Αναφέρει σημαντικές δράσεις στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την άνοια*.
Σε αυτή την ανακοίνωση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει 4 θεματικές περιοχές στις οποίες πρέπει να αναληφθεί δράση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της νόσου του Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας:
Μέτρα πρόληψης για την άνοια και έγκαιρη διάγνωση: η πρόληψη ή η έγκαιρη διάγνωση μπορούν να καθυστερήσουν την εξέλιξη της νόσου. Ωστόσο οι παράγοντες κινδύνου δεν είναι οι ίδιοι για τις διάφορες μορφές άνοιας. Είναι ευκολότερη, για παράδειγμα, η πρόληψη της αγγειακής άνοιας απ’ ό,τι της νόσου του Αλτσχάιμερ, καθώς οι παράγοντες κινδύνου για την αγγειακή άνοια είναι ήδη γνωστοί, δηλαδή η υψηλή αρτηριακή πίεση, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και το κάπνισμα. Η Επιτροπή συνιστά στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) να λάβουν μέτρα προκειμένου:
Κατανόηση της άνοιας — βελτίωση των γνώσεων και της συντονισμένης έρευνας: είναι απαραίτητη η συλλογή αξιόπιστων στοιχείων για τον επιπολασμό και την επίπτωση της άνοιας, ώστε οι χώρες της ΕΕ να κατανοήσουν με ποιον τρόπο οι δημόσιες υπηρεσίες τους μπορούν να αντιμετωπίσουν την άνοια, καθώς και να βρουν νέα κριτήρια για έγκαιρη διάγνωση. Η Επιτροπή ξεκίνησε, παράλληλα με την ανακοίνωση που εξέδωσε, μια πιλοτική πρωτοβουλία για ανάπτυξη στρατηγικής έρευνας όσον αφορά τις νευροεκφυλιστικές νόσους. Έτσι θα καταστεί δυνατή η συνένωση και ο συντονισμός των προσπαθειών ερευνητών βασικής και κλινικής έρευνας αυτού του τομέα. Αυτή η πρωτοβουλία οδήγησε στην κοινή δράση Alcove (συνεργατική αντιμετώπιση της νόσου του Αλτσχάιμερ στην Ευρώπη), για την αντιμετώπιση και των 4 αυτών προκλήσεων, από το 2011 έως και το 2013, με τη συμμετοχή 30 εταίρων από όλη την Ευρώπη.
Η ανταλλαγή καλών πρακτικών: αυτό μπορεί να γίνει μέσω της ανοιχτής μεθόδου συντονισμού (ΑΜΣ) για κοινωνική προστασία, κοινωνική ένταξη και μακροχρόνια περίθαλψη. Η ΑΜΣ μπορεί να βοηθήσει στη διαμόρφωση ποιοτικών δομών και προτύπων για υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής πρόνοιας για άτομα που πάσχουν από τη νόσο.
Σεβασμός των δικαιωμάτων των ασθενών, αυτονομία και αξιοπρέπεια: η απώλεια των ικανοτήτων καθιστά δύσκολο για τα άτομα που πάσχουν από άνοια να διατηρούν τη θέση τους και να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία. Τα άτομα που τους φροντίζουν μπορεί επίσης να βιώσουν κοινωνικό αποκλεισμό λόγω των συνεπειών της άνοιας στα αγαπημένα τους πρόσωπα. Η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου για τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των ατόμων με άνοια. Το 2009 η οργάνωση ασθενών «Alzheimer Europe» ίδρυσε το ευρωπαϊκό δίκτυο δεοντολογίας για την άνοια (European Dementia Ethics Network).
Το 2014 η Επιτροπή δημοσίευσε μια αναφορά σχετικά με την εφαρμογή της ανακοίνωσης. Περιλαμβάνει όλες τις δράσεις που έχουν λάβει χώρα από το 2009 και αναφέρει τα αποτελέσματα του προγράμματος Alcove. Αξίζει επίσης να σημειωθούν η πιλοτική ευρωπαϊκή σύμπραξη καινοτομίας με θέμα την ενεργό και υγιή γήρανση και το γεγονός ότι, χάρη στην πρωτοβουλία της ΕΕ, πάνω από τις μισές χώρες της ΕΕ υιοθέτησαν εθνικά σχέδια ή στρατηγικές για την άνοια ή ξεκίνησαν να σχεδιάζουν τέτοιες πρωτοβουλίες.
Τον Δεκέμβριο του 2015 το Συμβούλιο υιοθέτησε συμπεράσματα σχετικά με την ανάγκη βελτίωσης των πολιτικών και των πρακτικών περίθαλψης όσον αφορά την άνοια.
Μία από τις συνέπειες της γήρανσης του πληθυσμού στην Ευρώπη είναι η αύξηση των νευροεκφυλιστικών νόσων, όπως της νόσου του Aλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας. Οι εν λόγω νόσοι συνεπάγονται υψηλό κόστος για την κοινωνία, το οποίο μπορεί να μειωθεί με συντονισμένη δράση σε όλη την Ευρώπη.
Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Άνοια».
* Άνοια: νευροεκφυλιστική νόσος που προκαλεί έκπτωση των νοητικών λειτουργιών, όπως της μνήμης, της αντίληψης και της κρίσης, και η οποία μπορεί να προκαλέσει ακόμα και μεταβολές στην προσωπικότητα. Τα πιο κοινά είδη άνοιας είναι:
Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τη νόσο του Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας [COM(2009) 380 τελικό της 22.7.2009]
Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής: Έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τη νόσο του Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας [SWD(2014) 321 τελικό της 16.10.2014]
Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη στήριξη των ατόμων που ζουν με άνοια: Βελτίωση των πολιτικών και πρακτικών περίθαλψης (ΕΕ C 418 της 16.12.2015, σ. 9–12)
τελευταία ενημέρωση 24.05.2016