελεστούν 3 ενδομεταφορές σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος μετά από διεθνή μεταφορά, με όριο 1 ενδομεταφορά ανά χώρα.

Οι παραπάνω κανονισμοί εφαρμόζονται μόνο εάν ο μεταφορέας μπορεί να παράσχει αποδείξεις για τη διεθνή μεταφορά εμπορευμάτων στο αναφερόμενο κράτος μέλος καθώς και για κάθε ενδομεταφορά που πραγματοποίησε στη συνέχεια.

Οι ενδομεταφορές ρυθμίζονται από τη νομοθεσία του κράτους μέλους σε ό,τι αφορά:

• τους όρους που διέπουν τη σύμβαση μεταφοράς·
• το βάρος και τις διαστάσεις των οχημάτων·
• τις προϋποθέσεις σχετικά με τη μεταφορά ορισμένων κατηγοριών εμπορευμάτων, ιδίως επικίνδυνων εμπορευμάτων, αλλοιώσιμων τροφίμων και ζώντων ζώων·
• τον χρόνο οδήγησης και τις περιόδους ανάπαυσης·
• τον φόρο προστιθέμενης αξίας επί των υπηρεσιών μεταφοράς.

Οι παραπάνω κανόνες εφαρμόζονται τόσο στην περίπτωση των μη εγκατεστημένων μεταφορέων όσο και στην περίπτωση των μεταφορέων που είναι εγκατεστημένοι στο κράτος μέλος υποδοχής.

Παραβάσεις

Σε περίπτωση παράβασης της νομοθεσίας της ΕΕ για τις οδικές μεταφορές από κάποιον μεταφορέα:

• οι αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους όπου είναι εγκατεστημένος μπορούν να εκδώσουν προειδοποίηση ή να επιβάλουν διοικητικές κυρώσεις, όπως είναι η ανάκληση της κοινοτικής άδειας·
• σε περίπτωση που δεν είναι εγκατεστημένος, το κράτος μέλος στο οποίο διαπράχθηκε η παράβαση ενημερώνει την αρμόδια αρχή της χώρας εγκατάστασης του μεταφορέα για την παράβαση και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν.

Όλες οι σοβαρές παραβάσεις πρέπει να καταχωρίζονται στο εθνικό ηλεκτρονικό μητρώο επιχειρήσεων οδικών μεταφορών.

Τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/1055

Οι κύριες αλλαγές που επέφερε στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/1055 είναι οι εξής:

• οι προϋποθέσεις πρόσβασης στο επάγγελμα πρέπει να γίνουν υποχρεωτικές για τους μεταφορείς που χρησιμοποιούν ελαφρά επαγγελματικά οχήματα στις διεθνείς μεταφορές, δηλαδή:
  • μηχανοκίνητα οχήματα ή συνδυασμούς οχημάτων που προορίζονται αποκλειστικά για τη μεταφορά εμπορευμάτων,
  • με επιτρεπόμενη μάζα φορτίου άνω των 2,5 τόνων, αλλά όχι μεγαλύτερη από 3,5 τόνους·
• πρέπει να πραγματοποιούνται επιθεωρήσεις στις εγκαταστάσεις μεταφορέων από τις εθνικές αρχές των κρατών μελών. Οι αρχές αυτές πρέπει να οργανώνουν έναν ελάχιστο αριθμό ελέγχων στις ενδομεταφορές και τουλάχιστον 2 συντονισμένους καθ’ οδόν ελέγχους κάθε χρόνο·
• καθιέρωση μιας μεταβατικής περιόδου 4 ημερών, πριν από την οποία δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν νέες ενδομεταφορές στην ίδια χώρα και με το ίδιο όχημα, για την αποφυγή συστηματικών ενδομεταφορών·
• πρέπει να θεσπιστούν κανόνες από τα κράτη μέλη σχετικά με τις κυρώσεις σε αποστολείς, μεταφορείς, εργολάβους και υπεργολάβους για μη συμμόρφωση, σε περίπτωση που γνώριζαν, ή θα έπρεπε να γνωρίζουν δεδομένων των συνθηκών, ότι οι υπηρεσίες μεταφοράς που ανέθεσαν παραβίαζαν αυτόν τον κανονισμό.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

• Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 εφαρμόζεται από τις 4 Δεκεμβρίου 2011, με εξαίρεση τα άρθρα 8 και 9 (κανόνες σχετικά με τις ενδομεταφορές), τα οποία εφαρμόζονται από τις 14 Μαΐου 2010.
• Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/1055 εφαρμόζεται από τις 21 Φεβρουαρίου 2022.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Πρόσβαση στην αγορά εμπορευματικών μεταφορών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, για τους κοινούς κανόνες πρόσβασης στην αγορά διεθνών οδικών εμπορευματικών μεταφορών (EE L 300 της 14.11.2009, σ. 72-87)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕK) αριθ. 1072/2009 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς βοήθημα τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (EE) 2020/1055 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 2020, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1071/2009, (ΕΚ) αριθ. 1072/2009 και (ΕΕ) αριθ. 1024/2012 με στόχο την προσαρμογή τους στις εξελίξεις στον τομέα των οδικών μεταφορών (ΕΕ L 249 της 31.7.2020, σ. 17-32)

τελευταία ενημέρωση 19.11.2020