Περιφερειακή στρατηγική για τη Μερκοσούρ 2007-2013

Το έγγραφο περιφερειακής στρατηγικής για τη Μερκοσούρ προσδιορίζει τις προτεραιότητες συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της εν λόγω περιφέρειας για την περίοδο 2007-2013, δηλ. την ενίσχυση της Μερκοσούρ, την εφαρμογή της μελλοντικής συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ των δύο εταίρων και τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία ολοκλήρωσης, συμπεριλαμβανομένης της αμοιβαίας κατανόησης και εξοικείωσης. Επίσης, επιτρέπει να διοχετευθεί χρηματοδοτική βοήθεια σε συνάρτηση με τις ενέργειες που έχουν καθοριστεί για την υλοποίηση αυτών των προτεραιοτήτων και να καθοριστούν συγχρόνως οι λεπτομέρειες εφαρμογής στο ενδεικτικό περιφερειακό πρόγραμμα για την περίοδο 2007-2013.

ΠΡΑΞΗ

Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Έγγραφο περιφερειακής στρατηγικής 2007-2013 για τη Μερκοσούρ (DE) (EN) (ES) (FR).

ΣΥΝΟΨΗ

Το έγγραφο περιφερειακής στρατηγικής καθορίζει τους στόχους και τις προτεραιότητες της συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και της Μερκοσούρ για την περίοδο 2007-2013. Έχει ως στόχο να ενισχύσει τη συνεργασία αυτή, προσδίδοντας περιφερειακή διάσταση στη συνεργασία της ΕΕ με κάθε κράτος μέλος της Μερκοσούρ - που συμπεριλαμβάνεται στα έγγραφα εθνικής στρατηγικής – δηλ. την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Παραγουάη, τη Βενεζουέλα και την Ουρουγουάη.

Προκλήσεις της Μερκοσούρ

Η Μερκοσούρ αποκτά πολιτική διάσταση όλο και πιο ισχυρή που ενισχύει την περιφερειακή ολοκλήρωση και τη βούληση των ηγετών να της προσδώσουν ανάπτυξη, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Τα επιτεύγματα της Μερκοσούρ είναι σημαντικά, παρόλο που η οικονομική ολοκλήρωση δεν έχει επιτευχθεί και παρόλο που υπάρχουν εμπορικές διαφορές και ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών. Η περιφέρεια κερδίζει σε εθνική διάσταση καθώς συνδέεται με άλλες χώρες της Νότιας Αμερικής. Ο στόχος είναι να καταστεί εφεξής η περιοχή και τα μέλη της ένας από τους κορυφαίους παράγοντες διεθνώς μαζί με την Κίνα, την Ινδία και τη Ρωσία.

Επιπλέον, η Μερκοσούρ είναι η τέταρτη οικονομική ενότητα στον κόσμο, ακόμη και αν η Βραζιλία από μόνη της αντιπροσωπεύει το 79 % του ΑΕΠ. Οι οικονομίες της περιοχής σημείωσαν βελτίωση μετά τις χρηματοοικονομικές κρίσεις, ιδίως χάρη στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, στα εμπορικά πλεονεκτήματα, στην αύξηση των παγκόσμιων τιμών των πρώτων υλών, στις εξαγωγές, και στο καλύτερο οικονομικό κλίμα. Η δημοσιονομική κατάσταση βελτιώθηκε κατά την περίοδο της κρίσης για να περιορίσει τις πληθωριστικές επιπτώσεις. Ωστόσο, παρόλο που σημειώθηκε πρόοδος σε διάφορα επίπεδα, οι χώρες της Μερκοσούρ παραμένουν ευάλωτες στις διακυμάνσεις των διεθνών τιμών, των επιτοκίων καθώς και στην παγκόσμια οικονομική συγκυρία και στο υψηλό δημόσιο χρέος. Θα πρέπει να επιμείνω στους τομείς που αφορούν τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση, τη δημοσιονομική εξυγίανση και τη μείωση της φτώχειας και των εισοδηματικών ανισοτήτων.

Από το 2002 έως το 2005, το ενδοπεριφερειακό εμπόριο της Μερκοσούρ αντιπροσωπεύει 15 % του συνόλου των συναλλαγών. Μόνο η εμπορική δομή της Βραζιλίας προσανατολίζεται προς τις διεθνείς αγορές, ενώ η Αργεντινή, η Ουρουγουάη και η Παραγουάη εξαρτώνται περισσότερο από τους εταίρους τους της Μερκοσούρ. Όσον αφορά τη συμμετοχή στο παγκόσμιο εμπόριο, αντιπροσωπεύει μόνο το 1,05 % του συνόλου των συναλλαγών για την ίδια περίοδο. Ωστόσο, η Μερκοσούρ, με οδηγό τη Βραζιλία, προσπαθεί να διαφοροποιήσει τις εμπορικές ροές της για να βελτιώσει το περιφερειακό εμπόριο, ιδίως με την υπογραφή της συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ της Μερκοσούρ και της Κοινότητας της Άνδεων. Τέλος, η Βορειοαμερικανική Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών (ΒΑΣΕΣ) και η ΕΕ μοιράζονται πάντα το μεγαλύτερο τμήμα του εμπορίου της περιοχής.

