Ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας: Πανευρωπαϊκοί κανόνες

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 300/2008 για τη θέσπιση κοινών κανόνων στο πεδίο της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Θεσπίζει κοινούς κανόνες και βασικά πρότυπα για την ασφάλεια τις αεροπορίας και για διαδικασίες παρακολούθησης της εφαρμογής τους.
• Εφαρμόζεται σε όλα τα πολιτικά αεροδρόμια της ΕΕ, καθώς και σε αερομεταφορείς και άλλα άτομα ή επιχειρήσεις που παρέχουν αγαθά ή υπηρεσίες σε αυτά τα αεροδρόμια ή μέσω αυτών.
• Αντικαθιστά τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2320/2002 ο οποίος εγκρίθηκε μετά από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και ο οποίος θέσπισε κοινούς κανόνες στο πεδίο της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Κοινά βασικά πρότυπα για την προστασία της πολιτικής αεροπορίας

Αυτά τα πρότυπα περιλαμβάνουν, για παράδειγμα:

• έλεγχο ασφάλειας των επιβατών και των χειραποσκευών προκειμένου να αποτρέπεται η εισαγωγή απαγορευμένων αντικειμένων, όπως όπλα και εκρηκτικά, στο αεροσκάφος·
• οι παραδιδόμενες αποσκευές (οι αποσκευές που οι επιβάτες παραδίδουν στη θυρίδα ελέγχου του αεροδρομίου) υπόκεινται επίσης σε έλεγχο ασφαλείας πριν τη φόρτωση·
• ασφάλεια αερολιμένα (δηλαδή, ελεγχόμενη πρόσβαση σε διάφορες περιοχές αερολιμένων, έλεγχοι ασφάλειας προσωπικού, έλεγχος οχημάτων καθώς και επίβλεψη και περιπολίες ώστε να αποτρέπεται η είσοδος μη εξουσιοδοτημένων προσώπων σε αυτές τις περιοχές)·
• προστασία αεροσκάφους και έλεγχοι ασφαλείας αεροσκάφους ή έρευνες πριν την αναχώρηση ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν υπάρχουν απαγορευμένα αντικείμενα στο αεροσκάφος·
• έλεγχοι ασφάλειας φορτίου και ταχυδρομείου πριν αυτά φορτωθούν στο αεροσκάφος·
• έλεγχοι ασφάλειας προμηθειών αερολιμένα (δηλαδή, προμηθειών που προορίζονται για πώληση στα καταστήματα αφορολόγητων ειδών και εστιατόρια) και προμηθειών πτήσης (δηλαδή, τροφίμων και ποτών για τους επιβάτες)·
• πρόσληψη και εκπαίδευση προσωπικού·
• επιδόσεις του εξοπλισμού ασφαλείας (π.χ. ότι ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται για τους ελέγχους ασφάλειας και πρόσβασης συμμορφώνεται με καθορισμένες προδιαγραφές και είναι σε θέση να πραγματοποιήσει τους σχετικούς ελέγχους ασφαλείας).

Τον Νοέμβριο του 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2015/1998. Καθορίζει λεπτομερή μέτρα για την εφαρμογή αυτών των προτύπων ασφαλείας και καταργεί έναν προηγούμενο κανονισμό [κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 185/2010], ο οποίος είχε τροποποιηθεί περισσότερες από 20 φορές. Μετά από την έγκρισή του, ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/1998 τροποποιήθηκε αρκετές φορές.

Οι τροποποιήσεις αλλάζουν τον κατάλογο τρίτων χωρών που αναγνωρίζονται ότι εφαρμόζουν πρότυπα ισότιμα με αυτά της ΕΕ και εισάγουν νέους κανόνες σχετικά με:

• ασφάλεια αερολιμένα·
• ασφάλεια αεροσκάφους·
• έλεγχο υγρών, αερολυμάτων και πηκτωμάτων, παραδιδόμενων αποσκευών, εμπορευμάτων και ταχυδρομείου, προμηθειών πτήσης·
• πρόσληψη και εκπαίδευση προσωπικού·
• εξοπλισμό ασφαλείας·
• ελέγχους ιστορικού για την ενίσχυση της κουλτούρας ασφάλειας και της ικανότητας αποκατάστασης·
• πρότυπα απόδοσης·
• τη χρήση εξοπλισμού ανίχνευσης εκρηκτικών στα παπούτσια και εξοπλισμού ανίχνευσης εκρηκτικής σκόνης.

