Υγειονομική περίθαλψη σε άλλες χώρες της ΕΕ — δικαιώματα των ασθενών
ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Οδηγία 2011/24/EΕ περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;
- Θεσπίζει τους όρους βάσει των οποίων ένας ασθενής μπορεί να ταξιδέψει σε άλλη χώρα της ΕΕ προκειμένου να λάβει ασφαλή και υψηλής ποιότητας ιατρική φροντίδα και να του επιστραφούν τα έξοδα από το δικό του ασφαλιστικό πρόγραμμα υγείας.
- Επίσης, ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
- Η χώρα της ΕΕ που παρέχει τη θεραπεία θα πρέπει να διασφαλίσει ότι:
- παρέχονται όλες οι αναγκαίες πληροφορίες στους ασθενείς προκειμένου να προβούν σε τεκμηριωμένη επιλογή, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών όσον αφορά τις επιλογές θεραπείας, τη διαθεσιμότητα, την ποιότητα και την ασφάλεια της διαθέσιμης υγειονομικής περίθαλψης, τις τιμές, την άδεια ή το καθεστώς καταχώρισής τους·
- υπάρχουν διαφανείς διαδικασίες για την υποβολή παραπόνων·
- υπάρχουν συστήματα ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης ή παρόμοιες εγγυήσεις·
- προστατεύεται το απόρρητο των προσωπικών δεδομένων·
- οι ασθενείς έχουν πρόσβαση σε γραπτή ή ηλεκτρονική καταγραφή της θεραπείας που λαμβάνουν·
- χρεώνεται ο ίδιος πίνακας αμοιβών υγειονομικής περίθαλψης που ισχύει και για τους ημεδαπούς ασθενείς σε συγκρίσιμη ιατρική κατάσταση, ή ότι η τιμή που χρεώνεται υπολογίζεται σύμφωνα με αντικειμενικά και χωρίς διακρίσεις κριτήρια, εάν δεν υπάρχει συγκρίσιμη τιμή για τους ημεδαπούς ασθενείς.
- Η χώρα της ΕΕ όπου είναι ασφαλισμένος ο ασθενής θα πρέπει να διασφαλίσει ότι:
- τα έξοδα της παρεχόμενης υγειονομικής περίθαλψης επιστρέφονται·
- είναι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τα πάσης φύσεως δικαιώματα των ασθενών·
- οι ασθενείς έχουν πρόσβαση σε ιατρική παρακολούθηση που κρίνεται αναγκαία·
- οι ασθενείς έχουν πρόσβαση στον ιατρικό τους φάκελο.
- Υπάρχουν εθνικά σημεία επαφής για να παρέχουν πληροφορίες και να συμβουλεύουν οργανώσεις ασθενών, καθώς και παρόχους και ασφαλιστικούς φορείς υγειονομικής περίθαλψης.
- Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης παρέχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου οι ασθενείς να λαμβάνουν τεκμηριωμένη απόφαση, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
- τις επιλογές θεραπείας·
- τη διαθεσιμότητα·
- την ποιότητα και την ασφάλεια της υγειονομικής περίθαλψης που παρέχουν·
- τις τιμές·
- την άδεια ή το καθεστώς καταχώρισής τους.
- Η χώρα προέλευσης του ασθενούς θα πρέπει να επιστρέψει τα έξοδα της θεραπείας σύμφωνα με τις κλίμακες που ισχύουν στο εσωτερικό της.
- Η μετάβαση ενός ασθενούς για θεραπεία στο εξωτερικό μπορεί να υπόκειται σε προηγούμενη έγκριση από τη χώρα προέλευσής του. Αυτό μπορεί να καταστεί αναγκαίο εάν η ιατρική φροντίδα περιλαμβάνει τουλάχιστον μία διανυκτέρευση σε νοσοκομείο και/ή τη χρησιμοποίηση πολύ εξειδικευμένων ή ιδιαίτερα δαπανηρών ιατρικών εξοπλισμών ή εάν αφορά θεραπείες που παρουσιάζουν ιδιαίτερο κίνδυνο για τον ασθενή ή τον πληθυσμό.