Σε κοινωνικό επίπεδο, σημειώθηκε αξιοσημείωτη πρόοδος ιδίως στο θέμα της υγείας και του αναλφαβητισμού. Η δημογραφική αύξηση της περιοχής ανέρχεται περίπου στο 1,1 %, με μεγάλες διαφορές μεταξύ των χωρών. Με την οικονομική ανάπτυξη, η προσπάθεια θα πρέπει να επικεντρωθεί στην αύξηση των εισοδημάτων και στη μείωση της φτώχειας που υπέστησαν, με την αύξηση της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού, δυνατό πλήγμα από την ύφεση του 1999-2002.

Σε περιβαλλοντικό επίπεδο, τα ποικίλα και πλούσια οικοσυστήματα της περιοχής απειλούνται. Οι πρωτοβουλίες σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων θα πρέπει να ενισχυθούν και να επιδιώξουν το στόχο της αειφόρου ανάπτυξης.

Τομείς προτεραιότητας της περιφερειακής στρατηγικής 2007-2013

Η πρώτη προτεραιότητα στοχεύει στην ενίσχυση της θεσμοθέτησης της Μερκοσούρ, που θα επιτρέψει ιδίως να δοθεί λύση στην καθυστέρηση που σημειώθηκε στην εισαγωγή και εφαρμογή της νομοθεσίας της από τα κράτη μέλη. Η πείρα και η βοήθεια της ΕΕ και συγκεκριμένα σχέδια θεσμικής ανάπτυξης στο Κοινοβούλιο, στο μόνιμο δικαστήριο προσφυγών καθώς και στη γραμματεία του οργανισμού της Μερκοσούρ θα μπορούσε να ενισχύσει τη θεσμική αποτελεσματικότητα.

Η ενίσχυση της Μερκοσούρ και η εφαρμογή μιας μελλοντικής συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ ΕΕ και Μερκοσούρ αποτελούν τη δεύτερη προτεραιότητα της στρατηγικής. Η ανάπτυξη του εμπορικού και του οικονομικού τομέα και η ολοκλήρωση της τελωνειακής ένωσης είναι απαραίτητη για τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης περιφερειακής αγοράς και, επίσης, για την ενίσχυση της οργάνωσης της Μερκοσούρ.

Όσον αφορά την εφαρμογή της μελλοντικής συμφωνίας σύνδεσης, στόχος της είναι να δώσει εκ νέου ώθηση στη διαδικασία περιφερειακής ολοκλήρωσης και να διευκολύνει την εκτέλεση της εν λόγω συμφωνίας, ιδίως στον τομέα του εμπορίου (διευκόλυνση των εμπορικών και τελωνειακών συναλλαγών, αποδοχή των διεθνών προτύπων, κλπ.). Οι εμπορικές πτυχές και η βοήθεια στο εμπόριο αντιμετωπίζονται σε επίπεδο της Μερκοσούρ στο πλαίσιο αυτού του εγγράφου περιφερειακής στρατηγικής σύμφωνα με τα σχέδια ολοκλήρωσής του και όχι με αυτό των κρατών μελών, των οποίων οι ιδιαιτερότητες λαμβάνονται ωστόσο υπόψη. Οι ενέργειες θα αφορούν τη διευκόλυνση της ολοκλήρωσης της αγοράς και την παραγωγή, την ασφάλεια και την υγιεινή των τροφίμων που συνεπάγεται τη δημιουργία ενός φυτοϋγειονομικού χώρου, καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος.