Υποχρεώσεις των χωρών της ΕΕ και των αερολιμένων και των εκμεταλλευόμενων αεροσκαφών

Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει:

• να ορίζουν μία και μόνο αρχή υπεύθυνη για την αεροπορική ασφάλεια·
• να εκπονούν εθνικό πρόγραμμα ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας ώστε να ορίζονται οι αρμοδιότητες για την εφαρμογή των κοινών βασικών προτύπων·
• να εκπονούν εθνικό πρόγραμμα ποιοτικού ελέγχου ώστε να ελέγχεται η ποιότητα ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας.

Οι αερολιμένες, οι αερομεταφορείς και οι φορείς πρέπει:

• να ορίζουν και να εφαρμόζουν πρόγραμμα ασφάλειας·
• να διασφαλίζουν εσωτερικό έλεγχο ποιότητας.

Επιθεωρήσεις της Επιτροπής

Η Επιτροπή διενεργεί επιθεωρήσεις σε συνεργασία με εθνικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων αιφνιδιαστικών επιθεωρήσεων αερολιμένων, αερομεταφορέων και άλλων σχετικών προσώπων ή επιχειρήσεων. Τυχόν ελλείψεις πρέπει να αποκατασταθούν από την εθνική αρχή. Οι εθνικές αρχές είναι υπεύθυνες για τον κύριο έλεγχο της ποιότητας και την επιβολή της νομοθεσίας και πρέπει επομένως να διενεργούν ελέγχους και επιθεωρήσεις αεροδρομίων, αερομεταφορέων και άλλων σχετικών προσώπων ή επιχειρήσεων.

Αναγνώριση ισοδύναμων προτύπων τρίτων χωρών όσον αφορά την ασφάλεια της αεροπορίας

Η ΕΕ μπορεί να αναγνωρίζει πρότυπα τρίτων χωρών όσον αφορά την ασφάλεια της αεροπορίας ως ισοδύναμα με τα πρότυπα της ΕΕ, προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα συστήματος «ενιαίας ασφάλειας». Αυτό συνεπάγεται, για παράδειγμα, ότι οι επιβάτες που φτάνουν σε αερολιμένες της ΕΕ και κινούνται προς άλλους προορισμούς δεν θα οφείλουν πια να περνάνε εκ νέου έλεγχο ασφάλειας. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα ταχύτερους χρόνους ανταπόκρισης πτήσεων, χαμηλότερο κόστος και πιο άνετο ταξίδι για τους επιβάτες. Η «ενιαία ασφάλεια» αποτελεί έναν από τους στόχους της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας της αεροπορίας.

Εκθέσεις εφαρμογής

Κάθε χρόνο η Επιτροπή δημοσιεύει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 300/2008. Η τελευταία έκθεση, σχετικά με το 2017, δημοσιεύθηκε το 2019.

Πανδημία COVID-19

• Η πανδημία COVID-19 περιορίζει σημαντικά την ικανότητα των χωρών της ΕΕ και της ΕΕ στο σύνολό της να διατηρούν αποτελεσματική και αποδοτική αλυσίδα εισερχόμενου εφοδιασμού. Οι συνεχείς και αδιάλειπτες μεταφορές φορτίου έχουν ουσιαστική στρατηγική σημασία για την Ένωση και διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στην παράδοση βασικών εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων φαρμάκων, ιατρικού εξοπλισμού, άλλων ουσιών και βασικών προϊόντων.
• Ως εκ τούτου, ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/910 τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1998 όσον αφορά τον επανορισμό αεροπορικών εταιρειών, φορέων εκμετάλλευσης και φορέων που εφαρμόζουν διαδικασίες ασφάλειας για φορτίο και ταχυδρομείο που αφικνούνται από τρίτες χώρες, όσον αφορά την αναβολή ορισμένων κανονιστικών απαιτήσεων, καθώς και όσον αφορά την αναβολή ορισμένων κανονιστικών απαιτήσεων.
• Το παράρτημα του κανονισμού (ΕΕ) 2015/1998 τροποποιείται για να λάβει υπόψη παράγοντες όπως τις επιπτώσεις της πανδημίας στις επιδόσεις των επιτόπιων εγκαταστάσεων, ελέγχων και επισκέψεων, και την ανάγκη να ληφθούν επείγοντα μέτρα για να καθοριστεί η κατάλληλη νομική βάση για την εφαρμογή μιας εναλλακτικής και ταχείας διαδικασίας για τις επικυρώσεις αεροπορικής ασφάλειας της ΕΕ των θιγόμενων από την παρούσα κατάσταση φορέων της εισερχόμενης στην Ένωση αλυσίδας εφοδιασμού.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Εφαρμόζεται από τις 28 Απριλίου 2010