- Μια εθνική αρχή δύναται να αρνηθεί να χορηγήσει προηγούμενη έγκριση εάν θεωρήσει ότι μπορεί να παρέχει στον ασθενή την απαιτούμενη υγειονομική περίθαλψη εντός προθεσμίας ιατρικώς αποδεκτής.
- Οι αιτήσεις για ιατρική περίθαλψη σε άλλη χώρα της ΕΕ πρέπει να διεκπεραιώνονται εντός ευλόγων χρονικών ορίων.
- Οι συνταγές που έχουν εκδοθεί σε μια χώρα της ΕΕ ισχύουν και σε μια άλλη.
- Οι εθνικές υγειονομικές αρχές θα πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους για την εφαρμογή της νομοθεσίας και την ανάπτυξη ευρωπαϊκών δικτύων αναφοράς μεταξύ παρόχων υγειονομικής περίθαλψης και κέντρων εμπειρογνωμοσύνης.
- Η συνεργασία εκτείνεται στην αντιμετώπιση σπάνιων νόσων, την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής υγείας και την αξιολόγηση των νέων τεχνολογιών υγείας.
- Η νομοθεσία δεν καλύπτει τη μακροχρόνια περίθαλψη ή την κατανομή και πρόσβαση σε όργανα ή εμβολιασμό.
- Η οδηγία δεν επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο οι χώρες της ΕΕ οργανώνουν και χρηματοδοτούν τα εθνικά συστήματα υγείας για τους πολίτες τους.
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταρτίζει μια έκθεση κάθε 3 έτη σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος και τον τρόπο λειτουργίας της οδηγίας. Η πρώτη έκθεση εγκρίθηκε το Σεπτέμβριο του 2015 και επακόλουθη έκθεση εγκρίθηκε το Σεπτέμβριο του 2018.
Η Επιτροπή εξέδωσε μια σειρά εκτελεστικών και κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που αφορούν την οδηγία 2011/24/ΕΕ. Περιλαμβάνονται οι εξής πράξεις:
- Εκτελεστική οδηγία 2012/52/ΕΕ σχετικά με την αναγνώριση των ιατρικών συνταγών που εκδίδονται σε άλλη χώρα της ΕΕ·
- Εκτελεστική απόφαση 2013/329/EΕ για τη δημιουργία, διαχείριση και διαφανή λειτουργία του δικτύου των αρμόδιων για την αξιολόγηση των τεχνολογιών υγείας εθνικών αρχών ή φορέων·
- Κατ’ εξουσιοδότηση απόφαση 2014/286/ΕΕ για τον καθορισμό των κριτηρίων και των προϋποθέσεων που πρέπει να πληρούν τα ευρωπαϊκά δίκτυα αναφοράς και οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης που επιθυμούν να προσχωρήσουν σε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο αναφοράς·
- Εκτελεστική απόφαση 2014/287/EΕ σχετικά με τον καθορισμό κριτηρίων για τη δημιουργία και την αξιολόγηση των ευρωπαϊκών δικτύων αναφοράς και των μελών τους και για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών και εμπειρογνωμοσύνης όσον αφορά τη δημιουργία και την αξιολόγηση των εν λόγω δικτύων·
- Εκτελεστική απόφαση 2019/1765 για τη θέσπιση, διαχείριση και λειτουργία του δικτύου των αρμόδιων για την ηλεκτρονική υγεία εθνικών αρχών, η οποία ακολούθως τροποποιήθηκε από την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2020/1023 όσον αφορά τη διασυνοριακή ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των εθνικών εφαρμογών ιχνηλάτησης επαφών και αποστολής ειδοποιήσεων για κινητές συσκευές με σκοπό την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19. Ειδικότερα, η τροποποιητική εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2020/1023 προσθέτει δύο νέα παραρτήματα στην εκτελεστική απόφαση 2019/1765, τα οποία αφορούν αντίστοιχα τις αρμοδιότητες:
- των συμμετεχόντων χωρών της ΕΕ ως από κοινού υπεύθυνων επεξεργασίας για την πύλη ομοσπονδιοποίησης για τη διασυνοριακή επεξεργασία μεταξύ των εθνικών εφαρμογών ιχνηλάτησης επαφών και αποστολής ειδοποιήσεων για κινητές συσκευές· και
- της Επιτροπής ως εκτελούντος την επεξεργασία για την πύλη ομοσπονδιοποίησης για τη διασυνοριακή επεξεργασία μεταξύ των εθνικών εφαρμογών ιχνηλάτησης επαφών και αποστολής ειδοποιήσεων για κινητές συσκευές.
ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;
Εφαρμόζεται από τις 24 Απριλίου 2011, και έπρεπε να γίνει νόμος στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) έως τις 25 Οκτωβρίου 2013.
ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
- Ο λόγος για τον οποίο η νομοθεσία σχετικά με τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη χρειαζόταν αποσαφήνιση είναι διότι είχε καταρτιστεί βάσει επιμέρους αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περίοδο μεγαλύτερη των 10 ετών. Η οδηγία θεσπίστηκε ειδικά προκειμένου να αποσαφηνίσει τα δικαιώματα στην υγειονομική περίθαλψη τα οποία απορρέουν από τις αποφάσεις του Δικαστηρίου βάσει του άρθρου 56 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για να δώσει τη δυνατότητα να εφαρμοστούν τα εν λόγω δικαιώματα στην πράξη. Η οδηγία αποσκοπεί να αποσαφηνίσει τη σχέση μεταξύ των κανόνων της για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη και του υφιστάμενου πλαισίου που προβλέπεται από τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 883/2004 (βλέπε σύνοψη) για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης.
- Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:
ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Οδηγία 2011/24/EΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2011, περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης (ΕΕ L 88 της 4.4.2011, σ. 45-65)
Διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2011/24/ΕΕ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.
ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ
Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2020/1023 της Επιτροπής, της 15ης Ιουλίου 2020, για την τροποποίηση της εκτελεστικής απόφασης (ΕΕ) 2019/1765 όσον αφορά τη διασυνοριακή ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των εθνικών εφαρμογών ιχνηλάτησης επαφών και αποστολής ειδοποιήσεων για κινητές συσκευές με σκοπό την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 (ΕΕ L 227I της 16.7.2020, σ. 1-9)
Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2019/1765 της Επιτροπής, της 22ας Οκτωβρίου 2019, για την πρόβλεψη των κανόνων θέσπισης, διαχείρισης και λειτουργίας του δικτύου των αρμόδιων για την ηλεκτρονική υγεία εθνικών αρχών και για την κατάργηση της εκτελεστικής απόφασης 2011/890/ΕΕ (ΕΕ L 270 της 24.10.2019, σ. 83-93)
Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.
Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2011/24/ΕΕ περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης [COM(2018) 651 final της 21.9.2018]
Κατ’ εξουσιοδότηση απόφαση 2014/286/ΕΕ της Επιτροπής, της 10ης Μαρτίου 2014, για τον καθορισμό των κριτηρίων και των προϋποθέσεων που πρέπει να πληρούν τα ευρωπαϊκά δίκτυα αναφοράς και οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης που επιθυμούν να προσχωρήσουν σε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο αναφοράς (ΕΕ L 147 της 17.5.2014, σ. 71-78)
Εκτελεστική απόφαση 2014/287/EΕ της Επιτροπής, της 10ης Μαρτίου 2014, σχετικά με τον καθορισμό κριτηρίων για τη δημιουργία και την αξιολόγηση των ευρωπαϊκών δικτύων αναφοράς και των μελών τους και για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών και εμπειρογνωμοσύνης όσον αφορά τη δημιουργία και την αξιολόγηση των εν λόγω δικτύων (ΕΕ L 147 της 17.5.2014, σ. 79-87)
Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.
Εκτελεστική απόφαση 2013/329/EΕ της Επιτροπής, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη δημιουργία, διαχείριση και διαφανή λειτουργία του δικτύου των αρμόδιων για την αξιολόγηση των τεχνολογιών υγείας εθνικών αρχών ή φορέων (ΕΕ L 175 της 27.6.2013, σ. 71-72)
Εκτελεστική οδηγία 2012/52/EΕ της Επιτροπής, της 20ής Δεκεμβρίου 2012, σχετικά με τη θέσπιση μέτρων που διευκολύνουν την αναγνώριση των ιατρικών συνταγών οι οποίες εκδίδονται σε άλλα κράτη μέλη (ΕΕ L 356 της 22.12.2012, σ. 68-70)
τελευταία ενημέρωση 14.09.2020