Η τρίτη προτεραιότητα έχει ως στόχο την εδραίωση και τη βελτίωση της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών, τις γνώσεις για τη διαδικασία της περιφερειακής ολοκλήρωσης, την αμοιβαία κατανόηση και προβολή. Η περιφερειακή ολοκλήρωση πρέπει να τυγχάνει της στήριξης της κοινωνίας των πολιτών για την προώθηση της ολοκλήρωσης και τη διασφάλιση της νομιμότητάς της. Παράλληλα, η ενίσχυση της προβολής της ΕΕ θα επιτρέψει να γίνει περισσότερο γνωστός ο ρόλος της ως πολιτικού φορέα και μοντέλου ολοκλήρωσης πέραν των οικονομικών πτυχών και μόνο. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, οι ενέργειες επικεντρώνονται κυρίως στη δημιουργία δέκα κέντρων μελετών ΕΕ-Μερκοσούρ, στη δημιουργία ενός επιχειρησιακού σχεδίου για την εκπαίδευση 2006-2010, στον κινηματογράφο και στον τομέα της οπτικοακουστικής καθώς και στην οργάνωση σεμιναρίων και εργαστηρίων για να προωθηθεί η ανταλλαγή των εμπειριών.

Λεπτομερείς διατάξεις

Το παρόν έγγραφο περιφερειακής στρατηγικής περιλαμβάνει ένα περιφερειακό ενδεικτικό πρόγραμμα, που αποτελεί το έγγραφο προγραμματισμού για τη βοήθεια βάσει των ενεργειών που έχουν καθοριστεί για την πραγματοποίηση των τριών προτεραιοτήτων του εγγράφου περιφερειακής στρατηγικής. Περιφερειακό ενδεικτικό πρόγραμμα έχει καθοριστεί για την περίοδο 2007-2010 και ένα άλλο για την περίοδο 2011-2013. Το έγγραφο περιφερειακής στρατηγικής συμπληρώνει, επίσης, το έγγραφο εθνικής στρατηγικής που καταρτίζεται για κάθε χώρα της Μερκοσούρ καθώς και το έγγραφο περιφερειακής στρατηγικής υπέρ της Λατινικής Αμερικής [FR]. Η χρηματοδότηση δύο ΠΕΠ ανέρχεται σε 50 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 10 εκατ. χορηγούνται για τη χρηματοδότηση σχεδίων που προέρχονται από το προηγούμενο έγγραφο περιφερειακής στρατηγικής (2002-2006) υπέρ της εκπαίδευσης και της κοινωνίας της πληροφοριών και 40 εκατ. χορηγούνται στη θεσμοθέτηση (10 % των κεφαλαίων), στην ενίσχυση της περιφέρειας και της εφαρμογής της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ-Μερκοσούρ (70 % των κεφαλαίων) και στη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία περιφερειακής ολοκλήρωσης (20 % των κεφαλαίων). Το παρόν ΕΠΣ εγγράφεται στο πλαίσιο του μέσου χρηματοδότησης της συνεργασίας για την ανάπτυξη (ICD).

Οι δραστηριότητες που λαμβάνουν υποστήριξη είναι οι εξής: αξιολογήσεις, προγράμματα, στρατηγικές, μελέτες, προγράμματα κατάρτισης, σεμινάρια, συνέδρια, εργαστήρια, εκδόσεις, στατιστικά, κατάρτιση προσωπικού και υπαλλήλων, δημιουργία διπλωμάτων και εδρών, κοινές ενέργειες, διάλογος, έρευνα, υποπεριφερειακή συνεργασία και εναρμόνιση της νομοθεσίας και των προτύπων. Άλλες δραστηριότητες θα καθοριστούν επίσης κατά τις φάσεις του προσδιορισμού.

Για να μετρηθεί ο αντίκτυπος των ενεργειών και των σχεδίων, προσδιορίζονται τα αποτελέσματα καθώς και οι δείκτες επιτυχίας. Οι εταιρικές σχέσεις που έχουν δημιουργηθεί, οι δραστηριότητες που έχουν πραγματοποιηθεί, οι κοινές πολιτικές που έχουν θεσπιστεί, οι έλεγχοι υγιεινής των τροφίμων που έχουν πραγματοποιηθεί, οι συνεδριάσεις, οι διασκέψεις και οι μελέτες που έχουν οργανωθεί ή τα νομοθετικά κείμενα και τα πρότυπα που έχουν εναρμονιστεί αποτελούν κατ’ αυτό τον τρόπο επίσης δείκτες που επιτρέπουν να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα.

Πλαίσιο

Η συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Μερκοσούρ διέπεται από τη διαπεριφερειακή συμφωνία-πλαίσιο της συνεργασίας με τη Μερκοσούρ (esdeenfr), και εγγράφεται στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης των στόχων της Συνόδου του Ρίο (esdeenfr) και των εξελίξεών του, καθώς και της ενισχυμένης εταιρικής σχέσης με τη Λατινική Αμερική. Διασφαλίζεται επίσης η συνέχεια των προτεραιοτήτων, τα αποτελέσματα και η εμπειρία που έχουν βασιστεί στο προηγούμενο ΕΠΣ για την περίοδο 2002-2006 (pdf) [EN].

See also