Τα ακόλουθα άρθρα εφαρμόζονται από τις 29 Απριλίου 2008:

• Άρθρο 4 παράγραφοι 2, 3, 4: σχετίζονται με τα κοινά βασικά πρότυπα εκτός από τις παραγράφους που αφορούν την προστασία της πολιτικής αεροπορίας από πράξεις έκνομης παρέμβασης·
• Άρθρο 8 σχετικά με τη συνεργασία με τη Διεθνή Οργάνωση Πολιτικής Αεροπορίας·
• Άρθρο 11 παράγραφος 2: προδιαγραφές των εθνικών προγραμμάτων ποιοτικού ελέγχου·
• Άρθρο 15 παράγραφος 1 δεύτερη υποπαράγραφος: αιφνιδιαστικές επιθεωρήσεις από την Επιτροπή·
• Άρθρο 17: Συμβουλευτική Ομάδα Ενδιαφερομένων για την Αεροπορική Ασφάλεια·
• Άρθρο 19: διαδικασία επιτροπής· και
• Άρθρο 21: κυρώσεις.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Ασφάλεια Αεροπορίας (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 300/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2008, για τη θέσπιση κοινών κανόνων στο πεδίο της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2320/2002 (ΕΕ L 97, 9.4.2008, σ. 72-84)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 300/2008 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση έχει αξία ως τεκμήριο και μόνο.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/910 της Επιτροπής, της 30ής Ιουνίου 2020 για την τροποποίηση των εκτελεστικών κανονισμών (ΕΕ) 2015/1998, (ΕΕ) 2019/103 και (ΕΕ) 2019/1583 όσον αφορά τον επανορισμό αεροπορικών εταιρειών, φορέων εκμετάλλευσης και φορέων που εφαρμόζουν διαδικασίες ασφάλειας για φορτίο και ταχυδρομείο που αφικνούνται από τρίτες χώρες, καθώς και όσον αφορά την αναβολή ορισμένων κανονιστικών απαιτήσεων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, του ελέγχου ιστορικού, των προτύπων εξοπλισμού συστημάτων ανίχνευσης εκρηκτικών και του εξοπλισμού ανίχνευσης ιχνών εκρηκτικών, λόγω της πανδημίας COVID-19 (ΕΕ L 208 της 1.7.2020, σ. 43-47)

Εκτελεστικός κανονισμός της Επιτροπής (ΕΕ) 2015/1998 της 5ης Νοεμβρίου 2015 σχετικά με τον καθορισμό λεπτομερών μέτρων εφαρμογής των κοινών βασικών προτύπων ασφάλειας των αερομεταφορών από έκνομες ενέργειες (ΕΕ L 299 της 14.11.2015, σ. 1-142)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ 72/2010 της Επιτροπής της 26ης Ιανουαρίου 2010 για καθορισμό των διαδικασιών διεξαγωγής των επιθεωρήσεων της Επιτροπής στο πεδίο της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας από έκνομες ενέργειες (ΕΕ L 23 της 27.1.2010, σ. 1-5)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1254/2009 της Επιτροπής της 18ης Δεκεμβρίου 2009 σχετικά με τον καθορισμό κριτηρίων για τη χορήγηση παρέκκλισης στα κράτη μέλη από τα κοινά βασικά πρότυπα ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας από έκνομες ενέργειες και τη λήψη εναλλακτικών μέτρων ασφάλειας από έκνομες ενέργειες (ΕΕ L 338 της 19.12.2009, σ. 17)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 272/2009 της Επιτροπής της 2ας Απριλίου 2009 για τη συμπλήρωση των κοινών βασικών προτύπων ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας από έκνομες ενέργειες που προβλέπονται στο παράρτημα του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 300/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 91 της 3.4.2009, σ. 7-13)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο — Ετήσια έκθεση του 2017 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 300/2008 για τη θέσπιση κοινών κανόνων στο πεδίο της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας (COM(2019) 183 final, 16.4.2019)

τελευταία ενημέρωση 14.09.2020